Базалық банктік қызметтерді дамыту

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі

Каспий қоғамдық университеті

Экономика және басқару Жоғары мектебі

Зарифова Л. Н.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

БАНК ӨНІМДЕРІ БАНКТІК МАРКЕТИНГ ПЕН МЕНЕДЖМЕНТІНІҢ ҚҰРАЛЫ РЕТІНДЕ: ТАЛДАУ, БАҒАЛАУ ӘДІСТЕРІ ЖӘНЕ ДАМЫТУ. тақырыбы

білім беру бағдарламасы 6B04113 Корпоративтік Қаржы

Алматы

Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі

Каспий қоғамдық университеті

Экономика және басқару Жоғары мектебі

Қорғауға жіберілді
ЭБЖМ Деканы
_______________Т.А.Ә.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
тақырыбы: Банк өнімдері банктік маркетинг пен менеджментінің құралы ретінде: талдау, бағалау әдістері және дамыту.

білім беру бағдарламасы бойынша
6B04113 Корпоративтік Қаржы

Орындады: Зарифова Л. Н.

Ғылыми жетекші
к.э.н., ассоц. проф. Ғұмар Н. А.

Алматы
КІРІСПЕ
БАНКТІК МАРКЕТИНГ ПЕН МЕНЕДЖМЕНТТІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Коммерциялық банктердің өнімдерін дамытудың негізгі кезеңдері
Банктік маркетинг нақты басқару функциясы ретінде
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА БАНК МАРКЕТИНГІНІҢ ҚАЛЫПТАСУ ЖӘНЕ ДАМУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Kaspi Bank АҚ - Қазақстанның жетекші және қарқынды дамып келе жатқан банктерінің бірі ретінде
Kaspi Bank АҚ-дағы маркетингтік қызметтің қазіргі жағдайы
Банк өнімдерін дамыту құралдары жүйесі
ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙДЕГІ БАНКТЕРДЕГІ МАРКЕТИНГТІҢ РӨЛІН АРТТЫРУ МҮМКІНДІКТЕРІ
Бөлшек қызметтерді дамыту және алға ұмтылдыру стратегиясын талдау
Бөлшек банктік қызметтерді дамыту стратегиясын жетілдіру бойынша ұсыныстар
ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

ҚОСЫМШАЛАР

КІРІСПЕ
Дипломдық жұмыстың өзектілігі. Соңғы онжылдық Қазақстанда банктік бәсекелестіктің күшею кезеңі болды. Бұл процесс банк өнімдерінің еркін нарығын дамытудың салдары болды. Коммерциялық банктер ең тиімді қызмет салалары үшін күресте бір-бірімен қарқынды бәсекелесе бастады. Банк секторындағы кез-келген мойынсұнушылықты бәсекелестер тез қабылдайды және көшіреді. Мұндай жағдайларда Банктің басқа қаржы-несие ұйымдарынан ерекшелену, әлеуетті клиенттерге өз өнімдерінің бірегейлігін көрсету қабілеті маңызды болады. Банкті бәсекелестерден ажыратудың бір жолы-өнімді жылжыту құралдарын белсенді пайдалану. Мұны түсіну қазақстандық банктерге қатысты соңғы жылдары ғана байқалды, ол үшін банктердің өз өнімдерін жылжытуға жұмсаған қаражат көлемі бірнеше есе өсті, ал ірі қазақстандық банктердің жарнамалық бюджеттері жылына бірнеше миллион долларға жете бастады. Осылайша, өнімдерді жылжыту шығындары банк шығындарының баптарында айтарлықтай үлес ала бастады. Кез-келген коммерциялық ұйымның негізгі мақсаты-пайда табу. Бұл мақсатқа кірісті ұлғайту арқылы да, шығындарды азайту арқылы да қол жеткізуге болады. Жарнама шығындарын оңтайландыру Банк бюджетінің кіріс және шығыс бөлігіне әсер етуі мүмкін. Сонымен, жарнамалық құралдарды тиімді бөлу арқылы сіз клиенттерге көбірек өнімді сата аласыз және көп табыс таба аласыз. Екінші жағынан, көлемі аз жарнама бюджеті тиімді пайдаланылған жағдайда бірдей қайтарымды бере алады. Қазіргі уақытта өнімдерді жылжыту шығындарының артуы банктерді осы инвестициялардың тиімділігін бағалауға байсалды түрде қатысуға ынталандырады. Осыған байланысты қазіргі қазақстандық жағдайларға бейімделген банк өнімдерін ілгерілетуге арналған шығындардың тиімділігін бағалаудың әмбебап жүйесін әзірлеу ерекше өзектілікке ие болып отыр.
Зерттеу нысаны. Kaspi Bank Акционерлік Қоғамын бағалау және талдау.
Зерттеу пәні. Банк өнімдерін дамыту процесі және оның тиімділігін бағалау.
Бұл дипломдық жұмыстың мақсаты - АО Kaspi Bank тәжірибесіне ерекше назар аудара отырып, банктік маркетинг пен менеджмент құралдары ретінде пайдалану контекстіндегі банк өнімдерінің рөлін зерттеу және талдау.
Қысқаша айтқанда, зерттеудің мақсаты - банктік өнімдерді жылжыту жүйесін және оның тиімділігін арттыру жолдарын зерттеу. Қойылған мақсатқа сәйкес зерттеу нәтижесінде келесі міндеттерді шешу қажет болды:
- банк өнімдерін жылжыту құралдарын қолдану қажеттілігін негіздеу және олардың мәнін анықтау;
- жылжытудың негізгі құралдарын анықтау, олардың түрлерін жүйелеу, ерекшеліктері мен негізгі функцияларын, сондай-ақ жылжыту процесінде құралдардың әрқайсысының маңыздылығын анықтау; банктердің өнімдерді жылжыту үшін әртүрлі ақпарат тасымалдағыштарды пайдалану ерекшеліктерін анықтау;
- банк өнімдерін жылжыту құралдарының тиімділігінің негізгі түрлерін анықтау, әлеуетті клиенттердің әртүрлі топтарына әсер етудің тең емес дәрежесіне байланысты оларды қолданудан әсердің тармақталуының бар екендігін дәлелдеу;
- қазіргі Ресей жағдайында қолдануға болатын банк өнімдерін жылжыту құралдарының тиімділігін бағалау үшін бағыттарды анықтау және әдістемелік база құру; тиімділікті бағалау үшін ақпарат жинаудың оңтайлы әдістерін анықтау;
- банк өнімдерін жылжыту құралдарын қолданудың әсерін сақтау кезеңінің кептірілуін көрнекі түрде көрсету және осы кезеңнің ұзақтығын анықтау әдістемесін және банк өнімдерін жылжыту процесін оңтайландыру үшін осы көрсеткішті пайдалану тәсілдерін ұсыну;
- банк өнімдерін жылжыту тиімділігін арттырудың неғұрлым перспективалы жолдарын, олардың ерекшеліктері мен қазіргі заманғы банк практикасында қолдану мүмкіндігін көрсету; банк өнімдерін жылжытудың баламалы тәсілдерін пайдаланудың қажеттілігі мен мүмкіндігін дәлелдеу;
- жылжыту тиімділігін арттыру тәсілдерінің бірі ретінде банк өнімдерін жылжыту құралдарының болжамды тиімділігін бағалау тәсілдерін анықтау және қажеттілігін дәлелдеу.

Жұмыстың нақты міндеттері мыналарды қамтиды:
Қазақстандағы қаржы секторының көшбасшыларының бірі ретінде АО Kaspi Bank тәжірибесін ескере отырып, банк өнімдерін дамытудағы заманауи үрдістерді және олардың Банктік маркетинг пен менеджменттің тиімділігіне әсерін зерттеу.
АО Kaspi Bank өзінің банктік өнімдерінің тиімділігін бағалау үшін қолданатын әдістерді бағалау және нақты тәжірибе мысалында олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау.
Табыстың негізгі факторларын анықтау және осы білімді Банктік маркетинг пен менеджмент саласындағы тәжірибені жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу үшін қолдану мақсатында АО Kaspi Bank банк өнімдерін талдау мен ілгерілету тәсілдерін талдау.
Kaspi Bank тәжірибесі мен Қазақстандағы банк секторының ерекшелігін ескере отырып, банк өнімдерін нарықта тиімді дамыту бойынша практикалық ұсынымдар әзірлеу.
Зерттеудің теориялық негізін монографиялық жұмыстар, ғылыми мақалалар және банк менеджменті, банк маркетингі, экономикалық талдау және коммуникация саласындағы ғалым-экономистер мен банк қызметкерлерінің өзге де жарияланымдары құрады.
Зерттеудің әдіснамалық негізі тақырыптың теориялық аспектілерін зерттеудің диалектикалық әдісі, зерттелетін барлық процестер мен құбылыстарға жүйелі көзқарас, тақырыптың қолданбалы аспектілерін зерттеуде экономикалық-математикалық, статистикалық, әлеуметтанулық және маркетингтік әдістерді қолдану болып табылады. Банктік өнімді дамыту тиімділігін бағалау қызметі банк менеджменті процесіне біріктірілген жүйе ретінде қарастырылады. Ұсынылған ережелер логика және экономикалық орындылық тұрғысынан негізделеді.
Жұмыстың практикалық маңыздылығы мынада: бұл зерттеу коммерциялық банктің өз өнімдерін дамыту жөніндегі іс-шараларының мәнін ашады және мазмұнын анықтайды, олардың тиімділігін бағалау механизмін егжей-тегжейлі қарастырады. Жоғары бәсекеге қабілетті нарық жағдайында бұл бәсекелестерден ерекшеленуге және Банктің шығындарын оңтайландыруға мүмкіндік береді. Зерттеуде әзірленген банктік өнімдерді дамыту жүйесін қалыптастыру және оның тиімділігін бағалау саласындағы теориялық ережелерді ғылыми және практикалық қызметкерлер банктік және онымен байланысты қызмет салаларында зерттеулер жүргізу үшін қолдана алады. Банктік өнімдерді дамыту құралдарын пайдаланудың әсерін сақтау ұзақтығын есептеудің ұсынылған әдістемесі жарнамалық науқандарды уақытында жоспарлау үшін пайдаланылуы мүмкін, бұл жылжыту процесін оның тиімділігін төмендетуден қорықпай қанша уақытқа тоқтатуға болатындығын көрсетеді. Автор әзірлеген банктік өнімдер туралы нақты ақпарат тасымалдаушылардың тиімділігін бағалау әдістемесі алдағы жарнамалық науқандардың медиа жоспарлауын оңтайландыру үшін пайдаланылуы мүмкін. Жұмыста ұсынылған банктік өнімдерді жылжыту құралдарының тиімділігін кешенді бағалау әдістемесін қолдану жарнамалық агенттіктердің жұмысында жаңа бағыт құруға негіз бола алады, олар алдағы және өткен науқандардың тиімділігін бағалай алады, оларды оңтайландыру бойынша ұсыныстар береді. Жұмыстың теориялық ережелері Банктік маркетинг оқу пәнін және басқа да байланысты пәндерді оқытуда қолданыла алады.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы: Қазақстан Республикасындағы Екінші Деңгейлі Банктердегі өнімдерін банктік маркетинг пен менеджменті арқылы дамыту бойынша АО Kaspi Bank тәжірибесін қолдану тараптарын талдау; банк өнімдері банктік маркетинг пен менеджменті факторларының ұйымға әсерін талдау, АО Kaspi Bank өнімдерінің дамуын арттырудың заманауи технологияларын қолдануды ұсыну ерекшеліктерін зерделеу.

БАНКТІК МАРКЕТИНГ ПЕН МЕНЕДЖМЕНТТІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Коммерциялық банктердің өнімдерін дамытудың негізгі кезеңдері

Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктер өнімдер мен қызметтердің кең спектрін ұсына отырып, қаржы жүйесінде шешуші рөл атқарады. Банк секторының өнімдерін дамыту экономикалық өсуді қолдау және клиенттердің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін өте маңызды.

Даму кезеңдері
Бастапқы кезең және банк жүйесінің қалыптасуы.
Қазақстан Республикасының тәуелсіздігі кезеңінде коммерциялық банктерді құру және дамыту процесі басталды. Негізінен банктер корпоративті клиенттерге қызмет көрсетуге бағытталған шоттар мен несиелер сияқты негізгі қызметтерді ұсынды. Бұл кезең сонымен қатар елдің қаржы жүйесін тұрақтандыруға және банк қызметі үшін құқықтық база құруға деген ұмтылыспен сипатталды.
Базалық банктік қызметтерді дамыту.
Келесі жылдары банктер несие, депозит және төлем қызметтерінің әртүрлі түрлерін ұсына отырып, өнім портфелін белсенді түрде кеңейтті. Бұл кезең халық пен кәсіпкерлердің қаржылық қызметтерге өсіп келе жатқан сұранысын қанағаттандыруға бағытталған. Осы кезеңдегі маңызды сәт микроқаржыландыруды дамыту және шағын және орта бизнеске несие беру болды.
Жаңа технологияларды енгізу және банк секторын цифрландыру.
Банк саласындағы технологиялардың дамуымен банк процестерін цифрландыру орын алды. Банктер ыңғайлылық пен тиімділікті арттыру үшін онлайн және мобильді банктік қосымшаларды, сондай-ақ тұтынушыларға қызмет көрсетудің автоматтандырылған жүйелерін енгізді. Бұл кезең сонымен қатар тұтынушы деректерінің құпиялылығы мен қорғалуын қамтамасыз ету үшін қауіпсіздік пен ақпаратты қорғау жүйелерін дамытумен байланысты.
Өнімдер мен қызметтерді әртараптандыру.
Клиенттер базасын кеңейту және әр түрлі қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатында банктер инвестициялық өнімдер, өмір мен мүлікті сақтандыру, зейнетақымен қамсыздандыру сияқты жаңа өнімдер мен қызметтерді ұсына бастады. Бұл кезең бөлшек банк сегментінің дамуымен және жеке тұлғаларға қызмет көрсетумен сипатталады.
Клиенттерді тарту және сақтау стратегиялары.
Нарықтағы бәсекелестік үшін банктер жеке өнімдерді, бонустық бағдарламаларды және қызмет көрсетудің жоғары деңгейін ұсына отырып, тұтынушыларды тарту және сақтау стратегияларын әзірлейді. Бұл кезең сонымен қатар клиенттердің қажеттіліктерін дәл болжау және ұсыныстарды қалыптастыру үшін маркетингтік стратегиялар мен деректерді талдауды дамытумен байланысты.
Қазақстан Республикасында коммерциялық банктердің өнімін дамыту қаржылық қызметтерге кең қолжетімділікті қамтамасыз ете отырып және экономикалық өсуге ықпал ете отырып жалғасуда. Клиенттердің қажеттіліктерін қанағаттандыру және азаматтардың өмір сүру сапасын жақсарту үшін инновациялар мен өнімдерді жетілдіруді жалғастыру маңызды.
Клиенттер өз кезегінде банктік қызметтерді дамытуға және жетілдіруге ықпал ететін өз қажеттіліктерін таңдау және қанағаттандыру үшін көбірек мүмкіндіктер алады. Бұл сонымен қатар нарықтағы бәсекелестіктің жақсаруына әкеледі және банктерді инновацияға ынталандырады. Банктер үшін табыстың негізгі факторы нарық пен клиенттердің өзгеріп отыратын талаптарын ұдайы жетілдіру және бейімдеу, сондай-ақ Қызмет көрсету сапасын арттыруға және клиенттердің серпінді және бәсекеге қабілетті ортадағы қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған жаңа технологиялар мен стратегияларды дамыту болып қала береді.

Банктік маркетинг нақты басқару функциясы ретінде
Қазіргі заманғы ұсыныстарға сәйкес банк маркетингі -- банктің барлық өндірістік-өткізу қызметін басқарудың теориясы мен практикасы. Банк маркетингінің мақсаты -- банкті капитал нарығының талаптарына бейімдеу үшін қажетті жағдайлар жасау, нарықты зерттеу бойынша іс-шаралар жүйесін әзірлеу, бәсекеге қабілеттілік пен пайдалылықты арттыру.
Банк маркетингі-бұл банк менеджментінің белсенді бөлігі, оның мәні клиенттердің сұраныстары мен қажеттіліктерін қанағаттандыру арқылы Банктің стратегиялық мақсаттарына қол жеткізу үшін арнайы ақпаратты жинау, өңдеу және пайдалану бойынша экономикалық қатынастардың белгілі бір түрде ұйымдастырылған жүйесі болып табылады.
Банктік маркетинг түбегейлі ерекшеленеді маркетинг басқа да кредит-қаржы институттары, оларға сақтандыру және инвестициялық компаниялар, зейнетақы қорлары, ссудосберегательные қауымдастық және т. б.
Банк маркетингі банкті басқарудың маңызды элементі ретінде капитал нарығында болып жатқан процестерді зерттеу мен талдауды болжайды:
1) тікелей несие-қаржы институттарының іс-қимылы саласында, әсіресе банк секторында;
2) бастапқы, қайталама (қор биржасын) және биржадан тыс (көше деп аталатын) рыноктарды қоса алғанда, Бағалы қағаздар рыногында.
Банк маркетингі банк басшылығына ең алдымен банктік сатуды кеңейтуге және пайданы ұлғайтуға бағытталған икемді шешімдер қабылдауға мүмкіндік береді.
Сайып келгенде, банктік маркетинг бойынша анықтауға іздеу ең тиімді қолда бар және болашақтағы нарықтарды банктік өнімдер мен қызметтердің тек қана нақты қажеттіліктерін ескере отырып, клиенттер. Осыған байланысты банк маркетингі Банктің мақсаттарын нақты анықтауды, оларға қол жеткізудің жолдары мен тәсілдерін, сондай-ақ белгіленген мақсаттар мен даму болжамдарын іске асыру үшін нақты шараларды әзірлеуді көздейді.
Банк маркетингінің негізіне Банктің нарықтық мүмкіндіктерін талдау алынған, ол маркетингтік зерттеулер жүргізуді және несиелік капитал нарығындағы банктің позициясын айқындауды көздейді.
Әдетте, банк басшылығы нарықты зерттеудің мақсаттары мен міндеттерін тұжырымдайды (мысалы, нарық, бәсекелестік, банк өнімдері мен қызметтері туралы ақпаратты жинау және талдау, статистикалық деректерді және т.б. зерделеу). Қойылған мақсаттарға сүйене отырып, неғұрлым сенімді деректерді іріктеу мақсатында Қолжетімді маркетингтік ақпарат көздері талданады.
Талдау жұмысын жүргізу және маркетингтік стратегияны құру үшін Банктер Талдамалық аппаратты, жабдықты, нақты және дұрыс ақпаратты жинау, жіктеу, бағалау және тарату тәсілдерін қамтитын маркетингтік ақпарат жүйесін құрады. Нарықты кеңейту маркетингтік ақпарат банкін құруды көздейді. Бастапқы және қайталама маркетингтік ақпаратты ажыратады.
Маркетингтік зерттеулерде қайталама ақпарат, яғни бұрын алынған немесе дайын түрде бар мәліметтер (мысалы, әртүрлі анықтамалар, мамандандырылған әдебиет, мерзімді баспа, Банктің ішкі ақпараты) қолданылуы мүмкін. Қайталама түзету арқылы бастапқы ақпарат алынуы мүмкін.

"Маркетингтің пайда болу тарихы көне замандарда жатыр. Маркетинг қызметінің алғашқы формасы (баға саясаты мен жарнама) ақшалай-тауарлық қатынастың қалыптасуы мен дамуының алғашқы кезінде пайда болды. Тауарлар жарнамасы туралы мәліметті Шумердің, ежелгі Мысырдың, ежелгі Месопотамия мемлекеттерінің тарихи құжаттарынан кездестіруге болады.
Мәселен, 1650 жылы Минуи сауда фирмасының бір қызметкері Токиода әмбебап дүкенге ұқсас дүкен ашады. Бұл дүкенде алғаш рет әр түрлі тауарлардың сұранысы мен ұсынысы, өтімді тауарлардың өндірісіне тапсырыс туралы ақпараттарды топтастыру, сатып алушының тауарды қайтып беруіне әрі өз ақшасын қайтарып алуына мүмкіндік беретін кепілдікті мерзімнің болуы, жарнама секілді бірқатар маркетингтің негізгі принциптері пайдаланылды.
Экономиканың, социологияның және басқарудың түйіскен жерінде дербес ғылым ретінде болатын маркетингтің теориялық негіздерін американдық Сайрес Маккормик (1809-1884 жж.) жасады. Тарихта ол алғашқы комбайнды құрастырушы ретінде белгілі. Тек техникалық білімі болса да, ол нарықты зерделеу және талдау, баға саясаты мен сервистік қызмет көрсетудің негізгі түрлері мен оларды таңдау секілді казіргі заманғы маркетингтің бағыттарын құрып кетті. Мұның бәрі Интернешнл Харвестер фирмасының өркендеуіне әкелді." [1]
Банк саласында маркетинг ХХ ғасырдың 70-жылдарынан бастап қолданыла басталды. Банктер нарықта экономиканың басты қаржылық жеткізушілері болып табылады. Процесте өзінің ықпал етуімен банктер жаңадан сұраныс пен міндеттерді қалыптастырады, ақшалы нарықта тауарға айналады.
"Қазіргі заманғы ұсыныстарға сәйкес банк маркетингі -- банктің барлық өндірістік-өткізу қызметін басқарудың теориясы мен практикасы. Банк маркетингінің мақсаты -- банкті капитал нарығының талаптарына бейімдеу үшін қажетті жағдайлар жасау, нарықты зерттеу бойынша іс-шаралар жүйесін әзірлеу, бәсекеге қабілеттілік пен пайдалылықты арттыру.
Банк маркетингі-бұл банк менеджментінің белсенді бөлігі, оның мәні клиенттердің сұраныстары мен қажеттіліктерін қанағаттандыру арқылы Банктің стратегиялық мақсаттарына қол жеткізу үшін арнайы ақпаратты жинау, өңдеу және пайдалану бойынша экономикалық қатынастардың белгілі бір түрде ұйымдастырылған жүйесі болып табылады.
Банктік маркетинг түбегейлі ерекшеленеді маркетинг басқа да кредит-қаржы институттары, оларға сақтандыру және инвестициялық компаниялар, зейнетақы қорлары, ссудосберегательные қауымдастық және т. б."[2]
"Банк саласында салымшылардың санын арттыруды ғана көздемейтін, сонымен бірге қызмет көрсетудің сапасын ұдайы жақсартып отыруды мақсат тұтатын біріктірілген маркетинг басымдыққы ие болып келеді.
Банк саласындағы маркетингтің өзіндік ерекшелігі мынада: коммерциялық банктер салымшылардың қаражатын тартуға тартуға күрделі емес, сонымен қатар олар таратылған қаражатты әр түрлі кәсіпорындарды және т.б. несиелеу арқылы белсенді пайдалануға да мүдделік танытады. Бұл маркетингті коммерциялық банктердің салымшылармен қатынасында және несие салымында кешенді түрде дамытудың қажеттілігін тудырады. Бұл екі саланың мақсаттары әр түрлі: біріншісі - банкке клиентті салымшы ретінде тарту; екіншісі - банк үшін ресурстарды ең тиімді жолмен пайдаланатын салаларға несие ресурстарын бағыттау.
Банк маркетингісі түпкі есебінде бірыңғай мақсатты жүзеге асыруға - табысты және шаруашылықтағы уақытша босаған ақшалай қаражатты ұтымды пайдалануға бағытталады." [3]

"Банктің маркетингілік қызметін жүзеге асыруға қажетті жалпы принциптері мынадай:
1. Нақты нарықтық мақсатқа - барлық банк жұмыскерлерінің қозғалыстағы еңбек мотивіне қол жеткізу.
2. Маркетинг - бұл кешенді міндеті бар жүйе (жоспарлау, талдау, реттеу және бақылау).
3. Маркетингті ағымдағы кезеңге де, алдағы кезеңге де және бір-бірімен өзара байланыстырып жоспарлау.
4. Маркетингі нақты іс жүзіне асырудың негізіне қабылданған маркетингілік ишешімдерді тұрақты түрде бақылау жатады.
5. Маркетингтің сәтті болуы әрбір жұмыскердің бастамасын және белсенділігін тұрақты түрде ынталандырып, олардың біліктілігін арттырып отыруға байланысты.
6. Маркетингі ұжымда қолайлы психологиялық ахуалды қалыптастырғанда ғана сәтті жүзеге асыруға болады.
Банк маркетингісінің негізгі мақсаттары:
1. Сұранысты тудыру әрі ынталандыру.
2. Жұмыс жоспарларын және қабылданатын шешімдерді негіздеу.
3. Көрсетілетін қызметтің ауқымын ұлғайту.
4. Банк табысын барынша арттыру және нарықтық үлесті көбейту.
Әлеуметтік фактордың рөлі артқан бүгінгі жағдайда маркетинг банк жұмыскерінің жаңашыл ойын және мақсатты бағыты бар әлеуметтік саясатты нақты нақты техникалық әдістермен ұштастыратын құрал ретінде түсіндірілетін болады.
Жаңа тәсілдеменің негізінде Барлығы клиент үшін дейтін принцип жатыр. Банк клиенттің айтылған пайданы алуына жауапты. Басымдықтардың ішінде: ең алдымен - клиент пайдасы, содан кейін - банк мүддесі. Клиентке бағдарлану - жетістікке жеткізетін басты фактор.
Банктегі маркетингтің негізгі міндеттері:
1. Қаржы нарығында орын алып жататын ұдайы өзгерістер жағдайында банк жұмысының пайдалылығын қамтамасыз ету.
2. Көрсетілетін қызметтің ауқымы, құрылымы және сапасы бойынша клиенттің талап-тілегін барынша қанағаттандыру арқылы онымен тұрақты қатынасты қалыптастыру.
3. Банктің коммерциялық, ұйымдастырушылық және әлеуметтік проблемаларын олардың кешенінде және өзара байланыстырып шешу.
4. Несиегерлермен әрі салымшылармен ынтымақтастық құрудың және банк имиджін жасаудың маңызды шарты ретінде банк өтімділігін қамтамасыз ету.
Бұл міндеттер сәтті шешімін табатын болса банктің әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіші жақсарады." [4]
"Банк маркетинг негізгі функциялары мыналар болып табылады: капитал нарығы үшін сұраныстың зерттеу және банктер үшін ерекше қызығушылық оның жеке сегменттері; талдау және пайыздық саясатқа, жарнама зерттеу; банктің активтері мен міндеттемелерінің кеңейту; банк қызметін дамыту жоспарлау жүйесі; жеке құрам менеджменті; Клиенттерге қызмет көрсету ұйымдастыру. Әдеттегідей, капитал нарығын талдау негізінде банк, қаражат (депозиттер, салымдар) және кредит беру және кредиттер көтеруге ескере бағдарламасын аумағында объектілерді әлеуметтік-психологиялық сипаттамаларын ескере отырып, оның көлемін, тұтыну әдеттер зерттеу өзгертеді. Осы мағынада, банктік бәсекеге қабілетті стратегия мен нарықты меңгеру нақты жолдарын жалпы қағидаттарын айқындайды. Мұндай стратегия банктің барлық бөлімшелерін басшылыққа алуға тиіс. Осы жағдайларда, беделді, соның ішінде жарнамалық, жүргізу өз клиенттеріне әр түрлі жеңілдіктер мен бонустар қамтамасыз қосымша қызметтерді құру арқылы банк қызметінің қарқындату міндеті, Сіз Банктің және оның қызметінің қолайлы пікірін құруға мүмкіндік береді." [5]
"Банк маркетингісінің тәсілдері:
:: Клиенттермен тіл табысу;
:: Акционерлерге дивиденттерді және пайдалы қызметті қамтамасыз ету;
:: Өзге несиелік және банктік емес мекемелердің өнімдерімен салыстырғанда банк қызметін падалану барысында клиенттерге артықшылықтар тудырады;
:: Банк жұмыскерін қызмет көрсетулерді өткізуге материалдық тұрғыдан мүдделі етіп қою. Клиентпен тіл табысу аясында банк маркетингісі белсенді маркетингке айналады.
Белсенді банк маркетингісі мыналарды құруды қамтиды:
:: Тікелей маркетингті, яғни, поштаны, телефонды және теледидарды пайдаланатын белсенді жарнаманы;
:: Халықтың арасында, оның ішінде, көшеде сауалдама жүргізуді;
:: Әлеуетті клиентпен жеке тіл табысуды, оның қажеттілігін зерделеуді, оның ішінде, оның қажеттілігін банк жұмысының процесінде зерделеуді;
:: Жекелеген маркетингілік проблеманы талқылау үшін банк ұйымдастыратын пікірталас клубына ұқсас клубты білдіретін фокус-групп.
Бәсең маркетинг - банктің қызметі мен жағдайы, оның қызмет пайдасы туралы материалдардың баспасөзде жариялануы. Нарықтағы өз орнын нығайтқысы келетін банктер маркетингтің осы екі тәсілін пайдалануы керек.
Қазіргі заманғы банк іс-тәжірибесінде, әсіресе клиентке дербес қызмет көрсетуде айрықша көңіл бөлінеді. Тікелей маркетинг бағдарламасының негізгі мақсатына бұл келешегі зор, яғни, перспективалық клиентке көрсетілетін қызмет туралы толық ақпарат беріп қана қоймай, оны дереу әрекетке жетелеу жатады.
Тікелей маркетинг жүзеге асырылғанда клиентке дербес қызмет көрсетуге айрықша көңіл бөлінеді. Бұл маркетинг тәсілі клиенттер үшін жаңа қажеттіліктерді тудыруға бағытталған, өйткені буклеттерді және басқа да жарнамалық ақпараттарды жөнелту, сондай-ақ телебағдарламаларға хабарламаларды қосу және тікелей маркетинг объектілерінің мекен-жайы банк картотекаларының негізінде жасалады.
Банк маркетингісінің құрамдық бөліктері:
1. Нарықты тануға қажетті ақпараттарды алу (жинау);
2. Тауарларды зерделеу және оның бағаларын анықтау (тауар-баға);
3. Көрсетілетін қызметтерді өткізуді ұйымдастыру." [6]
"Қызмет ұсынысы салыстырмалы жоғары, ал клиенттердің, əсіресе тұрғындардың сатып алу белсенділігі төмен. Тұрғындар коммерциялық банктерге өз жинақтарын сеніп тапсырмайды, өз құралдарын валютаға айырбасталымда, ликвидтік тауарларға немесе шұлықта сақтайды.
Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі берілгендері бойынша 2010 - 2012 жж. индекс 1-ге ұмтылу тендициясы бойынша (жалқы көрсеткіш), қаржылық кірістерге байланысты тұрғындардың орналасуы 1-кестеде көрсетілген.
Кесте 1.Қазақстан тұрғындарының қаржылық кірістерінің 2010-2012жж.Орташа жиынтығын салыстырылуы (пайызбен, жыл ортасында)
Көрсеткіштер
2010ж
2011ж
2012ж
Қаржылық кірістер тұрғындар тобының 20% бойынша
100
100
100
Бірінші (төмен кірістерімен)
5,1
3,7
2,7
Екінші
9,8
8,7
7,9
Үшінші
16,1
15,0
14,2
Төртінші
24,7
23,5
23,4
Бесінші (жоғары кірістерімен)
44,3
49,1
51,8

Екінші деңгейдегі коммерциялық банктердің тұрғындар құралын тартудағы белсенді саясаты негізгі түрде бағалық саясатта негізделеді, тұрғындар салымын құрылымының ұлттық валютада үлесінің артуына жағдай жасалады.
Даму стратегиясын жасауда банктер ерекше назарды тұрғындар депозиттік шотқа құралдарын тарту жəне салымның жаңа түрлерін кіргізуге аударады.
Бүгінде қызмет нарығында республика тұрғындарына өзара бəсекелесетін 4 жүйелі екінші деңгейдегі банктер -- Қазақстанның Ұлттық жинақ банкі (ҚҰЖБ), Казкоммерцбанк, БТА банк жəне Банк Центр Кредит банктік қызметтерді ұсынады. Қазақстанда екінші деңгейдегі банктерге (ЕДБ) тұрғындардың салым динамикасы 2-кестеде көрсетілген.
Кесте 2.Қазақстанда екінші деңгейдегі банктерге тұрғындардың салым динамикасы
Тұрғындар салымы
2010ж
2011ж
2012ж

Млн тг
%
Млн тг
%
Млн тг
%
ЕДБ бойынша оның ішінде
29124
100
31624
100
48101
100
Ұлттық валютада
20754
71
20967
66
23213
48
Еркін айырбасталымды валюта (ЕАВ)
8370
29
10657
34
24888
52
Оның ішінде

1.ҚҰЖБ
19359
100
20806
100
23566
100
Ұлттық валютада
15188
78
16250
78
15575
66
ЕАВ
4171
22
4556
22
7991
34
2.10 ірі банктерде
6945
100
7849
100
18327
100
Ұлттық валютада
4418
64
3759
48
5861
32
ЕАВ
2527
36
4090
52
12466
68
Банктер
1593
100
25
100
2911
100
Ұлттық валютада213
213
13
125
17
135
5
ЕАВ
1380
87
600
83
2776
95
4.Қалған банктерде
1228
100
2244
100
3297
100
Ұлттық валютада
935
76
833
37
1643
50
ЕАВ
293
24
1411
63
1624
50
[7]
"Банктік салада маркетингтік зерттеу екі бағыт бойынша жүргізіледі: банктің ішкі мүмкіндіктерін талдау және банктің нарықтық мүмкіндіктерін талдау. Банктің ішкі мүмкіндіктерін талдауға төмендегілер жатады:
Қаржылық-экономикалық жағдайын бағалау;
Көрсетілетін қызмет тізімін талдау;
Банктің ұйымдық құрылымын талдау.
Ішкі мүмкіндіктерді талдау банктік баланс арқылы өткізеді. Ол кіріс деңгейін, тәуекелділік дәрежесін, жеке және тартылған қаражат көздерін, олардың құрылымын белгілі бір күнге қойып, анықтауға көмектеседі.
Банктің бар мүмкіндіктерін анықтау банктік балансты талдау негізінде үш бағыт бойынша өткізіледі:
Функционалды талдау - банктің алдында тұрған міндеттерді сәйкесінше орындау және тиімділікті талдау.
Құрылымдық талдау - операция түрлеріне байланысты банктің пайда мен шығын, құрылымдық кіріс, жеке және қатыстыру қаражаттарын талдау.
Операциялық талдау - банктік қызметтердің маңызды операциялар кірісіне тереңдетілген зерттеу.
Банктік заңнамалармен көзделген операцияларды жүргізу лицензиясына
сəйкес Банк мынадай банктік жəне өзге де операциялартүрлерін жүзеге асырады:
заңды тұлғалардың депозиттерін қабылдау, банк шоттарын ашу жəне жүргізу;
қарыз операциялары: төлем жасалу, мерзімдік жəне қайталау шартымен ақшалай кредиттер беру;
факторинг операциялары: тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) сатып алушыдан төлемеу тəуекелін қабылдай отырып, төлемді талап ету құқығын иелену;" [8]
"Маркетинг басқару жүйесінің мәні мен мазмұны нақты банк топтары қызмет ететін нарықтың құрылу процесінің түсініктерімен және осы нарықта, нарықтық қатынаста болып, оның субъектісі болып табылатын сатушылар нарығының қызметі түсініктерімен тығыз байланысты. Маркетингтің классикалық анықтамасы - болашақ айырбас арқылы қажеттіліктер мен мұқтаждықтарды қанағаттандаруға бағытталған адам қызметінің түрі.
Қазіргі кездегі нарық және нарықтық қатынастар нарық кеңістігінде тұрақты қызмет атқарудың кепілі ретіндегі банктің басқарылуының тиімділігін арттыру қажеттілігін негіздеуде.
Клиенттерге көрсетілетін банк қызметтерінің кең тармағын құру және дамыту бірқатар негіздерге сүйенеді: банк стратегиясын жасау, тиімділікті анықтау концепциясы, қызметті сату, нарықты зерттеу, кадрлар саясаты. Банк жүйесіндегі маркетинг ерекшелігі банк өнімінің өзінің ерекшелігімен түсіндіріледі. Біздің экономикалық тәжірибеде "Банк өнімі'' термині нарықтық экономикаға көші процесінде пайда болды. Банк өнімі ретінде банк жүзеге кез келген қызмет немесе операциялар түсіндіріледі.
Қызмет немесе өнімді өткізу - нарық жағдайында қызмет ететін кез келген кәсіпорының қызметінің маңызды міндеті болып табылады. Онсыз бизнес міндетті түрде жеңіліс табады. Банк ісі де осылардың қатарына жатады. Банк басшыларының саясатының және оның барлық қызметінің мақсаты - клиенттерді тарту, өздерінің қызметін өткізу сферасын кеңейту, нарықты жаулау, алынатын пайда өсімі. Ендеше, банктің маркетингтік жұмыстарының мәні шығады. Оның мазмұны мен мақсаты клиенттер мен банк арасындағы қатынастың өзгеруімен және қаржы нарығында бәсекенің күрт үдейуінің әсері соңғы уақытта күрт өзгеріп отыр." [9]
"Маркетинг - бұл экономика, социология және басқару арасындағы ғылым. Нарықтың экономикаға кез келген кәсіпкерлік нарыққа шығарумен, барлық процестерді білумен және өнімдерді алға жылжытумен аяқталды. Егер дамыған елдерде маркетинг жарты ғасырдан аса бұрын өнеркәсіпте тарау алса, оның соңын ала, 40 - жылдай бұрын маркетинг ірі банктер аясында қолдауға ие болады. Қазақстандағы нарықтың экономиканың дамуы мен прогресі жағдайында банк маркетингі мен оның ерекшеліктерін үйрену - бұл қажеттілік және банктік менеджменттің ажырамас бөлігі болып саналады.
Банктік меркетинг толығымен маркетингтің жалпы қағидаларына негізделеді, алуан түрлі қызметтерді орындайды, маркетинг жалпы түсінігінің құрамды бөлігі мен буынын білдіреді. Маркетинг - бұл өндіріспен және бәсекелестік ескере отырып тауарларды тұтынушыға жеткізумен байланысты кәсыпкерлік қызметтің түрі, кәсіпорындар қызметін ұйымдастыру мен басқару жүйесі.
Банктік маркетингтің ерекше саласы, клиентердің нақты қажеттіліктерін ескере отырып, банк өнімдерінің неғұрлым пайдалы нарықтарын іздеу және пайдалануға бағытталған коммерциялық, сол сияқты барлық басқа банктердің қызмет түрлері қарау керек.
Шетелдердегі, сол сияқты біздің еліміздегі қазіргі заманғы банктердегі маркетинг алдыға қойылған мақсаттарды орындаудағы өз стратегиясы мен философиясының, иделогиясы мен саясатының жиынтығын білдіреді.
Соңғы уақыттарда барлық елдердегі ірі коммерциялық банктердің басым көпшілік саны клиеттерге кешенді қызмет көрсетуге көшуде. Бұл банктердің несие-есеп айырысу және кассалық қызмет көрсетуден тысқары өз клиенттеріне өзге де тұтастай қызмет түрлерін көрсететіндігін білдіреді." [10]
"Банк стратегиясын құру, тиімділікті анықтау, концепция, қызмет көрсету, нарықты зерттеу, мамандар саясаты және т.т. Банк сферасындағы маркетинг өзгешелігі, алдымен банк шығаратын өніммен ерекшкленеді. Біздің эконоикалық әдебиетімізде және іс-тәжірбиесінде банкілік өнім термині нарықтық экономикаға өту кезеңінде пайда болды. Ол банкі жүргізетін қызметті көрсетеді. Нарық жағдайында жұмыс істейтін кезкелген кәсіпорын қызметінің басты мақсаты - көрсетілген қызмет пен тауарды сату. Бұл банкі жұмысына да қатысты. Банк басқармасы мен оның қызмет көрсететін барлық бөлімшелері саясатының мақсаты, клиентура тарту, өз қызметі шеңберін кеңейте түсу нарықты жаулап алу, түсетін табыс мөлшшерін өсіру. Соңғы кезде қаржылық нарығында күрт өскен бәсеклестік әсерінен және банк пен клиентер арақатынасындағы өзгерістер, банкі жұмысы маркетингісінің мәні мен мақсатын мүлде айқындап, оның маңыздылығын көрсетіп отыр.. Банк маркетингісі мақсаттарының бірі- ол үнемі жаңа клиенттерді тарту. Индустриалды дамыған елдерде банк операцияларымен қамтылған халық қатары өте жоғары: үи шаруашылығының 80пайызы банк клиенттері, олардың ағымдағы және жинақ шоттары мен кредиттік карталары бар соны мен қатар, банктер өзінің қол астындағы клиенттеріне жаңа қызмет түрлерін ұсынуды кеңейте береді. Банкіде белгілі бір операцияны жргізуге келген адамдар, қосалқы немесе қосымша қызмет түрі мен қамтылып оңтайлы тұтынушы болып шығады. Мысалы, егер клиент жол чегін немесе шетел ақшасын алса, онда оған шетел сапарында қауіп-қатерден сақтандыру қызметін ұсынуға болады." [11]
"Банктік маркетинг ерешелігі банк өнімінің өзгешелігмен анықталады. Банк өнімі - қаржы нарығындағы қимыл, ақшалай операция, және өзінің клиентіне қызығушылығы, сондый-ақ билік мақсаттарға және банк кәсіпорынның тиімділігін көрсету үшін.
Банк үшін жаңа өнімдер бизнес тәжірбиесінде-жаңа нарыққа ену,жаңа клиенттердің пайда болуын және осы өнімнен жоғарғы жаңа пайда табу.Әсіресе жоғарғы пайда орын алады мынандай жағдайдаларда банк нарыққа жаңа өніммен шыққан кезде,басқа банктер осы өнімді анықталған кезеңдеде қолданылмаса, онда монополистке айналады,бұл жағдай аз ғана уақытта жоғарғы пайда әкеледі.Бұл кезең әйгілі емес,басқа банктер пайданы түсіріп алмасуға тырысады,қайта өндіру,дайындау және өзінің клиенттеріне аналитикалық қызмет көрсетеді.Бірақ , ол қысқа уақытта, әсіресе ресейлік міндет ,'' Үлкен ақша `'табу, ал ең бастысы жаңа тұтынушыларды өзіне тарту.
Коммерциялық банк тұтынушыларға қызметтің жиынтығын міндетті түрде таныстыруы тиіс.Көрсетілген,таныстырылған қызметтер мынадай формада болуы тиіс,мынадай бағада,осындай уақытта және сол жерде клиенттің сұранысына жауап беруі тиіс.Банктік өнімді енгізу және шешу мынандай кезеңдерден өтеді;" [12]
"Осы нарықтардағы қанағаттанарлық қызметін қамтамасыз ету үшін қажетті банктің мақсатты нарықтардағы және ресурстардың әрбір даму мүмкіндіктерін салыстырғанда, банк әрбір мақсатты нарық үшін қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді ұзақ мерзімді мақсаттарын тұжырымдайды.
Мақсатты нарықтардағы әрбір банктік қызмет көрсету және тұтыну мінез-құлық сұраныстың сипаттамаларын егжей-тегжейлі зерттеу. Гетерогенді нарықтарда мақсатты сегменттер анықтамасы.
Ескере банктің осы салаларда міндеттер мен банктің шектеулі ресурстарды ескере отырып, маркетинг микс дамыған мақсатты нарықтардағы және мақсатты сегменттерінің әрқайсысы үшін, мақсаттарға жету үшін бағытталған. Бұл кезеңде банктік қызметтер мен банк өнімдерінің соңғы санының, қызметтің әр түрі мен тарату және осы қызметтерді жылжыту құны банктің саясаты табыстылығы анықталады. Бұл мәліметтер одан кейін операцияларды жоспарлау үшін банкке қолданылады.
Стратегиялық жоспарлау. Оның мақсаттарға қол жеткізу және банк бөлімдері мен қызметкерлеріне арналған практикалық іс-әрекеттерге басшылық Банктің іске асыру үшін практикалық құралы болып табылады даму жоспарлары мен бюджеттердің маркетингтік стратегия. Стратегиялық жоспарлау маркетингтік strategii4 дамуының функционалдық салдары болып табылады.
Маркетингтік стратегиясын қажетті өзгерістер мен стратегиялық жоспарларды әкеледі банк және нарықтық өзгерістердің қаржылық-шаруашылық қызметінің арасындағы банк кері басқару қажеттілігін ұйымдастыру үшін нарықтағы банктің жағдайын тұрақты мониторинг қажет.Сол себепті дамытуға болады." [13]
"Бұл тақырыптың өзектілігі нарықтық экономикаға көшу кезінде жаңа банк жүйесінің рөлі негізінен банк саласындағы маркетингтің дамуымен анықталады - бұл банк қызметтері нарығының кеңеюімен және клиенттік базаның ұлғаюымен тікелей байланысты.
Банк қызметінде маркетингті пайдалану коммерциялық банктегі маркетинг департаментінің қызмет түрлерін анықтайтын бірқатар ерекшеліктермен сипатталады. Негізгі оның ішінде болып табылады:
банктік қызметтердің кең спектрін ұсыну үшін мақсатты рыноктарды анықтау;
осы банкке қызмет көрсететін нарық үлесін, оның ішінде тартылатын және орналастырылатын ресурстар бойынша анықтау;
бәсекелестермен салыстырғанда нақты қызмет бойынша нарық үлесін айқындау;
жасына, табысына сәйкес демографиялық ақпаратты өңдеу.
Банк маркетингін банк клиенттерінің нақты қажеттіліктерін ескере отырып, банктің банк өнімдерінің неғұрлым тиімді нарықтарын іздеуі және пайдалануы ретінде анықтауға болады.
Банк маркетингінің пайда болу және қолдану ерекшеліктері бірқатар факторларға негізделеді:
банктік қызметтер спектрін кеңейту;
ғылыми-техникалық прогресс, инновациялық технологияларды қолдану
банктер арасындағы өз қызметтерін әлемдік нарықтарға жылжыту үшін бәсекелестік;
ЖБҚ және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.