Ілеспе пайдалы қазбалардың рөлі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

ӘБІЛҚАС САҒЫНОВ АТЫНДАҒЫ
ҚАРАҒАНДЫ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ КЕАҚ

Тау - кен факультеті

Кафедра
Г ж ПҚКОБ

Реферат

Пайдалы қазбалар кен орындарын геологиялық және өнеркәсіптік бағалау
(пәннің аты)

Тақырып: Минималды өнеркәсіптік мөлшер және ілеспе пайдалы қазбалардың әсері

Қабылдағана:_______________________ _____

Орындаған:_________________________ ___

2024
Кіріспе

Минималды өнеркәсіптік мөлшер және ілеспе пайдалы қазбалардың әсері

Кіріспе

Пайдалы қазбалар - өнеркәсіптің негізгі шикізат көзі болып табылады. Кен орындарынан алынатын пайдалы қазбалардың құрамында негізгі пайдалы компоненттерден басқа, ілеспе элементтер де кездеседі. Бұл ілеспе пайдалы қазбалар кейде экономикалық тұрғыдан тиімді болып, кешенді өңдеуді қажет етеді. Осы рефератта пайдалы қазбалардың минималды өнеркәсіптік мөлшері және ілеспе пайдалы қазбалардың өндіріске әсері қарастырылады.

1. Минималды өнеркәсіптік мөлшер ұғымы

Минималды өнеркәсіптік мөлшер (МӨМ) - бұл пайдалы қазбалардың құрамындағы негізгі элементтің ең төменгі шекті мөлшері, ол экономикалық тұрғыдан кенді өңдеуді рентабельді етеді. МӨМ әрбір кен орны үшін жеке есептеледі және мынадай факторларға байланысты:
::пайдалы қазбаның бағасы;
::өңдеу технологиясының мүмкіндіктері;
::өндіру және өңдеу шығындары;
::экологиялық талаптар.

Мысалы, алтын кен орындары үшін МӨМ 1-5 гт аралығында болса, мыс кен орындарында ол 0,3-1% болуы мүмкін.

2. Ілеспе пайдалы қазбалардың рөлі

Көптеген кен орындарында негізгі пайдалы қазбамен бірге ілеспе элементтер де кездеседі. Мысалы:
::Мыс кендерінде - молибден, алтын, күміс, мырыш;
::Темір кендерінде - ванадий, титан;
::Уран кендерінде - торий, сирек жер металдары.

Ілеспе элементтердің болуы кенді кешенді өңдеуге мүмкіндік береді. Егер ілеспе қазбалардың мөлшері өнеркәсіптік шектен жоғары болса, оларды жеке өнім ретінде алуға болады. Бұл кен орындарының экономикалық тиімділігін арттырады.

3. Ілеспе пайдалы қазбалардың әсері

Ілеспе элементтер пайдалы қазбаларды өндіру және өңдеу процесіне әртүрлі әсер етеді:
::Позитивті әсер: кейбір ілеспе элементтер қосымша табыс әкеледі және өндіріс тиімділігін арттырады. Мысалы, алтын өндірісінде күмістің қосымша алынуы.
::Негативті әсер: кейбір элементтер кен өңдеу кезінде зиянды қоспа ретінде қарастырылып, өндіріс процесін қиындатады. Мысалы, күкіртті қосылыстар болат өндірісіне кері әсер етеді.

4. Қазақстандағы жағдай

Қазақстанда көптеген кен орындарында ілеспе пайдалы қазбалар кездеседі. Мысалы:
::Жезқазған мыс кендері - ілеспе ретінде алтын, күміс, селен, теллур бар.
::Қаратау фосфорит кендері - ілеспе ретінде сирек жер металдары кездеседі.
::Бозшакөл және Ақтоғай кен орындары - мыс

Ең төменгі мазмұн (шекті, шартты-баланстық)

Минималды мазмұн-бұл Кендегі пайдалы компоненттің ең аз концентрациясы, оны өндіру мен өңдеу белгілі бір жағдайларда ақталуы мүмкін. Бұл көрсеткіш көптеген факторларға байланысты:

Минималды мазмұнға әсер ететін факторлар:
1.Металл немесе минералдың бағасы-нарықтық құны неғұрлым жоғары болса, минималды мазмұн соғұрлым төмен болуы мүмкін.
2.Байыту әдістері-Заманауи технологиялар кедей кендерден металдардың алынуын арттыра алады.
3.Геологиялық жағдайлар-ыңғайлы жату өндіріс шығындарын азайтып, минималды күтімді азайтуы мүмкін.
4.Экономикалық жағдайлар-салықтар, электр энергиясының тарифтері, жалақы, логистика және инфрақұрылым.
5.Экологиялық талаптар - қатаң ережелер өндіру мен өңдеу шығындарын арттыруы мүмкін.

Мысалы:
* Алтын үшін минималды мазмұн өндіру жағдайларына байланысты 0,3-1 г т аралығында өзгеруі мүмкін.
* Мыс үшін-0,2-0,4% Cu.
* Темір үшін-15-20% Fe.

2. Өнеркәсіптік (баланстық) мазмұн

Өнеркәсіптік мазмұн-бұл пайдалы компоненттің концентрациясы, онда оны өндіру және өңдеу мүмкін ғана емес, сонымен қатар осы жағдайларда экономикалық тиімді.

Өнеркәсіптік мазмұн қалай анықталады?
:: Ол минималды мазмұннан жоғары және өндіруге, тасымалдауға, байытуға және сатуға кететін барлық шығындарды ескереді.
* Әдетте мемлекеттік стандарттармен немесе тау-кен компанияларының есептеулерімен белгіленеді.
* Өнеркәсіптік мазмұн деңгейі нарықтық жағдайларға байланысты уақыт өте келе өзгеруі мүмкін.

Мысалдар:
* Кеніштердегі алтынның өнеркәсіптік құрамы әдетте 1-5 гт құрайды.
* Мыс үшін-0,5-1% Cu.
* Темір кендері үшін-25-30% Fe.

3. Ілеспе пайдалы қазбалардың әсері

Ілеспе компоненттер-бұл негізгі минералдармен бірге алынатын пайдалы минералдар мен металдар. Олар кен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.