Тұрмыстық қалдықтардың қоршаған ортада ыдырау мерзімі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1. ҚАЛДЫҚТАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚОРШАҒАН ОРТАҒА ӘСЕРІ ... ... ... 5
1.1 Қалдықтар туралы жалпы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2 Қоршаған ортаға қалдықтардың тигізер әсері ... ... ... ... ... ... ... .. ... ..6
2. ҚАЛДЫҚТАРДЫ ҚАЙТА ӨҢДЕУ ЖӘНЕ ОНЫҢ ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖАҒДАЙЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2.1 Қалдықтардың қоршаған ортаға зиянды әсерін азайту мақсатында қайта өңдеу әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2.2 Қалдықтарды қайта өңдеудің Жамбыл облысындағы жағдайы ... ... ... ...14
2.3 Жамбыл облысындағы қалдықтарды жинайтын, қайта өңдейтін кәсіпорындар және қалдықтардың қоршаған ортаға әсерін азайтатын ұсыныстар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .20

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Қазіргі уақыттағы бүкіл әлемді, адамзат қауымын алаңдатып отырған экологиялық мәселелердің бірі қоршаған ортаның қалдықтармен ластануы болып отыр. Сондықтан қалдықтардың қоршаған ортаға әсерін бағалау өзекті мәселе болып табылады. Қалдықтар негізінен қоршаған ортаға өнеркәсіп орындарынан және халықтың күнделікті шаруашылық қызметі нәтижесінде түседі. Қалдықтар қоршаған ортаға түсіп қана қоймай, ондағы су көздерін, топырақты, ауаны ластайды және онда тіршілік ететін тірі ағзалардың, өсімдіктердің азайуына немесе жойылуына алып келеді. Сонымен қатар түрлі зиянды, уытты, радиоактивті қалдықтар адам ағзасына да елеулі әсер етіп, түрлі ауруларға шалдықтырады.
Қазіргі кезде қалдықтардың көп бөлігі полигондарда тасталады, көміледі немесе өртеледі. Яғни, бұл тәсілдер экологиялық тұрғыдан тиімсіз болып табылады. Себебі, қалдықтарды өртеген кезде атмосфераға түрлі уытты газдар бөлінеді. Сондықтан қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату ең дұрыс шешім болып табылады. Қалдықтарды қайта өңдеу мен кәдеге жарату арқасында қоршаған ортадағы қалдықтар мен полигондардағы қалдықтардың көлемі біршама азайады.
Қазақстанда қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату саласы жақсы дамымаған. Өйткені біздің елімізде қалдықтарды қайта өңдейтін зауыттар саны аз және зауытты жабдықтауға арналған техникалық қондырғылар жоқ. Яғни, сол техникалық қондырғыларды шет елдерден сатып алуға тура келеді. Негізінен қалдықтарды қайта өңдеу зауыттарын көптеп соғу экологиялық, экономикалық және әлеуметтік жағынан тиімді болып табылады. Экологиялық тиімді жағына келетін болсақ қалдықтардың қоршаған ортаға түсу саны азаяды. Экономикалық тұрғыда қалдықтарды қайта өңдеу кезінде олардан дайын өнім жасап шығарады. Осының арқасында шикізат көзін сатып алуды қажет етпейді. Себебі,қайта өңдеу саласында қалдықтардың өзі шикізат көзі болып табылады. Әлеуметтік жағынан тиімді тұстарына келетін болсақ, қайта өңдеу зауыттарын салу, халықты жұмыспен қамтамасыз етеді.
Жұмыстың мақсаты: қалдықтардың қоршаған ортаға тигізетін әсерін бағалай отырып, қалдықтардың қоршаған ортаға зиянды әсерлерін азайту мақсатында оларды тиімді түрде қайта өңдеу мен кәдеге жаратудың перспективалы тұстарын қарастыру.
Жұмыстың міндеттері: қалдықтар туралы жалпы түсінікті қарастыру; қалдықтардың қоршаған ортаға әсерін талдау; қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жаратудың әдістерін қарастыру; қалдықтарды қайта өңдеу жағдайын аймақ деңгейінде талдау; аймақтағы қайта өңдеумен айналысатын кәсіпорындарды қарастыру; қалдықтардың қоршаған ортаға әсерін азайтатын шараларды қарастыру.
Жұмыстың құрылымы: курстық жұмыс 20 беттен, мазмұны, кіріспе, 2 тараудан, 2 кестеден, қорытынды, 9 әдебиет көзінен тұрады.

1 ҚАЛДЫҚТАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚОРШАҒАН ОРТАҒА ӘСЕРІ
1.1 Қалдықтар туралы жалпы түсінік

Жалпы қалдықтар деп регенерация процесінде немесе шаруашылықтың басқа да салаларында, шикізат ретінде іс жүзінде немесе потенциалды түрде қолданылатын және өзінің пайда болу орнында тікелей пайдаланылмайтын өнеркәсіпте, көлікте, тұрмыста адамның іс - - - -әрекетінен шыққан өнімдерді айтады.
Қалдықтар - ‒ өндірісте пайда болған және келесіде қолданылмайтын құрамы мен физикалық-химиялық қасиеттері бойынша әр түрлі материалдар мен шикізаттардың қалдықтары. Қалдықтарға адам өмірінде түзілетін тұрмыстық тастандыларды да жатқызуға болады[1].
Қалдықтар өндірістік қызмет нәтижесінде де, тұтыну кезінде де пайда болады. Осыған байланысты олар өндіріс қалдықтары мен тұтыну қалдықтары болып жіктеледі.
Өндірістік қалдықтар деп өндіріс процесінде пайда болатын қалдықтар мен пайдаланылмаған жанама өнімдерді айтады. Бұл бастапқы шикізаттың бөлшектері немесе жаңадан пайда болған заттар болуы мүмкін. Олардың кейбіреулері қайта өңдеуге жарамды, ал басқаларын залалсыздандыру және көму қажет. Қалдықтарды тікелей немесе технологиялық өңдеуден кейін қайталама шикізат ретінде пайдалануға болады.Оларға өндірістік процесстерде түзілетін газдар, түрлі сұйықтықтар, қышқылдар, күлдер, шламдар және т.б. жатады.
Тұтыну қалдықтары - адамдардың тұтынуы кезінде тұрғын үй-жайларда түзілетін, сондай-ақ жеке және тұрмыстық қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатында адамдардың тұрғын үй-жайларда пайдалануы барысында тұтынушылық қасиеттерін жоғалтқан тауарлар.
Тұрмыстық қалдықтар-тұрғын үй секторында, сауда кәсіпорындарында, әкімшілік ғимараттарда, мекемелерде, кеңселерде, оқу орындарында, мәдени-спорттық мекемелерде, темір жол және автовокзалдарда, әуежайларда, өзен порттарында қалыптасады. Бұдан басқа, ҚТҚ-ға ірі көлемді қалдықтар, жол және аула қоқыстары жатады. Қатты тұрмыстық қалдықтар қағаздан, пластмассадан, жиһаздан, шыныдан, киім мен өз мерзімін өткерген заттардан, тамақ қалдықтарынан тұрады.
Қалдықтардың жіктелуі олардың өнеркәсіп салалары, агрегаттық жағдайы, өңдеу мүмкіндіктері, уыттылығы және т.б. бойынша жүйелеуге негізделген.
Әрбір нақты жағдайда қолданылатын жіктеменің сипаты мынадай аспектілерге сәйкес келеді: қалдықтарды жинау, өңдеу, көму,тазалау, олардың уытты әсерінің алдын алу және т.б. жағдайлар. Қалдықтарды негізінен әртүрлі көрсеткіштер бойынша жіктелуі мүмкін, бірақ олардың ең бастысы адам денсаулығы үшін қауіптілік дәрежесі болып табылады. Өндірістік және тұтыну қалдықтарын жіктеудің жалпы қабылданған жүйесінің болмауы мамандарды қалдықтарды бөлудің бірқатар негізгі принциптерін пайдалануға мәжбүр етеді.
Сонымен қатар, ҚР-да салалық қағидатқа негізделген қалдықтардың пайда болу көздері бойынша жіктелуі кеңінен таралған. Жіктеудің салалық қағидатын ескере отырып, өнеркәсіп өндірісінің қалдықтары қара және түсті металлургия; химия, көмір, ағаш өңдеу және басқа да өнеркәсіп салаларының қалдықтарына бөлінеді.
Тағы да айтатын болсақ, қалдықтармен жұмыс істеу жүйесінде қалдықтар агрегаттық күйі бойынша жіктеледі: қатты, сұйық және газ тәрізді, бұл қалдықтарды дәлірек анықтауға мүмкіндік береді және бұл қалдықтармен жұмыс істеу тәсілі мен технологиясын таңдауда (кәдеге жарату, өртеу, көму) өте маңызды болып табылады.
Шығарылатын көзі бойынша қалдықтар тұрмыстық, өнеркәсіптік және ауылшаруашылық қалдықтары болып бөлінеді. Құрамның негізгі көрсеткіші ретінде қалдықтардың шығу тегі органикалық және бейорганикалық болып жіктеледі.
Зиянды қалдықтар мысалы, жұқпалы, уытты және радиоактивті болып бөлінеді. Оларды жинау және жою кезінде арнайы санитарлық ережелер бойнша реттеледі.
Қалдықтар қоршаған ортаға әсер етуі бойынша 5 қауіптілікклассқа жіктеледі:
1-класс - осы қалдықтардың әсерінен экологиялық жүйе қайтымсыз бұзылады. Қалпына келтіру кезеңі жоқ;
2-класс - экологиялық жүйе қатты бұзылады. Қалпына келтіру кезеңі зиянды әсерді толық жойғаннан кейін кемінде 30 жылды құрайды;
3-класс - экологиялық жүйе бұзылады. Қалпына келтіру кезеңі зиянды көздердің әсері азайғаннан кейін кем дегенде 10 жылды құрайды;
4-класс - экологиялық жүйе бұзылған. Өзін-өзі қалпына келтіру кезеңі кемінде 3 жылды құрайды;
5-класс - экологиялық жүйе іс жүзінде бұзылмайды [2].

1.2 Қоршаған ортаға қалдықтардың тигізер әсері
Адамдардың өмірі көптеген қалдықтардың пайда болуымен сипатталады. Соңғы жылдары планетада халықтың қажеттіліктерінің едәуір артуы қалдықтардың әртүрлі түрлерінің, соның ішінде қатты тұрмыстық қалдықтардың (ҚТҚ) санының тез өсуіне әкелді. Соңғы жылдары қоршаған ортаға үнемі келіп тұратын ҚТҚ массасы үлкен ауқымға жетіп, жылына миллиондаған т-ға ұмтылуда.
ҚТҚ қоршаған табиғи ортаны ластайды. Олар сондай-ақ қоршаған ортаға зиянды биологиялық, химиялық және биохимиялық заттардың ену көзі ретінде әрекет етеді. Қалдықтар жер бетіндегі адамдардың өмірі мен денсаулығына, сондай-ақ кейінгі ұрпаққа айтарлықтай зиян келтіреді[3].
Қоршаған ортаның тұрмыстық қалдықтармен ластануы адамға ауа, су, қоқыспен уланған топырақта өсірілген өсімдік тектес тағам арқылы әсер етеді. Топыраққа түсетін химиялық қосылыстар жиналып, оның химиялық және физикалық қасиеттерінің біртіндеп өзгеруіне әкеледі, тірі организмдердің санын азайтады, құнарлылығын нашарлатады.
Өндірілген және тұтынылған барлық заттар ерте ме, кеш пе қалдықтарға айналады. Пайда болған барлық қалдықтар өндіріс және тұтыну қалдықтарына бөлінеді, олар газ тәрізді, сұйық, паста тәрізді немесе қатты күйде болуы мүмкін, бұл қоршаған ортаға және адамдарға әртүрлі қауіптілік пен уыттылық дәрежесін білдіреді.
Құрамындағы химиялық заттардың уыттылығына байланысты қалдықтар қоршаған ортаға әсер етудің әртүрлі дәрежесін көрсетеді және өте қауіпті (уыттылықтың 1 класына жатады), жоғары қауіпті (II класс), орташа қауіпті (lll класы) және төмен қауіпті (IV класс) болуы мүмкін.
Қалдықтарды орналастыру кезінде олардың табиғи ортаға теріс әсері көбінесе геологиялық ортаның жекелеген элементтерінің өзгеруімен ландшафттың бұзылуымен, ауа бассейнінің, құрлық, теңіз, жер асты суларының ластануымен, олардың ресурстарының сарқылуымен және су экожүйелерінің деградациясымен, сондай-ақ өсімдіктер мен жануарлар дүниесі ресурстарының сарқылуына әкелетін топырақтың ластануы мен деградациясымен бірге жүреді. Қалдықтардың табиғи ортаға теріс әсер ету деңгейі олардың уыттылық дәрежесімен бағаланады, бұл қалдықтар пайда болған және орналастырылған жерлерде экологиялық қолайсыздықтың әртүрлі дәрежесіне әкеледі. Қалдықтардың пайда болуы мен орналасу орындарындағы экологиялық жағдайды келесідей жіктеуге болады: салыстырмалы түрде қанағаттанарлық, шиеленісті, сыни, дағдарыстық және апатты. Экологиялық қолайсыздық дәрежесіне байланысты қалдықтар пайда болатын және орналастырылатын жерлерде табиғи ортаның өзгеруі және табиғи экожүйелердің деградациясы байқалады, бұл көбінесе тіршілік ету ортасы мен адам денсаулығының өзгеруіне әкеледі. Қалдықтардың табиғи ортаға және адамға ықтимал теріс әсерін ескере отырып жіктелуі 1-кестеде келтірілген[4].

Кесте 1.1 - Қалдықтардың табиғи ортаға және адамға ықтимал теріс әсерін ескере отырып жіктелуі.
Қалдықтар
Тұтыну қалдықтары
Өндіріс қалдықтары

Қатты
Сұйық
Газ тәрізді

Қалдықтардың уыттылығы және қауіптілік деңгейі

Қауіпсіз
Төмен қауіпті
(IV класс)
Орташа қауіпті
(lll класс)
Жоғары қауіпті
(II класс)

Өте қауіпті
(Iкласс)

Табиғи орта элементтерінің өзгеруі

Ландшафттың бұзылуы
Өсімдіктер мен жануарлар әлемінің ресурстарының сарқылуы, флора мен фаунаның деградациясы
Топырақтың және ауыл шаруашылығы өнімдерінің ластануы және деградациясы
Жердің, теңіздің, жер асты суларының ластануы және сарқылуы, су экожүйелерінің тозуы
Геологиялық ортаның өзгеруі

Ауа ортасының ластануы

Аумақтың экологиялық қолайсыздығы

Апатты
Дағдарыстық
Сыни
Шиеленісті
Салыстырмалы түрдеқанағаттанарлық

Табиғи ортаның нашарлауы және табиғи экожүйелердің деградациясы

Тіршілік ету ортасының нашарлауы және адам денсаулығының жағдайы

Күн сайын бір адамның өмір сүру процесінде шамамен бір килограмм қоқыс пайда болады. Күн сайын қалалардың көшелері мен полигондарында мыңдаған тонна тұрмыстық қалдықтар жиналады. Қалдықтардың қоршаған ортада қаншалықты ыдырайтыны оның бастапқыда не болғанына байланысты, дәлірек айтсақ заттар табиғи немесе өндірістік материалдан жасалғаны. Қалдықтар органикалық және бейорганикалық болып табылады және оның ыдырау кезеңі екі аптадан мыңдаған жылдарға дейін болуы мүмкін. Осыған байланысты тұрмыстық қалдықтардың қоршаған ортада ыдырау мерзімдері 2-кестеде көрсетілген.

Кесте 1.2 - Тұрмыстық қалдықтардың қоршаған ортада ыдырау мерзімі.

Қалдықтардың аты
Қалдықтардың ыдырау мерзімі
Тамақ қалдықтары
2-4 апта
Табиғи мақта киімдер
2-3 жыл
Синтетикалық киімдер
30-40 жыл
Газет және кітаптар
2 жыл
Былғары аяқ-киімдер
4 жыл
Темір құтылар
10 жыл
Темекі сүзгілері
3жылға дейін
Ыдыс жууға арналған губка
200 жыл
Аккумуляторлар мен батареялар
100 жыл
Фольга
100 жыл
Резеңке
100 жыл
Пластик құтылар
200 жыл
Автокөлік шиналары
120-140 жыл
Полиэтилен
100-200 жыл
Шыны сынықтары
1000 жылдан астам

2-кестеде тұрмыстық қалдықтардың қоршаған ортада ыдырау мерзімдері қарастырылды. Бұл жерде қалдықтардың ыдырау мерзімі жуық шамамен алынған. Себебеі, қалдықтардың ыдырауы олардың ыдырау орнына, климаттық факторларға және т.б жағдайларға байланысты. Қалдықтардың қоршаған ортада ыдырауы ұзақ болған сайын, олардың да қоршаған ортаға зиянды әсері де ауқымды болмақ[5].

2 ҚАЛДЫҚТАРДЫ ҚАЙТА ӨҢДЕУ ЖӘНЕ ОНЫҢ ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖАҒДАЙЫ
2.1 Қалдықтардың қоршаған ортаға зиянды әсерін азайту мақсатында қайта өңдеу әдістері

Еліміздің басты өзекті мәселелерінің бірі өнеркәсіптік және коммуналдық қалдықтарды пайдалану, яғни қайталама ресурстарды барынша пайдалану болып табылады. Ұлы химик Д.И. Менделеев: "химияда қалдықтар жоқ, бірақ пайдаланылмаған шикізат бар", "тек қалдықтар шығармайтын өндірістерді дамыту керек", - деді. Бұл заң әрине, өндіріс пен тұтыну қалдықтарының әртүрлі түрлеріне қатысты[6].
Биотермиялық компостау әдісі. Бұл ыстық ауа түрінде берілетін оттегі ортасында шамамен 60 °C температурада қоқысты түрлендірудің жеделдетілген, табиғи реакцияларына негізделген қатты тұрмыстық қалдықтарды жоюдың бір әдісі. Осы әсердің нәтижесінде ҚТҚ биомассасы арнайы биотермиялық қондырғыда (барабанда) компостқа айналады. Бұл технологиялық процесті жүзеге асыру үшін бастапқы қоқыстарды ірі заттардан, сондай-ақ шыныдан, металдардан, пластмассадан, керамикадан және резеңкеден тазарту керек екенін атап өткен жөн. Биотермиялық барабандарда тазартылған қоқыс фракциясы тауарлық өнімді алу мақсатында 2 тәулік бойы ұсталуы тиіс. Содан кейін компосталатын қоқыс қайтадан түсті және қара металдардан тазартылады, одан әрі отын энергетикасында биоотын немесе ауыл шаруашылығында компост ретінде пайдалану үшін ұсақтауға және сақтауға жіберіледі. Биотермиялық компостау процесін қатты тұрмыстық қалдықтарды механикалық өңдеу кәсіпорындарында жүргізу оңай, бұл әдетте осындай кәсіпорындардың технологиялық тізбегінің ажырамас бөлігі болып табылады. Алайда, қазіргі уақытта қолданыстағы компостау технологиялары ауыр металл тұздарынан арылуға мүмкіндік бермейді, бұл қатты тұрмыстық қалдықтар компостының ауыл шаруашылығында қолдануға жарамсыздығына әкеледі. Көбінесе мұндай кәсіпорындар тиімсіз. Осыған байланысты қоқыс өңдеу секторының кәсіпорындарында алынған компостау өнімдерінен автокөлікке арналған синтетикалық сұйық және газ тәрізді отын өндіру тұжырымдамаларын әзірлеуге талпыныстар жасалуда. Мысалы, алынған компостты газға одан әрі өңдеу мақсатында жартылай фабрикат ретінде пайдалануға болады.
Өртеу әдісі. Өртеу-қалдықтарды жоюдың ең күрделі және "жоғары технологиялық" түрлерінің бірі. Жағу процесі қалдықтардан алынған отынды ала отырып, ҚТҚ алдын-ала өңдеуден өтеді. ҚТҚ бөлу процесінде олардан металдар, ірі заттар алынып тасталады және қосымша ұнтақталады. Зиянды шығарындыларды азайту үшін қалдықтардан батареялар мен аккумуляторларды, жапырақтарды, пластикті алып тастау керек. Қазіргі уақытта бөлінбеген қалдықтар ағынын жағу процесі өте қауіпті. Осыған байланысты қоқысты жағу қатты тұрмыстық қалдықтарды кәдеге жаратудың күрделі кешенді бағдарламасының құрамдас бөліктерінің бірі ғана болуы керек екені белгілі болды.
Жану кезінде қалдықтардың салмағы орта есеппен 3 есе азаяды, кейбір жағымсыз қасиеттер де жойылады. Өз кезегінде бөлінген қосымша энергия жылу мен электр энергиясын алуға бағытталуы мүмкін.
Жанудың негізгі мақсаты полигонға шығар алдында ҚТҚ көлемін азайту болып табылады. Қож бен күлді шығару өртенген ҚТҚ массасының шамамен 30% құрайды.
Отандық және әлемдік тәжірибеде ҚТҚ ты кәдеге жарату мен термиялық залалсыздандырудың үш әдісі кеңінен қолданылды:
- дайындалмаған, бастапқы қалдықтарды қоқыс жағатын қазандықтарда қабаттық жағу;
- балласт компоненттерінен тазартылған және цемент пештерінде немесе энергетикалық қазандықтардың оттықтарында салыстырмалы түрде тұрақты фракциялық құрамы бар байытылған қалдықтарды (арнайы дайындалған) камералық немесе қабатты жағу;
- байытылған (алдын ала дайындықтан өткен) және байытылмаған (бастапқы, дайындалмаған) қалдықтардың пиролизі.
Қоқысты жағу кезінде экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін бірқатар қағидаларды сақтау қажет. Жанатын заттардың түріне байланысты белгіленген температура мен жану ұзақтығын сақтаңыз; қалдықтардың толық жануын қамтамасыз ететін турбулентті ауа ағындарын жасаңыз. Қалдықтар физика-химиялық қасиеттері мен шығу көздері бойынша әр түрлі болғандықтан, жануға арналған жабдықтар мен техникалық құралдардың көптеген түрлері бар. Қазіргі уақытта жану процестерін жетілдіруге бағытталған зерттеулер жүргізілуде. Олар экологиялық нормалардың қатаюына және ҚТҚ құрамының өзгеруіне байланысты. Мысалы, қалдықтарды жағу орнына оттегімен берілетін ауаны ауыстыру жану процесінің жеделдеуіне әкеледі, бұл жанғыш қалдықтардың көлемінің төмендеуін қамтамасыз етеді, олардың құрамын өзгертеді, шыны тәрізді қожды алуға мүмкіндік береді және жер асты қоймасына жататын сүзгі шаңын толығымен жояды. Сондай-ақ, қазіргі заманғы әдістерге жалған сұйытылған қабаттағы қоқыстарды жағу жатады. Бұл әдіспен зиянды заттардың минималды шығуымен қалдықтардың жануының жоғары толықтығына қол жеткізіледі. Зерттеу нәтижелері бойынша қоқысты жағуды кем дегенде 15 мың тұрғыны бар қалаларда пештің өнімділігі тәулігіне 100 тоннаға жуық болған жағдайда қолданған жөн. Сонымен қатар, қалдықтардың әр тоннасынан шамамен 300...400 кВт сағ электр энергиясы өндіріледі. Қазіргі уақытта ҚТҚ отыны брикеттер мен түйіршіктер түрінде, сондай-ақ ұсақталған күйде алынады. Жанармайдың ұсақталған күйінде жануы көп мөлшерде шаңның түзілуімен бірге жүретіндіктен, ал отынды брикет түрінде пайдалану пешті тиеуде және тұрақты жану процесін сақтауда қиындықтарға әкелетіндіктен, түйіршікті отынға артықшылық беріледі.Сондай-ақ, түйіршікті отынды жағу кезінде қазандықтың тиімділігінен әлдеқайда жоғары екенін атап өткен жөн. Қоқысты жағу процесі шлак пен күлдегі ыдырайтын заттардың ең аз мөлшерін қамтамасыз етеді, бірақ атмосфераға зиянды зиянды заттардың шығарылу көзі болып табылады.
Қазіргі жағдайда қоршаған ортаға зиянды заттардың шығарылуын азайтуды қамтамасыз ететін негізгі бағыт ҚТҚ-ны бөлек жинау немесе сұрыптау болып табылады. Жақында қатты тұрмыстық қалдықтар мен ағынды суларды бірге жағу әдісі кеңінен қолданылды. Бұл әдіс жағымсыз иістің болмауына әкеледі, сонымен қатар алынған жылуды жауын-шашын мен ағынды суларды кептіру үшін пайдалануға мүмкіндік береді. Соңғы уақытта жану процесінің газ компонентінің атмосфераға шығарындыларының нормалары қатаңдатылғандықтан, өртеу зауыттарындағы газ тазарту процесінің құны күрт өсті. Осыған байланысты, өртеу кәсіпорындарының көпшілігі тиімсіз болып табылады. Сондықтан қоқыс құрамындағы құнды компоненттерді кәдеге жаратуға және қайта пайдалануға мүмкіндік беретін қатты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу әдістерін әзірлеу қажет.
Біздің елімізде пиролизді қолдана отырып, қатты тұрмыстық қалдықтарды кәдеге жарату әдістері олардың қымбаттығына байланысты аз белгілі. Пиролиз процесінің мәні оттегіге қол жеткізбестен температураның әсерінен қатты тұрмыстық қалдықтардың қайтымсыз химиялық өзгеруінде жатыр. Қолданылатын температураға байланысты пиролизді шартты түрде төмен температураға (900 °C дейін) және жоғары температураға (900 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.