Бухгалтерлік есептің негізгі принциптері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Кенжеғали Сағадиев атындағы

Халықаралық Бизнес университеті

БизZONE 2021

Реферат

Тақырыбы: « Бухгалтерлік есептің негізгі принциптері. Болжамдар, талаптар мен ережелер »

Орындаған: Қару Айназ

Топ: 22. 230 ХБ Логистика

Алматы 2024

Жоспар

Кіріспе
Негізгі бөлім

Бухгалтерлік есептің жалпы сипаттамасы
Нарықтық қатынастардағы бухгалтерлік есептің негізгі принциптерінің рөлі мен маңызы

Бухгалтерлік есеп жүргізудің негізгі принциптері мен ережелері

Бухгалтерлік есептің болжамдары мен орындау талаптары
Бухгалтерлік есеп саясатын жүргізудегі негізгі ережелер

Қорытынды
Әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Бухгалтерлік есептің негізгі принциптері-бухгалтерлік есепті жүргізуді және экономикалық операцияларды көрсетуді реттейтін негізгі принциптер. Бухгалтерлік есептің негізінде жатқан болжамдар мен талаптарды қарастырайық:

Біріншісі, бухгалтерлік есептің болжамдары:

Мүліктік оқшаулау: ұйым жеке заңды тұлға болып табылады және оның қаржылық операциялары басқа ұйымдармен араласпайды деп болжайды.
Ұйым қызметінің үздіксіздігі: ұйым жақын болашақта өз қызметін жалғастырады деп болжайды.
Есеп саясатын қолдану кезектілігі: ұйым таңдалған есеп саясатын дәйекті түрде қолдануы керек.
Шаруашылық қызмет фактілерінің уақытша анықтығы( есептеу әдісі) : қаржылық нәтижелер ақша қаражатын алу немесе төлеу сәтінде емес, олар пайда болған кезеңде есепте көрсетілуі керек.

Екіншісі, бухгалтерлік есеп талаптары:

Бухгалтерлік есептің толықтығы: барлық экономикалық операциялар мен оқиғалар бухгалтерлік құжаттамада толық және дәл көрсетілуі керек.
Сақтық: Бухгалтер қаржылық ақпараттың сенімділігі мен дәлдігін қамтамасыз ете отырып, мұқият әрекет етуі керек.
Қабылданған ережелерге сәйкес есеп беру: ұйым бухгалтерлік есептің белгіленген нормалары мен ережелерін сақтауы керек.

Бұл принциптер қаржылық ақпараттың сенімділігі мен дәйектілігін қамтамасыз етеді, басқарушылық шешімдер қабылдау және ұйымның ашықтығын жасайды.

Негізгі бөлім.

2. 1 Бухгалтерлік есептің жалпы сипаттамасы

Бухгалтерлік есеп-бұл ұйымдағы қаржылық операциялар мен оқиғалар туралы ақпаратты жинау, жіктеу, талдау, тіркеу және есеп беру жүйесі. Бұл басқарушылық және қаржылық шешімдер қабылдауға, сондай-ақ қаржылық операцияларды құжаттау мен бақылауға негіз болады. Бухгалтерлік есеп кез-келген табысты кәсіпорынның ажырамас бөлігі болып табылады. Ол барлық қаржылық операцияларды жүйелі және егжей-тегжейлі жазуды қамтиды, бұл кәсіпорынға өзінің қаржылық ағындарын бақылауға, болашақ кірістер мен шығыстарды болжауға және заңнамалық талаптарды орындауға мүмкіндік береді.

Бухгалтерлік есептің маңызды міндеттерінің бірі-белгілі бір уақыт кезеңіндегі кәсіпорынның қаржылық жағдайы мен нәтижелерін көрсететін қаржылық есептілікті дайындау. Мұндай есеп беру басқарушылық шешімдер қабылдауда шешуші рөл атқарады, сонымен қатар қаржылық жағдайды талдауға және кәсіпорынның тиімділігін бағалауға қызмет етеді. Бұл әртүрлі салаларды қамтығандықтан, соның ішінде материалдық және материалдық емес активтерді есепке алу, міндеттемелер мен кредиторлық берешекті есепке алу, меншікті және қарыз капиталын есепке алу, кірістер мен шығыстарды есепке алу және салық міндеттемесін есепке алу. Бұл бағыттардың әрқайсысы ерекше назар мен дәлдікті қажет етеді, өйткені кез-келген қателік немесе жіберіп алу кәсіпорын үшін жағымсыз салдарға әкелуі мүмкін.

Жалпы алғанда, бухгалтерлік есеп кәсіпорынның қаржылық қызметін басқаруда және бақылауда маңызды рөл атқарады. Ол негізделген шешімдер қабылдауға және кәсіпорынның тұрақты дамуын қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін жұмыстың қаржылық жағдайы, сипаты мен тиімділігі туралы уақтылы және дәл ақпарат береді. Тұтастай алғанда, бухгалтерлік есеп ұйымның қаржылық менеджментінің ажырамас бөлігі болып табылады, ол оның қаржылық жағдайы мен қызметінің тиімділігі туралы ақпараттың ашықтығы мен дұрыстығын қамтамасыз етуге бағытталған. [1]

Бухгaлтерлік есeп зaңды тұлғалaрдың қаражаттaры мeн көздeрін, қaржылық aйналымын жәнe арнaйы өлшeм бірліктeрімен шаруaшылық оперaцияларының мaзмұнын есепкe алaды жәнe нaқты құжaттар негізіндe сабақтaстық пен кeлісімділікті сaқтайды. Бухгaлтерлік есeп-бұл құжаттамaға және толықтығынa, бухгaлтерлік жәнe екілік жaзбаларға, бағaлау мен шығындaр нәтижелeріне, бухгалтeрлік баланстaр мен қорытынды шоттарға нeгізделген әдіс.

1997 жылдан бaстап Қaзақстaндық бухгалтерлік есeп халықаралық стандaрттар жүйесінe көшірілді. Бухгaлтерлік есеп стандaрттары-бухгалтерлік есeп көрсеткіштeрін бағалaу және өлшeу, нақты ережeлерге сәйкeс шаруашылық оперaциялары бойынша eсептілікті анықтaу және сипаттау тәртібі. Хaлықаралық стандарттарғa сәйкес бухгалтерлік есeп қaржылық және бaсқарушылық есeп салaлaрын қамтиды. Қaржылық eсeпті қaржылық салымшылaр, несиe берушілeр, акционерлeр заңды тұлғалaрды, шетелдік инвесторлaрды және т. б. дaмытудa жүзеге асырaды. Бaсқару есeбі заңды тұлғалaрдың ішкі басқaру жүйесін оңтайлaндыру, ішкі резeрвтік қорлaрды тaбу және жaндандыру мақсaтында жүзеге aсырылaды. Жыл сaйын бухгaлтерлік есeптің осы салaлaрынан басқа, Қaзақстанның заңды тұлғaлары өз кәсіпорнының ecеп саясатын, жүріс-тұрыс принциптeрін, сондай-ақ бeлгіленген бухгaлтерлік есeп жүйелерінің тізбeсін әзірлeйді, бекітеді және aрнайы орындaрға ұсынылaды.

Тиісті зaңнамалық актілeрдің, нормaтивтік материалдардың жәнe бухгалтерлік есeп стaндарттарының талаптарына сәйкeс, бухгалтерлік есeп объектілері үшін қолдaнылатын көптегeн әдістердің ішінeн заңды тұлға үшін eң қолайлы әдісті тaңдау есеп саясaтын, сондай-aқ бухгалтерлік eсeп ережелерінің жиынтығын көрсeтеді сипаттамaлары (екіжақты, консервативті, тәуелсіз, үйлeстірілген, сату және т. б), Ол кeңінен қолданылады жәнe бухгалтерлік есeп принциптеріне жатaды.

Бухгалтeрлік есептің нeгізгі құралы-есeп айырысу жүйeсі. Онда зaңды тұлғаның бaрлық шоттары нөмірлeнген. Бухгалтерлік көрсeткіштер (деректер) бухгaлтерлік балансты құру aрқылы жинақталaды. [2]

Нарықтық қатынастардағы бухгалтерлік есептің негізгі принциптерінің рөлі мен маңызы

Бухгалтерлік есеп нарықтық қатынастардың ажырамас бөлігі болып табылады және ұйымдардың қаржылық ақпаратының ашықтығы мен дұрыстығын қамтамасыз етуде шешуші рөл атқарады. Ол негізделген шешімдер қабылдауға және ішкі және сыртқы мүдделі Тараптардың қаржылық көрсеткіштеріне сенімділікті қалыптастыруға негіз жасайды.

Бухгалтерлік есептің негізгі принциптерінің бірі-тарихи құн принципі, активтер мен міндеттемелер баланста олардың бастапқы құны бойынша көрсетілуі керек екенін анықтайды. Бұл ұйымның жай-күйі туралы нақты суретті ұсынуға және жоспарлау мен бақылауға байланысты шешімдер қабылдау процесінде осы ақпаратты белсенді пайдалануға мүмкіндік береді.

Тағы бір маңызды қағида-бухгалтерлік есепті сақтау принципі, бұл Бухгалтерлік есеп өзінің жұмыс әдістерінде ерекше ұқыпты және дәл болуы керек дегенді білдіреді. Мұнда тек ережелер мен нормаларды ғана емес, сонымен бірге жинақталған тәжірибе мен тәжірибені де сақтау қажет, осылайша бухгалтерлік ақпарат сенімді және сенімді болады. Бұл қағида нарықтық қатынастарға қатысушылар арасындағы сенімнің маңызды факторы болып табылады.

Нарықтық жағдайлар туралы бухгалтерлік есеп ақпаратты жинайды, көптеген деректерді пайдаланады және оның мағынасын түсінеді, ақпараттық жүйелердің тиімді, тиімсіз, пайдалы және зиянды топтарына қатысты әрекеттерді саналы түрде орындайды, белгілі бір дәрежеде шешім қабылдау үшін көрсеткіштер мен деректерді дайындайды. Бухгалтерлік есептің рөлі сыбайлас жемқорлық әрекеттерін жасайтын және заңсыз нарықтық қатынастар мен мүліктік қатынастар негізінде ақша табу үшін еңбекті жеке мақсатта пайдаланатын алаяқтармен күресу үшін де маңызды. Мұндай мінез-құлықты болдырмау үшін әрбір жауапты бухгалтер өз кәсібін құрметтеп, таза жұмыс істеуі керек.

Сондай-ақ, бухгалтерлің есеп нарықтық қатынастардағы құндылық салыстыру принципіне ие. Ол қаржылық ақпараттың біркелкі көрінуін және ұйымның әр түрлі уақыт кезеңдеріндегі нәтижелерін бір-бірімен салыстыру мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін әр түрлі кезеңдердегі деректерді салыстыру талабын белгілейді. Осының арқасында нарық қатысушылары компанияның даму динамикасын бағалай алады және оның қаржылық жағдайын болжай алады. Экономикалық субъектінің құқықтық формадан басымдығы принципі есептілікті дайындауда мәмілелердің ресми заңды жағын ғана емес, нақты экономикалық оқиғаларды көрсетуге көмектеседі. Бұл ұйымның қаржылық жағдайын және оның инвестициялық тартымдылығын жақсы түсінуге мүмкіндік береді. Осылайша, бухгалтерлік есептің негізгі принциптері бухгалтерлік есептің сенімділігі мен ашықтығын, нарыққа қатысушылар арасындағы сенімділікті және негізделген шешімдер қабылдау мүмкіндігін қамтамасыз ете отырып, нарықтық қатынастарда маңызды рөл атқарады. Бұл қағидаттар нарықтық экономиканың дамуына, кәсіпорындарды барабар бағалауға ықпал етеді және нарықтық жүйенің тұрақты жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. [3]

Сапалы түрде жүргізілген бухгалтерлік есептің негізгі мақсаттары төмендегідей қызметтерді қамтамасыз етуге бағытталған:

- Кәсіпорындардың табыс түсіріп, бәсекелестік түрдегі ортада тиімділігін арттыру мақсатында жасалған бизнес-жоспарларының орындалуын қадағалау мен дәрежесін тексеру;

- Өзара активтерді өз орны мен тиімді жұмсау арқылы негізгі өндірілген өнімдердің өсу қарқынын, оларды сатудан түскен пайда көлемін есеп жүйесінде ерекше зерттеу;

- Меншіктертің барлық түр-түрлерінің сақталуын, олардың активтердің қолда бары мен қозғалыстағысын, кәсіпорындардың қаржылық және төлем төлеу қабілетінің тиісті орындалуын тексеру;

- Алдау, ұрлық, көзбояушылық және сыбайлас жемқорлық жағдайлардың алдын алу және болдырмау; ақша және т. б. құндылықтардың жеке адамдар басына сіңіп кетуіне жол бермеу; тексеріс жүргізу және осындай жағдайларды қажетті орындарға уақытылы хабарлау;

- Бухгалтерлік есеп, аудиторлықтың қызметі және салық салу жөніндегі мемлекеттік заңдардың дұрыс сақталуы мен қабылданған нормативті актілердің сәйкес орындалуын нақты қадағалауға мүмкіндікті және жаңдайды жасап отыру.

Бухгалтерлік есеп бүкіл халықтық ілімге жатады. Сондықтан экономикалық басқару жүйесін жетілдіру, халықтың қажеттіліктері мен тұтынуын зерттеу, нарықтық және коммерциялық сипаттамалары бар шешімдер қабылдау, тексеру және бақылау жүйелерін кеңінен қолдану, бухгалтерлік есептілік саласының басты мақсаты мен міндеттерін айқындайтын бағытқа назар аударылуы қажет.

Енді кезекте бухгалтерлік есеп жүйесінде жалпы мақсаттар мен міндеттердің бастапқы көрсеткіштерін шешуге тоқталайық. Осы жалпы жүйегі тәжірибелер мен көптеген институттарда қабылдаған түрлі тәжірибеден айырмашылығы, бухгалтерлік көбінен есептік негізінен бақылау, өлшеу және есепке алу және шығару принциптерін қолданады. [4]

Бухгалтерлік есеп жүргізудің негізгі принциптері мен ережелеріБухгалтерлік есептің болжамдары мен орындау талаптары

Қазіргі нарықтағы бухгалтерлік есепті орындау болжамдары мен талаптары бизнесті тиімді жүргізу үшін өте маңызды. Үнемі өзгеріп отыратын заңнамалық нормалар, экономикалық факторлар және технологиялық прогресс жағдайында компаниялар есеп процесіне ажырамас назар аударуға міндетті.

Бухгалтерлік қызметтердің алдында олардың функцияларын сәтті орындауға көмектесетін көптеген болжамдар мен талаптар бар. Ең алдымен, барлық қолданыстағы заңдар мен нормативтік актілердің, соның ішінде салық және қаржылық талаптардың қатаң сақталуын қамтамасыз ету қажет. Бухгалтерия қызметкерлерінің білімін үнемі жаңартып отыру және олардың өзгерістерге тез бейімделу қабілеті сапалы бухгалтерлік құжаттаманы жүргізудің ажырамас негіздері болып табылады.

Заманауи ақпараттық технологияларды қолдану бухгалтерлік есепті тиімді жүргізудің міндетті шарты болып табылады. Процестерді автоматтандыру, мамандандырылған бухгалтерлік бағдарламалар мен жүйелерді енгізу Ақпаратты өңдеу уақытын қысқартуға және қателер қаупін азайтуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, қызметкерлерді ат-құралдармен жұмыс істеуде тиісті оқыту және ақпараттық технологиялар саласындағы мамандардың тұрақты қолдауы қажет.

Болжамдар тек ағымдағы жағдай мен талаптарға ғана емес, сонымен қатар бухгалтерлік есептің болашақ дамуына да қатысты. Ақпарат көлемінің тұрақты өсуі және қаржылық аналитиканың рөлін күшейту жағдайында бухгалтерлерге бухгалтерлік есептің жаңа әдістері мен стандарттарын игеруді қоса алғанда, тұрақты даму қажет. Сонымен қатар, бизнесті тұрақты дамыту мақсатында ықтимал қателер мен алаяқтық әрекеттерді анықтауға және алдын алуға мүмкіндік беретін ішкі бақылау тетіктерін, салыстыру жүйесін және аудитті қарастыру ұсынылады. Қаржылық ақпаратты сақтау және қорғау жүйесін оның құпиялылығы мен сақталуын қамтамасыз ету үшін оны үнемі жаңартып отыру және жақсарту да маңызды. Нәтижесінде, процестерді үнемі жаңарту және жетілдіру, заңнама талаптарына сәйкестігі және мамандардың жоғары біліктілігі ғана бухгалтерлерге өзгермелі бизнес-орта жағдайында өз міндеттерін табысты орындауға және трендте болуға мүмкіндік береді. [5]

3. 2 Бухгалтерлік есеп саясатын жүргізудегі негізгі ережелер

Есеп саясаты ұйымның қаржылық ресурстарын басқаруда маңызды рөл атқарады. Оның негізгі мақсаты-кәсіпорынның қаржылық жағдайы мен экономикалық қызметінің нәтижелерін көрсететін сенімді және дәл қаржылық есептілікті қамтамасыз ету. Бұл мәтінде біз ұйымға осы мақсаттарға жетуге көмектесетін есеп саясатын жүргізудің негізгі ережелерін қарастырамыз.

Бірінші және сонымен бірге маңызды аспект-бухгалтерлік есептің негізгі принциптері мен қаржылық операцияларды есепке алу тәртібін анықтайтын есеп саясатын әзірлеу және қабылдау. Есеп саясаты бухгалтерлік есеп ережелері мен принциптеріне сәйкес келуі керек, сонымен қатар ұйым жұмыс істейтін саланың ерекшеліктерін ескеруі керек.

Есеп саясатының негізгі ережелері келесі аспектілерді қамтиды:

1. Бухгалтерлік есеп түрлерін анықтау. Компания бухгалтерлік, салықтық, статистикалық және т. б. өз қызметінде қандай есеп түрлері қолданылатынын анықтайды. Есеп саясатының мақсаттары мен міндеттерін анықтау маңызды аспект болып табылады. Ұйым салмақты шешімдер қабылдау және қаржылық ресурстарын тиімді басқару үшін қандай ақпарат алу керектігін нақты анықтауы керек. Бұл тұрғыда ұйым белсенді болатын саланың ерекшеліктерін, сондай-ақ оның мөлшері мен құрылымын ескеру қажет.

2. Бағалау принциптері. Бұл аспект активтерді, міндеттемелерді және капиталды бағалау әдістері мен принциптерін нақтылайды. Ол активтер мен міндеттемелердің құнын, амортизацияны, резервтерді және басқа қаржылық көрсеткіштерді қолдануды және есептеуді қамтиды.

3. Есепке алу әдістері. Мұнда қаржылық операциялар мен оқиғаларды тіркеу және көрсету әдістері анықталады: бір жақты немесе екі жақты есеп, есептеу немесе нақты орындау және т. б. бухгалтерлік есеп әдістерін басшылыққа ала отырып, ұйым тиісті бухгалтерлік жазбалар мен есептерді қалыптастырады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.