Коммерциялық қызметті қарқындандыру тұжырымдамасы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 33 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

Қызмет көрсету саласындағы маркетингтің мәні мен қажеттілігі

1. 1. Қызмет көрсету маркетингтің өзіндік ерекшелігі . . . 5

1. 2. Қызмет көрсету кәсіпорынының маркетингілік ортасы . . . 9

1. 3. Көрсетілетін қызметке сұраным және қазіргі жағдайлардағы маркетинг тұрпаттамасы . . . 13

1. 4. Қазақстан Республикасындағы қызмет көрсету саласындағы маркетингтің маңызы . . . 18

«ҚАЗАҚТЕЛЕКОМ» АҚ мысалында кәсіпорынның қызметін талдау

2. 1. «Қазақтелеком» АҚ ҚР телекоммуникациясы нарығындағы қызметі . . . 22

2. 2. Қазақтелеком АҚ қызмет қөрсету түрлерінің және тарифінің анализы . . . 29

Қорытынды . . . 32

Әдебиеттер . . . 33

Кіріспе

Маркетинг қоғамдық және экономикалық қызмет түрлерінің ең маңыздысы болып табылады, бірақ оны көбінесе басқаша түсінеді. Маркетинг көрсетілетін қызметтер мен тауарлардың сапасын жоғарылату, оны сатып алу жағдайын жақсарту, яғни бұл елдегі тұрмыс деңгейін жоғарлатуға, өмір сүру сапасын жоғарылатуға әкеледі. Әрбір компания айналысу бизнесіне сәйкес, меншікті маркетингтік кешен дайындайды, яғни өзінің және тапсырыскерлер мәселелерін барынша тиімділікпен шешуге мүмкіндік беретін маркетингтің құралдар жиынтығы.

Маркетинг - бұл «болжап білу, сәйкестендіру және сатып алушылар қажеттілігін қанағаттандыру өндіруші үшін пайдалы болатындай» қорытынды тұжырымдама.
Екіншіден маркетинг - бұл "қажетті өнімді, қажетті жерде, қажетті уақытта, қажетті бағада өндіруге" мүмкіндік беретін, сонымен қатар өзіне тауарлар мен көрсетілетін қызметтер нарығын зерттеу бойынша және сатып алушылардың нарықта басқаша емес, осылай істеу ережелері бойынша қызметтер мен әдістердің белгілі бір түрін енгізетін тәжірибелік құрал. Қызметтің бұл салалары мен әдістерін, жеткілікті өзара тығыз әрекеттесетін топтарға бөлуге болады:

маркетингілік зерттеу;
жарнама компанияларын әзірлеу;
тауарлар мен қызметтерді жылжыту;
маркетингілік жоспарлау;
өнімді тұтынушыға дейін жеткізу.

Қазіргі уақытта маркетингтің сан алуан, әртүрлі анықтамаларын санауға болады, бұл оның біршама даму кезеңдерін көрсетеді, сонымен қатар кез-келген қазіргі заманның ұйымы өзінің мақсаттарын, бәсекелестеріне қарағанда, тек қана тапсырыскер тілегін, барынша әдісін тауып және тиімді, қанағаттандыру жолында қол жеткізе алатынымен және солай болуы керектігінен тұратын негізгі тұжырымдама екенін көрсетеді.

Менеджменттің жетекші теоретиктерінің бірі Питер Друкердің айтуынша: "Маркетинг мақсаты - керексіздерді өткізу бойынша күш жұмсау. Маркетинг мақсаты - тапсырыскерді, тауар немесе көрсетілетін қызмет оның талаптарына дәл сәйкес келетіндей, және өздерін өздері сататындай білу және түсіну . . . "
Маркетинг саласындағы жетекші және ең белгілі мамандардың бірі, менеджменттің Жоғарғы мектебінің халықаралық маркетингтің докторы (Солтүстік - Батыс университетінің АҚШ) Филип Котлер маркетингтің келесі анықтамасын береді. Маркетинг - басқарушы және әлеуметтік процесс, оның көмегімен жеке тұлғалар және тұлғалар тобы, тауарлар мен тұтынушылық құндылықтар жасау және бір-бірімен оларды алмастыру жолымен, өздерінің мұқтаждары мен қажеттіліктерін қанағаттандырады.
Бұл анықтаманы түсіндіру үшін келесі ұғымдарды қарастырамыз: мұқтаждар, қажетсінулер, сұранымдар, тауар, айырбас, мәміле мен нарық.

Қызмет маркетингісі - бұл, соның арқысында сіздің қызметіңіз тапсырыскерлерге дейін жететін, әрекет. Бұл сіздің қызметіңізді басқаларға бағалауға көмектесетін процесс, олар үшін не істейсіз және қалай істейсіз. Қызмет көрсету маркетингісінің басты мақсаты - тапсырыскерге ұйымды және оның қызметін құндылығы бойынша бағалауға, таңдауда көмек көрсету. Қызмет маркетингісіндегі өзекті ұғымдар болып табылатындар: мақсатты нарық, тапсырыскерлер үшін пайда, қызметтерді жылжыту.

Қызмет көрсету маркетингісінің өзіндік ерекшелігі қызмет көрсету нарығының ерекшеліктерімен және қызметтің өзінің сипатты шектерімен анықталады. Бұл жерде, қызметті жылжытудың тиімді саясатын жүргізі және сату үшін қолайлы жағдай қалыптастыру үшін мақсатты нарықта өзінің жайғасымын айқын анықтау өте маңызды.

Сонымен не қызмет көрсету болып табылады? Қызмет көрсету - бір жақ екіншісіне ұсына алатын сезілмейтін әрекет, бір нәрсені иеленуге келтірмейтін кез-келген қызмет. Оны көрсету материалдық өніммен байланысты болуы мүмкін.
Қызмет көрсетудің келесідей сыныптамаларын бөлектейді:

Жабдықтар немесе еңбекті пайдалану негізінде көрсетілетіндер.
Тапсырыскердің қатысуын талап ететіндер.
Бизнестің жеке қажетсінуі немесе мұқтаждарын қанағаттандырушылар.
Жеке немесе қоғамдық кәсіпорындар қызметтері.

Қызметтердің, маркетингілік бағдарламаларды әзірлеуге ықпал ететін сипаттамалары болады:

сезілмейтін;
бөлінбейтін;
тұрақсыз;
сақтауға мүмкіндіксіз.

Ұсынысты саралау үшін қызметті сатушылар қызметкерлер санын жоғарылата отырып, сатып алушыларға ұнамды материалдық қоршау ұсына отырып немесе қызмет көрсетудің ерекше әдісін ұсынуды әзірлей отырып, көрсетілетін қызметтердің сапасын жақсарта алады. Қызмет көрсету саласында ішкі және сыртқы маркетинг талап етіледі.

Сыртқы маркетинг бағаны дайындау және анықтау, қызметті тұтынушыға ұсыну және тарату бойынша компанияның жұмысын анықтайды.
Ішкі маркетинг компания жұмыскерлерін оқыту және уәждемесі, сапаны жоғарылатуға және тапсырыскерле қызмет көрсету (өзара әрекет маркетингі) бойынша жұмысты қамтамасыздандырады. Л. Берри болжауынша, маркетинг бөлімінің компания табысындағы ең қомақты үлесі - әрбір жұмыскерді маркетингілік қызметке қосу болып табылады. Келесі зерттеушілер Б. Бумс пен М. Битнер, маркетингті қызмет көрсету саласына үйлестіру үш факторларды қарастыруды талап етеді деп бекітеді, олар - қызметкерлер, материалдық куәліктер және қызметті ұсыну әдісі.

Сонымен, маркетинг - бұл сыртқы нарықтардағы бәсекелестік күрестерді жүргізу және ішкі нарықтардағы сұранымдар мен ұсыныстарды оптималдау (ескі тұжырымдау) әдістемесі, бұл бәсекелестік жағдайларында пайда алу үшін, өндірілетін өнімге сатып алушылардың нақты қажетсінуін түрлендіруге мүмкіндік беретін, қызмет түрлерінің жиынтығы. Маркетинг нарықты зерттеуден, өнімді әзірлеуден, баға құрудан, ассортиментті анықтаудан, өнімді өндіруден, өткізуден және сатудан бастап, тауарды жылжытумен және тұтынушы мен жалпы қоғамды қанағаттандыру мақсатында өткізілімді ынталандырумен және бәсекелестік жағдайларында пайда алумен аяқталатын әрекеттер кешенін қамтиды. Осыған байланысты Қазақстанда маркетинг үшін келесідей күрделіліктер сипатты:

заңдардың жетілдірілмегендігі;
стандарттардың болмауы;
ақпараттардың болмауы;
инфрақұрылымның нашар дамуы;
мамандардың жоқтығы.

Жұмыстың мақсаты - қызмет көрсету саласындағы маркетингілік қызметтерді жоспарлау мен басқарудың әдістемелік негіздерін зерттеу және игеру, нашар жақтарын айқындау, оларды талдау және әзірлеу болып табылады.
Зерттеу объектісі болып «Қазақтелеком» АҚ алынады.

Зерттеу іс-әрекеті, «Қазақтелеком» АҚ кәсіпорынындағы маркетингілік қызметті ұйымдастыру аспектілері болады. Осы жұмысты жазу кезінде негізгі теориялық және әдістемелік көздер болып, маркетингіге және кәсіпорындағы маркетингілік қызметті басқаруға арналған қазақстандық және шетелдік басылымдар табылды. Жұмыстың тәжірибелік бөлімі маркетингілік зерттеулер мен нарықтың қызметкерлерін, тапсырыскерлерін және мамандарын эксперттік сауалдау деректеріне тұрғызылған.

1. 1. Қызмет көрсету маркетингтің өзіндік ерекшелігі .

Эволюциялық процесс, маркетингке дербес принциптерді, әдістер мен тәсілдерді ендіретін, білімнің қатаң және үйлесімді жүйесіне рәсімделуге мүмкіндік берді. Қазіргі маркетинг тұтынушылар талаптарын айқындауға бағытталған, біріктірілген жиынтықта, ы тауарлар мен қызметтердің жасалу, өндірілу және өткізілу процестерін қарастыратын және олардың нақты жағдайларда нарықты ортаны қанағаттандыратын мүмкіндіктерін анықтайтын экономикалық ғылым саласын көрсетеді. Маркетингтің барлық сатыларында әрекетте болатын, негізгі принцип - көрсетілетін қызметті өндіруші мен тұтынушылар арасындағы кері байланыс принципі. Маркетинг, басқарудың нарықтық тұжырымдамасы ретінде, қызмет көрсету өндірісі мен өткізілімін, нақты жағдайлардағы нарықтық конъюнктураның сұранысы мен ұсынысының, максимал мүмкіндікті теңестірілуін етіп ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Қызмет көрсету саласындағы маркетинг принциптері дәстүрлі маркетинг принциптеріне ұқсас, бірақ олардың қатынастары мен маркетингілік қызмет сипатына ықпалында бірқатар ерекшеліктер бар. Ең жалпылама принциптер болып табылатындар, келесілер:
• тұтынушылар сұранымына толығымен сәйкес келетін тауарды өндіру;
• нақты тауарға түрленген, тұтынушылар проблемаларын шешу құралдарын нарыққа шығару;

• өндірістік - өткізу қызметінің (тауарды тиімді өткізу және нарықтың белгілі бір үлесіне еге болу) ақырғы нәтижесінің табысына бағытталу;
• бағдарламалы - мақсатты әдіс пен кешендік тәсілдеме принциптерін қолдану;
• бейімделу стратегиясын өзгеретін сұранымға біріктіру, оған белсенді ықпал ету және сұранымның қайталануы үшін жағдай жасау;

• ұзақ мерзімдік келешекке бағдарлануға мүмкіндік беретін, инновациялық процестің үздіксіздігін қамтамасыз ету;

• маркетингілік процестің барлық кезеңдерінде әлеуметтік факторды ескеру.
Қызмет көрсету маркетингісінде, әлеуметтік факторларды есептеу қажеттігі басымдық жағдайды алады. Көрсетілетін қызметті өндіруші кәсіпорындар мен ұйымдардың әрекеттерінің нәтижелері, тікелей әлеуметтік ортаны және адамның тұрмыс тіршілігін қалыптастырады, ал қызмет көрсету маркетингісінің өзі әлеуметтік жұмыстың ерекше түрі ретінде қарастырыла алады.
Қызмет көрсету нарығында өзгеретін сұранымның және өндіру әдістері мен өнімді өткізудің баламалық принципінің әрекеті күшейеді. Бұл, біріншіден, әлеуметтік қажетсінудің дамуы және төлеу қабілеттілігінің өзгеруі салдарынан көрсетілетін қызметке сұраным серпінділігімен, ал, екіншіден, - сұранымды қанағаттандыру көрсеткіштерінің ерекше мәнділігімен шартталады. Мұндай көрсеткіштер кез - келген әлеуметтік-экономикалық қызметтің қорытынды сипаттамасы ретінде көрсетіледі. Бұл жағдайлар, жәнеде қызметтің сақталмай қасиеті, сұранымның барынша дәл есептелу қажеттігін шарттайды. Қызмет көрсету маркетингісінің негізгі принциптерінің бірі болып сыртқы эффектілерді есептеу принципі табылады. Әлеуметтік қызмет, мәмілеге қатыспайтын тұлғалар үлесіне келетін эффектілердің пайда болуымен жиі түйіндес. Мұндайлар, ереже бойынша, қоғам мүшелерінің көпсанды топтарын құрайды. Сыртқы эффект, бұл жағдайларда, пайда болған әлеуметтік жағдайларды едәуір өзгерте алады, ал кейде экологиялық және экономикалық процестер барысына әсер ете алады. Осы принциптің сақталуы теріс сыртқы эффект пайда болу қауіпі кезінде ерекше маңызды (мысалы, экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуы, халықтық білім сипаты мен мамандарға қажетсіну арасындағы дисбаланс және т. б. ) . Маркетингілік қызмет, өндіріс пен қызметті өткізу процесін максимал басқарылымды ету әрекетін көрсетеді. Осыдан маркетингтің басты бернесі алынады - сапалық ескірген қызмет пен нарыққа жаңалық-қызметтердің жылжытылуын ескере отырып, қызметті өндіру және өткізу бойынша кешенді әрекетті ұйымдастыру. Бұл негізгі бернені жүзеге асыру әрекеттің әртүрлі бернесі мен түрлері кешенімен толықтырылады:
• қызмет көрсету нарығын зерделеу және зерттеу нәтижелерін талдау;
• қызмет көрсетуге тұтынушылардың қазіргі және әлуетті сұранымын айқындау;
• жаңалық-қызметтерді жасау және өндіру бойынша ғылыми-зерттеу әрекетін ұйымдастыру, көрсетілетін қызметті жобалау мен өндіруді үйлестіру;

• көрсетілетін қызметтің ассортименттік қатарын және олардың бөліну жүйесін оптималдау;

• көрсетілетін қызметтің өндірісі мен өткізілімін жоспарлау, қаржыландыру көздерін іздеу;

• бағалық саясатты әзірлеу;

• жарнамалық ықпал ету құралдары көмегімен көрсетілетін қызметке сұранымды қалыптастыру және өткізуді ынталандыру;

• қызмет көрсету саласындағы кәсіпорын имиджін және сапалық ескірген қызметтерге қатынасы бойынша қоғамдық пікірді қалыптастыру.
Маркетингке тиесілі қызметтің бернесі мен түрлерінің әр алуандығы, өндірістік емес салада бизнесті жүргізудің бірыңғай негізі болуын талап етеді. Мұндай негізді маркетингтің қазіргі бес тұжырымдамаларының бірі құра алады. Тұжырымдамалардың әрқайсысы маркетингілік және барлық кәсіпкерлік қызметке меншікті тәсілдемені болжайды және бизнестің ерекше идеологиясы ретінде қарастырыла алады. Қызмет көрсету саласындағы маркетингтің тұжырымдамалары тауарлық нарықтағы сәйкес тұжырымдамалармен үндеседі. Олар тек қызмет көрсету өндірісінің, олардың сипаттарының және жүзеге асыру жағдайларының ерекшеліктерін айқындайды.
1. Қызмет көрсету кәсіпорыны әрекетінің жетілдірілу тұжырымдамасы.
Ол мәні бойынша өндірістік тұжырымдамаға жақын және тұтынушылар қызметке олардың бағаларының төмендігіне байланысты мүдделі болады деп болжайды. Онда, кәсіпорын басшаларының алдына қойылатын міндет, - бағаны төмендету үшін негіз ретінде қызметтің экономикалық көрсеткіштерін жоғарылату (атап айтқанда, экономикалық тиімділіктің артуы) .
Бұл тұжырымдаманы қолдану, адамның негізгі қажеттілігін қанағаттандыратын, жиі және көп рет қолданылатын жаппай қызметтерге қатысты тиімді болады (мысалы, тұрмыстық қызметтердің көбісі) . Мұндай тұжырымдама толық ақталған, ал кейде табыстың төменгі деңгейде болуы тұтынушыларға қымбат тұратын қызметтерді төлеуге мүмкіндік бермеген кезде, халықтың төлеу қабілеттігі шектеулі жағдайларда, жалғыз болып табылады.

2. Қызмет көрсетуді жетілдірілу тұжырымдамасы.

Тауарлық тұжырымдаманың аналогы бола отырып, ол тұтынушының жоғары сапалы қызметтерге артықшылық көрсетуінен шығады. Бұл тұжырымдама, қызметті пайдалану реттелмеген сипатта болған кездегі, негізгі емес қызметтер өндірісінің саласында қолданбалы. Осы тұжырымдаманы тиімді қолданудың мысалы ретінде, бір тұтынушының өнімді бір немесе бірнеше рет қолдануына болатын, шоу-бизнес саласын алуға болады. Бұл жағдайда тіпті шектелген төлеу қабілеттігі кезіндеде, тұтынушы қымбат тұратын қызметті төлеу мүмкіндігін таба алады. Қызмет көрсетуді жетілдірілу тұжырымдамасы, сұранымның жоғары дараландырылу жағдайларында тиімді, бұл кезде жоғары сапалы нақты, дербес қызметтерді қажетсінетін тұтынушылар бөлігі болады. Бұл жағдайда тұтынушылардың төлеу қабілеттілігін дұрыс бағалау маңызды. 3. Коммерциялық қызметті қарқындандыру тұжырымдамасы.

Бұл тұжырымдама тауарлық нарық үшін типті, өткізілім тұжырымдамасымен үндес, бірақ оны пайдаланудың бірқатар ерекшеліктері бар. Ол, егер тұтынушыларды қарқынды ынталандыру әдістері көмегімен, қызмет көрсету кәсіпорындарының қызметтерін пайдалануға тартпаса, олардың жеткілікті мөлшерде қажеттілігі болмайтынын бекітуге сүйенеді. Жәнеде, бұл кезде, жеке сату, бұхаралық ақпарат құралдарында жарнамалау, тұтынушылармен кездесулер ұйымдастыру және т. б. сияқты ынталандырудың дәстүрлі әдістерін қолданумен қатар, қызмет көрсету кәсіпорынының оның имиджіне қатынасы бойынша қолайлы қоғамдық пікірлермен шартталған артықшылықтар қолданылады. Имиджді қалыптастыру бойынша тұрақты жұмыстың қажеттігі қызмет көрсету саласының кәсіпорыны өнімінің ерекшелігімен шартталған. Қызметтерді, оларды өндіру барысында, тікелей бірден қолдану және қызметті ерте бастан төлеу қажеттілігі, тұтынушыларға қызмет сапасын тура әдістермен бағалауға мүмкіндік бермейді. Қызмет сапасын және оның белгілі бір қажетсінуді қанағаттандыру қабілеттілігін бағалай отырып, тұтынушы қосалқы ақпараттарды пайдалануға мәжбүрлі - басқа тұтынушылардың пікірлерін, адал өндіруші туралы көріністерді, нақты нарықтағы оның беделін. Бұл жағдайларда кәсіпорын имиджі, маркетингілік ықпал етудің басқа құралдарын екінші жоспарға итеріп қойып, нарықты игерудегі міндеттерді жүзеге асыруда ең маңызды құрал болады. Коммерциялық күштерді қарқындандыру тұжырымдамасы тәжірибе жүзінде, имидждің қалыптасуына белсенді әсер етуге мүмкіндік беретін, әлеуметтік-этикалық маркетингтің элементтерімен толықтырылады.

4. Бұл тұжырымдаманың негізгі ережелері, тауарлық нарықта қолданылатын тәсілдемеге ұқсас. Ол қызмет көрсету саласы кәсіпорынының, арнайы зерттеулер көмегімен, мақсатты нарық тұтынушыларының мұқтаждары мен сұранымдарын айқындауына, олардың беталысын болжауына және сұранымның әлуеттік мүмкіндіктерін анықтауына құрылады, содан соң, маркетингмикс жүйесі шеңберінде әрекеттене отырып, сұранымның тіленетін қанағаттандырылуын қамтамасыздандырады.
5. Әлеуметтік-этикалық маркетинг тұжырымдамасы.

Бұл тұжырымдаманың дамуы үшін, қызмет көрсету нарығында алғы шарттардың толық кешені бар.

Біріншіден, қызмет көрсету салалары әрекетінің әлеуметтік бағытының өзі, қоғамдық-маңызды пролемалардың кең шеңберін шешу үшін жағдай жасайды. Бұл саладағы кез-келген әрекет, халықтың өмір тіршілігінің жағдайын қалыптастыру факторы ретінде көрінеді. Осы ойда, ол барлық уақытта қоғамдық мүдделерді ескереді.

Екіншіден, кәсіпкердің әлеуметтік жауапкершілігі мен этикасын бекітуге әсер ететін, әлеуметтік-этикалық маркетинг элементтері, кәсіпорын имиджін қалыптастырудың өзекті факторы болып табылады, онсыз қызмет көрсету нарығындағы тиімді қызмет мүмкіндікті емес.

Үшіншіден, өндірістік емес салада маңызды пайдасыз сектор бар. Пайдасыз ұйымдардың қызметі, оларды әлеуметтік маркетинг түрлерінің бірі ретінде қарастыра отырып, барлық уақытта әлеуметтік-этикалық принциптерді қолданады.
Қызмет көрсету маркетингісінің көрсетілген тұжырымдамалары өндіріс процесінде өткізілетін және әртүрлі қызметтерді өткізудегі, бизнес-стратегиясы мен маркетинг стратегиясын таңдау негізін құрайды.

1. 2. Қызмет көрсету кәсіпорынының маркетингілік ортасы

Қазіргі маркетинг, олардың сұранымдарын қанағаттандыру және пайданың өсуін қамтамасыздандыру үшін, сонымен қатар өзгермелі бәсекелестік ортада кәсіпорын жайғасымын бекіту үшін тұтынушылардың мақсатты топтарында алмасу процесін орнықтыруға, қолдауға және дамытуға бағытталған. Бұл міндеттерді жүзеге асыру үшін бірізді әрекеттер жиынтығы қолданылады, оның өзекті элементі болып маркетинг кешенін әзірлеу табылады.
Мұндай жиынтық бірқатар ірі блоктарды біріктіреді:

1. Қызмет көрсету кәсіпорынының маркетингілік ортасын әзірлеуді және оның нарықтық мүмкіндіктерін талдауды.

2. Көрсетілетін қызметке сұранымды талдауды, оның өзгерісін болжауды және мақсатты нарықты әзірлеуді.

3. Маркетингілік әсер ету бағыттары мен әдістерінің жиынтығын біріктіретін, маркетинг кешенін әзірлеуді.

4. Маркетинг кешенін қалыптастыратын шараларды жүзеге асыруды.
Кәсіпорынның нарықтық мүмкіндіктерін талдау негізі болып оның маркетингілік ортасын зерттеу табылады. Маркетингілік орта, нақты тұтынушы нарықты иелену бойынша кәсіпорын мүмкіндіктерін қалыптастыратын және шарттайтын элементтер жиынтығы ретінде қарастырылады.
Қызмет көрсету кәсіпорынның маркетингілік ортасы күрделі құрылымды болады және саралау процесіне түседі. Саралау критериясы ретінде кәсіпорын басшылары жағынан сыртқы орта факторларының басқарылу дәрежесі түседі.
Маркетингілік ортаның ең ортақ топталуы екі құрылымдық компонентті бөледі - ортаның ішкі және сыртқы құрылымы. Ішкі орта меншікті жұмыс істеу міндеттерін шешетін, бірақ фирманың бірыңғай мақсаттарына бағынатын кәсіпорынның өзінің құрылымдық бөлімшелерін біріктіреді. Мұндай элементтер кәсіпорын басшылары жағынан тікелей басқарылу ықпалына түседі, бұл оларды бірыңғай өзара байланысқан жиынтық ретінде қарастыруға мүмкіндік береді. Ішкі орта элементтері көп мөлшерлі және әртүрлі, олардың бернелеріде және қызметтерінің бағыттары да әртүрлі. Бұл жерге, көрсетілетін қызметті өндірушілер мен маркетингілік қызметпен айналысушылар, өндірістік процесті қамтамасыз етушілер мен әкімшілікті-басқарушы бернені орындаушылар, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік - құрылыстық әзірлемелермен айналысатын бөлімшелер енгізілген.
Ішкі орта элементтеріне кадрларды дайындау, қызмет көрсету кәсіпорыны ұжымының әлеуметтік қамтамасыздандыру жүйесі және басқада ұйымдастырушы құрылымдар жатады. Қызмет көрсету кәсіпорынның сыртқы ортасы микро- және макроқоршаушы ортадан құралады. Микроқоршаушы маркетингілік орта элементтердің үш тобын енгізеді. Бірінші топ элементтеріне нарықтың бес түрін жатқызу қабылданған, олардың әрқайсысында қызметті тұтынушылардың өзіндік контингенттері қалыптасады.

1. Тұтынушы нарығы.

Бұл нарық қызметтің жеке тұтынушыларын біріктіреді. Тұтынушы нарығы қызмет көрсету жиынтығының негізгі бөлігін құрайды, өйткені өндірістік емес сала кәсіпорындарының тапсырыскерлерінің көп саны - жеке тұлғалар.
2. Өндірушілер нарығы.

Өндірушілер нарығында қызметті тұтынушылар ретінде қызметті алатын әртүрлі ұйымдар алынады. Қызметті тұтынушылар болып табылатын өндірушілер нарығы мен кез-келген тауарлық нарықтың сыныптама шеңберінде бөлінетін өндіруші нарығын айрықшалау қажет. Бұл ұғымдардың ұқсастығы атауы деңгейінде ғана айқындалады және олардың мәнділік негіздерін қозғамайды. Өндіруші нарығы өндірушінің тапшылығы мен монополиясы бар нарық ретінде қарастырылады, бұл кәсіпорынмен қамтылған қызмет көрсету саласының өндірушілері нарығының экономикалық табиғатымен ешқандай байланысты емес.
3. Аралық сатушылар нарығы.

Мұндай нарық қызметті, ары қарай өзіне пайда келтіретін мақсатта қайта сату үшін, алатын ұйымдардан тұрады. Қызмет көрсету саласындағы оның дамуы қызметті сақтау мүмкіндігінің болмауымен байланысты біршама шектелген.
4. Мекемелер нарығы.

Бұл нарықта қызмет тұтынушылар болып табылатындар, қызметті қажетсінетіндерді қанағаттандыру үшін оны сатып алатын мемлекеттік және мемлекеттік емес кәсіпорындар. Мұндай қатынастардың мысалы бола алатындар: әртүрлі кәсіпорындардың өзінің жұмыскерлеріне беру мақсатында сауықтыру, мәдениет, спорттық сипаттағы қызметтерді сатып алу тәжірибесі. Мұндай қызметтерді сатушы бағасымен сатып ала отырып, кәсіпорын оны төменгі бағамен сатады немесе осы арқылы белгілі бір әлеуметтік эффектіге жете отырып, тегін өткізеді.

5. Халықаралық нарық.

Бұл нарық қызметтің шетелдік тұтынушыларын қамтиды. Қызмет көрсету кәсіпорындарының сыртқы экономикалық қызмет пен халықаралық маркетинг үшін мүмкіндіктері шектеулі екенін ескерте кету керек. Бұл көптеген қызметтерді сақтауға және тасымалдауға болмайтындығымен байланысты. Дегенмен, егер халықаралық нарық ерекше ареал ретінде қарастырсақ және тұтынушылар сұранымына сәйкес сипаттағы қызмет көрсетудің ерекше технологиясын сол үшін әзірлесек, негізгі маркетингілік міндеттерді табысты шешуге болады. Микроқоршаушы орта элементтерінің екінші тобына жатқызуға болады:

•қызмет көрсету кәсіпорынының жеткізушілерін;

•оның бәсекелестерін;

•маркетингілік делдалдарды.

Бұл кезде делдалдар аралық сатушылар нарығының өкілдері ретінде қарастырыла алады.

Қызмет көрсету кәсіпорындарының микроорталары элементтерінің үшінші тобының құрамына қызмет көрсету кәсіпорынына нақты немесе әлуетті мүдделілік көрсететін және оның қойылған мақсаттарға жетудегі қабілеттіктеріне ықпал ететін кез-келген қарым-қатынас аудиториясы енеді.

Оған жататындар:

а) қаржылық құрылым (банктер, акционерлік қоғамдар және инвестициялық компаниялар, жәнеде балансында өндірістік емес сала ұйымы орналасқан базалық кәсіпорын) ;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.