Жақ сүйектері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Құдайберген Жұбанов атындағы Ақтөбе

өңірлік университеті

Реферат

Тақырыбы: Бас қаңқасы

Тексерген: Жумабаева А. Ж

Дайындаған: Таласов Ислам

2024-2025 оқу жылы

Бас қаңқасы: құрылымы мен функциялары

Кіріспе

Бас қаңқасы (лат. cranium) - адамның және жануарлардың бас бөлімінің негізгі сүйек қаңқасы. Ол ми мен сезім мүшелерін қорғайды, сонымен қатар бұлшықеттердің бекінуіне және төменгі жақтың қозғалуына мүмкіндік береді. Адам бас қаңқасы 23 сүйектен тұрады және екі негізгі бөлімге бөлінеді: ми сауыты (нейрокраниум) және бет қаңқасы (висцерокраниум) . 2. Бас қаңқасының құрылымыАдамның бас қаңқасы екі бөлімнен тұрады:2. 1. Ми сауыты (нейрокраниум) Ми сауыты - бас сүйегінің жоғарғы және артқы бөлігін құрайды. Оның негізгі қызметі - миды, бас миы қабықтарын, қан тамырларын және сезім мүшелерін қорғау. Бұл бөлімге кіретін сүйектер:1. Маңдай сүйек (os frontale) - маңдай аймағын құрайды. 2. Шүйде сүйек (os occipitale) - бас сүйегінің артқы төменгі бөлігін құрайды, онда жұлын өтетін үлкен шүйде тесігі (foramen magnum) орналасқан.

3. Төбе сүйектер (ossa parietalia) - бас қаңқасының жоғарғы және бүйірлік бөліктерін құрайды. 4. Самай сүйектер (ossa temporalia) - құлақтың ішкі және ортаңғы бөліктерін қамтиды. 5. Торлы сүйек (os ethmoidale) - мұрын қуысының жоғарғы бөлігінде орналасқан, иіс сезу жүйесімен байланысты. 6. Сынатәрізді сүйек (os sphenoidale) - бас қаңқасының орталық бөлігінде орналасқан және басқа сүйектермен байланысады. 2. 2. Бет қаңқасы (висцерокраниум) Бет қаңқасы адамның бет пішінін қалыптастырып, ас қорыту және тыныс алу жүйелерімен байланысты қызмет атқарады. Бет сүйектеріне мыналар жатады:

1. Жақ сүйектері:• Жоғарғы жақ сүйегі (maxilla) - тістер орналасқан, мұрын қуысының қабырғаларын түзеді. • Төменгі жақ сүйегі (mandibula) - бас қаңқасының жалғыз қозғалмалы сүйегі. 2. Мұрын сүйектері (ossa nasalia) - мұрынның жоғарғы бөлігін түзеді. 3. Жас сүйектері (ossa lacrimalia) - көз жасы бездері орналасқан жерді құрайды. Көз жасы сүйектері (ossa lacrimalia) - көз ұясының ішкі бөлігінде орналасқан. 5. Мұрын шеміршектері мен мұрын қыртыстары (conchae nasales inferior) - мұрын қуысының ішкі құрылымын қалыптастырады. 6. Таңдай сүйегі (os palatinum) - таңдайдың артқы бөлігін құрайды. 7. Төмпешік сүйек (vomer) - мұрын пердесінің негізін құрайды. 8. Көз ұясы сүйектері (orbitae ossa) - көз алмасын қорғайды. 3. Бас қаңқасының негізгі функциялары1. Қорғаныс қызметі - Ми мен маңызды жүйке құрылымдарын сыртқы әсерлерден қорғайды Тірек қызметі - Бұлшықеттер мен байламдардың бекітілуіне мүмкіндік береді. 3. Қозғалыс қызметі - Төменгі жақ сүйегі шайнау, сөйлеу кезінде қозғалады. 4. Резонаторлық қызметі - Дауыстың қалыптасуына әсер етеді. 5. Тыныс алу және ас қорыту жүйелерімен байланысы - Мұрын қуысы арқылы ауа өтеді, ал жақ сүйектері шайнау процесіне қатысады. Бас қаңқасы адам денесінің маңызды құрылымдарының бірі болып табылады. Ол миды қорғау, көру, есту, тыныс алу және сөйлесу сияқты маңызды функцияларды қамтамасыз етеді. Бас қаңқасының құрылымы өте күрделі және түрлі сүйектерден тұрады, әрбір сүйек белгілі бір қызмет атқарады. Бұл рефератта бас қаңқасының құрылымы мен функциялары қарастырылады.

1. Бас қаңқасының құрылымы

Бас қаңқасы екі негізгі бөліктен тұрады: миды қорғайтын ми сауыты және бет аймағын құрайтын бет қаңқасы.

• Ми сауыты - бас қаңқасының жоғарғы және артқы бөлігін құрайды. Ол миды қорғайды және оның қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Ми сауытына кіретін сүйектер: маңдай сүйегі, төбе сүйектері, желке сүйегі, самай сүйектері.

• Бет қаңқасы - адамның бет пішінін қалыптастыратын сүйектердің жиынтығы. Бет қаңқасына кіретін сүйектер: мұрын сүйегі, жоғарғы ерін сүйегі, жақ сүйектері, қолқалық сүйек.

2. Бас қаңқасының сүйектері Бас қаңқасының сүйектері саны бойынша әртүрлі, бірақ адам бас қаңқасында жалпы 22 сүйек бар. Бұл сүйектер екі топқа бөлінеді:

• Ми сауытының сүйектері: маңдай сүйегі, екі төбе сүйегі, екі самай сүйегі, желке сүйегі, үйқы сүйегі және ет сүйегі.

• Бет қаңқасының сүйектері: мұрын сүйегі, жоғарғы жақ сүйектері, төменгі жақ сүйегі, қолқалық сүйек, көз ұясының сүйектері, т. б. 3. Бас қаңқасының функциялары

Бас қаңқасы адамның негізгі өмірлік қызметтерін қамтамасыз ететін бірнеше маңызды функцияларды орындайды:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.