Саяси партиялардың алуан түрлілігі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 36 бет
Таңдаулыға:

Құдайберген Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті

Экономика және құқық факультеті

Құқықтану кафедрасы

Тақырыбы

Азаматтық қоғам түсінігі және құрылымы

Білім бағдарламасы 6B04201-Құқықтану

Орындаған:Марат Диляра Тексерген:Заң ғылым кандидаты, Сагиева Галия Кадырбаевна

Ақтөбе-2023

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

I БӨЛІМ. АЗАМАТТЫҚ ҚОҒАМ

Азаматтық қоғамның ұғымы . . . 5
Азаматтық қоғамның пайда болуы . . . 8
Азаматтық қоғамның функциялары . . . 10
Қазақстандағы азаматтық қоғам . . . 12

II БӨЛІМ. АЗАМАТТЫҚ ҚОҒАМНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

2. 1 Саяси партиялар мен қозғалыстар . . . 14

2. 2Бұқаралық ақпарат құралдар . . . 17

2. 3 Қоғамдық ұйымдар мен бірлестіктер . . . 20

2. 4 Шіркеу . . . 25

III БӨЛІМ. АЗАМАТТЫҚ ҚОҒАМ МЕН ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТ

3. 1 Құқықтық мемлекет түсінігі . . . 29

3. 2 Азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекеттің байланысы мен айырмашылығы . . . 33

ҚОРТЫНДЫ . . . 37

ПАЙДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 39

КІРІСПЕ

Адам табиғаты бойынша әлеуметтік болмыс болып табылады және оның өмірін қоғамнан тыс, адамдармен әртүрлі байланыстардан тыс елестету мүмкін емес. Қоғамда әрқашан саяси және мемлекеттік биліктен азат аймақтар болады. Бұл-адамдар проблемаларды өздері шешетін, сыртқы төреші қажет емес, жоғарыдан нұсқаулар қажет емес, мемлекеттен көмек сұрамай-ақ өз мақсаттарына жету үшін өздерін сенімді сезінетін салалар. Өз мәселелерін тиімдірек шешу үшін адамдар бірігеді.

Бұл жұмыстың мақсаты-елдің саяси өмірінің мемлекеттік емес бөлігі ретінде азаматтық қоғамның мәнін және оның құрылымын зерттеу; азаматтық қоғамның Қазақстандағы орны; азаматтық қоғамның құқықтық мемлекетпен байланысы.

"Азаматтық қоғам" ұғымы - қазіргі саясаттанудың негізгі ұғымдарының бірі. Бұл тұжырымдаманың теориялық және практикалық аспектілерінің өзектілігі қарапайым азаматтар мен олардың ерікті бірлестіктерінің адамзат қоғамының барлық салаларында - экономикалық, саяси, әлеуметтік, рухани рөлдерінің айқын өсуіне байланысты. Қоғамдық ұйымдар мен ізгі ниетті адамдар қозғалыстарының халықаралық шиеленісті жеңілдету, табиғи апаттар және басқа да әлеуметтік қиыншылықтардан зардап шеккен халықтарға көмек көрсетудегі жетістіктері кеңінен танымал. Бұл жетістіктердің негізі-азаматтық қоғам қызметін дамыту және жандандыру, азаматтар мен олардың ерікті бірлестіктерінің жоғары белсенділігі. Бұған жеткілікті дамыған азаматтық қоғаммен ғана қол жеткізуге болады. Табыс азаматтардың және олар құрған мемлекеттік емес құрылымдардың іскерлік белсенділігі артып, азаматтардың экономикалық, әлеуметтік және рухани өміріне мемлекеттің араласуы шектелетін жерде, яғни азаматтық қоғам дамып, жетілдірілетін жерде пайда болады.

"Азаматтық қоғам" ұғымы саясаттану сияқты ежелгі деп саналады: "саясаттан тыс" азаматтық қоғамның және өзі құрған қоғамның, оның ішінде мемлекеттің диалектикалық қарама-қайшы бірлігін бөлуге және бөлек зерттеуге болмайды. Сирек кездесетін ірі ойшыл, әлеуметтік процестерді талдай отырып, қарастырмайды ивал немесе кем дегенде "азаматтық қоғам"ұғымын айтқан жоқ. Өткен және қазіргі заман ғалымдарының еңбектерінде екі мың жылдан астам уақыт бойы азаматтық қоғам қарастырылып, талданып, барған сайын жан-жақты сипатталып келеді. Тиісінше, "азаматтық қоғам" ұғымы әр түрлі жалпыадамзаттық құндылықтарды сіңіре отырып, барған сайын семантикалық көп нұсқаға ие болады. Азаматтық қоғамның негізін Джон Локк, атап айтқанда, меншіктен көреді. Мемлекет меншікті қорғау құралы болып табылады. Дж. Локка жеке меншік қасиеттіне қол сұғылмайды, Саяси билік жеке меншікті реттеу және сақтау үшін заңдар құру құқығы ретінде түсіндіріледі. Адамдар мемлекетке бірігіп, басты мақсатты көздейді - мемлекет құрудың негізі болып табылатын олардың меншігін сақтау идеясын Дж. Локк мыналармен сипаттады: азаматтық қоғамдағы бірде-бір адам үшін бұл қоғамның ережелерінен (заңдарынан) ерекшелік жасалмауы мүмкін. Барлығы азаматтық қоғамның билеушісі болып табылатын заңға бағынуы керек.

Азаматтық қоғамның көтерілуі мен дамуы азаматтар мен олардың ерікті бірлестіктерінің адамзат қоғамының экономикалық, саяси, әлеуметтік, рухани өмірінің барлық салаларындағы рөлін арттырумен айқындалады. Азаматтық қоғамның кірістері мен Елеулі дамуы азаматтардың іскерлік белсенділігі өсіп, олар мемлекеттік емес құрылымдар құратын, мемлекеттің азаматтардың экономикалық, әлеуметтік және рухани өміріне араласуы шектелетін, яғни азаматтық қоғам дамып, жетілдірілетін жерде орын алады.

Азаматтық қоғам мәселесі көптеген ғасырлар бойы адамзаттың ең жақсы ақыл-ойларын толғандырған іргелі ғылыми мәселелердің бірі болып табылады. Ол мемлекеттің пайда болуымен және қоғамның адам өмірінің мемлекеттік және мемлекеттік емес салаларына бөлінуімен пайда болды. Содан бері билік пен қоғам арасындағы қарым-қатынас мәселесі көпшіліктің назарында болды, көбінесе көптеген әлеуметтік қақтығыстардың, саяси төңкерістер мен төңкерістердің себебі болды. Ал қазір бұл проблема әлемнің көптеген елдерінде болып жатқан жаһандық қоғамдық өзгерістердің негізінде жатыр және әлемдік қоғамдастықтың даму перспективаларын айқындайтын болады.

Адам - қоғамның бірінші клеткасы. Қоғам - күрделі əлеуметтік бірлестігі. Бұл бірлестік, бұл қоғам дұрыс, жақсы даму үшін оның ішіндегі қарым-қатынастарды реттеп, басқару керек болды. Оны қоғамның объективтік даму процесінің заңдарына сүйене отырып, адамдар өздері əлеуметтік нормалар арқылы реттеп, басқарып отырады. Сондықтан мемлект пен құқық пайда болды. «Адамдар өз тарихын өздері жасайды, - деп жазды Маркс, - бірақ олар оны өз қалауынша жасай алмайды, қолындағы барды, бұрынғыдан қалған мұраны қолдануға мəжбүр болады».

Адамның объективтік тарихи даму процесіне жəне күнделікті қарым-қатынасында қоғамның бірнеше түрлері болады: өндірістік қоғам, шаруашылық қоғам, əлеуметтік қоғам, азаматтық қоғам т. б. Осылардың ішіндегі ең күрделісі, ең түпкіліктісі адаммен бірге дамып келе жатқан азаматтық қоғам. Қоғамның басқа түрлері тез құрылып, тез жарап жатады. Олардың өмірі, іс-əрекетінің шеңбері, кеңістігі көп өлкеге жайылмады, уақыты көпке созылмайды.

Азаматтық қоғам идеясы маңызды саяси идеялардың бірі, жаңа заман идеялары болып табылады. Ежелгі әлем кезеңінде пайда болған тұжырымдама. "Азаматтық қоғам" белгілі эволюциядан өтіп, әртүрлі

түсіндіруге ие.

Қоғам адамның пайда болуымен бірге қалыптасқаны белгілі,

тарихи дамудың белгілі бір кезеңі мемлекетке айналды. Алайда, ол әрқашан азаматтық қоғамның элементтеріне ие бола бермейді.

I БӨЛІМ. АЗАМАТТЫҚ ҚОҒАМ

Азаматтық қоғам түсінігі

Азаматтық қоғамның анықтамасын екі жолмен тұжырымдауға болады:

- бұл мемлекеттік билік тарапынан тікелей араласудан және ерікті регламенттеуден тиісті заңдармен қоршалған еркін азаматтар мен ерікті қалыптасқан қауымдастықтар мен ұйымдардың өзін-өзі көрсету саласы;

-бұл саяси емес қатынастардың жиынтығы, яғни билік-мемлекеттік құрылымдар шеңберінен тыс қоғамдық қатынастар.

Бұл термин өркениетті қоғамның эволюция дәрежесін анықтау үшін де қолданылады. Бұл тұрғыда азаматтық қоғам - бұл азаматтың құқықтары мен бостандықтарының сөзсіз орындалуына кепілдік беретін және оның орнына міндеттерді орындауды талап ететін қоғам.

Азаматтық қоғам көріністерінің мысалдары:

-тәуелсіз бұқаралық ақпарат құралдары (Баспасөз, радиохабар тарату, теледидар) ;

-экологиялық ұйымдар (табиғатты қорғау қоғамдары) ;

-кәсіподақтар;

-құқық қорғау ұйымдары;

-спорттық ұйымдар;

-шығармашылық және мәдени одақтар және т б

Азаматтық қоғам-бұл мемлекеттік емес ұйымдардың, бірлестіктердің, мекемелердің, институттардың, саяси партиялардың, кәсіптік және өзге де одақтардың, ресми билікпен тең құқықты негізде өзара іс-қимыл жасайтын басқа да үкіметтік емес құрылымдардың жүйесі. Азаматтық қоғам қазіргі заманғы интерпретацияда-бұл табиғи қалыптасқан жағдайлар кезінде қалыптасқан және адамның қоғамда және мемлекетте өзін-өзі еркін жүзеге асыруға, мемлекеттің араласуынсыз немесе оның ең аз қатысуымен өзін-өзі реттеуге деген талаптары негізінде дамитын белгілі бір мемлекеттегі адамдар қауымдастығының жағдайы. Азаматтық қоғамның даму шарттары оның негізгі құрамдас бөліктерінің - бір жағынан адам мен қоғамның, екінші жағынан мемлекеттің тұрақты бірлігі мен өзара әрекеттесуінде жатыр. Бұл элементтердің өзара әрекеттесуі азаматтық қоғамдағы ішкі және сыртқы қақтығыстарды жеңудің тетіктері мен тәсілдерін тудырады.

Қазіргі азаматтық қоғамның басты кейіпкері адам ретінде, сондай-ақ өзінің табиғи, бөлінбейтін құқықтарын қорғаған адамдар одағы болып қала береді.

Сондықтан, жалпы алғанда, азаматтық қоғам-бұл жеке тұлғаның, ұжымның және адамдардың басқа қауымдастықтарының еркін шығармашылық өмір саласы.

Азаматтық қоғам құрылымында жеке тұлға, отбасы, мектеп, шіркеу, әлеуметтік топтар, қабаттар, таптар, Қоғамдық қозғалыстар, бірлестіктер мен саяси партиялар, бұқаралық ақпарат құралдары, тәуелсіз сот төрелігі және т. б. ерекшеленеді.

Азаматтық қоғамның құрылымына адамдардың әртүрлі қауымдастықтары кіреді:

1) Саяси партиялар және лоббистік (ағылш. lobby-билік органдарының жанынан құрылатын ұйымдар (комитеттер, комиссиялар, кеңестер) .

2) қоғамдық-саяси ұйымдар мен қозғалыстар (экологиялық, соғысқа қарсы, құқық қорғау және т. б. ) .

3) кәсіпкерлер одақтары, тұтынушылар қауымдастықтары, қайырымдылық қорлары, кооперативтер, жалға беру ұжымдары, Акционерлік қоғамдар.

4) ғылыми және мәдени ұйымдар, спорттық қоғамдар.

5) муниципалды коммуналар және басқа да өзін-өзі басқару органдары, сайлаушылар қауымдастығы, саяси клубтар.

6) тәуелсіз бұқаралық ақпарат құралдары.

7) шіркеу.

8) отбасы.

Сондай-ақ:

1 Мемлекеттік емес және саяси емес сипаттағы қоғамның компоненттері арасындағы қатынастар (отбасылық байланыстар, кәсіби, экономикалық, діни және басқа қатынастар) .

2 Мемлекеттің және басқа күштердің араласуынан қорғалған адамдардың еркін көрінуінің ерекше кеңістігі.

Шын мәнінде, азаматтық қоғам - бұл өзін-өзі қамтамасыз ететін, өзін-өзі реттейтін қоғам, ол қабылданған заңдарды қабылдап қана қоймайды, олармен келіседі, заңнамада белгіленген шеңберде әрекет етеді, сонымен қатар биліктен оларды қатаң сақтауды талап етеді.

Азаматтық қоғам өз пікірін айтуға, мемлекеттік органдарды қалыптастыруға және заңдар қабылдауға қатысуға құқылы және мүмкіндігі болуы керек.

Азаматтар өздерінің таңдау құқығын түсінбейінше, оны өз міндеті ретінде қабылдамайынша, азаматтық қоғамды қалыптастыру мүмкін емес.

Азаматтық қоғамның дамуының төмен деңгейі ерте ме, кеш пе билікті басып алуға әкеледі, мүмкін қандай да бір сылтаумен. Керісінше, азаматтық қоғамның дамуының жоғары деңгейі бұл процесті мүмкін емес етеді.

Азаматтық қоғамда әр адам өз мүддесін көздейді, басқаларды көрмейді . . . Басқаларсыз ол өз мүддесін іске асыра алмайды -деген Гегель. К. Маркстің пікірі - бір саяси жүйені алып мазмұнына қарасаң ол азаматтық қоғамның санқырлы көрінісінің бір нысаны болып шығады.
Біз өткен ғасырдағы ірі ғалымдардың пікірін әдейі келтіріп отырған себебіміз азаматтық қоғам мәселесі сол кездегі өмірдің объективтік даму процесінің алдына қойған талабы дегіміз келеді. Сол себепті Гегель мен Маркс тағы басқа ғалымдар азаматтық қоғамды біраз зерттеп құнды теориялық ғылыми мұра қалдырып кетті. Енді осы құнды ғылыми мұраға сүйене отырып қазіргі заманның талабына сәйкес азаматтық қоғамды ғылыми тұрғыдан зерттеуді жалғастыру керек.

Қазіргі Қазақстанның азаматтық қоғамын бес жүйеге бөлуге болады: әлеуметтік, саяси, экономикалық, рухани-мәдени және ақпараттық жүйелер:

Әлеуметтік жүйе - объективтік тұрғыдан қалыптасқан адамдардың бірлестіктері, ұйымдары, одақтары т. б., олардың өзара байланысы бұл жүйеге азаматтық қоғамның ең негізгі ұйымдастырушы жүйе, өзі үш топқа бөлінеді: бірінші тобы - қоғамның үзіліссіз өмір сүру негізін жасаушы, дамытушы топ: отбасы, бала тәрбиелеу, табиғи өмірді жалғастыру; екінші тобы - адамдардың өзара, бір-бірімен байланысы, қатынасы; үшінші тобы - қоғамдық ұйымдардың, таптардың, топтардың, ұлттардың ара-қатынастары.
Экономикалық жүйе - қоғамдағы меншіктің түрлері, өндіруші күш пен өндірістік қатынастар, материалдық кірісті әділ бөлуді қалыптастыру. Бұл жүйенің құрылым элементтері: жеке, муниципалдық, акционерлік, кооперативтік, мемлекеттік, фермерлік меншіктер мен шаруашылықтар және қоғамдық кірісті, байлықты әділ бөлу.
Саяси жүйе - мемлекет, саяси партиялар, қоғамдық ұйымдар, бірлестіктер және жеке адамдар, депутаттар, т. б., олардың ара қатынастары. Оның ішінде ең күрделісі мемлекеттік билікті іске асырудағы қатынастар. Қатынастардың даму процесінде субъектілерге бостандық берілуге тиіс. Күштеу тек заңдылықты, тәртіпті бұзса ғана қолдануы кажет.
Рухани-мәдени жүйесі - осы бағыттағы мемлекеттік, қоғамдық органдар мен ұйымдар, олардың ара қатынастары. Бұл жүйенің негізгі бағыттары: білім, ғылым, мәдениет, рухани сана-сезім, діни, адамдардың денсаулығы.
Ақпараттық жүйе - осы ақпараттық бағыттағы барлық ұйымдар, бірлестіктер, мемлекеттік органдар, саяси партиялар, олардың жұмыстары мен ара қатынастары. Бұл бағытта іс-әрекеттерге толық бостандық берілуі кажет.
Осы көрсетілген азаматтық қоғамның жүйелерінің жақсы, сапалы дамуына зор маңызды үлес қосатын мемлекет пен құкық, қоғамдық ұйымдар мен партиялар және қоғамдағы демократияның жоғарғы дәрежеде болуы.
Азаматтық қоғамның белгі - нысандары:

- адамдардың экономикалық, әлеуметтік, саяси бостандығы мен құқықтарының қамтамасыз етілуі;
- қоғамда бостандықтың, жариялылықтың болуы, ақпараттың жұмысына азаматтардың қатысуы, ішкі-сыртқы байланыстарға қатысуға, жүріп-тұруға толық кұқықтарының болуы;
- азаматтардың қоғамдық ұйымдар, бірлестіктер құрып, өз мүдде-мақсаттарын орындауға, іске асыруға және шет елдердің сондай ұйымдарымен байланыс жасауға кұқықтарының болуы;
- жергілікті өзін-өзі басқаруға толық бостандық болуы, оның жұмысына мемлекеттің араласпауы, қажет болса тиісті көмегін көрсетуі; жергілікті өзін-өзі басқаратын мекеме жергілікті мемлекеттік органмен тығыз байланыста жұмыс жасауы;
- азаматтық қоғам - толық бостандық, демократия қалыптасқан қоғам болуы қажет, ол болашақ құқықтық мемлекеттің талаптарын іске асырып, сол мемлекеттің объективтік тұрғыдан негізі болуға тиісті.
Сонымен азаматтық коғам және кұқықтық мемлекет екеуі қатар дамып, өрескел қайшылықтарды бірлесіп реттеп, қоғамның бейбітшілік, прогрестік жолмен дамуына толық мүмкіншілік жасаулары кажет. Қазақстан Республикасының Конституциясында бұл мәселенің негізгі бағыттары көрсетілген. Оның бірінші бабында азаматтық қоғамның және құқықтық мемлекеттің ең негізгі қағидалары былай деп жарияланған: «Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады; оның ең қымбат қазынасы - адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары».

Азаматтық қоғамның, оның институттарының негізін мемлекеттік билік тарапынан тікелей араласудан және ерікті регламенттеуден тиісті заңдармен қоршалған еркін азаматтар мен ерікті қалыптасқан бірлестіктер мен ұйымдар құрайды. Бұл біріктіру құқығы, мүмкін, ең іргелі құқық, меншік құқығы сияқты іргелі және сөз бостандығынан да іргелі. Ерікті түрде құрылған бірлестіктер-бұл біздің Бостандық ұғымына сәйкес келетін биліктің диффузиясы. Ерікті бірлестік құқығы жаңа бірлестіктер құруда бастама көтеру құқығын, сондай-ақ бұрыннан бар бірлестіктерге кіру немесе кірмеу немесе одан шығу құқығын білдіреді. ерікті бірлестік құқығы да ерікті түрде ажырату құқығы болып табылады. "Ерікті түрде ажырату" құқығы моральдық даралықты қорғаудың орталығы болып табылады.

Азаматтық қоғамның пайда болуы

Азаматтық қоғамның пайда болуы жөнінде ғалымдар арасында екі түрлі көзқарас бар. Біреуі оны буржуазиялық қоғамның желісі дей келіп, нарықтық қатынастармен байланыстарады. Екіншілері ондай қоғам белгілі бір шамада қашан болмасын болған дейді

Азаматтық қоғам идеясы өте ертеде пайда болды. Аристотель еңбектерінің өзінде азаматтық қоғамдағы меншіктің рөлі туралы пікірлері кездеседі. Ол кім меншікке ие болса, сол ізгіліктің, адамгершіліктің де иесі болады деп жазды.

Азаматтық қоғам деп мемлекеттік құрылымнан қалыптасатын әлеуметтік-экономикалық және мәдени - рухани қоғамдық қатынастардың жиынтығын айтады. Ол жеке тұлғаның емін-еркін дамуын қамтамасыз етуге мүмкіндік жасайды. Бұл қоғамда мемлекеттің жеке адам өміріне араласуына өте-мөте шек қойылады. Ал олардың атқаратын міндеттерін азаматтар өз еркімен оларға берген және орындалуын өздері тексереді.

Азаматтық қоғамның құрамына адамдардың өздері тудырған қауымдастықтар, азаматтардың өндірістік немесе жеке өмірі, олардың әдет ғұрып, салттары кіреді.

Азаматтық қоғамда адамдардың экономикалық, саяси және рухани өмірінің түрін еркін таңдауына және жүзеге асыруына заң жүзінде кепілдік беріледі. Олар мемлекет тарапынан қатаң тәртіпке алынудан сенімді түрде қорғалады.

Біздің жас еліміздің кешегісі мен келешегінің арасындағы байланысты мынадай қарапайым тұжырым бейнелей алады: тиімді экономика, либералдық қоғам, ұлттық қауіпсіздік.

20 ғасырдың соңындағы басты саяси тағылым демократияландыру қағидасының ортақтығында жатыр. Біздің демократияға беттеген қозғалысымыз әмбебап заңдылықтарға қарай отырып, бірнеше мәселелерді шешуі керек. Бірінші, барлығы заңдарға сүйеніп өмір сүретін нақты құқықтық мемлекет құру. Екінші, демократия дегеніміз, қанша маңызды әрі бағалы екеніне қарамастан, саяси бостандық қана емес. Үшінші, саяси жүйені ырықтандырған кезде біз аймақтағы халықаралық экстремизм қысымының ұлғайып келе жатқанын, халықтын аса күрделі ұлттық және мәдени-діни құрамын ұдайы есте ұстауымыз керек.

Бұл тақырыптың зерттелу деңгейі ТМД елдерінде өте жоғары деп айтсақ болады, атап айтар болсақ Ресей, Қазақстан елдері. Соңғы кездері Ресейде «Азаматтық қоғам» мәселесіне қатты көңіл бөлінуде: оның пайда болуы, дамуы, орнауы.

Қазақстанда бұл мәселе өте терең зерттелуде. 2006 жылы Қазақстанда «Азаматтық қоғам концепциясы» қабылданды. Бұл бағдарлама 2006-2011 жылдарға арналған. Мұндағы басымдылық Үкіметтік емес ұйымдарға (ҮЕҰ) берілген. Бұл тақырыптың зерттелуіне елеулі үлес қосқан Абай атындағы педагогикалық университеттің оқытушысы С. Мұсатаев. Ол мәселеге байланысты диссертациялық жұмыс қозғады. Оның пікірінше, Қазақстанды демократияландыруды одан әрі тереңдету ісі азаматтық қоғам институттарын дамытумен де тікелей байланысты. Ал азаматтық қоғам институтттарын дамыту мен ынталандырудың бірден бір жолы - билік тарапынан оларға деген сенімнің нығаюы, әлеуметтік әріптестіктің дұрыс жолға қойылуы.

Азаматтық қоғам XVIII ғасырдан бастап кең ауқымда - қоғамдық, тар ұғымда мүліктік қарым-қатынастарды білдіретін термин ретінде қолданыла бастады. Ағылшын, француз философтары азаматтық қоғам адамның табиғи қасиеттері, саяси міндеттер, басқару және құқық формалары, т. б. арқылы қалыптасады деп білді. Азаматтық

қоғам жалпы индивидтен тыс, олардың іс-әрекеті өpic табатын “орта” ретінде қарастырылды. Гегель азаматтық қоғамды жеке меншікке, мүліктік, топтық (сословиелік) және құқықтық қатынастарға, т. б. негізделген «қажеттіліктер жүйесі» ретінде тани отырып, қоғамдық дамудың бірқатар заңдылықтарын болжай алды. Сөз жүзінде адамдардың еркіндігі мен құқығын айқайлай жариялағанымен, тоталитарлық қоғам өз табиғатында қоғамда шынайы демократия орнатуға дәрменсіздігін танытты. Сондықтан да елдің қожасы деп жарияланған еңбекшілер

ic жүзінде партиялық - мемлекеттік машинаның елеусіз тегіршегіне айналып, өнімді еңбекке деген ынтасы жойылды. Адам қоғамдағы идеологиялық диктат пен өмір ағысын қатаң реттеу жағдайында өзіндік таңдау құқығынан мүлде айрылды. Бұл жағдай ең алдымен, тұлғаның демократиялық құқығы мен еркіндігін жоққа шығарған тоталитарлық саяси режим басқаруының салдарынан болды. Құқықтық мемлекет құру мен қоғамды демократияландыру - қайшылықты, ұзақ та күрделі процесс. Азаматтық қоғамда адамдардың экономикалық, саяси және рухани өмірінің түрін еркін таңдауына және жүзеге асыруына заң жүзінде кепілдік беріледі. Олар мемлекет тарапынан қатаң: тәртіптің орнатылуынан сенімді түрде қорғалады. Адамның жалпы құқықтары сақталады, бұзылмайды.

Азаматтық қоғамның функциялары

Азаматтық қоғамның негізгі функцияларының ішінде мыналарды бөліп көрсеткен жөн.

Бостандықты қамтамасыз ету;

* Қоғамның әрбір мүшесінің мүдделерін, адам мен азаматтың ажырамас құқықтары мен бостандықтарын мемлекетпен өзара іс-қимылда білдіру және қорғау.

* Меншіктің, нарықтық экономиканың, құқықтық мемлекеттің әртүрлі нысандары негізінде тұлғаның еркін дамуын қамтамасыз ету.

* Азаматтардың еркін өзара іс-қимылы, Бәсекелестік және мүдделерді үйлестіру үшін орта қалыптастыру, онда адамдар өз қажеттіліктерін заңды түрде қанағаттандырады және олардың даралығын дамытады.

Әлеуметтену;

* Қоғамның әрбір мүшесінің Біріккен (топтық, ұжымдық) күш-жігер мен қоғамдық ынтымақтастықтың жоғары құндылығын түсінуі үшін жағдайлар жасау.

* Азаматтарды әлеуметтендіруді және тәрбиелеуді, сондай-ақ мемлекеттің тікелей қатысуынсыз азаматтық қоғам институттарының көмегімен жалпы қабылданған нормалардың (құқықтық, адамгершілік және т. б. ), сондай-ақ өз қаражаты мен санкцияларының сақталуын қамтамасыз ету.

Өзін-өзі ұйымдастыруды қамтамасыз ету;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.