Талаптардың негіздері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

РЕФЕРАТ

Тақырыбы :: “Талап (Даулар) түрі

Жоспар:

Кіріспе

Талаптың құқықтық ұғымы. Негізгі бөлім

Талаптардың құқықтық жіктелуіҚұқықтық қатынастардағы талаптардың рөлі. 3. Талаптардың негіздері

Құқықтық дауларға негіз болатын шарттар.

6. Қорытынды 7. Пайдаланылған əдебиеттер

Кіріспе

Құқықтық талаптар (даулар) - қоғамдағы құқықтық қатынастардың маңызды бір элементі ретінде орын алатын күрделі үдеріс. Күнделікті өмірде азаматтар арасында, ұйымдар немесе мемлекетпен өзара əрекеттесулерде құқықтық мəселелер жиі туындайды, бұл жағдайлар заңмен белгіленген тəртіпте талаптар қою арқылы шешіледі. Талап қою дегеніміз - белгілі бір құқық бұзушылықтың алдын алу, сол арқылы тұлғалардың заңды мүдделерін қорғау жəне əділдікке жету мақсатындағы құқықтық акт болып табылады. Талап тек сот жүйесінде ғана емес, сонымен қатар сотқа дейінгі шешімдер барысында да қолданылуы мүмкін, бұл азаматтар мен ұйымдардың құқықтарын заңды түрде қорғаудың бірден-бір тетігі. Талаптар мен даулардың құқықтық мəні ерте кезден бастап заң ғылымында маңызды орын алып келеді. Құқықтық жүйенің біртұтас элементі ретінде талаптар құқықтың əртүрлі салаларында, мысалы, азаматтық, қылмыстық, еңбек, əкімшілік жəне отбасылық құқықта қолданылады. Əр саладағы құқықтық талаптардың өзіне тəн ерекшеліктері бар, бұл талаптардың түрлерін ажыратуды жəне əртүрлі құқықтық қатынастарға дұрыс қолдануды қажет етеді. Құқықтық талаптардың негізінде тараптардың құқықтары мен міндеттері анықталып, сот алдында олардың дəлелденуі талап етіледі. Талаптардың маңыздылығы - олар құқықтық тəртіп пен əділеттілікті қамтамасыз ету құралы болып табылады. Құқықтық дауларды шешу - мемлекеттің негізгі қызметтерінің бірі, себебі құқық бұзушылықтарды дер кезінде шешу жəне дауларды дұрыс жолмен реттеу қоғамдық қатынастардың тұрақтылығына ықпал етеді. Əрбір құқықтық талаптың артында белгілі бір құқықтық фактілер мен заңды талаптар тұр, оларды дəлелдеу арқылы ғана сотта əділетті шешім қабылдауға болады.

Негізгі бөлім

Талаптардың құқықтық жіктелуі

Талаптардың құқықтық жіктелуі құқықтық жүйеде маңызды рөл атқарады, себебі талаптарды дұрыс түсіну жəне оларды дұрыс қолдану сот процестерінің əділ əрі тиімді жүргізілуін қамтамасыз етеді. Құқықтық талаптар əртүрлі салаларда қолданылатындықтан, олардың құқықтық мəні мен түрлері де əр алуан. Жеке тұлғалар арасындағы талаптар. Бұл талаптар азаматтар арасындағы құқықтық қатынастардан туындайды. Жеке тұлғалар арасындағы талаптардың негізгі мақсаты - жеке құқықтар мен заңды мүдделерді қорғау, олардың бұзылуын болдырмау немесе қалпына келтіру. Мұндай талаптар азаматтық, отбасы, еңбек құқықтарында жиі кездеседі. Мысалы, азаматтық құқықта жеке тұлғалар арасындағы мүліктік даулар мен міндеттемелерге қатысты талаптар қойылады.

Құқықтық міндеттемелерден туындайтын т а лапт ар. Құқықтық міндеттемелерден туындайтын талаптар құқықтық қатынастарда тараптардың құқықтары мен міндеттерін айқындауға бағытталған. Бұл жағдайда талапкер

құқықтық нормаларға сүйене отырып, жауапкерден белгілі бір əрекетті орындауды немесе құқық бұзушылықты жоюды талап етеді. Құқықтық міндеттемелерге еңбек шарттары, келісім-шарт талаптары, қарыз міндеттемелері жəне тағы басқа жағдайлар жатады. Əлеуметтік қатынастардағы құқықтық талаптар. Құқықтық талаптар тек жеке құқықтарды ғана емес, сонымен қатар қоғамдық мүдделерді де қорғау үшін қойылуы мүмкін. Əлеуметтік қатынастардағы құқықтық талаптар əлеуметтік əділеттілікті қамтамасыз етуге, азаматтардың құқықтық теңдігін сақтауға бағытталады. Мұндай талаптар мемлекеттік органдар мен ұйымдарға қатысты қойылуы мүмкін.

Талаптардың негіздері

Талаптардың құқықтық негіздері белгілі бір құқықтық нормалар мен заңды фактілерге сүйенеді. Талап қою үшін талапкердің өз құқықтарының бұзылғанын немесе құқықтық міндеттемелердің орындалмағанын дəлелдеу қажет. Бұл үшін құқықтық фактілерді анықтау жəне оларды заң жүзінде негіздеу талап етіледі. Жауапкерлер мен талапкерлер арасындағы құқықтық қатынастар. Құқықтық талаптар қойылған кезде тараптар арасындағы құқықтық қатынастарды анықтау маңызды. Талапкер өз талаптарын дəлелдеу үшін құқықтық фактілер мен дəлелдерді көрсетуі керек, ал жауапкер өз кезегінде талапқа қарсы дəлелдер мен дəлелдемелер ұсынады. Бұл құқықтық қатынастардың дұрыс шешілуіне ықпал етеді. Сотта талап қоюдың негіздері мен дəлелдері. Талап қою сот процесінде белгілі бір құқықтық негіздерге сүйенуі керек. Сот талап қою кезінде тараптардың құқықтық қатынастарын, дəлелдемелерін жəне заңды нормаларын талдайды. Құқықтық дауларды шешу барысында талаптардың заңды негіздеріне жəне дəлелдерге ерекше назар аударылады.

Qualis est actio? - құқықтық контексті

Талаптардың құқықтық мағынасын анықтау. Qualis est actio? деген сұрақ құқықтық талаптың қандай заңды негізде екенін жəне оның қандай құқықтық жүйемен байланысты екенін анықтауға көмектеседі. Бұл құқықтық термин талаптардың құқықтық классификациясын жəне олардың қандай жағдайларда қолданылатынын түсінуге мүмкіндік береді. Даудың құқықтық аспектілері: талдау жəне мысалдар. Құқықтық дауларды талдау барысында олардың құқықтық жүйедегі орнын түсіну маңызды. Мысалы, азаматтық істерде талаптардың заңды негіздері мен дəлелдері талданады, ал қылмыстық істерде жауапкершіліктің заңды негіздері қарастырылады. Дауларды құқықтық контексте талдау арқылы сот процесінде əділетті шешім қабылдауға болады. Соттық процесс барысында құқықтық талаптардың жүзеге асуы. Сот процесінде талаптарды қарау кезінде құқықтық нормаларға сүйеніп, даулардың шешімін табу қажет. Сот жүйесі талапкер мен жауапкердің құқықтық қатынастарын талдап, құқықтық нормаларды қолдану арқылы дауды шешеді. Талаптардың сотта қаралуы олардың құқықтық мəртебесін анықтауға, құқықтық нормалардың дұрыс қолданылуына негізделеді.

Құқықтық дауларды шешу жолдары

Дауды реттеу əдістері (сотқа дейінгі, сот процесі, медиация) . Құқықтық дауларды шешу барысында сотқа дейінгі жəне сот процесіндегі əдістер маңызды рөл атқарады. Сотқа дейінгі реттеу арқылы тараптар дауды бейбіт жолмен шешуге тырысады, ал медиация арқылы тараптар арасында келісімге келу мүмкіндігі қарастырылады. Егер бұл əдістер нəтиже бермесе, даулар сотта қаралады. Талап қоюдың салдары жəне құқықтық нормалар. Талап қою барысында құқықтық нормаларға ерекше назар аудару керек, себебі талап қоюдың заңды негіздері болмаса, сот шешімі əділетсіз болуы мүмкін. Талаптың салдары құқықтық нормалармен белгіленгендей болуы қажет. Дауды сот арқылы шешудің құқықтық ерекшеліктері. Сот процесінде құқықтық дауларды шешу кезінде талаптардың құқықтық мəртебесін анықтап, сот шешімін əділетті қабылдау үшін заңды нормаларды дұрыс қолдану қажет. Сотта талап қою жəне дəлелдемелер ұсыну талапкердің құқықтарын қорғауға мүмкіндік береді.

3. Талаптардың негіздері

Талаптардың құқықтық негіздері белгілі бір құқықтық нормалар мен фактілерге сүйенеді. Əрбір талаптың қойылуы үшін заңды жəне құқықтық негіздер қажет, өйткені талапкер сот алдында немесе басқа құқықтық органдарда өз құқығын дəлелдеп, талапты негіздеу керек. Талаптардың негіздері құқықтық қатынастардың белгілі бір аспектілерімен тығыз байланысты жəне олар əртүрлі заңнамалық актілермен реттеледі. Құқықтық дауларды шешу барысында талаптардың заңды негіздерін дұрыс анықтау сот процестерінің əділдігін қамтамасыз етеді.

Құқықтық дауларға негіз болатын шарттар

Құқықтық дауларға негіз болатын шарттар құқықтық қатынастардың бұзылуынан немесе мүдделердің сəйкессіздігінен туындайды. Талапкер мен жауапкер арасындағы құқықтық қатынастардағы келісімшарттардың орындалмауы, құқық бұзушылық, мүліктік немесе жеке құқықтардың бұзылуы құқықтық даулардың басты себептері болып табылады. Бұл бөлімде құқықтық дауларға негіз болатын негізгі шарттар талданады.

Келісімшарттық міндеттемелердің орындалмауы

Құқықтық даулардың ең жиі кездесетін себептерінің бірі - келісімшарттық міндеттемелердің орындалмауы. Келісімшарт екі немесе одан да көп тараптардың арасында белгілі бір заңды міндеттемелерді орындауды талап ететін құқықтық акт болып табылады. Егер тараптардың бірі келісімшартта көрсетілген міндеттемелерін орындамаса немесе талапқа сəйкес əрекет етпесе, басқа тараптың құқықтары бұзылады, бұл өз кезегінде дауға алып келеді. Мысалы, коммерциялық келісімшарттарда тауар жеткізудің кешігуі, сапаның төмендеуі немесе ақшалай міндеттемелерді орындамау - келісімшарттың орындалмауына қатысты жиі кездесетін жағдайлар. Мұндай жағдайларда талап қою арқылы тараптар арасындағы міндеттемелерді орындау

талап етіледі. Талапкер құқық бұзушылықтарды жоюды немесе тиісті өтемақы талап ете алады.

Құқықтық міндеттемелердің бұзылуы

Құқықтық міндеттемелер заңмен белгіленген тəртіпте орындалуы тиіс. Азаматтар, ұйымдар немесе мемлекет тарапынан құқықтық міндеттемелерді орындамау немесе заңға қайшы əрекеттер жасауы құқықтық дауларға əкеледі. Мысалы, салық төлеу міндеттемелерін орындамау немесе еңбек заңнамаларын бұзу - құқықтық дауларға негіз болатын құқықтық міндеттемелердің бұзылуы. Еңбек құқықтары мен міндеттемелеріне қатысты даулар да құқықтық даулардың жиі кездесетін түрі болып табылады. Жұмыс беруші мен жұмысшы арасындағы еңбек шарттарының орындалмауы, жалақының төленбеуі немесе еңбек жағдайларының нашарлауы еңбек дауларына алып келеді. Мұндай жағдайларда жұмысшының құқықтары мен заңды мүдделері қорғалуы үшін талап қою арқылы мəселе шешіледі.

Меншік құқығына қатысты даулар

Меншік құқығы - құқықтық қатынастарда маңызды орын алатын аспектілердің бірі. Азаматтар мен ұйымдар арасындағы меншік құқығына қатысты даулар жиі кездеседі. Меншік құқығы бұзылған жағдайда, тараптар талап қою арқылы өз құқықтарын қорғай алады. Мысалы, мүліктің заңсыз иеленуі, жер учаскелеріне байланысты даулар немесе меншікті бөлісу мəселелері - меншік құқығына қатысты құқықтық даулардың басты себептері болып табылады.

Меншік құқығының бұзылуы көбінесе мүлікке қатысты міндеттемелердің орындалмауынан туындайды. Талапкер құқық бұзушылықтарды жою немесе өз меншігін қайтаруды талап ете алады. Сонымен қатар, меншік құқығына қатысты сот шешімдері талапкердің меншік құқығын қорғау жəне мүлікті қайтару мəселелерін шешуге бағытталады.