Терек ағаштарының түрлер мен сорттар

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
ІІ. 1 Терек ағашының биологиялық ерекшеліктері
ІІ. 2 Терек ағаштарының түрлер мен сорттар
ІІ. 3 Терек ағашының аурулары мен зиянкестер
ІІІ Қорытынды
ІҮ Пайдаланған әдебиеттер тізімі

\

І Кіріспе
Терек (Популус) тал тұқымдасына жатады және Солтүстік жарты шарда таралған 110-ға жуық түрі бар. Бұл биіктігі 60 м-ге дейін және диаметрі 1 м-ден асатын, діңі жарықшақты қоңыр-сұр немесе қара-сұр қабықпен жабылған қос тұқымды, тез өсетін, жапырақты ағаштар. Түріне байланысты тәж шатыр тәрізді, жұмыртқа тәрізді, пирамида тәрізді немесе жылау болуы мүмкін.
Жапырақтары жапырақ тәрізді, жапырақ тақтасының пішіні дөңгелек немесе сопақшадан ромб тәрізді, дельта тәрізді немесе ланцет тәрізді болады.
Пистилят және стаминат гүлдері тік немесе салбырап тұрған мысықтарда орналасқан. Теректер ерте көктемде жапырақтары пайда болғанға дейін гүлдейді.
Жемісі - жұқа жібектей түктердің шоғырларымен жабдықталған, көптеген ұсақ тұқымдары бар қосжақпалы қорап. Терек ағашы шашыраңқы-тамырлы, ақ түсті, оңай өңделеді; ол негізінен қағаз өндірісінде, сондай-ақ сіріңке бөренелерінде және тақтайшаларда қолданылады.
Теректердің өмір сүру ұзақтығы салыстырмалы түрде қысқа, олар 120-150 жылға дейін өмір сүреді.
Бұл ағаштар тұқымдық және вегетативті әдістермен (жасыл және тамыр шламы, тамыр ұрпақтарын жигілеу) көбейтіледі. Алғашында кесінділерден алынған өсімдіктер тұқымдық үлгілерге қарағанда әлдеқайда жылдам өседі.
Теректер фотофильді, топырақ құнарлылығын және жақсы аэрацияны талап етеді және батпақтануды көтермейді. Тамыр жүйесі дамыған, тәждің проекциясынан әлдеқайда асып түседі, ағаштар желден құлап кетпейді.
Теректер 1,5-4 м қашықтықта отырғызылады, ал тамыр мойны жер деңгейінде болуы керек. Отырғызудан кейін топырақтың шөгуі орын алатындықтан, оны тамыр шары түпкілікті позициядан 10-20 см жоғары болатын тереңдікке дейін жүргізу керек, әсіресе үлкен өлшемді үлгілер үшін.
Теректер 3: 2: 2 қатынасында сазды топырақ, шымтезек және құмнан тұратын топырақ қоспасын жақсы көреді. Ауыр топырақтарда, отырғызу шұңқырының 13 тереңдігінде сынған кірпіш пен құм түріндегі дренаж қажет.
Kemira Universal (100 - 120 гм2) үстіңгі таңғыш ретінде және көктемде қашудың өсуін жеделдету үшін қолданылады.
Суару бір өсімдікке 2-2,5 шелек мөлшерінде жүргізіледі, осылайша топырақ тамырлардың тереңдігіне дейін қаныққан. Әр суарудан кейін топырақтағы ылғалды сақтау үшін жақын маңдағы шеңберлерді қопсыту қажет.
Біздің замандасымыз және жоғары сатыдағы өсімдіктердің жаңа филогенетикалық классификация жүйесін жасаушы академик А.Л.Тахтаджян бұл тұқымды 7 табиғи топқа бөлді.
Көктерек - бүршіктері мен жапырақтарынан хош иісті шайыр бөлмейтін, жапырақ тақталары кең, жиегі толқынды тісті және ұзын жапырақшалары бар теректердің ең көп таралған тобы.

ІІ Негізгі бөлім
ІІ. 1Терек ағашының биологиялық ерекшеліктері
Тіршілігінің ұзақтығы 120-150 жыл. Туыста шамамен 110 түр бар: ТМД елдерінде шамамен 30 жабайы жəне 12 жерсіндірілген түр өседі, Қазақстанда 15 жабайы жəне жерсіндірілген 11 түр өседі. Біршама тараған түрлер: ақ жəне қара терек, көктерек, бальзамды жəне лавр жапырақты теректер, бəйтерек, тораңғы, көкшілтерек, Болле терегі.
Түр атауы: ақ терек (òqòwnwõ аndа Î. Ę латынша, тополь белый, серебристый Ę орысша).
Тіршілік пішіні: ағаш биіктігі 40-45 м, дің диаметрідо 2 м, желегі жалпақ шатыр тəріздес, қабығы жасылдау-сұр түсті, діңнің төменгі бөлігі қошқыл сұр түсті немесе қара түсті, қатпарланып жарылған.
Тіршілігінің ұзақтығы Ę 100-150 (200) жыл.
Таралуы: ТМД елдерінің европалық бөлігі, Кавказ, Батыс Сібір, Орта Азия, Кіші Азия, Иран, Солтүстік-Батыс Моңғолия, Қытай, Гималай, Солтүстік Африка, Батыс Европа (Скандинавия мен Ирландиядан басқасы).
Жапырақтары: жас жапырағы күміс түсті-түкті-салбыраған, ересек жапырағының жоғарғы жағы жалаңаш, қою жасыл түсті, төменгі жағы күміс түсті-түкті, қысқа өркендерде орналасқан, жалаңаш, жұмыртқа пішінді-үш бұрышты немесе жұмыртқа пішінді-дөңгелекше, 3-5 тарамдалған-қалақшалы, ірі тісті, ұзындығы 4-12 см, ені 2,5-10 см.
Гүлдеу мерзімдері: наурыздың соңы Ę сəуірдің басы, жапырағы шығысымен бір мезгілде гүлдейді, аталық сырғалары жуан (ұзындығы 3-7 см), 8-10 аталықтарыв болады, аналық сырғаларының ұзындығы 10-12 см.
Жемісі: бір ұялы, екі жаққа ашылады, жасыл түсті, алмұрт пішіндес қауашақтары (ұзындығы 3,3-5,6 мм, диаметрі 1,8-3,5 мм) бар, піскеннен кейін қоңыр түсті болады, жеміс сабағының ұзындығы 5-16 мм, 4-8 тұқымы бар, ұзындығы 7,6-15,2 мм-лік сырғаларында 54-146 дана тұқым шоғырланған. Тұқымдары: ұзындығы 0,9-2,1 мм, диаметрі 0,3-1,1 мм, алмұрт пішіндес, қабыршықты, сұр реңді сары түсті, ұзындығы 10 мм-ге дейін болатын көптеген ақ түсті түктері бар. 1000 тұқымның орташа массасы Ę 0.6 г.
Жеміс беру мерзімдері мен кезеңділігі: 8-12 жылдан бастап, жыл сайын жəне көп тұқым шашады, мамыр-маусымда піседі. Жинау, өңдеу жəне сақтау ерекшеліктері. Сырғаларын қолмен үзіп жинайды, қауашақтары жарылып, ұшпа тұқымдарын ұшыра бастағанда жинай бастайды. Тұқымдары толық піскенге дейін сырғаларын желденетін бөлмеге 2-4 см қалыңдықта стеллаждарға немесе еденге төселген брезентке, я болмаса фанераға жайып, үнемі аудастырып отырады. МОС-1 и СУМ-1 тұқым тазалағыш машиналарында өңдейді. Сырғаларды саңылаулары 2,0х2,0 мм-лік електен өткізеді. Сирек жағдайда себетпен немесе қаппен нығыздамай тасымалдайды, мұндай кезде олардың жабысып қалмауын жəне қызып кетпеуін қадағалап отырады. Себу мүмкіндігі болмаса, герметикалық тығындалған бутыльдерде, хлорлы кальций немесе қайнатылмаған əктас салынған эксикаторларда сақтайды.
Тұқымдарын жинағаннан кейін себеді. Тұқым шығымы Ę 4-11%.
Ылғалдылық Ę 7-8 %.
Экологиясы: аязға жеткілікті төзімді, аптап ыстыққа шыдамды, қуаңшылыққа төзімді, жарық сүйгіш, топырақ құнарлылығын орташа талғайды (мезотроф), тамыр жүйесі мықты, əрі тереңге бойлап кетеді, жер бетіне шыққан тамырлары болады, 40-60 жылға дейін жылдам өседі, сосын өсімі баяулайды, түтінге жəне газға төзімділігі орташа, өнеркəсіптік ластануды жақсы көтереді.
Шаруашылық құндылығы: көгалдандыруда, жағалаулар мен құмды бекітуде пайдаланылады, ағаш шеберханасында сүрегін бұйым жасауда қолданылады, қабығында илік заттар бар, балды өсімдік.
Ботаникалық сипаттама. Терек (Populus) - үлкен екіжынды жапырақты ағаш. Барлық түрлердің ересек үлгілерінің көпшілігі 30-35 м биіктікке жетеді, қолайлы жағдайларда олар 50 м белгіден асып түседі.Діңдері түзу, диаметрі 60-120 см, тармақталу сирек кездеседі. Тәжі тығыз, кең жұмыртқа тәрізді, шатыр тәрізді немесе пирамида тәрізді. Қабығы жасыл-сұр, күміс немесе қара, жас өркендерде ол зәйтүн, тегіс және жіңішке, есейген кезде ол қалыңдап, қарайып, терең бойлық жарықтармен жабылады. Тамыр жүйесі үстірт, көптеген бұтақтары діңдерден бүйірлеріне дерлік көлденең орналасқан. Түбірлік қашу ағаш тәждерінің проекцияларынан әлдеқайда кең таралған. Кейбір түрлерде орталық таяқшалардың ұқсастықтары жасына қарай үлкен тереңдікке дейін өседі.
Бүршіктері үлкен, өлшемі 5-10 мм, шайырлы, хош иісті. Жапырақтары қарапайым, жапырақты, тегіс, қара-жасыл, артқы жағында айтарлықтай ашық, өркендерде кезекпен орналасқан. Пластиналардың пішіні сына тәрізді, жүрек тәрізді немесе жұмыртқа тәрізді: кең дөңгелек негізі және сүйір ұшы бар. Шеттері толық немесе ұсақ тістелген. Гүлдену кезінде жас жапырақтар шайырдан жабысады.
Гүлшоғыры: ұзындығы 17 см-ге дейін салбырап тұрған мысық тәрізді цилиндр тәрізді масақшалар. Аталықтары қызғылт немесе бургундия, аналықтары ашық сары немесе қызғылт, сәл ұзағырақ. Олар сәуірде немесе мамырдың басында жапырақтармен бір мезгілде гүлдейді. Жемістер: 3-4 есігі бар шағын құрғақ жәшіктер. Олар жаздың басында піседі, олардың ішінде 1-2 мм өлшемді қара тұқымдар массасы бар, жұқа ақ түктері бар түтік. Маусым айында теректің аналық үлгілерін ажырату оңай, бұтақтардан қалың үлпектер ұшып, тұқымдармен ісінген қораптар құлап кетеді.
Ағаштар 10-13 жаста пісіп, гүлдей бастайды.. Қалалық жерлерде өмір сүру ұзақтығы әдетте 50-70 жылды құрайды, ал одан әрі өсуіне көбінесе саңырауқұлақ зақымдануы кедергі келтіреді. Табиғатта теректер 150-200 жылға дейін немесе одан да көп өмір сүреді.
Тарату. Populus тұқымдасының табиғи мекендейтін жерлері солтүстік жарты шарда қоңыржай және субтропиктік климаты бар аумақтарды қамтиды: дерлік Еуропа, Азия, Солтүстік Америка және Шығыс Африка. Ағаштар дымқыл құнарлы топырақты жақсы көреді, бірақ ұзақ мерзімді құрғақшылық пен батпақтылыққа шыдай отырып, топырақтың кез келген түріне сәтті бейімделеді. Олар өзен аңғарларында, тау беткейлерінде, аралас жалпақ жапырақты ормандардың құрамында, қайың, үйеңкі, еменге іргелес өседі.

Сурет 1-Бальзам терек

ІІ. 2 Терек ағаштарының түрлер мен сорттар
Біздің еліміздің оңтүстігінде және Оңтүстік Еуропада саяхаттай отырып, біз әрқашан сымбаттыларға назар аударамыз т.пирамидалық. Оның тәжі басқа ағаш түрлерінің фонында айқын ерекшеленеді, ол кез-келген композицияда жақсы, бірақ, өкінішке орай, бұл түр өте термофильді. Орыс селекционері академик Яблоков А.С. Мен бұл мәселені аязға төзімді және әдемі ақ түсті Т.Боллемен кесіп өту арқылы шештім. Нәтиже - жоғары сәндік гибрид кеңестік пирамида, ол жылдам өсумен және аязға төзімділікпен сипатталады, жіңішке тар конустық тәжі, төменгі жағында тығыз ақ түтікшесі бар қою жасыл жапырақтар.
өте көркем т.қаракім нағыз батырға ұқсайды. Бұл биіктігі 30-40 м, кең тараған тәжі және тегіс сұр қабығымен жабылған цилиндрлік діңі бар үлкен ағаш. Ол ұзақ уақыт бойы бау-бақша және саябақ құрылысында жалғыз және топтық екпелерде, сондай-ақ су қоймаларының жағалауларын нығайту үшін қолданылған. Көгалдандыруда оның әртүрлілігі өте танымал. Пирамидалар', өкінішке орай, Ресейдің орталық бөлігінде өсіруге жарамсыз.
Ақ терек, немесе күміс, - биіктігі 30 м-ге жететін сәнді ағаш, шатыр тәріздес тәжі және әдемі қара-жасыл жылтыр жапырақтары бар, астыңғы жағында қалың ақ түтікпен жабылған. Бұл түр монументалды композициялар жасау және өзендердің және су қоймаларының жағалауларын нығайту үшін қолданылады. Оның жалғыз кемшілігі - тамырдың мол өсуі, онымен күресу керек.
Терек Симона, немесе қытай, қайыңға ұқсайды. Ең тартымды түрлердің бірі, биіктігі 15-20 м, өсінділері ілулі, қыста төзімді. Жапырақтары ұзақ уақыт бойы жасыл болып қалады. Әсіресе жалғыз қону кезінде әсерлі көрінеді. Сорттары бар:
Маятник`- жылап тұрған тәжі бар сәнді ағаш.`Fastigiata' - пирамида тәжі бар ағаш, ол жалғыз, топтық және даңғыл көшеттеріне өте ыңғайлы.
Канада терегі- өте үлкен ағаш, биіктігі 40 м, діңінің диаметрі 2,5 м дейін, гибридті шыққан. Бірқатар тәсілдермен ол қара деп аталатын өте ұқсас, тез өсу, әсерлі өлшем, кеш күзге дейін сақталатын қара жасыл жапырақтары бар. Оның жасыл құрылыс үшін өте құнды сәндік формалары бар.
18 ғасырда олар Еуропаға Америкадан әкелінді т.дельта тәріздіжәне т. канадалық, ол еуропалық қара деп аталатын табиғи будандастыруға енген. Нәтижесінде тез өсіп келе жатқан гибридтер болды, олардың бірі т.еуроамерикандық `Серотина', жасыл құрылыс үшін өте қызықты. Бұл гибридтің бағаналы тәж пішіні бар, гүлдену кезінде жапырақтары қызғылт-қызыл болады, тек еркек үлгілері кездеседі.
Табиғи гибридтерге жатады т Берлин(Берлин ботаникалық бағында алынған) және т.Мәскеу. Біріншісі - биіктігі 35 м-ге дейін жететін жіңішке ағаш, тығыз, кең пирамида тәжі бар, негізінен тек еркек үлгілері кездеседі, өмір сүру ұзақтығы 100 - 120 жыл. Екіншісі - биіктігі 10-15 м кішкентай ағаш, жұмыртқа тәжі бар, хош иісті және лавр жапырақтарының тез өсетін және аязға төзімді гибридті. Өкінішке орай, бұл гибридтер қалалық жерлерде өте сирек пайдаланылады, бірақ олар топтық, аллеялық және жалғыз екпелерді құру үшін тамаша.
Пушкин терегін Мәскеуде, А.С.Пушкин ескерткішінің жанындағы бульвардан атақты бағбан Р.И.Шредер тауып алған. Оның шығу тегі белгісіз, бірақ, шамасы, бұл терек мәдениетте (Мәскеуде) пайда болған қара теректің бір түрі. типтік үлгілер Пушкин жолдасНеглинная көшесіндегі Мемлекеттік банктің аумағында және Большая Пироговская көшесіндегі егіс алқаптарында болды. Биіктігі 10-18 м, тығыз тәжі және салыстырмалы түрде қысқа діңі бар, дерлік қара жарықшақ қабығымен жабылған бұл ағаш еменге ұқсайды. Баяу өсуіне қарамастан, бұл терек қалалық көшеттерге өте қолайлы.
Күніне бір терек ағашы 8 жөке, 6 емен, 5 үйеңкі, 13 шырша сияқты оттегін шығарады.

ІІ. 3 Терек ағашының аурулары мен зиянкестер
Терек, тұқымның кейбір кемшіліктеріне қарамастан, көгалдандыру үшін кеңінен қолданылады. Ол қалалық ортаның жағдайына төзімді, сәндік, тез өседі, қорғаныш қасиеттері бар. Дегенмен, көбінесе оны плантацияларда пайдалану мүмкіндіктері жұқпалы аурулармен шектеледі.
жапырақ аурулары
ұнтақты көгеру (патоген - саңырауқұлақ Uncinula adunca). Қара және бальзамдық теректер зардап шегеді. Шілде айының басында жапырақтардың екі жағында, бірақ негізінен жоғарғы жағында мицелийдің ақ гүлденуі бөлек, содан кейін біріктірілген дақтар түрінде спораланумен пайда болады. Кейінірек саңырауқұлақтың жеміс денелері мицелийде көптеген шашыраңқы қара нүктелер түрінде түзіледі.
Тот(қоздырғыштары - тектес саңырауқұлақтар Мелампсора). M. populina саңырауқұлағы қара және бальзамдық теректердің, балқарағайдың, пияздың әртүрлі түрлерін зақымдайды; M.tremulae - ақ терек, балқарағай, чистотела, коридалис және басқа да шөптесін өсімдіктердің түрлері. Маусым айының аяғында - шілде айының басында теректің барлық түрлерінің жапырақтарының астыңғы жағында, ал ақ түстілерде - жапырақшаларында қоздырғыштардың жазғы споралануы түзіледі, олар шығыңқы көптеген ұсақ сары немесе қызғылт сары ұнтақты жастықшалар пайда болады. эпидермис астынан. Кейінірек саңырауқұлақтардың күзгі-қысқы споралануы дамиды, олар жапырақтардың үстіңгі жағында дара немесе топтарда, сирек төменгі жағында орналасқан кішкентай қара-қоңыр қыртыстар түрінде байқалады.
қоңыр дақ (патоген - саңырауқұлақ Марсонина попули). Қара және бальзам теректерінің әртүрлі түрлері мен будандары зардап шегеді, бірақ ең көп таралған ауру бальзамдарда кездеседі. Жапырақтардағы алғашқы дақтар мамырдың аяғында - маусымның басында пайда болады. Дақтар қоңыр, сұр-қоңыр, дөңгелек, анық емес, кейде анық емес. Жапырақтың екі жағындағы, бірақ негізінен үстіңгі жағындағы дақтарда саңырауқұлақтың споралануы түзіледі, ол кішкентай сарғыш немесе ақшыл дөңгелектелген немесе жалпақ түзілімдерге ұқсайды. Аурудың күшті дамуымен зардап шеккен жапырақтар толығымен дақтармен жабылады, кебеді және мерзімінен бұрын құлап кетеді. Бальзам теректерінде, ауруға ең сезімтал, шілде айының соңында жапырақтары толығымен дерлік құлап кетеді.
ақ дақ (патоген - саңырауқұлақ Септория попули). Қара және бальзамдық теректер зардап шегеді. Жаздың басында жапырақтардың екі жағында жұқа қара қоңыр жиегі бар дөңгелек немесе бұрыштық ақ дақтар пайда болады. Дақтардың жоғарғы жағында айқын көрінетін кішкентай қара нүктелер түрінде қоздырғыштың споралануы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.