Ауылдық аймақтардың негізгі сипаттамалары
Тақырыбы: Ауыл тұрғын орындарының пайда болу және даму тарихы
МАЗМҰНЫ
I Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
II Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
2.1. Ауылдық аймақ анықтамасы және оның сипаттамалары ... ... ... ... ... .. ... .4
2.2 Ауылдық аймақтардың әлеуметтік-экономикалық рөлі ... ... ... ... ... ... ... .5
2.3 Ауыл тұрғын орындарының заманауи өзгерістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2.4 Ауыл тұрғын орындарының пайда болуы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...7
III Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
IV Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
КІРІСПЕ
Қазіргі таңда ауыл шаруашылық өндірісіті дамыту кезінде еліміздің жер ресурстарын ұтымды және интенсивті түрде пайдалану ең маңызды мәселе болып саналады. Осыған сай қоғамдық өндірістің тиімділігін арттыруға негізделген жалпы шаралар жүйесінде жер ресурстарын пайдалануды жақсарту ең алдыңғы жоспар ретінде танылады. Жер ресурстарын тиімді пайдалану проблемасы шаруашылық жүргізудің барлық нысандарын тең құқықпен дамыту барысында жер пайдалану мен топырақ құнарлығын арттыру шараларының толық кешенінен тұрады.
Қазақстан Республикасының Жер Кодексінде жерге орналастыру Қазақстан Республикасы жер заңдарының орындалуын қамтамасыз ететін және жер қатынастарын реттеуге, жерді ұтымды пайдалану мен қорғауды ұйымдастыруға бағытталған іс-шаралар жүйесі екені көрсетіледі.
Жерге орналастыру - жерді тиімді пайдалануды ұйымдастыру мен қорғауға, нақтылы табиғи, экономикалық, мелиоративтік, агротехникалық, әлеуметтік және басқада шарттарды ескере отыруға, қолайлы экологиялық орта жасауға және шаруашылық жүргізудің барлық нысандарын тең құқықпен дамытуға бағытталған шаралар жүйесі.
Жерге орналастырудың мазмұны мен формалары жерге орналастыру әрекеттерімен құрылады және шаруашылық жүргізудің барлық нысандары мен жерді иеленудің әртүрлі түрлерімен анықталады. Осыған орай мұнда жер өндірістің негізгі құралы және тауары ретінде қызмет етеді, сондықтан жерге орналастыру негізінен көп нысанды экономиканың талаптары сай міндеттерін анықтайтын әлеуметті-экономикалық проблема болып қаралады.
Ауыл шаруашылық кәсіпорындарының жер пайдалану мен жер иеленуінің жалпы шарттары мынаған тұжырымдалады: әр шаруашылықтың жер массивінің қоршаған табиғи ортаның бір бөлігі ретінде қызмет етуін анықтайтын жер, еңбек және материалды-техникалық ресурстарын, сонымен қатар қалыптасқан экологиялық байланыстар сәйкестілігін қамтамасыз ету болып саналады.
Жерге орналастыру жөнiндегi жұмыстарды жүргiзу нәтижесiнде белгiленген, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен қаралған және бекiтiлген жердiң нысаналы мақсаты, жердi пайдалану мен оны қорғау режимi, шектеулер мен ауыртпалықтар, жер учаскелерiнiң шекарасы, жердiң сапасы мен мөлшерi туралы деректер және басқа да деректер жер құқығы қатынастары субъектiлерiнiң орындауы үшiн мiндеттi болып табылады
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Ауылдық аймақ анықтамасы және оның сипаттамалары
Ауылдық аймақ - бұл халықтың салыстырмалы түрде сирек қоныстанған, ауыл шаруашылығымен айналысатын, табиғи ресурстарды пайдалануға бағытталған аумақ. Мұндай аймақтар көбінесе қалалардан алшақ орналасқан және инфрақұрылымның қарапайымдылығымен ерекшеленеді. Ауылдық аймақтарға ауылдар, қыстақтар, шаруа қожалықтары мен шағын елді мекендер жатады. Бұл аймақтардағы адамдардың өмір салты көбінесе табиғатпен үйлесімділікке, дәстүрлі ауыл шаруашылығы әдістеріне негізделген.
Ауылдық аймақтардағы негізгі экономикалық қызмет түрлері - егіншілік, мал шаруашылығы, орман шаруашылығы, балық аулау және табиғатқа тікелей байланысты басқа да салалар. Мұнда халықтың негізгі бөлігі ауыл шаруашылығына тәуелді. Олардың өмір сүру деңгейі, табыс көзі және өмір салты ауыл шаруашылығымен тығыз байланысты болғандықтан, ауылдық аймақтардың тұрақты дамуы қоғамның экономикалық және әлеуметтік тұрақтылығының маңызды факторы болып табылады.
Ауылдық аймақтардың негізгі сипаттамалары
Халық тығыздығының төмендігі: Қалаларға қарағанда ауылдық аймақтарда халықтың тығыздығы айтарлықтай төмен. Бұл жерлерде адамдар үлкен аумаққа шашырап орналасады. Көптеген ауылдық аймақтарда елді мекендер бір-бірінен қашық орналасқан, және жол қатынастары сирек кездеседі.
Инфрақұрылымның қарапайымдылығы: Ауылдық аймақтарда инфрақұрылым дамуы қалалық жерлермен салыстырғанда әлдеқайда қарапайым. Көптеген ауылдарда жолдар, байланыс, денсаулық сақтау, білім беру сияқты қызметтер жеткілікті деңгейде дамымаған болуы мүмкін. Жолдардың сапасы төмен, кейде елді мекендерге қатынау қиындық тудырады.
Табиғатқа тәуелділік: Ауылдық аймақтардың өмір салты мен экономикасы көбінесе табиғи ресурстарға тәуелді. Бұл аймақтарда жерді өңдеу, мал бағу, табиғи су көздерін пайдалану арқылы күн көріс қамтамасыз етіледі. Табиғат ауылдық тұрғындардың өмірінде ерекше орын алады.
Әлеуметтік байланыстар: Ауылдық аймақтарда қоғамның мүшелері бір-бірімен тығыз қарым-қатынаста болады. Әрбір тұрғын бірін-бірі таниды және әлеуметтік байланыстар мықты болып келеді. Мұнда көршілік, отбасылық және қауымдық дәстүрлер үлкен рөл атқарады.
Экономикалық қызметтің аздығы: Ауылдық аймақтарда экономиканың негізгі бағыты ауыл шаруашылығы мен табиғат ресурстарына негізделген, бірақ бұл аймақтарда жұмыс орындары мен басқа салалардағы кәсіптердің тапшылығы байқалады. Жұмыс орындарының шектеулі болуы тұрғындардың қалаларға көшуіне себеп болуы мүмкін.
2.2 Ауылдық аймақтардың әлеуметтік-экономикалық рөлі
Ауылдық аймақтар мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының маңызды элементі болып табылады. Бұл аймақтар азық-түлік өнімдерін өндіру, ауыл шаруашылығы шикізатын қамтамасыз ету, табиғи ресурстарды сақтау және ұрпақтан-ұрпаққа мұра етіп қалдыру тұрғысынан ерекше рөл атқарады.
* Азық-түлік өндіру: Ауылдық аймақтардағы егіншілік пен мал шаруашылығы қалалар мен бүкіл қоғамды азық-түлікпен қамтамасыз етеді. Ауыл шаруашылығы өнімдері ауыл тұрғындарының өмір сүру деңгейін арттырумен қатар, мемлекеттердің ішкі азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.
* Экономикалық тұрақтылық: Ауылдық аймақтардың ауыл шаруашылығы өнімдерін экспорттау арқылы елдің экономикалық тұрақтылығына да ықпалы зор. Көптеген мемлекеттер ауылдық аймақтарды дамытуға бағытталған бағдарламаларды жүзеге асырады, себебі ауыл шаруашылығы экономикаға тұрақты кіріс әкелетін маңызды сала.
* Табиғи ресурстарды басқару: Ауылдық аймақтар табиғи ресурстарды сақтау мен тиімді пайдалануда маңызды рөл атқарады. Бұл жерлер ормандарды қорғау, су ресурстарын пайдалану, топырақтың құнарлылығын сақтау сияқты экологиялық мәселелерде шешуші фактор болып табылады.
* Экологиялық қызметтер: Ауылдық аймақтар экожүйелердің тұрақтылығын сақтау арқылы қоршаған ортаны қорғауға үлес қосады. Ормандар мен жасыл белдеулер ауылдық жерлерде жиі кездесетіндіктен, олар климаттың өзгеруіне қарсы табиғи қорғаныс ретінде қызмет етеді.
* Туризм және рекреация: Кейбір ауылдық аймақтар экотуризм мен ауылдық туризмді дамыту арқылы экономикалық өсуді ынталандыра алады. Ауылдық жерлердің табиғи сұлулығы мен дәстүрлі өмір салты туристерді тартатын факторлар болып табылады.
Ауылдық аймақтардың әлеуметтік құрылымы және өмір сүру деңгейі
Ауылдық аймақтардағы халықтың өмір сүру деңгейі көбінесе төмен болады. Бұл жағдай ауылдық инфрақұрылымның жеткілікті дәрежеде дамымауына және жұмыс орындарының шектеулі болуына байланысты. Ауылдық тұрғындар қалалармен салыстырғанда білім беру және денсаулық сақтау қызметтеріне қол жеткізуде қиындықтарға тап болады. Сонымен қатар, көлік қатынастарының нашарлығы ауылдық аймақтарды қалалармен байланыстыруда кедергілер туғызады.
Әлеуметтік құрылым: Ауылдық жерлерде әлеуметтік құрылым көбінесе дәстүрлі түрде қалыптасады. Әрбір ауылда қауымдастықтың бірлігін сақтайтын көшбасшылар немесе ақсақалдар кеңесі болады. Бұл жерлерде қоғамдық жұмыстар мен іс-шаралар бірге ұйымдастырылып, ортақ шешімдер қабылданады.
Қалаға көшу: Жұмыс орындарының жетіспеушілігі және өмір сүру жағдайларының төмендігі ауылдық аймақтардағы халықтың қалаға көшуіне әкеліп соғады. Бұл урбанизация процесінің нәтижесінде ауылдық жерлерде халық саны азайып, ауылдардың дамуы тоқтайды
2.3 Ауыл тұрғын орындарының заманауи өзгерістері
Қазіргі заманда ауылдық аймақтардың дамуы мен өзгерістері бірнеше факторларға байланысты. Олардың ішінде ауыл шаруашылығындағы жаңа технологиялардың енгізілуі, инфрақұрылымның жақсаруы және үкімет тарапынан көрсетілетін қолдау маңызды рөл атқарады.
* Цифрландыру және технологиялық прогресс: Ауылдық аймақтарда ауыл шаруашылығын механикаландыру және цифрландыру жаңа мүмкіндіктер туғызады. Мысалы, дрондар мен GPS технологияларын пайдалану арқылы жерді өңдеу және өнімділік арттыру жолдары жетілдірілуде.
* Мемлекеттік қолдау бағдарламалары: Көптеген мемлекеттер ауылдық аймақтарды дамыту үшін арнайы бағдарламалар жүзеге асырады. Ауыл шаруашылығына субсидиялар, шағын бизнесті дамытуға арналған гранттар мен жеңілдетілген несиелер ауылдық аймақтарды жандандыруға бағытталған.
* Инфрақұрылымды жақсарту: Қазіргі уақытта ауылдық аймақтарға жолдар, электр энергиясы, байланыс және интернет желілері сияқты инфрақұрылымдарды жақсарту арқылы ауыл тұрғындарының өмір сүру ... жалғасы
МАЗМҰНЫ
I Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
II Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
2.1. Ауылдық аймақ анықтамасы және оның сипаттамалары ... ... ... ... ... .. ... .4
2.2 Ауылдық аймақтардың әлеуметтік-экономикалық рөлі ... ... ... ... ... ... ... .5
2.3 Ауыл тұрғын орындарының заманауи өзгерістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2.4 Ауыл тұрғын орындарының пайда болуы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...7
III Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
IV Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
КІРІСПЕ
Қазіргі таңда ауыл шаруашылық өндірісіті дамыту кезінде еліміздің жер ресурстарын ұтымды және интенсивті түрде пайдалану ең маңызды мәселе болып саналады. Осыған сай қоғамдық өндірістің тиімділігін арттыруға негізделген жалпы шаралар жүйесінде жер ресурстарын пайдалануды жақсарту ең алдыңғы жоспар ретінде танылады. Жер ресурстарын тиімді пайдалану проблемасы шаруашылық жүргізудің барлық нысандарын тең құқықпен дамыту барысында жер пайдалану мен топырақ құнарлығын арттыру шараларының толық кешенінен тұрады.
Қазақстан Республикасының Жер Кодексінде жерге орналастыру Қазақстан Республикасы жер заңдарының орындалуын қамтамасыз ететін және жер қатынастарын реттеуге, жерді ұтымды пайдалану мен қорғауды ұйымдастыруға бағытталған іс-шаралар жүйесі екені көрсетіледі.
Жерге орналастыру - жерді тиімді пайдалануды ұйымдастыру мен қорғауға, нақтылы табиғи, экономикалық, мелиоративтік, агротехникалық, әлеуметтік және басқада шарттарды ескере отыруға, қолайлы экологиялық орта жасауға және шаруашылық жүргізудің барлық нысандарын тең құқықпен дамытуға бағытталған шаралар жүйесі.
Жерге орналастырудың мазмұны мен формалары жерге орналастыру әрекеттерімен құрылады және шаруашылық жүргізудің барлық нысандары мен жерді иеленудің әртүрлі түрлерімен анықталады. Осыған орай мұнда жер өндірістің негізгі құралы және тауары ретінде қызмет етеді, сондықтан жерге орналастыру негізінен көп нысанды экономиканың талаптары сай міндеттерін анықтайтын әлеуметті-экономикалық проблема болып қаралады.
Ауыл шаруашылық кәсіпорындарының жер пайдалану мен жер иеленуінің жалпы шарттары мынаған тұжырымдалады: әр шаруашылықтың жер массивінің қоршаған табиғи ортаның бір бөлігі ретінде қызмет етуін анықтайтын жер, еңбек және материалды-техникалық ресурстарын, сонымен қатар қалыптасқан экологиялық байланыстар сәйкестілігін қамтамасыз ету болып саналады.
Жерге орналастыру жөнiндегi жұмыстарды жүргiзу нәтижесiнде белгiленген, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен қаралған және бекiтiлген жердiң нысаналы мақсаты, жердi пайдалану мен оны қорғау режимi, шектеулер мен ауыртпалықтар, жер учаскелерiнiң шекарасы, жердiң сапасы мен мөлшерi туралы деректер және басқа да деректер жер құқығы қатынастары субъектiлерiнiң орындауы үшiн мiндеттi болып табылады
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Ауылдық аймақ анықтамасы және оның сипаттамалары
Ауылдық аймақ - бұл халықтың салыстырмалы түрде сирек қоныстанған, ауыл шаруашылығымен айналысатын, табиғи ресурстарды пайдалануға бағытталған аумақ. Мұндай аймақтар көбінесе қалалардан алшақ орналасқан және инфрақұрылымның қарапайымдылығымен ерекшеленеді. Ауылдық аймақтарға ауылдар, қыстақтар, шаруа қожалықтары мен шағын елді мекендер жатады. Бұл аймақтардағы адамдардың өмір салты көбінесе табиғатпен үйлесімділікке, дәстүрлі ауыл шаруашылығы әдістеріне негізделген.
Ауылдық аймақтардағы негізгі экономикалық қызмет түрлері - егіншілік, мал шаруашылығы, орман шаруашылығы, балық аулау және табиғатқа тікелей байланысты басқа да салалар. Мұнда халықтың негізгі бөлігі ауыл шаруашылығына тәуелді. Олардың өмір сүру деңгейі, табыс көзі және өмір салты ауыл шаруашылығымен тығыз байланысты болғандықтан, ауылдық аймақтардың тұрақты дамуы қоғамның экономикалық және әлеуметтік тұрақтылығының маңызды факторы болып табылады.
Ауылдық аймақтардың негізгі сипаттамалары
Халық тығыздығының төмендігі: Қалаларға қарағанда ауылдық аймақтарда халықтың тығыздығы айтарлықтай төмен. Бұл жерлерде адамдар үлкен аумаққа шашырап орналасады. Көптеген ауылдық аймақтарда елді мекендер бір-бірінен қашық орналасқан, және жол қатынастары сирек кездеседі.
Инфрақұрылымның қарапайымдылығы: Ауылдық аймақтарда инфрақұрылым дамуы қалалық жерлермен салыстырғанда әлдеқайда қарапайым. Көптеген ауылдарда жолдар, байланыс, денсаулық сақтау, білім беру сияқты қызметтер жеткілікті деңгейде дамымаған болуы мүмкін. Жолдардың сапасы төмен, кейде елді мекендерге қатынау қиындық тудырады.
Табиғатқа тәуелділік: Ауылдық аймақтардың өмір салты мен экономикасы көбінесе табиғи ресурстарға тәуелді. Бұл аймақтарда жерді өңдеу, мал бағу, табиғи су көздерін пайдалану арқылы күн көріс қамтамасыз етіледі. Табиғат ауылдық тұрғындардың өмірінде ерекше орын алады.
Әлеуметтік байланыстар: Ауылдық аймақтарда қоғамның мүшелері бір-бірімен тығыз қарым-қатынаста болады. Әрбір тұрғын бірін-бірі таниды және әлеуметтік байланыстар мықты болып келеді. Мұнда көршілік, отбасылық және қауымдық дәстүрлер үлкен рөл атқарады.
Экономикалық қызметтің аздығы: Ауылдық аймақтарда экономиканың негізгі бағыты ауыл шаруашылығы мен табиғат ресурстарына негізделген, бірақ бұл аймақтарда жұмыс орындары мен басқа салалардағы кәсіптердің тапшылығы байқалады. Жұмыс орындарының шектеулі болуы тұрғындардың қалаларға көшуіне себеп болуы мүмкін.
2.2 Ауылдық аймақтардың әлеуметтік-экономикалық рөлі
Ауылдық аймақтар мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық дамуының маңызды элементі болып табылады. Бұл аймақтар азық-түлік өнімдерін өндіру, ауыл шаруашылығы шикізатын қамтамасыз ету, табиғи ресурстарды сақтау және ұрпақтан-ұрпаққа мұра етіп қалдыру тұрғысынан ерекше рөл атқарады.
* Азық-түлік өндіру: Ауылдық аймақтардағы егіншілік пен мал шаруашылығы қалалар мен бүкіл қоғамды азық-түлікпен қамтамасыз етеді. Ауыл шаруашылығы өнімдері ауыл тұрғындарының өмір сүру деңгейін арттырумен қатар, мемлекеттердің ішкі азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.
* Экономикалық тұрақтылық: Ауылдық аймақтардың ауыл шаруашылығы өнімдерін экспорттау арқылы елдің экономикалық тұрақтылығына да ықпалы зор. Көптеген мемлекеттер ауылдық аймақтарды дамытуға бағытталған бағдарламаларды жүзеге асырады, себебі ауыл шаруашылығы экономикаға тұрақты кіріс әкелетін маңызды сала.
* Табиғи ресурстарды басқару: Ауылдық аймақтар табиғи ресурстарды сақтау мен тиімді пайдалануда маңызды рөл атқарады. Бұл жерлер ормандарды қорғау, су ресурстарын пайдалану, топырақтың құнарлылығын сақтау сияқты экологиялық мәселелерде шешуші фактор болып табылады.
* Экологиялық қызметтер: Ауылдық аймақтар экожүйелердің тұрақтылығын сақтау арқылы қоршаған ортаны қорғауға үлес қосады. Ормандар мен жасыл белдеулер ауылдық жерлерде жиі кездесетіндіктен, олар климаттың өзгеруіне қарсы табиғи қорғаныс ретінде қызмет етеді.
* Туризм және рекреация: Кейбір ауылдық аймақтар экотуризм мен ауылдық туризмді дамыту арқылы экономикалық өсуді ынталандыра алады. Ауылдық жерлердің табиғи сұлулығы мен дәстүрлі өмір салты туристерді тартатын факторлар болып табылады.
Ауылдық аймақтардың әлеуметтік құрылымы және өмір сүру деңгейі
Ауылдық аймақтардағы халықтың өмір сүру деңгейі көбінесе төмен болады. Бұл жағдай ауылдық инфрақұрылымның жеткілікті дәрежеде дамымауына және жұмыс орындарының шектеулі болуына байланысты. Ауылдық тұрғындар қалалармен салыстырғанда білім беру және денсаулық сақтау қызметтеріне қол жеткізуде қиындықтарға тап болады. Сонымен қатар, көлік қатынастарының нашарлығы ауылдық аймақтарды қалалармен байланыстыруда кедергілер туғызады.
Әлеуметтік құрылым: Ауылдық жерлерде әлеуметтік құрылым көбінесе дәстүрлі түрде қалыптасады. Әрбір ауылда қауымдастықтың бірлігін сақтайтын көшбасшылар немесе ақсақалдар кеңесі болады. Бұл жерлерде қоғамдық жұмыстар мен іс-шаралар бірге ұйымдастырылып, ортақ шешімдер қабылданады.
Қалаға көшу: Жұмыс орындарының жетіспеушілігі және өмір сүру жағдайларының төмендігі ауылдық аймақтардағы халықтың қалаға көшуіне әкеліп соғады. Бұл урбанизация процесінің нәтижесінде ауылдық жерлерде халық саны азайып, ауылдардың дамуы тоқтайды
2.3 Ауыл тұрғын орындарының заманауи өзгерістері
Қазіргі заманда ауылдық аймақтардың дамуы мен өзгерістері бірнеше факторларға байланысты. Олардың ішінде ауыл шаруашылығындағы жаңа технологиялардың енгізілуі, инфрақұрылымның жақсаруы және үкімет тарапынан көрсетілетін қолдау маңызды рөл атқарады.
* Цифрландыру және технологиялық прогресс: Ауылдық аймақтарда ауыл шаруашылығын механикаландыру және цифрландыру жаңа мүмкіндіктер туғызады. Мысалы, дрондар мен GPS технологияларын пайдалану арқылы жерді өңдеу және өнімділік арттыру жолдары жетілдірілуде.
* Мемлекеттік қолдау бағдарламалары: Көптеген мемлекеттер ауылдық аймақтарды дамыту үшін арнайы бағдарламалар жүзеге асырады. Ауыл шаруашылығына субсидиялар, шағын бизнесті дамытуға арналған гранттар мен жеңілдетілген несиелер ауылдық аймақтарды жандандыруға бағытталған.
* Инфрақұрылымды жақсарту: Қазіргі уақытта ауылдық аймақтарға жолдар, электр энергиясы, байланыс және интернет желілері сияқты инфрақұрылымдарды жақсарту арқылы ауыл тұрғындарының өмір сүру ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz