Орман экожүйелерінің биоалуантүрлілігі
Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті (ҚазҰАЗУ)
Тақырыбы: Жануарлар мен орман арасындағы байланыс түрлері
Орындаған: Жолдасова Ж
Группа :ЛР 24-04
Факультет :Орман шаруашылғы
Тексеруші: Байбатшанов М.Қ
Алматы 2024ж
Жоспар
1. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2 Жануарлар мен орман арасындағы трофикалық байланыстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
Қоректік тізбектер және олардың құрылымы
Шөпқоректілер, жыртқыштар және детритофагтар арасындағы байланыстар
3. Симбиотикалық қарым-қатынастар ... ... ... ... ... ... 4 * Мутуализм, комменсализм және паразитизм мысалдары
* Жануарлардың өсімдіктермен және басқа организмдермен симбиотикалық қарым-қатынастары
4. Ормандағы жануарлардың көбеюі мен өсімдіктерді тозаңдандырудағы рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
Тұқымдар мен тозаңдардың таралуы
Жануарлардың өсімдіктердің көбеюіне және таралуына әсері
5. Орман құрылымы және жануарлардың ортаға бейімделуі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
Орман құрылымын қалыптастырудағы жануарлардың рөлі
Жануарлардың табиғи апаттарға әсері және климаттық реттеу
6. Орман экожүйесінің тұрақтылығы мен биоалуантүрлілігі ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... 7
Орманның экожүйедегі жануарлар арқылы сақталатын тепетеңдігі
Жануарлар арқылы орманның биологиялық әртүрлілігін сақтау
7. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ..8. Әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... 9
2
Кіріспе.
Жануарлар мен орман арасындағы байланыс күрделі және бірбірімен тығыз байланысты экологиялық жүйелерді қамтиды. Бұл байланыстар әртүрлі тәсілдермен көрініс табады және ормандағы жануарлардың өмір сүруіне, тіршілігіне әсер етеді. Төменде жануарлар мен орман арасындағы негізгі байланыс түрлері көрсетілген:
Трофикалық байланыс (қоректену тізбегі)
Орман экожүйесінде жануарлар мен өсімдіктер трофикалық деңгейде байланысқан. Әрбір жануар белгілі бір деңгейде орналасып, өсімдіктерден, басқа жануарлардан немесе қалдықтардан қоректенеді.
:: Шөпқоректілер (өсімдіктермен қоректенушілер): Қояндар, бұғылар, тиіндер сияқты жануарлар өсімдіктердің жапырақтары, қабығы, жемістері және дәндерін жейді. Бұл жануарлар өсімдіктерге бақылаушы әсер етіп, орман өсімдіктерінің тығыздығын реттеп отырады.
::Жыртқыштар: Қасқырлар, түлкілер, құстар секілді жыртқыштар шөпқоректі жануарлармен қоректеніп, популяцияның балансын сақтайды.
:: Қалдық қоректенушілер (детритофагтар): Қоңыздар, құмырсқалар сияқты жануарлар өліп қалған өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтарымен қоректенеді. Олар ыдырау процесін жылдамдатып, топырақтың құнарлылығын арттыруға үлес қосады.
3
Симбиотикалық байланыс
Симбиоз - орман экожүйесінде екі немесе одан көп түрдің бірге тіршілік етуі, бұл байланыс жануарлар мен орманның тіршілігіне оң әсер етеді.
Мутуализм: Жануарлар мен өсімдіктер бір-біріне пайдалы әрекет етеді. Мысалы, кейбір құстар мен жарқанаттар гүлдердің тозаңын тасымалдап, өсімдіктердің көбеюіне көмектеседі. Сонымен қатар, саңырауқұлақтар мен ағаш тамырларының арасында да мутуалистік байланыс болады: саңырауқұлақтар минералды заттармен қамтамасыз етіп, ағаш тамырлары оларға көміртекті қоректік заттармен көмек береді.
Комменсализм: Бұл байланыста бір түр екіншісіне пайда әкеледі, бірақ екінші түр зиян да, пайда да көрмейді. Мысалы, ағаштардың қуыстарында тұратын тиіндер ағаштарға зиян келтірмейді.
Паразитизм: Бұл жағдайда бір түр екінші түрге зиян келтіреді. Мысалы, кейбір құрттар мен насекомдар ағаштардың қабығын жеп, олардың өсуіне зиян келтіреді
Таралу және көбеюге көмек.
Ормандағы жануарлар өсімдіктердің көбеюіне көмектеседі.
Тұқым таралуы: Құстар мен сүтқоректілер жеміс жеп, тұқымдарды таратады. Мысалы, құстар жидектерді жеп, олардың тұқымдарын орманның әртүрлі бөліктеріне апарып, топыраққа түсіреді.
Тозаңдану: Аралар, көбелектер, құстар және жарқанаттар гүлдердің тозаңдарын таратады, бұл өсімдіктердің көбеюіне қажетті процес
4
Тұрақтылық пен экожүйе тепе-теңдігі
Жануарлар ормандағы экологиялық тепе-теңдікті сақтауға үлес қосады.
Өсімдік популяциясының реттелуі: Бұғылар мен қояндар өсімдіктердің санын шектеуге көмектеседі. Егер жануарлар болмаса, өсімдіктер өте көп өсіп, орманның экожүйесі тепетеңдігінен айырылуы мүмкін.
Топырақ құрылымының жақсаруы: Құстар мен сүтқоректілер топырақты қазып, айналдырып, ауа мен су айналымын жақсартады. Жануарлардың қалдықтары топырақтың құнарлығын арттырады.
Қорғаныс және қауіпсіздік Ормандағы жануарлар қорғаныс үшін орманды пайдаланады.
Табиғи баспана: Көптеген жануарлар орманды мекендейді, өйткені онда жыртқыштардан қорғану үшін баспана табылады. Қуыс ағаштар, жапырақтар және бұталар көптеген жануарларға қауіпсіз жер болып табылады.
* Қарым-қатынастар мен кооперация: Кейбір түрлер бірбірімен бірігіп қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Мысалы, құстардың тобымен ұшу, немесе бұғылар мен сиырлардың топтық қарым-қатынасы.
Табиғи баспана: Көптеген жануарлар орманды мекендейді, өйткені онда жыртқыштардан қорғану үшін баспана табылады. Қуыс ағаштар, жапырақтар және бұталар көптеген жануарларға қауіпсіз жер болып табылады.
* Қарым-қатынастар мен кооперация: Кейбір түрлер бірбірімен бірігіп қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Мысалы, құстардың тобымен ұшу, немесе бұғылар мен сиырлардың топтық қарым-қатынасы.
5
Экожүйе қызметтері
Орман экожүйесінің қызметтері жануарларға қолайлы орта жасап, олардың тіршілік етуіне қажетті жағдайлар туғызады.
Су айналымы: Орман жапырақтары суды буландырып, ылғалдылықты арттырады, бұл жануарлардың тіршілік ету ортасын сақтауға көмектеседі.
Оттегі мен көміртегі алмасуы: Орман өсімдіктері көмірқышқыл газын сіңіріп, оттегі шығарады, бұл тірі организмдерге таза ауа алу үшін маңызды
Жалпы, жануарлар мен орман арасындағы байланыстар орман экожүйесінің тұрақтылығы мен тіршілік етуінің кепілі болып табылады. Бұл байланыстың кез келген бөлігі бұзылса, орман экожүйесі зардап шегуі мүмкін, сондықтан осы экожүйені қорғау маңызды.
Климаттық реттеу және әсер
Орман жануарлары климаттық жүйелердің тұрақтылығына әсер ете отырып, көміртегі мен су айналымын реттеуде маңызды рөл атқарады.
Топырақтағы көміртегінің сақталуы: Құрттар мен детритофагтар сияқты топырақтағы организмдер органикалық заттарды ыдыратып, топырақтағы көміртегінің сақталуына ықпал етеді. Бұл процесс атмосфераға бөлінетін көмірқышқыл газын азайтуға көмектеседі.
Ылғалдылықты реттеу: Жануарлар топырақты қазып, араластырып, оның су өткізу қабілетін жақсартады. Сонымен қатар, орман қабатының ылғалдылығын сақтайды, бұл булануды азайтады және атмосферадағы ылғалдың сақталуына көмектеседі.
6
Орман құрылымын қалыптастыру
Ормандағы жануарлар оның құрылымын және өсімдіктердің таралуын тікелей әсер етеді.
Шөпқоректілер: Бұғылар мен қояндар сияқты жануарлар кейбір өсімдіктерді жиі жеп, ормандағы өсімдік түрлерінің әртүрлілігіне әсер етеді. Олар кейбір өсімдіктердің өсуін шектеп, орманның түрлі деңгейлерінде кеңістіктегі өсімдік тығыздығын реттейді.
Жануарлардың белсенділігі: Мысалы, дятелдер ағаштардың қабығын тесіп, өздеріне ін жасайды. Кейіннен бұл орындар басқа жануарлар үшін баспанаға айналады.
Табиғи апаттардың әсерін жұмсарту
Жануарлар ормандағы табиғи апаттардың әсерін жұмсартуға көмектеседі, бұл орман экожүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етеді.
Өртке қарсы тұру: Кейбір жануарлар, мысалы, құрттар мен құмырсқалар өрт болғаннан кейін орман топырағын тез қалпына келтіреді. Олар өрттің әсерінен туындаған органикалық қалдықтарды ыдыратып, топырақты құнарландыруға көмектеседі.
Аурулардың таралуын шектеу: Жыртқыштар ауру таралатын жануарлар популяциясын бақылау арқылы орманның экологиялық денсаулығын сақтауға көмектеседі.
Орманның әртүрлілігіне үлес қосу
Жануарлар ормандағы түрлердің әртүрлілігі мен биоалуантүрліліктің сақталуына үлкен әсер етеді.
... жалғасы
Тақырыбы: Жануарлар мен орман арасындағы байланыс түрлері
Орындаған: Жолдасова Ж
Группа :ЛР 24-04
Факультет :Орман шаруашылғы
Тексеруші: Байбатшанов М.Қ
Алматы 2024ж
Жоспар
1. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2 Жануарлар мен орман арасындағы трофикалық байланыстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
Қоректік тізбектер және олардың құрылымы
Шөпқоректілер, жыртқыштар және детритофагтар арасындағы байланыстар
3. Симбиотикалық қарым-қатынастар ... ... ... ... ... ... 4 * Мутуализм, комменсализм және паразитизм мысалдары
* Жануарлардың өсімдіктермен және басқа организмдермен симбиотикалық қарым-қатынастары
4. Ормандағы жануарлардың көбеюі мен өсімдіктерді тозаңдандырудағы рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
Тұқымдар мен тозаңдардың таралуы
Жануарлардың өсімдіктердің көбеюіне және таралуына әсері
5. Орман құрылымы және жануарлардың ортаға бейімделуі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
Орман құрылымын қалыптастырудағы жануарлардың рөлі
Жануарлардың табиғи апаттарға әсері және климаттық реттеу
6. Орман экожүйесінің тұрақтылығы мен биоалуантүрлілігі ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... 7
Орманның экожүйедегі жануарлар арқылы сақталатын тепетеңдігі
Жануарлар арқылы орманның биологиялық әртүрлілігін сақтау
7. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ..8. Әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... 9
2
Кіріспе.
Жануарлар мен орман арасындағы байланыс күрделі және бірбірімен тығыз байланысты экологиялық жүйелерді қамтиды. Бұл байланыстар әртүрлі тәсілдермен көрініс табады және ормандағы жануарлардың өмір сүруіне, тіршілігіне әсер етеді. Төменде жануарлар мен орман арасындағы негізгі байланыс түрлері көрсетілген:
Трофикалық байланыс (қоректену тізбегі)
Орман экожүйесінде жануарлар мен өсімдіктер трофикалық деңгейде байланысқан. Әрбір жануар белгілі бір деңгейде орналасып, өсімдіктерден, басқа жануарлардан немесе қалдықтардан қоректенеді.
:: Шөпқоректілер (өсімдіктермен қоректенушілер): Қояндар, бұғылар, тиіндер сияқты жануарлар өсімдіктердің жапырақтары, қабығы, жемістері және дәндерін жейді. Бұл жануарлар өсімдіктерге бақылаушы әсер етіп, орман өсімдіктерінің тығыздығын реттеп отырады.
::Жыртқыштар: Қасқырлар, түлкілер, құстар секілді жыртқыштар шөпқоректі жануарлармен қоректеніп, популяцияның балансын сақтайды.
:: Қалдық қоректенушілер (детритофагтар): Қоңыздар, құмырсқалар сияқты жануарлар өліп қалған өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтарымен қоректенеді. Олар ыдырау процесін жылдамдатып, топырақтың құнарлылығын арттыруға үлес қосады.
3
Симбиотикалық байланыс
Симбиоз - орман экожүйесінде екі немесе одан көп түрдің бірге тіршілік етуі, бұл байланыс жануарлар мен орманның тіршілігіне оң әсер етеді.
Мутуализм: Жануарлар мен өсімдіктер бір-біріне пайдалы әрекет етеді. Мысалы, кейбір құстар мен жарқанаттар гүлдердің тозаңын тасымалдап, өсімдіктердің көбеюіне көмектеседі. Сонымен қатар, саңырауқұлақтар мен ағаш тамырларының арасында да мутуалистік байланыс болады: саңырауқұлақтар минералды заттармен қамтамасыз етіп, ағаш тамырлары оларға көміртекті қоректік заттармен көмек береді.
Комменсализм: Бұл байланыста бір түр екіншісіне пайда әкеледі, бірақ екінші түр зиян да, пайда да көрмейді. Мысалы, ағаштардың қуыстарында тұратын тиіндер ағаштарға зиян келтірмейді.
Паразитизм: Бұл жағдайда бір түр екінші түрге зиян келтіреді. Мысалы, кейбір құрттар мен насекомдар ағаштардың қабығын жеп, олардың өсуіне зиян келтіреді
Таралу және көбеюге көмек.
Ормандағы жануарлар өсімдіктердің көбеюіне көмектеседі.
Тұқым таралуы: Құстар мен сүтқоректілер жеміс жеп, тұқымдарды таратады. Мысалы, құстар жидектерді жеп, олардың тұқымдарын орманның әртүрлі бөліктеріне апарып, топыраққа түсіреді.
Тозаңдану: Аралар, көбелектер, құстар және жарқанаттар гүлдердің тозаңдарын таратады, бұл өсімдіктердің көбеюіне қажетті процес
4
Тұрақтылық пен экожүйе тепе-теңдігі
Жануарлар ормандағы экологиялық тепе-теңдікті сақтауға үлес қосады.
Өсімдік популяциясының реттелуі: Бұғылар мен қояндар өсімдіктердің санын шектеуге көмектеседі. Егер жануарлар болмаса, өсімдіктер өте көп өсіп, орманның экожүйесі тепетеңдігінен айырылуы мүмкін.
Топырақ құрылымының жақсаруы: Құстар мен сүтқоректілер топырақты қазып, айналдырып, ауа мен су айналымын жақсартады. Жануарлардың қалдықтары топырақтың құнарлығын арттырады.
Қорғаныс және қауіпсіздік Ормандағы жануарлар қорғаныс үшін орманды пайдаланады.
Табиғи баспана: Көптеген жануарлар орманды мекендейді, өйткені онда жыртқыштардан қорғану үшін баспана табылады. Қуыс ағаштар, жапырақтар және бұталар көптеген жануарларға қауіпсіз жер болып табылады.
* Қарым-қатынастар мен кооперация: Кейбір түрлер бірбірімен бірігіп қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Мысалы, құстардың тобымен ұшу, немесе бұғылар мен сиырлардың топтық қарым-қатынасы.
Табиғи баспана: Көптеген жануарлар орманды мекендейді, өйткені онда жыртқыштардан қорғану үшін баспана табылады. Қуыс ағаштар, жапырақтар және бұталар көптеген жануарларға қауіпсіз жер болып табылады.
* Қарым-қатынастар мен кооперация: Кейбір түрлер бірбірімен бірігіп қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Мысалы, құстардың тобымен ұшу, немесе бұғылар мен сиырлардың топтық қарым-қатынасы.
5
Экожүйе қызметтері
Орман экожүйесінің қызметтері жануарларға қолайлы орта жасап, олардың тіршілік етуіне қажетті жағдайлар туғызады.
Су айналымы: Орман жапырақтары суды буландырып, ылғалдылықты арттырады, бұл жануарлардың тіршілік ету ортасын сақтауға көмектеседі.
Оттегі мен көміртегі алмасуы: Орман өсімдіктері көмірқышқыл газын сіңіріп, оттегі шығарады, бұл тірі организмдерге таза ауа алу үшін маңызды
Жалпы, жануарлар мен орман арасындағы байланыстар орман экожүйесінің тұрақтылығы мен тіршілік етуінің кепілі болып табылады. Бұл байланыстың кез келген бөлігі бұзылса, орман экожүйесі зардап шегуі мүмкін, сондықтан осы экожүйені қорғау маңызды.
Климаттық реттеу және әсер
Орман жануарлары климаттық жүйелердің тұрақтылығына әсер ете отырып, көміртегі мен су айналымын реттеуде маңызды рөл атқарады.
Топырақтағы көміртегінің сақталуы: Құрттар мен детритофагтар сияқты топырақтағы организмдер органикалық заттарды ыдыратып, топырақтағы көміртегінің сақталуына ықпал етеді. Бұл процесс атмосфераға бөлінетін көмірқышқыл газын азайтуға көмектеседі.
Ылғалдылықты реттеу: Жануарлар топырақты қазып, араластырып, оның су өткізу қабілетін жақсартады. Сонымен қатар, орман қабатының ылғалдылығын сақтайды, бұл булануды азайтады және атмосферадағы ылғалдың сақталуына көмектеседі.
6
Орман құрылымын қалыптастыру
Ормандағы жануарлар оның құрылымын және өсімдіктердің таралуын тікелей әсер етеді.
Шөпқоректілер: Бұғылар мен қояндар сияқты жануарлар кейбір өсімдіктерді жиі жеп, ормандағы өсімдік түрлерінің әртүрлілігіне әсер етеді. Олар кейбір өсімдіктердің өсуін шектеп, орманның түрлі деңгейлерінде кеңістіктегі өсімдік тығыздығын реттейді.
Жануарлардың белсенділігі: Мысалы, дятелдер ағаштардың қабығын тесіп, өздеріне ін жасайды. Кейіннен бұл орындар басқа жануарлар үшін баспанаға айналады.
Табиғи апаттардың әсерін жұмсарту
Жануарлар ормандағы табиғи апаттардың әсерін жұмсартуға көмектеседі, бұл орман экожүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етеді.
Өртке қарсы тұру: Кейбір жануарлар, мысалы, құрттар мен құмырсқалар өрт болғаннан кейін орман топырағын тез қалпына келтіреді. Олар өрттің әсерінен туындаған органикалық қалдықтарды ыдыратып, топырақты құнарландыруға көмектеседі.
Аурулардың таралуын шектеу: Жыртқыштар ауру таралатын жануарлар популяциясын бақылау арқылы орманның экологиялық денсаулығын сақтауға көмектеседі.
Орманның әртүрлілігіне үлес қосу
Жануарлар ормандағы түрлердің әртүрлілігі мен биоалуантүрліліктің сақталуына үлкен әсер етеді.
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz