Ғарыш әлеміне сүйіспеншілікке тәрбиелеу

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Алматы облысы,
Іле ауданы, Жанаарна ауылы
№35 орта мектебі МКМ

ЖАС ӘЛ-ФАРАБИ
мектеп оқушыларының ғылыми-зерттеу жұмыстарының
Республикалық конференциясы

Жоба тақырыбы: Луноход
Секция: физика, техника, Жер және ғарыш

Ғылыми жетекшісі: С.Қ. Қоданова
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ
Плазма физикасы, нанотехнология және компьютерлік
физика кафедрасының меңгерушісі ф,-м.ғ.к, профессор
Жетекшісі: Сұрапбергенова Айдана Есболатқызы, физика пәнінің мұғалімі
Орындаған: : Умбет Аяжан 9 сынып оқушысы

Рецензия
Іле ауданының Жанаарна ауылындағы № 35 орта мектебінің 9 сынып оқушысы Умбет Аяжан зерттеген ғылыми жобасына шолу жасай отырып, оның Луноход тақырыбын жан жақты талдау жасауға талпынғанын байқадым.
Жас болғанына қарамастан, ғарыш әлемін зерттеуге атсалысып ,білекті сыбана кірісудің өзі - үлкен бір ерлік. Міне, Аяжан да осындай ерлік көрсетуге бел буған кіші ғалымдардың бірі десек те болады. Аяжан ғылыми жоба үшін таңдап у алған тақырыбы Луноход ерекше тақырып.Тақырып - қашан болса да зерттеле беретін,зерттелуінің шегі жоқ күрделі әрі қызықты тақырыптардың бірі.Бұл тақырыпты таңдап алуының өзі баланың дарындылығының белгісі.
Қойылған мақсатына жету үшін іздену жұмыстарын тынымсыз жүргізіп,оны талдап, жинақтап,тиянақтаған.Аяжан алға қойған мақсаттарын толық орындаған.Осы жұмысқа пайдаланған әрбір материалды,деректерді жинақтап,құрастырып, саралап өз ойын,пікірін білдірген.
Ғарыш әлемі күрделі және көп жаналықтарға толы емес соған қарамастан осы тақырыпты жас ғалымымыз таңдағаны қуантады. Ғарыш әлеміне қызуғушылық , талпынысы арқасында айда жүретін арбаны құрастырып шықты. Өзі құрастырған айда жүретін арбаны өмірде қолданып жүргізіп көрді. Аяжан өзінің зерттеуін арқасында ғарыш әлеміне қызушылығы одан ары артқаны көрінді. Жақсы қорытындылап жас ғалым ретінде өзін көрсете білді.
Қазіргі кезде мектеп қабырғасынынан тыс тақырыпты таңдап, оны жүзеге асыра білді. Мұның өзі оқушылардың ғарыш әлеміне деген сүйіспеншілігін арттырады. Баяндамаға сүйене отырып оқушыларға қосымша курсы ретінде ұсынылса өте қызықты оқу - құралы болар еді деп ойлаймын.
Мен жас ғалымымызға алдағы уақытта есейе келе ғарыш саласына қатысты көптеген зерттеу жұмыстарын жүргізіп,жоғарыдан көрінеді деп үміт артамын.

Рецензент : _________________ С.Қ. Қоданова ,плазма физикасы, нанотехнология және компьютерлік физика кафедрасының меңгерушісі, ф.-м.ғ.к., профессор

Алматы облысы ,Іле ауданы,Жанаарна ауылы ауылы №35 орта мектептің 9 сынып оқушысы Умбет Аяжанның Луноход атты ғылыми жұмысына

ПІКІР

Луноход -бұл ай бетінде қозғалуға арналған шағын көлік құралы. Луноход Ай бетінің әртүрлі бөліктерінде ұзақ қашықтыққа жүре алады, бұл ай топырақтары мен геологиялық түзілімдердің әртүрлі түрлерін зерттеуге мүмкіндік береді.
Луноходпен танысып, өз қолымызбен құрастырып тексеріп көріп, оқушының одан ары қызуғушылығы артқаны қуантады.
9 а сынып оқушысы Умбет Аяжан бұл тақырыппен 2023 жылдың қыркүйек айынан бері танысып, зерттеп келеді. Кітапханадағы кітаптар оқып, қосымша желіден іздеп, үнемі ізденіс үстінде болды. Луноход қызығушылық танытып өз білімін жетілдірді. Құрылысын терең зерттеп, оны қалай құрастыру керектігін үйренді. Жетекшісінің көмегімен Луноход жасады.
Оқушым Умбет Аяжан өзінің ізденімпаздығымен, тапқырлығымен, еңбекқорлығымен осы жобаны аяғына дейін жеткізе білді. Болашақта жас ғалым ретінде еліміз Қазақстанды жоғары жақтан көрсетеді деп сенемін.

Жетекшісі:____________Cұрапбергенов а Айдан Есболатқызы,
Физика пәнінің мұғалімі

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3
Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... .
5
Жер серігі туралы жалпы ақпарат ... ... ... ... ... ... ... ... .
5
Луноход тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..
8
Луноход айды қалай зерттейді ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...
10
Зерттеу бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ...
13
Жұмыстың негізгі кезеңдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ..
13
Құрастырып ,қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
14
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ..
18
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
19

ТҮЙІНДЕМЕ
Зерттеу өзектілігі- Ғарыш әлемі Ай Жер серігі және оны зерттейтін арбалар туралы ойлау қабілетін дамытып оқушылардың қызығушылығын ояту.Ғарыш әлеміне сүйіспеншілікке тәрбиелеу.
Зерттеу жұмысының мақсаты:
-Таңғажайып Жердің серігі Айға саяхат;
-Қазіргі заман талабына сай ғылыми-техникалық процестерді игеріп, өз қолымызбен айда луноходты құрастыру;
-Ғарыш дәуірінің басталуы ,оны игерудегі жетістіктер жөнінде танысып, жеке ғылыми жұмысымды кеңейту.
Зерттеу міндеттері:
- Луноходты зерттеу,
-Құрастыруын жақсы түсіндіретін материалдарды тауып оны жақсылап талдау;
- Луноходты өмірде бар материалдармен құрастырып жүргізу
Зерттеудің ғылыми болжамы: Адам баласы ғарыш көгіне көтеріліп, ашық космосқа жол ашты. Жерді және оның байлығын ғарыш кеңістігінен зерттеудің пайдалы жақтары ойластырылуда. Дүние жүзінің көптеген ғалымдары адамзаттың әрі қарай өмір сүруіне қажетті жетістіктерді ғарыштан табамыз деп болжам жасауда. Сондықтан Қазақстан жастарын ғарыш ғажайыптарын игеруге үйретсе, әлемдік дамуымызға қосар үлесімізде тарихи қадам болар еді.

Кіріспе
ХХ ғасырдың екінші жартысы адам қызметінің көптеген салаларындағы ең үлкен жетістіктермен сипатталады. Адамдардың ғылыми ойы мен жұмысы жақында ғана мүмкін емес болып көрінген идеяларды артта қалдырды. Бұл жетістіктер ғарыш кеңістігін зерттеу мен игеруде айқын көрінді. Автоматты аппараттар мен басқарылатын кемелер арқылы жүргізілген ғарыштық зерттеулер ғарыш ғылымының дамуындағы сапалы жаңа кезеңді ғана емес, сонымен бірге жалпы ғылымның дамуындағы жаңа дәуірдің басталуын белгіледі.
Әлемдік ғылым мен техниканың ең озық жетістіктерін бейнелейтін Космонавтика қарқынды дамып келеді. Ғарышкерліктің дамуында қазіргі уақытта адамның ғарышқа ұшуының келесі негізгі кезеңдерін байқауға болады: геоцентрлік (жерге жақын) орбитада ұшу және кемелердің жерге автоматты түрде оралуы; адамның ғарышқа алғашқы ұшуы; басқарылатын екі кеменің топтық ұшуы; көп орындық кеменің ұшуы; адамның кемеден ғарыш кеңістігіне шығуы және кемеден тыс жұмыс; ғарыш аппараттары мен кемелерін Автоматты нұсқада да, ғарышкерді басқару кезінде де іздеу, айлаққа қондыру және қондыру процестерін пысықтау; эксперименттік орбиталық станция құру және ғарышкерлердің бір кемеден екінші кемеге - ғарыш кеңістігі арқылы өтуін жүзеге асыру; адамдардың Айға ұшуы; біртұтас жүйені құрайтын бірнеше басқарылатын кемелердің топтық ұшуы; басқарылатын ұзақ мерзімді орбиталық ғылыми станция құру ғылыми-техникалық және қолданбалы зерттеулер мен эксперименттер жүргізуге арналған станциялар; халықаралық экипажы бар басқарылатын орбиталық станция құру.
Осы кезеңдердің барлығы әлемдік космонавтика арқылы сәтті өтті. Біз, ресейліктер, біздің ғалымдарымыз, дизайнерлеріміз, инженерлеріміз, техниктеріміз, жұмысшыларымыз, ғарышкер-ұшқыштарымыз адамның ғарышты зерттеу және игеру шежіресіне көптеген жарқын даңқты беттер жазғанын мақтан тұтамыз. Бұл беттердің көпшілігі "әлемде бірінші рет" деп басталатын жағдай бізді заңды түрде қанағаттандырады. Біздің еліміз жерге қайтарылатын Автоматты спутниктік кеменің ұшуын бірінші болып жүзеге асырды. Біздің планетамызды басқарылатын ғарыш кемесінде ұшқан алғашқы адам кеңестік ғарышкер Юрий Алексеевич Гагарин болды.
Біз АҚШ-тың және басқа елдердің ғарыш кеңістігін игерудегі жетістіктеріне құрметпен қараймыз, біз ғаламды танудың асыл мақсаттарына, адамдарға қолданбалы және экономикалық міндеттерді шешуде практикалық көмек көрсетуге бағытталған ынтымақтастық пен бірлескен бағдарламаларға қатысамыз. Ғылыми ізденістің кеңдігі, жаңашылдық, ғылым мен халық шаруашылығының бүгінгі және ертеңгі қажеттіліктерімен терең, органикалық байланыс -- бұл бейбітшілік пен прогрестің жоғары мақсаттарына қызмет ететін кеңестік.

Негізгі бөлім
1.1 Жер серігі туралы жалпы ақпарат
Ай - біздің планетамыздың табиғи спутнигі. Бұл жердегі аспанның ең жарқын жұлдыздарының бірі. Жер мен оның табиғи жер серігі арасындағы қашықтық 300 мың километрден асады. Таң қаларлықтай, Ай - адамның барған жерінен тыс жердегі жалғыз объекті.
Жер мен Айға жиі жұптасқан аспан деп аталады. Бұл олардың массасы мен көлемі өте жақын екендігіне байланысты. Айда бірнеше зерттеулер жүргізілді. Бұл жерде тартымдылық күші бар екендігі дәлелденді. Табиғи спутниктің бетінде адам жеңіл автомобильді оңай айналдыра алады.
Көптеген адамдар бұл айдың шынымен қандай екенін біледі. Жер айналасында айналады. Табиғи спутниктің орналасуына қарай оны мүлдем басқаша көре аласыз. Ай 27 күн бойы Жер айналасында толық шеңбер жасайды.[1 сурет ]
Әрқайсымыз айда көбірек қара немесе көгілдір жерлерді көрдік. Бұл шынымен нені білдіреді? Көптеген жылдар бұрын бұл ай деп аталатын теңіздер деп саналды. Бұл ұғым бүгінде бар. Бірақ шын мәнінде, олар лаваның бұрын пайда болған шөгінді жерлері. Зерттеулерге сәйкес, бұл миллиардтаған жылдар бұрын болған. Төменде қарастырайық, өйткені ай уы деп аталады.
1897 жылы американдық геолог алғаш рет реголит терминін қолданды. Бүгінде айдың топырағын анықтау үшін қолданылады.
Реголит түсі
Реголит - бұл ай топырақ. Ол көптеген жылдар бойы зерттелген. Дүние жүзінен келген ғалымдар жауап беруге тырысатын негізгі сұрақ - мұндай топырақта ештеңе өсіру мүмкін бе.
Айдың топырақтың қандай түсі? Әрқайсымыз айдың күміс сары түске ие екендігін айта аламыз. Бұл біздің планетамыздан. Дегенмен, бұл іс жүзінде емес. Зерттеушілердің пікірінше, Айдың топырағы шамамен қара - қара-қоңыр түсті. Табиғи спутниктің аумағында топырақтың түсін анықтау үшін, онда жасалынған фотосуреттерге сенім артуға болмайды. Камералар нақты түсі аздап бұрмалайтыны құпия емес. [2 сурет ]
Айға жердің қалыңдығы
Айдың үстіңгі қабаты - реголит. Жер үсті тергеулер жобаны құру және одан әрі салу негіздері болып табылады. Айдың топырағы жаңадан қалыптасқан ескі кратерлерді толтыру нәтижесінде пайда болады деп саналады. Топырақтың қалыңдығы теңіз деп аталатын тереңдікті және оның еркін ағынды бөлігін салыстыру арқылы есептеледі. Кратердегі тастардың болуы оның ішіндегі рок құрылыстарының құрамымен байланысты. Мақалада келтірілген ақпараттың арқасында, айдағы реголит қабатының қалыңдығы зерттелетін аумаққа байланысты ерекшеленеді.
Өкінішке орай, бүгінгі күні айдың бүкіл бетін зерттеу мүмкін емес. Дегенмен, табиғи спутниктің үлкен көлемін зерттеуге мүмкіндік беретін әдістер бар.
Химиялық құрамы
Ай легі көптеген микроэлементтерден тұрады. Олардың ішінде кремний, оттегі, темір, титан, алюминий, кальций және магний бар. Топырақтың құрамы туралы ақпарат қашықтан және рентгендік спектроскопия әдісімен алынған. Айдың топырағын зерттеудің бірнеше жолы бар екенін атап өту керек. Олардың басты проблемасы - реголит жасы мен оның құрамына назар аудару. [3сурет ]
Адам ағзасына ай шаңының жағымсыз әсері
Ұлттық аэронавтика және ғарыш басқармасының ғалымдары Айға жоспарланған даму мен қоныс аударудың артықшылығы мен кемшіліктерін зерттеді. Олар айдың шаңы адам ағзасына қауіпті екенін дәлелдеді. Шаңды дауыл деп аталатын екі апта сайын белсендірілгені белгілі. Ғалымдар айдың шаңын үнемі деммен жұту күрделі ауруларға әкелуі мүмкін екенін дәлелдеді.
Өкпенің бетінде барлық шаң жиналатын арнайы талшықтар бар. Болашақта денесі жөтел көмегімен оны құтқарады. Айта кету керек, тым кішкентай бөлшектер талшықтарға қосылмайды. Адам денесі кішігірім мөлшерге байланысты ай шаңының жағымсыз әсеріне бейімделмеген. Ғалымдардың пайымдауынша, бұл факторды табиғи спутниктің бетіне негіз салу және құру кезінде ескеру керек. [4 сурет]
Табиғи спутниктің бетіне дауылдарды туғызатын шаңның жағымсыз әсері Ай Апеллоның 17 экспедициясы арқылы расталды. Айдың бір бөлігі болған ғарышкерлердің бірі айға жұмсалған уақыттан кейін денсаулығының нашарлығы мен безгегіне наразылық білдіре бастады. Денсаулық жағдайының нашарлауы кеңістікте болатын аюлы шаңның деммен жұтуына байланысты болды. Ғарышкер кемеде орнатылған фильтрлерге байланысты қиындықтарға тап болмады, ол ауа қысқа мерзімде тазаланды.
Қараңғы жағын зерттеу
Жақында Қытай бүкіл әлемге айдың бетін зерттеуге арналған жоспарын ұсынды. Алдын ала деректер бойынша, екі жылдан кейін табиғи спутникте жаңа астрономиялық құрылғы орнатылады, ол бүкіл серияларды зерттеуге мүмкіндік береді. Айдың қараңғы жағында орналасқан ерекшелігі. Құрылғы табиғи жер бетіндегі геологиялық жағдайды зерттейді [5 сурет]
Жоспардағы тағы бір тармақ - бұл радиотелескоптың орналасуы. Бүгінгі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.