Есірткінің адам ағзасына әсері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Есірткі пайдаланатын адамдармен әлеуметтік жұмыс
Орындаған: Медбикелік іс мамандығы қолданбалы ғылым бакалавры
№63 топ студенті - Мырзабек Айдана

Кентау-2024

Теориялық негізі.
Жоспар:
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
oo Есірткінің шығу тарихы
oo Есірткі туралы ақпарат
oo Есірткі тұтынудың себептері
oo Нашақорлардың негізгі белгілері
oo Есірткінің түрлері
oo Есірткінің адам ағзасына әсері
oo Нашақорлықтың алдын - алу шаралары
ІІІ. Қорытынды

IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Тақырыптың өзектілігі
Бұл тақырыпты таңдаған себебім, қазіргі таңда әдемдік статистика бойынша (https:www.unodc.org) дүниежүзінде нашақорлыққа салынғандардың саны артуда. Сондықтан, жастар арасында есірткі тұтынуды болдырмас үшін алдын алу қажет.
Қазіргі уақытта нашақорлық проблемасы әлемдік қоғам статистикасында өзекті мәселе болып тұр және оның салдары ретінде жастар арасында есірткіні пайдаланумен байланысты ахуал барлық елдер үкіметтерінің алаңдаушылығын арттырып отыр.
Осыған орай 2012 жылы 12 сәуірде Қазақстан Республикасы Үкіметінің №451 Қаулысымен Қазақстан Республикасында нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күрестің 2012 - 2016 жылдарға арналған сапалық бағдарламасы бекітілді. ( http:akm.prokuror.kz)
Еуропадағы есірткі яғни марихуана пайдаланушылардың саны 22,5 млн. адам, амфетамин және экстази 2,5 млн., кокаин 4 млн., героин 1,5 млн. адам (http:doctorhiller.com )
Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (СНГ) мәліметтері бойынша 2024 жылы есірткі тұтынатын адамдар саны 8% артты. Жалпы саны 3 661 000 адам. (http:www.ksgp-cis.rupages.php?i d=72)
БҰҰ мәліметі бойынша 2024 жылдың әлемдік есірткі тұтынатын адамдар саны 11.6 миллион.(http:spid-vich.net)
2024 жылы елімізде есірткі пайдаланатын адамдардын саны - 31049 (https:vlast.kzstrana)
___________ қаласында есірткі тұтынатын адамдар саны 0000 адам.

Зерттеу мақсаты:
Нашақорлық әлемдік көлемдегі мәселе. Нашақорлыққа көбіне жасөспірімдер шалдығады, алайда осы кезеңде ересектер арасында да есірткіге әуестенетіндер көбейіп келеді (https:stud.kzreferatshow34704 ). Мақсатым есірткі тұтынатын адамдар санын азайту үшін халықтың сауаттылығын көтеру шараларын ойлап табу(http:www.zozhaktobe.kz). Яғни, адамдар теледидарды көп қарайтын болғандықтан, нашақорлық туралы оның қандай ауру екендігін, не себепті нашақорлыққа баратындығын, қандай белгілері бар және оның алдын-алу шаралары туралы телебағдарлама шығару.
(http:www.zozhaktobe.kz)
Зерттеу міндеті:
-әдебиеттерді оқу
-әдіс таңдау
-зерттеу жүргізі, зерттеу объектісі
-зерттеуді анализдеу
-зерттеуді қорытындылау
-ақпарат көздері

Есірткінің шығу тарихы
Есірткі ежелден адамзат баласына оңай және тез тәуелділікке душар етіп, организмге зиян әкелетін зат ретінде белгілі болған. Ежелгі мысырлықтар апиынды б.э.д. 1600 жылы балалар мен ересектерге тыныштандырушы зат ретінде қолданған.
Ежелгі гректер қайғы-қасіретті ұмыттыру мақсатында және ауыр хәлдегі науқастарға ұйқтататын дәрі деп пайдаланған. 1803 жылы неміс химигі Ф.Сертюнер апиыннен алғашқы алколоиды болып алып, грек ұйқы құдайы Морфей атына - "морфин" деп атаған. 1898 жыл Дессер морфиннен химиялық жолмен героинды бөліп алды. Алғашқы кезде героин морфинизмды емдеу үшін қолданылды.
Шығыс және Батыс елдерінде апиынды есірткі ретінде тұтыну ол VIII ғасырдан кейін кеңінен етек алған да, әсіресе ХХ ғасырдың 60 жылдарында ерекше қарқынмен тарай бастаған.
Дүние жүзінде күнделікті қолданыста стимуляторлар да есірткі ретінде қабылдануда. Өйткені, олардың да құрамында мастандыратын, ашуландыратын, тыныштандыратын, сергітетін заттар бар.
Нашақорлық - грек тілінде ұйқы мағынасын білдіретін narke сөзі ағылшын тілінде narkotik деген сөзге айналып, ұйықтату, жансыздандыру, сезімсіздендіру деген мағынаны береді. Жалпы айтқанда есірткі заттары деп жансыздандыру ерекшелігіне ие болатын заттарды айтамыз.
Есірткі қолданудың себептері:
- Білімсіздік: есірткінің қаншалықты қауіпті екендігін білмеу.
- Қызығу: қызығушылықтың туындауына көбінесе айналасындағылар мен бұқаралық ақпараттар себеп болады.
- Ойын-сауық орындары: дискотека және басқа да ойын сауық орындары.
- Қысым: жаман достардың қысым жасауы.
- Әуестік: бір рет көрейін, сосын тастаймын деп ойлау. Бір рет немесе екі-ақ рет көрудің өзі адамды қайтпас жолға салуға жеткілікті болады.
- Мода: айналасындағыларға еліктеу.
Нашарқорлардың негізгі белгілері:
- Адамның дәрілерді жасыруға тырысуы;
- Терісінде қарайған немесе көгерген ине іздерінің болуы;
- Көктамырдың үстінде не айналасында су жиналғандай іріңнің жиналуы;
- Солғын ұйқылы-ояу болуы;
- Көз қарашығының үлкеюі;
- Адамның бос жерге қарап отыруы;
- Шприц, сабы темірден жасалған қақпақ, отқа ұстап тұруға арналған қасық т.б. есірткі қабылдауға пайдаланылатын құралдардың болуы;
- Нашақорлардың жаргон тілін білуі;
- Кісінің белгілі бір уақытта (4-5 сағ. сайын) басқа жерге кетіп қалуы (наша қабылдау үшін);
- Өзіне қажетті мұқтаждықтан артық көп ақша жұмсай бастауы;
өте ашушаң болуы. Есірткі қабылдайтын уақыты жақындағанда көздері суланып, мұрны ағып, есінеп қасына бастауы.
Есірткі мынадай негізгі түрлерге бөлінеді:
-Елірткіш есірткілер ми мен ағзалардың жұмысын жеделдетіп жібереді. Адам өзін ерекше сезінеді. Адам өз-өзіне сенімді, тәуекелшіл, әңгімешіл болып шыға келеді. Алайда бұл ұзаққа созылмайды. Бара-бара есірткіге тәуелді болады да, онсыз тұра алмайтындай халге жетеді. Елірткіш есірткілер қатарына кокаин, амфетамин, экстази, сондай-ақ темекі, кофе жатады.
-Тыныштандырғыш есірткілер адамның жігерін жаншып, ойлау қабілетін тежейді. Тыныштандырғыш есірткі сананы тұмшалап тастайды. Олар - героин, опиаттар (ханка), ұйықтатқыш есірткілер (барбитураттар) және алкаголь.
-Сананы өзгертетін (елес тудыратын) есірткілерді қабылдағанда, көз алдында түрлі елестер пайда болып, адамның көңіл күйі өзгереді, айналасына қорқыныш пен қарайды. Мұндай есірткілер қатарына ЛСД, каннабис (анаша) т.б. жатады.
Героин - ақ түсті ұнтақ тәрізді жартылай синтетикалық отиат. Ауырсынуды басатын қасиеті бар. Қысқа уақытта және өте мардымсыз мөлшері құмарлыққа апарады. Героин мұрыннан иіскеу, тері астына және тамыр ішіне қою арқылы қабылданады.
Гашиш дүниенің барлық географиялық өңірлерінде өсірілетін үнді сорасы өсімдігінің түбірі, жапырағы және гүлінен өндіріледі. Гашишта героин, кокайн тектес күшті тәуелділікке ұшырататын зат. Гашиш қолданған адамдарда орын, уақыт, адам және заттар түсінігі бұзылады.
Кокаин. Оңтүстік Америкада өсетін кока өсімдігінің жапырақтарынан жасалады. Ақ, мөлдір тұз сияқты бір ұнтақ. Кокайнды ұнтақ күйінде мұрыннан иіскейді, немесе суға ертіп тамырдан жібереді. Кокаинның жүрек бұлшық еті және сүйек қаңқасы бұлшықеттеріне уытты ықпалы бар.
КРАК кокаинның арзан, көбейтілген түрі. Кракты ұнтақ күйінде мұрыннан иіскейді, көбінде темекімен тартылады. Ықпалы тіпті күшті, әрі өлтіруші. Ұзақ уақыт қолданғандарда рухани қалыпсыздық, тіпті жынданған ықпалдар көрсетеді.
LSD адамның сана күйін өзгертетін ең күшті химиялық зат болып табылады. Бұл зат бидайға бастырылған саңырау құлақтан жасалады. Түрсіз, дәмсіз, иіссіз бір зат ретінде қолданылады. Адамда ақыл-ой деңгейі төмендеп, галлюцинация болады.
Есірткінің адам ағзасына әсері
Есірткі заттардың адам ағзасына, оның өмір қызметіне әсері түрлі үш аспектіден көрініс табады.
Біріншіден, олар есірткіге тәуелділік синдромын тудыра отырып, мидың белгілі жүйелері мен құрылымдарына әсер етеді.
Екіншіден, бүкіл шеткі ағза жүйелеріне уытты әсер ете отырып түрлі аурулардың дамуына себепші болады.
Үшіншіден, нашақорлық патологиясы ұрпаққа әсер етеді.
Ми және орталық жүйке жүйесі: есірткі ми мен орталық жүйке жүйесіне ең көп зиян тигізеді. Сондықтан миға тәуелді ақыл-ой мен ерік күшіне әсер етіп, адам тепе-теңдік ұстай алмай, қалыпты мінез-құлық пен әрекеттерден айырылады.
Есірткіге тәуелді адамдар, ең алдымен жүйке және психикалық ауруларға шалдығады: ұйқысыздық, жындану, ерте алжып, есінен адасу, ұстамалар, ұмытшақтық, қысқаша айтқанда, барлық психикалық аурулар
Ас қорыту жүйесі бойынша ауытқулар: жүректің айнуы, құсу, іш ауру, қаталау, іш өту, асқазан және ішектердің ауруы, қанау және асқазан жаралары, және т.б.
Бауыр және бүйрекке әсерлері: бұл улы заттардың денеден шығуында ең ауыр жұмыс осы ағзаларға түсіп, мынадай нәтижелерге апарып соғады. Бауыр мен бүйрек жұмысында ақаулардың шығуы, бауырдың қабынуы, бүйректің әлсізденуі, қан мен зәрдің көбеюі, бауыр мен бүйректің тығындалуы, өте ауыр бүйрек аурулары.
Көз бен көру бойынша: жақын және алыс жерді көрмеу, түнде көрмеу, көз қарашығының үлкеюі немесе кішіреюі және т.б. көз аурулары.
Тыныс алу жүйесі бойынша: тыныстың тарылуы, жөтел, тұншығу, тыныс ағзаларының сал болуы. Өкпеге тұтін, қақырық, ірің жиналып шіру процесі басталады.
Қан ағзалары бойынша: қан адам өмірінің ең маңызды ағзаларының бірі бола тұра есірткіден өте көп зиян көреді. Басты зиянды нәтижелері мыналар: қан аздық, қанның улануы, қан талшықтарының түрі мен мөлшерінің өзгеруі, қанның ұюы және бұдан туындаған гангрена және варикоз ауруы дамуы мүмкін.
Нашақорлар өмірінің орташа ұзақтығы - есірткі пайдалана бастаған соң 5 жыл.
Есірткі зат алмасу процесіне араласып, есірткі ең алдымен, мидың жасушаларын өлтіреді, бұл адамның белсенділігін төмендетіп, селсоқтыққа әкеледі.
Иммундық жүйе зардап шегеді. Сондықтан адам ағзасы түрлі инфекциялық ауруларға қарсы тұра алмайды.
Ең ауыр, қауіпті және емделуі қиын нашақорлық түрі апиын нашақорлығы. Ортақ шприц қолдану салдарынан ЖИТС СПИД және вирусты гепатит,сифилис ауруларын жұқтыру қаупі ұлғаяды.
Жыныс жүйесі бойынша: Есірткі тұтынатын әйелдерде бедеулік, ерлерде белсіздік дамиды. Ешқашан бала сүйе алмайды. Тіпті жасанда жолменде. Есірткі тұтынатын адамдарда жыныс жүйесінің қызметі бұзылып қана қоймай, жыныс жүйесі ауруларының жұғу қайупі бар.
Уақыт өте нашақордың терісі сұр түсті болып, көз айналасы қарайып, бет терісі әжімденеді. Шаштары мен тістері түседі.

Нашақорлықтың алдын - алу шаралары:
oo Ата-аналар балалардың тәрбиесіне жіті мән беруі қажет. Балалар барлық проблемаларын алдымен ата-анасына айта алатындай арада жақындық болуы керек.
oo Есірткінің құрығына көп жағдайда мектеп оқушылары ілінеді. Осы тұрғыдан мектеп мұғалімдері, сынып жетекшілері, мектеп психологтары балаларды нашақорлықтан сақтау үшін көптеген жұмыстар атқаруы қажет.
oo Көптеген мектептерде, ЖОО жастарды нашақорлықтың зияндылығымен таныстыратын бағдарламалар жүргізу.
oo Психологиялық белсенді заттектерді тұтынудың алдын алуды кеңінен хабарлау үшін сыртқы жарнаманы (баннерлер, билбордтар, лайтбокстарды) қолдану
Зерттеу әдісін таңдау және сипаттау: Сауалнама
Сауалнама (анкета) - пікір сұрау өткізу үшін іріктелген респонденттерге бірқатар сұрақтар қойып, олардан жауап алатын пікір сұрау парағы.
Сауалнаманы жасаудан бұрын зерттелетін мәселені, қоғамдағы рөлін, қажеттілігін және кем тұстарын қарастырып білу қажет.
Сауалнама алушыға (респондентке) айтылу керек

Мақсаты жауап құпиялығы нәтижесі маңызды
сақталатыны жайында болатынын
Сауалнаманы жауап берушінің табысы туралы және оның жеке басына қатысты сұрақтардан бастауға болмайды
Стандартталу типі бойынша

Ашық түрі Жабық түрі
Стандартталудың ашық түрі: Зерттеу мақсаты айқын болған кезде қолданылады, алайда сұрақтарға жауап ашық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.