Білім алушыларды үйде оқытуды ұйымдастырудың ерекшеліктері
Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрлігі Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы
2022-2023 ОҚУ ЖЫЛЫНДА ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ОРТА БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМДАРЫНДА
ОҚУ-ТӘРБИЕ ПРОЦЕСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ТУРАЛЫ
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ ХАТ
2
Нұр-Сұлтан 2022
Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының Ғылыми-әдістемелік кеңесі шешімімен ұсынылды
(2022 жылғы 21 шілдедегі №8 хаттама).
2022-2023 оқу жылында Қазақстан Республикасының орта білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы. Әдістемелік нұсқау хат. - Нұр-Сұлтан: Ы.Алтынсарин атындағы ҰБА, 2022. - 320 б.
Әдістемелік нұсқау хатта Қазақстан Республикасы білім беру ұйымдарының мектепалды және 1-11-сыныптарында 2022-2023 оқу жылындағы оқу-тәрбие процесін ұйымдастыру жөніндегі материалдар берілген.
Әдістемелік нұсқау хат орта білім беру ұйымдарының басшыларына, педагогтеріне, әдіскерлерге, білім басқармалары мен бөлімдерінің, білім беру саласындағы сапаны қамтамасыз ету департаменттерінің басшылары мен мамандарына арналған.
(C) Ы. Алтынсарин атындағы ҰБА, 2022
Құрметті әріптестер!
Оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы Әдістемелік нұсқау хат жыл сайын орта білім беру ұйымдарына жолданады. Дәстүрлі түрде бұл хатты педагогтер оқу жылының басында алады.
Әдістемелік нұсқау хаттың мақсаты - еліміздің білім беру ұйымдарына әдіснамалық және оқу-әдістемелік қолдау көрсету.
Пандемияның екі жылдық кезеңінен кейін білім беру ұйымдары дәстүрлі оқыту форматына көшті. Білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру алдағы оқу жылында да өзекті міндет болып қала береді.
Мектеп басшылығы мен педагогтер білім алушылардың біліміндегі олқылықтарды анықтау, олардың орнын толықтыру жұмысын ойластыру және тиімді жүргізу маңызды. Оқу үлгерімі төмен білім алушылармен арнайы жұмысты ұйымдастыру қажет.
Білім беру процесі білім алушыларға бағытталғандықтан оған қолайлы да, қауіпсіз орта құруға негізделуі тиіс. Тәрбие жұмысын ұйымдастыру кезіндегі басым бағыт баланың жеке басына тілектестік қарым-қатынас, құрмет пен сенім, балалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету, оларды кемсітушілікке жол бермеу болып табылады.
Алдағы оқу жылының ерекшеліктерінің бірі балалардың қауіпсіздігі мен көрсетілетін қызметтердің сапасына қатысты мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға қойылатын талаптарды күшейту, ерекше білім беруге қажеттігі бар білім алушылар үшін жағдай жасау болып табылады.
Орта білім беруде білім алушылардың метапәндік дағдылары мен құндылықтарын қалыптастыруға және дамытуға, ерте кәсіптік бағдар беруге, инклюзивті орта мәдениетін қалыптастыруға баса назар аударылатын болады.
Құрметті педагогтер! Осы әдістемелік нұсқау хат Сіздерге алдағы оқу жылында білім беру процесінің тиімділігін қамтамасыз етуде сенімді бағдар болады деп үміттенеміз.
ОҚУ-ТӘРБИЕ ПРОЦЕСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ 2022-2023 ОҚУ ЖЫЛЫНДАҒЫ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Мектепалды даярлық сыныптарына арналған Үлгілік оқу жоспарлары мен Үлгілік оқу бағдарламаларын өзгерту
Оқу жылының ұзақтығы 1-сыныптарда 35 оқу аптасын, 2-11 (12) сыныптарда - 36 оқу аптасын құрайды
Анықтама:
Бір күнтізбелік жылда:
демалыс күндері-117
демалыс және мереке күндері - 75 күн оқу күндері-173
Мектептерде білім алушылар үшін демалыс күндерінің жиыны-192 күн
1 сыныптар үшін Үлгілік оқу жоспарындағы өзгерістер:
оқытуқазақтіліндежүргізілетінмектеп тердің1-сыныбында
Әліппе және Ана тілі пәндері,
қазақ тілінде оқытпайтын мектептерде - Букварь,Обучение грамоте және Қазақ тілі пәндері оқытылады
Өзін-өзітанупәніҮлгілікоқужоспа рыныңинвариантты компонентінен шығарылды
Көркем еңбек пәні 1 сыныпта екі пәнге бөлінді: Еңбекке баулу және
Бейнелеу өнері
Білім алушылардың білімдеріндегі олқылықтардың орнын толықтыру
Үлгерімі төмен білім алушылармен жеке жұмыс жүргізуді ұйымдастыру
Ерекшебілімберудіқажетететінбілімал ушыларғаоқу бағдарламаларын бейімдеу
Ерекшебілімберудіқажетететінбілімал ушыларғатиімді психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету
Білімалушылардыңбілімжетістіктеріне мониторингжүргізу (4, 9 сыныптар)
Алтын белгі белгісіне үміткерлер үшін білім алушыларды қорытынды аттестаттаудан өткізу тәртібіне өзгерістер енгізу
Халықаралықпәндіколимпиадажеңімпазд арыменолардың педагогтеріне бір реттік ақшалай сыйақы беріледі
5-11-сыныптар аралығында Жаһандық құзыреттер таңдау курсын оқытуды жалғастыру
Ұлттық құндылықтар негізінде мектептің мәдени ортасын қалыптастыру
Балалар жылына арналған іс-шараларды өткізу
Оқуға құштар мектеп, Дебат қозғалыстары, Мектеп парламенті,
Балалар және театр Жылыжайлар және т.б. жобаларын іске асыру
Мектеп-ата-анаконсилиумымектеп- ата-анақарым-қатынасының жаңа форматын енгізу
Ертеден кәсіптік бағдар беру жұмыстарын жүргізу
Кәсіби бағдарлаушы педагогі лауазымын енгізу
Жан басына шаққандағы қаржыландыру механизмін жүзеге асыру
Педагогтерді жұмысқа қабылдаудың жаңа ережелерін енгізу
Аймақтарға үздік педагогтерді тартудың арнайы бағдарламасын енгізу
Тірек мектебі - магнитті мектептер кешені, Виртуалды мектеп,
Цифрлық мұғалім пилоттық жобаларын енгізу
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ОРТА БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМДАРЫНДА ОҚУ-ТӘРБИЕ ПРОЦЕСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ 2022-2023 ОҚУ ЖЫЛЫНДАҒЫ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ТУРАЛЫ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ ХАТЫ
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы
№ 726 қаулысымен бекітілген Білімді ұлт сапалы білім беру Ұлттық жобасына сәйкес тұлғаны ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар негізінде тәрбиелеу мен оқытуды қамтамасыз ету қажет.
Әрбір білім беру ұйымының міндеті-ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарға бағдарланған, функционалдық сауаттылық дағдылары бар және оны қоршаған болмыста бәсекеге қабілетті бола алатын білім алушы тұлғасының үйлесімді қалыптасуы мен дамуы үшін қолайлы білім беру ортасын құру.
2022-2023 оқу жылында білім беруді ұйымдастыруда келесі міндеттерге назар аудару керек:
білім алушылардың білімін толықтыру;
қауіпсіз және қолайлы білім беру ортасымен қамтамасыз ету;
білім алушыларға сапалы білімнің қолжетімділігін қамтамасыз ету;
цифрлық инфрақұрылыммен және ресурстармен жабдықтау;
инклюзивті білім беруді қамтамасыз ету.
1.
ОРТА БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМДАРЫНДА ОҚУ-ТӘРБИЕ ПРОЦЕСІН
ҰЙЫМДАСТЫРУ
Білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастыруды қамтамасыз етудің негізгі нормативтік құқықтық актілері
2022-2023 оқу жылында білім беру ұйымдары білім беру процесін ұйымдастыру кезінде Білім туралы, Педагог мәртебесі туралы, Қазақстан Республикасындағы Баланың құқықтары туралы Қазақстан Республикасының Заңдарын басшылыққа алуы және оқу-тәрбие процесін келесі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асыруы тиіс:
- Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы (бұдан әрі - МЖМБС) (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығы;
- Қазақстан Республикасында бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы (ҚР МП 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығы);
Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндер, таңдау курстары мен факультативтер бойынша үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығы);
Білімді ұлт Сапалы білім Ұлттық жобасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы № 726 Қаулысы;
Білім алушылардың үлгеріміне ағымдық бақылау, аралық және қорытынды аттестаттау өткізудің үлгілік ережелерін бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығы);
Орта білім беру ұйымдарына арналған оқулықтардың, мектепке дейінгі ұйымдарға, орта білім беру ұйымдарына арналған оқу-әдістемелік кешендердің, оның ішінде электрондық нысандағы тізбесін бекіту туралы (ҚР БҒМ 2020 жылғы 22 мамырдағы № 216 бұйрығы);
ҚР БҒМ кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы (ҚР БҒМ 2019 жылғы 26 шілдедегі № 334 бұйрығы);
Тиісті үлгідегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2018 жылғы 30 қазандағы №595 бұйрығы);
Арнайы білім беру ұйымдары түрлерінің қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2017 жылғы 14 ақпандағы № 66 бұйрығы);
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуды, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беруді жан басына нормативтік қаржыландыру қағидаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2017 жылғы 27 қарашадағы № 596 бұйрығы);
Мектепке дейінгі, орта білім беру ұйымдарын, сондай-ақ арнайы білім беру ұйымдарын жабдықтармен және жиһазбен жарақтандыру нормаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2016 жылғы 22 қаңтардағы №70 бұйрығы);
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуды, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, қосымша білімнің білім беру бағдарламаларын және арнайы оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында жұмыс істейтін педагогтерді және білім және ғылым саласындағы басқа да азаматтық қызметшілерді аттестаттаудан өткізу қағидалары мен шарттарын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2016 жылғы 27 қаңтардағы № 83 бұйрығы);
Білім беру қызметіне қойылатын біліктілік талаптарын және оларға сәйкестікті растайтын құжаттар тізбесін бекіту туралы (ҚР БҒМ 2015 жылғы 17 маусымдағы № 391 бұйрығы);
Мемлекеттік білім беру ұйымдарының бірінші басшыларын ротациялауды жүргізу қағидаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2021 жылғы 11 қарашадағы № 559 бұйрығы);
Мемлекеттік білім беру ұйымдарының бірінші басшылары мен педагогтерін лауазымға тағайындау, лауазымнан босату қағидаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2012 жылғы 21 ақпандағы № 57 бұйрығы);
Мамандандырылған Білім беру ұйымдарының желісін және дарынды балалармен жұмыс жөніндегі оқу-әдістемелік Кеңес туралы ережені бекіту туралы (ҚР БҒМ 2015 жылғы 1 шілдедегі № 428 бұйрығы);
Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының педагогтері жүргізу үшін міндетті құжаттардың тізбесін және олардың нысандарын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2020 жылғы 6 сәуірдегі № 130 бұйрығы);
Қашықтықтан білім беру технологиялары бойынша оқу процесін ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2015 жылғы 20 наурыздағы
№ 137 бұйрығы);
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарында педагогикалық кеңес қызметін ұйымдастырудың және оны сайлау тәртібінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы ҚР БҒМ 2008 жылғы 16 мамырдағы № 272 бұйрығы (өзгерістер мен толықтырулар ҚР БҒМ 2020 жылғы 2 сәуірдегі №125 бұйрығымен енгізілген);
Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар санитариялық қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 5 тамыздағы № ҚР ДСМ-76 бұйрығы;
Еңбек нарығының қажеттіліктерін ескере отырып, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды даярлауға, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының дайындық бөлімдеріне, сондай-ақ мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытуға, орта білім беруге және қосымша білім беруге мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру қағидаларын бекіту туралы (ҚР Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 29 қаңтардағы №122 бұйрығы);
Педагогтердің біліктілігін арттыру курстарының білім беру бағдарламаларын әзірлеу, келісу және бекіту қағидаларын бекіту туралы (ҚР Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 4 мамырдағы №175 бұйрығы);
Үздік педагог атағын беру қағидаларын бекіту туралы (ҚР Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 16 қаңтардағы №12 бұйрығы);
Педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курстарын ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 28 қаңтардағы № 95 бұйрығы);
Орта білім беру ұйымдары үшін міндетті мектеп формасына қойылатын талаптарды бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 14 қаңтардағы № 26 бұйрығы);
Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидаларын бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 12 қазандағы № 564 бұйрығы);
Орта білім беру ұйымдарындағы сынып жетекшілігі туралы ережені бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 12 қаңтардағы № 18 бұйрығы);
Жеңімпаздар, жүлдегерлер және оларды дайындаған педагогтер бюджет қаражаты есебінен біржолғы сыйақымен марапатталатын жалпы білім беретін пәндер бойынша халықаралық олимпиадалардың тізбесін бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 20 шілдедегі № 333 бұйрығы);
Білім беру деңгейлері бойынша сапаны қамтамасыз ету жөніндегі басшылықты бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 23 маусым № 292 бұйрығы).
МЖМБС, Үлгілік оқу жоспарлары, Үлгілік оқу бағдарламалары Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының Altynsarin Academy (uba.edu.kz) сайтында орналастырылған.
Орта білім беру ұйымдарының әкімшілігінде МЖМБС, үлгілік оқу жоспарлары, үлгілік оқу бағдарламаларының бір данада шығарылған қағаз нұсқасы болуы керек.
Педагогтер МЖМБС, Үлгілік оқу жоспарлары, Үлгілік оқу бағдарламаларының электронды нұсқасымен жұмыс жүргізе алады. Жоба. 2022-2023 оқу жылына арналған ҮОЖ осында орналасқан
Білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері
Республиканың жалпы білім беретін мектептеріндегі оқу процесі Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген Үлгілік оқу жоспарларына (бұдан әрі
ҮОЖ) сәйкес жүргізіледі (өзгерістер мен толықтырулармен).
Меншік және оқыту түріне қарамастан, білім беру ұйымдарына оқу процесін жүзеге асыруда педагогикалық кеңестің шешімі негізінде Үлгілік оқу
жоспарын таңдауға академиялық еркіндік беріледі.
Білім беру ұйымы педагогикалық кеңестің шешімімен:
әр сыныпқа жеке-жеке;
параллель сыныптарға;
мектеп бойынша Үлгілік оқу жоспарының біреуін таңдай алады.
Күтпеген жағдайларға байланысты оқу апталарын қысқарту кезінде оқыту мақсаттарын оқу материалдарының күрделілігін және білімдегі олқылықтарды талдауды ескере отырып, оларды интеграциялау арқылы оңтайландыру қажет.
2022-2023 оқу жылынан бастап мынадай өзгерістер енгізіледі:
Оқужылыныңұзақтығы1-сыныптарда35оқу аптасын,2-11(12) сыныптарда - 36 оқу аптасын құрайды.
Бастауыш білім берудің үлгілік оқу жоспарының оқыту қазақ тілінде
жүргізілетін 1 сыныптарына мынадай өзгерістер енгізілді:
ӘліппежәнеАнатіліпәндері оқытылады;
ШетелтіліжәнеОрыстіліпәндер і оқытылмайды;
Көркемеңбекпәніекіпәнгебөлінді:
Еңбекке баулу және Бейнелеу өнері;
Оқыту орыс тілінде жүргізілетін 1-сыныптарға арналған бастауыш білім берудің үлгілік оқу жоспарына мынадай өзгерістер енгізілді:
Қазақ тілі, Букварь және Обучение грамоте пәндері оқытылады;
Шет тілі пәні алынып тасталды;
Көркем еңбек пәні екі пәнге бөлінді: Еңбекке баулу және Бейнелеу өнері.
Ұйғыр,өзбек,тәжіктілдеріндеоқытатын 1-сыныпқаарналған Бастауыш білім берудің үлгілік оқу жоспарына мынадай өзгерістер енгізілді:
Қазақ тілі, Әліппе және Ана тілі пәндері оқытылады;
Орыс тілі және Шет тілі пәндері алынып тасталды;
Көркем еңбек пәні екі пәнге бөлінді: Еңбекке баулу және Бейнелеу өнері.
Ата-аналардың қаражаты есебінен оқулықтар мен жұмыс дәптерлерін (бастауыш сыныптарға арналған жазуларды) сатып алуға жол берілмейді.
ОӘК бюджет қаражаты есебінен ғана сатып алынады.
Бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығы) жалпы білім беретін білім беру ұйымдарында сыныпты екі топқа бөлу сыныптарда 24 және одан да көп білім алушылар болған кезде жүзеге асырылады:
қазақ тілінде оқытпайтын сыныптардағы қазақ тіліне;
шет тіліне;
цифрлық сауаттылық (1-сыныптан басқа) негізінде жүзеге асырылады.
Ескертпе: Цифрлық сауаттылық пәні бойынша 1-сыныпта сынып екі топқа бөлінбейді.
Шет тілі пәні 2022-2023 оқу жылы ҮОЖ сәйкес 2 сыныптарда оқытылады
Негізгі орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығы) сәйкес білім беру ұйымдарында сыныпты екі топқа бөлу Қазақстан Республикасының Білім беру саласындағы заңнамасына сәйкес 24 және одан да көп білім алушы болғанда:
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні оқыту қазақ тілінде жүргізілмейтін сыныптардағы;
шетел тілдері;
көркем еңбек;
информатика екіге бөлініп оқытылады.
Ескертпе:
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша сыныпты екі топқа бөлу қазақ тілінде оқытпайтын барлық сыныптарда жүргізіледі. Бұл ретте жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11-сыныптарда апталық сағаттық жүктеменің өзгеруімен топтарға бөлу сақталған.
Мектептер оқу тіліне қарамастан, мектептен тыс және жалпы мектепішілік іс- шараларды негізінен қазақ тілінде ұйымдастырады.
Жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы No
348бұйрығы)сәйкесбілімберуұйымдарын дасынып24оқушымен толтырылған, немесе одан да көп кезде екі топқа бөлінеді:
оқыту қазақ тілінде жүргізілмейтін сыныптарда - қазақ тілі мен әдебиеті;
шет тілі;
информатика.
Сыныпты екі топқа бөлуге жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша білім беру ұйымдарында орыс тілі мен әдебиеті пәнінен сыныпта 24 және одан да көп білім алушы болғанда барлық орыс тілінде оқытпайтын сыныптарда екіге бөлу қарастырылады.
2022-23 оқу жылынан бастап сыныпты екі топқа бөлу қалалық және ауылдық мектептерде сыныпта 24 және одан да көп білім алушы болған кезде жүзеге асырылады (бұрын ауылдық мектептерде бөлу сыныпта білім алушылар саны 20 адам болған кезде жүзеге асырылған).
Тиісті үлгідегі және түрдегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы ҚР БҒМ 2018 жылғы 30 қазандағы №595 бұйрығына сәйкес шағын жинақты мектептерде жекелеген пәндер бойынша бөлу біріктірілген немесе дербес сыныптарда білім алушылардың әртүрлі жастағы оқуын ескере отырып, 16 және одан да көп білім алушы болған жағдайда жүзеге асырылады.
2024-2025 оқу жылынан бастап мынадай өзгерістер енгізіледі:
Оқыту қазақ орыс тілдерінде жүргізілетін бастауыш білім берудің Үлгілік оқу жоспарына мынадай өзгерістер енгізіледі:
Шетел тілі пәні 3-сыныптан бастап оқытылады.
Негізгі орта білім берудің Үлгілік оқу жоспарында:
Оқыту қазақ тілінде жүргізілмейтін сыныптарда Қазақ тілі мен әдебиеті пәні Қазақ тілі және Қазақ әдебиеті пәндеріне, оқыту орыс тілінде жүргізілмейтін сыныптарда Орыс тілі мен әдебиеті пәні Орыс тілі және
Әлем әдебиеті оқу пәндеріне бөлінеді.
Дүниежүзі тарихы пәнінің атауы Әлем тарихы пәні болып өзгереді.
9-сыныпта География пәнінің атауы География. Қазақстан географиясы пәні болып өзгереді.
2024-2025 оқу жылынан бастап CEFR деңгейлерінің талаптарына сәйкес
қазақ және қазақ емес тілдерде оқытатын мектептерде 3-сыныптан бастап
Шетел тілі пәні аптасына 3 сағат көлемінде оқытылатын болады.
Бастауыш мектептегі ҮОЖ өзгерістері 2022-2023 оқу жылының 1- сыныбынан білім алатын білім алушыларға қатысты.
ҮОЖ өзгертулер кезең-кезеңімен енгізіледі: 1-сынып - 2022-2023 оқу жылы;
2-сынып - 2023-2024 оқу жылы; 3-сынып - 2024-2025 оқу жылы; 4-сынып - 2025-2026 оқу жылы
2022-2023 оқу жылында бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарының вариативті компоненті сағаттарын
жүзеге асыру бойынша ұсыныстар
Бастауыш білім беру деңгейінің оқыту қазақ тілінде жүргізілетін сыныптарында вариативтік компоненттің апталық оқу жүктемесінің жалпы көлемі:
1-сыныпта - 1 сағатты; 2-сыныпта - 1 сағатты; 3-сыныпта - 1 сағатты;
4-сыныпта - 1 сағатты құрайды.
1-4 сыныптарда оқу жоспарының вариативті компонентінің сағаттарын математикалық сауаттылықты, математикалық сөйлеуді дамытуға бағытталған
Математика пәнін оқуға, сондай-ақ шахмат пен домбырада ойнау сабақтарына бөлу ұсынылады.
Шахмат ойнау логикалық ойлауды дамытады және маңызды жалпы білім беру дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді.
5-9 сыныптарда вариативтік компонент сағаттары Жаһандық құзыреттер курсын оқуға бөлінеді. Домбырада ойнау дағдыларын қалыптастыру білім алушылардың эстетикалық және көркем мәдениетін дамытуға ықпал етеді. Музыка сабағында домбырада ойнауды үйренуді жалғастыру қажет.
Қазақ тілінде оқытатын қоғамдық-гуманитарлық бағыт бойынша вариативті компоненттің апталық оқу жүктемесінің жалпы көлемі жалпы орта білім беру деңгейін құрайды:
сыныпта-5 сағат;
сыныпта-5 сағат.
Оның ішінде 1 сағат Жаһандық құзыреттер курсын оқуға бөлінеді.
Оқу жоспарының вариативтік компонентіндегі басқа сағаттарды инварианттік компоненттегі пәндерді оқытуға бөлу ұсынылады.
Орыс тілінде оқытатын қоғамдық-гуманитарлық бағыт және қазақ және орыс тілдерінде оқытатын жаратылыстану-математикалық бағыт бойынша вариативті компоненттің апталық оқу жүктемесінің жалпы көлемі жалпы орта білім беру деңгейін құрайды:
сыныпта-1 сағат;
сыныпта-1 сағат.
Сағаттар Жаһандық құзыреттер курсын оқуға бөлінеді.
Вариативті компонентті анықтау кезінде білім алушылардың жас және жеке ерекшеліктері, қызығушылықтары және білім беру ұйымы қызметінің бағыты ескеріледі.
Қазақ және қазақ тілінде оқытпайтын сыныптарының типтік оқу жоспарларында вариативті компоненттің сағаттары әртүрлі. Бұл қазақ тілінде оқытпайтын үлгілік оқу жоспарларында инвариантты компонентке бөлінетін сағаттар көп
болуына байланысты, өйткені қазақ тілі мемлекеттік тіл ретінде 1-ден 11- сыныпқа дейін аптасына 2-ден 5 сағатқа дейін оқытылады
2-11 (12) сыныптарда сабақтың ұзақтығы - 45 минут. Бірінші сыныптардың оқу сабақтарының режимі: қыркүйекте - күніне 35 минуттан үш сабақ, қазан айынан бастап Санитариялық қағидаларға сәйкес көз шынықтыру жаттығулары мен гимнастикаларын жасай отырып 45 минуттан өткізіледі
Білім беру ұйымдарына оқуға қабылдау Меншік нысаны мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдау тәртібі, сондай-ақ мемлекеттік қызметтер көрсету тәртібі, білім беру ұйымдарына құжаттарды қабылдау және оқуға қабылдау, балаларды бастауыш білім беру ұйымдары арасында ауыстыру үшін құжаттарды қабылдау, негізгі орта және жалпы орта білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидаларын бекіту туралы ҚР БҒМ 2018 жылғы 12 қазандағы № 564 бұйрығы негізінде жүзеге асырылады (өзгерістер мен толықтырулар 2020 жылғы 7 тамыздағы №332 бұйрығымен бекітілген).
Бірінші сыныпқа қабылдау кезінде жалпы білім беретін мектептерде қабылдау емтихандарын, тестілеуді өткізуге жол берілмейді.
Сабақ кестесін құруда мектеп әкімшілігіне әрбір сыныптағы пәндер бойынша оқу сағаттарының нормаларын, мектептің материалдық-техникалық базасы мен кадр ресурстарын ескере отырып, автоматтандырылған бағдарламаларды пайдалану ұсынылады. Білім алушылардың бір күндік және апта ішіндегі ой еңбегінің жұмысқа қабілеттілігі динамикасын ескеру және
Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар Санитариялық қағидаларының 4-қосымшасына сәйкес пәндерді қиындығына қарай саралау кестесін пайдалану қажет (ҚР ДСМ 2021 жылғы 5 тамыздағы № ҚР ДСМ-76 бұйрығы).
Мереке күндеріне сәйкес келген сабақтар басқа күндерге ауыстырылады. Осы жағдайда сабақтардың тақырыптарыоқу мақсаттары оқу бағдарламасының мазмұнына сәйкес кіріктірілуі қажет.
Бұл ретте қосымша сағаттар бөлінбейді. Сабақтардың кіріктірілген тақырыбы журналдың бір жолына жазылады.
Білім беру ұйымы басшысының бұйрығы негізінде бұл өзгерістер электрондық журналда көрсетіледі.
Электрондық журналдар мен күнделіктерді толықтыру бойынша техникалық қолдау кол-центр, қолдау қызметі арқылы жүзеге асырылады.
Мектепішілік бақылау
Мектепішілік бақылау оқу-тәрбие процесін үйлестіруді жалпы мемлекеттік талаптарға (нормативтерге) және оқушы мен педагогтің дамып келе жатқан тұлғаларының сұраныстарына сәйкестігін зерделеу және талдау
мақсатында жүзеге асырылады.
Оқыту процесінің және білім алушының оқу жетістігінің сапасын арттыру, педагогтерде және білім алушыларда кездесетін проблемаларды зерделеу мақсатында мектепішілік бақылауды күшейту қажет.
Оқу жылына арналған мектепішілік бақылау жоспары Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының педагогтері жүргізу үшін міндетті құжаттардың тізбесін және олардың нысандарын бекіту туралы ҚР БҒМ-нің 2020 жылғы 6 сәуірдегі №130 бұйрығына сәйкес дайындалады.
Оқу процесін ұйымдастыру мен мектепішілік бақылауды тиімді жүзеге асыру үшін білім беру ұйымдарының әкімшілігіне келесі нормативтер ұсынылады (1-кесте).
1-кесте. Мектепішілік бақылау нормативтері
№
Бақылау нысандары
Нормалар
1
Сабаққа қатысу, бақылау және талдау
директордың орынбасарлары үшін айына кемінде 8 сабақ;
білім беру ұйымының директоры үшін айына кемінде 4 сабақ;
1 сабаққа қатысу ұзақтығы - 45 минут.
2
Қысқа мерзімді және орта мерзімді
жоспарларды тексеру
мектепшілік бақылау жоспарына сәйкес
3
Электронды сынып журналдарын тексеру
мектепшілік бақылау жоспарына сәйкес
4
БЖБ және ТЖБ-ның жүргізілуін тексеру
мектептің бекітілген кестесі бойынша
5
Оқыту процесінде педагогтердің
қашықтан оқыту технологиялары мен ЦБР қолдануы
мектепшілік бақылау жоспарына сәйкес
Сабақтарға қатысу алдын ала дайындалған, білім беру ұйымының басшысы бекіткен жоспар және міндетті түрде ақпарат тақтасына орналастырылған кесте бойынша жүзеге асырылады. Сабаққа жоспарланбаған қатысуға педагогке оның кәсіби өсуі мен дамуы үшін нақты әдістемелік көмек көрсету мақсатында ғана жол беріледі.
Білім беру ұйымы әкімшілігінің сабаққа қатысу нәтижелері бақылау парақтарында, сабаққа қатысу журналында тіркеледі.
Сабақтарғақатысумақсаттарыбілімберу ұйымыныңмақсаттарына, міндеттеріне және ерекшеліктеріне байланысты анықталады.
Мектепішілік бақылаудың мақсаттарына байланысты сабақты бақылау парағы әзірленеді.
Сабақты бақылау, зерттеу мен талдау оқыту процесін жақсартудың,
педагогтің кәсіби өсуі мен дамуының, білім алушылардың білім сапасын арттырудың негізі болып табылады. Сабақтарды бақылау нәтижелері пәндік әдістемелік бірлестіктердің, әдістемелік кеңестердің отырыстарында жүйелі түрде талқылануы тиіс.
Сабақты талдау (ауызша жүргізілуі мүмкін) мыналарды көздейді:
педагогтің сабақты өзіндік талдауы;
сабақтың ұтымды және проблемалық тұстарын бөліп көрсету;
педагогке ұсыныстар беру.
Педагогтердің бір-бірінің сабағына жүйелі түрде қатысуы ұсынылады.
Карантиндік және шектеу шаралары кезеңіндегі оқыту жағдайында мектепішілік бақылау онлайн форматта жүргізіледі.
Электрондық журналдарды тексеру нормаларын тоқсанына 1 рет анықтау ұсынылады.
Білім беру ұйымының әкімшілігі білімнің таңдамалы тақырыптық бақылау кесімдерін жүргізуді, білім алушылардың жазбаша жұмыстарын (эссе, диктант, мазмұндама және шығарма) тексеруді жоспарлайды.
Педагог дәптерлерді, жазбаша жұмыстарды тексеру нәтижелері бойынша білім алушыға кері байланыс (түсініктеме, орындалған жұмыстағы олқылықтарды түсіндіру және т.б.) ұсынады.
Мұғалімдердің тиімді жұмысын ұйымдастыру үшін әр мектепте
мұғалімдер бөлмесі болуы керек.
Білім беру ұйымының әкімшілігі білімнің таңдаулы тақырыптық бақылау бөлімдерін өткізуді, оқушылардың жазба жұмыстарын (эссе, диктант, презентация және шығарма) тексеруді жоспарлап отыр.
Білім беру сапасын ішкі қамтамасыз ету жүйесі өзара байланысты және өзара шартты элементтерді қамтиды:
білім беру сапасын басқарудың ішкі жүйесін жобалау және жоспарлау (орта білім беру сапасын қамтамасыз ету жөніндегі саясатты іске асыруды қамтамасыз ететін нормативтік, ұйымдастырушылық, әдістемелік және өзге де құжаттарды әзірлеу және бекіту);
оқу-тәрбиелік, ұйымдастырушылық, әдістемелік (қажеттіліктерді зерделеу, ресурстармен қамтамасыз ету, сапаны бақылау және т. б.) процестерді басқару;
процестер мониторингі және түзету (сапа көрсеткіштері мен индикаторларына қол жеткізу бойынша бағалау және талдау, мүдделі тараптармен кері байланыс, басқару жүйесіне және Қызметке білім беру қызметтерін көрсету ретінде түзету іс-қимылдарын енгізу). (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 23 маусымдағы № 292 бұйрығы).
Мұғалім қысқа мерзімді жоспарды электронды немесе қағаз форматта ұсына
алады.
Білім алушылардың оқу жетістігін бағалау және олқылықтардың орнын толықтыру жұмысын ұйымдастырудың ерекшеліктері
Педагог бағалауды нормативтік-құқықтық актілерге және мұғалімдерге, ата-аналарға және оқушыларға көмектесу үшін әзірленген әдістемелік материалдарға сәйкес жүргізуі тиіс:
Білім алушылардың үлгерімін ағымдағы бақылау, аралық және қорытынды мемлекеттік аттестаттау жүргізудің үлгі ережесін бекіту туралы ҚР БҒМ -нің 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығы;
Білім беру мазмұнын жаңарту аясында орта мектеп үшін критериалды бағалау мен құжаттарды рәсімдеу бойынша нұсқаулық;
Бастауышмектепмұғалімдеріүшінкритер иалдыбағалаубойынша нұсқаулық;
Негізгі және жалпы орта мектеп мұғалімдеріне арналған критериалды бағалау бойынша нұсқаулық: оқу-әдістемелік құрал;
Сыныптар, пәндер және тілдер бөлінісінде қалыптастырушы бағалау бойынша тапсырмалар жинағы;
Сыныптар, пәндер және тілдер бөлінісінде жиынтық бағалау бойынша тапсырмалар жинағы;
Сыныптар, пәндер және тілдер бөлінісінде жиынтық бағалау бойынша әдістемелік ұсынымдар.
-
Әдістемелік ұсынымдардыuba.edu.kz, smk.edu.kz сайттарынан жүктеуге
болады.
Әрбір сабақ білім алушылардың өздерінің түсіну деңгейінде оқыту мақсаттары мен оларға қол жеткізу критерийлерін дыбыстауданкөрсетуден басталуы тиіс. Білім алушы оқытудың қойылған мақсатын түсініп, оған қалай қол жеткізуге болатынын түсінуі тиіс.
Әрбір сабақта оқушыларды уақтылы қолдау, оқудағы прогресс, балаларды оқуға ынталандыру, білімдегі олқылықтарды анықтау және олардың оқу жетістіктерін көрсету мақсатында қалыптастырушы бағалауды пайдалану ұсынылады.
Мұғалімнің кері байланысы орындалған тапсырмалардың қорытындылары бойынша түсініктемелер, рубрика, ұсыныстар беру арқылы жүзеге асырылады.
Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау электрондық журналдарда балл түрінде жүзеге асырылады, қажет болған жағдайда мұғалім түсініктемелер енгізеді. Электрондық журнал болмаған жағдайда қағаз журналға қойылады.
Педагог орындалған жұмыс көлемін, оқу тапсырмаларын ескере отырып, оқу жетістіктері үшін балл қою кезеңдерін және сабақ үшін балл қойылатын білім
алушылардың санын дербес айқындайды.
Мұғалім ТЖБ тапсырмаларының техникалық спецификациясы негізінде 2-11- сынып білім алушыларына арналған жиынтық жұмыс тапсырмаларын құрастырады. БЖБ орындау үшін сабақтың формасын (бақылау, практикалық немесе шығармашылық жұмыс, жоба, эссе, диктант, мазмұндама, шығарма, тестілеу және т.б.) және өткізу уақытын педагог дербес айқындайды.
Формативті және жиынтық бағалау тапсырмаларын мұғалімдер академиялық адалдық нормаларын сақтай отырып дербес құрастырады.
Формативті бағалау, оның ішінде үй жұмысын бағалау білім алушылардың оқу мақсаттарына қол жеткізуіне мониторинг жүргізу мен сабақта сараланған жұмысты одан әрі құру үшін жүргізіледі және бір баллдан он баллға дейінгі шекте жүзеге асырылады.
Үйде оқитын, ерекше білім беруді қажет ететін балалар үшін мұғалім оқу жүктемесін және олар оқыған оқу материалдарын ескере отырып, жеке тапсырмалар әзірлейді.
Оқу жылының қорытындысы бойынша аралық аттестаттау өткізілмейді.
Бағалау кезінде бірқатар талаптарды ұстану ескертіледі:
Білім алушылар бағалау үдерісіне белсенді кіреді, соның ішінде сабақта үнемі өзін-өзі бағалау жүргізіледі.
Білім алушының жеке басы емес, оның жұмысы ғана бағаланады.
Білім алушының жұмысы басқа оқушылардың жұмыстарымен емес, үздік орындалған жұмыс үлгісімен салыстырылады.
Әртүрлі формалар мен тапсырмалар түрлері пайдаланылады, тамаша орындалған тапсырмалардың нақты және айқын сипаттамалары әзірленеді.
Білім алушыларға бағалау критерийлері алдын ала белгілі.
Өзін-өзі бағалау білім алушылардың рефлексиясында жеке тұлғаның дамуының міндетті шартын білдіреді.
Білім алушылардың жетістіктерін бағалау үшін формативті бағалау, БЖБ мен ТЖБ оқу тапсырмалары өткен (оқыған) тақырыптар, оқу мақсаттарын қамтуы тиіс. Бағалау критерийлері оқу мақсаттарына сәйкес болуы тиіс.
Білім алушылармен бірге оқу жетістіктерін бағалау және өзін-өзі бағалау үшін критерийлерді әзірлеуі мүмкін.
Оқу тапсырмаларын таңдау және оқушылардың сабақ барысында өз оқу жетістіктерін өзін-өзі бағалауын ұйымдастыруды ойластыру маңызды.
Сабақта білім алушыларға өзін-өзі бағалау және өзара бағалау үшін мүмкіндік беру, өз қателіктерін табу үшін рефлексия ұйымдастыру ұсынылады.
Мұғалім білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау критерийлерін таңдауда және әзірлеуде еркін.
11-сыныпта Қазақстан тарихы пәні бойынша қорытынды аттестаттау ауызша түрде өткізіледі.
2022-2023 оқу жылында Жалпы орта білім туралы Алтын белгі аттестатын алуға үміткерлер үшін Алгебра және анализ бастамалары оқу пәні бойынша қорытынды аттестаттау (жазбаша емтихан) НЗМ ДББҰ филиалдарының базасында өткізіледі. (2008 жылғы 18 наурыздағы № 125
бұйрыққа 2022 жылғы 12 мамырдағы № 193 бұйрығымен енгізілген өзгерістер мен толықтырулармен).
Білім алушылардың үлгерімін ағымдық бақылауды мұғалімдер жиынтық бағалау түрінде бөлімдерді (қиын тақырыптарды), тоқсандық оқуды аяқтағаннан кейін оқу материалының мазмұнын игеру деңгейін анықтау және бекіту үшін жүзеге асырады.
1-сыныпта оқушылардың оқу жетістіктері бағаланбайды.
Білім алушылардың білім жетістіктеріне мониторинг жүргізу
Білім алушылардың білім жетістіктерінің мониторингі Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2021 жылғы 5 мамырдағы № 204 бұйрығымен бекітілген Білім алушылардың білім жетістіктеріне мониторинг жүргізу қағидалары негізінде жүзеге асырылады.
Бастауыш, негізгі орта білім беру ұйымдарында ББЖМ Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты талаптарына сәйкес білім алушылардың білім сапасын бағалау мақсатында жүргізіледі.
Жалпы білім білім беру ұйымдарында ББЖМ өткізу 4 және 9-сынып білім алушыларының функционалдық сауаттылық деңгейін анықтауға, алған білімі мен дағдыларды өмірлік жағдайларда қолдануына бағытталатын болады.
4-сынып бойынша:
оқу сауаттылығы (бір дұрыс жауапты таңдаумен 10 тест тапсырмасы: бірінші мәтінге - 4 тапсырма, екінші мәтінге - 6 тапсырма),
математикалық сауаттылық (бір дұрыс жауапты таңдаумен 12 тест тапсырмасы),
жаратылыстану-ғылыми сауаттылық (бір дұрыс жауапты таңдаумен 8 тест тапсырмасы) тексеріледі.
9-сыныпта:
оқу сауаттылығы (қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде). Тест тапсырмаларының саны - 30, оның ішінде әр пән бойынша -10 тест тапсырмасы (ең жоғары балл-30).
математикалық сауаттылық. Бір дұрыс жауапты таңдаумен 13 тест тапсырмасы (ең жоғары балл - 13).
жаратылыстану-ғылыми сауаттылық (физика, химия, биология, география).
Тест тапсырмаларының жалпы саны - 32 (8 контекст, әр контекстке бір дұрыс жауапты таңдаумен 4 тест тапсырмасы, барлығы 32 тест тапсырмасынан тұрады (ең жоғары балл -32).
Тестілеукешендітестілеунысанындаақп араттық-коммуникациялық
технологияларды қолдана отырып, оқыту тілінде жүргізіледі
Жалпы білім беретін пәндер бойынша халықаралық олимпиадалардың тізбесін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022
жылғы 20 шілдедегі № 333 бұйрығына сәйкес Жеңімпаздар, жүлдегерлер және оларды дайындаған мұғалімдер бюджет қаражаты есебінен біржолғы сыйақымен ынталандырылады.
№
Халықаралық олимпиадалардың тізбесі:
1.
Математикадан Халықаралық олимпиада (International Mathematical Olympiad (Интернейшэнал Математикал Олимпиад)
2.
Физикадан Халықаралық олимпиада (International Physic Olympiad) (Интернейшэнал Физик Олимпиад)
3.
Химииядан Халықаралық Олимпиада (International Chemistry Olympiad (Интернейшэнал Кэмистри Олимпиад)
4.
Биологиядан Халықаралық олимпиада (International Biology Olympiad) (Интернейшэнал Байолоджи Олимпиад)
5.
Географиядан Халықаралық олимпиада (International Geography Olympiad (Интернейшэнал Джиографи Олимпиад)
6.
Информатикадан Халықаралық олимпиада (International Olympiad in Informatic (Интернейшэнал Олимпиад Ин Информатик)
7.
Лингвистикадан Халықаралық олимпиада (International Linguistic Olympiad (Интернейшэнал Лингуистик Олимпиад)
Дарынды білімалушыларды тәрбиелеген мұғалімдер мен жаттықтырушыларды моральдық және материалдық ынталандыру елдегі олимпиадалық қозғалысты дамытуға бағытталған маңызды шаралардың бірі болып табылады. Халықаралық олимпиадалардың жүлдегерлері мен жеңімпаздарын дайындайтын педагогтар өз шәкірттерімен жұмыс уақытынан кейін айналысады және оған көп уақыт пен күш жұмсайды. Бұл мұғалімдерді ынталандыру жаттықтырушылардың ынтасын, олардың әл-ауқатын арттырады, сонымен қатар ақшалай сыйлықтарды кәсіби өзін-өзі дамыту үшін пайдалануға мүмкіндік береді.
2022-2023 оқу жылында білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру жұмысы жалғасады.
Оқу жылының басында мектеп әкімшілігіне барлық пәндер бойынша білім алушылардың біліміне әкімшілік бақылау жұмыстарын жүргізу ұсынылады.
Бақылау нәтижелері бойынша білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру үшін әрбір педагогтің және мектептің жұмыс жоспары әзірленеді.
Білім олқылықтарының орнын толықтыру жұмысы жүйелі түрде жүргізіледі.
Оқу пәндері бойынша білім алушылардың білім сапасына жүйелі мониторинг жүргізіледі.
Білім олқылықтарының орнын толықтыру бойынша мектеп жұмысы алгоритмінің үлгісі ұсынылады (uba.edu.kz).
Білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың негізгі көрсеткіштері:
пәннің оқу бағдарламасы бойынша біліміндегі олқылықтар;
оқу-танымдық іс-әрекетіндегі олқылықтар;
оқуға қажетті өзіндік жеке қасиеттерінің даму деңгейінің жеткіліксіздігі;
эмоционалды қолайсыздық.
Үлгерімі төмен білім алушылармен жұмыс жасау алгоритмі:
бірнеше педагогтің сабақтарды, оқыту процесін бірлесіп жоспарлауы (олқылықтардың орнын толықтыру үшін оқу материалын қайталау, бекіту, оқу тапсырмаларының минимумын орындау, қателерді талдау және жою бойынша оқу әрекетін реттеу және т.б.);
оқу іс-әрекеті барысында қолдау көрсету және кеңес беру;
бірінші сыныптың білім алушылары мен осал топтың балаларын психологиялық бейімдеуді қамтамасыз ету;
оқу іс-әрекетін ынталандыру (көтермелеу, табысты жағдаяттарды туғызу, оқу процесіне белсенді қатысуға ынталандыру және т.б.).
оқушының оқу іс-әрекетінің және оқу жетістіктерінің мониторингі (білім алушыларға жүйелі сауалнама жүргізу, оқу тапсырмаларының орындалуын тексеру, кері байланыс, өзін-өзі бағалауда белсенділікті арттыру және т.б.);
қосымша сабақтарды және өзара көмек беруді ұйымдастыру;
білім алушыға қолдау көрсету бойынша ата-аналармен жұмыс;
өздігінен орындайтын тапсырмалар үшін қашықтан оқыту жүйесін пайдалану.
Білім алушылардың біліміндегі олқылықтарды толықтыру жұмыстарында:
педагогке:
білім алушының артта қалу себептерін, оның оқу жетістіктерінің деңгейін және біліміндегі олқылықтарды анықтау;
жеке қолдау көрсету үшін білім алушының қажеттіліктерін зерделеу;
жеке тапсырмаларды таңдай отырып, оқытудың жеке жоспарын әзірлеу;
жүйелі кері байланысты ұйымдастыру ұсынылады.
Педагог оқушылардың білім алу қажеттіліктерін және жеке даму жолын ескере отырып, пән бойынша білім алушылардың білімін толықтыру алгоритмін дербес әзірлейді. Мысалы:
өткенжәнеағымдағыоқужылдарындағыоқу пәнісабақтарының тақырыптарын, оқу мақсаттарын кіріктіру;
пәндер бойынша өткен оқу жылының материалдарын жаңа оқу жылының барлық кезеңіне бөлу;
жаңа тақырыптарды және оқу мақсаттарын меңгертуге дейін бұрынғы оқу материалдарын қайталау;
білім алушыларға қиындық тудырған тақырыптар бойынша қосымша сабақтар өткізу;
білім алушыларға күрделі тақырыптароқу мақсаттары бойынша жеке және топпен консультациялар өткізу;
өткен оқу материалы бойынша оқу пәнінен олимпиадалар ұйымдастыру;
каникулдық сабақтарды және жазғы мектепті ұйымдастыру;
формативті бағалауда өткен оқу жылындағы оқу бағдарламасы бойынша тапсырмалар әзірлеу және енгізу;
өткен оқу жылындағы материалдар бойынша зерттеу және жобалау жұмыстарын ұйымдастыру;
білімдегі олқылықтардың орнын толықтыру сабақтары үшін Үлгілік оқу жоспарының вариативтік компонентінің сағаттарын пайдалану;
білімдегі олқылықтардың орнын толықтыру мақсатында қосымша білім беру ұйымдарының мүмкіндігін барынша пайдалану;
білім беру платформаларын қолдану.
9(10) және 11(12) сыныптар аяқталған қорытынды аттестаттау ҚР Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 18 наурыздағы № 125 Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарындағы білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, аралық және қорытынды аттестаттау жүргізудің үлгілік қағидалары бұйрығына сәйкес өткізіледі.
Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы 2021 жылы
1-11 сынып білім алушыларының оқу пәндері бойынша біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру бойынша әдістемелік ұсынымдар құралын әзірледі.
Әдістемелік ұсынымдарда білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру бойынша халықаралық тәжірибе, Қазақстан мектептерінде қашықтан оқыту жағдайында білім алушылардың білім сапасына талдау, 1-11 сынып оқушыларының оқу пәндері бойынша біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру бойынша әдістемелік ұсынымдар берілген.
Әдістемелік ұсынымдама жалпы бiлiм беретiн мектептердiң басшылары мен педагогтеріне, әдіскерлерге, білім басқармаларыбөлімдері мен білім саласындағы сапаны қамтамасыз ету департаменттерінің басшылары мен пән мұғалімдеріне арналған
Altynsarin Academy (uba.edu.kz) сайтында қол жетімді).
Қашықтан оқытуды ұйымдастырудың ерекшеліктері
Қашықтан білім беру технологияларын пайдалана отырып оқыту Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 137 бұйрығымен (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2021 жылғы 3 қарашадағы № 547 бұйрығымен толықтырулар енгізілген) бекітілген Қашықтықтан білім беру технологиялары бойынша оқу процесін ұйымдастыру қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады және қашықтан білім беру технологиялары бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін айқындайды.
Қашықтан білім беру технологияларын пайдалану арқылы оқу процесін ұйымдастыру білім алушыларға білім беру бағдарламаларын академиялық күнтізбелікке сәйкес меңгеру үшін жүзеге асырылады.
Білім алушылардың үлгерімін, аралық және қорытынды аттестаттаудың
үлгілік ережелерін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығына сәйкес білім алушылардың жетістігін бағалау өткізіледі.
Ауа райының қолайсыз метеожағдайларына байланысты қашықтан оқыту Қолайсыз ауа райы метеожағдайларында білім беру ұйымдарында, сондай-ақ техникалық және кәсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында сабақтарды тоқтату қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 18 қаңтардағы № 42 бұйрығына сәйкес облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың білім беруді басқару органының бұйрығы негізінде ұйымдастырылады.
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 30 қазандағы № 595 бұйрығымен (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министірдің м.а. 2021 жылғы 29 желтоқсандағы № 614 бұйрығымен толықтырулар енгізілген) бекітілген Орта білім беру (бастауыш, негізгі орта және жалпы орта) ұйымдары қызметінiң үлгілік қағидалары 8-бөліміне сәйкес тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктерде (жекелеген объектілерде) төтенше жағдай, шектеу іс-шаралары, оның ішінде карантин енгізілген, төтенше жағдайлар жарияланған жағдайларда жергілікті атқарушы органдар мен білім беру ұйымдары білім беру саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен барлық білім алушылар үшін қашықтан оқытуды енгізеді.
Ақпараттық жүйені таңдау өте маңызды мәселе, себебі материалды игеру сапасы платформадағы білім мазмұнына байланысты.
Оқыту аудиториялық, қашықтан оқытуды және білім алушылардың өзіндік жұмысын дәстүрлі оқу-әдістемелік материалдармен үйлестіруі керек. Әрбір білім алушының жеке ерекшеліктерін ескеру қажет.
Оқу процесі әртүрлі режимдерде өтуі керек: онлайн режимінде, оқу іс- шаралары мен мұғаліммен қарым-қатынас АКТ-ны қолдана отырып нақты уақытта жүзеге асырылады; асинхронды форматта, бұл балаға өзіне ыңғайлы кез келген уақытта оқу материалын игеруге ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
2022-2023 ОҚУ ЖЫЛЫНДА ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ОРТА БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМДАРЫНДА
ОҚУ-ТӘРБИЕ ПРОЦЕСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ТУРАЛЫ
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ ХАТ
2
Нұр-Сұлтан 2022
Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының Ғылыми-әдістемелік кеңесі шешімімен ұсынылды
(2022 жылғы 21 шілдедегі №8 хаттама).
2022-2023 оқу жылында Қазақстан Республикасының орта білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы. Әдістемелік нұсқау хат. - Нұр-Сұлтан: Ы.Алтынсарин атындағы ҰБА, 2022. - 320 б.
Әдістемелік нұсқау хатта Қазақстан Республикасы білім беру ұйымдарының мектепалды және 1-11-сыныптарында 2022-2023 оқу жылындағы оқу-тәрбие процесін ұйымдастыру жөніндегі материалдар берілген.
Әдістемелік нұсқау хат орта білім беру ұйымдарының басшыларына, педагогтеріне, әдіскерлерге, білім басқармалары мен бөлімдерінің, білім беру саласындағы сапаны қамтамасыз ету департаменттерінің басшылары мен мамандарына арналған.
(C) Ы. Алтынсарин атындағы ҰБА, 2022
Құрметті әріптестер!
Оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы Әдістемелік нұсқау хат жыл сайын орта білім беру ұйымдарына жолданады. Дәстүрлі түрде бұл хатты педагогтер оқу жылының басында алады.
Әдістемелік нұсқау хаттың мақсаты - еліміздің білім беру ұйымдарына әдіснамалық және оқу-әдістемелік қолдау көрсету.
Пандемияның екі жылдық кезеңінен кейін білім беру ұйымдары дәстүрлі оқыту форматына көшті. Білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру алдағы оқу жылында да өзекті міндет болып қала береді.
Мектеп басшылығы мен педагогтер білім алушылардың біліміндегі олқылықтарды анықтау, олардың орнын толықтыру жұмысын ойластыру және тиімді жүргізу маңызды. Оқу үлгерімі төмен білім алушылармен арнайы жұмысты ұйымдастыру қажет.
Білім беру процесі білім алушыларға бағытталғандықтан оған қолайлы да, қауіпсіз орта құруға негізделуі тиіс. Тәрбие жұмысын ұйымдастыру кезіндегі басым бағыт баланың жеке басына тілектестік қарым-қатынас, құрмет пен сенім, балалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету, оларды кемсітушілікке жол бермеу болып табылады.
Алдағы оқу жылының ерекшеліктерінің бірі балалардың қауіпсіздігі мен көрсетілетін қызметтердің сапасына қатысты мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға қойылатын талаптарды күшейту, ерекше білім беруге қажеттігі бар білім алушылар үшін жағдай жасау болып табылады.
Орта білім беруде білім алушылардың метапәндік дағдылары мен құндылықтарын қалыптастыруға және дамытуға, ерте кәсіптік бағдар беруге, инклюзивті орта мәдениетін қалыптастыруға баса назар аударылатын болады.
Құрметті педагогтер! Осы әдістемелік нұсқау хат Сіздерге алдағы оқу жылында білім беру процесінің тиімділігін қамтамасыз етуде сенімді бағдар болады деп үміттенеміз.
ОҚУ-ТӘРБИЕ ПРОЦЕСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ 2022-2023 ОҚУ ЖЫЛЫНДАҒЫ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Мектепалды даярлық сыныптарына арналған Үлгілік оқу жоспарлары мен Үлгілік оқу бағдарламаларын өзгерту
Оқу жылының ұзақтығы 1-сыныптарда 35 оқу аптасын, 2-11 (12) сыныптарда - 36 оқу аптасын құрайды
Анықтама:
Бір күнтізбелік жылда:
демалыс күндері-117
демалыс және мереке күндері - 75 күн оқу күндері-173
Мектептерде білім алушылар үшін демалыс күндерінің жиыны-192 күн
1 сыныптар үшін Үлгілік оқу жоспарындағы өзгерістер:
оқытуқазақтіліндежүргізілетінмектеп тердің1-сыныбында
Әліппе және Ана тілі пәндері,
қазақ тілінде оқытпайтын мектептерде - Букварь,Обучение грамоте және Қазақ тілі пәндері оқытылады
Өзін-өзітанупәніҮлгілікоқужоспа рыныңинвариантты компонентінен шығарылды
Көркем еңбек пәні 1 сыныпта екі пәнге бөлінді: Еңбекке баулу және
Бейнелеу өнері
Білім алушылардың білімдеріндегі олқылықтардың орнын толықтыру
Үлгерімі төмен білім алушылармен жеке жұмыс жүргізуді ұйымдастыру
Ерекшебілімберудіқажетететінбілімал ушыларғаоқу бағдарламаларын бейімдеу
Ерекшебілімберудіқажетететінбілімал ушыларғатиімді психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету
Білімалушылардыңбілімжетістіктеріне мониторингжүргізу (4, 9 сыныптар)
Алтын белгі белгісіне үміткерлер үшін білім алушыларды қорытынды аттестаттаудан өткізу тәртібіне өзгерістер енгізу
Халықаралықпәндіколимпиадажеңімпазд арыменолардың педагогтеріне бір реттік ақшалай сыйақы беріледі
5-11-сыныптар аралығында Жаһандық құзыреттер таңдау курсын оқытуды жалғастыру
Ұлттық құндылықтар негізінде мектептің мәдени ортасын қалыптастыру
Балалар жылына арналған іс-шараларды өткізу
Оқуға құштар мектеп, Дебат қозғалыстары, Мектеп парламенті,
Балалар және театр Жылыжайлар және т.б. жобаларын іске асыру
Мектеп-ата-анаконсилиумымектеп- ата-анақарым-қатынасының жаңа форматын енгізу
Ертеден кәсіптік бағдар беру жұмыстарын жүргізу
Кәсіби бағдарлаушы педагогі лауазымын енгізу
Жан басына шаққандағы қаржыландыру механизмін жүзеге асыру
Педагогтерді жұмысқа қабылдаудың жаңа ережелерін енгізу
Аймақтарға үздік педагогтерді тартудың арнайы бағдарламасын енгізу
Тірек мектебі - магнитті мектептер кешені, Виртуалды мектеп,
Цифрлық мұғалім пилоттық жобаларын енгізу
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ОРТА БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМДАРЫНДА ОҚУ-ТӘРБИЕ ПРОЦЕСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ 2022-2023 ОҚУ ЖЫЛЫНДАҒЫ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ТУРАЛЫ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ ХАТЫ
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы
№ 726 қаулысымен бекітілген Білімді ұлт сапалы білім беру Ұлттық жобасына сәйкес тұлғаны ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар негізінде тәрбиелеу мен оқытуды қамтамасыз ету қажет.
Әрбір білім беру ұйымының міндеті-ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарға бағдарланған, функционалдық сауаттылық дағдылары бар және оны қоршаған болмыста бәсекеге қабілетті бола алатын білім алушы тұлғасының үйлесімді қалыптасуы мен дамуы үшін қолайлы білім беру ортасын құру.
2022-2023 оқу жылында білім беруді ұйымдастыруда келесі міндеттерге назар аудару керек:
білім алушылардың білімін толықтыру;
қауіпсіз және қолайлы білім беру ортасымен қамтамасыз ету;
білім алушыларға сапалы білімнің қолжетімділігін қамтамасыз ету;
цифрлық инфрақұрылыммен және ресурстармен жабдықтау;
инклюзивті білім беруді қамтамасыз ету.
1.
ОРТА БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМДАРЫНДА ОҚУ-ТӘРБИЕ ПРОЦЕСІН
ҰЙЫМДАСТЫРУ
Білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастыруды қамтамасыз етудің негізгі нормативтік құқықтық актілері
2022-2023 оқу жылында білім беру ұйымдары білім беру процесін ұйымдастыру кезінде Білім туралы, Педагог мәртебесі туралы, Қазақстан Республикасындағы Баланың құқықтары туралы Қазақстан Республикасының Заңдарын басшылыққа алуы және оқу-тәрбие процесін келесі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асыруы тиіс:
- Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы (бұдан әрі - МЖМБС) (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығы;
- Қазақстан Республикасында бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы (ҚР МП 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығы);
Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндер, таңдау курстары мен факультативтер бойынша үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығы);
Білімді ұлт Сапалы білім Ұлттық жобасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы № 726 Қаулысы;
Білім алушылардың үлгеріміне ағымдық бақылау, аралық және қорытынды аттестаттау өткізудің үлгілік ережелерін бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығы);
Орта білім беру ұйымдарына арналған оқулықтардың, мектепке дейінгі ұйымдарға, орта білім беру ұйымдарына арналған оқу-әдістемелік кешендердің, оның ішінде электрондық нысандағы тізбесін бекіту туралы (ҚР БҒМ 2020 жылғы 22 мамырдағы № 216 бұйрығы);
ҚР БҒМ кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы (ҚР БҒМ 2019 жылғы 26 шілдедегі № 334 бұйрығы);
Тиісті үлгідегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2018 жылғы 30 қазандағы №595 бұйрығы);
Арнайы білім беру ұйымдары түрлерінің қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2017 жылғы 14 ақпандағы № 66 бұйрығы);
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуды, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беруді жан басына нормативтік қаржыландыру қағидаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2017 жылғы 27 қарашадағы № 596 бұйрығы);
Мектепке дейінгі, орта білім беру ұйымдарын, сондай-ақ арнайы білім беру ұйымдарын жабдықтармен және жиһазбен жарақтандыру нормаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2016 жылғы 22 қаңтардағы №70 бұйрығы);
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуды, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, қосымша білімнің білім беру бағдарламаларын және арнайы оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында жұмыс істейтін педагогтерді және білім және ғылым саласындағы басқа да азаматтық қызметшілерді аттестаттаудан өткізу қағидалары мен шарттарын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2016 жылғы 27 қаңтардағы № 83 бұйрығы);
Білім беру қызметіне қойылатын біліктілік талаптарын және оларға сәйкестікті растайтын құжаттар тізбесін бекіту туралы (ҚР БҒМ 2015 жылғы 17 маусымдағы № 391 бұйрығы);
Мемлекеттік білім беру ұйымдарының бірінші басшыларын ротациялауды жүргізу қағидаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2021 жылғы 11 қарашадағы № 559 бұйрығы);
Мемлекеттік білім беру ұйымдарының бірінші басшылары мен педагогтерін лауазымға тағайындау, лауазымнан босату қағидаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2012 жылғы 21 ақпандағы № 57 бұйрығы);
Мамандандырылған Білім беру ұйымдарының желісін және дарынды балалармен жұмыс жөніндегі оқу-әдістемелік Кеңес туралы ережені бекіту туралы (ҚР БҒМ 2015 жылғы 1 шілдедегі № 428 бұйрығы);
Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының педагогтері жүргізу үшін міндетті құжаттардың тізбесін және олардың нысандарын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2020 жылғы 6 сәуірдегі № 130 бұйрығы);
Қашықтықтан білім беру технологиялары бойынша оқу процесін ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы (ҚР БҒМ 2015 жылғы 20 наурыздағы
№ 137 бұйрығы);
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарында педагогикалық кеңес қызметін ұйымдастырудың және оны сайлау тәртібінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы ҚР БҒМ 2008 жылғы 16 мамырдағы № 272 бұйрығы (өзгерістер мен толықтырулар ҚР БҒМ 2020 жылғы 2 сәуірдегі №125 бұйрығымен енгізілген);
Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар санитариялық қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 5 тамыздағы № ҚР ДСМ-76 бұйрығы;
Еңбек нарығының қажеттіліктерін ескере отырып, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды даярлауға, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының дайындық бөлімдеріне, сондай-ақ мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытуға, орта білім беруге және қосымша білім беруге мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру қағидаларын бекіту туралы (ҚР Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 29 қаңтардағы №122 бұйрығы);
Педагогтердің біліктілігін арттыру курстарының білім беру бағдарламаларын әзірлеу, келісу және бекіту қағидаларын бекіту туралы (ҚР Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 4 мамырдағы №175 бұйрығы);
Үздік педагог атағын беру қағидаларын бекіту туралы (ҚР Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 16 қаңтардағы №12 бұйрығы);
Педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курстарын ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 28 қаңтардағы № 95 бұйрығы);
Орта білім беру ұйымдары үшін міндетті мектеп формасына қойылатын талаптарды бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 14 қаңтардағы № 26 бұйрығы);
Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидаларын бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 12 қазандағы № 564 бұйрығы);
Орта білім беру ұйымдарындағы сынып жетекшілігі туралы ережені бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 12 қаңтардағы № 18 бұйрығы);
Жеңімпаздар, жүлдегерлер және оларды дайындаған педагогтер бюджет қаражаты есебінен біржолғы сыйақымен марапатталатын жалпы білім беретін пәндер бойынша халықаралық олимпиадалардың тізбесін бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 20 шілдедегі № 333 бұйрығы);
Білім беру деңгейлері бойынша сапаны қамтамасыз ету жөніндегі басшылықты бекіту туралы (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 23 маусым № 292 бұйрығы).
МЖМБС, Үлгілік оқу жоспарлары, Үлгілік оқу бағдарламалары Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының Altynsarin Academy (uba.edu.kz) сайтында орналастырылған.
Орта білім беру ұйымдарының әкімшілігінде МЖМБС, үлгілік оқу жоспарлары, үлгілік оқу бағдарламаларының бір данада шығарылған қағаз нұсқасы болуы керек.
Педагогтер МЖМБС, Үлгілік оқу жоспарлары, Үлгілік оқу бағдарламаларының электронды нұсқасымен жұмыс жүргізе алады. Жоба. 2022-2023 оқу жылына арналған ҮОЖ осында орналасқан
Білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері
Республиканың жалпы білім беретін мектептеріндегі оқу процесі Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығымен бекітілген Үлгілік оқу жоспарларына (бұдан әрі
ҮОЖ) сәйкес жүргізіледі (өзгерістер мен толықтырулармен).
Меншік және оқыту түріне қарамастан, білім беру ұйымдарына оқу процесін жүзеге асыруда педагогикалық кеңестің шешімі негізінде Үлгілік оқу
жоспарын таңдауға академиялық еркіндік беріледі.
Білім беру ұйымы педагогикалық кеңестің шешімімен:
әр сыныпқа жеке-жеке;
параллель сыныптарға;
мектеп бойынша Үлгілік оқу жоспарының біреуін таңдай алады.
Күтпеген жағдайларға байланысты оқу апталарын қысқарту кезінде оқыту мақсаттарын оқу материалдарының күрделілігін және білімдегі олқылықтарды талдауды ескере отырып, оларды интеграциялау арқылы оңтайландыру қажет.
2022-2023 оқу жылынан бастап мынадай өзгерістер енгізіледі:
Оқужылыныңұзақтығы1-сыныптарда35оқу аптасын,2-11(12) сыныптарда - 36 оқу аптасын құрайды.
Бастауыш білім берудің үлгілік оқу жоспарының оқыту қазақ тілінде
жүргізілетін 1 сыныптарына мынадай өзгерістер енгізілді:
ӘліппежәнеАнатіліпәндері оқытылады;
ШетелтіліжәнеОрыстіліпәндер і оқытылмайды;
Көркемеңбекпәніекіпәнгебөлінді:
Еңбекке баулу және Бейнелеу өнері;
Оқыту орыс тілінде жүргізілетін 1-сыныптарға арналған бастауыш білім берудің үлгілік оқу жоспарына мынадай өзгерістер енгізілді:
Қазақ тілі, Букварь және Обучение грамоте пәндері оқытылады;
Шет тілі пәні алынып тасталды;
Көркем еңбек пәні екі пәнге бөлінді: Еңбекке баулу және Бейнелеу өнері.
Ұйғыр,өзбек,тәжіктілдеріндеоқытатын 1-сыныпқаарналған Бастауыш білім берудің үлгілік оқу жоспарына мынадай өзгерістер енгізілді:
Қазақ тілі, Әліппе және Ана тілі пәндері оқытылады;
Орыс тілі және Шет тілі пәндері алынып тасталды;
Көркем еңбек пәні екі пәнге бөлінді: Еңбекке баулу және Бейнелеу өнері.
Ата-аналардың қаражаты есебінен оқулықтар мен жұмыс дәптерлерін (бастауыш сыныптарға арналған жазуларды) сатып алуға жол берілмейді.
ОӘК бюджет қаражаты есебінен ғана сатып алынады.
Бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығы) жалпы білім беретін білім беру ұйымдарында сыныпты екі топқа бөлу сыныптарда 24 және одан да көп білім алушылар болған кезде жүзеге асырылады:
қазақ тілінде оқытпайтын сыныптардағы қазақ тіліне;
шет тіліне;
цифрлық сауаттылық (1-сыныптан басқа) негізінде жүзеге асырылады.
Ескертпе: Цифрлық сауаттылық пәні бойынша 1-сыныпта сынып екі топқа бөлінбейді.
Шет тілі пәні 2022-2023 оқу жылы ҮОЖ сәйкес 2 сыныптарда оқытылады
Негізгі орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығы) сәйкес білім беру ұйымдарында сыныпты екі топқа бөлу Қазақстан Республикасының Білім беру саласындағы заңнамасына сәйкес 24 және одан да көп білім алушы болғанда:
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні оқыту қазақ тілінде жүргізілмейтін сыныптардағы;
шетел тілдері;
көркем еңбек;
информатика екіге бөлініп оқытылады.
Ескертпе:
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша сыныпты екі топқа бөлу қазақ тілінде оқытпайтын барлық сыныптарда жүргізіледі. Бұл ретте жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11-сыныптарда апталық сағаттық жүктеменің өзгеруімен топтарға бөлу сақталған.
Мектептер оқу тіліне қарамастан, мектептен тыс және жалпы мектепішілік іс- шараларды негізінен қазақ тілінде ұйымдастырады.
Жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы No
348бұйрығы)сәйкесбілімберуұйымдарын дасынып24оқушымен толтырылған, немесе одан да көп кезде екі топқа бөлінеді:
оқыту қазақ тілінде жүргізілмейтін сыныптарда - қазақ тілі мен әдебиеті;
шет тілі;
информатика.
Сыныпты екі топқа бөлуге жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша білім беру ұйымдарында орыс тілі мен әдебиеті пәнінен сыныпта 24 және одан да көп білім алушы болғанда барлық орыс тілінде оқытпайтын сыныптарда екіге бөлу қарастырылады.
2022-23 оқу жылынан бастап сыныпты екі топқа бөлу қалалық және ауылдық мектептерде сыныпта 24 және одан да көп білім алушы болған кезде жүзеге асырылады (бұрын ауылдық мектептерде бөлу сыныпта білім алушылар саны 20 адам болған кезде жүзеге асырылған).
Тиісті үлгідегі және түрдегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы ҚР БҒМ 2018 жылғы 30 қазандағы №595 бұйрығына сәйкес шағын жинақты мектептерде жекелеген пәндер бойынша бөлу біріктірілген немесе дербес сыныптарда білім алушылардың әртүрлі жастағы оқуын ескере отырып, 16 және одан да көп білім алушы болған жағдайда жүзеге асырылады.
2024-2025 оқу жылынан бастап мынадай өзгерістер енгізіледі:
Оқыту қазақ орыс тілдерінде жүргізілетін бастауыш білім берудің Үлгілік оқу жоспарына мынадай өзгерістер енгізіледі:
Шетел тілі пәні 3-сыныптан бастап оқытылады.
Негізгі орта білім берудің Үлгілік оқу жоспарында:
Оқыту қазақ тілінде жүргізілмейтін сыныптарда Қазақ тілі мен әдебиеті пәні Қазақ тілі және Қазақ әдебиеті пәндеріне, оқыту орыс тілінде жүргізілмейтін сыныптарда Орыс тілі мен әдебиеті пәні Орыс тілі және
Әлем әдебиеті оқу пәндеріне бөлінеді.
Дүниежүзі тарихы пәнінің атауы Әлем тарихы пәні болып өзгереді.
9-сыныпта География пәнінің атауы География. Қазақстан географиясы пәні болып өзгереді.
2024-2025 оқу жылынан бастап CEFR деңгейлерінің талаптарына сәйкес
қазақ және қазақ емес тілдерде оқытатын мектептерде 3-сыныптан бастап
Шетел тілі пәні аптасына 3 сағат көлемінде оқытылатын болады.
Бастауыш мектептегі ҮОЖ өзгерістері 2022-2023 оқу жылының 1- сыныбынан білім алатын білім алушыларға қатысты.
ҮОЖ өзгертулер кезең-кезеңімен енгізіледі: 1-сынып - 2022-2023 оқу жылы;
2-сынып - 2023-2024 оқу жылы; 3-сынып - 2024-2025 оқу жылы; 4-сынып - 2025-2026 оқу жылы
2022-2023 оқу жылында бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарының вариативті компоненті сағаттарын
жүзеге асыру бойынша ұсыныстар
Бастауыш білім беру деңгейінің оқыту қазақ тілінде жүргізілетін сыныптарында вариативтік компоненттің апталық оқу жүктемесінің жалпы көлемі:
1-сыныпта - 1 сағатты; 2-сыныпта - 1 сағатты; 3-сыныпта - 1 сағатты;
4-сыныпта - 1 сағатты құрайды.
1-4 сыныптарда оқу жоспарының вариативті компонентінің сағаттарын математикалық сауаттылықты, математикалық сөйлеуді дамытуға бағытталған
Математика пәнін оқуға, сондай-ақ шахмат пен домбырада ойнау сабақтарына бөлу ұсынылады.
Шахмат ойнау логикалық ойлауды дамытады және маңызды жалпы білім беру дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді.
5-9 сыныптарда вариативтік компонент сағаттары Жаһандық құзыреттер курсын оқуға бөлінеді. Домбырада ойнау дағдыларын қалыптастыру білім алушылардың эстетикалық және көркем мәдениетін дамытуға ықпал етеді. Музыка сабағында домбырада ойнауды үйренуді жалғастыру қажет.
Қазақ тілінде оқытатын қоғамдық-гуманитарлық бағыт бойынша вариативті компоненттің апталық оқу жүктемесінің жалпы көлемі жалпы орта білім беру деңгейін құрайды:
сыныпта-5 сағат;
сыныпта-5 сағат.
Оның ішінде 1 сағат Жаһандық құзыреттер курсын оқуға бөлінеді.
Оқу жоспарының вариативтік компонентіндегі басқа сағаттарды инварианттік компоненттегі пәндерді оқытуға бөлу ұсынылады.
Орыс тілінде оқытатын қоғамдық-гуманитарлық бағыт және қазақ және орыс тілдерінде оқытатын жаратылыстану-математикалық бағыт бойынша вариативті компоненттің апталық оқу жүктемесінің жалпы көлемі жалпы орта білім беру деңгейін құрайды:
сыныпта-1 сағат;
сыныпта-1 сағат.
Сағаттар Жаһандық құзыреттер курсын оқуға бөлінеді.
Вариативті компонентті анықтау кезінде білім алушылардың жас және жеке ерекшеліктері, қызығушылықтары және білім беру ұйымы қызметінің бағыты ескеріледі.
Қазақ және қазақ тілінде оқытпайтын сыныптарының типтік оқу жоспарларында вариативті компоненттің сағаттары әртүрлі. Бұл қазақ тілінде оқытпайтын үлгілік оқу жоспарларында инвариантты компонентке бөлінетін сағаттар көп
болуына байланысты, өйткені қазақ тілі мемлекеттік тіл ретінде 1-ден 11- сыныпқа дейін аптасына 2-ден 5 сағатқа дейін оқытылады
2-11 (12) сыныптарда сабақтың ұзақтығы - 45 минут. Бірінші сыныптардың оқу сабақтарының режимі: қыркүйекте - күніне 35 минуттан үш сабақ, қазан айынан бастап Санитариялық қағидаларға сәйкес көз шынықтыру жаттығулары мен гимнастикаларын жасай отырып 45 минуттан өткізіледі
Білім беру ұйымдарына оқуға қабылдау Меншік нысаны мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдау тәртібі, сондай-ақ мемлекеттік қызметтер көрсету тәртібі, білім беру ұйымдарына құжаттарды қабылдау және оқуға қабылдау, балаларды бастауыш білім беру ұйымдары арасында ауыстыру үшін құжаттарды қабылдау, негізгі орта және жалпы орта білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидаларын бекіту туралы ҚР БҒМ 2018 жылғы 12 қазандағы № 564 бұйрығы негізінде жүзеге асырылады (өзгерістер мен толықтырулар 2020 жылғы 7 тамыздағы №332 бұйрығымен бекітілген).
Бірінші сыныпқа қабылдау кезінде жалпы білім беретін мектептерде қабылдау емтихандарын, тестілеуді өткізуге жол берілмейді.
Сабақ кестесін құруда мектеп әкімшілігіне әрбір сыныптағы пәндер бойынша оқу сағаттарының нормаларын, мектептің материалдық-техникалық базасы мен кадр ресурстарын ескере отырып, автоматтандырылған бағдарламаларды пайдалану ұсынылады. Білім алушылардың бір күндік және апта ішіндегі ой еңбегінің жұмысқа қабілеттілігі динамикасын ескеру және
Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар Санитариялық қағидаларының 4-қосымшасына сәйкес пәндерді қиындығына қарай саралау кестесін пайдалану қажет (ҚР ДСМ 2021 жылғы 5 тамыздағы № ҚР ДСМ-76 бұйрығы).
Мереке күндеріне сәйкес келген сабақтар басқа күндерге ауыстырылады. Осы жағдайда сабақтардың тақырыптарыоқу мақсаттары оқу бағдарламасының мазмұнына сәйкес кіріктірілуі қажет.
Бұл ретте қосымша сағаттар бөлінбейді. Сабақтардың кіріктірілген тақырыбы журналдың бір жолына жазылады.
Білім беру ұйымы басшысының бұйрығы негізінде бұл өзгерістер электрондық журналда көрсетіледі.
Электрондық журналдар мен күнделіктерді толықтыру бойынша техникалық қолдау кол-центр, қолдау қызметі арқылы жүзеге асырылады.
Мектепішілік бақылау
Мектепішілік бақылау оқу-тәрбие процесін үйлестіруді жалпы мемлекеттік талаптарға (нормативтерге) және оқушы мен педагогтің дамып келе жатқан тұлғаларының сұраныстарына сәйкестігін зерделеу және талдау
мақсатында жүзеге асырылады.
Оқыту процесінің және білім алушының оқу жетістігінің сапасын арттыру, педагогтерде және білім алушыларда кездесетін проблемаларды зерделеу мақсатында мектепішілік бақылауды күшейту қажет.
Оқу жылына арналған мектепішілік бақылау жоспары Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының педагогтері жүргізу үшін міндетті құжаттардың тізбесін және олардың нысандарын бекіту туралы ҚР БҒМ-нің 2020 жылғы 6 сәуірдегі №130 бұйрығына сәйкес дайындалады.
Оқу процесін ұйымдастыру мен мектепішілік бақылауды тиімді жүзеге асыру үшін білім беру ұйымдарының әкімшілігіне келесі нормативтер ұсынылады (1-кесте).
1-кесте. Мектепішілік бақылау нормативтері
№
Бақылау нысандары
Нормалар
1
Сабаққа қатысу, бақылау және талдау
директордың орынбасарлары үшін айына кемінде 8 сабақ;
білім беру ұйымының директоры үшін айына кемінде 4 сабақ;
1 сабаққа қатысу ұзақтығы - 45 минут.
2
Қысқа мерзімді және орта мерзімді
жоспарларды тексеру
мектепшілік бақылау жоспарына сәйкес
3
Электронды сынып журналдарын тексеру
мектепшілік бақылау жоспарына сәйкес
4
БЖБ және ТЖБ-ның жүргізілуін тексеру
мектептің бекітілген кестесі бойынша
5
Оқыту процесінде педагогтердің
қашықтан оқыту технологиялары мен ЦБР қолдануы
мектепшілік бақылау жоспарына сәйкес
Сабақтарға қатысу алдын ала дайындалған, білім беру ұйымының басшысы бекіткен жоспар және міндетті түрде ақпарат тақтасына орналастырылған кесте бойынша жүзеге асырылады. Сабаққа жоспарланбаған қатысуға педагогке оның кәсіби өсуі мен дамуы үшін нақты әдістемелік көмек көрсету мақсатында ғана жол беріледі.
Білім беру ұйымы әкімшілігінің сабаққа қатысу нәтижелері бақылау парақтарында, сабаққа қатысу журналында тіркеледі.
Сабақтарғақатысумақсаттарыбілімберу ұйымыныңмақсаттарына, міндеттеріне және ерекшеліктеріне байланысты анықталады.
Мектепішілік бақылаудың мақсаттарына байланысты сабақты бақылау парағы әзірленеді.
Сабақты бақылау, зерттеу мен талдау оқыту процесін жақсартудың,
педагогтің кәсіби өсуі мен дамуының, білім алушылардың білім сапасын арттырудың негізі болып табылады. Сабақтарды бақылау нәтижелері пәндік әдістемелік бірлестіктердің, әдістемелік кеңестердің отырыстарында жүйелі түрде талқылануы тиіс.
Сабақты талдау (ауызша жүргізілуі мүмкін) мыналарды көздейді:
педагогтің сабақты өзіндік талдауы;
сабақтың ұтымды және проблемалық тұстарын бөліп көрсету;
педагогке ұсыныстар беру.
Педагогтердің бір-бірінің сабағына жүйелі түрде қатысуы ұсынылады.
Карантиндік және шектеу шаралары кезеңіндегі оқыту жағдайында мектепішілік бақылау онлайн форматта жүргізіледі.
Электрондық журналдарды тексеру нормаларын тоқсанына 1 рет анықтау ұсынылады.
Білім беру ұйымының әкімшілігі білімнің таңдамалы тақырыптық бақылау кесімдерін жүргізуді, білім алушылардың жазбаша жұмыстарын (эссе, диктант, мазмұндама және шығарма) тексеруді жоспарлайды.
Педагог дәптерлерді, жазбаша жұмыстарды тексеру нәтижелері бойынша білім алушыға кері байланыс (түсініктеме, орындалған жұмыстағы олқылықтарды түсіндіру және т.б.) ұсынады.
Мұғалімдердің тиімді жұмысын ұйымдастыру үшін әр мектепте
мұғалімдер бөлмесі болуы керек.
Білім беру ұйымының әкімшілігі білімнің таңдаулы тақырыптық бақылау бөлімдерін өткізуді, оқушылардың жазба жұмыстарын (эссе, диктант, презентация және шығарма) тексеруді жоспарлап отыр.
Білім беру сапасын ішкі қамтамасыз ету жүйесі өзара байланысты және өзара шартты элементтерді қамтиды:
білім беру сапасын басқарудың ішкі жүйесін жобалау және жоспарлау (орта білім беру сапасын қамтамасыз ету жөніндегі саясатты іске асыруды қамтамасыз ететін нормативтік, ұйымдастырушылық, әдістемелік және өзге де құжаттарды әзірлеу және бекіту);
оқу-тәрбиелік, ұйымдастырушылық, әдістемелік (қажеттіліктерді зерделеу, ресурстармен қамтамасыз ету, сапаны бақылау және т. б.) процестерді басқару;
процестер мониторингі және түзету (сапа көрсеткіштері мен индикаторларына қол жеткізу бойынша бағалау және талдау, мүдделі тараптармен кері байланыс, басқару жүйесіне және Қызметке білім беру қызметтерін көрсету ретінде түзету іс-қимылдарын енгізу). (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 23 маусымдағы № 292 бұйрығы).
Мұғалім қысқа мерзімді жоспарды электронды немесе қағаз форматта ұсына
алады.
Білім алушылардың оқу жетістігін бағалау және олқылықтардың орнын толықтыру жұмысын ұйымдастырудың ерекшеліктері
Педагог бағалауды нормативтік-құқықтық актілерге және мұғалімдерге, ата-аналарға және оқушыларға көмектесу үшін әзірленген әдістемелік материалдарға сәйкес жүргізуі тиіс:
Білім алушылардың үлгерімін ағымдағы бақылау, аралық және қорытынды мемлекеттік аттестаттау жүргізудің үлгі ережесін бекіту туралы ҚР БҒМ -нің 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығы;
Білім беру мазмұнын жаңарту аясында орта мектеп үшін критериалды бағалау мен құжаттарды рәсімдеу бойынша нұсқаулық;
Бастауышмектепмұғалімдеріүшінкритер иалдыбағалаубойынша нұсқаулық;
Негізгі және жалпы орта мектеп мұғалімдеріне арналған критериалды бағалау бойынша нұсқаулық: оқу-әдістемелік құрал;
Сыныптар, пәндер және тілдер бөлінісінде қалыптастырушы бағалау бойынша тапсырмалар жинағы;
Сыныптар, пәндер және тілдер бөлінісінде жиынтық бағалау бойынша тапсырмалар жинағы;
Сыныптар, пәндер және тілдер бөлінісінде жиынтық бағалау бойынша әдістемелік ұсынымдар.
-
Әдістемелік ұсынымдардыuba.edu.kz, smk.edu.kz сайттарынан жүктеуге
болады.
Әрбір сабақ білім алушылардың өздерінің түсіну деңгейінде оқыту мақсаттары мен оларға қол жеткізу критерийлерін дыбыстауданкөрсетуден басталуы тиіс. Білім алушы оқытудың қойылған мақсатын түсініп, оған қалай қол жеткізуге болатынын түсінуі тиіс.
Әрбір сабақта оқушыларды уақтылы қолдау, оқудағы прогресс, балаларды оқуға ынталандыру, білімдегі олқылықтарды анықтау және олардың оқу жетістіктерін көрсету мақсатында қалыптастырушы бағалауды пайдалану ұсынылады.
Мұғалімнің кері байланысы орындалған тапсырмалардың қорытындылары бойынша түсініктемелер, рубрика, ұсыныстар беру арқылы жүзеге асырылады.
Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау электрондық журналдарда балл түрінде жүзеге асырылады, қажет болған жағдайда мұғалім түсініктемелер енгізеді. Электрондық журнал болмаған жағдайда қағаз журналға қойылады.
Педагог орындалған жұмыс көлемін, оқу тапсырмаларын ескере отырып, оқу жетістіктері үшін балл қою кезеңдерін және сабақ үшін балл қойылатын білім
алушылардың санын дербес айқындайды.
Мұғалім ТЖБ тапсырмаларының техникалық спецификациясы негізінде 2-11- сынып білім алушыларына арналған жиынтық жұмыс тапсырмаларын құрастырады. БЖБ орындау үшін сабақтың формасын (бақылау, практикалық немесе шығармашылық жұмыс, жоба, эссе, диктант, мазмұндама, шығарма, тестілеу және т.б.) және өткізу уақытын педагог дербес айқындайды.
Формативті және жиынтық бағалау тапсырмаларын мұғалімдер академиялық адалдық нормаларын сақтай отырып дербес құрастырады.
Формативті бағалау, оның ішінде үй жұмысын бағалау білім алушылардың оқу мақсаттарына қол жеткізуіне мониторинг жүргізу мен сабақта сараланған жұмысты одан әрі құру үшін жүргізіледі және бір баллдан он баллға дейінгі шекте жүзеге асырылады.
Үйде оқитын, ерекше білім беруді қажет ететін балалар үшін мұғалім оқу жүктемесін және олар оқыған оқу материалдарын ескере отырып, жеке тапсырмалар әзірлейді.
Оқу жылының қорытындысы бойынша аралық аттестаттау өткізілмейді.
Бағалау кезінде бірқатар талаптарды ұстану ескертіледі:
Білім алушылар бағалау үдерісіне белсенді кіреді, соның ішінде сабақта үнемі өзін-өзі бағалау жүргізіледі.
Білім алушының жеке басы емес, оның жұмысы ғана бағаланады.
Білім алушының жұмысы басқа оқушылардың жұмыстарымен емес, үздік орындалған жұмыс үлгісімен салыстырылады.
Әртүрлі формалар мен тапсырмалар түрлері пайдаланылады, тамаша орындалған тапсырмалардың нақты және айқын сипаттамалары әзірленеді.
Білім алушыларға бағалау критерийлері алдын ала белгілі.
Өзін-өзі бағалау білім алушылардың рефлексиясында жеке тұлғаның дамуының міндетті шартын білдіреді.
Білім алушылардың жетістіктерін бағалау үшін формативті бағалау, БЖБ мен ТЖБ оқу тапсырмалары өткен (оқыған) тақырыптар, оқу мақсаттарын қамтуы тиіс. Бағалау критерийлері оқу мақсаттарына сәйкес болуы тиіс.
Білім алушылармен бірге оқу жетістіктерін бағалау және өзін-өзі бағалау үшін критерийлерді әзірлеуі мүмкін.
Оқу тапсырмаларын таңдау және оқушылардың сабақ барысында өз оқу жетістіктерін өзін-өзі бағалауын ұйымдастыруды ойластыру маңызды.
Сабақта білім алушыларға өзін-өзі бағалау және өзара бағалау үшін мүмкіндік беру, өз қателіктерін табу үшін рефлексия ұйымдастыру ұсынылады.
Мұғалім білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау критерийлерін таңдауда және әзірлеуде еркін.
11-сыныпта Қазақстан тарихы пәні бойынша қорытынды аттестаттау ауызша түрде өткізіледі.
2022-2023 оқу жылында Жалпы орта білім туралы Алтын белгі аттестатын алуға үміткерлер үшін Алгебра және анализ бастамалары оқу пәні бойынша қорытынды аттестаттау (жазбаша емтихан) НЗМ ДББҰ филиалдарының базасында өткізіледі. (2008 жылғы 18 наурыздағы № 125
бұйрыққа 2022 жылғы 12 мамырдағы № 193 бұйрығымен енгізілген өзгерістер мен толықтырулармен).
Білім алушылардың үлгерімін ағымдық бақылауды мұғалімдер жиынтық бағалау түрінде бөлімдерді (қиын тақырыптарды), тоқсандық оқуды аяқтағаннан кейін оқу материалының мазмұнын игеру деңгейін анықтау және бекіту үшін жүзеге асырады.
1-сыныпта оқушылардың оқу жетістіктері бағаланбайды.
Білім алушылардың білім жетістіктеріне мониторинг жүргізу
Білім алушылардың білім жетістіктерінің мониторингі Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2021 жылғы 5 мамырдағы № 204 бұйрығымен бекітілген Білім алушылардың білім жетістіктеріне мониторинг жүргізу қағидалары негізінде жүзеге асырылады.
Бастауыш, негізгі орта білім беру ұйымдарында ББЖМ Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты талаптарына сәйкес білім алушылардың білім сапасын бағалау мақсатында жүргізіледі.
Жалпы білім білім беру ұйымдарында ББЖМ өткізу 4 және 9-сынып білім алушыларының функционалдық сауаттылық деңгейін анықтауға, алған білімі мен дағдыларды өмірлік жағдайларда қолдануына бағытталатын болады.
4-сынып бойынша:
оқу сауаттылығы (бір дұрыс жауапты таңдаумен 10 тест тапсырмасы: бірінші мәтінге - 4 тапсырма, екінші мәтінге - 6 тапсырма),
математикалық сауаттылық (бір дұрыс жауапты таңдаумен 12 тест тапсырмасы),
жаратылыстану-ғылыми сауаттылық (бір дұрыс жауапты таңдаумен 8 тест тапсырмасы) тексеріледі.
9-сыныпта:
оқу сауаттылығы (қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде). Тест тапсырмаларының саны - 30, оның ішінде әр пән бойынша -10 тест тапсырмасы (ең жоғары балл-30).
математикалық сауаттылық. Бір дұрыс жауапты таңдаумен 13 тест тапсырмасы (ең жоғары балл - 13).
жаратылыстану-ғылыми сауаттылық (физика, химия, биология, география).
Тест тапсырмаларының жалпы саны - 32 (8 контекст, әр контекстке бір дұрыс жауапты таңдаумен 4 тест тапсырмасы, барлығы 32 тест тапсырмасынан тұрады (ең жоғары балл -32).
Тестілеукешендітестілеунысанындаақп араттық-коммуникациялық
технологияларды қолдана отырып, оқыту тілінде жүргізіледі
Жалпы білім беретін пәндер бойынша халықаралық олимпиадалардың тізбесін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022
жылғы 20 шілдедегі № 333 бұйрығына сәйкес Жеңімпаздар, жүлдегерлер және оларды дайындаған мұғалімдер бюджет қаражаты есебінен біржолғы сыйақымен ынталандырылады.
№
Халықаралық олимпиадалардың тізбесі:
1.
Математикадан Халықаралық олимпиада (International Mathematical Olympiad (Интернейшэнал Математикал Олимпиад)
2.
Физикадан Халықаралық олимпиада (International Physic Olympiad) (Интернейшэнал Физик Олимпиад)
3.
Химииядан Халықаралық Олимпиада (International Chemistry Olympiad (Интернейшэнал Кэмистри Олимпиад)
4.
Биологиядан Халықаралық олимпиада (International Biology Olympiad) (Интернейшэнал Байолоджи Олимпиад)
5.
Географиядан Халықаралық олимпиада (International Geography Olympiad (Интернейшэнал Джиографи Олимпиад)
6.
Информатикадан Халықаралық олимпиада (International Olympiad in Informatic (Интернейшэнал Олимпиад Ин Информатик)
7.
Лингвистикадан Халықаралық олимпиада (International Linguistic Olympiad (Интернейшэнал Лингуистик Олимпиад)
Дарынды білімалушыларды тәрбиелеген мұғалімдер мен жаттықтырушыларды моральдық және материалдық ынталандыру елдегі олимпиадалық қозғалысты дамытуға бағытталған маңызды шаралардың бірі болып табылады. Халықаралық олимпиадалардың жүлдегерлері мен жеңімпаздарын дайындайтын педагогтар өз шәкірттерімен жұмыс уақытынан кейін айналысады және оған көп уақыт пен күш жұмсайды. Бұл мұғалімдерді ынталандыру жаттықтырушылардың ынтасын, олардың әл-ауқатын арттырады, сонымен қатар ақшалай сыйлықтарды кәсіби өзін-өзі дамыту үшін пайдалануға мүмкіндік береді.
2022-2023 оқу жылында білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру жұмысы жалғасады.
Оқу жылының басында мектеп әкімшілігіне барлық пәндер бойынша білім алушылардың біліміне әкімшілік бақылау жұмыстарын жүргізу ұсынылады.
Бақылау нәтижелері бойынша білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру үшін әрбір педагогтің және мектептің жұмыс жоспары әзірленеді.
Білім олқылықтарының орнын толықтыру жұмысы жүйелі түрде жүргізіледі.
Оқу пәндері бойынша білім алушылардың білім сапасына жүйелі мониторинг жүргізіледі.
Білім олқылықтарының орнын толықтыру бойынша мектеп жұмысы алгоритмінің үлгісі ұсынылады (uba.edu.kz).
Білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың негізгі көрсеткіштері:
пәннің оқу бағдарламасы бойынша біліміндегі олқылықтар;
оқу-танымдық іс-әрекетіндегі олқылықтар;
оқуға қажетті өзіндік жеке қасиеттерінің даму деңгейінің жеткіліксіздігі;
эмоционалды қолайсыздық.
Үлгерімі төмен білім алушылармен жұмыс жасау алгоритмі:
бірнеше педагогтің сабақтарды, оқыту процесін бірлесіп жоспарлауы (олқылықтардың орнын толықтыру үшін оқу материалын қайталау, бекіту, оқу тапсырмаларының минимумын орындау, қателерді талдау және жою бойынша оқу әрекетін реттеу және т.б.);
оқу іс-әрекеті барысында қолдау көрсету және кеңес беру;
бірінші сыныптың білім алушылары мен осал топтың балаларын психологиялық бейімдеуді қамтамасыз ету;
оқу іс-әрекетін ынталандыру (көтермелеу, табысты жағдаяттарды туғызу, оқу процесіне белсенді қатысуға ынталандыру және т.б.).
оқушының оқу іс-әрекетінің және оқу жетістіктерінің мониторингі (білім алушыларға жүйелі сауалнама жүргізу, оқу тапсырмаларының орындалуын тексеру, кері байланыс, өзін-өзі бағалауда белсенділікті арттыру және т.б.);
қосымша сабақтарды және өзара көмек беруді ұйымдастыру;
білім алушыға қолдау көрсету бойынша ата-аналармен жұмыс;
өздігінен орындайтын тапсырмалар үшін қашықтан оқыту жүйесін пайдалану.
Білім алушылардың біліміндегі олқылықтарды толықтыру жұмыстарында:
педагогке:
білім алушының артта қалу себептерін, оның оқу жетістіктерінің деңгейін және біліміндегі олқылықтарды анықтау;
жеке қолдау көрсету үшін білім алушының қажеттіліктерін зерделеу;
жеке тапсырмаларды таңдай отырып, оқытудың жеке жоспарын әзірлеу;
жүйелі кері байланысты ұйымдастыру ұсынылады.
Педагог оқушылардың білім алу қажеттіліктерін және жеке даму жолын ескере отырып, пән бойынша білім алушылардың білімін толықтыру алгоритмін дербес әзірлейді. Мысалы:
өткенжәнеағымдағыоқужылдарындағыоқу пәнісабақтарының тақырыптарын, оқу мақсаттарын кіріктіру;
пәндер бойынша өткен оқу жылының материалдарын жаңа оқу жылының барлық кезеңіне бөлу;
жаңа тақырыптарды және оқу мақсаттарын меңгертуге дейін бұрынғы оқу материалдарын қайталау;
білім алушыларға қиындық тудырған тақырыптар бойынша қосымша сабақтар өткізу;
білім алушыларға күрделі тақырыптароқу мақсаттары бойынша жеке және топпен консультациялар өткізу;
өткен оқу материалы бойынша оқу пәнінен олимпиадалар ұйымдастыру;
каникулдық сабақтарды және жазғы мектепті ұйымдастыру;
формативті бағалауда өткен оқу жылындағы оқу бағдарламасы бойынша тапсырмалар әзірлеу және енгізу;
өткен оқу жылындағы материалдар бойынша зерттеу және жобалау жұмыстарын ұйымдастыру;
білімдегі олқылықтардың орнын толықтыру сабақтары үшін Үлгілік оқу жоспарының вариативтік компонентінің сағаттарын пайдалану;
білімдегі олқылықтардың орнын толықтыру мақсатында қосымша білім беру ұйымдарының мүмкіндігін барынша пайдалану;
білім беру платформаларын қолдану.
9(10) және 11(12) сыныптар аяқталған қорытынды аттестаттау ҚР Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 18 наурыздағы № 125 Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарындағы білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, аралық және қорытынды аттестаттау жүргізудің үлгілік қағидалары бұйрығына сәйкес өткізіледі.
Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы 2021 жылы
1-11 сынып білім алушыларының оқу пәндері бойынша біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру бойынша әдістемелік ұсынымдар құралын әзірледі.
Әдістемелік ұсынымдарда білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру бойынша халықаралық тәжірибе, Қазақстан мектептерінде қашықтан оқыту жағдайында білім алушылардың білім сапасына талдау, 1-11 сынып оқушыларының оқу пәндері бойынша біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру бойынша әдістемелік ұсынымдар берілген.
Әдістемелік ұсынымдама жалпы бiлiм беретiн мектептердiң басшылары мен педагогтеріне, әдіскерлерге, білім басқармаларыбөлімдері мен білім саласындағы сапаны қамтамасыз ету департаменттерінің басшылары мен пән мұғалімдеріне арналған
Altynsarin Academy (uba.edu.kz) сайтында қол жетімді).
Қашықтан оқытуды ұйымдастырудың ерекшеліктері
Қашықтан білім беру технологияларын пайдалана отырып оқыту Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 137 бұйрығымен (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2021 жылғы 3 қарашадағы № 547 бұйрығымен толықтырулар енгізілген) бекітілген Қашықтықтан білім беру технологиялары бойынша оқу процесін ұйымдастыру қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады және қашықтан білім беру технологиялары бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін айқындайды.
Қашықтан білім беру технологияларын пайдалану арқылы оқу процесін ұйымдастыру білім алушыларға білім беру бағдарламаларын академиялық күнтізбелікке сәйкес меңгеру үшін жүзеге асырылады.
Білім алушылардың үлгерімін, аралық және қорытынды аттестаттаудың
үлгілік ережелерін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығына сәйкес білім алушылардың жетістігін бағалау өткізіледі.
Ауа райының қолайсыз метеожағдайларына байланысты қашықтан оқыту Қолайсыз ауа райы метеожағдайларында білім беру ұйымдарында, сондай-ақ техникалық және кәсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында сабақтарды тоқтату қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 18 қаңтардағы № 42 бұйрығына сәйкес облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың білім беруді басқару органының бұйрығы негізінде ұйымдастырылады.
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 30 қазандағы № 595 бұйрығымен (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министірдің м.а. 2021 жылғы 29 желтоқсандағы № 614 бұйрығымен толықтырулар енгізілген) бекітілген Орта білім беру (бастауыш, негізгі орта және жалпы орта) ұйымдары қызметінiң үлгілік қағидалары 8-бөліміне сәйкес тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктерде (жекелеген объектілерде) төтенше жағдай, шектеу іс-шаралары, оның ішінде карантин енгізілген, төтенше жағдайлар жарияланған жағдайларда жергілікті атқарушы органдар мен білім беру ұйымдары білім беру саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен барлық білім алушылар үшін қашықтан оқытуды енгізеді.
Ақпараттық жүйені таңдау өте маңызды мәселе, себебі материалды игеру сапасы платформадағы білім мазмұнына байланысты.
Оқыту аудиториялық, қашықтан оқытуды және білім алушылардың өзіндік жұмысын дәстүрлі оқу-әдістемелік материалдармен үйлестіруі керек. Әрбір білім алушының жеке ерекшеліктерін ескеру қажет.
Оқу процесі әртүрлі режимдерде өтуі керек: онлайн режимінде, оқу іс- шаралары мен мұғаліммен қарым-қатынас АКТ-ны қолдана отырып нақты уақытта жүзеге асырылады; асинхронды форматта, бұл балаға өзіне ыңғайлы кез келген уақытта оқу материалын игеруге ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz