Қонақ үйдің шығу тарихы
МАЗМҰНЫ
3 этажды хайтек стиліндегі қонақ үй
Нормативтік сілтемелер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Анықтамалар, белгілеулер мен қысқартулар ... ... ... ... ... ... ... .
КІРІСПЕ
1. ҚОНАҚ ҮЙ ҚЫЗМЕТІНІҢ ЖЕТІЛДІРІЛУІ, НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ
1.1 Хайтек стилінің шығуы мен даму тарихы
1.2 Қонақ үйдің шығу тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3 Қонақ үй индустриясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4 Қонақ үйдің дизайнын жобалауға қойылатын нормативтік талаптар мен ұсыныстар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2. ЖАҢА ТИПТІК ХАЙТЕК СТИЛІНДЕГІ ҚОНАҚ ҮЙДІҢ ДИЗАЙНЫН ЖОБАЛАУ
2.1 Қонақ үй қызметінің негізгі бағыттары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2 Қонақ үйлерді топтастыру және топтастырудың жүйелері ... ... ... ... ...
2.3 Қазақстандағы қонақ үй бизнесі, ерекшеліктері мен ұйымдастыру құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.4 Эргономикалық талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3. ГРАФИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Қонақ үйдің негізгі жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.2 Қонақ үй фасады ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.3 Қонақ үйдің жаңа бағыттағы дизайн интерьері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..
4. ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5 ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...
6. ҚОСЫМШАЛАР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Бұл дипломдық жұмыста келесідей стандарттарға сілтемелер жасалған:
Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығы.Тиісті үлгідегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 30 қазандағы № 595 бұйрығы.
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 12 сәуірдегі № 152 бұйрығы. Оқытудың кредиттік технологиясы бойынша оқу процесін ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы (12.04.2018 ж. өзгертулер мен толықтырулармен);
Білім беру қызметіне қойылатын біліктілік талаптарын және оларға сәйкестікті растайтын құжаттардың тізбесін бекіту туралы Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 17 маусымдағы № 391 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 22 шілдеде № 11716 бұйрығы.
ҚР ҚН "қонақүйлерді жобалау" жобасын әзірлеу кезінде осы саладағы озық отандық және шетелдік тәжірибе ескерілді. Мемлекеттік нормативтің жалпы құрылымын әзірлеу қағидаттары ҚР ҚНжЕ талаптарын ескере отырып айқындалған 1.01-01-2001 " сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтер. Негізгі ережелер" нормативтік-техникалық құжатты әзірлеу тәртібіне, оған қойылатын талаптарды анықтауға, оның мазмұнына, құрылысына, баяндалуына және ресімделуіне.
Осы нормалар жаңадан салынып жатқан және реконструкцияланатын қонақ үй ғимараттары мен кешендерін, сондай-ақ көпфункционалды ғимараттар мен өзге де мақсаттағы ғимараттардың құрамына кіретін Қонақ үйлерді жобалауға қолданылады.Құжат қонақ үйлер мен қонақ үй кешендерінің аумақтарын ұйымдастыруға, ғимараттардың жекелеген функционалдық-жоспарлау элементтеріне, жабдықтар мен қауіпсіздік кешеніне қойылатын жалпы талаптарды белгілейді.
АНЫҚТАМАЛАР, БЕЛГІЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР
Эскиз (франц. Esquisse-эскиз) - бейнелеу өнері мен дизайнында: үлкен жұмыстың Дайындық эскизі болып табылатын және оның дизайнын негізгі композициялық құралдармен бейнелейтін көмекші сипаттағы көркем шығарма.
Флотель - судағы курорт деп аталатын ірі қонақ үй. Туристерге жоғары комфартабельді нөмірлер ұсынылады. Сонғы уақытта мұндай қонақ үйлер бизнес - турлар, конгресс - круиздер үшін жиі қолданылуда.
Масштаб-бұл бір объектінің екінші объектінің өлшемдерімен қатынасы. Бір өлшемдегі екі элемент эквивалентті болып көрінуі мүмкін, бірақ элементтер айтарлықтай ерекшеленеді өлшемдері әртүрлі болады
Колонна (лат. colomna - "тірек"), Тік тірек, әдетте, көлденең қимада дөңгелек, Тапсырыс құрылымының тірек элементі.
Фасад (Италиядан. faccia - "бет"), ғимараттың сыртқы жағы. Алдыңғы, бүйірлік, аула қасбеттерін ажыратыңыз. Қасбеттің дизайны ғимараттың ішкі құрылымын көрсете алады немесе оған мүлдем тәуелсіз бола алады.
План - сәулет кешенінің жоспары, көлденең проекциясы. Әдетте, жоспар құру үшін ғимараттың қимасы негізгі қабат деңгейінен сәл жоғары қолданылады, бұл оған есік пен терезе саңылауларының орналасуын көруге мүмкіндік береді.
Арка-доға (иілу), қабырғадағы саңылаудың қисық сызықты қабаттасуы немесе екі тіректің (тіректер, бағандар, тіректер) арасындағы кеңістік.
Белгілер мен қысқартулар;
ТШ-техникалық шарттар
НҚЖ - Нормативті құжаттар жүйесі
АШ - Архитектуралық шешім
СҚШ - Сәулет құрылыс шешімі
ҚНРҚ - Құрылыс нормалары Республика Қазақстан
КМ - Металл конструкциялары
Кіріспе
Қонақ үй өндірісі-қонақ жайлылық жүйесінің негізі болып табылады. Орналасу жүйесі немесе құралы- бұл әртүрлі сервис деңгейін ұсынатын, уақытша клиенттерді қабылдайтын, түнеуге орын беретін әр түрлі типтегі ғимараттар. Қазіргі таңда қонақжайлылық инфроқұрылымы регионның және туристік орталықтың қарқынды даму үстіндегі қуатты жуйесі және туризм экономикасында маңызды құралы. Қонақжайлылық инфроқұрылымын әртүрлі ұжымдық және жеке орналасу орындары құрайды: отелдер, қонақүй, мотель, жастарға арналған жатақханалар,апартаменттер,туристік приюттар және жеке секторлар.
Біз осы хайтек стилінің қонақ үй кешені жобасына озық технологиялар мен материалдарды қолдана отырып инновациялық ғимарат жасадық. Ол энергияны үнемдейтін жылыту және салқындату жүйелері, жаңартылатын энергия көздері, жақсартылған дыбыс оқшаулау, оңтайландырылған орналасу және т.б. сияқты элементтерді қамтиды. Әрине мұның барлығы дизайнерлердің жәнеде тапсырыс берушінің идеяларынада байланысты. Мұндай қонақ үйлер әр түрлі көп қабатты кешендермен қатар, жеке үйлермен де ұсынылуы мүмкін. Біз бұл жұмыста материалдарды таңдауды, кеңістікті оңтайландыруды, сондай-ақ жаңа технологияларды енгізуді қоса алғанда, хайтек стилінің қонақ үй құрылымын жобалаудың негізгі аспектілерін қарастырдық.
Қазіргі уақытта қонақ үй мәселесі қазіргі қоғамның өзекті мәселелерінің бірі болып табылады. Осыған байланысты жаңа тұрғын үйлерді жобалау маңызды бола түсуде.
Бұл дипломдық жұмысымның мақсаты - тұрғындардың заманауи қажеттіліктері мен талаптарына жауап беретін жаңа қонақ үйдің жобасын әзірлеу. Бұл жұмысымның негізгі міндеті кең және функционалды бөлмелерге, энергияны үнемдеуге, жаңартылатын энергия көздерін пайдалануға, сондай-ақ қонақ үйдің қауіпсіздігі мен экологиялық тазалығына қажеттіліктерін ескере отырып, оның тұрғындарының жайлы тұруын қамтамасыз ететін қонақ үй жобасын құру болып табылады.
1.ҚОНАҚ ҮЙ ҚЫЗМЕТІНІҢ ЖЕТІЛДІРІЛУІ, НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ
Хайтек стилінің шығуы мен даму тарихы
Жоғары технологиялық (ағылш. high -- tech-жоғары технологиялар) - бұл сәулет дизайнындағы стиль, ол 1970 жылдары пайда болды және құрылыс пен дизайнға өнеркәсіптің озық технологияларының элементтерін қосады. Жоғары технологиялық заманауи идеялардың бірін басты ретінде пайдаланады: ғимараттың барлық жабық, инженерлік бөліктері композицияның бөлігі бола алады. Бұл стильдің тарихы ХХ ғасырдың жетпісінші жылдарында, сол кездегі экстравагантты жоба шындыққа айналған кезде басталды -- Парижде (Франция) сәулетшілер Ричард Роджерс, Ренцо пиано және Джанфранко Франчини құрған Джордж Помпиду ұлттық өнер және мәдениет орталығы ашылды. Бұл ғимараттың құрылыс кезіндегі ерекшелігі (және қазіргі уақытта) қасбетке әр түрлі түстермен безендірілген лифттерді, эскалаторларды, желдетуді және басқа коммуникацияларды шығару болып табылады. Эйфель мұнарасы немесе Лувр пирамидасы сияқты, Париж тұрғындары арасында мұндай ғимараттың астанасы болу қажеттілігі туралы пікірталастар басталды. Адамдар мұндай ерекше құрылым қала бетіндегі тыртыққа айналады деп қорықты. Тоқсаныншы жылдарға дейін бұл архитектуралық туындының Париждің келбеті үшін маңыздылығы туралы пікірталас тоқтаған жоқ, бірақ соңында ғимарат Франция астанасының визит карточкаларының біріне айналды. Архитектуралық ағым ретінде пайда болған жоғары технологиялық өнеркәсіптік, интерьер және графикалық дизайнмен біркелкі үйлеседі. ХХ ғасырдың сексенінші жылдарында АҚШ-тағы дизайнерлер өз жұмыстарында бүгінде жоғары технологиялық стильмен байланысты элементтерді қолдана бастады: Жиһаз және декор әйнектен, болаттан, жасанды материалдардан және т. б. п. жоғары технологиялық стильдің тамыры ерте модернизмге -- 1920 жылдардың дәуіріне жатады. Стиль барлығы функционалдылыққа бағынатын өндірістік кеңістіктердің дизайны негізінде жасалған. Өндіріс құлдырауы мен экономикалық дағдарысқа байланысты өнеркәсіптік зауыттар мен қараусыз қалған ғимараттар тұрғын үй үшін қолданыла бастаған кезде, олар Ұлы Депрессия кезінде үй-жайларды осылай безендіре бастады. Сонымен қатар, жоғары технологиялық стиль 1960 жылдары құрылған ағылшын архитектуралық тобы "Аркиграмға" байланысты. Оның тұжырымдамасына сәйкес монументалдылық, бейнелеу және тұрақты форма қабылданбады. Оның орнына еркіндікті қамтамасыз ететін "қызмет көрсету" ұғымы ұсынылды. Осыдан" ішке қарай бұрылған " ғимарат идеясы пайда болды-механикалық жүйелер ою-өрнек ретінде қабылдана бастады.
Оның негізгі белгілері-прагматизм, мүсіндік форма, күрделі қарапайымдылық, технологиялық, құрылымдылық. Сыртқы коммуникациялар заманауи ою-өрнекке айналады -- бұл безендіру де, функционалдылық та. Стиль ашық жоспарымен және үлкен орталық аймақпен сипатталады. Бұл ғимараттың негізгі құрылымы мен функционалдығын интерьерде де, сыртында да көрсету үшін дизайн мен құрылыстың ашықтығын көрсетеді. Жоғары технологиялық стиль тірек арқалықтарды, едендерді және басқа да инженерлік құрылымдарды жасырмайды. Жоғары технологиялық ғимараттар белсенді түрде салынуда: 2013 жылы Мәскеуде "Меркурий Сити мұнарасы"зәулім ғимараты салынды. Ол ондағы кеңселердің 75% - ы күндіз тек табиғи жарықтандыруды қолданатындай етіп жасалған. Бұған панорамалық терезелердің арқасында қол жеткізілді. Сонымен қатар, ғимарат жаңбыр суын жинаудың арнайы жүйесімен жабдықталған. Көптеген керемет кеңселер жоғары технологиялық стильде безендірілген, өйткені компанияларды алып жатқан көптеген ғимараттар өнеркәсіптік болып табылады. Мысалы, құбырлар мен коммуникациялары бар төбені жасырмау үшін сәулетшілер оларды ерекшелеп, композицияның бір бөлігіне айналдыруды таңдайды. Бұл ғимараттың құрылыс кезіндегі ерекшелігі (және қазіргі уақытта) қасбетке әр түрлі түстермен безендірілген лифттерді, эскалаторларды, желдетуді және басқа коммуникацияларды шығару болып табылады. Архитектуралық ағым ретінде пайда болған жоғары технологиялық өнеркәсіптік, интерьер және графикалық дизайнмен біркелкі үйлеседі. ХХ ғасырдың сексенінші жылдарында АҚШ-тағы дизайнерлер өз жұмыстарында бүгінде жоғары технологиялық стильмен байланысты элементтерді қолдана бастады: Жиһаз және декор әйнектен, болаттан, жасанды материалдардан және т. б.
Жоғары технологияның алғашқы маңызды құрылымдарының бірі-Ричард Роджерс пен Ренцо фортепиано салған Париждегі Помпиду орталығы (1977). Жоба алғашында қарсылық алды, бірақ 1990 жылдарға қарай дау-дамай басылып, орталық Париждің танымал көрікті жерлерінің біріне айналды (бір кездері Эйфель мұнарасы сияқты). Англияда нақты жоғары технологиялық ғимараттар кейінірек пайда болды. Лондонның алғашқы жоғары технологиялық құрылымдары тек 1980-1990 жылдары салынған (Ллойдс компаниясының ғимараты, 1986). Англияда қазіргі заманғы жоғары технологиялық жобалардың баяу жүзеге асырылуы ханзада Чарльздың саясатымен байланысты болды, ол сол кезде Paternoster Square (1988) архитектуралық қайта құру байқауы аясында белсенді жұмыс жасады. ,Архитектуралық пікірталасқа қатыса отырып, ханзада жаңа классиктерді қолдап, жоғары технологиялық сәулетшілерге қарсы шығып, олардың құрылыстарын Лондонның бет-әлпетін бұзады деп атады. С. Дженкс "патшаларды архитектураны сәулетшілерге қалдыруға" шақырады, тіпті монархизмнің жаңа толқыны сәулет өнеріндегі князь диктатурасымен басталады деген пікір бар[2].
80-ші жылдардан бастап жоғары технологиялық беделді білдірді (барлық жоғары технологиялық ғимараттар өте қымбат), Ч.Дженкс оларды "банк соборлары" деп атады, тіпті қазіргі жоғары технологиялық ірі коммерциялық фирмалардың имиджін қалыптастырады деп айтуға болады. Лондонда жоғары технологиялық архитектуралық пікірталас бәсеңдеп, оның ең жарқын өкілдері танылып, құрметке ие болды (Норман Фостерге рыцарь атағы берілді).90-шы жылдардан бастап био-технологиялық және экотек -- стильдер табиғатпен байланысуға тырысатын, онымен дауласпауға, бірақ диалогқа енуге тырысатын жоғары технологияларға қарама-қарсы дамыды (бұл әсіресе жоғары технологияның отаны-Англия мен итальяндық Р.Пианоның шығармаларында байқалады).
Жоғары технологиялық заманауи стильдерге жатады. Ол өткен ғасырдың революциялық 60-шы жылдарында дүниеге келген, сол кездегі дизайнерлер 20-30-шы жылдардағы сәулет ағымдарының өкілдері, әсіресе конструктивистер шабыттандырды. Стиль қоршаған ортаның барлық элементтері функционалды мақсатқа бағынатын өндірістік кеңістіктердің дизайнынан пайда болды және бастапқыда архитектураға ерекше стильден гөрі көзқарас болды. Жоғары технологиялық, классификациясына сәйкес. Дженкс, кеш модернизмге жатады, яғни ол сипатталады прагматизм, сәулетшінің элиталық кәсіпқой ретіндегі идеясы, қызмет көрсету архитектурасымен қамтамасыз ету, күрделі қарапайымдылық, мүсіндік пішін, гипербола, технологиялық, құрылым және дизайн ою-өрнек ретінде, анти-тарихилық, ескерткіштер.Жоғары технологиялық стильдің негізгі ерекшеліктері-кеңістікті барынша пайдалану және ақылды декор. Стиль жылдам, түзу сызықтармен, әйнек пен металл бөлшектерінің көптігімен сипатталады.Жоғары технологияны заманауи стильдерге жатқызуға болады, ол өнеркәсіптік ғимараттарға тән құрылымдарды қолданады. Технологиялық дизайн барлық жерде: төбелер, қабырғалар, едендер, баспалдақтар, терезелер, есіктер.Жоғары технологиялық үй бұл шынымен біріктірілген металл конструкцияларының эстетикалық дамуына бағытталған. Дәстүрлі тірек конструкцияларын, фермаларды, рамаларды әзірлеуден және композицияда қолданудан басқа, экспрессивті құрал ретінде соңғысын белсенді қолдана отырып, қатты және кабельдік элементтердің аралас жүйелері қолданыла бастады. Бірақ жоғары технологиялық тірек конструкцияларын шешудің ең маңызды ерекшелігі ашық қима элементтерінің орнына жабық қима элементтерін (негізінен дөңгелек немесе тікбұрышты қима құбырлары) қолдану болды.
Қонақ үйдің шығу тарихы
Қонақ үй, қонақ үй (фр. hôtel) -- белгілі бір нөмірлерден тұратын, қызметтер жиынтығын ұсынатын бірыңғай нұсқаулығы бар орналастыру құралы (ең азы-төсек толтыру, бөлме мен жуынатын бөлмені тазалау). Қонақ үйлер көрсетілетін қызметтер мен бөлме жабдықтарына сәйкес әртүрлі сыныптарға бөлінеді. Ресейдегі арзан қонақ үйдің тарихи атауы - қонақ үй.Бастапқыда қонақ үйлер маңызды көлік маршруттарының жолында елді мекендерде (немесе жол айрықтарында) қонақ үй ретінде пайда болды. Ірі қалалардағы қонақ үйлер Ежелгі әлем елдерінде болған. "Қонақ үй" сөзінің өзі бастапқыда қонақ үй дегенді білдіреді. "Қонақ үй" сөзі, сайып келгенде, Француз қонақ үйінің қайнар көзі болып табылады, ол hôte -- "хост"сөзінен шыққан. Ежелгі уақытта бұл қарапайым қалалық үй деп аталды (hôtel particulier), онда саяхат кезінде асыл адамдар жиі болатын.Қазіргі уақытта саяхатшылардың көбеюі (сауда қатынастарын дамыту, отарлау) қонақ үй индустриясының кеңеюіне ықпал етті. Ірі қонақ үйлердің қазіргі түрі XIX ғасырда, өнеркәсіптік революцияның басталуымен дамыды.Ресейде алғашқы қонақ үйлердің предшественниктері -- "шұңқырлар" орта ғасырларда пайда болды. Олар бір-бірінен ат өткелі қашықтықта орналасқан. XV ғасырда Ямская бұйрығы бойынша пошта станциялары құрылды.
Ең алғаш рет қонақ үй өнеркәсібі түсінігі антика заманында қолданыла бастаған. Антика заманы тарихи ғасыр ретінде белгілі. Бұл мәдениет әлемі және қайталанбас тағдырымен және жекелігімен тарихи ортада өмір сүрген адамдар әлемі. Адамдар осыған дейін түрлі антикалық заманда өмір сүріп келген және шығуы, әлеуметтік жағдайы, білімі, ерекшеліктері жөнінен теңдей болған емес. Антиканың алтын шынжыр мұрасы ғасырлар мен халықты бір жерде тоғыстырады.
Еуропалық даму антикалық негізде құрылған. Жерорта теңізі аймағы, Таяу Шығыстағы, Атлант мұхитынан Қара теңізге дейінгі еуропа жерлері, Британиядан Италияға дейінгі кең алқаптар антикалық стилде көптеген ғасырлар бойы дамып келеді. Антикалық дәуір әлемге және адам қауымына саяси және әлеуметтік формалар енгізді. Демократия да Ежелгі Грекияда пайда болған. Рим республикалық қатардың тәсілін берді, сонымен қатар көптеген халықтың, тілдердің, діндердің және жерлердің дамуына ықпал етті. Антика дәуірде көптеген ғылымдардың негізі жатыр.Антика дәуіріне маңызды естеліктерді гректер мен римдіктер қалдырып кетті.Ең алғаш рет қонақ үй өнеркәсібі туралы ескі манускриптерде - Вавилонның патшасы Хаммурапидің кодексінде таверналардың иелеріне билік жөнінде әңгімелерді жеткізіп отыруын жүктеген. Келушілердің құрамы әртүрлі болған.Кейбіреулері қонақжайлық сөзі ескі француз сөзі ospis -- біртүрлі қабылдау деп жобаласа, енді біреулері латын сөзі hospitalis дегенді яғни - қонақжайлық дегенді білдіреді деген. Қонақжайлар - дәл осылай антика дәуірінде өз үйінде жанұясымен қоса күтетін адамдарды атаған. Қонақжайлармен шетелдік мемлекеттер қарсылықты көмек, достық және қорғаныс жөнінде келісім құрған.Қонақжайлық түсінігі адамзат өркениеті сияқты ескі түсінік. Қонақ үйдің ең алғаш шығуы, адамдарға қызмет көрсету кәсібімен, түнгі жатар орнына тоқтау себебтерімен тікелей байланысты.
Қонақ үйлер әдетте бір елмен басқа елдерге баратын басты жолдардың бойында орналасады. Сонымен бірге жолаушыларды күтумен қатар, қонақ үйлерде үкімет қызметкерлерімен өкілдер жұмыс жүргізеді. Қонақ үйлерде адамдарға түнеу, баспана, сол жерде тамқтандырады, аттарын ауыстырады.
Орта ғасырларда Еуропада тұрақты аулалар монастырлар кезінде соғыла бастады. Шіркеу жолаушылары діни қызметкерлерге, әулие жерлерге саяхаттаушыларға арнап қонақ жайлар ұйымдастыруды міндеттеді.Уақыт өте келе тегін қонақжайлылықтан кіріс табуға есептелінген мекемелерге айналды. Алғашқы қонақ үйлер бастамасы Таяу шығыста, Орталық Азияда және Кавказияда орын ала бастады. Шөл далалар мен таулы үстірттерде саудагерлер тауар керуендерімен жолаушылайды. Олар әдетте шатырларда, кеу кездері керуен сарайларда, әр түрлі қонақжай кешендерінде, адамдардың арнайы түнеу орындарында жайғасты. Сауда байланысының дамуына байланысты Еуропада қонақжай шаруашылығының біршама өсуіне әкеп соқтырды. Мысалы XIV - ғасырда Миланда 150 қонақ үйі орын алды. Дегенмен ол кезеңдегі қонақжай шаруашылығы ең төменгі сатыда еді. Қонақ үйлерде ешқандай жағдай болмады, санитарлық деңгейі өте төменгі жағдайда болды. XVIII - XIX ғасырлардағы мемлекетаралық экономикалық және саяси байланыстардың өсуі, Еуропа қалаларындағы қонақ үй шаруашылығының тез дамуына ықпал етеді.Қонақ үй жұмысы үлкен табыс әкелетін маңызды салаға айнала бастады. XIX ғасырдағы өндірістердің дамуы қонақжайлығы, туризмнің дамуымен байланысты.Теңіз жағалауларында, минералды су көздері маңында табиғаты керемет орындарда ірі және ұсақ қонақ үйлер құрылыстары бой көтере бастады. Олардың уақыт өте келе техникалық жабдықталуы, қонақтарға арналып өте ыңғайлы жағдай жасалынып қызмет көрсетудің әдістері және түрлері өзгерді.
Экономиканың бұл облысында компаниялар, акционерлік қоғамдар, корпорациялар және синдикаттар пайда бола бастады.Осындай біріккен ірі мекемелер өз еліндегі қонақ үй шаруашылықтарын басқара отырып, сондай - ақ басқа мемлекеттерде қонақ үй тұрғызумен айналысты.Лондонда қонақ үй синдикаты, Францияда Қонақ үй қожайын одағы құрылды. Бұл мекемелердің жеке иегерлері нөмірлерге бағаларын белгілеп, қонақ үй қызметкерлері мен мамандар даярлап туризмнің дамуына жағдай жасады.1906 жылы Халықаралық қонақ үй иелерінің одағы құрылып, әр түрлі әлем елдерінің 1700 қонақ үй иегерлерін біріктірді.Еуропаның ең ірі қалаларында қонақ үйлерді басқа бағытта пайдалану басталды. Ол жерлерде казино ойындарын өткізу, прессконфепенция өткізу қарастырылған.
Қонақ үй шаруашылығының тез қарқынмен дамуы XX ғасырда басталды. Бұған себеп автомашиналардың сапалы және сандық бағытта тез өсуі, әуе және темір жол транспорты, мемлекет аралық сауданың, мәдениеттің, ғылыми - техникалық және спорттық байланыстардың өріс алуы болып табылады.Қазіргі Қонақжай индустриясы дегеніміз отельдер, мейрамханалар, барлар, курорттар, ойын - сауық үйлері, казино, сауықтыру кешендерін құрайды.
XVIII - XIX ғасырда өнеркәсіп орындары мен сауда байланыстарының өсуімен, қалалар саны артып, қонақ үйлер ашылды. 1818 жылы Мәскеуде жеті қонақ үй жүйесі жұмыс жасады. 1900 жылы Петербургте 325 қонақ үй ашылды. Ал 1910 жылы Ресейде 4685 қонақ үй жұмыс істей бастады. Ол қонақ үйлердің бәрі таза коммерциялық мекемелер мен жеке адамдар меншігіне қарасты еді.
Октябрь ревалюциясынан кейін, Кеңес үкіметінің декретімен, барлық қонақ үйлер ұлттандырылып, қонақ үй шаруашылығы түбегейлі қайта құруға ұшырады. 1940 жылы 669 қалада қонақ үй тұрғызылды. Ал Ұлы Отан соғысы кезеңінде барлық халық шаруашылығына, соның ішінде қонақ үй шаруашылығына үлкен зиян келтірілді. Соғыс жылдарынан кейін қайта қалпына келтіру жұмыстары мен жаңа қонақ үй жұмыстарының құрылыстары, қайта жабдықтау басталды.1960 жылдарға таяу Кеңес Одағының 1364 қаласында, қонақтарға 1476 қонақ үйде қызмет көрсетті.
Алдағы уақытта елдегі қонақ үй базасының материалдық және техникалық өсуін келесі факторлар анықтайды:
Ø Қалалардың дамуы және жаңа қалалардың пайда болуы
Ø өнеркәсіптің өсуі
Ø ғылымның және мәдениеттің өсуі
Ø өнердің өсуі
Ø адамдардың материалдық жағдайының өсуі және т.с.с.
Бұл факторлар ішкі туризмнің дамуына іс - сапарға және демалысқа шығатындардың санының артуының алғышарттары еді. 1980 жылы Мәскеу Олимпиадасының қарсаңында, КСРО - да барлық сыйымдылық орны 700 мың орын алатын 7000 қонақ үй орын алды. Көптеген ірі өте жайлы қонақ үйлер салынды. Ресейдегі өте үлкен қонақ үйдің бірі, 10 мың орындық қонақ үй комплексі Измайлово қонақ үйі болып саналады.
Өкінішке орай еліміздегі 1990 жылдардағы экономикалық және саяси жағдайға байланысты қонақ үй қызметіне деген сұраныс құлдрап кетті. 1990 жылдың аяғында Ресей Федерациясы мемлекеттік комитетінің берілген статистикалық мәліметтері бойынша, Ресей жалпы орын саны 390931 болатын 5043 қонақ үй типіндегі мекемелерді игерген.
Барлығы ресейде қонақ үйлердің 60% -- ы қалалық жерлерде, ал 34 % -- ы ауылдық жерлерде табылады. Көлемі жағынан қонақ үйдің нөмірлік қоры ең үлкендері Мәскеу мен Санкт - Петербург қалаларында орналасқан. Ресейдің астанасына арнап Мәскеу үкіметі Мәскеудегі халықаралық туризмнің 2005 жылға дейінгі даму концепциясы атты бағдарламада, қонақ үйлерді қайта жабдықтау және 30 мың қонақ үй орнына арналған жаңа құрылыс жоспарлаған. Үкімет қолдауымен сыртқы және ішкі туризмді дамыту бағыттары алға қойылған.
Мемлекеттердің экономикалық дамуы үшін туризмнің рөлі өте жоғары. Туризм XXғ. аяғымен ХХIғ. басында толығымен халықарлық деңгейде болды. Мұндай болуына 2 фактор әсер етті. Біріншіден, үлкен пайда алу мақсатында, кірісін жоғарлату үшін туристік кәсіпорындар, фирмалар саяхаттау географиясын әлем бойынша кеңейтуде. Екіншіден, рентабельді болу үшін туризм халықаралық деңгейде инвестициялану ерек. Қазіргі таңда туризмнің дамуы тұрақты. Жылына туристер саны орта есеппен 4% өсуде. Соңғы кездерде туризмнің интенсивті өсуі мына региондарда байқалады: Африка, Таяу Шығыс,Шығыс Азия, және Тынық мұхит регионы. Туризмнің бұлай даму тенденциясы халықаралық бәсекелестікке жағдай туғызып отыр, яғни жылдан жылға қызмет сапсы жоғары курорттар пайда болуда. Ал, бұрынғы туристік региондар жаңа қызмет түрлерін ұсынуда, жаңа жоспарлар құруда. Осылайша жаңа курорттар, қызмет көрсетудің жаңа түрлері пайда болуда. Туристік ағымды өзіне көптеп тарту үшін, туристік региондарда туристердің жақсы демалуына барлық жағдай жасалуда. Туристік өнімді өткізу үшін, осы өнім туралы ақпараттың клиентке оңай жетуі тиіс, яғни бұқаралық ақпарат көздері арқылы немесе демалыс орындарында болу керек.
Көп елдерде халықтың табысы туристік қызмет саласына жұмсалады. Шығу және ішкі туризм сферасында қонақ үй шаруашылығы туристерге толық комплексті қызмет түрін ұсынады. Қонақ үй шаруашылығы Қазақстанда даму преспективасын анықтайтын негізгі фактор болып табылады. Туристік қызмет, оның ішіндегі қонақүй қызметі әлеуметтік-мәдени қызмет түріне жатады. Туристік қызметтер қазіргі таңғы қонақжайлылық принципіне негізделіп құрылады, яғни Қазақстанда туризмді дамытуда қызмет көрсету саласының рөлі жоғарлайды. Туристік қонақүй сервисіне, кадрларды дайындау жүйесіне арнайы жаңа бағыттағы мәселелер қойылады.
Орналастыру - туризмнің ең негізгі элементі. Қонақ үй өндірісі-қонақ жайлылық жүйесінің негізі болып табылады. Орналасу жүйесі немесе құралы- бұл әртүрлі сервис деңгейін ұсынатын, уақытша клиенттерді қабылдайтын, түнеуге орын беретін әр түрлі типтегі ғимараттар. Қазіргі таңда қонақжайлылық инфроқұрылымы регионның және туристік орталықтың қарқынды даму үстіндегі қуатты жуйесі және туризм экономикасында маңызды құралы. Қонақжайлылық инфроқұрылымын әртүрлі ұжымдық және жеке орналасу орындары құрайды: отелдер, қонақүй, мотель, жастарға арналған жатақханалар,апартаменттер,туристік приюттар және жеке секторлар.
Алдағы уақытта қонақ үй бизнесінің дамуы туризмнің дамуымен тікелей байланысты. Ендігі кезекте Қазақстанның қонақ үйлеріне тоқтала кетсек. Оңтүстік астана қонақ үй индустриясының басты орталығы болып саналады. Бүгінгі күнде республикада 195 қонақ үй жүмыс істейді. Соның 36-сы Алматы қаласында орналасқан. 1990 жылдан бастап Қазақстанның қонақ үй рыногында инвестициялық ағын болды деуге болады. Осы жылдары 10 аса отелдер салынды. Көбісі бірлескен кәсіпорындар болып есептеледі және де әртүрлі халықаралық қонақ үйлер тізбектеріне кіреді. Кейіннен 1990 жылдардың ортасында халықаралық стандарттарға жауап беретін бір қатар отелдер пайда болды. Олардың инвесторлары болып отандық бизнесмендер шықты.
Қонақ үй индустриясына инвестицияның келуіне байланысты, банкротқа ұшыраған конақ үйлер саны да өсті, яғни рынок сұранысындағы дәрежеге сай қолайлы. Мысалы: оған Премьер Медеу отелін жатқызамыз. Ежелгі Медеу шатқалы демалу жүмыс орнына қолайлы. Осының бәрі Алматы орталығынан 15 минуттьқ жерде. Медеу мүз айдынының жанында Қазақ ауылы мейманханасы (Отырар комплексі) орналасқан. Қазақстанда отель бағасы бойынша және қызметтері бойынша әр түрлілігімен көзге түседі. Бір тәулікке 3 доллар, бұнымен көбінесе дүние жүзінің волонтерлері қолданады.Ал люкс нөмір 1400 долларға дейін жетеді. Бұнымен көбінесе сапарға келген президенттер қолданады. Жергілікті жердің экзотикасына қызығушылар, халықаралық стандартқа үйреніп қалғандар қолданады. Бес жүлдызды отельдерде шетел азаматтарына барлық керек нәрсе бар. Әрине бағасына сай. Жиі келіп тұратын шетел азаматтарына шамалы жеңілдіктер болады.
Достық отелі шетел азаматтарына өте қызықты. Интерлюкс отелі, бұл қала сыртындағы Алатау санаториінде орналасқан. Мұнда советтік партияның қол басшылары, мәр-мәр залда жүргенін көресіздер. Алия, Уют орташа қонақ үйлері бар. Конақтар көбінесе орташа елдерден Өзбекстаннан, Қырғызстаннан келеді. Жоғары таулы отель Ворота, Туюк су. Бүл керемет пансион Швейцариядағы альпілік қонақ үйге үқсас болып келеді. Отель өте ыңғайлы және қолайлы. Әр нөмірлерінің қабырғалары ағаштан ойылып салынған.
Анкара -- қонақ үйі. Алматы қаласының орталығы, Президент сарайына қарама-қарсы орналасқан. Бүл қонақ үйде 290 жабдықталған нөмірлер бар.Оның ішіде люкс нөмірлерінде халықаралық телефон байланысы, мини барлар, көп бағдарламалы музыкалық жүйе, спутникті ТВ, бағдарламалармен жабдықталған. Қонақ үй құрамына 5 мейманхана және барлар кіреді. Сонымен қатар бассейн, денсаулық клубы, туристік агенттік, шаштараз, казино, түнгі клубтар бар. Алматы қаласындағы ең үлкен залдардың бірі осында орналасқан. Премьер-Медеу-Интернейшнэл -- қонақ үйі -- Алматы қаласының орталығынан 15километр, ал әуежайдан 50 минуттық жерде орналасқан. Қонақ үйде 129 нөмірлер бар. Оның ішінде 126 жай нөмір, 3 люкс нөмірі кіреді. Бұл нөмірлердің барлығы халықаралық телефон жүйесімен, спутник ТВ, мини барлармен жабдықталған. Қонақ үйде жоғары мамандандырылған қызметкерлер жүмыс атқарады.
Медеу қонақ үйі өзінің клиенттеріне қиындықсыз келісімге отыруына көмектеседі. Қонақ үйде 2 конференц залы, 10-80 адамға арналған, жоғары класстағы мейрамхана бар, сіздерге сусындар мен шығыс және еуропа асханасын қызмет көрсетеді. Сіздерге жыл бойы демалуға мүмкіндік жасайды. Кімде-кім таза ауада демалуды ұнатса, қыс кезінде шаңғы, конькимен мұз айдынында сырғанауға болады. Бұл мезгіл қарашаның аяғынан басталып сәуірдің басында бітеді. Бұдан басқа, қонақ үйден 30метр жерде бассейн орналасқан.
Премъер-Алатау қонақ үйі - Алматы қаласында 1974 жылы құрылған. Қонақ үйде 185 нөмір бар. Олардың ішінде қазіргі уақытта 83 нөмір белсенді жүмыс атқарады. 5 жартылай люкс және 73 жай нөмірлер бар. Олар халықаралық стандартпен қамтылған. Ішінде желдеткіш, телевизор, телефон, мини барлар бар.Барлық саяхаттар туристерді орналастырумен басталады. Өйткені қонақ үйлер туристердің демалу орны болып саналады. Сондықтан онда әдемі жақсарған және туристерге ұнау үшін барлық жағдай жасалған. Орналасуы әдемі туристік-рекреациялық жерлерге үқсас болып келед.Қарағанды облысында 30-ға жуық қонақ үй бар. Ең халықаралық стандартпен жасалған Созвездие отелі. Созвездие люкс отелі сәулеткерлік өнермен жасалған 8 қабатты ғимарат. Бүл отель экологиялық таза ауданда орналасқан және парк зонасында аквалендпен этнопаркпен қоршалған. Табалдырықтан аттай бастағанда, сізді жоғары дәрежедегі ыңғайлы қонақжайлылық күтіп түрады.
XVII ғасырда Мәскеу мемлекетінде көптеген саудагерлерге арналған қонақ бөлмелері, қонақтар мен қонақ үйлер салынуда. Өнеркәсіптік өндірістің өсуіне және сауда байланыстарының кеңеюіне байланысты XVIII-XIX ғасырларда қалалардың халқы өсуде, жаңа қонақ үйлер ашылуда. 1910 жылы Ресейде қонақ үйлер мен қонақ үйлерден басқа 4685 қонақ үй болды. Баспаналар мен жиһаздалған бөлмелер кедейлерге қызмет етті. Олардың барлығы жеке тұлғаларға тиесілі және коммерциялық кәсіпорындар болды[1]. Қонақ бөлмелері, қарапайым қонақтардан айырмашылығы, сауда қатарларын (дүкендер мен дүкендер), қоймаларды, Қонақ үйлері бар бөлмелерді біріктіретін күрделі сауда кешені болды. Соңғыларында шетелдік қонақтар тұрып, мәмілелер жасады. Петровқа дейінгі Мәскеуде олар ұлттық негізде қоныстанды: неміс, голланд, грек, армян, "англик" және басқа да қонақ бөлмелері. Ең үлкен қонақ бөлмелері кіреберіс қақпасы бар қабырғалар мен мұнаралармен қоршалған. Кеңес өкіметі кезінде барлық қонақ үйлер мемлекет меншігіне алынып, жергілікті кеңестерге берілді. Коммуналдық қызметтер екі есе бағынышты болды: жергілікті халық депутаттарының Кеңестері қонақ үй базасын дамыту және пайдалану-қаржылық қызметті жоспарлау мәселелерін шешті, ал одақтас республикалардың тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық министрліктері қонақ үйлерде ережелер, нормативтер, нұсқаулықтар әзірледі, енгізді және жергілікті коммуналдық органдардың жұмысын қадағалады[1]. Туризмді дамыту үшін 1933 жылы КСРО-дағы "Интурист" шетелдік туризм жөніндегі мемлекеттік акционерлік қоғамы Бүкілодақтық "Отель" акционерлік қоғамымен біріктіріліп, өз иелігінде қонақ үйлер желісін алды, мейрамханалар мен автокөліктер[2]. 1990 жылға қарай "Интурист" ел экономикасының дербес саласы ретінде қалыптасты. Оның 54 мың орындық 107 туристік кәсіпорны болды[3]. 1995 жылы әлемдік қонақ үй индустриясы 11,3 миллион адамды жұмыс орындарымен қамтамасыз етті. Жұмыспен қамтылғандар саны бойынша, бір қонақүй бөлмесіне есептегенде, Африка көш бастады (3,3:1), одан кейін Таяу Шығыс (2,5:1), Азия мен Океания қонақ үйлерінде сол кезде 2,9 миллион адам жұмыспен қамтылды -- әлемдік қонақ үй индустриясының қызмет көрсететін персоналының төрттен бірі. Еуропаның үлесі 24% - дан аспады және мұнда бір қызметкерге орта есеппен екі нөмір келді (1:2,1).1996 жылы әлемнің 40 елінде әрқайсысында 100 мың орыннан асатын қонақ үй қоры болды. Қонақ үйлердің орташа мөлшері дәстүрлі туристік елдерде нарыққа жақында ғана кіріп, өздерін жаңа туристік бағыттар ретінде көрсеткендермен салыстырғанда біршама аз[4].2021 жылға қарай Ресей астанасының қонақ үй-туристік кешені 1718 қонақ үйді (базарлардағы жатақханалар мен қонақ үйлерсіз), 3000-нан астам туристік фирмаларды, 30 сақтандыру компанияларын және 300-ден астам автокөлік кәсіпорындарын біріктірді. Қонақ үй қызметтерінің құны мен сапасы қонақ үй түріне байланысты. ХХ ғасырдың соңғы онжылдықтарындағы туристік серпілістің арқасында қызмет көрсету сапасының стандарттары барлық жерде айтарлықтай өсті. Қонақ үй деңгейін оңай анықтау үшін жұлдыздарды жіктеу жүйесі енгізілді[en] (бір-бес жұлдыз). Жалпы алғанда, мұндай жіктеу келесідей:
Бір жұлдыз (Cat D) -- ең аз қызметтері бар арзан қонақ үй (бөлмелерді Күнделікті тазалау әрқашан оларға кірмейді). Барлық сандар бір типті.
Екі жұлдыз (Cat c) -- бұл бюджеті төмен қонақ үй, сонымен қатар минималды қызметтері бар, бірақ бөлмелерді күнделікті тазалау қажет. Сандардың бір немесе екі түрі.
Үш жұлдыз (Cat B) -- стандартты қызметтер жиынтығы бар орта деңгейдегі қонақ үй: бөлмелерді күнделікті тазалау, жуынатын бөлме, теледидар, мини-бар немесе әр бөлмеде тоңазытқыш; қонақ үй аумағында қонақтарға арналған кір жуатын орын, бассейн, спорт залы, бизнес-орталық, қонақ үй ұсынатын таңғы асқа арналған орын бар. Бұл қызметтердің кейбіреулері болмауы мүмкін, ал басқалары болуы мүмкін. Әр түрлі нөмірлердің болуы (бір орындық, екі бөлмелі, темекі шегетіндерге, темекі шекпейтіндерге және т.б.), сондай-ақ қалада жарықтың жоспардан тыс өшуі жағдайында өзінің электр қосалқы станциясының болуы.
Төрт жұлдыз (Cat A) -- жоғарыда аталған барлық қызметтерді, сондай-ақ арнайы қызметтерді ұсынатын жоғары деңгейлі қонақ үй (спа, массаж, бірнеше барлар мен мейрамханалар, конференц-залдар сияқты). Мұндай қонақ үйлердегі бөлмелердің бағасы орташа деңгейден едәуір жоғары.
Бес жұлдыз (Cat De Luxe) -- сәнді қонақ үй. Олар қызметтердің кең жиынтығымен ерекшеленеді, әсіресе эксклюзивті (мысалы., жеке гольф-клубтың, тікұшақ алаңының, қызметшісі бар көп бөлмелі пәтерлердің болуы). Қонаққа оның барлық тілектерін ескеруге ықпал ететін жеке көңіл бөлінеді. Мұндай қонақ үйлердегі бөлмелерде тұру бағасы, сондай-ақ қосымша қызметтер өте жоғары. Әдетте, әлемдегі барлық танымал қонақ үй брендтері мен курорттық қонақүйлер осы санатқа енуге тырысады. Жүйелердің айырмашылығына қарамастан," бес жұлдызды қонақ үй " әрқашан ең жоғары қызмет көрсету қонақ үйі ретінде түсініледі. 1995 жылға дейін Ресейде халықаралық Үйлестірілген орналастыру құралдарын жіктеу жүйесі болған жоқ. Әрбір өзіне бағынышты кәсіпорындар үшін өз стандарттарын әзірледі. Мәскеу қалалық қонақ үй бірлестігі РСФСР тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық Министрлігі әзірлеген K-05 тізіміне сәйкес қонақ үй санатын анықтады. 1994 жылы "қонақ үйлер" МЕМСТ қабылданды. 2010 жылдардағы жағдай бойынша Ресей Федерациясының аумағында қолданыстағы стандарттар 1995 жылы туристік қызметтер мен қонақ үй қызметтерін сертификаттау рәсімімен бір уақытта енгізілді. Жүйе 1-ден 5 жұлдызға дейінгі санаттарға жіктелген қонақ үйлер мен мотельдерге таралды. Ол кезде Ресейдегі қонақ үйлердің жіктелуі ерікті болды[11].1999 жылғы 1 қаңтардан бастап ГОСТ[12] стандарты қолданысқа енгізілді , онда орналастыру құралдарының градациясы ДСҰ сарапшылары әзірлеген стандартты жіктеуге ұқсас болып белгіленді[7].
Сурет 1.1- Нисияма Онсен Кейункан, Япония, 705 жылы
Қонақ үй индустриясы
Қонақ үй индустриясы экономикалық қызмет түрі секілді өзіне қонақ үйде, мотельде, кемпингте, пансионаттарда және сыйақыға басқада орналастыру орындарында қысқа уақытта тұруды ұйымдастыруды және қызмет көрсетуді қосады. Орналастыру түсінігінің астында адамдардың уақытша тұруға арналған кез - келген объектті жатқызуға болады. Қонақ үйлер класификациясы жарлығына сәйкес қонақ үй дегеніміз уақытша тұруға арналған кәсіп орын. Қонақ үйде рұхсат етілетін минималды бөлмелер саны 10 болуы тиіс . Басқа да нормативті құжаттарда - ҚР - дағы қонақ үй қызметін көрсету ережелері ҚР-ның қаулысында бекітілген қонақ үйге келесідей анықтамалар береді: қызмет көрсетуге арналған мүліктің комплекс (ғимарат, ғимарат бөлігі, басқа да мүлік немесе құрал-жабдық).
Қонақ үйлер келесідей белгілермен сипатталады:
- берілген нақты саннан асатын номерлерден тұрады, біртұтас басшылыққа ие;
- түрлі қонақ үй қызметтерін ұсынады;
- елдің стандарттарына ие, көрсетілетін қызмет түріне байланысты класқа және категорияларға топтастырылған. Қонақ үй кәсіп орындарын сыйымдылығына, тұру орнының санына және номерлердің санына байланысты ажыратады.
Нөмір - қонақ үй категориясына сәйкес, талаптарға сай, бір немесе бірнеше орыннан тұратын бөлме. Жатын орын - бір адам тұтынуға арналған, жатақ орналасқан алаң. Осыған сәйкес барлық орналастыру құралдары ұжымдық және жеке болып бөлінеді. Ұжымдық орналастыру құралдары қонақ үй типтес және мамандандырылған болып екіге бөлінеді.
Қонақ үй типінің ұжымдық орналастыру құралдарына келесілер жатады:
:: қонақ үйлер;
:: мотельдер;
:: тұруға арналған клубтар;
:: пансионаттар;
:: жиһаздалған бөлмелер;
:: жатақханалар.
Мамандандырылған орналастыру құралдарына - орналастыру қызметін ғана емес, сонымен қатар арнайы бір мақсаттағы қызметті орындауға арналған объекттер жатады. Мұндай орналастыру құралдарына келесілер жатады:
:: санаториялар;
:: профилакториялар;
:: демалыс үйлері;
:: туристік тұрақтар;
:: туристік, спорттық базалар, демалыс базалары;
:: аңшылар үйі;
:: конгресс - орталықтар;
:: кемпингтер;
:: ботельдер;
:: флотелдер;
:: ротельдер;
Жеке орналастыру құралдарына келесілер жатады: пәтерлерден бөлмелер; үйлер; котедждер; жалға берілетін үйлер.
Сонымен орналастыру құралдарының кейбір атауларына анықтамалар бере кетсек:
Мотель - автотуристерге қызмет көрсетуге арналған қонақ үй түрі.
Ботель - судағы кішігірім қонақ үй.
Флотель - судағы курорт деп аталатын ірі қонақ үй. Туристерге жоғары комфартабельді нөмірлер ұсынылады. Сонғы уақытта мұндай қонақ үйлер бизнес - турлар, конгресс - круиздер үшін жиі қолданылуда.
Ротель - қозғалмалы вагон - қонақ үй.
Кемпинг - демалыс немесе қала сыртында орналасқан, автотуристерге арналған қонақ үй типі.(жаздық үйлер, палаткалар.т.б.)
Санаторий - табиғи ландшафтты аймақта орналасқан, емдік - сауықтыру орталығы.
Флайтель - Аэроқонақ үй немесе ұшатын қонақ үй. Әдетте өте қымбат және қонақ үйдің мұндай түрі көп кездесе бермейді. Қону алаңымен және метео қызметтермен байланыста тұрады.
Пансионат - қарапайым стандартарға және шектеулі қызмет спекторына жауап беретін кәсіпорын. Кәдімгі қонақ үйлерден айырмашылығы, мұнда таңғы ас, кешкі және түскі ас ұсынылады (яғни - full board). Дегенмен бұл қызмет тек тұрғындарға ғана көрсетіледі.
Отель - гарни - клиенттерге тек қана шектеулі қызмет: орналастыру және таңғы ас ұсынатын кәсіпорын.
Сонымен қатар қонақ үйде қолданылатын қонақ үй нөмірлеріне байланысты қосымша түсініктерді атап көрсетуге болады:
double twin - бұл екі жатағы бар нөмір.
king size - жанұялық жұптарға арналған үлкен жатағы бар бөлме.
extra bed - екі орынды нөмірде қосымша жатақ.
triple - екі жатағы және диваны бар бөлме.
single - бір орындық нөмір. Кейде жалғыз келген туристерді екі орынды бөлмеге орналастырады. Бұл нұсқа double for single use деп аталады.
junior suite - екі орынды жақсартылып жасалынған нөмір.
de luxe - дәл осындай бөлме, бірақ аса қымбат жасақталған.
suite - жоғары сапалы жиһазбен жабдықталған жатын және қонақ бөлмесі бар нөмір.
business - жұмысқа арналған факспен және компьтермен жабдықталған үлкен нөмір.
family studio - үлкен жанұяға арналған екі бөлмелі нөмір.
president - қонақ үйдегі ең қымбат нөмірлердің бірі, бірнеше жатын бөлме, кабинет, екі - үш әжетхана орналасады.
penthouse - онақ үйдегі ең жоғарғы қабатта орналасқан нөмір, әдетте жоғары ыңғайлылығымен ерекшеленеді.
фронтдеск - туристер тіркеуден өтетін орын.
Сурет 1.2- Қонақ үй Ротен Берен, Германия, 1120 жылы
Елдегі ең көне қонақ үй Фрайбург им Брайсгау қаласында орналасқан. Қалалық Тарих мұражайының директоры Питер Калхталердің айтуынша, қонақ үй XII ғасырдың басында ашылған, дегенмен алғашқы жазбаша куәлік 1311 жылдан басталады. Калхталер сонымен қатар 1770 жылы Францияның болашақ патшайымы Мари Антуанетта қонақ үйде түнеді деп мәлімдейді. Ханшайымның үйлену пойызы Венадан Версальға барар жолда Фрайбургте тоқтап, қонақ үйде 250 адамға арналған мерекелік қабылдау ұйымдастырылды. 1930 жылдары Мартин Хайдеггер философиялық пікірталастар өткізді, ал 1956 жылы актриса және әнші Марика Рекк өмір сүрді. Бүгінгі күні Zum Roten Bären-де 25 заманауи бөлмелер мен дәстүрлі неміс тағамдарының мейрамханасы бар, онда сіз жиі кездесесіз: әр екінші үстелді әдетте жергілікті тұрғындар алады. Қонақ үйдің бұрынғы иелерінің бірі Моника Хансен 2009 жылы Фрейбургтегі Das Buch Vom Roten Bären ("Фрайбургтегі Қызыл аю кітабы") кітабында қонақ үй мен оның иелерінің тарихын сипаттады. Қонақ үйде тұру бір түнге 180 доллар тұрады.
1.4 Қонақ үйдің дизайнын жобалауға қойылатын нормативтік талаптар мен ұсыныстар
Қонақ үй бизнесі жекелеген мемлекеттердің экономикалық өсуіне ықпал етіп қана қоймайды, сонымен қатар жаһандану жағдайында мобильді бола бастаған адамдардың өмірін жақсартуда маңызды рөл атқарады. Бұл үдерісте Қазақстан да ерекшелік емес. Туристік қызметтердің отандық нарығы және, тиісінше, Қонақжайлылық индустриясы, әсіресе елдің ірі өнеркәсіптік және қаржы орталықтарында қарқынды дамып келеді, алайда, бұл ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
3 этажды хайтек стиліндегі қонақ үй
Нормативтік сілтемелер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Анықтамалар, белгілеулер мен қысқартулар ... ... ... ... ... ... ... .
КІРІСПЕ
1. ҚОНАҚ ҮЙ ҚЫЗМЕТІНІҢ ЖЕТІЛДІРІЛУІ, НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ
1.1 Хайтек стилінің шығуы мен даму тарихы
1.2 Қонақ үйдің шығу тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3 Қонақ үй индустриясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4 Қонақ үйдің дизайнын жобалауға қойылатын нормативтік талаптар мен ұсыныстар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2. ЖАҢА ТИПТІК ХАЙТЕК СТИЛІНДЕГІ ҚОНАҚ ҮЙДІҢ ДИЗАЙНЫН ЖОБАЛАУ
2.1 Қонақ үй қызметінің негізгі бағыттары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2 Қонақ үйлерді топтастыру және топтастырудың жүйелері ... ... ... ... ...
2.3 Қазақстандағы қонақ үй бизнесі, ерекшеліктері мен ұйымдастыру құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.4 Эргономикалық талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3. ГРАФИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Қонақ үйдің негізгі жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.2 Қонақ үй фасады ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.3 Қонақ үйдің жаңа бағыттағы дизайн интерьері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..
4. ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5 ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...
6. ҚОСЫМШАЛАР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Бұл дипломдық жұмыста келесідей стандарттарға сілтемелер жасалған:
Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығы.Тиісті үлгідегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 30 қазандағы № 595 бұйрығы.
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 12 сәуірдегі № 152 бұйрығы. Оқытудың кредиттік технологиясы бойынша оқу процесін ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы (12.04.2018 ж. өзгертулер мен толықтырулармен);
Білім беру қызметіне қойылатын біліктілік талаптарын және оларға сәйкестікті растайтын құжаттардың тізбесін бекіту туралы Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 17 маусымдағы № 391 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 22 шілдеде № 11716 бұйрығы.
ҚР ҚН "қонақүйлерді жобалау" жобасын әзірлеу кезінде осы саладағы озық отандық және шетелдік тәжірибе ескерілді. Мемлекеттік нормативтің жалпы құрылымын әзірлеу қағидаттары ҚР ҚНжЕ талаптарын ескере отырып айқындалған 1.01-01-2001 " сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтер. Негізгі ережелер" нормативтік-техникалық құжатты әзірлеу тәртібіне, оған қойылатын талаптарды анықтауға, оның мазмұнына, құрылысына, баяндалуына және ресімделуіне.
Осы нормалар жаңадан салынып жатқан және реконструкцияланатын қонақ үй ғимараттары мен кешендерін, сондай-ақ көпфункционалды ғимараттар мен өзге де мақсаттағы ғимараттардың құрамына кіретін Қонақ үйлерді жобалауға қолданылады.Құжат қонақ үйлер мен қонақ үй кешендерінің аумақтарын ұйымдастыруға, ғимараттардың жекелеген функционалдық-жоспарлау элементтеріне, жабдықтар мен қауіпсіздік кешеніне қойылатын жалпы талаптарды белгілейді.
АНЫҚТАМАЛАР, БЕЛГІЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР
Эскиз (франц. Esquisse-эскиз) - бейнелеу өнері мен дизайнында: үлкен жұмыстың Дайындық эскизі болып табылатын және оның дизайнын негізгі композициялық құралдармен бейнелейтін көмекші сипаттағы көркем шығарма.
Флотель - судағы курорт деп аталатын ірі қонақ үй. Туристерге жоғары комфартабельді нөмірлер ұсынылады. Сонғы уақытта мұндай қонақ үйлер бизнес - турлар, конгресс - круиздер үшін жиі қолданылуда.
Масштаб-бұл бір объектінің екінші объектінің өлшемдерімен қатынасы. Бір өлшемдегі екі элемент эквивалентті болып көрінуі мүмкін, бірақ элементтер айтарлықтай ерекшеленеді өлшемдері әртүрлі болады
Колонна (лат. colomna - "тірек"), Тік тірек, әдетте, көлденең қимада дөңгелек, Тапсырыс құрылымының тірек элементі.
Фасад (Италиядан. faccia - "бет"), ғимараттың сыртқы жағы. Алдыңғы, бүйірлік, аула қасбеттерін ажыратыңыз. Қасбеттің дизайны ғимараттың ішкі құрылымын көрсете алады немесе оған мүлдем тәуелсіз бола алады.
План - сәулет кешенінің жоспары, көлденең проекциясы. Әдетте, жоспар құру үшін ғимараттың қимасы негізгі қабат деңгейінен сәл жоғары қолданылады, бұл оған есік пен терезе саңылауларының орналасуын көруге мүмкіндік береді.
Арка-доға (иілу), қабырғадағы саңылаудың қисық сызықты қабаттасуы немесе екі тіректің (тіректер, бағандар, тіректер) арасындағы кеңістік.
Белгілер мен қысқартулар;
ТШ-техникалық шарттар
НҚЖ - Нормативті құжаттар жүйесі
АШ - Архитектуралық шешім
СҚШ - Сәулет құрылыс шешімі
ҚНРҚ - Құрылыс нормалары Республика Қазақстан
КМ - Металл конструкциялары
Кіріспе
Қонақ үй өндірісі-қонақ жайлылық жүйесінің негізі болып табылады. Орналасу жүйесі немесе құралы- бұл әртүрлі сервис деңгейін ұсынатын, уақытша клиенттерді қабылдайтын, түнеуге орын беретін әр түрлі типтегі ғимараттар. Қазіргі таңда қонақжайлылық инфроқұрылымы регионның және туристік орталықтың қарқынды даму үстіндегі қуатты жуйесі және туризм экономикасында маңызды құралы. Қонақжайлылық инфроқұрылымын әртүрлі ұжымдық және жеке орналасу орындары құрайды: отелдер, қонақүй, мотель, жастарға арналған жатақханалар,апартаменттер,туристік приюттар және жеке секторлар.
Біз осы хайтек стилінің қонақ үй кешені жобасына озық технологиялар мен материалдарды қолдана отырып инновациялық ғимарат жасадық. Ол энергияны үнемдейтін жылыту және салқындату жүйелері, жаңартылатын энергия көздері, жақсартылған дыбыс оқшаулау, оңтайландырылған орналасу және т.б. сияқты элементтерді қамтиды. Әрине мұның барлығы дизайнерлердің жәнеде тапсырыс берушінің идеяларынада байланысты. Мұндай қонақ үйлер әр түрлі көп қабатты кешендермен қатар, жеке үйлермен де ұсынылуы мүмкін. Біз бұл жұмыста материалдарды таңдауды, кеңістікті оңтайландыруды, сондай-ақ жаңа технологияларды енгізуді қоса алғанда, хайтек стилінің қонақ үй құрылымын жобалаудың негізгі аспектілерін қарастырдық.
Қазіргі уақытта қонақ үй мәселесі қазіргі қоғамның өзекті мәселелерінің бірі болып табылады. Осыған байланысты жаңа тұрғын үйлерді жобалау маңызды бола түсуде.
Бұл дипломдық жұмысымның мақсаты - тұрғындардың заманауи қажеттіліктері мен талаптарына жауап беретін жаңа қонақ үйдің жобасын әзірлеу. Бұл жұмысымның негізгі міндеті кең және функционалды бөлмелерге, энергияны үнемдеуге, жаңартылатын энергия көздерін пайдалануға, сондай-ақ қонақ үйдің қауіпсіздігі мен экологиялық тазалығына қажеттіліктерін ескере отырып, оның тұрғындарының жайлы тұруын қамтамасыз ететін қонақ үй жобасын құру болып табылады.
1.ҚОНАҚ ҮЙ ҚЫЗМЕТІНІҢ ЖЕТІЛДІРІЛУІ, НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ
Хайтек стилінің шығуы мен даму тарихы
Жоғары технологиялық (ағылш. high -- tech-жоғары технологиялар) - бұл сәулет дизайнындағы стиль, ол 1970 жылдары пайда болды және құрылыс пен дизайнға өнеркәсіптің озық технологияларының элементтерін қосады. Жоғары технологиялық заманауи идеялардың бірін басты ретінде пайдаланады: ғимараттың барлық жабық, инженерлік бөліктері композицияның бөлігі бола алады. Бұл стильдің тарихы ХХ ғасырдың жетпісінші жылдарында, сол кездегі экстравагантты жоба шындыққа айналған кезде басталды -- Парижде (Франция) сәулетшілер Ричард Роджерс, Ренцо пиано және Джанфранко Франчини құрған Джордж Помпиду ұлттық өнер және мәдениет орталығы ашылды. Бұл ғимараттың құрылыс кезіндегі ерекшелігі (және қазіргі уақытта) қасбетке әр түрлі түстермен безендірілген лифттерді, эскалаторларды, желдетуді және басқа коммуникацияларды шығару болып табылады. Эйфель мұнарасы немесе Лувр пирамидасы сияқты, Париж тұрғындары арасында мұндай ғимараттың астанасы болу қажеттілігі туралы пікірталастар басталды. Адамдар мұндай ерекше құрылым қала бетіндегі тыртыққа айналады деп қорықты. Тоқсаныншы жылдарға дейін бұл архитектуралық туындының Париждің келбеті үшін маңыздылығы туралы пікірталас тоқтаған жоқ, бірақ соңында ғимарат Франция астанасының визит карточкаларының біріне айналды. Архитектуралық ағым ретінде пайда болған жоғары технологиялық өнеркәсіптік, интерьер және графикалық дизайнмен біркелкі үйлеседі. ХХ ғасырдың сексенінші жылдарында АҚШ-тағы дизайнерлер өз жұмыстарында бүгінде жоғары технологиялық стильмен байланысты элементтерді қолдана бастады: Жиһаз және декор әйнектен, болаттан, жасанды материалдардан және т. б. п. жоғары технологиялық стильдің тамыры ерте модернизмге -- 1920 жылдардың дәуіріне жатады. Стиль барлығы функционалдылыққа бағынатын өндірістік кеңістіктердің дизайны негізінде жасалған. Өндіріс құлдырауы мен экономикалық дағдарысқа байланысты өнеркәсіптік зауыттар мен қараусыз қалған ғимараттар тұрғын үй үшін қолданыла бастаған кезде, олар Ұлы Депрессия кезінде үй-жайларды осылай безендіре бастады. Сонымен қатар, жоғары технологиялық стиль 1960 жылдары құрылған ағылшын архитектуралық тобы "Аркиграмға" байланысты. Оның тұжырымдамасына сәйкес монументалдылық, бейнелеу және тұрақты форма қабылданбады. Оның орнына еркіндікті қамтамасыз ететін "қызмет көрсету" ұғымы ұсынылды. Осыдан" ішке қарай бұрылған " ғимарат идеясы пайда болды-механикалық жүйелер ою-өрнек ретінде қабылдана бастады.
Оның негізгі белгілері-прагматизм, мүсіндік форма, күрделі қарапайымдылық, технологиялық, құрылымдылық. Сыртқы коммуникациялар заманауи ою-өрнекке айналады -- бұл безендіру де, функционалдылық та. Стиль ашық жоспарымен және үлкен орталық аймақпен сипатталады. Бұл ғимараттың негізгі құрылымы мен функционалдығын интерьерде де, сыртында да көрсету үшін дизайн мен құрылыстың ашықтығын көрсетеді. Жоғары технологиялық стиль тірек арқалықтарды, едендерді және басқа да инженерлік құрылымдарды жасырмайды. Жоғары технологиялық ғимараттар белсенді түрде салынуда: 2013 жылы Мәскеуде "Меркурий Сити мұнарасы"зәулім ғимараты салынды. Ол ондағы кеңселердің 75% - ы күндіз тек табиғи жарықтандыруды қолданатындай етіп жасалған. Бұған панорамалық терезелердің арқасында қол жеткізілді. Сонымен қатар, ғимарат жаңбыр суын жинаудың арнайы жүйесімен жабдықталған. Көптеген керемет кеңселер жоғары технологиялық стильде безендірілген, өйткені компанияларды алып жатқан көптеген ғимараттар өнеркәсіптік болып табылады. Мысалы, құбырлар мен коммуникациялары бар төбені жасырмау үшін сәулетшілер оларды ерекшелеп, композицияның бір бөлігіне айналдыруды таңдайды. Бұл ғимараттың құрылыс кезіндегі ерекшелігі (және қазіргі уақытта) қасбетке әр түрлі түстермен безендірілген лифттерді, эскалаторларды, желдетуді және басқа коммуникацияларды шығару болып табылады. Архитектуралық ағым ретінде пайда болған жоғары технологиялық өнеркәсіптік, интерьер және графикалық дизайнмен біркелкі үйлеседі. ХХ ғасырдың сексенінші жылдарында АҚШ-тағы дизайнерлер өз жұмыстарында бүгінде жоғары технологиялық стильмен байланысты элементтерді қолдана бастады: Жиһаз және декор әйнектен, болаттан, жасанды материалдардан және т. б.
Жоғары технологияның алғашқы маңызды құрылымдарының бірі-Ричард Роджерс пен Ренцо фортепиано салған Париждегі Помпиду орталығы (1977). Жоба алғашында қарсылық алды, бірақ 1990 жылдарға қарай дау-дамай басылып, орталық Париждің танымал көрікті жерлерінің біріне айналды (бір кездері Эйфель мұнарасы сияқты). Англияда нақты жоғары технологиялық ғимараттар кейінірек пайда болды. Лондонның алғашқы жоғары технологиялық құрылымдары тек 1980-1990 жылдары салынған (Ллойдс компаниясының ғимараты, 1986). Англияда қазіргі заманғы жоғары технологиялық жобалардың баяу жүзеге асырылуы ханзада Чарльздың саясатымен байланысты болды, ол сол кезде Paternoster Square (1988) архитектуралық қайта құру байқауы аясында белсенді жұмыс жасады. ,Архитектуралық пікірталасқа қатыса отырып, ханзада жаңа классиктерді қолдап, жоғары технологиялық сәулетшілерге қарсы шығып, олардың құрылыстарын Лондонның бет-әлпетін бұзады деп атады. С. Дженкс "патшаларды архитектураны сәулетшілерге қалдыруға" шақырады, тіпті монархизмнің жаңа толқыны сәулет өнеріндегі князь диктатурасымен басталады деген пікір бар[2].
80-ші жылдардан бастап жоғары технологиялық беделді білдірді (барлық жоғары технологиялық ғимараттар өте қымбат), Ч.Дженкс оларды "банк соборлары" деп атады, тіпті қазіргі жоғары технологиялық ірі коммерциялық фирмалардың имиджін қалыптастырады деп айтуға болады. Лондонда жоғары технологиялық архитектуралық пікірталас бәсеңдеп, оның ең жарқын өкілдері танылып, құрметке ие болды (Норман Фостерге рыцарь атағы берілді).90-шы жылдардан бастап био-технологиялық және экотек -- стильдер табиғатпен байланысуға тырысатын, онымен дауласпауға, бірақ диалогқа енуге тырысатын жоғары технологияларға қарама-қарсы дамыды (бұл әсіресе жоғары технологияның отаны-Англия мен итальяндық Р.Пианоның шығармаларында байқалады).
Жоғары технологиялық заманауи стильдерге жатады. Ол өткен ғасырдың революциялық 60-шы жылдарында дүниеге келген, сол кездегі дизайнерлер 20-30-шы жылдардағы сәулет ағымдарының өкілдері, әсіресе конструктивистер шабыттандырды. Стиль қоршаған ортаның барлық элементтері функционалды мақсатқа бағынатын өндірістік кеңістіктердің дизайнынан пайда болды және бастапқыда архитектураға ерекше стильден гөрі көзқарас болды. Жоғары технологиялық, классификациясына сәйкес. Дженкс, кеш модернизмге жатады, яғни ол сипатталады прагматизм, сәулетшінің элиталық кәсіпқой ретіндегі идеясы, қызмет көрсету архитектурасымен қамтамасыз ету, күрделі қарапайымдылық, мүсіндік пішін, гипербола, технологиялық, құрылым және дизайн ою-өрнек ретінде, анти-тарихилық, ескерткіштер.Жоғары технологиялық стильдің негізгі ерекшеліктері-кеңістікті барынша пайдалану және ақылды декор. Стиль жылдам, түзу сызықтармен, әйнек пен металл бөлшектерінің көптігімен сипатталады.Жоғары технологияны заманауи стильдерге жатқызуға болады, ол өнеркәсіптік ғимараттарға тән құрылымдарды қолданады. Технологиялық дизайн барлық жерде: төбелер, қабырғалар, едендер, баспалдақтар, терезелер, есіктер.Жоғары технологиялық үй бұл шынымен біріктірілген металл конструкцияларының эстетикалық дамуына бағытталған. Дәстүрлі тірек конструкцияларын, фермаларды, рамаларды әзірлеуден және композицияда қолданудан басқа, экспрессивті құрал ретінде соңғысын белсенді қолдана отырып, қатты және кабельдік элементтердің аралас жүйелері қолданыла бастады. Бірақ жоғары технологиялық тірек конструкцияларын шешудің ең маңызды ерекшелігі ашық қима элементтерінің орнына жабық қима элементтерін (негізінен дөңгелек немесе тікбұрышты қима құбырлары) қолдану болды.
Қонақ үйдің шығу тарихы
Қонақ үй, қонақ үй (фр. hôtel) -- белгілі бір нөмірлерден тұратын, қызметтер жиынтығын ұсынатын бірыңғай нұсқаулығы бар орналастыру құралы (ең азы-төсек толтыру, бөлме мен жуынатын бөлмені тазалау). Қонақ үйлер көрсетілетін қызметтер мен бөлме жабдықтарына сәйкес әртүрлі сыныптарға бөлінеді. Ресейдегі арзан қонақ үйдің тарихи атауы - қонақ үй.Бастапқыда қонақ үйлер маңызды көлік маршруттарының жолында елді мекендерде (немесе жол айрықтарында) қонақ үй ретінде пайда болды. Ірі қалалардағы қонақ үйлер Ежелгі әлем елдерінде болған. "Қонақ үй" сөзінің өзі бастапқыда қонақ үй дегенді білдіреді. "Қонақ үй" сөзі, сайып келгенде, Француз қонақ үйінің қайнар көзі болып табылады, ол hôte -- "хост"сөзінен шыққан. Ежелгі уақытта бұл қарапайым қалалық үй деп аталды (hôtel particulier), онда саяхат кезінде асыл адамдар жиі болатын.Қазіргі уақытта саяхатшылардың көбеюі (сауда қатынастарын дамыту, отарлау) қонақ үй индустриясының кеңеюіне ықпал етті. Ірі қонақ үйлердің қазіргі түрі XIX ғасырда, өнеркәсіптік революцияның басталуымен дамыды.Ресейде алғашқы қонақ үйлердің предшественниктері -- "шұңқырлар" орта ғасырларда пайда болды. Олар бір-бірінен ат өткелі қашықтықта орналасқан. XV ғасырда Ямская бұйрығы бойынша пошта станциялары құрылды.
Ең алғаш рет қонақ үй өнеркәсібі түсінігі антика заманында қолданыла бастаған. Антика заманы тарихи ғасыр ретінде белгілі. Бұл мәдениет әлемі және қайталанбас тағдырымен және жекелігімен тарихи ортада өмір сүрген адамдар әлемі. Адамдар осыған дейін түрлі антикалық заманда өмір сүріп келген және шығуы, әлеуметтік жағдайы, білімі, ерекшеліктері жөнінен теңдей болған емес. Антиканың алтын шынжыр мұрасы ғасырлар мен халықты бір жерде тоғыстырады.
Еуропалық даму антикалық негізде құрылған. Жерорта теңізі аймағы, Таяу Шығыстағы, Атлант мұхитынан Қара теңізге дейінгі еуропа жерлері, Британиядан Италияға дейінгі кең алқаптар антикалық стилде көптеген ғасырлар бойы дамып келеді. Антикалық дәуір әлемге және адам қауымына саяси және әлеуметтік формалар енгізді. Демократия да Ежелгі Грекияда пайда болған. Рим республикалық қатардың тәсілін берді, сонымен қатар көптеген халықтың, тілдердің, діндердің және жерлердің дамуына ықпал етті. Антика дәуірде көптеген ғылымдардың негізі жатыр.Антика дәуіріне маңызды естеліктерді гректер мен римдіктер қалдырып кетті.Ең алғаш рет қонақ үй өнеркәсібі туралы ескі манускриптерде - Вавилонның патшасы Хаммурапидің кодексінде таверналардың иелеріне билік жөнінде әңгімелерді жеткізіп отыруын жүктеген. Келушілердің құрамы әртүрлі болған.Кейбіреулері қонақжайлық сөзі ескі француз сөзі ospis -- біртүрлі қабылдау деп жобаласа, енді біреулері латын сөзі hospitalis дегенді яғни - қонақжайлық дегенді білдіреді деген. Қонақжайлар - дәл осылай антика дәуірінде өз үйінде жанұясымен қоса күтетін адамдарды атаған. Қонақжайлармен шетелдік мемлекеттер қарсылықты көмек, достық және қорғаныс жөнінде келісім құрған.Қонақжайлық түсінігі адамзат өркениеті сияқты ескі түсінік. Қонақ үйдің ең алғаш шығуы, адамдарға қызмет көрсету кәсібімен, түнгі жатар орнына тоқтау себебтерімен тікелей байланысты.
Қонақ үйлер әдетте бір елмен басқа елдерге баратын басты жолдардың бойында орналасады. Сонымен бірге жолаушыларды күтумен қатар, қонақ үйлерде үкімет қызметкерлерімен өкілдер жұмыс жүргізеді. Қонақ үйлерде адамдарға түнеу, баспана, сол жерде тамқтандырады, аттарын ауыстырады.
Орта ғасырларда Еуропада тұрақты аулалар монастырлар кезінде соғыла бастады. Шіркеу жолаушылары діни қызметкерлерге, әулие жерлерге саяхаттаушыларға арнап қонақ жайлар ұйымдастыруды міндеттеді.Уақыт өте келе тегін қонақжайлылықтан кіріс табуға есептелінген мекемелерге айналды. Алғашқы қонақ үйлер бастамасы Таяу шығыста, Орталық Азияда және Кавказияда орын ала бастады. Шөл далалар мен таулы үстірттерде саудагерлер тауар керуендерімен жолаушылайды. Олар әдетте шатырларда, кеу кездері керуен сарайларда, әр түрлі қонақжай кешендерінде, адамдардың арнайы түнеу орындарында жайғасты. Сауда байланысының дамуына байланысты Еуропада қонақжай шаруашылығының біршама өсуіне әкеп соқтырды. Мысалы XIV - ғасырда Миланда 150 қонақ үйі орын алды. Дегенмен ол кезеңдегі қонақжай шаруашылығы ең төменгі сатыда еді. Қонақ үйлерде ешқандай жағдай болмады, санитарлық деңгейі өте төменгі жағдайда болды. XVIII - XIX ғасырлардағы мемлекетаралық экономикалық және саяси байланыстардың өсуі, Еуропа қалаларындағы қонақ үй шаруашылығының тез дамуына ықпал етеді.Қонақ үй жұмысы үлкен табыс әкелетін маңызды салаға айнала бастады. XIX ғасырдағы өндірістердің дамуы қонақжайлығы, туризмнің дамуымен байланысты.Теңіз жағалауларында, минералды су көздері маңында табиғаты керемет орындарда ірі және ұсақ қонақ үйлер құрылыстары бой көтере бастады. Олардың уақыт өте келе техникалық жабдықталуы, қонақтарға арналып өте ыңғайлы жағдай жасалынып қызмет көрсетудің әдістері және түрлері өзгерді.
Экономиканың бұл облысында компаниялар, акционерлік қоғамдар, корпорациялар және синдикаттар пайда бола бастады.Осындай біріккен ірі мекемелер өз еліндегі қонақ үй шаруашылықтарын басқара отырып, сондай - ақ басқа мемлекеттерде қонақ үй тұрғызумен айналысты.Лондонда қонақ үй синдикаты, Францияда Қонақ үй қожайын одағы құрылды. Бұл мекемелердің жеке иегерлері нөмірлерге бағаларын белгілеп, қонақ үй қызметкерлері мен мамандар даярлап туризмнің дамуына жағдай жасады.1906 жылы Халықаралық қонақ үй иелерінің одағы құрылып, әр түрлі әлем елдерінің 1700 қонақ үй иегерлерін біріктірді.Еуропаның ең ірі қалаларында қонақ үйлерді басқа бағытта пайдалану басталды. Ол жерлерде казино ойындарын өткізу, прессконфепенция өткізу қарастырылған.
Қонақ үй шаруашылығының тез қарқынмен дамуы XX ғасырда басталды. Бұған себеп автомашиналардың сапалы және сандық бағытта тез өсуі, әуе және темір жол транспорты, мемлекет аралық сауданың, мәдениеттің, ғылыми - техникалық және спорттық байланыстардың өріс алуы болып табылады.Қазіргі Қонақжай индустриясы дегеніміз отельдер, мейрамханалар, барлар, курорттар, ойын - сауық үйлері, казино, сауықтыру кешендерін құрайды.
XVIII - XIX ғасырда өнеркәсіп орындары мен сауда байланыстарының өсуімен, қалалар саны артып, қонақ үйлер ашылды. 1818 жылы Мәскеуде жеті қонақ үй жүйесі жұмыс жасады. 1900 жылы Петербургте 325 қонақ үй ашылды. Ал 1910 жылы Ресейде 4685 қонақ үй жұмыс істей бастады. Ол қонақ үйлердің бәрі таза коммерциялық мекемелер мен жеке адамдар меншігіне қарасты еді.
Октябрь ревалюциясынан кейін, Кеңес үкіметінің декретімен, барлық қонақ үйлер ұлттандырылып, қонақ үй шаруашылығы түбегейлі қайта құруға ұшырады. 1940 жылы 669 қалада қонақ үй тұрғызылды. Ал Ұлы Отан соғысы кезеңінде барлық халық шаруашылығына, соның ішінде қонақ үй шаруашылығына үлкен зиян келтірілді. Соғыс жылдарынан кейін қайта қалпына келтіру жұмыстары мен жаңа қонақ үй жұмыстарының құрылыстары, қайта жабдықтау басталды.1960 жылдарға таяу Кеңес Одағының 1364 қаласында, қонақтарға 1476 қонақ үйде қызмет көрсетті.
Алдағы уақытта елдегі қонақ үй базасының материалдық және техникалық өсуін келесі факторлар анықтайды:
Ø Қалалардың дамуы және жаңа қалалардың пайда болуы
Ø өнеркәсіптің өсуі
Ø ғылымның және мәдениеттің өсуі
Ø өнердің өсуі
Ø адамдардың материалдық жағдайының өсуі және т.с.с.
Бұл факторлар ішкі туризмнің дамуына іс - сапарға және демалысқа шығатындардың санының артуының алғышарттары еді. 1980 жылы Мәскеу Олимпиадасының қарсаңында, КСРО - да барлық сыйымдылық орны 700 мың орын алатын 7000 қонақ үй орын алды. Көптеген ірі өте жайлы қонақ үйлер салынды. Ресейдегі өте үлкен қонақ үйдің бірі, 10 мың орындық қонақ үй комплексі Измайлово қонақ үйі болып саналады.
Өкінішке орай еліміздегі 1990 жылдардағы экономикалық және саяси жағдайға байланысты қонақ үй қызметіне деген сұраныс құлдрап кетті. 1990 жылдың аяғында Ресей Федерациясы мемлекеттік комитетінің берілген статистикалық мәліметтері бойынша, Ресей жалпы орын саны 390931 болатын 5043 қонақ үй типіндегі мекемелерді игерген.
Барлығы ресейде қонақ үйлердің 60% -- ы қалалық жерлерде, ал 34 % -- ы ауылдық жерлерде табылады. Көлемі жағынан қонақ үйдің нөмірлік қоры ең үлкендері Мәскеу мен Санкт - Петербург қалаларында орналасқан. Ресейдің астанасына арнап Мәскеу үкіметі Мәскеудегі халықаралық туризмнің 2005 жылға дейінгі даму концепциясы атты бағдарламада, қонақ үйлерді қайта жабдықтау және 30 мың қонақ үй орнына арналған жаңа құрылыс жоспарлаған. Үкімет қолдауымен сыртқы және ішкі туризмді дамыту бағыттары алға қойылған.
Мемлекеттердің экономикалық дамуы үшін туризмнің рөлі өте жоғары. Туризм XXғ. аяғымен ХХIғ. басында толығымен халықарлық деңгейде болды. Мұндай болуына 2 фактор әсер етті. Біріншіден, үлкен пайда алу мақсатында, кірісін жоғарлату үшін туристік кәсіпорындар, фирмалар саяхаттау географиясын әлем бойынша кеңейтуде. Екіншіден, рентабельді болу үшін туризм халықаралық деңгейде инвестициялану ерек. Қазіргі таңда туризмнің дамуы тұрақты. Жылына туристер саны орта есеппен 4% өсуде. Соңғы кездерде туризмнің интенсивті өсуі мына региондарда байқалады: Африка, Таяу Шығыс,Шығыс Азия, және Тынық мұхит регионы. Туризмнің бұлай даму тенденциясы халықаралық бәсекелестікке жағдай туғызып отыр, яғни жылдан жылға қызмет сапсы жоғары курорттар пайда болуда. Ал, бұрынғы туристік региондар жаңа қызмет түрлерін ұсынуда, жаңа жоспарлар құруда. Осылайша жаңа курорттар, қызмет көрсетудің жаңа түрлері пайда болуда. Туристік ағымды өзіне көптеп тарту үшін, туристік региондарда туристердің жақсы демалуына барлық жағдай жасалуда. Туристік өнімді өткізу үшін, осы өнім туралы ақпараттың клиентке оңай жетуі тиіс, яғни бұқаралық ақпарат көздері арқылы немесе демалыс орындарында болу керек.
Көп елдерде халықтың табысы туристік қызмет саласына жұмсалады. Шығу және ішкі туризм сферасында қонақ үй шаруашылығы туристерге толық комплексті қызмет түрін ұсынады. Қонақ үй шаруашылығы Қазақстанда даму преспективасын анықтайтын негізгі фактор болып табылады. Туристік қызмет, оның ішіндегі қонақүй қызметі әлеуметтік-мәдени қызмет түріне жатады. Туристік қызметтер қазіргі таңғы қонақжайлылық принципіне негізделіп құрылады, яғни Қазақстанда туризмді дамытуда қызмет көрсету саласының рөлі жоғарлайды. Туристік қонақүй сервисіне, кадрларды дайындау жүйесіне арнайы жаңа бағыттағы мәселелер қойылады.
Орналастыру - туризмнің ең негізгі элементі. Қонақ үй өндірісі-қонақ жайлылық жүйесінің негізі болып табылады. Орналасу жүйесі немесе құралы- бұл әртүрлі сервис деңгейін ұсынатын, уақытша клиенттерді қабылдайтын, түнеуге орын беретін әр түрлі типтегі ғимараттар. Қазіргі таңда қонақжайлылық инфроқұрылымы регионның және туристік орталықтың қарқынды даму үстіндегі қуатты жуйесі және туризм экономикасында маңызды құралы. Қонақжайлылық инфроқұрылымын әртүрлі ұжымдық және жеке орналасу орындары құрайды: отелдер, қонақүй, мотель, жастарға арналған жатақханалар,апартаменттер,туристік приюттар және жеке секторлар.
Алдағы уақытта қонақ үй бизнесінің дамуы туризмнің дамуымен тікелей байланысты. Ендігі кезекте Қазақстанның қонақ үйлеріне тоқтала кетсек. Оңтүстік астана қонақ үй индустриясының басты орталығы болып саналады. Бүгінгі күнде республикада 195 қонақ үй жүмыс істейді. Соның 36-сы Алматы қаласында орналасқан. 1990 жылдан бастап Қазақстанның қонақ үй рыногында инвестициялық ағын болды деуге болады. Осы жылдары 10 аса отелдер салынды. Көбісі бірлескен кәсіпорындар болып есептеледі және де әртүрлі халықаралық қонақ үйлер тізбектеріне кіреді. Кейіннен 1990 жылдардың ортасында халықаралық стандарттарға жауап беретін бір қатар отелдер пайда болды. Олардың инвесторлары болып отандық бизнесмендер шықты.
Қонақ үй индустриясына инвестицияның келуіне байланысты, банкротқа ұшыраған конақ үйлер саны да өсті, яғни рынок сұранысындағы дәрежеге сай қолайлы. Мысалы: оған Премьер Медеу отелін жатқызамыз. Ежелгі Медеу шатқалы демалу жүмыс орнына қолайлы. Осының бәрі Алматы орталығынан 15 минуттьқ жерде. Медеу мүз айдынының жанында Қазақ ауылы мейманханасы (Отырар комплексі) орналасқан. Қазақстанда отель бағасы бойынша және қызметтері бойынша әр түрлілігімен көзге түседі. Бір тәулікке 3 доллар, бұнымен көбінесе дүние жүзінің волонтерлері қолданады.Ал люкс нөмір 1400 долларға дейін жетеді. Бұнымен көбінесе сапарға келген президенттер қолданады. Жергілікті жердің экзотикасына қызығушылар, халықаралық стандартқа үйреніп қалғандар қолданады. Бес жүлдызды отельдерде шетел азаматтарына барлық керек нәрсе бар. Әрине бағасына сай. Жиі келіп тұратын шетел азаматтарына шамалы жеңілдіктер болады.
Достық отелі шетел азаматтарына өте қызықты. Интерлюкс отелі, бұл қала сыртындағы Алатау санаториінде орналасқан. Мұнда советтік партияның қол басшылары, мәр-мәр залда жүргенін көресіздер. Алия, Уют орташа қонақ үйлері бар. Конақтар көбінесе орташа елдерден Өзбекстаннан, Қырғызстаннан келеді. Жоғары таулы отель Ворота, Туюк су. Бүл керемет пансион Швейцариядағы альпілік қонақ үйге үқсас болып келеді. Отель өте ыңғайлы және қолайлы. Әр нөмірлерінің қабырғалары ағаштан ойылып салынған.
Анкара -- қонақ үйі. Алматы қаласының орталығы, Президент сарайына қарама-қарсы орналасқан. Бүл қонақ үйде 290 жабдықталған нөмірлер бар.Оның ішіде люкс нөмірлерінде халықаралық телефон байланысы, мини барлар, көп бағдарламалы музыкалық жүйе, спутникті ТВ, бағдарламалармен жабдықталған. Қонақ үй құрамына 5 мейманхана және барлар кіреді. Сонымен қатар бассейн, денсаулық клубы, туристік агенттік, шаштараз, казино, түнгі клубтар бар. Алматы қаласындағы ең үлкен залдардың бірі осында орналасқан. Премьер-Медеу-Интернейшнэл -- қонақ үйі -- Алматы қаласының орталығынан 15километр, ал әуежайдан 50 минуттық жерде орналасқан. Қонақ үйде 129 нөмірлер бар. Оның ішінде 126 жай нөмір, 3 люкс нөмірі кіреді. Бұл нөмірлердің барлығы халықаралық телефон жүйесімен, спутник ТВ, мини барлармен жабдықталған. Қонақ үйде жоғары мамандандырылған қызметкерлер жүмыс атқарады.
Медеу қонақ үйі өзінің клиенттеріне қиындықсыз келісімге отыруына көмектеседі. Қонақ үйде 2 конференц залы, 10-80 адамға арналған, жоғары класстағы мейрамхана бар, сіздерге сусындар мен шығыс және еуропа асханасын қызмет көрсетеді. Сіздерге жыл бойы демалуға мүмкіндік жасайды. Кімде-кім таза ауада демалуды ұнатса, қыс кезінде шаңғы, конькимен мұз айдынында сырғанауға болады. Бұл мезгіл қарашаның аяғынан басталып сәуірдің басында бітеді. Бұдан басқа, қонақ үйден 30метр жерде бассейн орналасқан.
Премъер-Алатау қонақ үйі - Алматы қаласында 1974 жылы құрылған. Қонақ үйде 185 нөмір бар. Олардың ішінде қазіргі уақытта 83 нөмір белсенді жүмыс атқарады. 5 жартылай люкс және 73 жай нөмірлер бар. Олар халықаралық стандартпен қамтылған. Ішінде желдеткіш, телевизор, телефон, мини барлар бар.Барлық саяхаттар туристерді орналастырумен басталады. Өйткені қонақ үйлер туристердің демалу орны болып саналады. Сондықтан онда әдемі жақсарған және туристерге ұнау үшін барлық жағдай жасалған. Орналасуы әдемі туристік-рекреациялық жерлерге үқсас болып келед.Қарағанды облысында 30-ға жуық қонақ үй бар. Ең халықаралық стандартпен жасалған Созвездие отелі. Созвездие люкс отелі сәулеткерлік өнермен жасалған 8 қабатты ғимарат. Бүл отель экологиялық таза ауданда орналасқан және парк зонасында аквалендпен этнопаркпен қоршалған. Табалдырықтан аттай бастағанда, сізді жоғары дәрежедегі ыңғайлы қонақжайлылық күтіп түрады.
XVII ғасырда Мәскеу мемлекетінде көптеген саудагерлерге арналған қонақ бөлмелері, қонақтар мен қонақ үйлер салынуда. Өнеркәсіптік өндірістің өсуіне және сауда байланыстарының кеңеюіне байланысты XVIII-XIX ғасырларда қалалардың халқы өсуде, жаңа қонақ үйлер ашылуда. 1910 жылы Ресейде қонақ үйлер мен қонақ үйлерден басқа 4685 қонақ үй болды. Баспаналар мен жиһаздалған бөлмелер кедейлерге қызмет етті. Олардың барлығы жеке тұлғаларға тиесілі және коммерциялық кәсіпорындар болды[1]. Қонақ бөлмелері, қарапайым қонақтардан айырмашылығы, сауда қатарларын (дүкендер мен дүкендер), қоймаларды, Қонақ үйлері бар бөлмелерді біріктіретін күрделі сауда кешені болды. Соңғыларында шетелдік қонақтар тұрып, мәмілелер жасады. Петровқа дейінгі Мәскеуде олар ұлттық негізде қоныстанды: неміс, голланд, грек, армян, "англик" және басқа да қонақ бөлмелері. Ең үлкен қонақ бөлмелері кіреберіс қақпасы бар қабырғалар мен мұнаралармен қоршалған. Кеңес өкіметі кезінде барлық қонақ үйлер мемлекет меншігіне алынып, жергілікті кеңестерге берілді. Коммуналдық қызметтер екі есе бағынышты болды: жергілікті халық депутаттарының Кеңестері қонақ үй базасын дамыту және пайдалану-қаржылық қызметті жоспарлау мәселелерін шешті, ал одақтас республикалардың тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық министрліктері қонақ үйлерде ережелер, нормативтер, нұсқаулықтар әзірледі, енгізді және жергілікті коммуналдық органдардың жұмысын қадағалады[1]. Туризмді дамыту үшін 1933 жылы КСРО-дағы "Интурист" шетелдік туризм жөніндегі мемлекеттік акционерлік қоғамы Бүкілодақтық "Отель" акционерлік қоғамымен біріктіріліп, өз иелігінде қонақ үйлер желісін алды, мейрамханалар мен автокөліктер[2]. 1990 жылға қарай "Интурист" ел экономикасының дербес саласы ретінде қалыптасты. Оның 54 мың орындық 107 туристік кәсіпорны болды[3]. 1995 жылы әлемдік қонақ үй индустриясы 11,3 миллион адамды жұмыс орындарымен қамтамасыз етті. Жұмыспен қамтылғандар саны бойынша, бір қонақүй бөлмесіне есептегенде, Африка көш бастады (3,3:1), одан кейін Таяу Шығыс (2,5:1), Азия мен Океания қонақ үйлерінде сол кезде 2,9 миллион адам жұмыспен қамтылды -- әлемдік қонақ үй индустриясының қызмет көрсететін персоналының төрттен бірі. Еуропаның үлесі 24% - дан аспады және мұнда бір қызметкерге орта есеппен екі нөмір келді (1:2,1).1996 жылы әлемнің 40 елінде әрқайсысында 100 мың орыннан асатын қонақ үй қоры болды. Қонақ үйлердің орташа мөлшері дәстүрлі туристік елдерде нарыққа жақында ғана кіріп, өздерін жаңа туристік бағыттар ретінде көрсеткендермен салыстырғанда біршама аз[4].2021 жылға қарай Ресей астанасының қонақ үй-туристік кешені 1718 қонақ үйді (базарлардағы жатақханалар мен қонақ үйлерсіз), 3000-нан астам туристік фирмаларды, 30 сақтандыру компанияларын және 300-ден астам автокөлік кәсіпорындарын біріктірді. Қонақ үй қызметтерінің құны мен сапасы қонақ үй түріне байланысты. ХХ ғасырдың соңғы онжылдықтарындағы туристік серпілістің арқасында қызмет көрсету сапасының стандарттары барлық жерде айтарлықтай өсті. Қонақ үй деңгейін оңай анықтау үшін жұлдыздарды жіктеу жүйесі енгізілді[en] (бір-бес жұлдыз). Жалпы алғанда, мұндай жіктеу келесідей:
Бір жұлдыз (Cat D) -- ең аз қызметтері бар арзан қонақ үй (бөлмелерді Күнделікті тазалау әрқашан оларға кірмейді). Барлық сандар бір типті.
Екі жұлдыз (Cat c) -- бұл бюджеті төмен қонақ үй, сонымен қатар минималды қызметтері бар, бірақ бөлмелерді күнделікті тазалау қажет. Сандардың бір немесе екі түрі.
Үш жұлдыз (Cat B) -- стандартты қызметтер жиынтығы бар орта деңгейдегі қонақ үй: бөлмелерді күнделікті тазалау, жуынатын бөлме, теледидар, мини-бар немесе әр бөлмеде тоңазытқыш; қонақ үй аумағында қонақтарға арналған кір жуатын орын, бассейн, спорт залы, бизнес-орталық, қонақ үй ұсынатын таңғы асқа арналған орын бар. Бұл қызметтердің кейбіреулері болмауы мүмкін, ал басқалары болуы мүмкін. Әр түрлі нөмірлердің болуы (бір орындық, екі бөлмелі, темекі шегетіндерге, темекі шекпейтіндерге және т.б.), сондай-ақ қалада жарықтың жоспардан тыс өшуі жағдайында өзінің электр қосалқы станциясының болуы.
Төрт жұлдыз (Cat A) -- жоғарыда аталған барлық қызметтерді, сондай-ақ арнайы қызметтерді ұсынатын жоғары деңгейлі қонақ үй (спа, массаж, бірнеше барлар мен мейрамханалар, конференц-залдар сияқты). Мұндай қонақ үйлердегі бөлмелердің бағасы орташа деңгейден едәуір жоғары.
Бес жұлдыз (Cat De Luxe) -- сәнді қонақ үй. Олар қызметтердің кең жиынтығымен ерекшеленеді, әсіресе эксклюзивті (мысалы., жеке гольф-клубтың, тікұшақ алаңының, қызметшісі бар көп бөлмелі пәтерлердің болуы). Қонаққа оның барлық тілектерін ескеруге ықпал ететін жеке көңіл бөлінеді. Мұндай қонақ үйлердегі бөлмелерде тұру бағасы, сондай-ақ қосымша қызметтер өте жоғары. Әдетте, әлемдегі барлық танымал қонақ үй брендтері мен курорттық қонақүйлер осы санатқа енуге тырысады. Жүйелердің айырмашылығына қарамастан," бес жұлдызды қонақ үй " әрқашан ең жоғары қызмет көрсету қонақ үйі ретінде түсініледі. 1995 жылға дейін Ресейде халықаралық Үйлестірілген орналастыру құралдарын жіктеу жүйесі болған жоқ. Әрбір өзіне бағынышты кәсіпорындар үшін өз стандарттарын әзірледі. Мәскеу қалалық қонақ үй бірлестігі РСФСР тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық Министрлігі әзірлеген K-05 тізіміне сәйкес қонақ үй санатын анықтады. 1994 жылы "қонақ үйлер" МЕМСТ қабылданды. 2010 жылдардағы жағдай бойынша Ресей Федерациясының аумағында қолданыстағы стандарттар 1995 жылы туристік қызметтер мен қонақ үй қызметтерін сертификаттау рәсімімен бір уақытта енгізілді. Жүйе 1-ден 5 жұлдызға дейінгі санаттарға жіктелген қонақ үйлер мен мотельдерге таралды. Ол кезде Ресейдегі қонақ үйлердің жіктелуі ерікті болды[11].1999 жылғы 1 қаңтардан бастап ГОСТ[12] стандарты қолданысқа енгізілді , онда орналастыру құралдарының градациясы ДСҰ сарапшылары әзірлеген стандартты жіктеуге ұқсас болып белгіленді[7].
Сурет 1.1- Нисияма Онсен Кейункан, Япония, 705 жылы
Қонақ үй индустриясы
Қонақ үй индустриясы экономикалық қызмет түрі секілді өзіне қонақ үйде, мотельде, кемпингте, пансионаттарда және сыйақыға басқада орналастыру орындарында қысқа уақытта тұруды ұйымдастыруды және қызмет көрсетуді қосады. Орналастыру түсінігінің астында адамдардың уақытша тұруға арналған кез - келген объектті жатқызуға болады. Қонақ үйлер класификациясы жарлығына сәйкес қонақ үй дегеніміз уақытша тұруға арналған кәсіп орын. Қонақ үйде рұхсат етілетін минималды бөлмелер саны 10 болуы тиіс . Басқа да нормативті құжаттарда - ҚР - дағы қонақ үй қызметін көрсету ережелері ҚР-ның қаулысында бекітілген қонақ үйге келесідей анықтамалар береді: қызмет көрсетуге арналған мүліктің комплекс (ғимарат, ғимарат бөлігі, басқа да мүлік немесе құрал-жабдық).
Қонақ үйлер келесідей белгілермен сипатталады:
- берілген нақты саннан асатын номерлерден тұрады, біртұтас басшылыққа ие;
- түрлі қонақ үй қызметтерін ұсынады;
- елдің стандарттарына ие, көрсетілетін қызмет түріне байланысты класқа және категорияларға топтастырылған. Қонақ үй кәсіп орындарын сыйымдылығына, тұру орнының санына және номерлердің санына байланысты ажыратады.
Нөмір - қонақ үй категориясына сәйкес, талаптарға сай, бір немесе бірнеше орыннан тұратын бөлме. Жатын орын - бір адам тұтынуға арналған, жатақ орналасқан алаң. Осыған сәйкес барлық орналастыру құралдары ұжымдық және жеке болып бөлінеді. Ұжымдық орналастыру құралдары қонақ үй типтес және мамандандырылған болып екіге бөлінеді.
Қонақ үй типінің ұжымдық орналастыру құралдарына келесілер жатады:
:: қонақ үйлер;
:: мотельдер;
:: тұруға арналған клубтар;
:: пансионаттар;
:: жиһаздалған бөлмелер;
:: жатақханалар.
Мамандандырылған орналастыру құралдарына - орналастыру қызметін ғана емес, сонымен қатар арнайы бір мақсаттағы қызметті орындауға арналған объекттер жатады. Мұндай орналастыру құралдарына келесілер жатады:
:: санаториялар;
:: профилакториялар;
:: демалыс үйлері;
:: туристік тұрақтар;
:: туристік, спорттық базалар, демалыс базалары;
:: аңшылар үйі;
:: конгресс - орталықтар;
:: кемпингтер;
:: ботельдер;
:: флотелдер;
:: ротельдер;
Жеке орналастыру құралдарына келесілер жатады: пәтерлерден бөлмелер; үйлер; котедждер; жалға берілетін үйлер.
Сонымен орналастыру құралдарының кейбір атауларына анықтамалар бере кетсек:
Мотель - автотуристерге қызмет көрсетуге арналған қонақ үй түрі.
Ботель - судағы кішігірім қонақ үй.
Флотель - судағы курорт деп аталатын ірі қонақ үй. Туристерге жоғары комфартабельді нөмірлер ұсынылады. Сонғы уақытта мұндай қонақ үйлер бизнес - турлар, конгресс - круиздер үшін жиі қолданылуда.
Ротель - қозғалмалы вагон - қонақ үй.
Кемпинг - демалыс немесе қала сыртында орналасқан, автотуристерге арналған қонақ үй типі.(жаздық үйлер, палаткалар.т.б.)
Санаторий - табиғи ландшафтты аймақта орналасқан, емдік - сауықтыру орталығы.
Флайтель - Аэроқонақ үй немесе ұшатын қонақ үй. Әдетте өте қымбат және қонақ үйдің мұндай түрі көп кездесе бермейді. Қону алаңымен және метео қызметтермен байланыста тұрады.
Пансионат - қарапайым стандартарға және шектеулі қызмет спекторына жауап беретін кәсіпорын. Кәдімгі қонақ үйлерден айырмашылығы, мұнда таңғы ас, кешкі және түскі ас ұсынылады (яғни - full board). Дегенмен бұл қызмет тек тұрғындарға ғана көрсетіледі.
Отель - гарни - клиенттерге тек қана шектеулі қызмет: орналастыру және таңғы ас ұсынатын кәсіпорын.
Сонымен қатар қонақ үйде қолданылатын қонақ үй нөмірлеріне байланысты қосымша түсініктерді атап көрсетуге болады:
double twin - бұл екі жатағы бар нөмір.
king size - жанұялық жұптарға арналған үлкен жатағы бар бөлме.
extra bed - екі орынды нөмірде қосымша жатақ.
triple - екі жатағы және диваны бар бөлме.
single - бір орындық нөмір. Кейде жалғыз келген туристерді екі орынды бөлмеге орналастырады. Бұл нұсқа double for single use деп аталады.
junior suite - екі орынды жақсартылып жасалынған нөмір.
de luxe - дәл осындай бөлме, бірақ аса қымбат жасақталған.
suite - жоғары сапалы жиһазбен жабдықталған жатын және қонақ бөлмесі бар нөмір.
business - жұмысқа арналған факспен және компьтермен жабдықталған үлкен нөмір.
family studio - үлкен жанұяға арналған екі бөлмелі нөмір.
president - қонақ үйдегі ең қымбат нөмірлердің бірі, бірнеше жатын бөлме, кабинет, екі - үш әжетхана орналасады.
penthouse - онақ үйдегі ең жоғарғы қабатта орналасқан нөмір, әдетте жоғары ыңғайлылығымен ерекшеленеді.
фронтдеск - туристер тіркеуден өтетін орын.
Сурет 1.2- Қонақ үй Ротен Берен, Германия, 1120 жылы
Елдегі ең көне қонақ үй Фрайбург им Брайсгау қаласында орналасқан. Қалалық Тарих мұражайының директоры Питер Калхталердің айтуынша, қонақ үй XII ғасырдың басында ашылған, дегенмен алғашқы жазбаша куәлік 1311 жылдан басталады. Калхталер сонымен қатар 1770 жылы Францияның болашақ патшайымы Мари Антуанетта қонақ үйде түнеді деп мәлімдейді. Ханшайымның үйлену пойызы Венадан Версальға барар жолда Фрайбургте тоқтап, қонақ үйде 250 адамға арналған мерекелік қабылдау ұйымдастырылды. 1930 жылдары Мартин Хайдеггер философиялық пікірталастар өткізді, ал 1956 жылы актриса және әнші Марика Рекк өмір сүрді. Бүгінгі күні Zum Roten Bären-де 25 заманауи бөлмелер мен дәстүрлі неміс тағамдарының мейрамханасы бар, онда сіз жиі кездесесіз: әр екінші үстелді әдетте жергілікті тұрғындар алады. Қонақ үйдің бұрынғы иелерінің бірі Моника Хансен 2009 жылы Фрейбургтегі Das Buch Vom Roten Bären ("Фрайбургтегі Қызыл аю кітабы") кітабында қонақ үй мен оның иелерінің тарихын сипаттады. Қонақ үйде тұру бір түнге 180 доллар тұрады.
1.4 Қонақ үйдің дизайнын жобалауға қойылатын нормативтік талаптар мен ұсыныстар
Қонақ үй бизнесі жекелеген мемлекеттердің экономикалық өсуіне ықпал етіп қана қоймайды, сонымен қатар жаһандану жағдайында мобильді бола бастаған адамдардың өмірін жақсартуда маңызды рөл атқарады. Бұл үдерісте Қазақстан да ерекшелік емес. Туристік қызметтердің отандық нарығы және, тиісінше, Қонақжайлылық индустриясы, әсіресе елдің ірі өнеркәсіптік және қаржы орталықтарында қарқынды дамып келеді, алайда, бұл ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz