Физика сабақтарында виртуалды эксперименттерді қолдану тәжірибесі
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТІРЛІГІ
Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университеті КЕАҚ
Физика, математика және ақпараттық технологиялар факультеті
Қорғауға жіберілді:
Кафедра меңгерушісі
____________ Джумамухамбетов Ж.Г.
______________________2023 ж.
ЖОБА
Физика пәнінен виртуалды физикалық эксперименттерді қолдану әдістемесі
7М01504-Білім берудегі физика бағдарламасы бойынша
Орындаған
___________________
Қарасай К
___________________
Теміртас Н
___________________
Иярова А
Тексерген:
___________________
пед. ғ.к., профессор Куанбаева Б.У.
АТЫРАУ 2023
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
3
1
БІЛІМ БЕРУДЕГІ ФИЗИКАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕ ВИРТУАЛДЫ ФИЗИКАЛЫҚ ЭКСПЕРИМЕНТ.
6
1.1
Физика курсында виртуалды физика экспериментінің мектептегі рөлі мен орны.
6
1.2
1.3
Мектепте виртуалды физикалық экспериментті қолданудың психологиялық-педагогикалық негіздері.
Физика сабақтарында виртуалды эксперименттерді қолдану тәжірибесі.
11
13
2
2.1
2.2
Электростатиканың оқу-демонстрациялық экспериментті жетілдірудің негізгі жолдары
Электростатика сабақтарында виртуалды тәжірибелерді әзірлеу және жүргізу әдістемесі
Виртуалды тәжірибелерді жүргізудің мысалдары
15
15
17
3
ТӘЖІРИБЕЛІК - ІЗДЕНІС ЖҰМЫСТАРЫ
24
3.1
Педагогикалық экспериментті ұйымдастыру және алынған нәтижелер
24
ҚОРЫТЫНДЫ
28
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
29
КІРІСПЕ
Жаңа дүниедегі қарқынды дамудың арқасында ақпарат алмасу технологиялары, адам қызметінің барлық салалары жаңғыртылды. Бүгінде әлемдік қоғам жаңа сапаға ие болды. Бұл ақпараттық қоғам, яғни қоғам, өмірлік белсенділік бұл тек ақпараттық ресурстарға ғана негізделген емес, сонымен қатар ақпарат пен жинақталған білім әлеуметтік прогресстің негізгі факторлары болып табылады. Қазіргі уақытта жаңа ақпараттық технологияны пайдалану мәселесі орта және жоғары мектепте өте маңызды. Мұғалім жұмысының табыстылығының критерийі оның өзін-өзі тәрбиелеуі, әртүрлі әдістерді қолдана отырып, жаңа дағдылар мен білімдерді білім алушыға меңгерту басты мақсаты болып табылады. Мұғалімнің алдында тұрған негізгі міндет - кеңейту көкжиектері, дүние туралы білімдер тереңдету.
Білім берудің негізгі мақсаттарының бірі - оқытуда ақпараттық технологияларды (АКТ) пайдалану. Сондықтан әрқашан тақырыпты ұсынуда материалдық ақпараттық құралдарды пайдалану (мектеп оқулықтарын әзірлеу, оқу-әдістемелік құралдарды құру аудио-бейне, оқу теледидары үшін бағдарламаларды шығару және т.б.) мәселелері өзекті болады. Қазіргі балалар ақпараттық мәдениет ең бастысы болатын әлемде өмір сүреді. Ақпараттық білім беруде мұғалімнің рөлі де өзгерді, қазір ол тек ақпараттық үйлестіруші болды, бұл дегеніміз мұғалім баламен бір деңгейде болуы үшін заманауи әдіс-тәсілдерді, технологиялары жетік меңгеруі керек. Білім беруді дамыту, ең алдымен, өзгерістерді және оның мазмұнын жаңартуды қамтиды. Осыған байланысты тұлғалық әлеуетті дамыту үшін білім алушылардың терең білім алу мүмкіндіктерін кеңейту, белгілі бір жағдайлар жасауға ерекше назар аударылады [1].
Физика мектепте басқа пәндер арасында негізгі орындардың бірін алады. Ол академиялық пән ретінде білім алушыларға ғылыми әлемнің суретіне түсінік береді. Қолданылатын әдістердің алуан түрлерінен қазіргі ғылымда экспериенттік тәжірибелер маңызды рөлді алады. Эксперимент оқушылардың көз алдында физиканы нығайтуға арналған эксперименттік ғылым ретінде әртүрлі тәрбиелік қызметтерді атқарады: жаңа құбылыспен танысу, зерттелетін материалдың суреттері, сандық өлшемдер құбылыстың деректері, зерттелетін заңдылықты тексеру, оқушыларда дамыту тәжірибелі қабілеттер және т.б.
Білім алушылар үшін физика сабақтарында практикалық тәжірибені қалыптастыру және дамыту демонстрациялық тәжірибелер мен фронтальды зертханалық жұмыс ерекше орын алады. Физика сабағындағы физикалық эксперимент оқушылардың бұрын алған түсініктерін физикалық құбылыстар мен процестерді толықтырып, ой-өрісін кеңейтеді. Оқушылардың өз бетінше жүргізетін эксперименті кезінде олар физикалық заңдылықтарды, құбылыстарды зерттейді, олардың зерттеу әдістерін меңгереді, физикалық құрылғылар мен қондырғылармен жұмыс істеуге үйрету, яғни тәжірибе жасау арқылы өз бетінше үйренеді[2].
Виртуалды физикалық экспериментпен жұмыс істеу оңай және мұғалімге білім берудің жаңа түрлерін ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Оның физика сабақтарында қолданылуы сабақты шығармашылық үрдіске айналдырады, негіздері мен қағидаларын жүзеге асыратынын айта кеткен жөн. Сабақта АКТ қолдану оқушыларды оқу үрдісіне және пәнге деген ынтасын арттырады, студенттердің қоршаған әлемді зерделеу туралы жаңа білімдерін алу үшін мұғалім жағдай жасайды. Физика эксперименталды ғылым болғандықтан, зертханалық жұмыссыз және физикалық демонстрациясыз оны зерттеу мүмкін емес. Физикалық зертханалада жоқ физикалық құралдары қол жетімді емес эксперименттерді көрсету қажет. Содан кейін сізге эксперименттер және зертханалық жұмыстар орындауға мүмкіндік беретін компьютерлер көмекке келеді. Оларды орындаған кезде оқушы эксперименттік параметрлерді өз бетінше өзгерте алады. Нәтижесінде құбылыстардың өзгеруі, алынған нітижелерді салыстыру, талдау және қорытынды жасағанын бақылап отыру қажет.
ЗЕРТТЕУ ТАҚЫРЫБЫНЫҢ ӨЗЕКТІЛІГІ. Менің ойымша, проблемалық жағдайдың өзектілігі мынада: Мемлекеттік білім беру стандартында білім сапасын арттыру мақсатында және мектеп оқушыларын ынталандыру үшін, физика сабақтарында АКТ (виртуалды эксперименттер) құралдарды жүйелі пайдалану қажет. Сондай-ақ студенттерді осы ғылымды оқуға баулу, сабақты көңілді экспериментке айналдыру (АКТ-ны пайдалану), өйткені бұл пәнге қызығушылықтың төмендеуі байқалады. Бұл теориялық көзқарасы бойынша талап, әртүрлі ресурстарды, мұғалімдерге арналған әртүрлі материалдық ақпарат құралдары мен порталдарда ұсынылған ресурстар қолдануды білдіреді. Бірақ тәжірибеде көрсеткендей, бұл процессте мәселе бар,яғни ресурс бар, бірақ әдістемелік қолдау жоқ, ал мәселе оларды қалай және қандай кезеңдерінде қолдануда болып отыр. Міне, осы жерде қайшылық туындайды. Бұл қайшылық және бүгінде өзекті болып отыр. Сайып келгенде, көп пайдаланушыларға оқу және әдістемелік ресурстарға қолжетімділігін қамтамасыз ету қажет, сондай-ақ жеке оқитын және интенсивті оқыту әдістерімен білім алушыларға қолжетімді болу қажет.
ЗЕРТТЕУ ОБЪЕКТІСІ - мектеп оқушыларына физиканы оқыту процесі.
ЗЕРТТЕУ ПӘНІ - физика сабақтарында виртуалды физикалық экспериментті пайдаланудың әдістемелік мүмкіндіктері.
ЖҰМЫСТЫҢ МАҚСАТЫ: Мектепте физика пәнінен виртуалды физикалық экспериментті қолдану арқылы өткізуге әдістемелік ұсыныстарды әзірлеу.
ГИПОТЕЗА, егер білім беруде виртуалды физикалық эксперимент процесі қолданылса, физиканы оқытудың тиімділігі артады. Тұжырымдалған гипотеза негізінде, зерттеу мақсатына жету үшін келесі міндеттер қойылды.
МІНДЕТТЕРІ:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мектептегі физика пәнінен виртуалды физикалық эксперименттің рөлі мен орнын анықтау;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Оқушылардың дамуының психологиялық-педагогикалық аспектілерін зерттеу;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Виртуалды физикалық экспериментті қолданудың әдістемелік аспектілерін зерттеу;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Эксперименттік жұмыс кезінде гипотезаны тексеріп көру;
1 ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
БІЛІМ БЕРУДЕГІ ФИЗИКАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕ ВИРТУАЛДЫ ФИЗИКАЛЫҚ ЭКСПЕРИМЕНТ
1.1 ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Физика курсында виртуалды физика экспериментінің мектептегі рөлі мен орны.
Эксперимент сөзі гректің experimentum сөзінен шыққан, сынау, тәжірибе дегенді білдіреді. Эксперимент - бұл құбылысты байқауға және осы критерийлер қайталанған кезде оны бірнеше рет жаңғыртуға мүмкіндік беретін белгілі бір критерийлер бойынша зерттелетін құбылысты ғылыми түрде жүргізілген тәжірибе немесе бақылау. Кең мағынада эксперимент - бұл кез келген тәжірибе, бір нәрсені жүзеге асыру, жаңа білім алу немесе бұрын алынған білімді тексеру үшін жасалатын қызметтің ерекше түрі[3].
Шетел сөздерінің қазіргі сөздігінде (1994) мынадай анықтама бар: эксперимент - 1) ғылыми түрде жүргізілген эксперимент, құбылыстың барысын бақылауға мүмкіндік беретін ғылыми түрде ескерілген жағдайларда зерттелетін құбылысты бақылау. және бұл шарттар қайталанған кезде оны көп рет қайталау; 2) жалпы тәжірибе, бір нәрсеге қол жеткізу әрекеті.
Ұлы Совет энциклопедиясында мынадай анықтама бар: Зерттелетін объектіні белсенді пайдалану арқылы бақылаудан айырмашылығы, эксперимент теория негізінде жүзеге асырылады, есептерді тұжырымдау мен оның нәтижелерін түсіндіруді анықтайды.
Қысқа философиялық энциклопедияда (1994) мынадай анықтама бар: Эксперимент - жүйелі бақылау. Яғни, адам бақылау мүмкіндігін жасайды, соның негізінде байқалатын құбылыстағы заңдылықтар туралы оның білімі қалыптасады.
Советский энциклопедиялық сөздікте (1997): Эксперимент - ғылымдағы сенсорлық-объективті әрекет; сөздің тар мағынасында - тәжірибе, білім объектісін жаңғырту, гипотезаны тексеру және т.б. Сонымен, эксперимент сөзінің бастапқы мағынасынан және жоғарыда келтірілген анықтамалардан сөздің тар мағынасында эксперимент және тәжірибе терминдерінің синоним екені анық. Тәжірибе термині бақылау және экспериментпен сәйкес келеді.
Эксперимент - танымдық әрекет. Эксперимент зерттелетін объектілерді өзгертпейтін бақылаудан айырмашылығы өзгерістерді қамтиды. Тәжірибе кезінде объектілер табиғатта жиі кездеспейтін жасанды жағдайларда орналастырылады. Сондай-ақ, зерттеуші қателерді жоюға тырысады және бұл объектілерге белгілі бір факторлармен әсер етеді.
Экспериментте танымдық әрекеттің объектісі, субъектісі анықталады. Эксперименттік әдістеме эксперименттік зерттеулерді тиімді жүргізу үшін жасалған. Ол экспериментті орындау алгоритмін, құралдарды таңдау және тікелей жүзеге асыру, алынған эксперименттік мәліметтерді өңдеу және талдау, өлшемдерді бағалауды қамтиды.
Шетелдік сөздердің қазіргі сөздігі (1994) берген жұмыс анықтамасы: эксперимент - ғылыми түрде жүргізілген эксперимент, зерттелетін құбылысты ғылыми түрде ескерілген жағдайда бақылау, прогрессті бақылауға мүмкіндік береді. құбылысты анықтап, осы жағдайлар қайталанғанда оны бірнеше рет қайта жаңғыртады[3].
Жоғарыда келтірілген анықтамалардан мынадай жалпылықтарды бөліп көрсетуге болады: біріншіден, барлық анықтамаларда эксперимент тәжірибе және бақылау сөздерімен синоним болып келеді; екіншіден: эксперимент жүргізуге адамның өзі жағдай жасайды; үшіншіден, эксперимент - жүйелі, жоспарланған әрекет. Ғалымдар эксперименттің мынадай түрлерін ажыратады: физикалық, психологиялық, психикалық, компьютерлік (виртуалды), сыни эксперимент.
Физикалық эксперимент - табиғат құбылыстарын арнайы жағдайларда зерттеуден тұратын дүниені тану тәсілі. Әлемнің математикалық модельдерін зерттейтін теориялық физикадан айырмашылығы, физикалық эксперимент табиғатты зерттеуге арналған. Бұл физикалық теорияның дұрыс еместігінің негізгі критерийі болып табылатын физикалық эксперименттің нәтижесімен келіспеушілік немесе оны қоршаған әлемге қолдануға болмайды. Керісінше тұжырым да дұрыс емес: экспериментпен келісу теорияның ақиқаттығына (қолдануға) дәлел бола алмайды. Бұл физикалық теорияның бар болуының негізгі критерийі эксперимент (тәжірибе) арқылы тексеру екенін білдіреді. Ерекше жағдайларда жүргізілетін психологиялық эксперимент - зерттеушінің субъектінің өмірлік әрекетіне мақсатты түрде араласуы арқылы жаңа ғылыми білім алуға арналған эксперимент.
Философиядағы, физикадағы және кейбір басқа ғылымдардағы ойлау эксперименті - бұл нақты эксперименттің құрылымы қиялдың арқасында жаңғыртылатын танымдық әрекеттің бір түрі. Әдетте, мұндай эксперимент оның дәйектілігін тексеру үшін белгілі бір модель (теория) жағдайында жүргізіледі. Ойлау экспериментін жүргізу кезінде қайшылықтар модельдің ішкі заңдылықтарында немесе олардың сөзсіз ақиқат деп есептелетін сыртқы (берілген үлгіге қатысты) постулаттармен сәйкес келмеуі мүмкін.
Сыни эксперимент - бұл берілген теорияның немесе гипотезаның дұрыстығын нәтижесі нақты анықтайтын эксперимент. Бұл эксперимент басқа бұрын қабылданған гипотезалар мен теориялардан шығаруға болмайтын сөзсіз жаңа нәтиже беруі керек.
Компьютерлік эксперимент - бұл модельдің кейбір параметрлерінен басқа параметрлерді есептеуден және осыдан математикалық модельмен сипатталған объектінің қасиеттері туралы қорытынды жасаудан тұратын компьютердегі зерттеу объектісінің математикалық моделі бойынша эксперимент. Компьютерлік эксперимент шартты түрде эксперимент ретінде жіктелуі мүмкін, өйткені ол табиғат құбылыстарын көрсетпейді, тек адам жасаған математикалық модельдің сандық жүзеге асуы болып саналады.
Виртуалды эксперимент - компьютерлік технологияны пайдалана отырып физикалық модельдерді жүзеге асырудан тұратын ғылыми-зерттеу және оқу процесінде де мүлдем жаңа бағыт. Физиканың дамуы мен зерттелуі физикалық жүйелердің модельдерін құрумен және зерттеумен үздіксіз байланысты. Бізді қоршаған әлемді барлық алуан түрлілігінде зерттеу мүмкін болмағандықтан, жеңілдетілген нұсқа бұл мәселенің шешімі бола алады. Физиканың дамуы - бұл модельдердің барлық түрлерін жасау және зерттеу процесі. Ежелгі гректерден бастап ғалымдардың барлық жетістіктері қоршаған дүниенің де, оның фрагменттерінің де үлгілерін жасау нәтижесінде қол жеткізілді. Птоломей, Коперник, Галилей, Ньютон, Эйнштейн және басқа ғалымдардың жүйелері қоршаған дүниенің нақты үлгілеріне негізделді[5].
Компьютерлік технологияның пайда болуы модельдерді қолданудың жаңа кезеңін белгілейді. Виртуалды экспериментті қайта шығару үшін математикалық бағдарламалық құрал мен компьютер қажет. Виртуалды эксперименттің артықшылығы - студенттер өз үлгілерін құрастыра алады. Физикалық процестерді компьютерлік модельдеу виртуалды эксперименттер түрінде жүзеге асырылады және физиканы оқытуда барған сайын маңызды рөл атқарады.
Виртуалды эксперименттің артықшылықтары мен кемшіліктерін атап өтейік. артықшылықтары:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
фронтальды зертханалық жұмысты жеңіл ұйымдастыру
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
виртуалды экспериментті сыртта өткізу мүмкіндігі оқу уақыты, үйде, өз бетінше өзгерістермен бірнеше зерттеулер жүргізу мүмкіндігі бастапқы шарттар,
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
эксперименттің төмен құны, виртуалды жабдық жоқ тозған және жөндеуді қажет етпейді.
Кемшіліктері:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
эксперименттік көрсеткіштердің айырмашылығы (теорияға сәйкес келмеу, табиғи эксперименттен айырмашылығы);
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
оқушылардың оқумен әрекеттесуінің шектелуі[6].
Шынында да, нақты объект, нақты өлшеу құралдары виртуалды аналогтарымен салыстырғанда олардың қасиеттері бойынша әлдеқайда қызықты және бай. Бірақ әзірлеушілер бұл уақытша кемшілік екеніне сенімді. Физиканың ғылым ретінде дамуы нәтижесінде физикалық процестердің, заттар мен құбылыстардың күрделірек және дәл үлгілері пайда болады.
Виртуалды эксперимент толық ауқымды экспериментті толықтыру және күшейту ретінде жасалды. Сондай-ақ толық ауқымды эксперимент жүргізу мүмкін болмаған кезде көмектесу.
Виртуалды эксперименттердің алғашқы үлгілері мектептерде де, жоғары оқу орындарында да физикаға білім беру және ғылыми қызығушылықты арттыру қажеттілігіне байланысты өткен ғасырдың 70-жылдарында пайда болды. Оқушыларды физика пәніне баулу үшін сабақты дамыта оқыту принциптерін жүзеге асыратын шығармашылық үдеріске айналдыру үшін бағдарламалық қамтамасыз ету жасалды. Енді сабаққа сәйкес қажетті материалды таңдауға, оны анық, түсінікті және оңай жеткізуге болады. АКТ-ны сабақта қолдану оқушылардың оқу үрдісіне деген ынтасын арттырады, мұғалім адам ойлауының іргелі заңдылықтарының барынша тиімді көрініс табуына, оқушылардың дүниені тану және тану құралдарын меңгеруіне жағдай жасайды, танымдық белсенділіктерін арттырады. белсенділік. Сіз құбылыстағы негізгі нәрсені бөліп көрсетуге, қосалқы факторларды алып тастауға, заңдылықтарды анықтауға, айнымалы параметрлермен бірнеше рет эксперимент жүргізуге, нәтижелерді сақтауға және ыңғайлы уақытта зерттеуге оралуға болады. Сонымен қатар, компьютерлік нұсқада эксперименттердің әлдеқайда көп санын жүзеге асыруға болады. Эксперименттің бұл түрі белгілі бір заңдылықтың, құбылыстың, процестің және т.б. компьютерлік моделін қолдану арқылы орындалады. Бұл модельдермен жұмыс істеу студенттерге үлкен танымдық мүмкіндіктер береді, бұл оларды бақылаушы ғана емес, сонымен қатар жүргізіліп жатқан эксперименттердің белсенді қатысушылары етеді [7].
Интерактивті модельдердің көпшілігі кең ауқымдағы бастапқы параметрлерді және эксперименттік шарттарды өзгертуге, олардың уақыт шкаласын өзгертуге, сондай-ақ нақты эксперименттерде жоқ жағдайларды имитациялауға мүмкіндік береді.
Тағы бір жағымды жағы - компьютер нақты физикалық экспериментте алынбаған, нақты табиғи құбылысты емес, оның жеңілдетілген теориялық моделін елестетуге бірегей мүмкіндік береді, бұл бақыланатын құбылыстың негізгі физикалық заңдылықтарын оңай және тиімді табуға мүмкіндік береді. құбылыс. Сонымен қатар, студент экспериментті орындау кезінде бір уақытта сәйкес заңдылықтарды график түрінде құруды бақылай алады. Тәжірибе нәтижелерін графикалық түрде көрсету студенттерге алынған ақпараттың үлкен көлемін игеріп, есте сақтауын жеңілдетеді.
Кейбір құбылыстар мен процестерді мектеп жағдайында қажетті құрал-жабдықтардың жоқтығынан көрсету мүмкін емес. Мысалы, 7-сыныпта атомдар мен молекулаларды, 9-сыныпта рентгенді көрсету мүмкін емес. Бұл кейбір студенттердің өздерін абстракциялауға және физиканы ғылым ретінде түсіне алмайтындығына әкеледі. Олар қажетті процестер мен құбылыстарды ойша елестете алмайды. Мұғалімнің табысты жұмысының маңызды шарты оның тұлғалық дамуы, өзін-өзі тәрбиелеуі болып табылады, оның мақсаты пәнді оқытудың жаңа және әртүрлі әдістері мен формаларын меңгеру болып табылады.
Мұғалімнің алдында тұрған басты міндет - оның ой-өрісін кеңейту, қоршаған дүние туралы білімдерін тереңдету. Жаңа ақпараттық технологиялардың заманауи дамуы және олардың біздің елімізде енгізілуі қазіргі балалардың тұлғалық қалыптасуында өзіндік із қалдырды. Мектептегі білім беруді ақпараттандырудың негізгі міндеттерінің бірі - мектеп пәндерінде ақпараттық коммуникацияларды қолдану.
Виртуалды эксперимент сабаққа өте оңай сәйкес келеді және оқу әрекетінің жаңа түрлерін ұйымдастыруға мүмкіндік береді[8]. Эксперименттің бұл түрін қолдану оқытудың белсенді формаларын қолданудың болашағын ашады, сол арқылы мұғалім мен оқушы рөлдерін өзгертеді.
Физика курсын компьютерлік қамтамасыз ету физика курсын меңгеруді және меңгеруді ұйымдастыру үшін принципті түрде жаңа (қосымша) мүмкіндіктер жасайды. Ол мазмұнды байыту қабілетіне ие және меңгерудің жаңа белсенді формалары мен әдістеріне кепілдік береді.
Виртуалды эксперимент есептерді шешуге мүмкіндік береді:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
оқытуды даралау және саралау;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
студенттердің әртүрлі шығармашылық әрекеттерді ынталандыру;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
өзін-өзі бақылау дағдылары мен рефлексия әдеттерін дамыту;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
білім беру үрдісіндегі оқушының рөлін бақылаушыдан белсенді зерттеушіге өзгерту.
Қазіргі уақытта электронды білім берудің бірқатар виртуалды эксперименттер жүргізу үшін пайдаланылатын ресурстар түрлері бар. Мұндай электрондық білім беру ресурстарына: тірі физика, 1С-метр, Macromedia Flash, эксперимент құрастырушы, электрониканың бастаулары жатады. Аталған компьютерлік бағдарламалық қамтамасыз ету интерактивті модельдеуге және кез келген күрделіліктегі тапсырмалар мен эксперименттерге мүмкіндік береді. Бағдарламалар тек физика бойынша мектеп курсын ғана емес, сонымен қатар университет курсын оқуға, негізгі физикалық ұғымдарды зерделеуге және дерексіз заттар мен теориялық конструкцияларды көрнекі етуге мүмкіндік береді. Бұл ретте орнату қиын, көлемді, қымбат, кейде тіпті қауіпті жабдықты пайдаланудың қажеті жоқ.
Виртуалды эксперименттердің оқу процесіндегі орны туралы айтқанда, оқытудың әртүрлі формалары, соның ішінде аралас түрлері өзара әрекеттесетін білім беру жүйесінің қазіргі жағдайының ерекшеліктерін және олар үшін тиісті әдістемелік қамтамасыз етуді ескеру қажет. өзіндік жұмыс өте маңызды. Сондай-ақ виртуалды эксперименттерді қолдану кезінде балалардың ерекшеліктерін ескеріңіз. Осыған сәйкес оқу материалдарын электронды түрде жеткізудің құрылымы мен әдістемесі тек қана емес, оларды қолданудың нақты формасына қарай түрленіп отыруы қажет. Сайып келгенде, мүмкіндігінше көп пайдаланушылар үшін көбірек оқу ресурстарына қол жеткізуді қамтамасыз ету қажет. Қазіргі назарға байланысты жоғары сынып оқушыларының көпшілігі мамандық таңдауға дайындалуға ұмтылады, оқытуды жекелендіру идеясын жүзеге асыратын және оқушылардың шығармашылықпен өзін-өзі көрсетуі мен өзін-өзі жүзеге асыруына мүмкіндік беретін ең тиімді технологиялар қалады. . Бұл, ең алдымен, өз бетінше және проблемалық оқыту технологиясымен біріктірілген виртуалды эксперимент әдісі.
1.2 ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мектепте виртуалды физикалық экспериментті қолданудың психологиялық-педагогикалық негіздері.
Виртуалды физика эксперименті оқыту әдісі ретінде дәстүрлі оқыту құралдарымен салыстырғанда оның артықшылықтарын анықтайтын бірқатар сипаттамаларға ие:
1. Мультимедиа.
Ақпаратты ұсынудың көптеген құралдарын пайдалану, мысалы, графиктер, бейнелер, фотосуреттер және т.б.
2. Интерактивтілік.
Виртуалды эксперименттегі интерактивтілік әртүрлі элементтердің үлкен таңдауын білдіреді. Кейіннен талдау және қателерді жіктеу арқылы пернетақтадан мәндерді енгізу, жаңа ақпараттық объектілердің аудио және бейне көрсетілімімен интерактивті модельдің компоненттерін белсендіру, нақты композициялар жасау үшін объектілерді жылжыту және конфигурацияны өзгерту немесе жаңа нысандарды алу үшін объектілерді біріктіру. Виртуалды эксперименттің бұл ерекшеліктері студенттердің өздеріне қолайлы қарқынмен жұмыс істеуін қамтамасыз етеді, бұл қабылдаудың жеке ерекшеліктерін және танымдық әрекет түрлерін есепке алуға мүмкіндік береді.
3. Қол жетімділік.
Бұл объектілерді Интернетте тегін орналастыру кез келген пайдаланушыға кез келген ыңғайлы уақытта олармен тегін жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Интерактивті модельдерді қолдану әдістемелік тұрғыдан ең орынды болып табылатын жетекші тақырыптардың эксперимент мазмұнының қолжетімділігі мен рефлексиясы оқыту деңгейін арттыруға көмектеседі, әсіресе үйде оқытуға, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі балалар мен уақытша оқытуға жататын балаларға арналған. ауруына байланысты оқу орнына бара алмайды. Мұның бәрі Федералдық мемлекеттік білім беру стандартының ережелерін жүзеге асыруға кепілдік береді, оған сәйкес әртүрлі ұйымдастырушылық нысандарды және әрбір оқушының (соның ішінде дарынды балалар мен мүмкіндігі шектеулі балалар) жеке ерекшеліктерін ескеру қажет[ 10].
4. Жан-жақтылық.
Мәселе, шын мәнінде, тәжірибе академиялық пән бойынша нақты білім беру нұсқауымен қатаң байланысты емес. Ол кез келген оқу материалдары бойынша сабақтарға енгізуге болатын материал бойынша білім мен дағдыларды дамытуға мүмкіндік береді. Дегенмен, кез келген экспериментті қолдану негізінде оқу процесін құру кезінде белгілі бір оқулықта немесе оқу пәні бойынша оқу нұсқаулығында жүзеге асырылатын негізгі ережелерді ескеру қажет, бұл ресурстар таңдалады және студенттің іс-әрекеті негізінде құрылады дегенді білдіреді. олардың негізі, қарсылықсыз жетекші авторлардың негізгі ойлары.
Физика сабақтары үшін кез келген виртуалды ресурсты таңдаған кезде оқушылардың жас ерекшеліктерін, олардың психикалық дамуын ескеру қажет, өйткені қабілеттер адамның өмірлік әрекетінің, оқыту мен тәрбиесінің әсерінен қалыптасады және дамиды, яғни бірдей жағдайларда адамдар бірдей қабілеттерді дамытпайды. Интеллектуалдық (психикалық) дамуы балалардың биологиялық жетілуіне байланысты. Демек, физиканы меңгеру жасөспірімдердің белгілі бір жасында басталады, курс кезең-кезеңімен құрылымдалады. Ақыл-ой әрекетінің нақты түрлерінің қалыптасуы мен дамуы үшін ең қолайлы кезеңдері ... жалғасы
Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университеті КЕАҚ
Физика, математика және ақпараттық технологиялар факультеті
Қорғауға жіберілді:
Кафедра меңгерушісі
____________ Джумамухамбетов Ж.Г.
______________________2023 ж.
ЖОБА
Физика пәнінен виртуалды физикалық эксперименттерді қолдану әдістемесі
7М01504-Білім берудегі физика бағдарламасы бойынша
Орындаған
___________________
Қарасай К
___________________
Теміртас Н
___________________
Иярова А
Тексерген:
___________________
пед. ғ.к., профессор Куанбаева Б.У.
АТЫРАУ 2023
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
3
1
БІЛІМ БЕРУДЕГІ ФИЗИКАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕ ВИРТУАЛДЫ ФИЗИКАЛЫҚ ЭКСПЕРИМЕНТ.
6
1.1
Физика курсында виртуалды физика экспериментінің мектептегі рөлі мен орны.
6
1.2
1.3
Мектепте виртуалды физикалық экспериментті қолданудың психологиялық-педагогикалық негіздері.
Физика сабақтарында виртуалды эксперименттерді қолдану тәжірибесі.
11
13
2
2.1
2.2
Электростатиканың оқу-демонстрациялық экспериментті жетілдірудің негізгі жолдары
Электростатика сабақтарында виртуалды тәжірибелерді әзірлеу және жүргізу әдістемесі
Виртуалды тәжірибелерді жүргізудің мысалдары
15
15
17
3
ТӘЖІРИБЕЛІК - ІЗДЕНІС ЖҰМЫСТАРЫ
24
3.1
Педагогикалық экспериментті ұйымдастыру және алынған нәтижелер
24
ҚОРЫТЫНДЫ
28
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
29
КІРІСПЕ
Жаңа дүниедегі қарқынды дамудың арқасында ақпарат алмасу технологиялары, адам қызметінің барлық салалары жаңғыртылды. Бүгінде әлемдік қоғам жаңа сапаға ие болды. Бұл ақпараттық қоғам, яғни қоғам, өмірлік белсенділік бұл тек ақпараттық ресурстарға ғана негізделген емес, сонымен қатар ақпарат пен жинақталған білім әлеуметтік прогресстің негізгі факторлары болып табылады. Қазіргі уақытта жаңа ақпараттық технологияны пайдалану мәселесі орта және жоғары мектепте өте маңызды. Мұғалім жұмысының табыстылығының критерийі оның өзін-өзі тәрбиелеуі, әртүрлі әдістерді қолдана отырып, жаңа дағдылар мен білімдерді білім алушыға меңгерту басты мақсаты болып табылады. Мұғалімнің алдында тұрған негізгі міндет - кеңейту көкжиектері, дүние туралы білімдер тереңдету.
Білім берудің негізгі мақсаттарының бірі - оқытуда ақпараттық технологияларды (АКТ) пайдалану. Сондықтан әрқашан тақырыпты ұсынуда материалдық ақпараттық құралдарды пайдалану (мектеп оқулықтарын әзірлеу, оқу-әдістемелік құралдарды құру аудио-бейне, оқу теледидары үшін бағдарламаларды шығару және т.б.) мәселелері өзекті болады. Қазіргі балалар ақпараттық мәдениет ең бастысы болатын әлемде өмір сүреді. Ақпараттық білім беруде мұғалімнің рөлі де өзгерді, қазір ол тек ақпараттық үйлестіруші болды, бұл дегеніміз мұғалім баламен бір деңгейде болуы үшін заманауи әдіс-тәсілдерді, технологиялары жетік меңгеруі керек. Білім беруді дамыту, ең алдымен, өзгерістерді және оның мазмұнын жаңартуды қамтиды. Осыған байланысты тұлғалық әлеуетті дамыту үшін білім алушылардың терең білім алу мүмкіндіктерін кеңейту, белгілі бір жағдайлар жасауға ерекше назар аударылады [1].
Физика мектепте басқа пәндер арасында негізгі орындардың бірін алады. Ол академиялық пән ретінде білім алушыларға ғылыми әлемнің суретіне түсінік береді. Қолданылатын әдістердің алуан түрлерінен қазіргі ғылымда экспериенттік тәжірибелер маңызды рөлді алады. Эксперимент оқушылардың көз алдында физиканы нығайтуға арналған эксперименттік ғылым ретінде әртүрлі тәрбиелік қызметтерді атқарады: жаңа құбылыспен танысу, зерттелетін материалдың суреттері, сандық өлшемдер құбылыстың деректері, зерттелетін заңдылықты тексеру, оқушыларда дамыту тәжірибелі қабілеттер және т.б.
Білім алушылар үшін физика сабақтарында практикалық тәжірибені қалыптастыру және дамыту демонстрациялық тәжірибелер мен фронтальды зертханалық жұмыс ерекше орын алады. Физика сабағындағы физикалық эксперимент оқушылардың бұрын алған түсініктерін физикалық құбылыстар мен процестерді толықтырып, ой-өрісін кеңейтеді. Оқушылардың өз бетінше жүргізетін эксперименті кезінде олар физикалық заңдылықтарды, құбылыстарды зерттейді, олардың зерттеу әдістерін меңгереді, физикалық құрылғылар мен қондырғылармен жұмыс істеуге үйрету, яғни тәжірибе жасау арқылы өз бетінше үйренеді[2].
Виртуалды физикалық экспериментпен жұмыс істеу оңай және мұғалімге білім берудің жаңа түрлерін ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Оның физика сабақтарында қолданылуы сабақты шығармашылық үрдіске айналдырады, негіздері мен қағидаларын жүзеге асыратынын айта кеткен жөн. Сабақта АКТ қолдану оқушыларды оқу үрдісіне және пәнге деген ынтасын арттырады, студенттердің қоршаған әлемді зерделеу туралы жаңа білімдерін алу үшін мұғалім жағдай жасайды. Физика эксперименталды ғылым болғандықтан, зертханалық жұмыссыз және физикалық демонстрациясыз оны зерттеу мүмкін емес. Физикалық зертханалада жоқ физикалық құралдары қол жетімді емес эксперименттерді көрсету қажет. Содан кейін сізге эксперименттер және зертханалық жұмыстар орындауға мүмкіндік беретін компьютерлер көмекке келеді. Оларды орындаған кезде оқушы эксперименттік параметрлерді өз бетінше өзгерте алады. Нәтижесінде құбылыстардың өзгеруі, алынған нітижелерді салыстыру, талдау және қорытынды жасағанын бақылап отыру қажет.
ЗЕРТТЕУ ТАҚЫРЫБЫНЫҢ ӨЗЕКТІЛІГІ. Менің ойымша, проблемалық жағдайдың өзектілігі мынада: Мемлекеттік білім беру стандартында білім сапасын арттыру мақсатында және мектеп оқушыларын ынталандыру үшін, физика сабақтарында АКТ (виртуалды эксперименттер) құралдарды жүйелі пайдалану қажет. Сондай-ақ студенттерді осы ғылымды оқуға баулу, сабақты көңілді экспериментке айналдыру (АКТ-ны пайдалану), өйткені бұл пәнге қызығушылықтың төмендеуі байқалады. Бұл теориялық көзқарасы бойынша талап, әртүрлі ресурстарды, мұғалімдерге арналған әртүрлі материалдық ақпарат құралдары мен порталдарда ұсынылған ресурстар қолдануды білдіреді. Бірақ тәжірибеде көрсеткендей, бұл процессте мәселе бар,яғни ресурс бар, бірақ әдістемелік қолдау жоқ, ал мәселе оларды қалай және қандай кезеңдерінде қолдануда болып отыр. Міне, осы жерде қайшылық туындайды. Бұл қайшылық және бүгінде өзекті болып отыр. Сайып келгенде, көп пайдаланушыларға оқу және әдістемелік ресурстарға қолжетімділігін қамтамасыз ету қажет, сондай-ақ жеке оқитын және интенсивті оқыту әдістерімен білім алушыларға қолжетімді болу қажет.
ЗЕРТТЕУ ОБЪЕКТІСІ - мектеп оқушыларына физиканы оқыту процесі.
ЗЕРТТЕУ ПӘНІ - физика сабақтарында виртуалды физикалық экспериментті пайдаланудың әдістемелік мүмкіндіктері.
ЖҰМЫСТЫҢ МАҚСАТЫ: Мектепте физика пәнінен виртуалды физикалық экспериментті қолдану арқылы өткізуге әдістемелік ұсыныстарды әзірлеу.
ГИПОТЕЗА, егер білім беруде виртуалды физикалық эксперимент процесі қолданылса, физиканы оқытудың тиімділігі артады. Тұжырымдалған гипотеза негізінде, зерттеу мақсатына жету үшін келесі міндеттер қойылды.
МІНДЕТТЕРІ:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мектептегі физика пәнінен виртуалды физикалық эксперименттің рөлі мен орнын анықтау;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Оқушылардың дамуының психологиялық-педагогикалық аспектілерін зерттеу;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Виртуалды физикалық экспериментті қолданудың әдістемелік аспектілерін зерттеу;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Эксперименттік жұмыс кезінде гипотезаны тексеріп көру;
1 ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
БІЛІМ БЕРУДЕГІ ФИЗИКАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕ ВИРТУАЛДЫ ФИЗИКАЛЫҚ ЭКСПЕРИМЕНТ
1.1 ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Физика курсында виртуалды физика экспериментінің мектептегі рөлі мен орны.
Эксперимент сөзі гректің experimentum сөзінен шыққан, сынау, тәжірибе дегенді білдіреді. Эксперимент - бұл құбылысты байқауға және осы критерийлер қайталанған кезде оны бірнеше рет жаңғыртуға мүмкіндік беретін белгілі бір критерийлер бойынша зерттелетін құбылысты ғылыми түрде жүргізілген тәжірибе немесе бақылау. Кең мағынада эксперимент - бұл кез келген тәжірибе, бір нәрсені жүзеге асыру, жаңа білім алу немесе бұрын алынған білімді тексеру үшін жасалатын қызметтің ерекше түрі[3].
Шетел сөздерінің қазіргі сөздігінде (1994) мынадай анықтама бар: эксперимент - 1) ғылыми түрде жүргізілген эксперимент, құбылыстың барысын бақылауға мүмкіндік беретін ғылыми түрде ескерілген жағдайларда зерттелетін құбылысты бақылау. және бұл шарттар қайталанған кезде оны көп рет қайталау; 2) жалпы тәжірибе, бір нәрсеге қол жеткізу әрекеті.
Ұлы Совет энциклопедиясында мынадай анықтама бар: Зерттелетін объектіні белсенді пайдалану арқылы бақылаудан айырмашылығы, эксперимент теория негізінде жүзеге асырылады, есептерді тұжырымдау мен оның нәтижелерін түсіндіруді анықтайды.
Қысқа философиялық энциклопедияда (1994) мынадай анықтама бар: Эксперимент - жүйелі бақылау. Яғни, адам бақылау мүмкіндігін жасайды, соның негізінде байқалатын құбылыстағы заңдылықтар туралы оның білімі қалыптасады.
Советский энциклопедиялық сөздікте (1997): Эксперимент - ғылымдағы сенсорлық-объективті әрекет; сөздің тар мағынасында - тәжірибе, білім объектісін жаңғырту, гипотезаны тексеру және т.б. Сонымен, эксперимент сөзінің бастапқы мағынасынан және жоғарыда келтірілген анықтамалардан сөздің тар мағынасында эксперимент және тәжірибе терминдерінің синоним екені анық. Тәжірибе термині бақылау және экспериментпен сәйкес келеді.
Эксперимент - танымдық әрекет. Эксперимент зерттелетін объектілерді өзгертпейтін бақылаудан айырмашылығы өзгерістерді қамтиды. Тәжірибе кезінде объектілер табиғатта жиі кездеспейтін жасанды жағдайларда орналастырылады. Сондай-ақ, зерттеуші қателерді жоюға тырысады және бұл объектілерге белгілі бір факторлармен әсер етеді.
Экспериментте танымдық әрекеттің объектісі, субъектісі анықталады. Эксперименттік әдістеме эксперименттік зерттеулерді тиімді жүргізу үшін жасалған. Ол экспериментті орындау алгоритмін, құралдарды таңдау және тікелей жүзеге асыру, алынған эксперименттік мәліметтерді өңдеу және талдау, өлшемдерді бағалауды қамтиды.
Шетелдік сөздердің қазіргі сөздігі (1994) берген жұмыс анықтамасы: эксперимент - ғылыми түрде жүргізілген эксперимент, зерттелетін құбылысты ғылыми түрде ескерілген жағдайда бақылау, прогрессті бақылауға мүмкіндік береді. құбылысты анықтап, осы жағдайлар қайталанғанда оны бірнеше рет қайта жаңғыртады[3].
Жоғарыда келтірілген анықтамалардан мынадай жалпылықтарды бөліп көрсетуге болады: біріншіден, барлық анықтамаларда эксперимент тәжірибе және бақылау сөздерімен синоним болып келеді; екіншіден: эксперимент жүргізуге адамның өзі жағдай жасайды; үшіншіден, эксперимент - жүйелі, жоспарланған әрекет. Ғалымдар эксперименттің мынадай түрлерін ажыратады: физикалық, психологиялық, психикалық, компьютерлік (виртуалды), сыни эксперимент.
Физикалық эксперимент - табиғат құбылыстарын арнайы жағдайларда зерттеуден тұратын дүниені тану тәсілі. Әлемнің математикалық модельдерін зерттейтін теориялық физикадан айырмашылығы, физикалық эксперимент табиғатты зерттеуге арналған. Бұл физикалық теорияның дұрыс еместігінің негізгі критерийі болып табылатын физикалық эксперименттің нәтижесімен келіспеушілік немесе оны қоршаған әлемге қолдануға болмайды. Керісінше тұжырым да дұрыс емес: экспериментпен келісу теорияның ақиқаттығына (қолдануға) дәлел бола алмайды. Бұл физикалық теорияның бар болуының негізгі критерийі эксперимент (тәжірибе) арқылы тексеру екенін білдіреді. Ерекше жағдайларда жүргізілетін психологиялық эксперимент - зерттеушінің субъектінің өмірлік әрекетіне мақсатты түрде араласуы арқылы жаңа ғылыми білім алуға арналған эксперимент.
Философиядағы, физикадағы және кейбір басқа ғылымдардағы ойлау эксперименті - бұл нақты эксперименттің құрылымы қиялдың арқасында жаңғыртылатын танымдық әрекеттің бір түрі. Әдетте, мұндай эксперимент оның дәйектілігін тексеру үшін белгілі бір модель (теория) жағдайында жүргізіледі. Ойлау экспериментін жүргізу кезінде қайшылықтар модельдің ішкі заңдылықтарында немесе олардың сөзсіз ақиқат деп есептелетін сыртқы (берілген үлгіге қатысты) постулаттармен сәйкес келмеуі мүмкін.
Сыни эксперимент - бұл берілген теорияның немесе гипотезаның дұрыстығын нәтижесі нақты анықтайтын эксперимент. Бұл эксперимент басқа бұрын қабылданған гипотезалар мен теориялардан шығаруға болмайтын сөзсіз жаңа нәтиже беруі керек.
Компьютерлік эксперимент - бұл модельдің кейбір параметрлерінен басқа параметрлерді есептеуден және осыдан математикалық модельмен сипатталған объектінің қасиеттері туралы қорытынды жасаудан тұратын компьютердегі зерттеу объектісінің математикалық моделі бойынша эксперимент. Компьютерлік эксперимент шартты түрде эксперимент ретінде жіктелуі мүмкін, өйткені ол табиғат құбылыстарын көрсетпейді, тек адам жасаған математикалық модельдің сандық жүзеге асуы болып саналады.
Виртуалды эксперимент - компьютерлік технологияны пайдалана отырып физикалық модельдерді жүзеге асырудан тұратын ғылыми-зерттеу және оқу процесінде де мүлдем жаңа бағыт. Физиканың дамуы мен зерттелуі физикалық жүйелердің модельдерін құрумен және зерттеумен үздіксіз байланысты. Бізді қоршаған әлемді барлық алуан түрлілігінде зерттеу мүмкін болмағандықтан, жеңілдетілген нұсқа бұл мәселенің шешімі бола алады. Физиканың дамуы - бұл модельдердің барлық түрлерін жасау және зерттеу процесі. Ежелгі гректерден бастап ғалымдардың барлық жетістіктері қоршаған дүниенің де, оның фрагменттерінің де үлгілерін жасау нәтижесінде қол жеткізілді. Птоломей, Коперник, Галилей, Ньютон, Эйнштейн және басқа ғалымдардың жүйелері қоршаған дүниенің нақты үлгілеріне негізделді[5].
Компьютерлік технологияның пайда болуы модельдерді қолданудың жаңа кезеңін белгілейді. Виртуалды экспериментті қайта шығару үшін математикалық бағдарламалық құрал мен компьютер қажет. Виртуалды эксперименттің артықшылығы - студенттер өз үлгілерін құрастыра алады. Физикалық процестерді компьютерлік модельдеу виртуалды эксперименттер түрінде жүзеге асырылады және физиканы оқытуда барған сайын маңызды рөл атқарады.
Виртуалды эксперименттің артықшылықтары мен кемшіліктерін атап өтейік. артықшылықтары:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
фронтальды зертханалық жұмысты жеңіл ұйымдастыру
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
виртуалды экспериментті сыртта өткізу мүмкіндігі оқу уақыты, үйде, өз бетінше өзгерістермен бірнеше зерттеулер жүргізу мүмкіндігі бастапқы шарттар,
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
эксперименттің төмен құны, виртуалды жабдық жоқ тозған және жөндеуді қажет етпейді.
Кемшіліктері:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
эксперименттік көрсеткіштердің айырмашылығы (теорияға сәйкес келмеу, табиғи эксперименттен айырмашылығы);
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
оқушылардың оқумен әрекеттесуінің шектелуі[6].
Шынында да, нақты объект, нақты өлшеу құралдары виртуалды аналогтарымен салыстырғанда олардың қасиеттері бойынша әлдеқайда қызықты және бай. Бірақ әзірлеушілер бұл уақытша кемшілік екеніне сенімді. Физиканың ғылым ретінде дамуы нәтижесінде физикалық процестердің, заттар мен құбылыстардың күрделірек және дәл үлгілері пайда болады.
Виртуалды эксперимент толық ауқымды экспериментті толықтыру және күшейту ретінде жасалды. Сондай-ақ толық ауқымды эксперимент жүргізу мүмкін болмаған кезде көмектесу.
Виртуалды эксперименттердің алғашқы үлгілері мектептерде де, жоғары оқу орындарында да физикаға білім беру және ғылыми қызығушылықты арттыру қажеттілігіне байланысты өткен ғасырдың 70-жылдарында пайда болды. Оқушыларды физика пәніне баулу үшін сабақты дамыта оқыту принциптерін жүзеге асыратын шығармашылық үдеріске айналдыру үшін бағдарламалық қамтамасыз ету жасалды. Енді сабаққа сәйкес қажетті материалды таңдауға, оны анық, түсінікті және оңай жеткізуге болады. АКТ-ны сабақта қолдану оқушылардың оқу үрдісіне деген ынтасын арттырады, мұғалім адам ойлауының іргелі заңдылықтарының барынша тиімді көрініс табуына, оқушылардың дүниені тану және тану құралдарын меңгеруіне жағдай жасайды, танымдық белсенділіктерін арттырады. белсенділік. Сіз құбылыстағы негізгі нәрсені бөліп көрсетуге, қосалқы факторларды алып тастауға, заңдылықтарды анықтауға, айнымалы параметрлермен бірнеше рет эксперимент жүргізуге, нәтижелерді сақтауға және ыңғайлы уақытта зерттеуге оралуға болады. Сонымен қатар, компьютерлік нұсқада эксперименттердің әлдеқайда көп санын жүзеге асыруға болады. Эксперименттің бұл түрі белгілі бір заңдылықтың, құбылыстың, процестің және т.б. компьютерлік моделін қолдану арқылы орындалады. Бұл модельдермен жұмыс істеу студенттерге үлкен танымдық мүмкіндіктер береді, бұл оларды бақылаушы ғана емес, сонымен қатар жүргізіліп жатқан эксперименттердің белсенді қатысушылары етеді [7].
Интерактивті модельдердің көпшілігі кең ауқымдағы бастапқы параметрлерді және эксперименттік шарттарды өзгертуге, олардың уақыт шкаласын өзгертуге, сондай-ақ нақты эксперименттерде жоқ жағдайларды имитациялауға мүмкіндік береді.
Тағы бір жағымды жағы - компьютер нақты физикалық экспериментте алынбаған, нақты табиғи құбылысты емес, оның жеңілдетілген теориялық моделін елестетуге бірегей мүмкіндік береді, бұл бақыланатын құбылыстың негізгі физикалық заңдылықтарын оңай және тиімді табуға мүмкіндік береді. құбылыс. Сонымен қатар, студент экспериментті орындау кезінде бір уақытта сәйкес заңдылықтарды график түрінде құруды бақылай алады. Тәжірибе нәтижелерін графикалық түрде көрсету студенттерге алынған ақпараттың үлкен көлемін игеріп, есте сақтауын жеңілдетеді.
Кейбір құбылыстар мен процестерді мектеп жағдайында қажетті құрал-жабдықтардың жоқтығынан көрсету мүмкін емес. Мысалы, 7-сыныпта атомдар мен молекулаларды, 9-сыныпта рентгенді көрсету мүмкін емес. Бұл кейбір студенттердің өздерін абстракциялауға және физиканы ғылым ретінде түсіне алмайтындығына әкеледі. Олар қажетті процестер мен құбылыстарды ойша елестете алмайды. Мұғалімнің табысты жұмысының маңызды шарты оның тұлғалық дамуы, өзін-өзі тәрбиелеуі болып табылады, оның мақсаты пәнді оқытудың жаңа және әртүрлі әдістері мен формаларын меңгеру болып табылады.
Мұғалімнің алдында тұрған басты міндет - оның ой-өрісін кеңейту, қоршаған дүние туралы білімдерін тереңдету. Жаңа ақпараттық технологиялардың заманауи дамуы және олардың біздің елімізде енгізілуі қазіргі балалардың тұлғалық қалыптасуында өзіндік із қалдырды. Мектептегі білім беруді ақпараттандырудың негізгі міндеттерінің бірі - мектеп пәндерінде ақпараттық коммуникацияларды қолдану.
Виртуалды эксперимент сабаққа өте оңай сәйкес келеді және оқу әрекетінің жаңа түрлерін ұйымдастыруға мүмкіндік береді[8]. Эксперименттің бұл түрін қолдану оқытудың белсенді формаларын қолданудың болашағын ашады, сол арқылы мұғалім мен оқушы рөлдерін өзгертеді.
Физика курсын компьютерлік қамтамасыз ету физика курсын меңгеруді және меңгеруді ұйымдастыру үшін принципті түрде жаңа (қосымша) мүмкіндіктер жасайды. Ол мазмұнды байыту қабілетіне ие және меңгерудің жаңа белсенді формалары мен әдістеріне кепілдік береді.
Виртуалды эксперимент есептерді шешуге мүмкіндік береді:
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
оқытуды даралау және саралау;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
студенттердің әртүрлі шығармашылық әрекеттерді ынталандыру;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
өзін-өзі бақылау дағдылары мен рефлексия әдеттерін дамыту;
oo ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
білім беру үрдісіндегі оқушының рөлін бақылаушыдан белсенді зерттеушіге өзгерту.
Қазіргі уақытта электронды білім берудің бірқатар виртуалды эксперименттер жүргізу үшін пайдаланылатын ресурстар түрлері бар. Мұндай электрондық білім беру ресурстарына: тірі физика, 1С-метр, Macromedia Flash, эксперимент құрастырушы, электрониканың бастаулары жатады. Аталған компьютерлік бағдарламалық қамтамасыз ету интерактивті модельдеуге және кез келген күрделіліктегі тапсырмалар мен эксперименттерге мүмкіндік береді. Бағдарламалар тек физика бойынша мектеп курсын ғана емес, сонымен қатар университет курсын оқуға, негізгі физикалық ұғымдарды зерделеуге және дерексіз заттар мен теориялық конструкцияларды көрнекі етуге мүмкіндік береді. Бұл ретте орнату қиын, көлемді, қымбат, кейде тіпті қауіпті жабдықты пайдаланудың қажеті жоқ.
Виртуалды эксперименттердің оқу процесіндегі орны туралы айтқанда, оқытудың әртүрлі формалары, соның ішінде аралас түрлері өзара әрекеттесетін білім беру жүйесінің қазіргі жағдайының ерекшеліктерін және олар үшін тиісті әдістемелік қамтамасыз етуді ескеру қажет. өзіндік жұмыс өте маңызды. Сондай-ақ виртуалды эксперименттерді қолдану кезінде балалардың ерекшеліктерін ескеріңіз. Осыған сәйкес оқу материалдарын электронды түрде жеткізудің құрылымы мен әдістемесі тек қана емес, оларды қолданудың нақты формасына қарай түрленіп отыруы қажет. Сайып келгенде, мүмкіндігінше көп пайдаланушылар үшін көбірек оқу ресурстарына қол жеткізуді қамтамасыз ету қажет. Қазіргі назарға байланысты жоғары сынып оқушыларының көпшілігі мамандық таңдауға дайындалуға ұмтылады, оқытуды жекелендіру идеясын жүзеге асыратын және оқушылардың шығармашылықпен өзін-өзі көрсетуі мен өзін-өзі жүзеге асыруына мүмкіндік беретін ең тиімді технологиялар қалады. . Бұл, ең алдымен, өз бетінше және проблемалық оқыту технологиясымен біріктірілген виртуалды эксперимент әдісі.
1.2 ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мектепте виртуалды физикалық экспериментті қолданудың психологиялық-педагогикалық негіздері.
Виртуалды физика эксперименті оқыту әдісі ретінде дәстүрлі оқыту құралдарымен салыстырғанда оның артықшылықтарын анықтайтын бірқатар сипаттамаларға ие:
1. Мультимедиа.
Ақпаратты ұсынудың көптеген құралдарын пайдалану, мысалы, графиктер, бейнелер, фотосуреттер және т.б.
2. Интерактивтілік.
Виртуалды эксперименттегі интерактивтілік әртүрлі элементтердің үлкен таңдауын білдіреді. Кейіннен талдау және қателерді жіктеу арқылы пернетақтадан мәндерді енгізу, жаңа ақпараттық объектілердің аудио және бейне көрсетілімімен интерактивті модельдің компоненттерін белсендіру, нақты композициялар жасау үшін объектілерді жылжыту және конфигурацияны өзгерту немесе жаңа нысандарды алу үшін объектілерді біріктіру. Виртуалды эксперименттің бұл ерекшеліктері студенттердің өздеріне қолайлы қарқынмен жұмыс істеуін қамтамасыз етеді, бұл қабылдаудың жеке ерекшеліктерін және танымдық әрекет түрлерін есепке алуға мүмкіндік береді.
3. Қол жетімділік.
Бұл объектілерді Интернетте тегін орналастыру кез келген пайдаланушыға кез келген ыңғайлы уақытта олармен тегін жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Интерактивті модельдерді қолдану әдістемелік тұрғыдан ең орынды болып табылатын жетекші тақырыптардың эксперимент мазмұнының қолжетімділігі мен рефлексиясы оқыту деңгейін арттыруға көмектеседі, әсіресе үйде оқытуға, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі балалар мен уақытша оқытуға жататын балаларға арналған. ауруына байланысты оқу орнына бара алмайды. Мұның бәрі Федералдық мемлекеттік білім беру стандартының ережелерін жүзеге асыруға кепілдік береді, оған сәйкес әртүрлі ұйымдастырушылық нысандарды және әрбір оқушының (соның ішінде дарынды балалар мен мүмкіндігі шектеулі балалар) жеке ерекшеліктерін ескеру қажет[ 10].
4. Жан-жақтылық.
Мәселе, шын мәнінде, тәжірибе академиялық пән бойынша нақты білім беру нұсқауымен қатаң байланысты емес. Ол кез келген оқу материалдары бойынша сабақтарға енгізуге болатын материал бойынша білім мен дағдыларды дамытуға мүмкіндік береді. Дегенмен, кез келген экспериментті қолдану негізінде оқу процесін құру кезінде белгілі бір оқулықта немесе оқу пәні бойынша оқу нұсқаулығында жүзеге асырылатын негізгі ережелерді ескеру қажет, бұл ресурстар таңдалады және студенттің іс-әрекеті негізінде құрылады дегенді білдіреді. олардың негізі, қарсылықсыз жетекші авторлардың негізгі ойлары.
Физика сабақтары үшін кез келген виртуалды ресурсты таңдаған кезде оқушылардың жас ерекшеліктерін, олардың психикалық дамуын ескеру қажет, өйткені қабілеттер адамның өмірлік әрекетінің, оқыту мен тәрбиесінің әсерінен қалыптасады және дамиды, яғни бірдей жағдайларда адамдар бірдей қабілеттерді дамытпайды. Интеллектуалдық (психикалық) дамуы балалардың биологиялық жетілуіне байланысты. Демек, физиканы меңгеру жасөспірімдердің белгілі бір жасында басталады, курс кезең-кезеңімен құрылымдалады. Ақыл-ой әрекетінің нақты түрлерінің қалыптасуы мен дамуы үшін ең қолайлы кезеңдері ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz