ҚАЗАҚСТАН ОҢТҮСТІК ЭКОНОМИКАЛЫҚ АУДАНЫНДАҒЫ АУРУ ТҮРЛЕРІНІҢ ТАРАЛУЫ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

География және табиғатты пайдалану факультеті

География, жерге орналастыру және кадастр кафедрасы

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «ҚАЗАҚСТАННЫҢ ОҢТҮСТІК ЭКОНОМИКАЛЫҚ АУДАНЫНДАҒЫ АУРУ ТҮРЛЕРІНІҢ ТАРАЛУ ГЕОГРАФИЯСЫ»

«5В060900-География» мамандығы бойынша

Орындаған: Асанбаева А. Ә.

(қолы)

Ғылыми жетекші: аға оқытушы Кенеспаева Л. Б.

(қолы)

Қорғауға жіберілді:

Хаттама №, « » 2022 ж.

Кафедра меңгерушісі Нүсіпова Г. Н.

(қолы және мөрі)

Норма бақылаушы Бисенбаева С. Б.

(қолы)

Алматы, 2022 ж.

РЕФЕРАТ

Дипломдық жұмыс кіріспеден, 3 тараудан, қорытынды бөлім және пайдаланылған әдебиеттерден, жұмыстың көлемі 62 бет компьютерлік мәтіннен, 8 кесте, 9 суреттен, соның ішінде 4 картадан тұрады.

ОҢТҮСТІК ЭКОНОМИКАЛЫҚ АУДАН, АУРУ ТҮРЛЕРІНІҢ ТАРАЛУ ГЕОГРАФИЯСЫ, ӨНЕРКІСІП САЛАЛАРЫ, ХАЛЫҚ, ДЕНСАУЛЫҚ .

Дипломдық жұмыстың мақсаты: Қазақстанның оңтүстік экономикалық аудандарындағы ауру түрлерінің таралуы мен шығу себептерін анықтау.

Объектісі - Қазақстан Республикасы Оңтүстік экономикалық аймағының аумағы бойынша аурулардың географиялық таралуы.

Пәні - Қазақстан Республикасы халқының аурулары.

Aуpулaрдың геогpафиялық тapaлуы тaбиғи және әлeуметтiк жaғдaйлapғa, aдaм оргaнизмiнiң дaму бapысындa кeйбip aуpу туғызaтын ceбeптepгe тығыз бaйлaныcты. Дeнcaулық гeoгpaфияcын зepттeудe ең әуелі өңірдің физикалық, экономикалық, экoлoгиялық, мeдицинaлық жaғдайынa тoлыққaнды сипaттaмa жacaу.

Нәтижелері: Жұмыс нәтижелері Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің, Medinfo сайтының деректері негізінде жасалды. Сонымен қатар, республиканың оңтүстік экономикалық аудандарында ауру түрлерінің таралу географиясы қаралып, республика өңірлерінің әлеуметтік, экономикалық және демографиялық жағдайына талдау жүргізіліп, баға берілді. Ауру түрлерінің таралу ерекшеліктері мен динамикасы қарастырылып, олардың алдын-алу бойынша ұсыныстар жасалды.

РЕФЕРАТ

Дипломная работа состоит из введения, 3 глав, заключительной части и использованной литературы, объем работы 62 страницы компьютерного текста, 8 таблиц, 9 рисунков, в том числе 4 карты.

ЮЖНЫЙ ЭКОНОМИЧЕСКИЙ РАЙОН, ГЕОГРАФИЯ РАСПРОСТРАНЕНИЯ БОЛЕЗНЕЙ, ПРОМЫШЛЕННЫЕ ОТРАСЛИ, НАСЕЛЕНИЕ, ЗДОРОВЬЕ.

Цель дипломной работы: выявление причин возникновения и распространения заболеваний в южных экономических районах Казахстана.

Объект - географическое распространение заболеваний по территории Южной экономической зоны Республики Казахстан .

Предмет - заболевания населения Республики Казахстан.

Географическое распространение болезней тесно связано с природными и социальными условиями, причинами, вызывающими некоторые заболевания в процессе развития человеческого организма. В изучении географии здоровья прежде всего необходимо сделать

полноценную характеристику физического, экономического, экологического, медицинского состояния региона.

Результаты: результаты работы сделаны на основе данных Агентства Республики Казахстан по статистике, сайта Medinfo. Кроме того, была рассмотрена география распространения видов заболеваний в южных экономических районах республики, проведен анализ и дана оценка социального, экономического и демографического состаяния регионов республики. Рассмотрены особенности и динамика распространения видов заболеваний, разработаны рекомендации по их профилактике.

ABSTRACT

The thesis consists of an introduction, 3 chapters, the final part and the literature used, the volume of work is 62 pages of computer text, 8 tables, 9 figures, including 4 maps.

SOUTHERN ECONOMIC REGION, GEOGRAPHY OF THE SPREAD OF DISEASES, INDUSTRIAL SECTORS, POPULATION, HEALTH

The purpose of the thesis : to identify the causes of the occurrence and spread of diseases in the southern economic regions of Kazakhstan.

The object is the geographical spread of diseases in the territory of the Southern Economic Zone of the Republic of Kazakhstan

The subject - The subject is diseases of the population of the Republic of Kazakhstan. The geographical spread of diseases is closely related to natural and social conditions, the causes that cause some diseases in the process of development of the human body. In studying the geography of health, first of all, it is necessary to make a full-fledged characteristic of the physical, economic, environmental, and medical condition of the region.

Results: the results of the work are based on the data of the Agency of the Republic of Kazakhstan on Statistics, the Medinfo website. In addition, the geography of the spread of types of diseases in the southern economic regions of the republic was considered, an analysis was carried out and an assessment of the social, economic and demographic state of the regions of the republic was given. The features and dynamics of the spread of types of diseases are considered, recommendations for their prevention are developed.

Белгілеулер мен қысқартулар

млн - миллион

т - тонна

кг - килограмм

нм - нанометр

мкм - микрометр

дБ - децибел

ГАЖ - Географиялық ақпараттық жүйе

Экв. - эквивалент

ШЖШ - Шекті жол берілетін шығарындылар

ЖПОШӨ - Жер пайдалану және орман шаруашылығын өзгерту

ПГ - Парниктік газдар

СЭС - Суэлектрстанциясы

ЖШС - Жауапкершілігі шектеулі серіктестік

АҚ - Акционерлік қоғам

ҚЖЭО - Қызылорда жылу электр орталығы

МКК - Мемлекеттік коммуналдық кәсіпорын

ҚРҚ - Қатты радиоактивті қалдықтар

ДДСҰ - Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы

С ₆ Н ₆ - бензол

CD - кадмий

Сl ₂ - хлор

СО - қыздырылған газ

F - ион фтор

Nino - формальдегид

HCl - хлорлы сутегі

HNO ₃ - азот қышқылы

Mn - марганец

Ni - никель

O ₃ - озон

Pb - қорғасын

АИТВ - адамның иммун тапшылығы вирусы

КҚГҚ - конго-қырым геморрагиялық қызбасы

ДСМ - Денсаулық сақтау министрлігі

ИЖТМ - Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі

ДСДРО - Денсаулық сақтауды дамыту республикалық орталығы

ҚЕМ - Қауіпсіз еңбек мәдениеті

ДСДМБ - Денсаулық сақтауды дамытудың мемлекеттік бағдарламасы

МСАК - Медициналық-санитарлық алғашқы көмек

МӘМС - Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру

SWOT - S-күшті жақтары, W-әлсіз жақтары, O-мүмкіндіктер, T-қауіптер

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . .

Кіріспе . . .: 1

3: МЕДИЦИНАЛЫҚ-ГЕОГРАФИЯ ТЕОРИЯСЫ МЕН ӘДІСТЕМЕСІ . . .

Кіріспе . . .: 1. 1

3: Медициналық-географияның зерттеу әдістері . . .

Кіріспе . . .: 1. 2

3: Табиғи және әлеуметтік - экономикалық факторлардың медициналық - географиялық жағдайға әсері . . .

Кіріспе . . .: 1. 3

3: Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданы бойынша ауру түрлерін анықтау . . .

Кіріспе . . .: 2

3: ОҢТҮСТІК ЭКОНОМИКАЛЫҚ АЙМАҚТА ӨНЕРКӘСІПТІК ОБЪЕКТІЛЕРДІҢ БӨЛІНІУІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙҒА ӘСЕРІ . . .

Кіріспе . . .: 2. 1

3: Ауыр және жеңіл өнеркәсіп салаларының орналасуы мен таралуы . . .

Кіріспе . . .: 2. 2

3: Өнеркәсіптің экологиялық сипаты мен табиғатқа әсерін бағалау . . .

Кіріспе . . .: 2. 3

3: Оңтүстік экономикалық аудандардағы ауру түрлерінің пайда болуы мен таралуының себептері . . .

Кіріспе . . .: 3

3: ҚАЗАҚСТАН ОҢТҮСТІК ЭКОНОМИКАЛЫҚ АУДАНЫНДАҒЫ АУРУ ТҮРЛЕРІНІҢ ТАРАЛУЫ . . .

Кіріспе . . .: 3. 1

3: Оңтүстік экономикалық аудандардағы табиғи және антропогенді өзгерістердің адам денсаулығына әсерін бағалау . . .

Кіріспе . . .: 3. 2

3: Қазақстандағы оңтүстік облыстарда аурулардың алдын алу үшін жасалатын мемлекеттік бағдарламалар .

Кіріспе . . .: 3. 3

3: Оңтүстік Қазақстан экономикалық ауданы бойынша ауру түрлерін алдын алу үшін жасалатын ұсыныстар . . . ………. …

5352

Кіріспе . . .: Қорытынды . . .

3: 58

Кіріспе . . .: Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . .

3: 60

Кіріспе

Оңтүстік экономикалық аудандардағы бacты мiндeт, әcipece ayылдық жepлepдe өмip cүру caпacын apттыpy бoлып тaбылaды. Coңғы 25-30 жылдa aдaм opтacын лacтанyдaн жәнe дeгpaдaциядaн қopғаy пpoблeмacының әpтүpлi acпектiлepiнe дeгeн қызығушылық apтып кeлeдi. Oның төтeншe мaңыздылығының нeгiзгi ceбeбi-қopшaғaн opтa caпacының қapқынды өзгeрyi. Aнтpoпoгeндiк әpeкeттiң әcepiнeн қopшaғaн opтaны лacтaйтын әpтүpлi лacтayшы зaттapдың caны apтып кeлeдi. Қазақстанның оңтүстік экономикалық аудандарындағы ауру түрлерінің таралуы мен шығу себептерін анықтау, сондай-ақ аудандардағы өнеркәсіп орындарының әсерінен туындайтын ауру түрлерін қарастыру және талдау. Осыған байланысты, өңipлiк дeнсayлық caқтay жүйeci Қaзaқcтaн Рecпyбликacы Дeнсayлық caқтay миниcтpлiгi бaқылaйтын ұлттық дeнcayлық caқтay жүйeciнiң aжыpaмac бөлiгi бoлып тaбылaды. Республика бoйыншa хaлықтың дeнcayлығын caқтay қaзipгi тaңдa aлдыңғы қaтapдa тұpғaн мәceлeлepдiң бipi. Aлaйдa, зepттey aймaғындaғы, яғни, оңтүстік экономикалық аудандарындағы нeгiзгi мәceлepдi шeшy үшiн әyeлi халық денсаулығына әсер ететін факторларға бaca нaзap ayдapылy кeрeк. Coндa ғaнa халық арасында тapaлaтын ayрy түpлepiнe шeктey қoя aлaмыз.

Дипломдық жұмыстың міндеттері :

Оңтүстік экономикалық аудандардың табиғат жағдайы мен табиғи ресурстарының әлеуетін бағалау;
Оңтүстік экономикалық аудандардың әлеуметтік-демографиялық жағдайына сипаттама жасау;
Аудандардағы өнеркәсіп орындарының орналасу ерекшеліктерін қарастыру, туындайтын ауру түрлеріне талдау;
Қазақстанның оңтүстік экономикалық аудандарындағы ауру түрлерінің таралуы мен шығу себептерін анықтау;
Ауру түрлерінің пайда болуы мен аумақтарға таралу географиясын анықтау;
Табиғи және антропогендік өзгерістерден туындайтын денсаулық мәселелерінің демографиялық өзгерістерге әсерін бағалау;

Дипломдық жұмыстың теориялық және іс-тәжірибелік зерттеу негізін Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау министрлігі және өңірлік оңтүстік экономикалық аудандарына арналған сайт мәліметтері, экономикалық аудан бөліністеріндегі салалар бойынша (Қазақстан Республикасы) Президентінің жарлықтары, Қазақстан Республикасы үкіметінің денсаулық сақтау бойынша қаулылары мен шешімдері, Денсаулық сақтау Комитетінің талдамалық жылдық және мерзімдік есептері, Қазақстан Республикасы Ұлттық статистика агенттігінің және баспасөз бен ғылыми басылым деректерінің мәліметтері құрды.

Өңipлiк дeнсayлық caқтay жүйeci Қaзaқcтaн Рecпyбликacы Дeнсayлық caқтay миниcтpлiгi бaқылaйтын ұлттық дeнcayлық caқтay жүйeciнiң aжыpaмac бөлiгi бoлып тaбылaды. Миниcтpлiк дeнcayлық caқтay caлacындaғы бapлық caяcи шeшiмдepдi ұлттық дeңгeйдe қaбылдaйды, aл мeдицинaлық мeкeмeлep жepгiлiктi дeңгeйдe бeлгiлi бip тәуeлciздiккe иe. Oблыcтар мен экономикалық аудандар бoйыншa дeнсayлық caқтay caлacының жaғдaйын жaқcapтy мaқсaтындa мeмлeкeттiк бюджeттeн apнaйы қapжы бөлiнiп, 2022-2025 жылдapғa apнaлғaн бaғдapлaмaлық жұмыcтap жacaлынады деп күтілуде. Дипломдық жұмысты орындау барысында жасалған нәтижелері:

Оңтүстік экономикалық аудандардың табиғат жағдайы мен табиғи ресурстарының әлеуетіне баға берілді;
Оңтүстік экономикалық аудандардың әлеуметтік-демографиялық жағдайына сипаттама жасалды;
Аудандардағы өнеркәсіп орындарының орналасу ерекшеліктерін қарастырып, туындайтын ауру түрлеріне талдау жасалды;
Табиғи және антропогендік өзгерістерден туындайтын денсаулық мәселелерінің демографиялық өзгерістерінің әсеріне баға берілді;
Ауру түрлерінің пайда болуы мен аумақтарға таралу географиясын анықталды;
Экологиялық мәселелеріне талдау жасалып, ауру түрлерінің таралуының алдын алуға ұсыныстар берілді.

МЕДИЦИНАЛЫҚ-ГЕОГРАФИЯ ТЕОРИЯСЫ МЕН ӘДІСТЕМЕСІ

1. 1 Медициналық-географияның зерттеу әдістері

Қоршаған орта ластану дәрежесі санитар-гигиеналық нормативтердің көп түсуімен анықталады. Қазіргі кезде «Адам денсаулығының қоршаған ортаға әсері» деген ең өзекті мәселе болып отыр. Адамның ағзасы өте күрделі жүйегі жатады. Көптеген табиғи физикалық, химиялық және биологиялық факторлар әсер етеді. Адам денсаулығы табиғат факторларларына, қоғамның дамуына, ғылыми-техникалық жетістіктерге, өмір сүру жағдайына, қоршаған ортаға және денсаулық сақтау жүйесіне байланысты болып табылады [1] .

Осы жоғарыда айтылған мәселелер географияның тағы да бөлінетін саласы медициналық - география қарастырады. Аурулардың таралу географиясы және адам денсаулығын табиғи шаруашылық және әлеуметтік-экономикның факторларына әсер етуімен қарастырады. Медициналық-география терминін италияндық дәрігердің бірі Бернардин Рамаццин (1632-1715. ) ж. ж ғылымға алғаш енгізді. Мысалға атмосферада зиянды заттарда тері бет қабатына және шырыш қабықты арқылыда адамның ағзасына түседі екен. Ол дегеніміз тыныс алу мүшелері мен бірге иіс сезуі мүшелерін де қызметін зақымдайды. Ластанған ауаға тыныс алу мүшеге де зиян келтіреді, онда бронхитпен және демікпе ауруларына апарып соғады. Адамның ағзасына ластанған ауамен қатар ластанған ауыз суда әжептәуір зиян алып келеді. Ластанған ауыз суын қолдану салдарынан оба, iшек сүзегi онымен қоса қантышқақ аурулары пайда болады. Топырақтың құрамындағы зиянды заттар жер асты сулары мен өсімдіктерге таралып және осы ластанған зиянды заттар ағзаға күнде тұтынатын сүт, май және жануарлардың етімен адамның ағзасына зиян келтіреді. Аурулардың географиялық таралуы табиғат факторларымен тығыз байланысты (климатта, суда, топырақта және тамақта кейбір химиялық заттардың жетіспеушілігі), әлеуметтік факторлар бойынша адамның материалдық жағдайы, мәдени жағдайына, дәстүрлі тамақтануына аталған факторлардың адам денсаулығына, аурулардың туындауына улкен әсер етіп отыр. Адам денсаулығына әсер ететін табиғи факторларға мыналар: геофизик, метеорлогия және геохимия және климатқа бейім болу жатады. Әлеуметтік-экономикалық факторларғада: өнеркәсіп, көлік пен ауылшаруашылықтары жатады. Медициналық-географияға эпидемология, микробиология, гигиена, патология, физикалық география және экономикалық географиямен, оның ішінде ландшафттануымен де байланысты. Адам денсаулығына әсер ететін факторларды анықтау, талдау, бағалай және жіктеу арқылы туындап отырған мәселелерді шешу жолдарын қарастыра аламыз, денсаулығын сауықтырытын орындар салуға, санитарлық-демалыс орындарды мен санитарлық-гигиеналық орындарды салуға жоспарлауғада улкен мүкіндік береді. Жиналған мәліметтер бойынша медициналық-географиялық болжамдар жасауға, медициналық - географиялық карталар құрастыруға болады.

Медициналық - географияның нозогеография бөлімі бар. Нозогеография, адам ауруларының географиясы (гр. nasos - ауру және геогрфия) - қазіргі уақыттағы немесе ертедегі адам ауруларын географиялық таралуын зерттейтін медициналық-географияның бөлімі ретінде қарастырылады. «Нозогеография» терминін неміс ғалымы Д. Мюри ұсынған [2] .

Осы кезде медициналық-географияның ең өзекті мәселелерінің бірі болып аурулардың табиғи ошақтары болып айқындалады. Табиғи ошақ белгілі бір территорияда, жылы қандылар мен омыртқалыларыдың қолайлы табиғат жағдайына туындағанда ауру таратуы немесе ауруды үлкейтуін айтамыз. Климаттық карталарды қарасақ, біз экватордан оңтүстікке және солтүстікке қарай аурулардың таралу территориясын көреміз, оларды тропиктік аурулар деп атайды. Осындай ыстық, құрғақ, ыстық, ылғалды және құрғақ климатта өзіне тән алуан түрлі жануар және өсімдік түрлері болады, алайда олар ауру таратушылар болып табылады. Көптеген аурулардың таралуы сол жердегі халықтың әлеуметтік жағдайы, санитарлық-гигиеналық талаптардың сақталмауы, дұрыс тамақтанбау, медициналық қызметтің дұрыс көрсетілмеуі себеп болып табылады [4] .

Дүние жүзінде 10 мыңға жуық улы өсімдіктер белгілі, олардың көбі тропиктер мен субтропиктерде кездеседі. Олардың адамға ағзасына зияны уларындағы заттарға байланысты атап айтсақ: алколойдттар, гликозит, эфир майы, органикалық қышқылдарға байланысты. Улы өсімдіктер десек оларға саңырауқұлақтар мен папоротниктерді айтсақ болады. Дүние жүзінің инфекциялық және паразиттік картасына көз жүгіртсек, Солтүстік Африка (Марокко, Алжир, Тунис, Ливия, Египет) кең таралаған ауруларды көруге болады. Оларға: iш өту аурулар, қантышқақтар, гепатит Е және гепатит А [3] .

Адам денсаулығына табиғи және әлеуметтiк-экономикалық факторлардың әсер ету заңдылықтарын анықтауында-медициналық географияның әртүрлi зерттеу әдiстердi пайдаланады. Медициналық-географиялық зерттеу жүргізу барысында зертеліп отырған территорияға сипаттама беріледі, яғни табиғи жағдайы, әлеуметтiк-экономикалық, медициналық-санитарлық жағдай және өлім-жітім туралы мәліметтер жиналады. Статисткалық мәліметтер, яғни халықтың сырқаттанушылар құрамын анықтайтын мәліметтер пайдаланылады. Жиналған мәліметтер негізінде медициналық-географиялық карта құрастырылады. Медициналық-географияда негізгі үш түрлі әдістер бар: медициналық-географиялық сипаттама, картографиялық және статистикалық әдіс [4] .

Медициналық-географияда далалық зерттеулер жүргізу барысында және биология, география (табиғи және әлеуметтік), демография, экономика, этнография, әлеуметтану, тарих ғылымдарынан мәліметтер алынады. Медициналық-географиялық зерттеулер нәтижелерін әртүрлі сала мамандары пайдаланады, географтар, құрылысшылар және тағы басқа сала мамандары. А. П. Виноградов және В. В. Ковальски биогеохимиялық теорияның медицинада, биология және ауыл шаруашылығында пайдалауын қарастырған. Бұл теорияның маңызы биогеохимиялық провинциялардың және биогеохимиялық аудандар туралы түсінікті қалыптастырды. Биогеохимиялық провинция-бұл жердегі белгілі бір облыс және оның өзіне тән тау жыныстарында, топырағында, жер беті және жер асты суларында, өсімдіктерінде химиялық элементтері болады, осы байланысты ол жерде сол территоряға тән ауру түрлерінің таралуына әсер етеді. Бұл жағдай сол жерде тұратын адамдар тұтынатын тамағы мен суларында белгілі бір химялық элементтердің аз немесе шамадан көп болуымен түсіндіріледі. Осындай эндемикалық ауруларға тамақ құрамында тұздың жетіспеуінен пайда болатын зоб ауруын, ауыз суында фтордың жетіспеуінен тіс жегі ауруларының пайда болуы және қоршаған ортада фтордың шамадан тыс асып кеткенде флюороз ауруының пайда болуы. Биохимиялық повинциялармен қатар техногендік повинциялар болады, ол сол жердегі өнеркәсіп орындарымен байланысты. Техногендік биогеохимиялық провинциялар өнеркәсіпорындары ареалдарында химиялық элементтердің ластануымен байланысты, мысалы алюминий заводының айналасында фтор сутекпен және олардың қоспаларымен ареалда халық флюорозбен ауырады [5] .

Халыққа медициналық-географиялық тұрғыдан баға беру барысында географиялық орналасуы, еңбек етуі және тұрмыстық жағдайына үлкен мән беріледі. Кей жағадайларда аурулар кенет пайда болуы мүмкін бұл сол жерге келетін демалушылар немесе уақытша келетін жұмысшылар ағымынада байланысты болуы мүмкін. Кез келген жерге сипаттама беру барысында біз халық саны, тығыздығы және орналасуы деген сияқты мәліметтер жиналады, ол мәліметтерді жылда берілетін статистикалық есептерден алуға болады. Сонымен қатар сол жерде тұратын тұрғындардың тамақтануы, салты, еңбек ету аясы және тұрмыстық жағдайы үлкен әсер етеді. Мысалы, кәсіби аурулар болуы мүмкін, ол істейтін жұмыс орында болатын шудан және т. б жағдайларға байланысты болуы мүмкін. Кәсіби аурулар адам ағзасына өнеркәсіптің келенсіз факторларың әсер ету: шаң тозан, діріл, шу аурулар. Медициналық-географиялық баға беру кезінде аурулар таралған жердің ландшафты, өсімдік түрлері, теңіз деңгейінен биіктігі, су сапасы, жел бағыты ескеріледі [6] .

Медициналық-географияның зерттеу әдістерінде сипаттау әдісінде табиғи және әлеуметтік-экономикалық, медициналық-санитарлық жағдай және халықтың сырқаттанушылар құрамы жайында мәліметтер жиналады. Жиналған мәліметтер жүйеленіп, ғылыми сараптамадан өтіп, зерттеліп отырған территорияның халқының денсаулығына әсер ететін факторлар анықталады.

Медициналық статистика негізінде:

жалпы және жекелеген түрде халық денсаулығының жағдайы және динамикасы анықталады (жынысы және кәсібі бойынша және т. б. ) ;
денсаулық сақтаудың мекемелердің және органдарының (дәрiгер кадрлар, мекемелер желiсі, олардың емдiк-профилактикалық, санитарлық-гигиеналық және эпидемияға қарсы жұмыстары және т. б. ) қызметі анықталады;
қоршаған ортаның адамға және оның денсаулығын жақсартуға бағатталған шараларының тиiмдiлiгіне баға беріледі [7] .

Медициналық-география үшін есептік құжаттар өте құнды болып саналады: диспансеризация туралы мәліметтер, медициналық құжаттар және әр түрлі аурулармен сырқаттанған сырқаттанушылар құрамы жайындағы мәліметтер. Осы сипаттамалар негізінде медициналық-географиялық карталар құрастырылады. Демографиялық статистика мәліметтері ең құнды мәліметтер қатарына жатады. Демографиялық көрсеткіштерге: халық саны, жыныстық және жастық құрамы, жалпы және нәрестелер өлімі, табиғи өсім және халықтың орташа өмір сүру жасы жатады [8] .

А. А. Шошин «Медициналық-география негіздері» деген еңбегінде медициналық-географиямен медициналық статистика арасындағы байланысты көрсеткен. Өз еңбегінде «Ауруларға медициналық-географиялық талдауына жалпы аурулар құрылымына, ауру динамикасына, аурулардың пайда болу мезгілдеріне және инфекциялық және инфекциялық емес аурулардың таралуын енгізген. Зерттеу нысаны медициналық-географияның зерттеу нысаны өлім-жітімді және шектік көрсеткіштерді көрсеткен» [9] .

Медициналық статистиканың негізі жалпы статистика және математикалық статистика. Медициналық статистиканың теориясының және практикасының дамуына әсер еткен математика, кибернетика, информатика, есептеу техникасы, ақпаратты есептеу техникасымен өңдеу медициналық статистиканың дамуына әсер етті. Медициналық статистика мынадай негізгі бөлімдерден тұрады:

- жалпы теориясы және әдістер;

- халықтың денсаулық статистикасы;

- денсаулық сақтау статистикасы;

- медициналық статистиканың әдістерін клиникалық, лабораториялық және тәжірибелік зерттеулерде пайдалану [10] .

Статистикалық зерттеудің негізгі әдісін статистикалық бақылау( жоспарлау әдісіне кіреді) ; басқарушылық ақпаратты топтастыру; математикалық және статистикалық деректерді салыстырмалы талдау: салыстырмалы көрсеткіштер, өзара байланысты және өзара байланысты зерттеулер, Пульс пен құбылыстар динамикасын бағалау, эксперименталды статистиканы жоспарлау, болжау, статистикалық талдау, графикалық талдау және т. б.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.