Кәсіби құзыреттілік мәселесі
Дипломдық жұмыс
Кәсіби құзыреттіліктің транссауаттылық категориясы
Мамандық атауы:
Пәні:
Орындаған:
Ғылыми жетекшісі: п.ғ.м.
Дипломдық жұмысты қорғаған бағасы ______________
Кафедра меңгерушісі ________________п.ғ.м.
Хаттама № ____ ____ ____________ 20___ ж.
2024 оқу жылы
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
3
АНЫҚТАМАЛАР
4
ҚЫСҚАРТУЛАР
8
КІРІСПЕ
10
I
Кәсіби құзыреттіліктің транссауаттылық категориясы.
14
Кәсіби құзыреттілік туралы ұғым.
14
Кәсіби құзыреттілік ұғымының мазмұны.
22
Құзыреттілік теориясы.
26
Кәсіби құзыреттілігін қалыптастырудың мазмұны, әдістемесі.
31
II
Кәсіби құзыреттілігін қалыптастырудың құрылымдық-мазмұндық моделі.
35
2.1.
Транссауаттылық категория.
37
2.2.
Кәсіби құзыреттілік мәселесі.
39
2.3.
Құзырлық тәсіл идеясы
41
ҚОРЫТЫНДЫ
45
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
47
ҚОСЫМША
55
МАЗМҰНЫ
Нормативтік сілтемелер
Бұл дипломдық жұмыста келесі нормативтік құжаттарға сілтеме жасалған:
Қазақстан Республикасының білім беру заңы. 27 шілде, 2007 ж.
Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы. Білімдегі жаңалықтар, №1, 2010, 11-20б.
3. ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы №1080 қаулысы
4. ҚР-ң Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы №500 бұйрығы
АНЫҚТАМАЛАР
Құзырет - дара тұлғаның бойындағы өзара байланысты сапалардың (білім,
білік, дағды, іскерлік, әрекет тәсілі) жиынтығы.
Құзыреттілік - алынған білімдер мен біліктерді іс-жүзінде, күнделікті
өмірде қандай да бір практикалық және теориялық мәселелерді шешуге
қолдана алу қабілеттілігі.
Кәсіби құзыреттілік - педагогикалық қызметін атқару дайындығы мен
қабілетін анықтайтын кәсіби білімдер жиынтығы немесе жекелік кәсіби
сипаттама.
Интеграция - экономика, әлеуметтік және саяси салада халықаралық
байланыстар жүйесінің жаңа даму кезеңін сипаттайды.
Пәнаралық интеграция - болашақ педагог кезеңіндегі білімдер мен практикалық іс-әрекеттер бірлігі.
Білім берудің жаһандануы - білім берудің қашықтығына бағытталған,
яғни білім алудың жалпыға қол жетімділігі, оны игерудің мол мүмкіндіктерінің болуы.
Жаһандық ойлау - жеке тұлғаның өзін қоршаған дүниені бірегей
қабылдауы, дүниеде болып жатқан үдерістердің бір-бірімен өзара байланыста және өзара бір-біріне әсер ететіндігін сезіну, көп ұлтты, көп мәдениетті әлемде табысты өмір сүру қабілетінің болуы және өзін-өзі жетілдіріп отыруға ұмтылу.
Жеке тұлға - әлеуметтік қатынастар мен саналы іс - әрекеттің субъектісі
ретіндегі индивид.
Aқпapaт - дeгeнiмiз aқпapaтты aлушы кiciгe дeйiн қaбылдaу мexaнизмiнiң
қaбылдaнды - түciнiктi - бaғaлaнды дeгeн үш cүзгiciнeн өткeн нәpce.
Ақпараттандыру - ғылымның дамуына байланысты пайда болатын,
Ақпараттық технологиялар мен жаңа телекоммуникация
педагогиканы оқыту үдерісі кезінде қолдану, педагогикалық білім беру
мазмұнын жаңа ақпараттармен толықтыру.
Жаһандану - жаңа жалпыәлемдік саяси, экономикалық, мәдени және ақпараттық тұтастық құрылуының үдерісі.
Педагогикалық жүйе - жеке тұлға білім беру, дамыту мақсатында бір-
бірімен біріккен көптеген құрылымдар мен компоненттен тұратын
педагогикалық үдеріс.
Әлем мәдениеті - салт-дәстүрлік құндылықтарды алмастыра алмайды,
олар тек өздерінің әр түрлілігін сақтай отырып, мәдениеттер арасындағы
сұхбаттың негізі бола алады.
Менеджменттік іс-әрекет - басқару барысында әлемді және өзін-өзі
саналы түрде өзгертетін процесте адамның немесе топтың әлеммен жасайтын өзара әрекеті.
Менеджмент үрдістері - басқару қызметтерінің үрдістері және өлшеу,
талдау және жақсарту үрдістері.
Нәтижелiлiк - жоспарланған іс-әрекеттердің iске асырылуы және
жоспарланған нәтижелердiң табысты дәрежесi.
Нәтижеге бағдарланған басқару - мақсаттық бағдарлар және ағымдағы
күтiлетiн міндеттердің әлеуметтiк және ғылыми мағыналы нәтижелерімен
байланыстырылатын білім жүйесіндегі ғылым және білім беру қызметтеріндегі жоспарлауға бағытталған жол.
ҚЫСҚАРТУЛАР
Анат. - анатомиялық термин
Ауысп. - ауыспалы мағына
Бот. - ботаникалық термин
Грам. - грамматикалық термин
Грек. - грек тілінде
Заң - заң термині
КСРО - Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы
Мед. - медициналық термин
ХТҚО - Халықаралық табиғат қорғау одағы
ДДСҰ - дүниежүзілік денсаулық сaқтау ұйымы
ҚР -Қазақстан Республикасы
МПУ- Мемлекеттік Педагогикалық Университет
БжҒМ - Білім және Ғылым министрлігі
ҰМЖ - ұзақ мерзімді жоспар
ОМЖ - орта мерзімді жоспар
ҚМЖ - қысқа мерзімді жоспар
Т.б - тағы да басқа
Кг - килограмм
КІРІСПЕ
Зерттеудің өзектілігі: Құзыреттілік тәсіл білім алушылардың бір-бірінен бөлек білім мен дағдыларды меңгеруін емес, оларды кешенде меңгеруін болжайды. Осыған байланысты өзге бойынша оқыту әдістерінің жүйесі анықталады. Оқыту әдістерін іріктеу және құрастыру негізінде олар білім беруде орындайтын тиісті құзыреттер мен функциялар құрылымы жатыр. Кәсіптік құзыреттілік кәсіптік білім деңгейімен, адамның тәжірибесі мен жеке қабілеттерімен, оның үздіксіз білім беру мен жетілдіруге деген уәжді ұмтылысымен, іске шығармашылық және жауапты қатынасымен айқындалады. Құзыретті болу-бұл жағдайда алынған білім мен тәжірибені жұмылдыру. Кәсіби құзыреттілікті қалыптастыру - болашақ педагог маман ретінде жас ұрпақтың шығармашылық қабілеттерін дамыта отырып ойлаудың, интеллектуалдық белсенділіктің жоғары деңгейіне шығуына, жаңаны түсіне білуге, білімнің жетіспеушілігін сезінуге үйрету үшін ізденуге бағыттауды қалыптастырудағы күтілетін нәтижелер болмақ. Кәсібилік, жүйелік бағыттар жағынан қарауға, статистикалық емес, динамикалық болуы қажет. Нақты зерттеулердің көрсетуінше, кәсібиліктің құрылымдығы өзгерістер болады. Бұл процесс уақыт аралығындағы байланысты қосады. Кәсіби қызмет сипаттамасының тұрақсыздығымен ерекшеленеді. Ксәібиліктің дамуының интенсивтілік даму фазасы. Қызмет дағдыларын қалыптастыруға қарай жаңа элементтерді қосады. Болашақ мамандардың білім сапасын жоғарылату үшін оларды жанжақты дамытып, кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру маңызды болып табылады. Білім алушыларға дұрыс бағыт бере отырып, оларды тәрбиелеп, өз ісінің шеберіне айналдыру мемлекетіміздің қарқынды дамуының негізгі факторы болып саналады. Еліміздің тұңғыш президенті ұсынған Елімізді өркендетудің жеті бағытында еліміздің білім жүйесі көптеп қарастырылған. Соның ішінде төртінші бағытында: білім саласының қызметкерлері біздер үшін маңызды болып табылады деп қарастырылған. Білім алушыларға дұрыс білім беру үшін ең алдымен оқытушылардың білім берудегі шеберлігін көтере отырып, оқушылардың білім сапасын дамыта аламыз. Оқыту саласында еңбек етіп жүрген оқытушылардың оқытудағы әдістемелерін жаңартып, мерзіммен жаңа оқыту курстарына тыңғылықты жіберу, оқыту құралдарын түрлендіріп отыру - білімі сапалы ұрпақ қалыптастыру негізі болып табылады. Осындай негізгі қажеттіліктерді ескере отырып, қазіргі кезде еліміздің білім беру жүйесіне көптеген жаңа талаптар қойылып, ынта мен жігерді арттырып, оқушының қызығушылығын көтеру үшін оқытудың түрлі әдіс-тәсілдері қолданылып, жан-жақты шешімдер қабылдану үстінде.
Зертеу жұмысының мақсаты:
-Кәсіби құзыреттіліктің транссауаттылық категориясы туралы зерттеу;
-Транссауатылық категория ұғымын толық ашу.
Зерттеудің міндеттері:
Кәсіби құзыреттілігін қалыптастыруың әдістемесін жасау және оның тиімділігін тәжірибелік - эксперименттік жұмыста сынақтан өткізу.
Кәсіби құзыреттілігін қалыптастырудың құрылымын, мәнін, мазмұнын айқындау;
Кәсіби құзыреттілігін қалыптастырудың құрылымдық - мазмұндық моделін жасау;
Зерттеу объектісі: Кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру негіздері тақырыбында дайындалған элективті курсының бағдарламасын жоғары оқу орындарында қолдану арқылы мұғалімдерді дайындау ісін модернизациялау, сапасын арттыруға ықпал етеді.
Зерттеу пәні:
Зерттеу әдістері: Жаһандану - жалпы саяси экономикалық, басқа да әлемдік даму кезеңі, өндірістік дамудың жоғары сатысы, ұлттардың,
мемлекеттердің, технологиялардың, нарықтың бірігуі, әр текті әлемнің
біртұтастыққа айналуына байланысты өзгерістердің жиынтығы.
Зерттеу жұмысының практикалық маңыздылығы: Зерттеу
барысында қол жеткізген теориялық қағидалар мен тұжырымдар білім беру мазмұнын жаңартуға арналған практикалық оқу материалдарын жасауға мүмкіндік берді.
Диплом жұмысының құрылымы: Зерттеу жұмысы кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, қосымшалардан және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
I.Кәсіби құзыреттіліктің транссауаттылық категориясы:
Кәсіптік құзыреттілік кәсіптік білім деңгейімен, адамның тәжірибесі мен жеке қабілеттерімен, оның үздіксіз білім беру мен жетілдіруге деген уәжді ұмтылысымен, іске шығармашылық және жауапты қатынасымен айқындалады. Құзыретті болу-бұл жағдайда алынған білім мен тәжірибені жұмылдыру.
Құзыретті педагог мыналарды сипаттайды:
- өзінің пәндік саласындағы білім;
-тұлғалық
- гуманистік бағдар;
- заманауи педагогикалық технологияларды меңгеру;
- тәжірибемен кірігу қабілеті;
- кәсіби саладағы креативтілік;
- рефлексивті мәдениеттің болуы.
Қысқартылған әдістің ерекшелігі бұл әдіс қарапайым өмірлік жағдайлар негізінде қалыптасады. Шындықты бірлесіп іздеу білім берудегі негізгі тәсіл болып табылады. Сократ тарихы дәстүрлі пәндерді зерттеуден басталды. диалогты дамыта отырып, оны құрамдас бөліктерге дамыта отырып, әрбір талқыланатын тармақшадан жаңа сұрақтар жасай отырып, ойын өз бетінше ойлауға дайын адамдардың ақиқатты іздеудің күрделі тәсіліне алып келді. Ойдың пайда болуына көмектесе отырып, Қазына еш бір көзқарасты назардан тыс қалдырмады, ешбір пікірлерді алдын ала алмай, сұхбаттасушыларды тепе-теңдікке тартады, сондықтан беделге сенбейді, тек дәйексөзге үйретеді. Сократ бойынша, мұғалім ештеңе қалыптастырмауы керек, ол басқа адамдарда даналықтың пайда болуына жағдай жасауы керек.
Құзыреттілік - оқыту және оқудың, өздігінен білім алудың нәтижесінде қалыптасқан білім мен біліктілікті тәжірибеде, іс-жүзінде, практикалық және теориялық мәселелерді шешу үшін қолдана алу қабілеттілігі.Құзіреттілік ұғымы білім, білік, және дағды ұғымдарын қамтиды. Ол ең әуелі мектептегі оқыту үрдісінде қалыптасады. Құзыреттілік дегеніміз қазіргі заман талабына сай педагог қауымының өзін-өзі өзгерте алу қабілеттілігі деп түсінуге болады. Құзіреттілік қалыптастыру дегеніміз - қазіргі оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыта отырып ойлаудың, интеллектуалдық белсенділіктің жоғары деңгейіне шығу, жаңаны түсіне білуге, білімнің жетіспеушілігін сезінуге үйрету арқылы ізденуге бағыттау.
1.1.Кәсіби құзыреттілік туралы ұғым: Болашақ мамандардың білім сапасын жоғарылату үшін оларды жан-жақты дамытып, кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру маңызды болып табылады. Білім алушыларға дұрыс бағыт бере отырып, оларды тәрбиелеп, өз ісінің шеберіне айналдыру мемлекетіміздің қарқынды дамуының негізгі факторы болып саналады. Еліміздің тұңғыш президенті ұсынған Елімізді өркендетудің жеті бағытында еліміздің білім жүйесі көптеп қарастырылған. Соның ішінде төртінші бағытында: білім саласының қызметкерлері біздер үшін маңызды болып табылады деп қарастырылған. Білім алушыларға дұрыс білім беру үшін ең алдымен оқытушылардың білім берудегі шеберлігін көтере отырып, оқушылардың білім сапасын дамыта аламыз. Оқыту саласында еңбек етіп жүрген оқытушылардың оқытудағы әдістемелерін жаңартып, мерзіммен жаңа оқыту курстарына тыңғылықты жіберу, оқыту құралдарын түрлендіріп отыру - білімі сапалы ұрпақ қалыптастыру негізі болып табылады. Осындай негізгі қажеттіліктерді ескере отырып, қазіргі кезде еліміздің білім беру жүйесіне көптеген жаңа талаптар қойылып, ынта мен жігерді арттырып, оқушының қызығушылығын көтеру үшін оқытудың түрлі әдіс-тәсілдері қолданылып, жан-жақты шешімдер қабылдану үстінде. Американдық ағартушы, ғалым Н. Хомский ХХ ғасырда ең алғаш рет құзыреттілік ұғымын енгізді. Ол, құзыреттілік - белгілі бір қызметті жүзеге асыру кезінде керекті қабілеттердің жиынтығы деп түсіндірді. Уақыт өте келе Құзыреттілік ұғымы ғылымның көптеген саласында қолдынылып, қажеттілігіне орай, құзыреттілік, құзырет, құзыр деп түрлі мағынада қолдылып келеді. Құзырет пен құзыреттілік - тығыз байланысты терминдер. Құзырет - адамзат бойындағы түрлі сапалардың, яғни, білімі, білігі, дағдысы, іс-әрекеті т.б жиынтығы. Құзыреттілік терминіне екі түрлі анықтама берсек болады. Біріншіден, құзыреттілік - жеке тұлғаның бойындағы сапаларын белгілі бір салада оңтайлы пайдалана отырып, іс-әрекетін жүзеге асыра алуы. Екіншіден, құзыреттілік - жеке тұлғаның танымдық және тәжірибиелік білім деңгейі.
Кәсіби дайындыққа қойылатын талаптар Электргазбен пісіруші білуі тиіс: Газбен пісіруші және газбен кесуші мамандар газбен пісіру кезіндегі құрал-жабдықтарды қолдану тәсілдерін
Газбен пісіруге қолданылатын құрылғылардың құрылысын
Аппараттардың жұмыс жасау принципін
Пісіру кезіндегі қауіпсіздік ережелерін
Пісірудің әдістері мен тәсілдерін 13
Қолданылатын қоспалардың химиялық қасиеттерін
Пайда болған ақаулардың себептерін
Бұйымды пісіруге даярлау ережелерін
Электродтардың маркаларын
Бақылау аспаптарын пайдалануды
Пісірілген бұйымның сапасын бақылауды
Газды сақтау тәсілдерін
Бұйымды кесу үрдістерін
Газбен пісіруші ауа температурасы әр түрлі немесе құбылмалы орталарда жұмыс атқаруы мүмкін. Пісіру аппаратттарының кейбірі ауыр салмақты болғандықтан , оларды тасымалдау жағдайларында күш жұмсауды қажетсінеді. Пісіруші мамандардың жұмысы адам денсаулығына зиянды және қауіпті жұмыстардың бірі. Адам денсаулығына жұмыс атқару кезіндегі құбылмалы температура, радияция, шулар, газдардан бөлінген түрлі зиянды ауалар, ауаның ылғалдылығы, жарықтың тым жоғарылығы немесе аздығы зиянын тигізуі ықтимал. Биік ғимараттарда немесе орындарда жұмыс жүргізу және кез-келген уақытта өрт шығу қаупі де бар. Осы қауіптіліктерді алдын-алу мақсатында маман жұмысты бастамас бұрын арнайы киім мен аяқ киім, маска, шлемді міндетті түрде киеді. Металдарды пісіруші маманға қауіпсіздік ережелерін сақтай отырып, нәтежиелі, көңілге қонымды жұмыс жасауы тікелей оның білімі мен біліктілігіне тығыз байланысты. Жоғарғы оқу орындары мен кәсіптік колледждердегі Электргазбен пісіруші мамандардың бітіруші моделі 3 - кестеде жазылған. Қазақстан дамуының қазіргі кезеңінде білім берудің рөлі қарқынды дамып келе жатқан қазіргі қоғамның міндеттері мен талаптарымен айқындалады. Білім беруде вариативтілік принципі жарияланды, ол білім беру мекемелеріне кез келген үлгі бойынша педагогикалық процесті таңдауға және құрастыруға мүмкіндік береді. Мамандардың сапалы дайындығын қамтамасыз ету көбінесе оқу процесінің тиімділігіне байланысты. Болашақ маманға терең және икемді кәсіби білім мен іскерлікке ие болу ғана емес, сонымен қатар дамыған кәсіби және әлеуметтік қасиеттер мен сипаттамаларға ие болу қажет. Басқаша айтқанда, өндірістің қазіргі даму деңгейі қазіргі заманғы маманды кәсіби құзыреттілік деңгейінде кәсіби шеберлікті меңгеру қажеттілігіне бағыттайды. Кәсіби құзыреттер маман кәсіпқойға еңбек нарығындағы өзгермелі жағдайларға бейімделуге мүмкіндік береді, кәсіби қызметтің түрлі салаларында өзін-өзі жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
1.2.Кәсіби құзыреттілік ұғымының мазмұны: Электр және газбен пісірушілер көбнесе жеңіл, жұқа металдарды пісіру мен кесу жұмыстарын жасаумен айналысады. Сонымен бірге, өңделетін бұйымға алдын-ала тазарту жұмыстарын жүргізеді. Кез-келген бағытта пісіру жұмысын жүргізеді. Құбырлар, дөңгелек бұйымдарды да пісіреді. Бұйымдардағы қалпына келтіруге болтын ақауларға жөндеу жұмыстарын жүргізеді. Металдарды өңдеу жұмыстарын жартылай автоматты және автоматты құрылғылармен жасайды. Пісіру жұмысын орындамас бұрын пісіру сызбасы мен талаптарымен толық танысып өтеді. Қазіргі уақытта пісіру ісін жүргізуші мамандар пісіру ісі кезіндегі барша қауіпсіздік техникасын толықтай білуге, ұқыпты болуға сондай-ақ компьютермен, түрлі пісіру жабдықтарымен жұмыс жасай алуға міндетті. Пісіруші маман түрлі газдармен жұмыс жасайтын болғандықтан , түрлі аллергиялық тері ауруларына бейімсіз болуы керек. Жұмысты оңтайлы аяқтау үшін жұмыс жасау кезінде жауаптылық, төзімділік танытуы қажет. Сондықтан, бұл мамандық үлкен жауапкершілікті талап етеді. Жалпы, мұғалімнің кәсіби құзыреттілігі оның жан-жақты білімі, кәсіби шеберлігі, білімді меңгертудің жаңа әдістерін меңгерумен анықталады. Ұстаздың жан-жақтылығы, білімі, шығармашылық қабілеті жоғары болса, оның құзыреттілік қабілеті жоғары болады. Құзыреттілік - мұғалімнің тұлғааралық және еңбектегі байланысы және қызметтің эканомикалық, әлеуметтік, құқықтық, адамгершілік, психологиялық аспектілерін меңгеруі, қызметті жаңа жағдайға бейімдеудегі, басқару шешімін қабылдаудағы дайындығын анықтайды. Сондай-ақ, сабақ барысында тиімді шешімдер шығара отырып, тәжірибелік әдістерді пайдалануға нұсқайды. Бұл ретте Т. Браже: Құзырлылық - тек кәсіби білімі емес, тұлғаның жалпы мәдениеті мен шығармашылық әлеуетін дамыту қабілеті дейді. Қазіргі таңда мұғалімнің шығармашылықпен жұмыс жасауы үшін кәсіби біліктілі болуы аса қажет. Әдістемелік жұмыстарды саралап, шығармашылық ойлау қабілеті жоғары оқушыларды тәрбиелеу мақсатында біліктілігін арттырғаны жөн. Психологиялық-педагогикалық тұрғыда сауаттылығын арттырып, құзырлылық ұстанымдарының талаптарын ескеруі тиіс.Педагогикалық құзіреттілік қазіргі уақыттағы білім технологияларының негізі болып табылады. Мақсаты: бүгінгі заман талабына сай білімді, білікті, іскер адамды тәрбиелеу, оқушылардың еліміздің әлеуметтік экономикалық және саяси өміріне белсенді қатысуға құзіретті тұлға болып қалыптасуына ықпал ету. Бұл технологияның тиімділігі - оқушының құзіреттілігін арттыра отырып, сонымен қатар, жеке тұлғаның жетілуіне, дамуына бағытталады; мұғалім мен оқушылар арасында ізгілікті, қарым-қатынас орнайды; оқушының өздігінен жан-жақты білім алуына жағдай жасалады; оқушы ойын ашық айта алуға, пікір айтуға, алмасуға үйренеді; алған білімге сын көзбен қарауға, білімді сапалы түрде алуға дағдыланады; мәселенің ең негізгі түйінін табуға дағдыланады; оқушылардың шығармашылық белсенділігі артады. Білім сатылары бойынша пәннен күтілетін нәтижелер үш түрлі құзіреттілік бойынша сараланады.
1.Мәселені шешу құзіреттілігі. Әртүрлі жағдайдағы мәселелерді анықтауға, өз шешімінің нәтижесін бағалауға, өз ісіне мақсат қоюға, оны іске асыру үшін қажетті жағдайларды анықтауға, ондағы жетістіктерге жету процесін жоспарлауға, өзіндік бағалау мен қорытынды жасауға, технологияларды нақты қабылдауға мүмкіндік туғызады.
2.Ақпараттық құзіреттілік. Сыни тұрғыдан талданған ақпараттар негізінде саналы шешім қабылдауға, өз бетінше мақсат қоюға және осы мақсаттарға жету үшін танымдық қызметтерді жүзеге асыруға, өз бетінше табуға, талдауға, іріктеу жасауға, қайта құруға, сақтауға, түсіндіруге және оның ішінде қазіргі заманғы ақпараттық коммуникациялық технологиялардың көмегімен жүзеге асыруға, ақпаратты өңдеуге, оны жүзеге асыру үшін ақпараттарды қолдануға мүмкіндік береді.
3.Коммуникативтік құзіреттілік. Адамдармен өзара әрекет пен қарым- қатынас тәсілдерін білуді, түрлі әлеуметтік топтарда жұмыс істеу дағдыларын, қоғамдағы түрлі әлеуметтік рольдерді орындауды, өмірдегі нақты нақты жағдайларда шешім қабылдау үшін байланыстың түрлі обьектілерін қолдана алу білуін, өзіндік пікірін білдіруге қалыптастырады.
1.3.Құзыреттілік теориясы: Негізгі құзыреттілік түрлерінен бөлек жекелеген пән салалары шеңберінде пән құзіреттілігі пән шеңберінде алынған нақты білімді, іскерлікті қалыптастырумен сипатталады. Метафизикалық және пәндік құзыреттілік оқыту нәтижесі ретінде анық, өлшенетін, қолжетімді, шынайы болуы тиіс. Пәндік нәтижелер студенттердің функционалдық сауаттылығын дамытуға және базалық, пәндік құзыреттілікке қол жеткізуге бағытталған. Б. Т. Кенжебеков кәсіби құзыреттілікті келесі түрлерге ажыратқан: 1. Жалпы арнайы немесе кәсіби құзыреттілік - қызметтің жоғары кәсіби деңгейде дамуымен және арнайы білімдермен ғана емес, сонымен қатар оларды практикада қолдана білуімен де сипатталады. 2. Әлеуметтік-кәсіптік құзыреттілік - кәсіби қоғамдастықта қабылданған кәсіби қарым-қатынас әдістерінің, бірлескен кәсіби қызмет пен серіктестік әдістерінің дамуымен сипатталады. 3. Тұлғалық кәсіби құзыреттілік - өзін-өзі көрсету және өзін-өзі дамыту әдістерінің, кәсіби деформациямен күресу құралдарының дамуымен сипатталады. Және өзіне маманның кәсіби қызметін жоспарлау, өз бетінше шешім қабылдау, проблеманы пайымдау кіреді. 4. Жеке кәсіби құзыреттілік - өзіне-өзі қызмет көрсету әдістерін меңгерумен, кәсіби өсуге дайындала білумен, кәсіби қартаюдың көтере алмаушылығымен, кәсіби мотивацияның табандылығымен сипатталады. Кәсіптік білім беруде құзыреттілік тәсілді жүзеге асырудың мақсаты құзыретті маманды қалыптастыру болып табылады. Кәсіби білім берудің заманауи педагогикасындағы құзыреттілікті нарықтық қатынастарға негізделген білім беру жүйесіндегі мақсатқа бағыттаудың жаңа түрі ретінде қарастыру керек. Кәсіби құзыреттілікті қалыптастырудағы жақсы нәтижелер келесі жұмыс түрлерін қамтамасыз етеді: Сабақтың мақсаты мен міндеттерін тұжырымдау, сабаққа назар аудару тәсілдерін зерделеу, сабақ кезеңін (кезеңдерін) фрагментациялау және оны студенттер тобында өткізу, сынақ сабағынан кейін талдау және өткізу арқылы өзіндік талдау, сабақты өзара талдау, көрнекі сабақтарды егжей-тегжейлі талдау, конференцияға қатысушылардың қарым-қатынасы. Бір пән аясында кәсіби құзыреттілікті қалыптастыру шектеледі, сондықтан пәндерді, білім беру процесіне қатысушылардың өзара іс-қимыл жүйесін кең біріктіру қажеттігі туындайды. Осылайша, кәсіби құзыреттілік - бұл ең алдымен студенттің функционалдық сауаттылығы және кез келген міндеттерді дұрыс шеше білуі. Қоғам талаптарына сәйкес үнемі жетілдірілетін студент кәсіби білім, жаңа технологиялар, қоршаған ортамен қарым-қатынас жасауға тез бейімделе алатын, ұйымдастырушылық қабілеттері бар, үлкен тәжірибесі бар болуға міндетті. Педагогтың кәсіби құзіреттілігі - оқушылардың іс-әрекеттеріне бағытталған, олардың тұлғаларын ынталандыратын, шығармашылық қабілеттерін және олардың өзін-өздері іске асыруга даярлықтарын қалыптастыратын мұғалімнің басқарушылық іс-әрекеті. Оның мынандай элементтерін ажыратып қарастырады: оқытатын пән материалын еркін меңгеру және оның мазмұнын аудитория ерекшеліктеріне бейімделе отырып толық жеткізе алу; оқушыларда білім, білік, дағдыларды меңгеру жолдарын қалыптастыру үшін оқыту әдістерін пайдаланудағы әдістемелік құзіреттілік; оқыту процесі және оқушылардың өзара әрекеттесуін ұйымдастыру; психологиялық-педагогикалык құзіреттілік; оқушыларды танымдық іс-әрекетке ынталандыру, қабілеттіліктері мен тұлғалық бағыттылықтарын қалыптастыру барысында іске асатын дифференциалдық-психологиялық құзіреттілік; педагогикалық іс-әрекеттегі рефлексия немесе аутопсихологиялық құзіреттілік. Осы құзіреттіліктерді қалыптастырудағы басты әрекет сабақ беру - үйреншікті жай ғана шеберлік емес, ол - жаңадан жаңаны табатын өнер. Педагогтың кәсіби құзіреттілігінің құрылымы оның негізгі іскерліктері арқылы қарастырылады. Педагогтың танымдық іскерлігі. Бұл компонент мұғалімнің танымдық қабілеттерін, интеллектуалдық мүмкіндігін, өз пәнін терең білуін, өзін-өзі танып білуін қамтиды және маман еңбегінің негізі болып саналады. Педагогтың конструктивтік (құрастыра білу) іскерлігі. Бұл іскерлік оқу-тәрбие жұмысын модельдеу, жоспарлау, композициялық материалдарды іріктей алуымен, оқушылардың жас және дара ерекшеліктеріне сай оқу-тәрбие процесінің материалдық базасына сәйкес жұмысты ретімен ұйымдастыра білуімен сипатталады. Педагогтың қарым-қатынас (коммуникативтік) іскерлігі. Бұл іскерлік мұғалімнің адамдармен қарым-қатынас жасауға үйренуі. Қарым-қатынас тәсілдері - сөз сөйлеу техникасы, қимыл, бет құбылысын игере білуден басталады. Бұл іскерлікті қалыптастыру үшін алдымен адам басқа адамды түсіне білуі, тани білуі және өзін де таныта білуі керек. Екіншіден, өзінің ой-пікірін, көңіл-күйін, көзқарасын, мақсатын сөйлескен адамға, тыңдаушылар ұжымына түсіндіре білуге және оларды да түсіне білуге үйренуі қажет. Үшіншіден, адамдармен қарым-қатынас барысында ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кәсіби құзыреттіліктің транссауаттылық категориясы
Мамандық атауы:
Пәні:
Орындаған:
Ғылыми жетекшісі: п.ғ.м.
Дипломдық жұмысты қорғаған бағасы ______________
Кафедра меңгерушісі ________________п.ғ.м.
Хаттама № ____ ____ ____________ 20___ ж.
2024 оқу жылы
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
3
АНЫҚТАМАЛАР
4
ҚЫСҚАРТУЛАР
8
КІРІСПЕ
10
I
Кәсіби құзыреттіліктің транссауаттылық категориясы.
14
Кәсіби құзыреттілік туралы ұғым.
14
Кәсіби құзыреттілік ұғымының мазмұны.
22
Құзыреттілік теориясы.
26
Кәсіби құзыреттілігін қалыптастырудың мазмұны, әдістемесі.
31
II
Кәсіби құзыреттілігін қалыптастырудың құрылымдық-мазмұндық моделі.
35
2.1.
Транссауаттылық категория.
37
2.2.
Кәсіби құзыреттілік мәселесі.
39
2.3.
Құзырлық тәсіл идеясы
41
ҚОРЫТЫНДЫ
45
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
47
ҚОСЫМША
55
МАЗМҰНЫ
Нормативтік сілтемелер
Бұл дипломдық жұмыста келесі нормативтік құжаттарға сілтеме жасалған:
Қазақстан Республикасының білім беру заңы. 27 шілде, 2007 ж.
Қазақстан Республикасы үздіксіз білім беру жүйесіндегі тәрбие тұжырымдамасы. Білімдегі жаңалықтар, №1, 2010, 11-20б.
3. ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы №1080 қаулысы
4. ҚР-ң Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы №500 бұйрығы
АНЫҚТАМАЛАР
Құзырет - дара тұлғаның бойындағы өзара байланысты сапалардың (білім,
білік, дағды, іскерлік, әрекет тәсілі) жиынтығы.
Құзыреттілік - алынған білімдер мен біліктерді іс-жүзінде, күнделікті
өмірде қандай да бір практикалық және теориялық мәселелерді шешуге
қолдана алу қабілеттілігі.
Кәсіби құзыреттілік - педагогикалық қызметін атқару дайындығы мен
қабілетін анықтайтын кәсіби білімдер жиынтығы немесе жекелік кәсіби
сипаттама.
Интеграция - экономика, әлеуметтік және саяси салада халықаралық
байланыстар жүйесінің жаңа даму кезеңін сипаттайды.
Пәнаралық интеграция - болашақ педагог кезеңіндегі білімдер мен практикалық іс-әрекеттер бірлігі.
Білім берудің жаһандануы - білім берудің қашықтығына бағытталған,
яғни білім алудың жалпыға қол жетімділігі, оны игерудің мол мүмкіндіктерінің болуы.
Жаһандық ойлау - жеке тұлғаның өзін қоршаған дүниені бірегей
қабылдауы, дүниеде болып жатқан үдерістердің бір-бірімен өзара байланыста және өзара бір-біріне әсер ететіндігін сезіну, көп ұлтты, көп мәдениетті әлемде табысты өмір сүру қабілетінің болуы және өзін-өзі жетілдіріп отыруға ұмтылу.
Жеке тұлға - әлеуметтік қатынастар мен саналы іс - әрекеттің субъектісі
ретіндегі индивид.
Aқпapaт - дeгeнiмiз aқпapaтты aлушы кiciгe дeйiн қaбылдaу мexaнизмiнiң
қaбылдaнды - түciнiктi - бaғaлaнды дeгeн үш cүзгiciнeн өткeн нәpce.
Ақпараттандыру - ғылымның дамуына байланысты пайда болатын,
Ақпараттық технологиялар мен жаңа телекоммуникация
педагогиканы оқыту үдерісі кезінде қолдану, педагогикалық білім беру
мазмұнын жаңа ақпараттармен толықтыру.
Жаһандану - жаңа жалпыәлемдік саяси, экономикалық, мәдени және ақпараттық тұтастық құрылуының үдерісі.
Педагогикалық жүйе - жеке тұлға білім беру, дамыту мақсатында бір-
бірімен біріккен көптеген құрылымдар мен компоненттен тұратын
педагогикалық үдеріс.
Әлем мәдениеті - салт-дәстүрлік құндылықтарды алмастыра алмайды,
олар тек өздерінің әр түрлілігін сақтай отырып, мәдениеттер арасындағы
сұхбаттың негізі бола алады.
Менеджменттік іс-әрекет - басқару барысында әлемді және өзін-өзі
саналы түрде өзгертетін процесте адамның немесе топтың әлеммен жасайтын өзара әрекеті.
Менеджмент үрдістері - басқару қызметтерінің үрдістері және өлшеу,
талдау және жақсарту үрдістері.
Нәтижелiлiк - жоспарланған іс-әрекеттердің iске асырылуы және
жоспарланған нәтижелердiң табысты дәрежесi.
Нәтижеге бағдарланған басқару - мақсаттық бағдарлар және ағымдағы
күтiлетiн міндеттердің әлеуметтiк және ғылыми мағыналы нәтижелерімен
байланыстырылатын білім жүйесіндегі ғылым және білім беру қызметтеріндегі жоспарлауға бағытталған жол.
ҚЫСҚАРТУЛАР
Анат. - анатомиялық термин
Ауысп. - ауыспалы мағына
Бот. - ботаникалық термин
Грам. - грамматикалық термин
Грек. - грек тілінде
Заң - заң термині
КСРО - Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы
Мед. - медициналық термин
ХТҚО - Халықаралық табиғат қорғау одағы
ДДСҰ - дүниежүзілік денсаулық сaқтау ұйымы
ҚР -Қазақстан Республикасы
МПУ- Мемлекеттік Педагогикалық Университет
БжҒМ - Білім және Ғылым министрлігі
ҰМЖ - ұзақ мерзімді жоспар
ОМЖ - орта мерзімді жоспар
ҚМЖ - қысқа мерзімді жоспар
Т.б - тағы да басқа
Кг - килограмм
КІРІСПЕ
Зерттеудің өзектілігі: Құзыреттілік тәсіл білім алушылардың бір-бірінен бөлек білім мен дағдыларды меңгеруін емес, оларды кешенде меңгеруін болжайды. Осыған байланысты өзге бойынша оқыту әдістерінің жүйесі анықталады. Оқыту әдістерін іріктеу және құрастыру негізінде олар білім беруде орындайтын тиісті құзыреттер мен функциялар құрылымы жатыр. Кәсіптік құзыреттілік кәсіптік білім деңгейімен, адамның тәжірибесі мен жеке қабілеттерімен, оның үздіксіз білім беру мен жетілдіруге деген уәжді ұмтылысымен, іске шығармашылық және жауапты қатынасымен айқындалады. Құзыретті болу-бұл жағдайда алынған білім мен тәжірибені жұмылдыру. Кәсіби құзыреттілікті қалыптастыру - болашақ педагог маман ретінде жас ұрпақтың шығармашылық қабілеттерін дамыта отырып ойлаудың, интеллектуалдық белсенділіктің жоғары деңгейіне шығуына, жаңаны түсіне білуге, білімнің жетіспеушілігін сезінуге үйрету үшін ізденуге бағыттауды қалыптастырудағы күтілетін нәтижелер болмақ. Кәсібилік, жүйелік бағыттар жағынан қарауға, статистикалық емес, динамикалық болуы қажет. Нақты зерттеулердің көрсетуінше, кәсібиліктің құрылымдығы өзгерістер болады. Бұл процесс уақыт аралығындағы байланысты қосады. Кәсіби қызмет сипаттамасының тұрақсыздығымен ерекшеленеді. Ксәібиліктің дамуының интенсивтілік даму фазасы. Қызмет дағдыларын қалыптастыруға қарай жаңа элементтерді қосады. Болашақ мамандардың білім сапасын жоғарылату үшін оларды жанжақты дамытып, кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру маңызды болып табылады. Білім алушыларға дұрыс бағыт бере отырып, оларды тәрбиелеп, өз ісінің шеберіне айналдыру мемлекетіміздің қарқынды дамуының негізгі факторы болып саналады. Еліміздің тұңғыш президенті ұсынған Елімізді өркендетудің жеті бағытында еліміздің білім жүйесі көптеп қарастырылған. Соның ішінде төртінші бағытында: білім саласының қызметкерлері біздер үшін маңызды болып табылады деп қарастырылған. Білім алушыларға дұрыс білім беру үшін ең алдымен оқытушылардың білім берудегі шеберлігін көтере отырып, оқушылардың білім сапасын дамыта аламыз. Оқыту саласында еңбек етіп жүрген оқытушылардың оқытудағы әдістемелерін жаңартып, мерзіммен жаңа оқыту курстарына тыңғылықты жіберу, оқыту құралдарын түрлендіріп отыру - білімі сапалы ұрпақ қалыптастыру негізі болып табылады. Осындай негізгі қажеттіліктерді ескере отырып, қазіргі кезде еліміздің білім беру жүйесіне көптеген жаңа талаптар қойылып, ынта мен жігерді арттырып, оқушының қызығушылығын көтеру үшін оқытудың түрлі әдіс-тәсілдері қолданылып, жан-жақты шешімдер қабылдану үстінде.
Зертеу жұмысының мақсаты:
-Кәсіби құзыреттіліктің транссауаттылық категориясы туралы зерттеу;
-Транссауатылық категория ұғымын толық ашу.
Зерттеудің міндеттері:
Кәсіби құзыреттілігін қалыптастыруың әдістемесін жасау және оның тиімділігін тәжірибелік - эксперименттік жұмыста сынақтан өткізу.
Кәсіби құзыреттілігін қалыптастырудың құрылымын, мәнін, мазмұнын айқындау;
Кәсіби құзыреттілігін қалыптастырудың құрылымдық - мазмұндық моделін жасау;
Зерттеу объектісі: Кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру негіздері тақырыбында дайындалған элективті курсының бағдарламасын жоғары оқу орындарында қолдану арқылы мұғалімдерді дайындау ісін модернизациялау, сапасын арттыруға ықпал етеді.
Зерттеу пәні:
Зерттеу әдістері: Жаһандану - жалпы саяси экономикалық, басқа да әлемдік даму кезеңі, өндірістік дамудың жоғары сатысы, ұлттардың,
мемлекеттердің, технологиялардың, нарықтың бірігуі, әр текті әлемнің
біртұтастыққа айналуына байланысты өзгерістердің жиынтығы.
Зерттеу жұмысының практикалық маңыздылығы: Зерттеу
барысында қол жеткізген теориялық қағидалар мен тұжырымдар білім беру мазмұнын жаңартуға арналған практикалық оқу материалдарын жасауға мүмкіндік берді.
Диплом жұмысының құрылымы: Зерттеу жұмысы кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, қосымшалардан және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
I.Кәсіби құзыреттіліктің транссауаттылық категориясы:
Кәсіптік құзыреттілік кәсіптік білім деңгейімен, адамның тәжірибесі мен жеке қабілеттерімен, оның үздіксіз білім беру мен жетілдіруге деген уәжді ұмтылысымен, іске шығармашылық және жауапты қатынасымен айқындалады. Құзыретті болу-бұл жағдайда алынған білім мен тәжірибені жұмылдыру.
Құзыретті педагог мыналарды сипаттайды:
- өзінің пәндік саласындағы білім;
-тұлғалық
- гуманистік бағдар;
- заманауи педагогикалық технологияларды меңгеру;
- тәжірибемен кірігу қабілеті;
- кәсіби саладағы креативтілік;
- рефлексивті мәдениеттің болуы.
Қысқартылған әдістің ерекшелігі бұл әдіс қарапайым өмірлік жағдайлар негізінде қалыптасады. Шындықты бірлесіп іздеу білім берудегі негізгі тәсіл болып табылады. Сократ тарихы дәстүрлі пәндерді зерттеуден басталды. диалогты дамыта отырып, оны құрамдас бөліктерге дамыта отырып, әрбір талқыланатын тармақшадан жаңа сұрақтар жасай отырып, ойын өз бетінше ойлауға дайын адамдардың ақиқатты іздеудің күрделі тәсіліне алып келді. Ойдың пайда болуына көмектесе отырып, Қазына еш бір көзқарасты назардан тыс қалдырмады, ешбір пікірлерді алдын ала алмай, сұхбаттасушыларды тепе-теңдікке тартады, сондықтан беделге сенбейді, тек дәйексөзге үйретеді. Сократ бойынша, мұғалім ештеңе қалыптастырмауы керек, ол басқа адамдарда даналықтың пайда болуына жағдай жасауы керек.
Құзыреттілік - оқыту және оқудың, өздігінен білім алудың нәтижесінде қалыптасқан білім мен біліктілікті тәжірибеде, іс-жүзінде, практикалық және теориялық мәселелерді шешу үшін қолдана алу қабілеттілігі.Құзіреттілік ұғымы білім, білік, және дағды ұғымдарын қамтиды. Ол ең әуелі мектептегі оқыту үрдісінде қалыптасады. Құзыреттілік дегеніміз қазіргі заман талабына сай педагог қауымының өзін-өзі өзгерте алу қабілеттілігі деп түсінуге болады. Құзіреттілік қалыптастыру дегеніміз - қазіргі оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыта отырып ойлаудың, интеллектуалдық белсенділіктің жоғары деңгейіне шығу, жаңаны түсіне білуге, білімнің жетіспеушілігін сезінуге үйрету арқылы ізденуге бағыттау.
1.1.Кәсіби құзыреттілік туралы ұғым: Болашақ мамандардың білім сапасын жоғарылату үшін оларды жан-жақты дамытып, кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру маңызды болып табылады. Білім алушыларға дұрыс бағыт бере отырып, оларды тәрбиелеп, өз ісінің шеберіне айналдыру мемлекетіміздің қарқынды дамуының негізгі факторы болып саналады. Еліміздің тұңғыш президенті ұсынған Елімізді өркендетудің жеті бағытында еліміздің білім жүйесі көптеп қарастырылған. Соның ішінде төртінші бағытында: білім саласының қызметкерлері біздер үшін маңызды болып табылады деп қарастырылған. Білім алушыларға дұрыс білім беру үшін ең алдымен оқытушылардың білім берудегі шеберлігін көтере отырып, оқушылардың білім сапасын дамыта аламыз. Оқыту саласында еңбек етіп жүрген оқытушылардың оқытудағы әдістемелерін жаңартып, мерзіммен жаңа оқыту курстарына тыңғылықты жіберу, оқыту құралдарын түрлендіріп отыру - білімі сапалы ұрпақ қалыптастыру негізі болып табылады. Осындай негізгі қажеттіліктерді ескере отырып, қазіргі кезде еліміздің білім беру жүйесіне көптеген жаңа талаптар қойылып, ынта мен жігерді арттырып, оқушының қызығушылығын көтеру үшін оқытудың түрлі әдіс-тәсілдері қолданылып, жан-жақты шешімдер қабылдану үстінде. Американдық ағартушы, ғалым Н. Хомский ХХ ғасырда ең алғаш рет құзыреттілік ұғымын енгізді. Ол, құзыреттілік - белгілі бір қызметті жүзеге асыру кезінде керекті қабілеттердің жиынтығы деп түсіндірді. Уақыт өте келе Құзыреттілік ұғымы ғылымның көптеген саласында қолдынылып, қажеттілігіне орай, құзыреттілік, құзырет, құзыр деп түрлі мағынада қолдылып келеді. Құзырет пен құзыреттілік - тығыз байланысты терминдер. Құзырет - адамзат бойындағы түрлі сапалардың, яғни, білімі, білігі, дағдысы, іс-әрекеті т.б жиынтығы. Құзыреттілік терминіне екі түрлі анықтама берсек болады. Біріншіден, құзыреттілік - жеке тұлғаның бойындағы сапаларын белгілі бір салада оңтайлы пайдалана отырып, іс-әрекетін жүзеге асыра алуы. Екіншіден, құзыреттілік - жеке тұлғаның танымдық және тәжірибиелік білім деңгейі.
Кәсіби дайындыққа қойылатын талаптар Электргазбен пісіруші білуі тиіс: Газбен пісіруші және газбен кесуші мамандар газбен пісіру кезіндегі құрал-жабдықтарды қолдану тәсілдерін
Газбен пісіруге қолданылатын құрылғылардың құрылысын
Аппараттардың жұмыс жасау принципін
Пісіру кезіндегі қауіпсіздік ережелерін
Пісірудің әдістері мен тәсілдерін 13
Қолданылатын қоспалардың химиялық қасиеттерін
Пайда болған ақаулардың себептерін
Бұйымды пісіруге даярлау ережелерін
Электродтардың маркаларын
Бақылау аспаптарын пайдалануды
Пісірілген бұйымның сапасын бақылауды
Газды сақтау тәсілдерін
Бұйымды кесу үрдістерін
Газбен пісіруші ауа температурасы әр түрлі немесе құбылмалы орталарда жұмыс атқаруы мүмкін. Пісіру аппаратттарының кейбірі ауыр салмақты болғандықтан , оларды тасымалдау жағдайларында күш жұмсауды қажетсінеді. Пісіруші мамандардың жұмысы адам денсаулығына зиянды және қауіпті жұмыстардың бірі. Адам денсаулығына жұмыс атқару кезіндегі құбылмалы температура, радияция, шулар, газдардан бөлінген түрлі зиянды ауалар, ауаның ылғалдылығы, жарықтың тым жоғарылығы немесе аздығы зиянын тигізуі ықтимал. Биік ғимараттарда немесе орындарда жұмыс жүргізу және кез-келген уақытта өрт шығу қаупі де бар. Осы қауіптіліктерді алдын-алу мақсатында маман жұмысты бастамас бұрын арнайы киім мен аяқ киім, маска, шлемді міндетті түрде киеді. Металдарды пісіруші маманға қауіпсіздік ережелерін сақтай отырып, нәтежиелі, көңілге қонымды жұмыс жасауы тікелей оның білімі мен біліктілігіне тығыз байланысты. Жоғарғы оқу орындары мен кәсіптік колледждердегі Электргазбен пісіруші мамандардың бітіруші моделі 3 - кестеде жазылған. Қазақстан дамуының қазіргі кезеңінде білім берудің рөлі қарқынды дамып келе жатқан қазіргі қоғамның міндеттері мен талаптарымен айқындалады. Білім беруде вариативтілік принципі жарияланды, ол білім беру мекемелеріне кез келген үлгі бойынша педагогикалық процесті таңдауға және құрастыруға мүмкіндік береді. Мамандардың сапалы дайындығын қамтамасыз ету көбінесе оқу процесінің тиімділігіне байланысты. Болашақ маманға терең және икемді кәсіби білім мен іскерлікке ие болу ғана емес, сонымен қатар дамыған кәсіби және әлеуметтік қасиеттер мен сипаттамаларға ие болу қажет. Басқаша айтқанда, өндірістің қазіргі даму деңгейі қазіргі заманғы маманды кәсіби құзыреттілік деңгейінде кәсіби шеберлікті меңгеру қажеттілігіне бағыттайды. Кәсіби құзыреттер маман кәсіпқойға еңбек нарығындағы өзгермелі жағдайларға бейімделуге мүмкіндік береді, кәсіби қызметтің түрлі салаларында өзін-өзі жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
1.2.Кәсіби құзыреттілік ұғымының мазмұны: Электр және газбен пісірушілер көбнесе жеңіл, жұқа металдарды пісіру мен кесу жұмыстарын жасаумен айналысады. Сонымен бірге, өңделетін бұйымға алдын-ала тазарту жұмыстарын жүргізеді. Кез-келген бағытта пісіру жұмысын жүргізеді. Құбырлар, дөңгелек бұйымдарды да пісіреді. Бұйымдардағы қалпына келтіруге болтын ақауларға жөндеу жұмыстарын жүргізеді. Металдарды өңдеу жұмыстарын жартылай автоматты және автоматты құрылғылармен жасайды. Пісіру жұмысын орындамас бұрын пісіру сызбасы мен талаптарымен толық танысып өтеді. Қазіргі уақытта пісіру ісін жүргізуші мамандар пісіру ісі кезіндегі барша қауіпсіздік техникасын толықтай білуге, ұқыпты болуға сондай-ақ компьютермен, түрлі пісіру жабдықтарымен жұмыс жасай алуға міндетті. Пісіруші маман түрлі газдармен жұмыс жасайтын болғандықтан , түрлі аллергиялық тері ауруларына бейімсіз болуы керек. Жұмысты оңтайлы аяқтау үшін жұмыс жасау кезінде жауаптылық, төзімділік танытуы қажет. Сондықтан, бұл мамандық үлкен жауапкершілікті талап етеді. Жалпы, мұғалімнің кәсіби құзыреттілігі оның жан-жақты білімі, кәсіби шеберлігі, білімді меңгертудің жаңа әдістерін меңгерумен анықталады. Ұстаздың жан-жақтылығы, білімі, шығармашылық қабілеті жоғары болса, оның құзыреттілік қабілеті жоғары болады. Құзыреттілік - мұғалімнің тұлғааралық және еңбектегі байланысы және қызметтің эканомикалық, әлеуметтік, құқықтық, адамгершілік, психологиялық аспектілерін меңгеруі, қызметті жаңа жағдайға бейімдеудегі, басқару шешімін қабылдаудағы дайындығын анықтайды. Сондай-ақ, сабақ барысында тиімді шешімдер шығара отырып, тәжірибелік әдістерді пайдалануға нұсқайды. Бұл ретте Т. Браже: Құзырлылық - тек кәсіби білімі емес, тұлғаның жалпы мәдениеті мен шығармашылық әлеуетін дамыту қабілеті дейді. Қазіргі таңда мұғалімнің шығармашылықпен жұмыс жасауы үшін кәсіби біліктілі болуы аса қажет. Әдістемелік жұмыстарды саралап, шығармашылық ойлау қабілеті жоғары оқушыларды тәрбиелеу мақсатында біліктілігін арттырғаны жөн. Психологиялық-педагогикалық тұрғыда сауаттылығын арттырып, құзырлылық ұстанымдарының талаптарын ескеруі тиіс.Педагогикалық құзіреттілік қазіргі уақыттағы білім технологияларының негізі болып табылады. Мақсаты: бүгінгі заман талабына сай білімді, білікті, іскер адамды тәрбиелеу, оқушылардың еліміздің әлеуметтік экономикалық және саяси өміріне белсенді қатысуға құзіретті тұлға болып қалыптасуына ықпал ету. Бұл технологияның тиімділігі - оқушының құзіреттілігін арттыра отырып, сонымен қатар, жеке тұлғаның жетілуіне, дамуына бағытталады; мұғалім мен оқушылар арасында ізгілікті, қарым-қатынас орнайды; оқушының өздігінен жан-жақты білім алуына жағдай жасалады; оқушы ойын ашық айта алуға, пікір айтуға, алмасуға үйренеді; алған білімге сын көзбен қарауға, білімді сапалы түрде алуға дағдыланады; мәселенің ең негізгі түйінін табуға дағдыланады; оқушылардың шығармашылық белсенділігі артады. Білім сатылары бойынша пәннен күтілетін нәтижелер үш түрлі құзіреттілік бойынша сараланады.
1.Мәселені шешу құзіреттілігі. Әртүрлі жағдайдағы мәселелерді анықтауға, өз шешімінің нәтижесін бағалауға, өз ісіне мақсат қоюға, оны іске асыру үшін қажетті жағдайларды анықтауға, ондағы жетістіктерге жету процесін жоспарлауға, өзіндік бағалау мен қорытынды жасауға, технологияларды нақты қабылдауға мүмкіндік туғызады.
2.Ақпараттық құзіреттілік. Сыни тұрғыдан талданған ақпараттар негізінде саналы шешім қабылдауға, өз бетінше мақсат қоюға және осы мақсаттарға жету үшін танымдық қызметтерді жүзеге асыруға, өз бетінше табуға, талдауға, іріктеу жасауға, қайта құруға, сақтауға, түсіндіруге және оның ішінде қазіргі заманғы ақпараттық коммуникациялық технологиялардың көмегімен жүзеге асыруға, ақпаратты өңдеуге, оны жүзеге асыру үшін ақпараттарды қолдануға мүмкіндік береді.
3.Коммуникативтік құзіреттілік. Адамдармен өзара әрекет пен қарым- қатынас тәсілдерін білуді, түрлі әлеуметтік топтарда жұмыс істеу дағдыларын, қоғамдағы түрлі әлеуметтік рольдерді орындауды, өмірдегі нақты нақты жағдайларда шешім қабылдау үшін байланыстың түрлі обьектілерін қолдана алу білуін, өзіндік пікірін білдіруге қалыптастырады.
1.3.Құзыреттілік теориясы: Негізгі құзыреттілік түрлерінен бөлек жекелеген пән салалары шеңберінде пән құзіреттілігі пән шеңберінде алынған нақты білімді, іскерлікті қалыптастырумен сипатталады. Метафизикалық және пәндік құзыреттілік оқыту нәтижесі ретінде анық, өлшенетін, қолжетімді, шынайы болуы тиіс. Пәндік нәтижелер студенттердің функционалдық сауаттылығын дамытуға және базалық, пәндік құзыреттілікке қол жеткізуге бағытталған. Б. Т. Кенжебеков кәсіби құзыреттілікті келесі түрлерге ажыратқан: 1. Жалпы арнайы немесе кәсіби құзыреттілік - қызметтің жоғары кәсіби деңгейде дамуымен және арнайы білімдермен ғана емес, сонымен қатар оларды практикада қолдана білуімен де сипатталады. 2. Әлеуметтік-кәсіптік құзыреттілік - кәсіби қоғамдастықта қабылданған кәсіби қарым-қатынас әдістерінің, бірлескен кәсіби қызмет пен серіктестік әдістерінің дамуымен сипатталады. 3. Тұлғалық кәсіби құзыреттілік - өзін-өзі көрсету және өзін-өзі дамыту әдістерінің, кәсіби деформациямен күресу құралдарының дамуымен сипатталады. Және өзіне маманның кәсіби қызметін жоспарлау, өз бетінше шешім қабылдау, проблеманы пайымдау кіреді. 4. Жеке кәсіби құзыреттілік - өзіне-өзі қызмет көрсету әдістерін меңгерумен, кәсіби өсуге дайындала білумен, кәсіби қартаюдың көтере алмаушылығымен, кәсіби мотивацияның табандылығымен сипатталады. Кәсіптік білім беруде құзыреттілік тәсілді жүзеге асырудың мақсаты құзыретті маманды қалыптастыру болып табылады. Кәсіби білім берудің заманауи педагогикасындағы құзыреттілікті нарықтық қатынастарға негізделген білім беру жүйесіндегі мақсатқа бағыттаудың жаңа түрі ретінде қарастыру керек. Кәсіби құзыреттілікті қалыптастырудағы жақсы нәтижелер келесі жұмыс түрлерін қамтамасыз етеді: Сабақтың мақсаты мен міндеттерін тұжырымдау, сабаққа назар аудару тәсілдерін зерделеу, сабақ кезеңін (кезеңдерін) фрагментациялау және оны студенттер тобында өткізу, сынақ сабағынан кейін талдау және өткізу арқылы өзіндік талдау, сабақты өзара талдау, көрнекі сабақтарды егжей-тегжейлі талдау, конференцияға қатысушылардың қарым-қатынасы. Бір пән аясында кәсіби құзыреттілікті қалыптастыру шектеледі, сондықтан пәндерді, білім беру процесіне қатысушылардың өзара іс-қимыл жүйесін кең біріктіру қажеттігі туындайды. Осылайша, кәсіби құзыреттілік - бұл ең алдымен студенттің функционалдық сауаттылығы және кез келген міндеттерді дұрыс шеше білуі. Қоғам талаптарына сәйкес үнемі жетілдірілетін студент кәсіби білім, жаңа технологиялар, қоршаған ортамен қарым-қатынас жасауға тез бейімделе алатын, ұйымдастырушылық қабілеттері бар, үлкен тәжірибесі бар болуға міндетті. Педагогтың кәсіби құзіреттілігі - оқушылардың іс-әрекеттеріне бағытталған, олардың тұлғаларын ынталандыратын, шығармашылық қабілеттерін және олардың өзін-өздері іске асыруга даярлықтарын қалыптастыратын мұғалімнің басқарушылық іс-әрекеті. Оның мынандай элементтерін ажыратып қарастырады: оқытатын пән материалын еркін меңгеру және оның мазмұнын аудитория ерекшеліктеріне бейімделе отырып толық жеткізе алу; оқушыларда білім, білік, дағдыларды меңгеру жолдарын қалыптастыру үшін оқыту әдістерін пайдаланудағы әдістемелік құзіреттілік; оқыту процесі және оқушылардың өзара әрекеттесуін ұйымдастыру; психологиялық-педагогикалык құзіреттілік; оқушыларды танымдық іс-әрекетке ынталандыру, қабілеттіліктері мен тұлғалық бағыттылықтарын қалыптастыру барысында іске асатын дифференциалдық-психологиялық құзіреттілік; педагогикалық іс-әрекеттегі рефлексия немесе аутопсихологиялық құзіреттілік. Осы құзіреттіліктерді қалыптастырудағы басты әрекет сабақ беру - үйреншікті жай ғана шеберлік емес, ол - жаңадан жаңаны табатын өнер. Педагогтың кәсіби құзіреттілігінің құрылымы оның негізгі іскерліктері арқылы қарастырылады. Педагогтың танымдық іскерлігі. Бұл компонент мұғалімнің танымдық қабілеттерін, интеллектуалдық мүмкіндігін, өз пәнін терең білуін, өзін-өзі танып білуін қамтиды және маман еңбегінің негізі болып саналады. Педагогтың конструктивтік (құрастыра білу) іскерлігі. Бұл іскерлік оқу-тәрбие жұмысын модельдеу, жоспарлау, композициялық материалдарды іріктей алуымен, оқушылардың жас және дара ерекшеліктеріне сай оқу-тәрбие процесінің материалдық базасына сәйкес жұмысты ретімен ұйымдастыра білуімен сипатталады. Педагогтың қарым-қатынас (коммуникативтік) іскерлігі. Бұл іскерлік мұғалімнің адамдармен қарым-қатынас жасауға үйренуі. Қарым-қатынас тәсілдері - сөз сөйлеу техникасы, қимыл, бет құбылысын игере білуден басталады. Бұл іскерлікті қалыптастыру үшін алдымен адам басқа адамды түсіне білуі, тани білуі және өзін де таныта білуі керек. Екіншіден, өзінің ой-пікірін, көңіл-күйін, көзқарасын, мақсатын сөйлескен адамға, тыңдаушылар ұжымына түсіндіре білуге және оларды да түсіне білуге үйренуі қажет. Үшіншіден, адамдармен қарым-қатынас барысында ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz