Сілікпе беріктігін анықтаудағы әдістер

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы министрлігі
КЕАҚ Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті
Зооинженерия және тағам өндірісінің технологиясы факультеті
Тағам өнімдерінің технологиясы және қауіпсіздігі кафедрасы

РЕФЕРАТ №1

Тағам массаларының реология негіздері пәнінен
Тақырыбы: Сілікпе беріктігін анықтау

Орындаған: Ақылбек Гүлдана

Топ: ТПРП 22-09 К

Қабылдаған: Тәжен Қ.П.

Алматы 2024 жыл
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3
I НЕГІЗГІ БӨЛІМ

1.1 Сілікпе беріктігінің теориялық негіздері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...
4
1.2 Сілікпе беріктігін анықтаудағы әдістер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5
1.3 Өсімдік шикізатындағы сілікпе беріктігінің ролі ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
9
1.4 Сілікпе беріктігін арттыру жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
11
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
13
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .
14

КІРІСПЕ

Қазіргі уақытта ауыл шаруашылығы өнімділігін арттыру және өнімнің сапасын жақсарту - әлемдік деңгейдегі басты мақсаттардың бірі болып табылады. Бұл міндеттерді шешу үшін заманауи ғылыми-зерттеулер мен инновациялық технологиялардың қолданылуы өте маңызды. Өсімдік шикізатындағы сілікпе беріктігі аталған мақсаттарға жетудің негізгі факторларының бірі ретінде көрінеді. Сілікпе беріктігінің жоғары деңгейі өсімдіктердің өнімділігіне, зиянкестер мен ауруларға қарсы тұру қабілетіне оң әсер етеді және өнімнің сақтау мерзімін ұзартады.
Бұл рефератта сілікпе беріктігін арттырудың әртүрлі әдістеріне, оның ішінде агротехникалық шаралар, биологиялық әдістер мен құралдарды қолдану, сондай-ақ топырақтың құнарлылығын арттыру жолдарына егжей-тегжейлі тоқталамыз. Біздің мақсатымыз - өсімдік шикізатының сапасына және оның өндірістік өңдеу процестеріндегі роліне кешенді көзқарас ұсыну.
Агротехникалық шаралардың дұрыс таңдалуы мен қолданылуы, сондай-ақ заманауи ғылыми жетістіктердің енгізілуі ауыл шаруашылығы өндірісінің тиімділігін арттыруда шешуші рөл атқарады. Бұл реферат арқылы біз аталған аспектілерді тереңірек зерттеп, өсімдік шикізатындағы сілікпе беріктігін арттырудың әртүрлі әдістерінің ауыл шаруашылығы өнімдерінің сапасы мен тұрақтылығына қалай әсер ететінін анықтаймыз.
Сілікпе беріктігі жоғары өсімдіктер жақсырақ өсіп, дамиды, аурулар мен зиянкестерге қарсы тұра алады және өндірістік процестер кезінде жоғары сапалы өнім береді. Осыған байланысты, агротехникалық шаралардан бастап заманауи генетикалық әдістерге дейінгі кешенді шараларды қабылдау қажеттілігі туындайды.
Бұл рефераттың мақсаты - өсімдік шикізатының сілікпе беріктігін арттыру жолдарын тереңірек талдау және олардың ауыл шаруашылығы өнімдерінің сапасы мен тұрақтылығына тигізетін әсерін ашып көрсету. Қазіргі заманғы ауыл шаруашылығы үшін инновациялық технологияларды қолдану және ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу арқылы қол жеткізілген жетістіктерді практикаға енгізу маңызды болып отыр. Бұл процестердің барлығы ауыл шаруашылығында тұрақтылықты қамтамасыз етуге, экологиялық таза өнімдерді өндіруге және қоғамның азық-түлік қауіпсіздігін арттыруға бағытталған.

I НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1.1 Сілікпе беріктігінің теориялық негіздері

Сілікпе беріктігі - бұл материалдың сыртқы күштердің әсерінен пішінін өзгертпестен сақтай алатын қабілетін білдіреді. Бұл өлшем әсіресе азық-түлік өнеркәсібінде, соның ішінде өсімдік шикізатын өңдеуде маңызды. Сілікпе беріктігінің жоғары болуы өнімнің сапасы мен тұтынушыларға ұсынылатын көрінісіне тікелей әсер етеді. Мысалы, жемістер мен көкөністердің сілікпе беріктігі олардың жаңа және тартымды болып қалуына көмектеседі. Бұл параметр өсімдік шикізатының жеткізілуі, сақталуы және өңделуі кезінде өте маңызды, себебі ол өнімнің жарамдылық мерзімін ұзартады және оның дәмдік қасиеттерін сақтауға көмектеседі. Сондай-ақ, сілікпе беріктігін зерттеу арқылы өнімдердің тасымалдау кезіндегі жағдайын бағалауға болады. Технологиялық процестерді жоспарлау кезінде сілікпе беріктігінің мәнін білу өте маңызды, өйткені бұл өнімнің сапасын бақылау және жоғарылату үшін қажет.
Сілікпе беріктігін зерттеудің маңызы
Сілікпе беріктігін зерттеу азық-түлік өнеркәсібінде өсімдік шикізатын өңдеу процесінің тиімділігін арттыруға және өнімнің сапасын жақсартуға мүмкіндік беретін маңызды ғылыми және техникалық мәселе болып табылады. Бұл зерттеулердің маңызы бірнеше негізгі аспектілерден тұрады.
Алдымен, сілікпе беріктігін зерттеу арқылы өсімдік шикізатының құрылымдық және механикалық қасиеттері туралы тереңірек білім алуға болады. Бұл білім өсімдік шикізатын дұрыс сақтау, тасымалдау және өңдеу үшін қажетті шарттарды анықтауға көмектеседі. Мысалы, жемістер мен көкөністердің сілікпе беріктігі олардың жетілу дәрежесін, сақтау мерзімін және тұтынушылардың дәмдік талғамдарына сәйкестігін бағалауда маңызды критерий болып табылады.
Екіншіден, сілікпе беріктігін зерттеу өсімдік шикізатын өңдеу технологияларын жетілдіруге мүмкіндік береді. Технологиялық процестердің параметрлерін осы қасиетке сәйкес реттеу арқылы өнімнің сапасын арттыруға және өндіріс шығындарын төмендетуге болады. Мысалы, дәнді дақылдарды құрғақ өңдеу немесе жемістерді консервілеу процестері кезінде сілікпе беріктігінің оптималды деңгейін сақтау өнімнің дәмдік қасиеттерін және ұзақ мерзімді сақтау мүмкіндігін қамтамасыз етеді.
Үшіншіден, сілікпе беріктігінің зерттелуі жаңа өнімдерді жасауға және бар өнімдердің сапасын жақсартуға жол ашады. Зерттеу нәтижелерін пайдалана отырып, өндірушілер тұтынушылардың өзгермелі сұраныстарына жауап бере алатын және нарықта бәсекеге қабілетті бола алатын жаңа тағамдық формулалар мен өнімдерді әзірлей алады.
Сонымен қатар, сілікпе беріктігін зерттеу арқылы азық-түлік өнімдерінің экологиялық қауіпсіздігін және тұтынушылардың денсаулығына пайдалы әсерін арттыруға болады. Бұл ғылыми зерттеулер азық-түлік өнеркәсібінің дамуына және қоғамның сапалы және пайдалы азық-түлік өнімдеріне деген қажеттілігін қанағаттандыруға үлес қосады [1].
Сілікпе беріктігін анықтаудың негізгі параметрлері
Сілікпе беріктігін анықтау үшін бірқатар негізгі параметрлерді ескеру қажет. Бұл параметрлер өсімдік шикізатының физикалық және механикалық қасиеттерін бағалауда маңызды рөл атқарады. Ең маңызды параметрлердің қатарына мыналар жатады:
Қысымға төзімділік:
Өсімдік шикізатының қысым күшіне қарсы тұру қабілетін білдіреді. Бұл параметр, мысалы, жемістер мен көкөністерді механикалық өңдеу немесе тасымалдау кезінде олардың зақымдануының алдын алу үшін маңызды.
Созылу коэффициенті:
Бұл параметр материалдың созылғанда қандай деңгейде ұзаратынын көрсетеді. Ол өсімдік шикізатының икемділігін және механикалық өзгерістерге төзімділігін бағалау үшін қажет.
Қыртыс беріктігі:
Өсімдіктердің сыртқы қабығының механикалық күштерге қарсылығын білдіреді. Бұл параметр, әсіресе, өңдеу және сақтау кезінде өнімнің сапасын сақтау үшін маңызды.
Икемділік:
Икемділік шикізаттың өз пішінін өзгертпей, механикалық күштерге қарсылық көрсету қабілетін айқындайды. Бұл өсімдік шикізатының құрылымын сақтау және оның дәмдік қасиеттерін жақсарту үшін маңызды.
Ылғал сіңірімділігі:
Шикізаттың ылғалды қаншалықты жақсы сіңіре алатынын көрсетеді. Бұл, әсіресе, дәнді дақылдар сияқты кептіруді қажет ететін өнімдер үшін маңызды.
Температураға төзімділік:
Өсімдік шикізатының жоғары және төмен температураларға төзімділігі. Бұл параметр өңдеу процесінде және сақтау кезінде шикізаттың сапасын сақтау үшін өте маңызды.
Бұл параметрлерді анықтау арқылы ғалымдар мен технологтар өсімдік шикізатының сапасын бағалай алады және оның өңдеу, тасымалдау және сақтау кезіндегі жарамдылығын арттыра алады. Сілікпе беріктігін дұрыс анықтау азық-түлік өнімдерінің сапасын жақсартуға және олардың тұтынушылардың денсаулығы мен қанағаттануына оң әсер етуге мүмкіндік береді [2].

Сілікпе беріктігін анықтаудағы әдістер

Физикалық әдістер
Сілікпе беріктігін анықтауда физикалық әдістер өсімдік шикізатының құрылымдық және механикалық қасиеттерін бағалау үшін кеңінен қолданылады. Бұл әдістер өсімдік шикізатының беріктігі, икемділігі, сығылуы және басқа да маңызды физикалық қасиеттерін анықтауға мүмкіндік береді.
Компрессиялық сынақтар:
Бұл әдіс өнімді белгілі бір күшпен қысқан кезде оның қаншалықты деформацияға ұшырайтынын анықтауға негізделген. Компрессиялық сынақтар арқылы өсімдік шикізатының қысымға төзімділігі мен икемділігі бағаланады. Мысалы, жемістер мен көкөністердің қысым астындағы механикалық қасиеттері осы әдіспен анықталады.
Тартылу сынақтары:
Бұл әдіс өнімді созған кезде оның созылу қабілетін және беріктігін өлшеуге мүмкіндік береді. Тартылу сынақтары шикізаттың икемділігі мен созылғыштығын бағалау үшін қолданылады, бұл өнімнің сапасына тікелей әсер етеді.
Өлшеуіш құралдар арқылы зерттеулер:
Физикалық әдістерде сонымен қатар түрлі өлшеуіш құралдар қолданылады, мысалы, динамометрлер, сығымдау және созылу өлшегіштер. Бұл құралдар шикізаттың беріктігін, икемділігін және басқа да механикалық қасиеттерін дәл және нақты өлшеуге мүмкіндік береді.
Вискозиметрия:
Бұл әдіс өсімдік шикізатының желімді қасиеттерін, соның ішінде оның ағымдық қасиеттерін зерттеуге мүмкіндік береді. Вискозиметрия өсімдік шикізатынан алынған шырындардың және басқа да сұйық өнімдердің вискозитетін өлшеу үшін қолданылады.

1-Сурет. Вискозиметрия құралы

Реологиялық сынақтар:
Бұл әдіс материалдың ағымдық қасиеттерін және олардың уақыт пен күш әсеріне қалай жауап беретінін зерттейді. Реологиялық сынақтар арқылы өсімдік шикізатының деформациялану процестері түсініледі, бұл өңдеу және сақтау процестерін жақсартуға мүмкіндік береді.
Физикалық әдістерді қолдану арқылы өсімдік шикізатының сілікпе беріктігін анықтау өнімнің сапасын бақылау және жақсарту, сонымен қатар өңдеу және сақтау процестерін оптимизациялау үшін қажетті маңызды ақпарат береді.

2-Сурет. Реологиялық сынақ

Химиялық әдістер
Химиялық әдістер сілікпе беріктігін анықтаудағы маңызды тәсілдердің бірі болып табылады. Бұл әдістер өсімдік шикізатының химиялық құрамын және оның механикалық қасиеттеріне қалай әсер ететінін түсінуге мүмкіндік береді.
Спектроскопиялық талдау:
Спектроскопиялық әдістер өсімдік шикізатының химиялық құрамын анықтауда қолданылады. Мысалы, инфрақызыл спектроскопия (ИК-спектроскопия) өсімдік шикізатындағы судың, ақуыздардың және басқа да молекулалардың болуын анықтау үшін қолданылады. Бұл ақпарат өнімнің сілікпе беріктігін жақсартуға көмектеседі.
Хроматографиялық талдау:
Хроматографиялық әдістер өсімдік шикізатындағы әр түрлі химиялық қосылыстарды бөліп шығару және анықтау үшін қолданылады. Бұл әдістер арқылы өсімдік шикізатындағы фенолдық қосылыстар, таниндер және басқа да антиоксиданттар сияқты қосылыстардың деңгейін анықтауға болады, бұл өнімнің қартаюға қарсы қасиеттеріне әсер етеді.
Титрлеу әдістері:
Титрлеу әдістері өсімдік шикізатының қышқылдық деңгейін анықтауда қолданылады. Қышқылдық деңгейі өнімнің сапасына және сілікпе беріктігіне тікелей әсер етеді. Титрлеу арқылы анықталған pH деңгейі өнімді өңдеу және сақтау процестерін жақсартуға мүмкіндік береді [3].
Биохимиялық анализдер:
Биохимиялық анализдер өсімдік шикізатының ферментативті активтілігін және оның құрамындағы белсенді биоқосылыстарды зерттеу үшін қолданылады. Ферменттердің активтілігі өнімнің сілікпе беріктігіне және оның өңделуіне әсер етеді. Мысалы, пектиназа сияқты ферменттер жемістердің жұмсаруына әсер етеді, бұл олардың сілікпе беріктігіне тікелей әсер етеді.
Электрохимиялық анализдер:
Электрохимиялық анализдер өсімдік шикізатының оксидлену-қалпына келтіру потенциалын және оның антиоксиданттық қасиеттерін зерттеу үшін қолданылады. Бұл ақпарат өнімнің сақтау мерзімін ұзарту және оның сапасын жақсарту стратегияларын жасау үшін қажет.
Химиялық әдістер сілікпе беріктігін анықтауда құнды ақпарат береді және өсімдік шикізатының сапасын жақсарту жолдарын табуға мүмкіндік береді. Бұл әдістердің нәтижелері өнімді өңдеу, сақтау және тасымалдау процестерін оптимизациялауға көмектеседі.
Биологиялық әдістер
Биологиялық әдістер өсімдік шикізатының сілікпе беріктігін анықтауда маңызды рөл атқарады. Бұл әдістер өсімдік шикізатының биохимиялық құрамын, генетикалық қасиеттерін және микробиологиялық белсенділігін зерттеуді қамтиды. Олардың көмегімен өсімдік шикізатының сапасын жақсарту және оның өндірістік қасиеттерін арттыру мүмкіндігі ашылады. Биологиялық әдістердің қолданылуы әртүрлі және олардың әрқайсысы өсімдік шикізатының сілікпе беріктігіне тікелей немесе жанама әсер етеді.
Микробиологиялық тестілеу:
Микробиологиялық тестілеу өсімдік шикізатының бұзылуына себеп болатын микроорганизмдерді анықтауға және олардың өсуін бақылауға көмектеседі. Бұл өсімдік шикізатының сақтау мерзімін ұзарту және оның сапасын жақсарту стратегияларын жасау үшін маңызды.

3-Сурет. Микробиологиялық тестілеу

Биохимиялық зерттеулер:
Биохимиялық зерттеулер өсімдік шикізатының құрамындағы белоктар, майлар, көмірсулар және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.