Отбасы тәрбиесінің формалары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
Жаратылыстану ғылымдары факультеті
Физика кафедрасы

БӨЖ
Тақырыбы: Отбасы тәрбиесінің мақсаты, міндеттері, мазмұны, құралы, формасы

Тобы: ЖФЗ - 313
Орындаған: Серік Аружан
Қабылдаған: Шынпейіс Гүлжаухар

Түркістан 2024
Жоспар:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

1. Отбасы тәрбиесінің мақсаты мен міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ..4

1.1. Отбасы тәрбиесінің жалпы мақсаттары
1.2. Тұлғаның қалыптасуындағы негізгі міндеттері

2. Отбасы тәрбиесінің мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5

2.1. Баланың жас ерекшеліктеріне қарай мазмұны
2.2. Мәдени, рухани, моральдық құндылықтар беру

3. Отбасы тәрбиесінің формалары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7

3.1. Ұжымдық қасиеттерді тәрбиелеу
3.2. Жеке тұлғалық қасиеттерді тәрбиелеу

4. Отбасы тәрбиесінің құралдары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8

5. Отбасының тәрбие институты ретіндегі маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ..9

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10

Глосарий ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12

Кіріспе
Отбасы қоғамның маңызды бір бөлшегі. Отбасы бала үшін өмір мектебі, онда алғаш рет қарым-қатынас түрлеріне үйренеді, қоршаған ортамен танысады, мінез-құлық нормаларын меңгереді, адамгершілік қасиеттері қалыптасады және дамиды. Сондықтан да келер ұрпақты тәрбиелей отырып, оларды өмір жолында кездесетін қиыншылықтарға қарсы тұра білуге үйрете білу керек. Отбасында орныққан қарым-қатынас түрі мен қалыптарына сәйкес баланың тұлғалық қасиеттері қаланады. Бала әрқашан да ата-анадан жүрек жылуын, мейірімділікті қажет етеді, ол ата-ананы өмірдің тірегі санайды, оларға қарап бой түзейді, үлгі алады. Балалық шағында отбасында алған, меңгерілген қасиеттер бала бойында өмір бойы сақталады.
Жас адамды саналы, есті, мәдениетті, сергек етіп тәрбиелеу - отбасы мен қоғамдық тәрбие орындарының бірден-бір парызы. Яғни, балаларды тәрбиелеу тек ата-ананың жеке ісі емес, бұған барлық қоғам қызығушылық танытуы керек. Өйткені Ес түзелмей, ел түзелмейді, олай болса егемен еліміздің болашағы отбасында тал бесіктен бастау алып,оқу тәрбие орындарында тәрбиеленген саналы ұрпақтың қолында.
Отбасындағы ата-ана мен бала арасындағы қарым-қатынас ең басты іс-әрекеттердің бірі болып табылады. Қарым-қатынас -- адамзат өмірінің аса маңызды және негізгі сферасы болып, соның нәтижесіде тұлғааралық байланыс орнығып, өзара мәміле қалыптасып дамиды. Қарым-қатынас -- тұлғалар мен топтар дамуының және қалыптасуының қажетті шарты.
Қарым-қатынас барысында екі не бірнеше тұлға арасында рухани әлем және ой-пікір, сана-сезім, мінез-құлық, қылық-жорықтар, келісім, не өзара түсіністік тұрғысында, не болмаса қақтығыс, талас-тартыс, қарама-қайшылық тұрғысындағы мәміле үрдіс іске асады.
Отбасылық қарым-қатынаста оның осы функциялары толық орын алады. Егер тартыс-талас, қарама-қайшылық, түсінбеушілік басым болса отбасында балаға дұрыс тәрбие беру мүмкіндіктері төмендейді.
Отбасы тәрбиесі - бұл тұлғаның алғашқы қалыптасу ортасы. Қазіргі заманғы қоғамда әлеуметтік, экономикалық, және технологиялық өзгерістер баланың тәрбиесіне үлкен ықпал етеді. Ұлттық және адамгершілік құндылықтарды сақтау, өскелең ұрпақтың рухани байлығын арттыру отбасының басты міндетіне айналып отыр. Жаңа технологиялар, интернет және жаһандану дәуірі отбасы тәрбиесінің әдістері мен мазмұнына өзгерістер енгізуді талап етеді. Осыған орай, отбасы тәрбиесінің рөлін қайта қарау және оның тиімділігін арттыру - бүгінгі күннің өзекті мәселесі.
Бүгінгі таңда баланың жан-жақты дамуын қамтамасыз ететін әдіс-тәсілдер мен құралдарды талдау маңызды. Сонымен қатар, тәрбие беру процесінде ата-аналардың, мектептің және қоғамның бірлескен әрекетінің қажеттілігі арта түсуде.

1. Отбасы тәрбиесінің мақсаты мен міндеттері
1.1. Отбасы тәрбиесінің жалпы мақсаттары
Отбасы тәрбиесінің мақсаты - баланың жан-жақты дамуына ықпал ету, тұлғаның рухани, интеллектуалды және физикалық қабілеттерін ашу, оны қоғамның белсенді әрі жауапты мүшесі етіп тәрбиелеу. Баланың моральдық және этикалық құндылықтарды бойына сіңіруі, ұлттық дәстүрлер мен мәдениетті құрметтеуі - отбасы тәрбиесінің басты нәтижелерінің бірі.
Мектептегі тәрбиеден отбасы тәрбиесінің өзіндік ерекшеліктері бар. Отбасындағы тәрбиеде баланың жеке басына тән қасиеттерді дамытудың маңызы зор. Отбасы тәрбиесіне ата-ана, отбасы мүшелері қатысады.
Мақсаттардың негізгі бағыттары:
Рухани-адамгершілік тәрбие: Баланы мейірімділік, әділеттілік, еңбекқорлық, төзімділік сияқты қасиеттерге баулу.
Интеллектуалды даму: Білімге құштарлықты ояту, сыни ойлауды және шығармашылық қабілеттерді дамыту.
Дене тәрбиесі: Баланың денсаулығын сақтау және нығайту, салауатты өмір салтына үйрету.
Әлеуметтік бейімделу: Қоғамда өзін-өзі ұстау ережелерін меңгерту, қарым-қатынас дағдыларын дамыту.

1.2. Тұлғаның қалыптасуындағы негізгі міндеттері
Тұлғаның қалыптасуы - бұл баланың өмірлік құндылықтарды, өзін-өзі тануды және қоғамда өз орнын табуды үйрену процесі. Отбасы тәрбиесінің міндеттері осы процесті дұрыс бағыттауға бағытталған.
Негізгі міндеттер:
Әлеуметтік дағдыларды қалыптастыру: Баланы қоғамның ережелерін, қарым-қатынас мәдениетін және жауапкершілікті қабылдауға үйрету.
Жеке тұлғаны дамыту: Баланың өзіндік пікірін қалыптастыру, еркіндік пен өзін-өзі бағалау сезімін дамыту.
Эмоционалды қолдау: Балаға эмоционалды тұрақтылықты қамтамасыз ету, оны сүйіспеншілік пен қолдаумен қоршау.
Ұлттық сана-сезімді тәрбиелеу: Өз халқының дәстүрлері мен мәдениетін құрметтеуді үйрету.
Еңбекке баулу: Баланы еңбексүйгіштікке, жауапкершілікке және тәртіпке баулу.

2. Отбасы тәрбиесінің мазмұны
Отбасы тәрбиесінің мазмұны: жас баланы қоғам талаптарына қарай тәрбиелеу, жеке басының мүмкіндіктерін жетілдіру, ақыл-ой, сана-сезімін қалыптастыру, ұлттық салт-дәстүрлер арқылы мәдениетке тәрбиелеу, әлеуметтік ортамен қарым-қатынас құру, түрлі жағдайларда дұрыс шешім қабылдай білу, белсенділікке, еңбекқорлыққа, мәдениеттілікке тәрбиелеу. Отбасы құндылықтарын, мейірімділік, рахымдылық, қамқорлық қасиеттерін бала бойына сіңіру, отбасы мүшелерінің қаражатының күнделікті тұрмыста қалай пайдаланылатынын түсініп, келешекте ата-анасына, отбасы мүшелеріне көмек көрсетуге даяр болу, отбасындағы ізгілік қатынастарын дамыту.

2.1. Баланың жас ерекшеліктеріне қарай мазмұны
Отбасы тәрбиесінің мазмұны баланың жас ерекшеліктеріне сәйкес анықталады. Әр жас кезеңінде бала психологиялық, физиологиялық және әлеуметтік тұрғыда әртүрлі қажеттіліктерді сезінеді, сондықтан тәрбие мазмұны осы ерекшеліктерге бағытталуы тиіс.
Жас кезеңдері бойынша мазмұны:
Мектепке дейінгі жас (0 - 6 жас):
Негізгі дағдыларды қалыптастыру (жүріп-тұру, сөйлеу, өзін-өзі күту). Әлемді тану, ойын арқылы үйрету, қарапайым ережелерді түсіндіру. Сүйіспеншілік, қоршаған ортаға қызығушылық сезімін ояту.
Мектеп жасы (7 - 12 жас):
Еңбекке баулу, тәртіп пен жауапкершілікті қалыптастыру. Білім алуға ынталандыру, шығармашылық қабілеттерді дамыту. Қарым-қатынас мәдениетін үйрету.
Жасөспірімдік кезең (13 - 18 жас):
Құндылықтар жүйесін қалыптастыру, өз ойын еркін білдіруге мүмкіндік беру. Жеке пікірін құрметтеу, тәуелсіздікке баулу. Жетістікке ұмтылуға ынталандыру, болашақ мамандығын таңдауда бағыт беру.

2.2. Мәдени, рухани, моральдық құндылықтар беру
Мәдени, рухани және моральдық құндылықтарды беру отбасы тәрбиесінің негізін құрайды. Бұл тәрбие мазмұнының ең маңызды аспектісі болып табылады, себебі бала сол құндылықтар арқылы өзінің болмысын қалыптастырады.

Мәдени құндылықтар:
Туған тіл мен әдебиетті меңгерту. Ұлттық дәстүрлер мен әдет-ғұрыптарды үйрету. Музыка, сурет өнері, және театр сияқты мәдениет салаларына қызығушылықты арттыру.
Рухани құндылықтар:
Отбасының қадір-қасиетін түсіндіру. Сүйіспеншілік, мейірімділік және қайырымдылық қасиеттерін сіңіру. Табиғатқа және қоршаған ортаға ұқыпты қарау.
Моральдық құндылықтар:
Шыншылдық, адалдық, әділдік сияқты қасиеттерді қалыптастыру. Жақсы мен жаманның ара-жігін ажыратуға үйрету. Басқа адамдарға құрмет көрсетуді және әлеуметтік жауапкершілікті тәрбиелеу.

3. Отбасы тәрбиесінің формалары
Отбасындағы тәрбие формасы екі түрлі болады: ұжымдық және жеке тұлғалық қасиеттерді тәрбиелеу.
Отбасы тәрбиесінің формалары баланың жеке қасиеттерін дамытуға және оны ұжымның бір мүшесі ретінде тәрбиелеуге бағытталады. Бұл екі форма бір-бірін толықтырып, тәрбиенің кешенді және үйлесімді болуын қамтамасыз етеді.
3.1. Ұжымдық қасиеттерді тәрбиелеу
Ұжымдық қасиеттер - баланың қоғамда өзара қарым-қатынас жасау, ынтымақтастық пен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.