Қылмыстың заты есірткі заттар және психотроптық заттар

Жұмыс түрі: Диссертация
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 81 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

КІРІСПЕ . . . 3

1 ҚАЗІРГІ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЕСІРТКІ АЙНАЛЫМЫНЫҢ КРИМИНОЛОГИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ . . . 8

1. 1 Есірткі, психотроптық заттар, сол тектестер айналымы саласындағы қылмыстылықтың түсінігі мен ерекшеліктері . . . 8

1. 2 Есірткі және психотроптық заттардың заңсыз айналымына байланысты қылмыстың жай-күйі, динамикасы, құрылымы . . . 19

1. 3 Есірткі құралдары мен психотроптық заттардың заңсыз айналымына қатысатын адамдардың, сондай-ақ есірткіні заңсыз тұтынатын адамдардың криминологиялық сипаттамасы . . . 27

2 ЕСІРТКІ, ПСИХОТРОПТЫҚ ЗАТТАР, СОЛ ТЕКТЕСТЕРДІҢ ЗАҢСЫЗ АЙНАЛЫМЫНА ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛДЫҢ ҚЫЛМЫСТЫҚ-ҚҰҚЫҚТЫҚ ШАРАЛАРЫ . . . 35

2. 1 Есірткі саудасымен байланысты қылмыстың себептері мен шарттары . . . 35

2. 2 Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз дайындау, сатып алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе өткізу қылмысының алдын алу . . . 46

2. 3 Шет елдердегі есірткінің заңсыз айналымы үшін жауапкершілікті құқықтық реттеуді салыстырмалы талдау . . . 62

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 73

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 78

КІРІСПЕ

Магистрлік диссертацияның жалпы сипаттамасы. Диссертациялық жұмыста Қазақстан Республикасында есірткінің заңсыз айналымымен күресу, есірткі, психотроптық заттар, сол тектестердің заңсыз айналымына қарсы іс-қимылдың қылмыстық-құқықтық шаралары зерделеніп, талдау жасалған.

Магистрлік диссертацияның өзектілігі. Қазақстан Республикасының Ата Заңында мемлекеттің ең қымбат қазынасы - адам жəне адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары делінген [1] . Қазақстан зиялы, демократиялық жəне тəуелсіз құқықтық мемлекет ретінде, дүниежүзілік қоғамдастықтың толық құқылы мүшесі бола тұрып, есірткі заттардың заңсыз айналымына қарсы белсенді түрде күрес жүргізуде.

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев нашақорлық проблемасын жиі көтеріп келеді. Түркістанда өткен Ұлттық құрылтайда ол заманның залалды кеселі туралы тағы да айтты. «Нашақорлық - ұлт саулығына зор қауіп төндіретін кесел. Есірткі жастардың жанын да, тәнін де улап жатыр. Біз есірткіні қолданудың, дайындаудың және таратудың жолын кесіп, тамырына балта шабуға тиіспіз. Әйтпесе, бүкіл еліміздің болашағы бұлыңғыр болады. Бұл мәселе мені қатты алаңдатады. Химиялық есірткілер нарықта кең ауқымда сатылуда. Криминалдық топтар жастарды осындай заңсыз әрекеттерге тартып жатыр», деді.

Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес Ішкі істер министрлігі Есірткі бизнесіне және нашақорлыққа қарсы күреске арналған кешенді жоспар (2023-2025 жылдар) дайындап, маусым айында ол Үкімет қаулысымен бекітілді. Бұл құжатта қоғам үшін аса қауіпті әсіресе синтетикалық препараттардың таралуының жолын кесу, олардың қолжетімділік деңгейін төмендету, адамның нашақорлыққа салынғанын дер кезінде анықтау жүйесін енгізу, есірткі қолданатын адамдардың нақты есебін қалыптастыру, есірткі бизнесіне қарсы күресетін органдардың материалдық-техникалық жағдайын нығайту көзделген.

Соңғы жылдары әлеуметтік-экономикалық және саяси салаларда болып жатқан жағымсыз процестер аясында есірткінің таралуына байланысты проблеманың шиеленісуі байқалды. Біздің қоғамның деградациясы мен ыдырауы олардың сыни деңгейіне жетті. Есірткінің заңсыз айналымының таралу ауқымы қауіпті сипатқа ие, қоғамның физикалық және моральдық жағдайына, экономикаға, саясатқа және құқықтық тәртіпке зиянды әсер етеді және сайып келгенде, кез-келген заманауи мемлекеттің, соның ішінде Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне елеулі қауіп төндіреді.

Республикамыздағы есірткі заттармен немесе жүйкеге әсер ететін затгармен заңсыз әрекет жасау адамдардың денсаулығына түзелмейтін зиян келтіре отырып, жеке адамның интелектуалдық кқабілет деңгейінің төмендеуіне әкеліп соқтырады. Көптеген медициналық, психатриялық жөне құқықтық зертеулердің қорытындысына суйенетін болсақ, есірткіге бой алдырған жандар түбінде азғындықка ұшырайды. Олардың денсаулығы, мінез-құлқы бұзылады, еңбекке жарамсыз, тіпті қоғамға керексіз зиянды адам болып шығады. Нашақорлықпен әуестенгендердің мейірімділік, туыстык, достық, адамдық қасиеттері мүлдем жойылады. Олардың көз алдында тек құмарлық шөбі - анаша, марихуана тұрады. Осы дертті таратып отырғандар нашаны тасымалдаушылар, сатушылар, оны жастарға үйретіп көндіретіндер.

Есірткіні тұгыну келешек жас буынның дұрыс физикалық, психикалық және өнегелі дамуына кедергі жасайды. Ал есірткі кабылдайтындардың ішінде әйелдердің санының өсуі, тумай тұрып-ақ есірткіге деғен патологиялық кұштарлығы бар адамның дүниеге келуіне әкеліп соқтырады. Елімізде қанша адам бұл індеттен өліп жаткдндығын анықтаған ешкім де жок, оны анықтау әзірше мүмкін де емес.

Соңғы уақыттарда есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуына қызықтыра отырып ынтасын туғызып, өз еркімен қабыддауына әсер етуден басқа, күштеп зорлау арқылы есірткі заттарды тулынуға көндіру әрекеттері де етек алуда. Әрине осындай бір-екі күштеп салынған соң кешегі дені сау адам немесе жасөспірім кәнігі нашақор болып шыға келеді. Бұл әрекеттер көбінесе материалдық ахуалы біршама жақсы отбасында жиі ұшырасады.

Қылмыстылықпен күрестің нәтижесі, шын мәнінде, әрбір қылмыстың тез және толық ашылуымен, оны жасаған барлық адамдардың әшкереленуімен және сотқа тартылуымен айқындалады.

Есірткінің заңсыз айналымына байланысты қылмыстардың таралуы құқық қорғау органдарының қызметін үнемі жетілдіруді және заңнаманы дамытуды талап етеді.

Осыған байланысты есірткінің заңсыз айналымы проблемасына тап болған, өз аумақтарында есірткі қаупіне қарсы күрес шараларының кешенін әзірлеген және енгізген шет мемлекеттердің тәжірибесіне назар аударған жөн. Бұл шараларды талдау қылмыстық құқық есірткі айналымын әлеуметтік бақылаудың ең көп қолданылатын әдістерінің бірі болып қала береді деп айтуға мүмкіндік береді.

Еуропалық Одақтың көптеген елдерінде есірткі құралдарының, психотроптық заттардың заңсыз айналымы үшін жауапкершілік шараларын реттейтін нормалар қазіргі уақытта артық сатушылар үшін жауапкершілікті қатаңдатуға және, керісінше, тұтынушылар үшін оны жеңілдетуге бағытталған. Ресей бұл жағынан да ерекшелік емес. Осылайша, есірткі құралдарын, психотроптық заттар мен олардың аналогтарын өндіру мен өткізу үшін жауапкершілік күшейтілді, бұл есірткі таратушылармен күресті қатаңдатуға және, керісінше, тұтынушылар мен нашақорлықтан зардап шегетін адамдарға қатысты неғұрлым жұмсақ жауапкершілік шараларын таңдауға ықпал етеді. Осыған қарамастан, енгізілген өзгерістер есірткі құралдарымен, психотроптық заттармен (бұдан әрі - ҚҚСП) және олардың аналогтарымен байланысты қылмыс жасаған адамдардың жауапкершілігін толық ажырата алмады.

Тәжірибе көрсеткендей, есірткіге тәуелді адамдар дозаны сатып алу үшін көтерме саудада жұмыс істеуге мәжбүр, сондықтан бөлшек сауда негізінен осы адамдарға жүктеледі. Бұл адамдарға бас бостандығынан айыру түріндегі қылмыстық жазаны қолдану қылмыстың осы түрінің жалпы деңгейіне әсер етуі екіталай, өйткені нашақорлық ауру. Мұндай адамдарға бас бостандығынан айыруға және есірткіге тәуелділіктен емделуге байланысты емес жаза тағайындау мүмкіндігі болуы керек.

Магистрлік диссертацияның мақсаты мен міндеті. Есірткі мен психотроптық заттардың заңсыз айналымының қылмыстық-құқықтық және криминологиялық аспектілерін ғылыми талдау негізінде баяндалған олқылықтардың орнын толтыруды, сондай-ақ құқық қолдану практикасын жетілдіру және нашақорлықтың алдын алу бойынша теориялық және практикалық сипаттағы ұсынымдарды әзірлеу диссертациялық зерттеудің негізгі мақсаты болып табылады.

Осы мақсатқа жету үшцн төмендегідей мақсаттар туындайды:

- Есірткі немесе психотроптық заттардың заңсыз айналымына тән жай-күйін, динамикасын, құрылымын және өзге де криминологиялық сипаттамаларын зерделеу;

- есірткі құралдары мен психотроптық заттардың заңсыз айналымының негізгі даму үрдістеріне криминологиялық талдау жасау, оның перспективалық болжамын анықтау;

- есірткі немесе психотроптық заттардың, оның ішінде олардың өңірлік ерекшеліктерінің заңсыз айналымына ықпал ететін неғұрлым тән детерминанттарды зерттеу;

- есірткі және психотроптық заттардың заңсыз айналымына қарсы күрес тәжірибесін талдау және осы қылмыстардың алдын алу тиімділігін арттыруға бағытталған ұсынымдар әзірлеу;

Қазақстан Республикасында есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тугынуға көндірумен күресудің құқықтық және криминологиялық күресудің тәжірибесін талдау;

- есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуға көндіргені үшін жауаптылықты кдрастыратын заң нормалары талдау.

Магистрлік диссертацияның зерттелу деңгейі. Есірткі заттарын сақтау, тарату, сату, қылмыстың құрамы, қылмыстық жауапкершілік, құқық қорғау органдарының қылмыспен күрестегі рөлі туралы отандық және ресейлік ғалымдар көптеген еңбектер жазған: Бұғыбай Д. Б., Карпович О. Г., В. И. Ткаченко, А. Н Ағыбаев, И. Ш. Борчашвили, В. Н. Смитенко, Н. А. Мирошниченко, Абдиров Н. М., Омигов В. И., Сартаева Н. А., Абдиров Н. М., А. С. Якубов, Молдабаев С. С., Орымбаев Р., Трайнин А. Н. зерттеген.

Қазақстанда нашақорлықтың, наркотизмнің және есірткі сау-дасының мәселесін зерттеу жұмысы соңғы жыддары ғана қолға алынды. Қазақстанда 1997 жылы Н. М. Әбдіровтің және М. Қ. Ынтықбаевтың «Подросток в орбите наркотазма: проблемы, предупреждение» атты монографиясы жарық көрді. Ал, 1998 ж. Б. С. Сәрсеков «Контрабанда наркотиков в Казахстане: проблемы и пути преодоления» деген тақырыпта монография шығарды. Нашакррлықтың қылмыстық-құқықтық және криминологиялық мәселесі көлемімінде кең ауқымды спектрде «Қазақстандағы есірткілердің заңсыз айналымымен қылмыстық-кұқықтық және криминологиялық күресу шаралар жүйесі» деген ғылыми тақырыпта доцент Н. М. Әбдіровтің жетекшілік етуімен М. Қ. Ынтықбаев, Ш. А. Құрманбекова, Б. С. Сәрсеков, Н. А. Сартаева, Қ. Р. Сарыкұлов, Г. X. Феткулов кдтыскдн жұмыс тобы осы мәселемен кең аукэмды айналысып, зерттеу жүргізген. Мaгистрлік диссертацияның объeктісі. Есірткімен күрес жүргізу саласындағы құқық қорғау органдарының қызметін ұйымдастыру барысында туындайтын қоғамдық қатынастар болып табылады.

Мaгистрлік диссертацияның пәні. Есірткімен күрес жүргізу саласындағы құқық қорғау органдарының қызметін ұйымдастыру ерекшеліктері болып табылады.

Мaгистрлік диссертацияның әдістeрі жәнe әдістeмeсі. Жұмыстың әдістeмeлік нeгізі теориялық және тәжірибелік қызметтердің бірлігіне негізделген материалистік диалектиканың заңдарын, объективті болмысты зерттеудің жалпы-ғылыми жеке-ғылыми (анализ, синтез, тарихи құқықтық, жүйелік-құрылымдық, салыстырмалы-құқықтық) жaлпы ғылыми тaным әдістeрнен тұрады.

Мaгистрлік диссертацияның нормативтік базасын отандық нормативтік құқықтық актілер құрайды: Қазақстан Республикасының Конституциясы; Қазақстан Республикасының Қылмыстық процестік кодексі; әрекет етуші Заңдар; Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының нормативті Қаулылары, Қaзaқстaн Рeспубликaсы Прeзидeнтінің жaрлықтaры мeн Қaзaқстaн хaлқынa Жолдaулaры құрaйды.

Магистрлік диссертацияның теориялық маңыздылығы . Зерттеудің теориялық маңыздылығы аймақтық деңгейде есірткі мен психотроптық заттардың заңсыз айналымын бақылаудың тиімділігін арттыруға бағытталған жалпы әлеуметтік және арнайы криминологиялық шараларды әзірлеу және негіздеу болып табылады. Есірткінің алдын алуға және қылмыстық заңнаманың жекелеген ережелерін жетілдіруге бағытталған бұл ұсыныстар қылмыстық құқық теориясы мен криминологияны тиісті бөлімде дамытады және толықтырады.

Автордың келген қорытындылары мен тұжырымдары қылмыстық процестік заңнамаларын жетілдіру мен осы салада сот практикасы қызметін жаңа сатыға көтеруге мүмкіндік береді және нақты ұсыныстар жасау мүмкіндіктерінен байқалады. Сонымен бірге, оқу процесінде қолдану арқылы маңыздылығын арттырады.

Магистрлік диссертацияның ғылыми жaңaлығы. Есірткімен күрес жүргізу саласындағы құқық қорғау органдарының қызметін ұйымдастыру ерекшеліктерін талдау барысында қазіргі кезеңдегі осы саланы жетілдіру бағытындағы тың еңбектер негізінде талдау жасалды. Шетелдік тәжірибеден алынған деректер қолданылды.

Диссeртaциялық зeрттeудe aлынғaн нәтижeлeр мeн қорытындылaр жaлпы aлғaндa жүйeлілігі жәнe логикaлық қисынды құрылымымeн сипaттaлaды. Сонымeн қaтaр Қазақстан Республикасының Қылмыстық заңына енгізілетін өзгерістер мен осы саладағы қызметті жетілдіру бағыттарын талдаған еңбек болып табылады.

Магистрлік диссертация бойынша ұсынылатын тұжырымдар:

Есірткінің заңсыз айналымы үшін қылмыстық жауапкершілік шаралары күшейтілуге тиіс: айыппұлдар осы қылмыстық бизнестің табыстылығына барабар болуға тиіс; белгілі бір санаттағы қылмыстар үшін бас бостандығынан айыру мерзімдерін едәуір ұлғайту, ал аса ауыр қылмыстар үшін өлім жазасын белгілеу және оның нақты орындалуын қамтамасыз ету қажет. Есірткіге тәуелділігіне байланысты есірткінің заңсыз айналымына тартылған қылмыскерлердің жекелеген санаты үшін жазаға балама ретінде жазаның орнына немесе оған параллель арнайы наркологиялық мекемелерде «емдеуді» қарастыру қажет.
Нашақорлықтың заңсыз таралуына және психотроптық заттардың айналымына ықпал ететін көптеген факторлардың ішінде олардың ең маңызды үш аспектісін атап өту керек: әлеуметтік-экономикалық, құқық қолдану және қылмыстық. Сонымен бірге, әлеуметтік-экономикалық тұрғыдан біз медициналық аспектіні бөліп көрсетеміз, талдау көрсеткендей, есірткінің ең қарқынды заңсыз айналымы Қазақстан Республикасының субсидияланған аймақтарында, ауыр экономикалық жағдайы бар аймақтарда, өндірістің тұрақты құлдырауы мен жаппай жұмыссыздықта дамиды. Мұндай өңірлердегі әлеуметтік-экономикалық қиындықтар халықтың маскүнемдігімен, есірткі айналымының кеңеюімен күрделене түседі.
Нашақорлықтың өсуіне бұқаралық ақпарат құралдарының жұмысындағы шығындар мен қателіктер ықпал етеді. Сонымен қатар, бұқаралық ақпарат құралдарының әлеуеті есірткінің заңсыз айналымына қарсы іс-қимыл тұрғысынан кеңінен тартылуы тиіс, ал нашақорлармен күрес, ең алдымен, жастарға бағытталған ауқымды ақпараттық-насихаттық науқанмен ұштастырылуы тиіс деп санаймыз.
Есірткінің заңсыз айналымының алдын алу және алдын алу негіздері осы қылмыстарды жасауға ықпал ететін факторларды жоюмен немесе бейтараптандырумен байланысты. Бұл ретте есірткінің заңсыз айналымы саласындағы қылмысқа қарсы іс-қимылда оң нәтижелер құқық қолдану практикасындағы қате есептеулерді азайту жолымен алынуы мүмкін.

Магистрлік диссертацияның сыннан өтуі. Зeрттeу жұмысының тeориялық нeгізгі тұжырымдaры, ұсыныстaры, қорытындылaры І. Жaнсүгіров aтындaғы Жeтісу унивeрситeтінің жәнe өзгe дe жоғaры оқу орындaрының қaбырғaсындa өткeн ғылыми-тeориялық жәнe тәжірибeлік конфeрeнциялaрдa бaяндaлғaн болaтын.

Магистрлік диссертацияның құрылымы. Жұмыстағы зерттеліп отырған мәселелердің мазмұнына, мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес анықталады және ол кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1 ҚАЗІРГІ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЕСІРТКІ АЙНАЛЫМЫНЫҢ КРИМИНОЛОГИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ

1. 1 Есірткі, психотроптық заттар, сол тектестер айналымы саласындағы қылмыстылықтың түсінігі мен ерекшеліктері

Есірткі - қоғам дерті. Нашақорлық пен есірткінің зияны орасан. Бұл тұтас ұлттың тамырына балта шабатын, халықты қарусыз жоятын кеселдің бірі. Соған орай, есірткімен күрес бүгінде кез келген елді алаңдататын, ең өзекті, әлеуметтік мәселенің біріне айналды. Нашақорлық адамзат баласының денсаулығы мен еліміздің ұлттық қауіпсіздігіне төнетін үлкен қатер.

Өмір - баға жетпес байлық. Оны лайықты деңгейде қорғау және дамыту - бүгінде Қазақстанда барлық мемлекеттік институттардың, Саяси партиялар мен қоғамдық қозғалыстардың алдында тұрған міндет. Осы қағидаттың негізінде Қазақстан есірткі құралдарының заңсыз айналымы және оларды теріс пайдалану саласындағы қылмыстарға қарсы күрес саласында өзінің сыртқы және ішкі саясатын құруда және бұл мәселені жекелеген елде шешу мүмкін невозможностігін түсініп, халықаралық қоғамдастыққа интеграциялау жолымен сенімді жүріп жатыр.

Нашақорлық - бұл мүшелері әлеуметтік-моральдық тұрғыдан толығымен тозған кейбір тұйық қауымдастықтарға ғана тән құбылыс. Бұл зұлымдық әртүрлі әлеуметтік топтарға таралды, халықтың ең қабілетті бөлігінің өкілдерін таң қалдырды. Өскелең ұрпақ арасында нашақорлық мәселесі ерекше өткір. Бұл құбылыстың негізгі себебі, ең алдымен, тұрақсыз әлеуметтік ортада, моральдық бағдарлар мен құндылықтардың бұлыңғырлануында жатыр. Жастар ортасында, бүкіл қоғамдағыдай, деструктивті процестер көбінесе шығармашылық, жағымды өзгерістерден басым болады. Әлеуметтік орта жеке тұлғаның құрылымын бұзуға және оның дамуын бұзуға әкелетін мінез-құлық реакцияларын тудыруы мүмкін, атап айтқанда: 1) конформизм, 2) суицид 3) нашақорлық 4) алкоголизм 5) қылмыс [2, 26] .

Қазақстан территориясы бірнеше мемлекеттің күрежолдарын жалғап жатыр. Мұндайда есірткі тасымалына тосқауыл қою, есірткі саудасына жол бермеу үшін мемлекет тарапынан өте ауқымды жұмыстардың үздіксіз жүргізілетіні түсінікті. Осыған орай біздің еліміз көптеген халықаралық есірткіге қарсы жобаларға қатысып, кеселдің алдын алуға бағытталған халықаралық операцияларды ұйымдастыру, транзит арналарын жою және трансұлттық қылмыстық топтардың жолын кесу бойынша нақты іс-шараларға бастамашы болып келеді. Сонымен қатар, құқық қорғау органдары да осы зұлымдықтың таралуына қарсы тиімді күрес ұйымдастыруда. Нашақорлыққа қарсы көптеген жұмыстардың қолға алынғанына қарамастан, қоғамда есірткіге қызығып, тұтынатындар саны күн санап көбеюде. Әсіресе, жастардың есірткіге әуес болуы үлкен алаңдаушылық туғызады.

Қоғамдағы осы жағдайды ескерген Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2019 жылғы жолдауында есірткімен байланысты қылмыстарға қолданылатын жазаны қатайту қажеттігін және бұл қылмысты террористік әрекетке теңестіруге болатындығын айтқаны есімізде. Президенттің бұл мәселеге назар аударуында үлкен маңыз бар. Жастар арасында есірткі тұтынатындардың жыл санап артуы, соның кесірінен қылмыстың көбеюі Мемлекет басшысын да бейжай қалдырмағаны анық. Жолдаудағы тапсырма есірткісіз қоғам құруға ғана емес, жастарды нашақорлықтан алыс ұстауға бағытталып отыр. Осы ретте Президент тапсырмасы есірткіні өзінің тұтынуы үшін сатып алатын адамдардан бөлек, есірткі бизнесін ұйымдастырушыларды, таратушылар мен сатушыларды анықтап, жолын кесуге, осы зиянды бизнес арқылы пайда тауып отырған тұлғаларды қылмыстық жауапкершілікке тартуды көздейді.

Есірткінің таралуына ғаламтор да шексіз мүмкіндік беріп отыр. Әсіресе, психотроптық заттардың жаңа синтетикалық аналогтарын таратушылар ғаламтор арқылы өз бизнесін жандандыруда. Өкініштісі, осындай топтар психотроптық заттардың көмегімен жастардың бір тобын уласа, келесі бір тобын есірткі заттарын сатуға, жеткізуге итермелеп, темір торға қамалуына ықпал етуде.

Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 228-бабы - есірткі құралдарын, психотроптық заттарды немесе олардың аналогтарын заңсыз алу, сақтау, тасымалдау, дайындау, өңдеу, сондай-ақ құрамында есірткі немесе психотроптық заттар бар өсімдіктерді немесе құрамында есірткі немесе психотроптық заттар бар олардың бөліктерін заңсыз алу, сақтау, тасымалдау зат [3] .

Халықтың денсаулығына қарсы қылмыстардың аса қауіпті түрі есірткі, психотроптық, күшті әсер ететін және улы заттарды заңсыз айналымға түсіруімен байланысты іс-әрекеттер болып табылады. Есірткі, психотроптық заттар, күшті әсер ететін және улы заттарды заңсыз айналымға түсіруге байланысты қылмыстардың тікелей обьектісі-халықтың денсаулығы болып табылады. Қылмыстың заты есірткі заттар және психотроптық заттар.

Қазіргі уақытта әлем бойынша «Есірткінің заңсыз айналымы» үлкен проблема ретінде тұр. Біздің елімізде бұл мәселе өте қауіпті саннатта тұр. Есірткінің заңсыз айналымы ол тек қана халыктың денсаулығына, және имандылығына ғана емес, бұл қылмыс түрлері ұлттық қауіпсіздікке және экономикағада үлкен зиянын тигізеді. Нақтылай кететін болсақ, ү лкен мөлшерде жасалатын есірткінің заңсыз айналымы ұлттық қауіпсіздікке тигіщетін зияны ол халықтың есірткіге қол жетімділігі болады, бұл орайда есірткінің әсерінен жасалатын құқық бұзушылықтардың санынын өсуі, есірткіні сатудан пайда табатын тұлғалардың немесе ұйымдасқан топтың қаражаттық өркендеуі және т. б.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.