Бөлшектің материалы
Егде жастағы әйелдерге арналған күнделікті туфлиге материал таңдау және оны негіздеу.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3
1
АЯҚ КІМ КОНСТРУКЦИЯСЫН ТАҢДАУДЫҢ НЕГІЗІ
4
1.1.
Жобаланған модельдің сипаттамасы
4
2.
Әйелдер аяқ киімін дайындауға арналған материалдарға қойылатын талаптар
5
3.
Әйелдер аяқ киімін жасау үшін қолданылатын материалдар ассортименті
7
3.1
Аяқ киімнің үстіңгі бөлігінің сыртқы бөліктеріне арналған материалдарды таңдау
7
3.2.
Аяқ киімнің үстіңгі бөлігінің ішкі бөлшектеріне арналған материалдарды таңдау
8
3.3
Аяқ киімнің үстіңгі бөлігінің аралық бөлшектері үшін материалдарды таңдау
9
3.4
Аяқ киімнің астынғы бөлігінің бөлшектеріне арналған материалдарды таңдау
10
3.5
Аяқ киімнің астынғы бөлігің бөлшектеріне материалдарды таңдау
11
3.6
Аяқ киімнің астынғы бөлігінің аралық бөлшектеріне материалдарды таңдау
12
3.7
Аяқ киімді дайындау кезіндегі қосымша материалдарды таңдау
13
4
Сараптамалық сауалнама жүргізу және оның нәтижелерін математикалық өңдеу
13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
16
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
17
КІРІСПЕ
Аяқ киім - Қазақстан Республикасының жеңіл өнеркәсібінде өндірілетін және шетелден әкелінетін маңызды тауарлардың бірі болып табылады. Тұтынушылардың сұранысын қанағаттандыру дәрежесі саланың қандай үлгілердің саны мен сапасының қаншалықты дұрыс анықталғандығына, қалай олардың ауқымы бәсекеге қабілетті.
Жеңіл өнеркәсіп өнімдерінің өндірісін дамыту материалдармен қамтамасыз етумен, олардың сапасын жақсартумен және ассортиментін кеңейтумен тығыз байланысты. Материалдың химиялық құрамын, құрылымын және қасиеттерін білмейінше оны өңдеу технологиясын жасау және жасау үшін негізгі таңдау мүмкін емес [1].
Материалдың сапасы деп оның бұйым жасауға жарамдылығын және мақсатына сәйкес белгілі бір қажеттіліктерді қанағаттандыру қабілетін анықтайтын қасиеттер жиынтығын айтады.
Жаппай шығарылатын былғары бұйымдарының сапасына қойылатын талаптардың жоғарылауы жағдайында былғары бұйымдарын өндіру үшін қолданылатын материалдардың номенклатурасын үнемі жаңарту және кеңейту, бұйымға материалдарды ғылыми негізделген таңдау, сонымен қатар әдістерді зерттеу аяқ киім материалдарының адам қажеттіліктерін қанағаттандыру қабілетін анықтайтын ең маңызды қасиеттерін бағалау үшін.
Дәл осы мәселелерге былғары бұйымдарының материалтану курстық жұмысына ерекше көңіл бөлінеді.
Көктемгі-күзгі маусымға арналған егде жастағы әйелдерге арналған күнделікті туфли , үстіңгі бөлігі хромдалған былғарыдан жасалған, алдыңғы беті табиғи (серпімді) полиуретаннан жасалған жалпақ табаны бар, өкшесі ABS пластмассадан жасалған (қалыпты) шұлық. биіктігі 70 мм. 8-топта шығарылған: өлшемдері 210 - 275, түпнұсқа өлшемі 240, түпнұсқа толықтығы 4.
1. АЯҚ КІМ КОНСТРУКЦИЯСЫН ТАҢДАУДЫҢ НЕГІЗІ
1.1. Жобаланған модельдің сипаттамасы
Жасалған модель - бұл ГОСТ 26167-2005 Күнделікті аяқ киім бойынша қарт адамдарға арналған, көктемгі-күзгі маусымға арналған егде жастағы әйелдерге арналған күнделікті туфли (1.2-сурет).
Аяқ киімнің дайындамасы жұлықтан, қоныштан, күлшіннен тұрады. Аяқ киімнің астарлары жұқа былғарыдан тігілген. Аралық бөлшектері тұмсық және өкше сірісінен турады. Аяқ киімнің дайындамасы бастырып және бүрме тігістермен біріктіріледі. Аяқ киімнің үлгісі бір неше түстен тігіліп, дайындалады [2].
Өлшемі- 240
Толықтығы 6
Өкше биіктігі 20 мм
1.2-сурет - Әйелдер етіктерінің эскизі
Кесте- Үлгінің паспорты
Бөлшектің аталуы
1 комплектегі бөлшектің саны
Бөлшектің материалы
Материал-дың қалындығы, мм
МЕСТ, ТУ на материал
1
2
3
4
5
Жұлық
2
Жартылай теріс
1,3
МЕСТ 939-94
Алдынғы қоныш
2
Жартылай теріс
1,2
МЕСТ 939-94
Ішкі жағындағы қоныш
2
Жартылай теріс
1,2
МЕСТ 939-94
Сірелік
2
Жартылай теріс
1,2
МЕСТ 939-94
Жұлыққа астары
2
бәйке арт. 49134
2,0
МЕСТ11696-76
Сыртқы қоныштың астары
2
бәйке арт. 49134
2,0
МЕСТ11696-76
Ішкі қоныштың астары
2
бәйке арт. 49134
2,0
МЕСТ11696-76
штаферка
2
Жартылай теріс
1,2
МЕСТ 939-94
Сіреліктің қалташасы
2
Шошқанің астарлыққа терісі
0,8
МЕСТ 940-81
Жұлықтың аралық бөлшектері
2
Термотрико-таж 210-ТР
0,4
ТУ 17-21-447-82
Қоныштың астына аралық бөлшектері
2
Термотрико-таж 210-ТР
0,4
ТУ 17-21-447-82
Өкше сірінің астына аралық бөлшектер
2
термотрикотаж 210-ТР
0,4
ТУ 17-21-447-82
Өкше сірі
2
ТПМ BITERM 332
1,5
ТНПА
Тұмсық сірі
2
ТПМ Тeotex OOOP
0,9
ТНПА
Негізгі ұлтарақ
2
картон марки TEXON
2,0
ТНПА
Жартылай ұлтарақ
2
ПСП маркалы картон
2,2
ТНПА
ұлтарақ
2
бәйке арт. 49134
2,0
ГОСТ11696-76
Ұлтан
2
ТЭП
8,
ТНПА
геленок
2
55 маркалы Болат
1,0
ОСТ 17-24-83
2. Әйелдер аяқ киімін дайындауға арналған материалдарға қойылатын талаптар
Сапаны бағалау үшін өндірілетін өнімнің параметрлерінің мемлекеттік стандарт талаптарына сәйкестігін сипаттайтын көрсеткіштердің маңызы зор. Кейбір жағдайларда кейбір қасиеттердің жақсаруы басқаларының нашарлауына әкелуі мүмкін, сондықтан өнім қасиеттерінің оңтайлы арақатынастары маңызды [1].
Өнім сапасының көрсеткіштері - оның сапасының құрамына кіретін және оны жасаудың, пайдаланудың немесе тұтынудың белгілі бір жағдайларына қатысты қарастырылатын қасиеттердің сандық сипаттамалары.
Оларға өнім сапасының келесі көрсеткіштері кіреді:
сенімділік - белгілі бір шарттар мен жұмыс режимдерінде белгілі бір уақыт аралығында өнімнің ақаусыз жұмыс істеу ықтималдығы;
- төзімділік - өнімнің жұмыс істеуінің кепілдік мерзімі[2].
- өндіргіштік - еңбек - материалдық - өнімнің энергия сыйымдылығы, өнімді дайындауға, өнімді дайындауға және пайдалануға шығындарды бөлу;
- эргономикалық қасиеттері - жұмыс кезінде ыңғайлылық пен жайлылық.
- эстетикалық қасиеттері - бұйымдардың сыртқы түрі.
Жеңіл өнеркәсіп өнімдерінің сапасы материалдардың физикалық-механикалық қасиеттерінің кешенімен қамтамасыз етіледі, яғни. тозуға, иілуге және тігістердің үзілуіне төзімдірек және төзімді материалдарды таңдау.
Тері бұйымдарына арналған материалдардың гигиеналық қасиеттері эстетикалық қасиеттері бар аяқ киімге арналған материалдарды таңдаудың ең маңызды критерийі.
Белгілі бір гигиеналық қасиеттерге ие болуы керек өнімдерге арналған материалдарға қойылатын негізгі талаптар кеуекті құрылымның болуы болып табылады. Кеуекті материалдардың массасы мен жылу өткізгіштігі кеуекті емес материалдарға қарағанда төмен, оларды өндіруге шикізат аз жұмсалады.
Ылғалдың әсеріне байланысты былғары бұйымдарына арналған материалдар гидрофильді және гидрофобты болып бөлінеді. Гидрофильді материалдар үстіңгі бөлігінің бөліктеріне, астары мен табаны үшін қолданылады, олар аяқтың терін сіңіруі керек, ал суланбауы керек табан мен өкше үшін гидрофобты материалдар қолданылады [2].
Былғарыдан жасалған бұйымдар, ең алдымен, жоғары бу өткізгіштігін, ылғалды сіңіргіштігін, гигроскопиялықты және ылғал өткізгіштігін қажет етеді.
Тердің әсерінен ылғал, жылу, жарық, улы ыдырау өнімдері немесе материалдардан байланыспаған компоненттер бөлінуі мүмкін. Олар материалдарды бұзады, сыртқы түрін өзгертеді және теріні тудырады өнімді қолданушының жанама аурулары. Сондықтан былғары бұйымдарына арналған материалдарға қойылатын гигиеналық талаптардың ішінде санитарлық-химиялық талаптар маңызды орын алады, яғни химиялық заттардың нормативтік құжаттамамен рұқсат етілген мөлшерде шығарылуын қамтамасыз ету.
Берілген әйелдер аяқ киімі конструкциясы үшін материалдарды таңдағанда маңызды көрсеткіштер: технологиялық, гигиеналық, сенімділік талаптары, ал эстетикалық, экономикалық және функционалдық талаптар онша маңызды емес.
Материалдардың гигиеналық қасиеттері эстетикалық қасиеттерімен қатар аяқ киімге арналған материалдарды таңдау үшін ең маңызды болып табылады. Материалдарға қойылатын негізгі талап кеуекті құрылымның болуы болып табылады. Аяқ киімнің үстіңгі бөліктеріне арналған материал су, жылу, бу өткізгіш, гигроскопиялық, жоғары ылғалды сіңіретін және ылғал бөлетін болуы керек [3].
Эстетикалық талаптарға түс, бет құрылымы және материалдардың сыртқы түрін көрсететін басқа да көрсеткіштер, олардың сәнді үрдістерге сәйкестігі жатады. Үстіңгі жағына арналған материал әдемі, ауа өткіздіштік болу керек. Материалдар жұмсақ болуы керек, аяққа қысым жасамауы керек, бірақ сонымен бірге аяқтың жұмыс істеуі үшін қалыпты гигиеналық жағдайларды қамтамасыз ететін белгілі бір қаттылыққа ие болуы керек. Астарлы материалдар үшін эстетикалық талаптар үстіңгі материалдарға қарағанда маңызды емес.
Астарға арналған материалдары желіммен және жіптермен басқа материалдармен біріктірілуі керек және оңай ластанбауы керек. Астар материалдары жоғары бу және ылғал өткізгіштікке, гигроскопиялық және ылғал өткізгіштікке, тозуға төзімділікке және терге төзімділікке ие болуы керек. Функционалдық талаптар материалдың бұйымның негізгі қызметін орындауға жарамдылығын сипаттайды. Материалдардың функционалдық қасиеттері физикалық (соның ішінде гигиеналық) және механикалық қасиеттер кешенімен ұсынылуы мүмкін. Физикалық қасиеттер - бұл материалдың сипаттайтын қасиеттері олардың құрылымы және деформацияланбайтын әсерлерге қатысы (тығыздығы, кеуектілігі, бу өткізгіштігі және т.б.) анықталады [3].
Механикалық қасиеттер - оған әер ететін, оның деформациясын немесе бұзылуын тудыратын механикалық күштердің әрекетіне қатынасын көрсететін қасиеттер (созылу, үзілу кезіндегі ұзару, қаттылық, қажалу және т.б.).
Материалдарға қойылатын функционалдық талаптар аяқ киімнің мақсатына байланысты. Күнделікті, ең алдымен, сенімділік пен техникалық қызмет көрсету талаптарына бағынады. Олардың орындалуы берік, тозуға, иілуге және созуға төзімді материалдарды пайдалану арқылы қамтамасыз етіледі.
Технологиялық талаптар осы материалдардан бұйымдар жасау мүмкіндігін анықтайды. Былғары бұйымдарына арналған материалдардың технологиялық қасиеттеріне пішінділік пен пішіннің тұрақтылығы, яғни берілген пішінді сақтау қабілеті, бөлшектердің бекіту элементтерімен (жіптер, желім, шегелер) қосылу беріктігі жатады. Материалдың пішінділігі мен өлшемдік тұрақтылығы оның беріктігіне, созылғыштығына және қаттылығына байланысты. Аяқ киімнің үстіңгі бөлігінің бөліктері негізінен жіп тігістері арқылы біріктіріледі. Материалдарға қойылатын технологиялық талаптар сонымен қатар жұмыс кезінде берілген пішінді сақтай отырып, екі осьтік керілу кезінде оңай қалыптау қажеттілігін қамтиды [4].
Материалдардың кейбір механикалық қасиеттері өнімнің сенімділігін анықтайды (тозуға және бірнеше рет иілуге төзімділік, ылғалға, ыстыққа және басқа сыртқы факторларға төзімділік).
Аяқ киімнің үстіңгі жағына арналған материалдардың сенімділігінің көрсеткіштері бірнеше рет иілуге жоғары төзімділік, созылу беріктігі және аяқ киімді пайдалану кезінде бетінде пайда болатын ақауларды жөндеу мүмкіндігі болып табылады.
Былғары бұйымдарына арналған барлық материалдар экономикалық талаптарға бағынады, олар максималды қалдықсыз пайдалану мүмкіндігін және ең аз шығынды қамтиды.
3. Әйелдер аяқ киімін жасау үшін қолданылатын материалдар ассортименті
3.1 Аяқ киімнің үстіңгі бөлігінің сыртқы бөліктеріне арналған материалдарды таңдау
Эластикалық былғарылар орташа және ауыр салмақтағы ірі қара малдың терісінен өндіріледі. Серпімді былғарылар жоғары икемділікті, жұмсақтықты, ұстауды (жанасуды), өлшемді және әдемі көріністі барынша сақтайды. Бұл былғары түріне қойылатын маңызды талап - жұмсақтық пен серпімділіктің үйлесімі [5].
Табиғи беткі қабаты бар тегіс хром былғары (өсінді) ГОСТ 939 - 88 пен өндірісте қолданылады. Ірі қара малдың терісінен жасалынады. Зерттелу бойынша талшық шоғырларының қалыңдығы 90 мкм-ге дейін және талшықтардың көлбеу бұрышы 26o-32o, тор қабаты шамамен 70% құрайды, сондықтан мұндай былғарылардың созылу беріктігі төмен шамада.
Кесте 3.1 Аяқ киімнің үстінгі бөлігінің материалдың физикалық, механикалық және гигиеналық қасиеттерінің көрсеткіштері.
Материалдардың көрсеткіштері
ТУ 17-06-113-85
Табиғи дәнді беті бар хроммен иленген былғары (серпімді)
ГОСТ 939 - 88
Табиғи дәнді беті бар тегіс хроммен өндел-ген былғары
Замша
ГОСТ 3717-70
Беріктік шегі, МПа
14
13
15
Органикалық еріткіштермен алынған заттардың массалық үлесі,%
6,0 - 10,0
3,7 - 10
-
Ылғалдығы, %
12,0 - 16,0
10 - 16
16
Хром оксидінің ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3
1
АЯҚ КІМ КОНСТРУКЦИЯСЫН ТАҢДАУДЫҢ НЕГІЗІ
4
1.1.
Жобаланған модельдің сипаттамасы
4
2.
Әйелдер аяқ киімін дайындауға арналған материалдарға қойылатын талаптар
5
3.
Әйелдер аяқ киімін жасау үшін қолданылатын материалдар ассортименті
7
3.1
Аяқ киімнің үстіңгі бөлігінің сыртқы бөліктеріне арналған материалдарды таңдау
7
3.2.
Аяқ киімнің үстіңгі бөлігінің ішкі бөлшектеріне арналған материалдарды таңдау
8
3.3
Аяқ киімнің үстіңгі бөлігінің аралық бөлшектері үшін материалдарды таңдау
9
3.4
Аяқ киімнің астынғы бөлігінің бөлшектеріне арналған материалдарды таңдау
10
3.5
Аяқ киімнің астынғы бөлігің бөлшектеріне материалдарды таңдау
11
3.6
Аяқ киімнің астынғы бөлігінің аралық бөлшектеріне материалдарды таңдау
12
3.7
Аяқ киімді дайындау кезіндегі қосымша материалдарды таңдау
13
4
Сараптамалық сауалнама жүргізу және оның нәтижелерін математикалық өңдеу
13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
16
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
17
КІРІСПЕ
Аяқ киім - Қазақстан Республикасының жеңіл өнеркәсібінде өндірілетін және шетелден әкелінетін маңызды тауарлардың бірі болып табылады. Тұтынушылардың сұранысын қанағаттандыру дәрежесі саланың қандай үлгілердің саны мен сапасының қаншалықты дұрыс анықталғандығына, қалай олардың ауқымы бәсекеге қабілетті.
Жеңіл өнеркәсіп өнімдерінің өндірісін дамыту материалдармен қамтамасыз етумен, олардың сапасын жақсартумен және ассортиментін кеңейтумен тығыз байланысты. Материалдың химиялық құрамын, құрылымын және қасиеттерін білмейінше оны өңдеу технологиясын жасау және жасау үшін негізгі таңдау мүмкін емес [1].
Материалдың сапасы деп оның бұйым жасауға жарамдылығын және мақсатына сәйкес белгілі бір қажеттіліктерді қанағаттандыру қабілетін анықтайтын қасиеттер жиынтығын айтады.
Жаппай шығарылатын былғары бұйымдарының сапасына қойылатын талаптардың жоғарылауы жағдайында былғары бұйымдарын өндіру үшін қолданылатын материалдардың номенклатурасын үнемі жаңарту және кеңейту, бұйымға материалдарды ғылыми негізделген таңдау, сонымен қатар әдістерді зерттеу аяқ киім материалдарының адам қажеттіліктерін қанағаттандыру қабілетін анықтайтын ең маңызды қасиеттерін бағалау үшін.
Дәл осы мәселелерге былғары бұйымдарының материалтану курстық жұмысына ерекше көңіл бөлінеді.
Көктемгі-күзгі маусымға арналған егде жастағы әйелдерге арналған күнделікті туфли , үстіңгі бөлігі хромдалған былғарыдан жасалған, алдыңғы беті табиғи (серпімді) полиуретаннан жасалған жалпақ табаны бар, өкшесі ABS пластмассадан жасалған (қалыпты) шұлық. биіктігі 70 мм. 8-топта шығарылған: өлшемдері 210 - 275, түпнұсқа өлшемі 240, түпнұсқа толықтығы 4.
1. АЯҚ КІМ КОНСТРУКЦИЯСЫН ТАҢДАУДЫҢ НЕГІЗІ
1.1. Жобаланған модельдің сипаттамасы
Жасалған модель - бұл ГОСТ 26167-2005 Күнделікті аяқ киім бойынша қарт адамдарға арналған, көктемгі-күзгі маусымға арналған егде жастағы әйелдерге арналған күнделікті туфли (1.2-сурет).
Аяқ киімнің дайындамасы жұлықтан, қоныштан, күлшіннен тұрады. Аяқ киімнің астарлары жұқа былғарыдан тігілген. Аралық бөлшектері тұмсық және өкше сірісінен турады. Аяқ киімнің дайындамасы бастырып және бүрме тігістермен біріктіріледі. Аяқ киімнің үлгісі бір неше түстен тігіліп, дайындалады [2].
Өлшемі- 240
Толықтығы 6
Өкше биіктігі 20 мм
1.2-сурет - Әйелдер етіктерінің эскизі
Кесте- Үлгінің паспорты
Бөлшектің аталуы
1 комплектегі бөлшектің саны
Бөлшектің материалы
Материал-дың қалындығы, мм
МЕСТ, ТУ на материал
1
2
3
4
5
Жұлық
2
Жартылай теріс
1,3
МЕСТ 939-94
Алдынғы қоныш
2
Жартылай теріс
1,2
МЕСТ 939-94
Ішкі жағындағы қоныш
2
Жартылай теріс
1,2
МЕСТ 939-94
Сірелік
2
Жартылай теріс
1,2
МЕСТ 939-94
Жұлыққа астары
2
бәйке арт. 49134
2,0
МЕСТ11696-76
Сыртқы қоныштың астары
2
бәйке арт. 49134
2,0
МЕСТ11696-76
Ішкі қоныштың астары
2
бәйке арт. 49134
2,0
МЕСТ11696-76
штаферка
2
Жартылай теріс
1,2
МЕСТ 939-94
Сіреліктің қалташасы
2
Шошқанің астарлыққа терісі
0,8
МЕСТ 940-81
Жұлықтың аралық бөлшектері
2
Термотрико-таж 210-ТР
0,4
ТУ 17-21-447-82
Қоныштың астына аралық бөлшектері
2
Термотрико-таж 210-ТР
0,4
ТУ 17-21-447-82
Өкше сірінің астына аралық бөлшектер
2
термотрикотаж 210-ТР
0,4
ТУ 17-21-447-82
Өкше сірі
2
ТПМ BITERM 332
1,5
ТНПА
Тұмсық сірі
2
ТПМ Тeotex OOOP
0,9
ТНПА
Негізгі ұлтарақ
2
картон марки TEXON
2,0
ТНПА
Жартылай ұлтарақ
2
ПСП маркалы картон
2,2
ТНПА
ұлтарақ
2
бәйке арт. 49134
2,0
ГОСТ11696-76
Ұлтан
2
ТЭП
8,
ТНПА
геленок
2
55 маркалы Болат
1,0
ОСТ 17-24-83
2. Әйелдер аяқ киімін дайындауға арналған материалдарға қойылатын талаптар
Сапаны бағалау үшін өндірілетін өнімнің параметрлерінің мемлекеттік стандарт талаптарына сәйкестігін сипаттайтын көрсеткіштердің маңызы зор. Кейбір жағдайларда кейбір қасиеттердің жақсаруы басқаларының нашарлауына әкелуі мүмкін, сондықтан өнім қасиеттерінің оңтайлы арақатынастары маңызды [1].
Өнім сапасының көрсеткіштері - оның сапасының құрамына кіретін және оны жасаудың, пайдаланудың немесе тұтынудың белгілі бір жағдайларына қатысты қарастырылатын қасиеттердің сандық сипаттамалары.
Оларға өнім сапасының келесі көрсеткіштері кіреді:
сенімділік - белгілі бір шарттар мен жұмыс режимдерінде белгілі бір уақыт аралығында өнімнің ақаусыз жұмыс істеу ықтималдығы;
- төзімділік - өнімнің жұмыс істеуінің кепілдік мерзімі[2].
- өндіргіштік - еңбек - материалдық - өнімнің энергия сыйымдылығы, өнімді дайындауға, өнімді дайындауға және пайдалануға шығындарды бөлу;
- эргономикалық қасиеттері - жұмыс кезінде ыңғайлылық пен жайлылық.
- эстетикалық қасиеттері - бұйымдардың сыртқы түрі.
Жеңіл өнеркәсіп өнімдерінің сапасы материалдардың физикалық-механикалық қасиеттерінің кешенімен қамтамасыз етіледі, яғни. тозуға, иілуге және тігістердің үзілуіне төзімдірек және төзімді материалдарды таңдау.
Тері бұйымдарына арналған материалдардың гигиеналық қасиеттері эстетикалық қасиеттері бар аяқ киімге арналған материалдарды таңдаудың ең маңызды критерийі.
Белгілі бір гигиеналық қасиеттерге ие болуы керек өнімдерге арналған материалдарға қойылатын негізгі талаптар кеуекті құрылымның болуы болып табылады. Кеуекті материалдардың массасы мен жылу өткізгіштігі кеуекті емес материалдарға қарағанда төмен, оларды өндіруге шикізат аз жұмсалады.
Ылғалдың әсеріне байланысты былғары бұйымдарына арналған материалдар гидрофильді және гидрофобты болып бөлінеді. Гидрофильді материалдар үстіңгі бөлігінің бөліктеріне, астары мен табаны үшін қолданылады, олар аяқтың терін сіңіруі керек, ал суланбауы керек табан мен өкше үшін гидрофобты материалдар қолданылады [2].
Былғарыдан жасалған бұйымдар, ең алдымен, жоғары бу өткізгіштігін, ылғалды сіңіргіштігін, гигроскопиялықты және ылғал өткізгіштігін қажет етеді.
Тердің әсерінен ылғал, жылу, жарық, улы ыдырау өнімдері немесе материалдардан байланыспаған компоненттер бөлінуі мүмкін. Олар материалдарды бұзады, сыртқы түрін өзгертеді және теріні тудырады өнімді қолданушының жанама аурулары. Сондықтан былғары бұйымдарына арналған материалдарға қойылатын гигиеналық талаптардың ішінде санитарлық-химиялық талаптар маңызды орын алады, яғни химиялық заттардың нормативтік құжаттамамен рұқсат етілген мөлшерде шығарылуын қамтамасыз ету.
Берілген әйелдер аяқ киімі конструкциясы үшін материалдарды таңдағанда маңызды көрсеткіштер: технологиялық, гигиеналық, сенімділік талаптары, ал эстетикалық, экономикалық және функционалдық талаптар онша маңызды емес.
Материалдардың гигиеналық қасиеттері эстетикалық қасиеттерімен қатар аяқ киімге арналған материалдарды таңдау үшін ең маңызды болып табылады. Материалдарға қойылатын негізгі талап кеуекті құрылымның болуы болып табылады. Аяқ киімнің үстіңгі бөліктеріне арналған материал су, жылу, бу өткізгіш, гигроскопиялық, жоғары ылғалды сіңіретін және ылғал бөлетін болуы керек [3].
Эстетикалық талаптарға түс, бет құрылымы және материалдардың сыртқы түрін көрсететін басқа да көрсеткіштер, олардың сәнді үрдістерге сәйкестігі жатады. Үстіңгі жағына арналған материал әдемі, ауа өткіздіштік болу керек. Материалдар жұмсақ болуы керек, аяққа қысым жасамауы керек, бірақ сонымен бірге аяқтың жұмыс істеуі үшін қалыпты гигиеналық жағдайларды қамтамасыз ететін белгілі бір қаттылыққа ие болуы керек. Астарлы материалдар үшін эстетикалық талаптар үстіңгі материалдарға қарағанда маңызды емес.
Астарға арналған материалдары желіммен және жіптермен басқа материалдармен біріктірілуі керек және оңай ластанбауы керек. Астар материалдары жоғары бу және ылғал өткізгіштікке, гигроскопиялық және ылғал өткізгіштікке, тозуға төзімділікке және терге төзімділікке ие болуы керек. Функционалдық талаптар материалдың бұйымның негізгі қызметін орындауға жарамдылығын сипаттайды. Материалдардың функционалдық қасиеттері физикалық (соның ішінде гигиеналық) және механикалық қасиеттер кешенімен ұсынылуы мүмкін. Физикалық қасиеттер - бұл материалдың сипаттайтын қасиеттері олардың құрылымы және деформацияланбайтын әсерлерге қатысы (тығыздығы, кеуектілігі, бу өткізгіштігі және т.б.) анықталады [3].
Механикалық қасиеттер - оған әер ететін, оның деформациясын немесе бұзылуын тудыратын механикалық күштердің әрекетіне қатынасын көрсететін қасиеттер (созылу, үзілу кезіндегі ұзару, қаттылық, қажалу және т.б.).
Материалдарға қойылатын функционалдық талаптар аяқ киімнің мақсатына байланысты. Күнделікті, ең алдымен, сенімділік пен техникалық қызмет көрсету талаптарына бағынады. Олардың орындалуы берік, тозуға, иілуге және созуға төзімді материалдарды пайдалану арқылы қамтамасыз етіледі.
Технологиялық талаптар осы материалдардан бұйымдар жасау мүмкіндігін анықтайды. Былғары бұйымдарына арналған материалдардың технологиялық қасиеттеріне пішінділік пен пішіннің тұрақтылығы, яғни берілген пішінді сақтау қабілеті, бөлшектердің бекіту элементтерімен (жіптер, желім, шегелер) қосылу беріктігі жатады. Материалдың пішінділігі мен өлшемдік тұрақтылығы оның беріктігіне, созылғыштығына және қаттылығына байланысты. Аяқ киімнің үстіңгі бөлігінің бөліктері негізінен жіп тігістері арқылы біріктіріледі. Материалдарға қойылатын технологиялық талаптар сонымен қатар жұмыс кезінде берілген пішінді сақтай отырып, екі осьтік керілу кезінде оңай қалыптау қажеттілігін қамтиды [4].
Материалдардың кейбір механикалық қасиеттері өнімнің сенімділігін анықтайды (тозуға және бірнеше рет иілуге төзімділік, ылғалға, ыстыққа және басқа сыртқы факторларға төзімділік).
Аяқ киімнің үстіңгі жағына арналған материалдардың сенімділігінің көрсеткіштері бірнеше рет иілуге жоғары төзімділік, созылу беріктігі және аяқ киімді пайдалану кезінде бетінде пайда болатын ақауларды жөндеу мүмкіндігі болып табылады.
Былғары бұйымдарына арналған барлық материалдар экономикалық талаптарға бағынады, олар максималды қалдықсыз пайдалану мүмкіндігін және ең аз шығынды қамтиды.
3. Әйелдер аяқ киімін жасау үшін қолданылатын материалдар ассортименті
3.1 Аяқ киімнің үстіңгі бөлігінің сыртқы бөліктеріне арналған материалдарды таңдау
Эластикалық былғарылар орташа және ауыр салмақтағы ірі қара малдың терісінен өндіріледі. Серпімді былғарылар жоғары икемділікті, жұмсақтықты, ұстауды (жанасуды), өлшемді және әдемі көріністі барынша сақтайды. Бұл былғары түріне қойылатын маңызды талап - жұмсақтық пен серпімділіктің үйлесімі [5].
Табиғи беткі қабаты бар тегіс хром былғары (өсінді) ГОСТ 939 - 88 пен өндірісте қолданылады. Ірі қара малдың терісінен жасалынады. Зерттелу бойынша талшық шоғырларының қалыңдығы 90 мкм-ге дейін және талшықтардың көлбеу бұрышы 26o-32o, тор қабаты шамамен 70% құрайды, сондықтан мұндай былғарылардың созылу беріктігі төмен шамада.
Кесте 3.1 Аяқ киімнің үстінгі бөлігінің материалдың физикалық, механикалық және гигиеналық қасиеттерінің көрсеткіштері.
Материалдардың көрсеткіштері
ТУ 17-06-113-85
Табиғи дәнді беті бар хроммен иленген былғары (серпімді)
ГОСТ 939 - 88
Табиғи дәнді беті бар тегіс хроммен өндел-ген былғары
Замша
ГОСТ 3717-70
Беріктік шегі, МПа
14
13
15
Органикалық еріткіштермен алынған заттардың массалық үлесі,%
6,0 - 10,0
3,7 - 10
-
Ылғалдығы, %
12,0 - 16,0
10 - 16
16
Хром оксидінің ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz