Ілеспе пайдалы қазбалардың рөлі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

ӘБІЛҚАС САҒЫНОВ АТЫНДАҒЫ

ҚАРАҒАНДЫ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ КЕАҚ

Тау - кен факультеті

Кафедра

Г ж ПҚКОБ

Реферат

«Пайдалы қазбалар кен орындарын геологиялық және өнеркәсіптік бағалау»

(пәннің аты)

Тақырып: «Минималды өнеркәсіптік мөлшер және ілеспе пайдалы қазбалардың әсері »

Қабылдағана:

Орындаған:

2024

Кіріспе

Минималды өнеркәсіптік мөлшер және ілеспе пайдалы қазбалардың әсері

Кіріспе

Пайдалы қазбалар - өнеркәсіптің негізгі шикізат көзі болып табылады. Кен орындарынан алынатын пайдалы қазбалардың құрамында негізгі пайдалы компоненттерден басқа, ілеспе элементтер де кездеседі. Бұл ілеспе пайдалы қазбалар кейде экономикалық тұрғыдан тиімді болып, кешенді өңдеуді қажет етеді. Осы рефератта пайдалы қазбалардың минималды өнеркәсіптік мөлшері және ілеспе пайдалы қазбалардың өндіріске әсері қарастырылады.

1. Минималды өнеркәсіптік мөлшер ұғымы

Минималды өнеркәсіптік мөлшер (МӨМ) - бұл пайдалы қазбалардың құрамындағы негізгі элементтің ең төменгі шекті мөлшері, ол экономикалық тұрғыдан кенді өңдеуді рентабельді етеді. МӨМ әрбір кен орны үшін жеке есептеледі және мынадай факторларға байланысты:

• пайдалы қазбаның бағасы;

• өңдеу технологиясының мүмкіндіктері;

• өндіру және өңдеу шығындары;

• экологиялық талаптар.

Мысалы, алтын кен орындары үшін МӨМ 1-5 г/т аралығында болса, мыс кен орындарында ол 0, 3-1% болуы мүмкін.

2. Ілеспе пайдалы қазбалардың рөлі

Көптеген кен орындарында негізгі пайдалы қазбамен бірге ілеспе элементтер де кездеседі. Мысалы:

• Мыс кендерінде - молибден, алтын, күміс, мырыш;

• Темір кендерінде - ванадий, титан;

• Уран кендерінде - торий, сирек жер металдары.

Ілеспе элементтердің болуы кенді кешенді өңдеуге мүмкіндік береді. Егер ілеспе қазбалардың мөлшері өнеркәсіптік шектен жоғары болса, оларды жеке өнім ретінде алуға болады. Бұл кен орындарының экономикалық тиімділігін арттырады.

3. Ілеспе пайдалы қазбалардың әсері

Ілеспе элементтер пайдалы қазбаларды өндіру және өңдеу процесіне әртүрлі әсер етеді:

• Позитивті әсер: кейбір ілеспе элементтер қосымша табыс әкеледі және өндіріс тиімділігін арттырады. Мысалы, алтын өндірісінде күмістің қосымша алынуы.

• Негативті әсер: кейбір элементтер кен өңдеу кезінде зиянды қоспа ретінде қарастырылып, өндіріс процесін қиындатады. Мысалы, күкіртті қосылыстар болат өндірісіне кері әсер етеді.

4. Қазақстандағы жағдай

Қазақстанда көптеген кен орындарында ілеспе пайдалы қазбалар кездеседі. Мысалы:

• Жезқазған мыс кендері - ілеспе ретінде алтын, күміс, селен, теллур бар.

• Қаратау фосфорит кендері - ілеспе ретінде сирек жер металдары кездеседі.

• Бозшакөл және Ақтоғай кен орындары - мыс

Ең төменгі мазмұн (шекті, шартты-баланстық)

Минималды мазмұн-бұл Кендегі пайдалы компоненттің ең аз концентрациясы, оны өндіру мен өңдеу белгілі бір жағдайларда ақталуы мүмкін. Бұл көрсеткіш көптеген факторларға байланысты:

Минималды мазмұнға әсер ететін факторлар:

1. Металл немесе минералдың бағасы-нарықтық құны неғұрлым жоғары болса, минималды мазмұн соғұрлым төмен болуы мүмкін.

2. Байыту әдістері-Заманауи технологиялар кедей кендерден металдардың алынуын арттыра алады.

3. Геологиялық жағдайлар-ыңғайлы жату өндіріс шығындарын азайтып, минималды күтімді азайтуы мүмкін.

4. Экономикалық жағдайлар-салықтар, электр энергиясының тарифтері, жалақы, логистика және инфрақұрылым.

5. Экологиялық талаптар - қатаң ережелер өндіру мен өңдеу шығындарын арттыруы мүмкін.

Мысалы:

* Алтын үшін минималды мазмұн өндіру жағдайларына байланысты 0, 3-1 г / т аралығында өзгеруі мүмкін.

* Мыс үшін-0, 2-0, 4% Cu.

* Темір үшін-15-20% Fe.

2. Өнеркәсіптік (баланстық) мазмұн

Өнеркәсіптік мазмұн-бұл пайдалы компоненттің концентрациясы, онда оны өндіру және өңдеу мүмкін ғана емес, сонымен қатар осы жағдайларда экономикалық тиімді.

Өнеркәсіптік мазмұн қалай анықталады?

• Ол минималды мазмұннан жоғары және өндіруге, тасымалдауға, байытуға және сатуға кететін барлық шығындарды ескереді.

* Әдетте мемлекеттік стандарттармен немесе тау-кен компанияларының есептеулерімен белгіленеді.

* Өнеркәсіптік мазмұн деңгейі нарықтық жағдайларға байланысты уақыт өте келе өзгеруі мүмкін.

Мысалдар:

* Кеніштердегі алтынның өнеркәсіптік құрамы әдетте 1-5 г/т құрайды.

* Мыс үшін-0, 5-1% Cu.

* Темір кендері үшін-25-30% Fe.

3. Ілеспе пайдалы қазбалардың әсері

Ілеспе компоненттер-бұл негізгі минералдармен бірге алынатын пайдалы минералдар мен металдар. Олар кен орнын игеру экономикасын жақсартуы да, нашарлатуы да мүмкін.

Ілеспе компоненттердің оң әсері:

Қосымша пайда-қымбат немесе сирек металдарды алу өндірістің кірістілігін арттыруы мүмкін. Мысалы, мыс кендерінде алтын, күміс, молибден болуы мүмкін.

Металдардың жалпы құрамын арттыру-мысалы, құрамында кобальт бар кеннен никель өндіру жобаны тиімдірек етеді.

Қалдықтарды азайту-егер ілеспе компоненттерді қолдануға болатын болса, бұл құйрық көлемін азайтады.

Ілеспе компоненттердің теріс әсері:

Қосымша байыту шығындары - кейбір ілеспе компоненттер күрделі өңдеуді қажет етеді (мысалы, никель кендерінен платиноидтарды алу) .

Зиянды қоспалардың болуы-күкірт қосылыстары, мышьяк, фосфор, радиоактивті элементтер өндіруді қиындатып, экологиялық тәуекелдерді арттыруы мүмкін.

Соңғы өнімнің сапасының төмендеуі-мысалы, темір рудасындағы күкірттің көп мөлшері шойынның балқуын қиындатуы мүмкін.

Мысалдар:

* Мыс кендерінде алтын мен күміс болуы мүмкін, бұл рентабельділікті арттырады.

* Бокситтерде (алюминий кені) галлий мен скандий болуы мүмкін, оларды өндіру сұранысқа ие бола бастады.

* Уран кен орындарында ванадий жиі кездеседі, ол да өнеркәсіптік маңызы бар.

* Минималды мазмұн тау-кен рентабельділігінің төменгі шегін анықтайды.

* Өнеркәсіптік мазмұн-бұл кен орнын игеру экономикалық тұрғыдан негізделген шоғырлану.

* Ілеспе пайдалы қазбалар олардың қасиеттері мен экстракция технологиясына байланысты рентабельділікті арттыруы да, өңдеуді қиындатуы да мүмкін.

Осы факторларды сауатты есепке алу кен орындарын тиімді игеруге және экологиялық және экономикалық тәуекелдерді азайтуға мүмкіндік береді

5. Металл бағасының өзгеруі кондицияға қалай әсер етеді?

Пайдалы компоненттің бағасы оның минималды және өндірістік құрамына тікелей әсер етеді. Мысалы:

• Егер алтынның бағасы көтерілсе, 1 г/т орнына 0, 5 г/т құрамы бар кенді өңдеу тиімді болады.

• Егер мыстың бағасы төмендесе, 0, 3% Cu бар кейбір кен орындары тиімсіз болуы мүмкін.

• Егер сирек жер металдарының бағасы өссе, бұрын тиімсіз деп саналған кен орындарын қайта өңдеуге болады.

Қорытындылар

1. Минималды мазмұн-бұл өндіруге техникалық мүмкін болатын төменгі шекара.

2. Өнеркәсіптік мазмұн-кен орнын игеру тиімді болатын деңгей.

3. Ілеспе пайдалы қазбалар экономикалық пайданы арттыруы немесе төмендетуі мүмкін.

4. Технология мен нарықтық факторлар кондицияны анықтауда шешуші рөл атқарады.

5. Кендерді кешенді пайдалану қалдықтарды азайтуға және кірістілікті арттыруға мүмкіндік береді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

Ұқсас жұмыстар

Жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органның құзыретi

Пайдалы қазбалардың негізгі түрлері мен сипаттамасы

Жер қойнауын пайдалану операцияларын жүргiзудiң экологиялық негiзi

Жер қойнауын пайдаланушылар мүдделерін қорғау

Қазақстан жеріндегі пайдалы қазбаларына жалпы шолу

Салық кезеңі

Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнайы төлемдерi

Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы 1996 жылғы 27 қаңтардағы 2828 Қазақстан Республикасының Заңы

Теміржол көлігін қолданғандағы қазу жүйелері

Табиғат қорларының экономикалық бағалануы

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz