Биологиялық білім берудің тұжырымдамасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

ҚР БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Л. Н. ГУМИЛЕВ АТЫНДАҒЫ ЕУРАЗИЯ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

БӨЖ

Тақырыбы: Биологиялық білім берудің тұжырымдамасы

Орындаған: Бекен Аяулым БГ-35

Тексерген: Исакова Д. Т

Жоспар:

I. Кіріспе . . . 3

II. Негізгі бөлім . . . 3-6

1. Биологияны оқыту әдістемесі. . . . . 4-6

2. Әдістеменің міндеттері 4-5

III. Қорытынды . . . 6

Ⅳ. Пайдаланылған әдебиеттер . . . ……7

Кіріспе

Жас ұрпақтарға өмірдің құндылығын түсініп, тұлға болып қалыптасуында биологиядан білім бердің маңызы зор. Биологияны зерттеу жер бетінде адам баласының өмір сүруіне ықпал жасаумен қатар биосфераны сақтау арқылы адамзат баласының дамуының басты кепілі. Табиғатпен тең правада бірлесіп тіршілік ету, тірі жүйені дүниенің басты бейнесі етіп тану. Сондықтанда биология ғылымын жаратылыс танудың ішіндегі көш басшы деп атайды. Биологиялық білім беру орта және жоғары оқу орындарында жас ұрпақты еңбекке баулуда, оларды еліміздің, мемлекетіміздің дамуына, өркендеуіне маңызы зор екендігі баршамызға мәлім. Сонымен жас ұрпақтың ғылыми дүние танымдық көзқарасын қалыптастыру үшін биологияның басқа ғылым салаларымен байланысын, теориясын, методологиясын, аралық байланыстардың түрлері мен әдістерін меңгерту керек. Методологиялық негізсіз биологияны жеке пән ретінде қарап мәселені шешуге болмайды.

Негізгі бөлім

Биологиядан білім беруді жетілдіру, дамыту үшін ең басты нысандары -оның міндетін, мақсатын анықтай отырып, ғылыми тұрғыдан білімберу жүйесінің біртұтастығын қалып-тастыру, жас өспірімдерге дүние тану көз-қарасын қалыптастыру барысында теориясын, методологиясын, формасы мен әдістерінің ара-сындағы байланыстарын ашып көрсете білу. Сондықтан методологиялық негізсіз биология-ны жеке пән ретінде басқа білім салаларымен байланыссыз қалыптастыруға болмайды. Оқу тәрбие беру үрдісінде пәннің мақсатын, мазмұнын дұрыс құруда және қолайлы, тиімді формалары мен әдіс-тәсілдерін үйренуде басты көмекті методологиядан іздеу керек. Басқаша айтқанда, методологиялық тұрғыдан түсіндіру керек. Құрылымын, оқу үрдісін логикалық жүйемен ұйымдастыруда методологиның ма-ңызы зор.

Ал методиканың мақсаты -методоло-гияның көмегімен теориялық қағидаларды, заңдылықтарды, практика жүзінде іске асыру әдістерін қолдана білу.

Бұл ғалымның басты идеясы -табиғаттың құбылысын, құрылымын түсіндіру үшін көпте-ген ғылыми мәліметтердің ішінен ең бастысын сұрыптап, таңдап ала білу. Танымдылықты қалыптастыруды адамның сезім мүшелері ар-қылы қабылданып, оның себептерін айқындап, ішіндегі аралық байланыстарын, оның себеп-терін айқындай отырып бір жүйеге, басқаша айтқанда, белгіліден белгісізге, жақыннан алысқа, жекеден жалпыға, жеңілден ауырға, нақтыдан дерексіз түсінікке келтіру. Сонымен жас ұрпақтарға биологиялық білім беруді үйрету дегеніміз -дүниедегітірі ағзалардың тіршілігін, өмірінің қыр-сырын түсіндірудегі ең басты міндет. Биологияны жан-жақты зерттеп, оқып-біліп, табиғатта болатын үдерістерді түсінуге және биосфераны сақтауға мүмкіндік туғыза отырып, адамзат баласының дамуының басты шарты деп түсіну керек. Табиғатпен тең құқықты қарым-қатынас, адам мен биосфера арасындағы эволюция міндетті түрде болатын процесс. Осы тұрғыдан қарайтын болсақ, биология жаратылыстану ғылымы ішіндегі көшбасшысы деп айтуға болады. Қазіргі таңдағы, яғни ХХІ ғасырдағы ең басты мәселе мектеп оқушыларына биология пәнінен білім беруде биология ғылымының жетістіктерін, маңызын үйретуді түбегейлі қолға алуымыз керек. Оқушылардың интеллектуалды әлуетін көтеруде қалай іске асыру әдістерін іздестіруде және қазіргі өркениетке, мәдениетке сай білім беруге жұмылдыруда әрбір мұғалім үздіксіз ғылыми шығармашылық ізленісте болу тиісҚазіргі таңдағы басты талап -биологиядан білім беру жүйесін қайта қарап, оқу бағыт-бағдарын өркениетті қоғамның мәдениетін дамытуға қарай қалыптастыруды жолға қоя білу. Мәдениет деген түсініктің мәні, адамның тіршілік барысындағы жалпы іс-әрекет және қызметінің технолгиясы, былайша айтқанда, материалдық-практикалық, әлеуметтік және рухани қасиеттері. Осы айтылғандардың көптеген оқу пәндерінің ішіндегі мәдениет жүйесін ойдағыдай іске асыруға қызмет атқарушы пәндердің бірі -биология болып табылады. Бұл пән жаратылыстанумен қоғамдық ғылыми пәндердің ішінен аралық орын алады. Биология мәдениет жүйесінде техниканың даму жетістіктерін «Биосфера» денесіндегі «Ісік» ауруы есебінде қарамайды, керісінше, қоғам мен табиғат арасындағы үдеріс есебінде түсіндіреді. Сонымен бірге биология ғылымы немесе тіршілік жайлы ғылым адамзаттың дамуына және экологиялық ойлау стилін басқа жаратылыстану ғылымдарына енгізіп, таным-дылық жолдарын, әдіс-тәсілдерін түсіндіре отырып жаңа идеялардың тууына әсер етеді. Биологиялық білім берудегі ерекше айта кетуге тиісті мәселелердің бірі жас ұрпақтың дүниетанымдық көзқарасын қалыптасуындағы рөлі, жеке тұлғаның өмірдегі бағдарын, оның идеалы, сенімі, қызығушылығы, құндылығын анықтауға әсерін тигізеді, адамның мінез-құлқының даму бағытына себепті болады. Дүниетанымдық бағытта биологиядан білім берудің басты талаптары:-бір кезеңнен екінші кезеңге көтерілу барысында биологиялық шындықты терең үйрете отырып биологиялық пәннің көзқара-сындағы біртұтастықты үйрету; -басты теориялар мен концепциялардың мазмұнындағы құбылыстарды белгілі бір деңгейде суреттеп методологиялық тұрғыдан түсіндіру жатады. Биологиялық білім берудің өткеніне көз жіберсек индуктивизм және эмпиризм дең-гейінде сақталып, әртүрлі ізденістер жүргізіліп оқу мазмұнына және құрылымына белсенді зерттеулар жасалды (1918-1927), орта сынып-тарда утилитарлықты, жоғары сыныптарда академизм мен үйлестіріп жүргізілді. Саясатты атеизммен байланыстыруды (1932-1937), атеизм дегридацияға түсіп, псевдоутилитарлық дамыды (Лысенко биология, 1938-1965) ; ал 1965-1990 жылдарда академизм қайта туындап практика мен политехникалық бағыт қалыптасты. Биологиядан білім берудің мақсаты, маз-мұны және құрылымы әлеуметтік тапсырысқа яғни, қоғамдық қажеттілікке байланысты жаңартылып отырады. Биологиялық білім беру үрдісін теориялық және практикалық тұрғыдан қалыптастыру мәселесі белгілі психолог В. В. Давыдов айтқан болатын. Оның айтуы бойынша білімді меңгеру жекеден нақтыға бағытталып жүргізілгенде ғана оны меңгеру тиімді болатындығын көрсетті. Биологиялық білім беруді спиралды құрылым арқылы іске асыру қолайлы болады. Бірінші кезеңде мына мақсатты іске асыруға болады: -дүниетанымдық көзқарасоқушыларға түрлі табиғаттың ғылыми бейнесін түсіндіру, биологиялық білімінің мәдениет саласындағы ролі, табиғаттың біртұтастығы жайлы құнды-лықты ашып көрсету. -әдіснамалық-табиғат құбылысын зерттеп білуде, тануда, жоспарлауда, бақылауға, тажрибе жасап теориялық идеяларды нақты көрсетуге, үлгісін құрастырып, болашақты пайдалануға бағытталынған. -теориялық-биологияның теориялығы оқуды бастап табиғаттағы түрлердің әртүр-лілігі, экологиялық жүйелеудің құрылысы уйрену т. б. -практикалық-әртүрлі логикалық есептерді шешу, тәжриберер қою, табиғатты қорғау және тиімді пайдалану т. б. осы кезеңдегі мәселелер төменгі сыныптарда жүргізілуі тиіс. Ал жоғарғы сыныптарда яғни, екінші дең-гейде фундаменталды теорияларды, оның пайда болуы мен дамуы оқытылады. Осы сыныптарда ғылыми танымдылықты моделдеуді тарихи тұрғыдан қалыптастыруды мазмұндау керек. Заманауи биологиялықбілім берудегі басты мақсат өркениетті бейнелеуге бағытталынған. Биологияны оқытудағы тоқырау глобалды проблемамен қақтығысқа үшырап, тығырыққа тіреліп адамзат баласының дамуына әсерін тигізіп жатыр. Сондай көптеген кризистердің бірі экологиялық тоқырау. Адам мен табиғат арасындағы байланыстың бұзылыуы, рухани құндылықтың жоғалуы-табиғатты күштеп өзіне бағындырудың нәтижесі деп айтуға болады. Сондықтанда биологияны оқытудың өрке-ниеттіліктен мәдениетке қарай қайта бағдарлау. Мәдениет адам іс-әрекетінің жалпы техноло-гиялық қызметі-материалдық, практикалық, әлеуметтік және рухани көзі. Дүниенің біртұ-тастығына жету тек мәдениет жүйесінде, фило-софия, этика, эстетика, техникалық ғылымдарға синтез жасау арқылы іске асырылады. Оқу пәндерінің ішіндегі ең бір қолайлысы биология. Тек

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.