Желілік көлік объектісінің жылжымайтын мүлік объектілерінің құрылымы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 39 бет
Таңдаулыға:

Ф.7.34 -01

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

М.ӘУЕЗОВ атындағы ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

Аграрлық факультет

Су ресурстары, жерді пайдалану және агротехника кафедрасы
ШАРАФУДДИНОВА Р. Қ.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Шымкент қаласы автомобиль жолының желілік объектілерін кадастрлық есепке алу

Шымкент, 2024 жыл

Ф.7.34 -02

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

М.ӘУЕЗОВ атындағы ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

Аграрлық факультет

Су ресурстары, жерді пайдалану және агротехника кафедрасы

Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі
т.ғ.к., доцент
_______ Султанбекова П.С.
__ _______ 2024 ж.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Шымкент қаласы автомобиль жолының желілік объектілерін кадастрлық есепке алу

6В07360 - Кадастр білім беру бағдарламасы бойынша

Орындаған

Шарафуддинова Р.Қ.

Ғылыми жетекшісі
т.ғ.д., доцент
Ахилбеков М.Н.

Нормобақылау
Дуанбекова А.Е.

Шымкент, 2024

Ф.7.34 -03

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

М.ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

Аграрлық факультет

Су ресурстары, жерді пайдалану және агротехника кафедрасы

6В07360 - Кадастр БББ

БЕКІТЕМІН
Кафедра меңгерушісі
_________ Султанбекова П.С.
___ ______2024ж.

№ ___ ТАПСЫРМА
Дипломдық жұмысты орындауға

Студентке _____Шарафуддинова Р. Қ._____________ тобы __АП-20-6к4_
Жұмыстың тақырыбы Шымкент қаласы автомобиль жолының желілік объектілерін кадастрлық есепке алу
Университет бойынша 29.12.2023ж. №2175с бұйрығымен бекітілген
Жұмысқа бастапқы деректер: Автомобиль жолының желілік объектілерінің кадастрлық есебі қаралуда. Көліктің желілік объектілерін кадастрлық есепке алу және жерге орналастыру әдістемесі мен технологиясын әзірлеуге ерекше мән беріледі.
Дипломдық жұмысты (жобаны) орындауға қатысты сұрақтар тізімі:
Кадастрлық есепке алу кезіндегі құжаттамалар
Жер учаскелерін мемлекеттік тіркеу жəне кадастрлық есепке алу
Тіркеу мен есепке алу жұмыстарының жүргізу негіздері

Дипломдық жұмыстың (жобаның) мазмұны
№
пп
Бөлімдері
Беттер саны
Тапсырманы орындау мерзімі

Аннотация

03.01.2024

Кіріспе
~1,5-2
12.02.2024
1
Жалпы бөлім
~6-8
04.03.2024
2
Технологиялық (Зерттеу) бөлімі
~25-27
26.04.2024
3
Еңбек қауіпсіздігі және экологиясы
~2-3
13.05.2024
4
Экономикалық бөлім
~2-3
20.05.2024

Қорытынды
~ 1,5-2
27.05.2024

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
~ 1,5-2
28.05.2024

Қосымшалар

Барлығы
~ 45-50
31.05.2024

Графикалық материалдар тізімі
Желілік көлік объектісінің жылжымайтын мүлік объектілерінің құрылымы
Берілген бастапқы және соңғы нүктелері бар трасса төсеу аумағы
Салынған күзет аймақтары мен жартылай жолақтар диаграмма фрагменті.
Табиғи жерлерді көрсететін карта-диаграмма фрагменті

Ұсынылған негізгі әдебиеттер тізімі
1 Жылжымайтын мүлік объектілерін желілік көлік объектілерін зерттеудің теориялық-әдіснамалық және тарихи негізі. Шарафуддинова Р.Қ. Нурмашева Г.Р. 2024 М.Әуезов ат. ОҚУ
Есполов Т.И.Сейфуллин Ж.Т., Управление земельными ресурсами. - Алматы.: КазНАУ, 2014.
Сейфуллин Ж.Т., Сейтхамзина Г.Ж., Мемлекеттік жер кадастрының жаңа технологиясы.,Оқу құралы.,Эверо Алматы,2017.,216б.
Сейфуллин Ж.Т.,Сейтхамзина Г.Ж.,Жерді кадастрлық аймақтау,бағалау және жер салығын салу.,Оқу құралы.,Эверо Алматы,2017.,188б.
Тапсырманың берілген күні: 29.12.2023ж.
Аяқталған жұмысты өткізу күні: 31.05.2024ж.
Дипломдық жұмыстың (жобаның)
ғылыми жетекшісі ________________ т.ғ.к., доцент Ахилбеков М.Н.
Тапсырманы орындауға алған студент _____________ Шарафуддинова Р. Қ.

Мазмұны

Аннотация

Кіріспе

1. Жалпы бөлім
1.1 Жылжымайтын мүлік объектілерін желілік көлік объектілерін зерттеудің теориялық-әдіснамалық және тарихи негізі

1.2 Жылжымайтын мүлік объектілерінің құрылымы
1.2.1 Жылжымайтын мүлік объектілерінің кеңістіктегі желілік көлік объектілерінің құрылымы

1.2.2 Көліктің желілік объектілерінің күрделі құрылыс объектілерінің техникалық жоспарын жасау үшін негіздеме-құжаттарды жүйелеу

1.2.3 Темір жол көлігінің қорғалатын аймақ жерлерін пайдаланудың өлшемін, режимін белгілеу тәртібі

1.2.4 Бөлінген алқаптағы темір жол көлігінің мұқтаждықтары үшін жерлерді пайдаланудың тәртібі

2 Технологиялық бөлімі
2.1 Құрылыстың жобалау алдындағы кезеңіндегі көліктің желілік объектілерін іздестірудің мақсаты

2.2 Көліктің желілік объектілерінің жолақ шамасына әсер ететін факторларды талдау

2.3. Су қорғау аймақтарын құру. Жобаланатын тас жолмен өзеннің су қорғау аймағын кесіп өту тетігін құру

3 Еңбек қауіпсіздігі және экологиясы

4 Экономикалық бөлім

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Аннотация

Тема дипломной работы - Кадастровый учет линейных объектов автомобильной дороги г. Шымкент. Дипломную работу выполнил студент группы АП-20-6к4 - Шарафуддинова Райхона Қуванишқызы.
Научный руководитель дипломной работы - к.т.н., доцент Ахилбеков М.Н.
Данная дипломная работа охватывает весь комплекс транспортных, строительных, планировочных, землеустроительных, кадастровых и природоохранных мероприятий, целью которых является создание линейных объектов транспорта, эксплуатация и развитие их для улучшения хозяйственного положения страны. Особое значение в этом вопросе уделяется разработке методики и технологии кадастрового учета и землеустройства линейных объектов транспорта.
Дипломная работа состоит из 4 разделов, 6 таблиц, 14 таблиц, 44 страниц

Annotation

The topic of the thesis is the cadastral registration of linear objects of the Shymkent highway. The thesis was completed by a student of the AP-20-6k4 group - Sharafuddinova Raikhona Kuvanishkyzy. The scientific supervisor of the thesis is Ph.D., Associate professor Akhilbekov M.N.
This thesis covers the entire range of transport, construction, planning, land management, cadastral and environmental measures, the purpose of which is to create linear transport facilities, operate and develop them to improve the economic situation of the country. Particular importance in this issue is given to the development of methods and technologies for cadastral registration and land management of linear transport facilities.
The thesis consists of 4 sections, 6 tables, 14 tables, 44 pages

Кіріспе

Көліктің желілік объектілерін салу үшін жылжымайтын мүлікті орналастыру мәселесін ең жақсы түрде шешетін кеңістіктік Базис құру қажет. Көліктің желілік объектісінің кеңістіктік базисі термині деп көліктің желілік объектісі орналасқан жер учаскелерінің жиынтығы түсініледі. Көліктің желілік объектісін салу заңды негізде жүргізілуі тиіс; ең төменгі күрделі шығындарды; көліктік-пайдалану шығыстарын; табиғи ландшафттардың экологиялық бұзылуын талап етеді. Жол құрылысына жердің жекелеген санаттарының жер учаскелерін бөлудің қиындығы қазіргі заманғы заңнаманың аспектілеріне байланысты. Осылайша, жер учаскелерін су, орман қорлары мен тұрғын үй құрылысы аймақтарынан бөлу, егер жол салудың басқа нұсқалары болмаса ғана жүзеге асырылады. Болашақта жол трассасын дамытудың қазіргі заманғы әдісі трассаны болашақ қайта құру мақсатына қызмет ететін жер учаскелерін резервтеу мәселесін шешу үшін жеткіліксіз екенін атап өткен жөн, өйткені жоба алдындағы кезеңде реконструкцияланатын трассаның бөлу жолағының шамасын алдын ала ескеру қажет. Анықталған кедергілерді автоматтандырылған жобалаудың жоғары технологиялық жүйелері мен жер-ақпараттық жүйелерін құру арқылы жеңуге болады.
Жұмыстың өзектілігі мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық дамуы мен қорғаныс қабілетін жақсарту үшін қажетті көлік жүйесі мен жол желісін жетілдіру қажеттілігінде жатыр. Көлік құрылымдарын дамыту саласындағы проблемаларды шешу, баламалы шешімдерді ұсыну және оларды технологиялық негіздеу қажеттілігі бүгінгі таңда жылжымайтын мүліктің мемлекеттік кадастры саласындағы өзекті міндет және кешенді зерттеу нысаны болып табылады. Қазіргі уақытта бұл міндет көлік, құрылыс, жоспарлау, жерге орналастыру, кадастрлық және табиғатты қорғау іс-шараларының барлық кешенін қамтиды, олардың мақсаты көліктің желілік объектілерін құру, оларды пайдалану және елдің экономикалық жағдайын жақсарту үшін дамыту болып табылады. Бұл мәселеде көліктің желілік объектілерін кадастрлық есепке алу және жерге орналастыру әдістемесі мен технологиясын әзірлеуге ерекше мән беру ұсынылады.
Жұмыстың мақсаты есепке алу және жерге орналастыру функцияларының әдістемесі мен технологиясын әзірлеу негізінде көліктің желілік объектілерін кадастрлық есепке алу жүйесін және жерге орналастыру процесін жетілдіру болып табылады. Қойылған мақсатқа сүйене отырып, зерттеудің келесі негізгі міндеттерін шешу қажет болды:
1) көліктің желілік объектілерін зерттеудің құқықтық және тарихи негізін құру.
2) көліктің күрделі құрылысының желілік объектілерін кадастрлық есепке алу әдістемесін әзірлеу.
3) көліктің желілік объектілерінің бөлінген белдеулерін жерге орналастыру жобаларын жасау әдістемесін әзірлеу.
4) көліктің желілік объектілерінің бөлінген белдеулерін жерге орналастыру жобаларын жасаудың геоақпараттық технологияларын әзірлеу.
Ғылыми жаңалығы: бөлу жолақтарын жерге орналастыру жобаларын әзірлеудің технологиялық шешімдері алғаш рет желілік объект құрылысының жобалау алдындағы кезеңінде оңтайлы жолдар жиынтығын табу үшін жерді алып қоюды заңды негізде жоспарлауға мүмкіндік береді, бұл ретте жұмыста желілік көлік объектісін аумақтық жерге орналастыру кезінде іздестіру мәселесін шешу ұсынылды, олардың ішінде аумақты нысаналы мақсаты бойынша аймақтарға бөлу ерекшеліктерін ескеруге мүмкіндік береді: кеңістіктік талдауда жасанды құрылымды жер бөлуді модельдеу әдісі; гидротехникалық құрылысты салу кезінде су объектісінің су қорғау аймағы арқылы өту үшін жер бұруды қалыптастыру; магистральдық құбырдың күзет аймағы трассасымен қиылысу және т. б.
Жұмыстың көлемі мен құрылымы Дипломдық жұмыс кіріспеден, негізгі бөлімнен, технологиялық бөлімен, еңбек қауіпсіздігі мен экологиясынан, экономикалық бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Барлығы 4 бөлімнен, 6 кестеден, 14 кестеден, 44 беттен тұрады

1 Жалпы бөлім

1.1 Жылжымайтын мүлік объектілерін желілік көлік объектілерін зерттеудің теориялық-әдіснамалық және тарихи негізі

Қазіргі уақытта "желілік объект" терминіне қатаң анықтама берілмеген. "желілік объект" ұғымының ерекшелігі-Кодекстің анықтамасында келтірілген объектілердің көпшілігі көлік объектілері болып табылады, сәйкесінше кез-келген көлік объектісі желілік объект бола бермейді (мысал ретінде әуежай бола алады).
Осылайша, желілік объектінің жылжымайтын мүлік объектілерін кадастрлық есепке алу және жерге орналастыру мәселелерін қарастырмас бұрын "желілік объект" ұғымының мазмұнын анықтау керек. желілік объектілер түрлерінің схемасы 1.1-суретте көрсетілген. Осылайша, бұдан әрі "желілік объектілер" термині электр беру желілері, байланыс желілері (оның ішінде желілік-кабельдік құрылыстар), құбырлар, автомобиль жолдары, теміржол желілері және аумақты ұйымдастырудың элементтері болып табылатын және ұзындығы олардың енінен асатын басқа да осындай құрылыстар деп түсініледі.[3]
Жұмыста қолданыстағы желілік көлік объектілерінің жиынтығынан зерттеу объектісі қалалық және аймақтық маңызы бар автомобиль жолдары болады. Мұның себебі жер - мүліктік қатынастар бөлігіндегі көліктің осы түрінің ерекше жағдайы (құрылысқа жер бөлу қажет) және көліктің желілік объектілерінің осы түрін жобалау үшін кеңістіктік талдаудың ең күрделілігі болып табылады.
1.2 - суретте желілік объектілердің әртүрлі түрлері үшін кеңістіктік негізге құқықтардың түрлері көрсетілген.
Бірқатар кейінгі анықтамалар автомобиль жолдарына қатысты.
"Жасанды жол құрылыстары" - көлік құралдарының, жаяу жүргіншілердің қозғалысына және автомобиль жолдарының өзге де автомобиль жолдарымен, су ағындарымен, сайлармен қиылысатын жерлерінде, осындай қозғалысқа, айдап өтуге кедергілер болып табылатын орындарда жануарларды айдап өтуге арналған құрылыстар (қыстақтар, көпірлер, мұз үстінен өткелдер, жол өткелдері, құбырлар, туннельдер, эстакадалар сияқты құрылыстар) [5].
"Автомобиль жолына бөлінген жолақ" - автомобиль жолының конструктивтік элементтерін, жол құрылыстарын орналастыруға арналған және жол сервисінің объектілері орналасқан немесе орналасуы мүмкін жер учаскелері (жер санатына қарамастан).

Сурет 1.1 Желілік объектілерді жіктеу диаграммасы

Сурет 1.2 Желілік объектілер үшін жер құқықтарының түрлері

""Стандарттау" - өнімді өндіру және айналысы салаларында ретке келтіруге қол жеткізуге және өнімнің, жұмыстардың немесе көрсетілетін қызметтердің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға бағытталған, оларды ерікті түрде көп рет пайдалану мақсатында ережелер мен сипаттамаларды белгілеу жөніндегі қызмет".
""Үлгілік құжаттама"-көлемдік-жоспарлау шешімдерін біріздендіру және типтеу негізінде әзірленген және құрылыстағы құжаттаманың федералды қорына енгізілген, құрылыста бірнеше рет қолдануға арналған ғимараттар мен құрылыстарды, құрылыстарды, бұйымдар мен тораптарды құруға арналған құжаттар жиынтығы, құрамында мәтіндік және графикалық материалдар бар" [8].
""Мұрағат құжаты" - онда тіркелген ақпараты бар, оны сәйкестендіруге мүмкіндік беретін деректемелері бар материалдық жеткізгіш және аталған жеткізгіштің және азаматтар, қоғам және мемлекет үшін ақпараттың маңыздылығына байланысты сақталуға тиіс".
"Алынып тасталатын аймақ" - ерекше қорғалатын аумақтардың жолдарды трассалау мүмкін болмайтын жер учаскелері.
"Жартылай жолақ" (тұжырымдаманы автор енгізеді) - алынып тасталатын аймақтың әр учаскесінің айналасындағы буферлік аймақ, бұл жерде орналасуы мүмкін жолдың жарты жолына тең.

1.2 Жылжымайтын мүлік объектілерінің құрылымы

1.2.1 Жылжымайтын мүлік объектілерінің кеңістіктегі желілік көлік объектілерінің құрылымы

Желілік көлік объектілерінің кеңістіктік базисі болып табылатын жер учаскелері (әртүрлі құқықтарда) және желілік көлік объектілерінің күрделі құрылыс объектілері желілік көлік объектілерінің жылжымайтын мүлік объектілері болып табылады. 1.3-суретте желілік көлік объектілерінің жылжымайтын мүлік құрылымы көрсетілген.

Сурет 1.3 - Желілік көлік объектісінің жылжымайтын мүлік объектілерінің құрылымы

Өз кезегінде, көліктің желілік объектілерінің күрделі құрылыс объектілерін жол төсемінің нақты учаскелеріне, теміржол жолының арақашықтықтарына немесе құбыр жолдарының учаскелеріне бөлуге болады; инфрақұрылымдық құрылыстарға және жасанды құрылыстарға.
Осылайша, көліктің желілік объектісін тиісінше пайдалану үшін көліктің нысаналы мақсаты бойынша жеріне жататын және жерге заттық құқықпен бекітілген бөлу жолағы шегінде жер учаскелерінің кеңістіктік базисі болуы қажет. 3-суретте көліктің желілік объектісінің жер учаскелерінің құрылымы схемалық түрде көрсетілген - бөлу жолағы, оның шамасы жол санатына, сондай-ақ жол төсемінің ойықтары мен үйінділерінің болуына, жер бедерінің еңісіне, ауыл шаруашылығы мақсатындағы аса құнды жерлерді бөлу жолағын қалыптастыру үшін пайдалануға байланысты; сондай - ақ, жасанды құрылысқа бөлінген учаске-екі деңгейдегі айналма жол.
Кеңістіктік негізді қалыптастыру үшін жер бөлініп, сатып алынуы керек. Жерді жоспарлау және пайдалану жөніндегі іс-шаралар кешені ретінде жерге орналастыру жұмыстарын жүргізу қажет. Бұдан әрі бөлу жолағы шегінде жер учаскелерін кадастрлық есепке алуды және желілік объектілердің күрделі құрылыс объектілерін кадастрлық есепке алуды жүргізу қажет.
Желілік көлік объектілері үшін жылжымайтын мүлік құрылымының уақыт бойынша ең жалпы бөлінуі қазіргі заманғы желілік көлік объектілеріне бөлінуді білдіреді (бұған белгілі бір дәрежеде болашақ желілік көлік объектілерін жатқызуға болады) және қазірдің өзінде салынған желілік көлік объектілері.[1]
Айта кету керек, бұл мерзімдер шамамен алынған, дегенмен оларға қатысты шамамен пайдалану мерзімдерін елестетуге болады. Айталық, 1925 жылғы ағаш ғимараттар үшін жобалық құжаттаманы іздеудің және кадастрлық есепке алу үшін құжаттарды тапсырудың қажеті жоқ, өйткені ғимарат өзінің пайдалану ресурсын сарқып алған шығар. Мұндай ғимараттың бірінші тобына жататын ғимаратқа қатысты айту мүмкін емес және оны кадастрлық есепке алу әбден мүмкін.
Көліктің күрделі құрылыс объектілеріне келетін болсақ, бұл тізімге ең алдымен "жасанды құрылыстар", яғни көпірлер, эстакадалар және т.б. кіреді - олардың мерзімі бірқатар құрылыстар үшін 100 жыл немесе күрделі емес нысандар үшін 50 жыл. Әрі қарай, бұл депо, вокзалдар, басқа станциялық құрылыстар - (кем дегенде 50 жыл).

1.2.2 Көліктің желілік объектілерінің күрделі құрылыс объектілерінің техникалық жоспарын жасау үшін негіздеме-құжаттарды жүйелеу

Автомобиль жолдары мен көпірлерді, көлік айрықтарын, көпір құрылыстарын, темір жол көлігі жолдарын, көше-жол желісін салуға арналған жобалау-сметалық құжаттама құрамы:
1) жобаның паспорты;
2) жалпы түсіндірме жазба;
3) трассаның жоспары (ахуалдық схема);
4) құрылыс шешімдері;
5) қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі инженерлік-техникалық іс-шаралар, оның ішінде мүгедектігі бар адамдардың және халықтың қауқары аз басқа да топтарының еңбек қауіпсіздігін және тіршілік ету жағдайларын қамтамасыз ететін шешімдер;
6) кешенді қауіпсіздікті және терроризмге қарсы қорғауды қамтамасыз ету жүйесі;
7) ЖҰЖ;
8) қоршаған ортаға әсерді бағалау;
9) тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің дерекқорын қалыптастыру және жүргізу қағидаларына сәйкес қалыптастырылған тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің және оларды берушілердің дерекқорына сәйкес әрбір материал бойынша шыққан елін көрсете отырып, материалдық ресурстар мен жабдықтардың жиынтық ведомосін қоса алғанда, сметалық құжаттама;
10) инвестициялардың тиімділігі (жобалауға арналған тапсырмаға сәйкес) және ТЭК;
11) жобалауға арналған тапсырма негізінде Басшылық құжаттың 4-қосымшасына сәйкес жасалған және тапсырыс беруші бекіткен қазақстандық қамтуды ескере отырып, негізгі құрылыс материалдары, бұйымдары, құрастырмалары мен жабдықтары қажеттілігінің жиынтық ақпараты;
12) ҚЖҚЖ талаптарына сәйкес орындалған негізгі сызбалар.
Осы тармақтың 1), 3)-10) тармақшаларында аталған жобаның бөлімдері Басшылық құжаттың 5-тарауының 1-параграфына сәйкес әзірленеді.
Автомобиль жолдарын салуға арналған жалпы түсіндірме жазба жобаның бөлімдері бойынша мәліметтер мен түсіндірмелерді қамтиды, оның ішінде:
- объектінің мақсаты, жалпы пайдаланымдағы автожолдар желісін және елді мекендердің (темір жол жолдарының) көшелерін дамытудың бас схемасын келтіре отырып, оны салудың қажеттілігі мен орындылығы, жобаны әзірлеу үшін негіздеме және жобалау үшін бастапқы деректер;
- трассаны таңдаудың негіздемесі туралы мәліметтер, құрылыс учаскелерінің сипаттамасы және объект өтетін орын, оның ішінде: жол-климаттық аймақ, табиғи жағдайлар, инженерлік-геологиялық, топогеодезиялық, гидрологиялық, сондай-ақ ауданның ерекше жағдайларының қысқаша сипаттамасы, қолданыстағы техникалық жай-күйі мен техникалық көрсеткіштері, жасанды құрылыстардың типтері мен жай-күйі;
- облысаралық, ауданаралық, ауданішілік тасымалдарға бөлімшемен тасымалдаудың қолданыстағы көлемі;.[2]
- трассаның бас жоспары бойынша негізгі көрсеткіштер (ахуалдық схема), оның ішінде: жобалау ауданының қысқаша сипаттамасы, жергілікті жердің бедері, қолданыстағы құрылыстар мен олардың бөліктерін тексеру материалдары, жүктерді тасымалдаудың есептік көлемі және келешектегі кезеңнің соңғы жылына қозғалыс қарқындылығы (қолданыстағы нормаларға сәйкес)); жол санаты, жол салу (реконструкция) трассасының нұсқалары және негізгі ТЭК бойынша ұсынылатын нұсқаны және құрылыстың келтірілген құны аз, сондай-ақ бас жоспардың белгіленген тәртіппен бекітілген бастапқы қала құрылысы құжаттамасымен байланысын ескере отырып таңдау;
- құрылыс шешімдері, оның ішінде: автожолдың ұзақтығы немесе көпірдің (көпір құрылысының, көпір өткелінің) параметрлері, жолдың жоспары мен бойлық бейінінің сипаттамасы, жер төсемінің конструкциясы, жол жамылғысының үлгісін таңдау және жабын түрлері, жасанды құрылыстардың типтері, конструкциялары мен материалдары, автожолдардың қиылыстары мен жанасуы, сондай-ақ темір жолдармен қиылысу;
- көпірлер, көпір құрылыстары мен көпір өткелдерінің жобаларына арналған құрылыс шешімдері, оның ішінде: көпірдің (көпір құрылысының, көпір өткелінің) мақсаты, тәсілдері санаты және габариттері, пайдаланудың жоспарланған мерзімдері, көпірдің (көпір құрылысының, көпір өткелінің) нұсқаларын салыстыру және орналасқан жерін таңдау, көпірдің (көпір құрылысының, көпір өткелінің) нұсқалары;
- ұсынылатын нұсқа конструкциясының сипаттамасы; негізгі техникалық параметрлер және көпірге жақындаулар, қиылыстар мен жанасулар бойынша шешімдер;
- жол және автокөлік қызметтері, қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі инженерлік-техникалық іс-шаралар, сондай-ақ кешенді қауіпсіздікті және терроризмге қарсы қорғалуын қамтамасыз ету жүйесі;
- инженерлік коммуникациялар, қайта орнату және жаңаларын, оның ішінде біріктірілген қауіпсіздік жүйелерін салу және тапсырыс берушінің тапсырмасы бойынша ақы төлеу;
- локомотив және вагон шаруашылықтары, пневматикалық құрылғылар, автоматика және телемеханика, байланыс, электрмен жабдықтау, электрлендіру құрылғылары, өндірістік және қосалқы ғимараттар бойынша технологиялық және құрылыс шешімдері (темір жол көлігі объектілері үшін);
- құрылысты ұйымдастыру, оның ішінде: негізгі құрылыс-монтаж жұмыстарының (бұдан әрі - ҚМЖ) көлемі, құрылыс материалдарына, тетіктер мен көлік құралдарына қажеттілік, құрылыстың еңбек сыйымдылығы мен мерзімі; құрылыстың кезектілігі, негізгі құрылыс материалдарының шығысы бойынша деректер: металл, цемент, орман, битум және тағы басқалар;
- деректерді ескере отырып, қоршаған ортаны қорғау туралы, атмосфераға зиянды шығарындылардың және су көздеріне төгінділердің саны мен құрамы туралы мәліметтер, сондай-ақ қоршаған ортаға зиянды заттардың шығарындылары мен төгінділерінің алдын алу (қысқарту) жөніндегі техникалық шешімдер;
- жобаны әзірлеу нәтижесінде алынған ТЭК, оларды объектіні салудың бекітілген техникалық-экономикалық негіздемесінің көрсеткіштерімен салыстыру;
- жобада пайдаланылатын мемлекеттік инвестициялар және квазимемлекеттік сектор қаражаты есебінен қаржыландырылатын объектілер үшін қазақстандық өндірістің құрылыс материалдары, бұйымдары, конструкциялары мен жабдықтары туралы мәліметтер, сондай-ақ тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің және оларды берушілердің дерекқорына Тауарлар, жұмыстар, көрсетілетін қызметтер дерекқорын қалыптастыру және жүргізу қағидаларына сәйкес қалыптастырылған нұсқаулар.[6].

1.2.3 Темір жол көлігінің қорғалатын аймақ жерлерін пайдаланудың өлшемін, режимін белгілеу тәртібі

Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтары (бұдан әрі - қорғалатын аймақтар) халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және темір жол көлігінің мұқтаждықтары үшін бөлінген жер алқаптарын жанасып жатқан жер учаскелеріндегі объектілерді қауіпсіз пайдалану үшін белгіленеді.
Қорғалатын аймақтар бойынша жерлерді пайдаланудың ерекше шарттары бар, шегінде аймақтарды белгілеудің мақсаттарымен сәйкес келмейтін қызметтердің түрлері шектеледі немесе тыйым салынады.
Қорғалатын аймақтарды, олардың темір жол көлігінің жер төсеміне және жасанды құрылыстарына теріс әсерлердің пайда болуына мүмкіншілік бермейтін шегінде өлшемдері мен шекараларын, жер пайдаланудың ерекше шарттарын белгілеудің қажеттілігі физика-географиялық, топырақтық, гидрологиялық және басқа табиғи жағдайларды ескере отырып, жер төсемін салу, қайта жаңарту және жөндеуге арналған жобаларда анықталады.
Қорғалатын аймақтар шегіндегі жер учаскелерінің жер пайдаланушылар осы Қағидалармен белгіленген шектеулерді ескере отырып, аталған жер учаскесінде шаруашылық қызметтерді жүзеге асырады.
Сусымалы құм аудандарындағы қорғалатын аймақтар, бөлінген жер алқабын қоса алғанда, темір жол осінің әр жағынан 500 метрден кем емес арақашықтықта белгіленеді.
Сусымалы құм аудандарындағы қорғалатын аймақтар шегінде табиғи топырақ жамылғысын бұзу, өсімдіктерді жою, құрғақ шөпті тұтату, малды жаюды жүзеге асыру, көлік құралдарының өтуіне жол берілмейді.
Орман қоры жерлерінде қорғалатын аймақтар шеткі темір жол осінің әр жағынан 500 метрден кем емес арақашықтықта белгіленеді.
Орман қорының жерлері қорғалатын аймақтарда ағаш-бұта өсімдігін жаппай кесуге, баптау санитарлық және орманды қалпына келтіруді есепке алмағанда, рұқсат етілмейді.
Өзендер жайылмаларында, көлдер мен су қоймалары жағаларында белгіленген қорғалатын аймақтарда, темір жол үйіндісінің және көпірлер жанындағы су реттегіш құрылыстардың шайылып кетуіне жол бермеу мақсатында мал бағуға, қорғағыш екпе ағаштар мен бұталарды кесуге тыйым салынады.
Жоғары кернеулі электр берілісінің әуе немесе кабель желісінің тіректерін салу кезіндегі қорғалатын аймақтардың көлемдері осы желілерді салу нормаларына сәйкес белгіленеді. .[7]
Жоғары кернеулі электр берілісінің әуе немесе кабель желісінің тіректері орналасатын қорғалатын аймақтарда түрлі ғимараттарды, имараттар мен құрылыстарды орналастыруға, карьерлер қазуға, байланыс желілерін, электр берілісінің әуе және кабельдік желілерін өткізуге, сондай-ақ крандардың, экскаваторлардың және биіктігі 22 метрден артық басқа ұқсас механизмдердің жүруіне арналған автомобиль жолдарын тікелей сымдардың астында және шеткі сымнан көлденеңі бойынша үш метрден жақын салуға тыйым салынады.
Жер асты кабелдік байланыс немесе электр беріліс желілерінің үстіндегі қорғалатын аймақтардың өлшемдері шеткі кабельдерден екі жаққа қарай бір метрді есепке алғанда кабельдерге арналған траншеялардың енімен белгіленеді.
Темір жол көлігі объектілерінің кезең-кезеңмен одан әрі дамуы үшін қажетті қорғалатын аймақтардың өлшемдері бірінші кезектегі шығындарды үнемдеу және тасымалдау көлемдерінің ұлғаюы шамасына қарай магистральдық темір жол желісінің одан әрі дамуын қамтамасыз етуді есепке ала отырып техника-экономикалық есептердің алдағы нәтижелері бойынша белгіленеді және темір жолды пайдалануға енгізу сәтінен бастап, жиырма бесінші жылында темір жол көлігі объектілерінің дамуы мен қуаттылығына қолжеткізу мүмкіндігін қамтамасыз етеді.
Магистральдық темір жол желісінің кезең кезеңімен одан әрі дамуы үшін қажетті қорғалатын аймақтардың шегінде тасымалдар көлемдерінің ұлғаюы шамасына қарай ғимараттарды, имараттар мен құрылыстарды салуға, екпе ағаштарды, жеміс ағаштарын отырғызуға, сондай-ақ құбырлар мен басқа инженерлік коммуникацияларды, уақытша жолдарды салуға, шымды төсемді жоюға, тың жерлерді жыртуға, бақшалар салуға, еңістердің тұрақтылығын нашарлататын және жер үсті мен шаруашылық-тұрмыстық сулардың шығуына әкелетін жер қазу жұмыстарына жол берілмейді.
Шегінде түрлі шаруашылық қызметтердің жүргізілуі жер төсемі мен жасанды құрылыстардың тұрақтылығына ықпал етуі мүмкін қорғалатын аймақтардың өлшемдері мамандандырылған ұйымдар жүзеге асыратын инженерлік зерттеулердің негізінде, Ұлттық инфрақұрылым операторы немесе желі иеленушінің есебінен жүзеге асырылады.

1.2.4 Бөлінген алқаптағы темір жол көлігінің мұқтаждықтары үшін жерлерді пайдаланудың тәртібі

Темір жол көлігінің мұқтаждықтары үшін бөлінген алқап шегіндегі жер учаскелерінің шекаралары (бұдан әрі - бөлінген алқап белгіленген тәртіппен бекітілген жерлерді бөлу нормаларына, қала құрылысы және жобалық құжаттамаға сәйкес белгіленеді және жергілікті жерлерде арнайы белгілермен таңбаланады.
Шартты жобалық белгіден төмен жерлерде бөлінген алқаптың ең аз ені 12 метр мөлшерінде белгіленеді.
Темір жол көшкіннен қорғағыш құрылыстарға, дамбаларға, эстакадаларға және басқа арнайы құрылғыларға мұқтаж жерлерде бөлінген алқаптың ені, осы құрылғылардың орналасуын есепке алып белгіленеді.
Бөлінген алқаптың шекараларын белгілеу Ұлттық инфрақұрылым операторымен, тармақ иеленушілермен жүзеге асырылады.
Бөлінген алқап өлшемдерін өзгерту Қазақстан Республикасының заңмасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
Бөлінген алқап шегінде темір жол жылжымалы құрамы мен темір жол көлігіндегі тасымалдау процесімен байланысты өзге техникалық құралдардың қозғалыс қауіпсіздігін және пайдаланылуын қамтамасыз ету, жолаушылардың өмірі мен денсаулығы үшін жол жүрудің қауіпсіз жағдайларын, экологиялық қауіпсіздікті жасау, инженерлік құрылыстар мен темір жол көлігінің басқа объектілерінің сапалы жұмыс істеуі үшін қажетті жағдайларды жасау мақсатында Ұлттық инфрақұрылым операторы, тасымалдау процесіне қатысушылар:
1) бөлінген алқап шегіндегі жер учаскесін олардың қолдану мақсатына сәйкес пайдаланудың белгіленген тәртібін сақтайды;
2) бөлінген алқап шегіндегі жер учаскесін жерге табиғи объект ретінде залал келтірмейтін тәсілдермен күтіп ұстайды;
3) бөлінген алқап шегіндегі жер учаскесін эрозия мен дефиляциядан қорғау жөніндегі шараларды қабылдайды, өртке қарсы және жерлерді қолайсыз табиғи құбылыстардан қорғау жөніндегі басқа да қажетті іс-шараларды жүзеге асырады;
4) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген басқа талаптарды сақтайды.
Бөлінген алқап шегіндегі желі иеленушілер:
1) қорғағыш екпе ағаштар орындарында шөптің және ағаш-бұталық өсімдіктердің ұлғайып өсуіне жол бермеуді;
2) қақсалдың, шөпшектің, кесінді қалдықтардың және басқа жанғыш материалдардың жиналып қалуына жол бермеуді;
3) бөлінген алқаптан табиғи орманның шетіне дейін 5-тен 9 метрге дейінгі өртке қарсы жыртылған жерді қамтамасыз етеді.
Инженерлік коммуникацияларды, жол құбырларын, өтпелерді, байланыс, электр беріліс, мұнай-, газ құбырларын және басқа жер үсті мен жер асты құрылыстарын, сондай-ақ темір жолдарды басып өтетін басқа немесе олардан тікелей жақын жерлерде орналасқан объектілерді салу және пайдалану үшін бөлінген алқап шегінде сервитут мүдделі тұлғаларға Ұлттық инфрақұрылым операторымен, желі иеленушімен келісім бойынша беріледі.
Инженерлік коммуникацияларды, жолөткелдерді, өтпелерді, байланыс, электр беру, мұнай-, газ құбырларын, сондай-ақ басқа темір жолдарды кесіп өтетін объектілерді немесе олардан тікелей жақын жерлерде орналасқан құрылыстарды бөлінген белдеу шектерінде орналастыру, салу және пайдалану шарттары мемлекеттік стандарттарға және нормативтік құқықтық актілерге сәйкес олардың иелері мен Ұлттық инфрақұрылым операторы, тармақ иеленуші арасындағы шарттармен белгіленеді.[8]
Бөлінген алқап шегінде ойықтардың еңістерінде, қоршауларда, ғимараттарда, құрылғыларда және темір жол көлігінің басқа объектілерінде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен сыртқы жарнаманы орналастыру үшін шарт жағдайларында рұқсат беріледі.
Бөлінген алқап шегінде темір жол көлігінің қауіпсіз қызмет етуіне әсер тигізбейтін, көріністі нашарлатпайтын, қозғалыс қауіпсіздігінің деңгейін төмендетпейтін және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға жауап беретін сыртқы жарнама орнатылады.
Бөлінген алқап шегінде қандайда болмаған бір объектіні орналастыруды келісу үшін арыз беруші Ұлттық инфрақұрылым операторына, желі иеленушіге жер учаскесінің өлшемі мен шекаралары белгіленген 1:200-1:1000 масштабындағы жер учаскесінің жобасын, сызбасын, объектінің өлшемін көрсетіп және сол объектінің сызбаларын қоса береді.
Осы Қағидалармен белгілеген талаптарды есепке ала отырып уақытша жер пайдаланушылар бөлінген алқап шегінде олардың тегін пайдалануына берілген жер учаскесін мақсатына сәйкес, темір жол көлігі объектілеріне және қозғалыс қауіпсіздігіне зиян келтірілуіне жол бермей пайдаланады.
Уақытша жер пайдаланушылар бөлінген алқап шегінде:
1) топырақ үстінің сақталуын қамтамасыз етеді;
2) мал бағуды, қатты тұрмыстық қалдықтар мен қоқысты лақтыруды, канализациялық, өнеркәсіптік, мелиорациялық немесе ақаба суларды сутартқыш құрылыстарға ағызуды рұқсат етпейді;
3) егер ол ғимараттар, имараттар мен құрылыстар темір жол көлігінің қауіпсіз қызмет етуіне бөгет жасайтын болса, кез келген ғимараттарды, имараттар мен құрылыстарды орналастырмайды;
4) ағаш-бұталық өсімдіктердің сақталуын қамтамасыз етеді;
5) өрт қауіпті маусымда құрғақ шөптерді жағуды, қоқыс пен кесілген қалдықтарды өртеуді, қорғағыш екпе ағаштардың жолдық және танап шетінен 10 метрден және ағаш көпірлерден 100 метрден жақын жерде от жағуды, не ағаш төселген көпірлерде темекі шегуді рұқсат етпейді.
Қорғалатын аймақтар шегіндегі шаруашылық және өзге қызметтің режимін, бөлінген алқап шегінде ғимараттар мен құрылыстарды орналастыру тәртібін сақтауға бақылау жасауды көлік саласындағы уәкілетті орган, Ұлттық инфрақұрылым операторы, желі иеленушілер жүзеге асырады.[10]

2 Технологиялық бөлімі

2.1 Құрылыстың жобалау алдындағы кезеңіндегі көліктің желілік объектілерін іздестірудің мақсаты

Жалпы алғанда, ізденістердің мақсаты алдын-ала белгіленген А және В тармақтарының арасындағы ең жақсы (оңтайлы жолды) табу ретінде тұжырымдалады.

Сурет 2.1 - Берілген бастапқы және соңғы нүктелері бар трасса төсеу аумағы

Ең жақсы жол-бұл құрылыстың жолы:
1.Ең аз шығындармен өндіріледі.
2.Жолаушылар мен жүк тасымалдау мақсаттары үшін жолды пайдалану кезінде одан әрі көлік-пайдалану шығындарының минимумымен ұштастырылған.
3.Қоршаған ортаны ең аз бұзумен және заңды негіздерде жүргізіледі.
Жол құрылысы кезеңдік өндіріс, кезеңдік өндіріс болып табылады.
Әр кезең өз әрекеттерімен сипатталады.
1) жоба алдындағы кезең. Бұл кезең камералдық, карталар бойынша (1:10 000
-1: 25 000) салынатын маршруттар үшін ең жақсы орынды-Болашақ жолдың нұсқаларын, нәтижелері бойынша іздестіру жүргізіледі:
- инженерлік-геодезиялық ізденістер;
- инженерлік-экологиялық ізденістер;
- инженерлік-геологиялық ізденістер және т. б. камералдық жағдайларда жол төсеудің неғұрлым қолайлы орнын анықтайды.
2.2 суретте ең қолайлы жер болашақ жолдың өзгеру жолағы деп аталады. Болашақ жолдың жолдарын өзгерте алатын орын, болашақта, жобалау кезеңінде ең жақсы нұсқаны таңдай алады. Жұмыс дәлдігі-5-10 м.[11]

Сурет 2.2 -Жобалау алдындағы және жобалау кезеңдері

Жобалау кезеңі. Бұл кезеңде материалдар, топографиялық түсірілімдер (1:2000 - 1:1000) вариация жолақтары (бұл вариация жолақтары, өйткені бүкіл аумақ, бүкіл шаршы түсіру экономикалық тұрғыдан тиімсіз) осы вариация жолағындағы геологиялық түсірілімдер, экологиялық және т.б. зерттеулер.
Барлық түсірілімдерден кейін трассаның бірнеше нұсқалары анықталады, трассалар құнының салыстырмалы есептеулері жүргізіледі, келтірілген минималды жиынтық шығындары бар трасса бекітіледі, жерге орналастыру жұмыстары жүргізіледі[12]
- жер бөлу және т. б.
Жұмыс жобасы. Жол төсемінің, көпірлердің жұмыс сызбаларын жасау.
1) Қазіргі уақытта кеңістіктік базисті құру бойынша жерге орналастыру жұмыстары жобалау кезеңінде жүргізілуде. Аумақтық жерге орналастыру жұмыстарын жүргізудің осы әдісімен туындайтын қиындықтарды толығырақ қарастырайық.
2) жерді "орман қоры жерлері" санатынан көлік жерлеріне ауыстыру. 2.3-суретте орман алқабы арқылы өтетін вариация жолағы көрсетілген, ал орманды айналып өту бар. Заңнамаға сәйкес [13] мұндай өзгеріс диапазонындағы кез-келген жол заңсыз болады. Бұл жағдайда екі нұсқа мүмкін - жолды айналып өту үшін жобалау немесе орманды кесу жақын маңдағы аумақтардың тұрғындарының теріс реакциясын тудырмаған өткен қоғамдық тыңдаулар туралы деректерді және ормандарды кесудің экологиялық сараптамасының деректерін автоматтандырылған жобалау жүйесіне жедел жүктеу. Екінші шешім жүйенің икемділігін сипаттайды, ол бір уақытта өзгермелі жолақты автоматтандырады, онда трек опциялары заңды және дизайнерге интерактивті режимде жаңа деректерді енгізуге мүмкіндік береді.
3) жеке меншік иелерінен жер бөлу.

Сурет 2.3 - Жасанды құрылыстың жер учаскесін бөлу міндетін қою

Сот шешімі бойынша және егер трассаны салудың басқа нұсқалары жоқ екендігі дәлелденсе. Мысалы. Заманауи зерттеулерде көрініс таппаған өзекті мәселелердің бірі-жасанды құрылыстарды құру кезінде жерді иеліктен шығару мәселесі. 2.3-суреттегі мысал: жолдың автоматтандырылған нұсқасын жасағаннан кейін, жобаланған жолды жергілікті жермен қиып өту кезінде жасанды құрылым - екі деңгейдегі айналма жол құру және оның астына жер учаскесін бөлу қажет болуы мүмкін. Алайда, жер учаскелерінің бір бөлігі тұрғын үй аймағына түседі, бұл әлеуметтік қақтығыстар мен жер дауларына әкелуі мүмкін.
Жерді резервтеу. Бақылаудан кейін және құны бойынша ең қолайлы нұсқаны таңдағаннан кейін болашақ жолдың кеңістіктік негізі оны салу және пайдалану үшін жеткілікті, бірақ көлік ағыны ұлғайған кезде жолды перспективаға кеңейту үшін жеткіліксіз болуы мүмкін. Мұның нәтижесі автокөлік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.