Балалардағы асқазан ішек


Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік фармацевтика академиясы
Интернатура және түлектерді жұмысқа орналастыру бөлімі
Балалар аурулары кафедрасы
Бекітемін
ОӘжТЖ жөніндегі проректор, м.ғ.д., доцент
________________________М.У. Анартаева
____ _________________________2009 ж.
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
____________Балалар аурулары_________________ пән бойынша
(пәннің аты)
_____051102_-Педиатрия_____________ _мамандығына арналған
(нөмері мен мамандық атауы)
7 курсы
ХIII-XIV семестр
Тәжірибелік (семинар) сабақ - 144 сағат
Өздік жұмыс - 72 сағат
Жалпы сағат - 216 сағат
Диф.сынақ ХIII-XIV
(семестр)
2009 ж.
Жұмыс бағдарламасы Педиатрия мамандығы дәрігер-интерн балалар
хирургтарын дайындау үшін интернатураның Үлгілік оқу бағдарламасы бойынша
жасалған, Астана, 2007 ж.
Жұмыс бағдарламасы ОҚМФА-ң клиникалық пәндер бойынша Орталық
әдістемелік комиссия мәжілісінде талқыланып бекітілінген.
“____”_______2009 ж.
Төрайымы _________м.ғ.д., доцент Саркулова С.М.
ОҚМФА-ң Орталық әдістемелік Кеңесте мақұлданған
“___”_______2009ж. Төрайымы___________м.ғ.д., доцент М.У.Анартаева
III. Жұмыс бағдарламаның мазмұны:
1. Пәннің мақсаты мен міндеттері.
1. Пән оқыту мақсаты:
Дәрігер-интерн балалар хирургтарын мамандығы бойынша Педиатрия
аумағында өз бетінше диагностикалауға, емдеу, реабилитациялау және алдын
алу шараларын тәжірибелік дағдыларды орындауға, білім алуға кәсіби оқу
стандартына сай маманды дайындау.
2. Пән оқыту міндеттері:
✓ Ішкі ағза патологиясы бар науқас балаларды зерттеуде тәжірибелік
дағдылардың (деңгейін) біліктілігін арттыру;
✓ Түрлі аурулармен ауыратын балаларда заманауи зертханалық және аспаптық
әдістерімен зерттеу және диагностиканы интерпретациялауда интерндердің
білімін тереңдету;
✓ Балалар ауруларын ажыратпалы диагностика жүргізуде біліктілігін
арттыру;
✓ Өз бетінші тәжірибелік жұмысқа және кәсіптік деңгейі мен дәрежесін
көтеру;
✓ Интерндерге күнделікті дәрігерлік медициналық және есептік құжаттарды
жүргізуді үйрету.
- Дәрігер интерн білуге тиіс:
➢ Балалардағы жиі кездесетін соматикалық патологиялардың заманауи
этиопатогенезін, жіктелуін, диагностикасын, ажырату диагностикасы мен
емін;
➢ Фондық аурулары бар науқастарды жүргізу тактикасы мен диагностикасының
заманауи көзқарасын;
➢ Нәрестелердің тері және тері асты май қабатының іріңді-қабыну аурулары,
сепсис, анемиялар, созылмалы тамақтану бұзылысы, мальабсорбция синдроммен
жүретін аурулар, ревматизм, туа пайда болған жүрек ақаулары, созылмалы
жүрек жетімсіздік, жедел және созылмалы пневмониялар, өкпенің созылмалы
обструктивті аурулары, зәр жүйесінің инфекциялары, гломерулонефрит,
зәртас ауруы, тубулопатиялар, созылмалы бүйрек жетімсіздік, қант диабеті,
геморрагиялық васкулит, тромбоцитопениялық пурпура, жедел және созылмалы
холецистит, созылмалы гепатит, гастрит, гастродуоденит, ойық жара ауруы,
жедел және созылмалы панкреатит сияқты ауруларды болжауды.
- Дәрігер-интерн істей алуға тиіс:
➢ Соматикалық ауруы бар науқас балалардан анамнез жинау, соматикалық ауруы
бар науқас балалардан клиникалық зерттеу, соматикалық аурулары бар
науқастарға алдын ала диагноз қою, зерттеу жоспарын, зертханалық және
аспаптық зерттеулердің нәтижелерін бағалау, нәрестелерді зонд арқылы
тамақтандыру, кіндік жарасы мен кіндік қалдығын тазалау, люмбальді
пункциялау, стернальді пункциялау, дәрілерді ингаляциялау, оттегімен
емдеу, созылмалы жүрек жетімсіздігі бар балаға дигоксинді есептеу
әдістерін меңгеруін;
➢ Жалпы қан талдауының, биохимиялық қан талдауының, коагулограмма, жалпы
зәр талдауының, зәрдің Нечипоренко сынамасының, зәрдің Зимницкий
сынамасының, копрограмма, нәжістің, қанның, зәрдің бактериологиялық егу;
УДЗ, кеуде қуысын, буындардың рентгенографиясын, ФГДС және дуоденальді
зондтау нәтижелерін бағалауды;
➢ Мальаборбция синдромы, дистрофия, тыныс жетіспеушілік, токсикоз,
гепатоспленомегалия синдромы, созылмалы жүрек жетімсіздік, созылмалы
бүйрек жетімсіздік, гематуриялық синдром, дизуриялық синдром, ми ісігі,
қант диабетіндегі коматозды жағдайлар, анемиялық синдром, қанағу түрін
анықтаумен геморрагиялық синдром, ДВС-синдромындағы процесстің кезеңдерін
анықтауды, буындық синдром ауруларын диагностикалауды.
➢ Токсикоз, тыныс жетімсіздік, өкпе ісігі, созылмалы жүрек жетімсіздік,
созылмалы бүйрек жетімсіздік, ми ісігі ауруларын емдеуді;
➢ Геморрагиялық синдромын, ДВС синдромындағы процесстің әр түрлі кезеңін
жоюды.
3. Дәрігер-интерндерге осы пәнді оқу үшін қажетті бөлімі (тақырыбы)
көрсетілген пәндер тізбесі:
1. Балалар хирургиясы – Тума гепатиттер, Балалардағы құрсақ қуысының
жіті аурулары, Тыныс алу жүйесінің аурулары.
2. Реанимация және интенсивті терапия – Тырысу синдромындағы шұғыл
жағдайлар, Тыныс алу жетімсіздігі кезіндегі шұғыл жағдайлар.
3. Сәулелік диагностика және сәулелік терапия – Педиатриялық стационардағы
сәулелік диагностикалау және сәулелік терапия бөлімшесінің жұмыстарын
ұйымдастыру, Барлық ағзалар мен жүйелердің сәулелік диагностикасы,
сәулелік диагностиканың физикалық негіздері.
4. Клиникалық фармакология – Кеңінен таралған балалар ауруларының
рационалды жекеленген терапиясы.
1.4. Дәріс, тәжірибелік сабақтардың тақырыптық жоспары мен толық пән
бойынша өз бетімен оқитын тақырыптар және олардың сағатпен берілген көлемі
(№ 3 үлгі).
Пән сағатының үлестірілуі.
Жалпы сағатДәріс Тәжірибе Өз бетімен Семестр Бақылау түрі,
саны сабағы атқаратын семестр
жұмыс
216 - 144 72 XIII-XIV Диф. сынақ,
XIII-XIV
семестр
1. Пәннің мазмұны.
2.1. Дәріс тақырыптарының атауы, олардың қысқаша мазмұны және сағаттағы
көлемі (дәрістер жоқ)
2.2. Тәжірибелік және семинар сабақтары, оның аттары, мазмұны мен сағатта
көрсетілген көлемі
№ Тақырыптың аталуы Мазмұны Сағат
көлемі
Балалар аурулары 144
1. Ерте жастағы балалардағы Құсу және лоқсу 7,2
құсу және лоқсу синдромыныңпатофизиологиясы. Синдромның
диагностикалық алгоритмі этиологиялық себептері. Құсу
синдромын тудыратын
себептердің клиникалық
көріністері. Диагностикалау
әдістері
(клиникалық-зертханалық,
аспаптық). Науқастарды жүргізу
тактикасы
2. Нәрестелердегі ірінді- Везикулопустуллездің, 7,2
септикалық аурулардың көпіршіктің, Риттер
диагностикасы және емі эксфолиативті дерматитінің,
(ЖІИ, энтероколит) псевдофурункулездің клиникалық
маңыздылығы. Нәрестелердің
жергілікті іріңді инфекциясы.
Нәрестелердегі энтероколитің
диагностикалық критерийлері.
Нозологиясына байланысы емдеу
тактикасы
3. Сепсистің диагностикасы Жетіліп және шала туылған 7,2
және емдеу тактикасы балалардағы сепсистің пайда
болуы және ағым ерекшеліктері.
Диагностиканың
клиникалық-зертханалық
критерийлері. Емдеу тактикасы
4. Балалардағы анемиялық Анемиялық синдромның 7,2
синдромының диагностикалық клиникалық зертханалық
алгоритмі маңыздылығы. Анемиялық
синдроммен жүретін
нозологиялар. Емдеу тактикасы
5. Тамақтанудың созылмалы Жасына сай дененің салмағы мен7,2
диагностикалық алгоритмі ұзындығының сиппатамасы.
Гипотрофияның диагностикалық
критерийлерін бағалау.
Паратрофияның диагностикалық
критерийлері. Диетотерапия
6. Балалардағы сорылудың Сорылу бұзылысының клиникалық 7,2
бұзылуы синдромының маңыздылығының анықтамасы.
диагностикалық алгоритмі. Ұзақ мерзімді диарея
Дәрігер- интерн синдромының түсуніктемесі.
курациялайтын аурудың Клиникалық диарея синдромымен
сырқатнамасын эксперттік жүретін (целиакия,
бағалау дисахаридазды жетімсіздік,
экссудативті энтеропатия,
муковисцидоз) нозологиялар.
Емдеу тактикасы
7. Балалардағы ревматизмнің Ревматизмнің диагностикалау 7,2
диагностикасы және ажырату критерийлері. Емдеу
диагностикасы. Емдеу қағидалары. Жүре пайда болған
қағидалары жүрек ақауларының
клиникалық-аспаптық
диагностикасы. Науқастарды
жүргізу тактикасы.
8. Балалардағы туа біткен Туа біткен ақ және көк жүрек 7,2
жүрек ақауларының ақауларының
диагностикасы және ажырату клиникалық-зертханалық
диагностикасы сипаттамасы. Ауырлығына
байланысты ентігу-көгеру
ұстамасын жою.
9. Созылмалы жүрек Асқынуына қарай созылмалы 7,2
жетімсіздігі бар жүрек жетімсіздіктің
науқастардың диагностикасы клиникалық көріністері.
және жүргізу тактикасы Созылмалы жүрек жетімсіздіктің
емдеу тактикасы. Жүрек
гликозидтерінің
эффективтілігінің
критерийлері. Емдеу
қағидалары.
10. Балалардағы буындық Нозологиясына байланысты 7,2
синдромының диагностикалық буындық синдромның сипаттамасы
алгоритмі (ревматизм, ювенильді
ревматоидты артрит, дәнекер
тіндерінің диффузды аурулары,
геморрагиялық васкулит,
лейкоз). Диагностикалық
критерийлері. Емдеу тактикасы
11. Дизуриялық бұзылыстарының Циститтер, энурез, нейрогенді 7,2
диагностикалық алгоритмі қуық, пиелонефрит. Балалардағы
пиелонефриттің заманауи
антибиотикотерапиясы. Рефлюкс
– нефропатия туралы түсінік.
12. Гематуриялық синдромның Гломерулонефрит, тұқым 7,2
диагностикалық алгоритмі құалайтын нефрит, нефролитиаз.
13. Созылмалы бүйрек Гемодиализге көрсеткіштер 7,2
жетімсіздіктің
диагностикасы, науқасты
жүргізу тактикасы. Дәрігер-
интерн курациялайтын
аурудың сырқатнамасын
эксперттік бағалау
14. Балалардағы жедел Жедел пневмонияны 7,2
пневмонияның диагностикасы диагностикалаудың клиникалық
және ажырату диагностикасы.критерийлері. Жедел
Емдеу қағидалары пневмонияның асқынулары. Жедел
пневмонияның емдеу тактикасы
15. Жедел пневмонияның Созылмалы пневмонияның 7,2
диагностикасы және ажырату жіктелуі. Созылмалы
диагностикасы. Науқастрады пневмонияның клиникалық
жүргізу тактикасы түрлері. Ағымы. Асқынулары.
Хирургиялық емдеуге
көрсетілімдер.
16. Қант диабетінің Диабетикалық кетоацидоздың 7,2
диагностикасы, асқынулар. клиникасы. Қант диабетінің
Комада жедел көмек көрсету асқынулары. Қант диабеті
кезіндегі коматоздық
жағдайлар. Инсулинотерапияның
асқынулары. Комадағы шұғыл
терапия.
17. Балалардағы асқазан ішек Гастродуодениттің, 7,2
жолдарының патологиясында, панкреатиттің, холециститтің,
іштің созылмалы ауырсыну ойық жара ауруларының ажырату
синдромының диагностикалық диагностикасы. Ойық жара
алгоритмі ауруының асқынулары.
Асқазан-ішектен қанағудың
диагностикалық алгоритмі.
Шұғыл көмек.
18. Балалардағы сарғаю Нәрестелердегі сарғаю 7,2
синдромының диагностикалық синдромының диагностикалық
алгоритмі алгоритмі. Ерте және ересек
жастағы балалардағы сарғаю
синдромымен сиппаталатын
нозологиялардың диагностикалық
критерийлері. Балалардағы
сарғаю синдромының ажырату
диагностикасы мен емдеу
тактикасы.
19. Балалардағы Балалардағы 7,2
гепатоспленомегалияның гепатоспленомегалияның
диагностикалық алгоритмі диагностикалық алгоритмі
20. Балалардағы диарея Секреторлы диареялар, 7,2
синдромының ажырату құрылысы, диагностикасы, емі.
диагностикасы Инвазивті диареялар, құрылысы,
диагностикасы, емі.
Бүкіләлемдік денсаулық сақтау
ұйымының диареямен қарсы
бағдарламасы. Оральді
регидратацияны өткізу
қағидалары.
2.3. Дәрігер интерннің өз бетімен оқуға арналған тақырыптар, оның аттары,
мазмұны, өткізу және бақылау түрлері мен сағатта көрсетілген көлемі.
№ Тақырыбы Қысқаша мазмұны Өткізу бақылау түрі Сағат
көлемі
1. Балалардағы Біріншілік иммундық Тақырып бойынша 3,6
иммундық тапшылық. Анықтамасы. арнайы әдебиетті
тапшылық Жіктелуі. оқу. Бақылау
жағдайлар Вискотта-Олдрич қорытынды
синдромының клиникасы аттестацияда
мен диагностикасы енгізіледі
2. ТұқымқуалайтынНиман-Пик, Гоше Жеке компьютермен 3,6
зат алмасу аурулары. Клиникасы, жұмыс жасау
аурулары диагностикасы, емі, дағдыларын
болжамы. жетілдіру. Бақылау
қорытынды
аттестацияда
енгізіледі
3. Муковисцидоз Муковисцидоздың Медицина және 3,6
клиникалық математикалық
көріністері, заманауи статистиканың
диагностикалау негіздерін меңгеру.
әдістері. Ажырату Бақылау қорытынды
диагностикасы. Емдеу аттестацияда
қағидалары. енгізіледі
4. Кенеттен өлу Себептері. Жеке компьютермен 3,6
сидромы Патогенезі. Кенеттен жұмыс жасау
өлу сидромына қауіп дағдыларын
топтары. Алдын алу жетілдіру. Бақылау
қорытынды
аттестацияда
енгізіледі
5. Бронхиальді GDSTA бағдарламасы. Кітапханаларда жұмыс3,6
демікпе Астматикалық статус. жасау. Бақылау
Түсінік. Себептері. қорытынды
Клиникасы. аттестацияда
Диагностикасы. Емі енгізіледі
6. Тыныс Анықтамасы. КлиникалықИнтернет-залдарда 3,6
жетіспеушілік және функционалдық жұмыс жасау. Бақылау
диагностикалау қорытынды
критерийлері. Даму аттестацияда
механизмі. Жіктелуі.енгізіледі
Ажырату диагнозы.
Шұғыл көмек және емдеу
қағидалары
7. Балалардағы БҰД-ң анықтамасы мен Тақырып бойынша 3,6
кардиомиопатияжіктелуі. Патогенезі. арнайы әдебиетті
лар Гемодинамикасы. оқу. Бақылау
Клиниалық қорытынды
диагностикалық аттестацияда
критерийлері енгізіледі
8. Балалардағы Этиологиясы. Интернет-залдарда 3,6
артериалды Патогенезі. Жіктелуі. жұмыс жасау. Бақылау
гипо- және Клиниалық қорытынды
гипертензия диагностикалық аттестацияда
критерийлері енгізіледі
9. Жүре пайда Жіктелуі. Жүректің Кітапханаларда жұмыс3,6
болған жүрек ревматикалық және жасау. Бақылау
ақаулары. ревматикалық емес қорытынды
ақауларының аттестацияда
клинико-диагностикалықенгізіледі
және дифференциальды
диагностикалық
критериилері.
10. Вегетативтік Түсініктемесі. Медицина және 3,6
дистониялар Жіктелуі. математикалық
Нейро-циркуляторлы статистиканың
дистония. Патогенезі.негіздерін меңгеру.
Клиниалық Бақылау қорытынды
диагностикалық аттестацияда
критерийлері. енгізіледі
Ажырату диагнозы.
Негізгі емдеу
қағидалары
11. Апластикалық Жіктелуі. Жеке компьютермен 3,6
анемия Гематологиялық жұмыс жасау
белгілері. Зертханалықдағдыларын
диагностикасы. Ажыратужетілдіру. Бақылау
диагнозы қорытынды
аттестацияда
енгізіледі
12. Гемолитикалық Жіктелуі. Кітапханаларда жұмыс3,6
анемия Этиопатогенезі. жасау. Бақылау
Клиникалық көрінісі. қорытынды
Қанның көрінісі. Кумбсаттестацияда
сынамасы (тікелей енгізіледі
және тікелей емес)
және оның
диагностикалық маңызы
13. Қанның Қанның тамырішілік Интернет-залдарда 3,6
тамырішілік шашыранды ұю (ДВС) жұмыс жасау. Бақылау
шашыранды ұю синдромының себептері.қорытынды
синдромы ДВС –ң фазалары. ДВС аттестацияда
(ДВС-синдром) –ң енгізіледі
клиникалық-зертханалық
диагностикасының
сатылары
14. ЛимфоаденопатиЛимфогранулематоз. Тақырып бойынша 3,6
ялар Лимфоаденопатияның арнайы әдебиетті
ажырату диагностикасы оқу. Бақылау
қорытынды
аттестацияда
енгізіледі
15. Туа біткен Бүйрек және зәр шығаруТақырып бойынша 3,6
және жолдарының даму баяндама дайындау.
тұқымқуалайтынақаулары (агенезия, Бақылау қорытынды
бүйрек гипоплазия, дисплазия,аттестацияда
аурулары. поликистоз, енгізіледі
гидронефроз, таға
тәрізді бүйрек,
бүйректің және несеп
ағардың қосарлануы).
Клиникалық көріністері
16. Несеп-тас Себептері. Клиникасы Медицина және 3,6
ауруы және ағым математикалық
ерекшеліктері. статистиканың
Заманауи емдеу негіздерін меңгеру.
әдістері Бақылау қорытынды
аттестацияда
енгізіледі
17. Спецификалық Этиологиясы. Алып Жеке компьютермен 3,6
емес ойық жаракелуші факторлары жұмыс жасау
колиті Патогенезі. дағдыларын
Клиникасы. жетілдіру. Бақылау
Жіктелуі. Зертханалық қорытынды
және аспаптық әдістеріаттестацияда
енгізіледі
18. Мальабсорбция Целиакия. Кітапханаларда жұмыс3,6
синдромы Дисахаридазды жасау. Бақылау
жетімсіздік. қорытынды
Муковисцидоз. аттестацияда
Диагностикалау енгізіледі
әдістері
19. Ішектің Ішектің тітіркену Интернет-залдарда 3,6
тітіркену синдромы. Анықтамасы. жұмыс жасау. Бақылау
синдромы Этиопатогенезі. қорытынды
Жіктелуі. Клиникалық аттестацияда
варианттары енгізіледі
20. Қант диабеті. 1 және 2-ші типтегі Жеке компьютермен 3,6
Диабетикалық (БДҰ, 1999 ж) қант жұмыс жасау
комалар диабетінің дағдыларын
этиологиясы, жетілдіру. Бақылау
патогенезі, жіктелуі қорытынды
және ажырату аттестацияда
диагностикалық енгізіледі
критерийлері.
Асқынулары. Заманауи
емдеу тактикасы
Барлығы: 72
3. Пәннің оқу-әдістемелік материалдары.
3.1. Негізгі мен қосымша әдебиеттер.
Негізгі әдебиет:
1. Шабалов Н.П. Детские болезни М, 2004г 1 т- 826 с, 2 т -811 с.
2. Баранов А.А. Детские болезни М, 2004г 877 с
3. Лукьянова Е.М.- Справочник детского гастроэнтеролога. Киев, Здоровье,
1986 г
4. Мари Э.Вуд, Пол А.Бонн-Секреты гематологии и онкологии. Москва.
Бином.1997 г, с.560
5. Яковлев С.В. Клиническая химиотерапия бактериальных инфекций краткое
руководство для врачейМосква, 1997.
6. Шварц Л.С. и др. Справочник врача скорой и неотложной помощи.Саратов,
1998.
7. Гумаркин И.М. Диагностика и терапия неотложных состояний у детей. М.,
1998.
8. Пайков В.Л., Хацкель СБ., Эрман Л.В.- Гастроэнтерология детского
возраста. Санкт-Петербург, 1998 г
9. Цыбулькин Э.К. Неотложная терапия в алгоритмах. Санкт-
Петербург, 1999.
10. Коровина Н.А., Защитников А.Л., Захарова И.Н.- Железодефицитные анемии
у детей, руководство для врачей. М., 2001 г
11. Страчунский Л.С, Козлов С.Н. Современная антимикробная
химиотерапия. Руководство для врачей. М.: Боргес, 2002
12. Баранов А.А., Баженова Л.К.- Детская ревматология. Москва,
Медицина, 2002 г,335 с
13. Шиляев Р.Р. и соавт.- Болезни детей старшего возраста. Руководство для
врачей Москва. Медпресс-информ. 2002 г, 608 с
14. Орлова Н.В., Парийская Т.В.- Кардиология. Новейший справочник педиатра.
Москва. Санкт-Петербург, 2003 г, 618 с.
15. Бельмера С.В., Хавкина А.И.- Гастроэнтерология детского возраста. М.,
Медпрактика. 2003 г
16. Денисов М.Ю.- Практическая гастроэнтерология для педиатра. Москва, 2004
г
17. Белозеров Ю.М.- Детская кардиология. Москва. Медпресс-информ.2004 г,
597 с
18. Алексеев Н.А.- Анемия. СПБ: Гиппократ. 2004 г, с.512
19. Хиттинс К.- Расшифровка клинических лабораторных анализов. Москва.
Биком. Лаборатория знаний. 2004 г, с.376
20. Хабижанов Б.Х., Хамзин С.Х. Педиатрия. Алматы, 2005 г. (каз)
Қосымша әдебиет:
21. Практическая пульмонология детского возраста (под ред. В.К.Таточенко).
М., 2000,276с.
22. Гломерулонефриты у детей ред. Н.А.Коровиной - М., 1990г.
23. Дадамбаев Е.Т. Аномалии конституцииу детей. Алматы, 2001г.
24. Игнатова М.С., Вельтищев Ю.В.Детская нефрология. М., 1989г.
25. Железодефицитные анемии у детей ред. С.А.Диканбаев С.А. - Алматы,
2000г.
26. Руководство по гематологическим болезням у детей ред..М.П.Павлов -М.,
1988г.
27. Руководство по детской артрологии ред. МЛ.Студеникин
-М.Медицина, 1987г.
28. Справочник по детской гастроэнтерологии ред. А.М.Запруднов - М.,
1995г.
Денисов М.Ю., Практическая гастроэнтерология для педиатра, М., 2000г.,
294с.
3.2. Тізбеге енеді: тәжірибелік сабақтардың әдістемелік нұсқаулары;
ақпараттар блогы; есеп, тест комплекттері; көрнекілік және басқа да құрал,
оқу процесінде қолданатын техникалық құрал (компьютер, теле-, бейне-
кинофильмдер, слайд, диапозитив, диафильмдер және т.б.)
Оқу әдістемелік құралдар:
1. Оқытушыларға арналған тәжірибелік өңдеу құрылымы – орыс тілінде -20,
қазақ тілінде – 20.
2. Дәрігер-интерндерге арналған тәжірибелік сабақтың әдістемелік өңдеу
құрылымы – орыс тілінде -20, қазақ тілінде – 20.
3. Тәжірибелік сабақтардың тақырыптары бойынша бақылауға арнлаған тесттік
сұрақтары - орыс тілінде -500, қазақ тілінде – 500.
4. Балалар аурулары бойынша ситуациялық есептер – орыс тілінде - 40, қазақ
тілінде – 40.
5. Балалар аурулары негізгі симптомдарының диагностиканың алгоритмы – 17
дана.
6. Ауру тарихының схемасы – орыс тілінде - 1, қазақ тілінде –1.
7. Балалар аурулары бойынша сүреттік иллюстрациялар – 10
8. Жалпы қанның талдауы – 10 дана.
9. Зәрдің жалпы талдауылары – 10 дана.
10. Қанның биохимиялық таладауылары – 5 дана.
11. Электрокардиограммалар – 5 дана.
12. Рентгенологиялық суреттер – 10 дана.
Оқу кестелері.
Кафедраның кесте фонды:
1. Физическое развитие – 2 дана.
2. Питание детей различных возрастов – 12 дана.
3. Этиопатогенез заболеваний – 18 дана.
4. Классификация детских заболеваний – 30 дана.
5. Дифдиагностика детских заболеваний – 20 дана.
6. Лечение детских заболеваний – 20 дана.
Бөлімдер бойынша слайдтар:
1. Неонатология – 1 комплект
2. Патология младшего возраста – 1 комплект
3. Пульмонология - 1 комплект
4. Гематология - 1 комплект
5. Кардиоревматология – 1 комплект
6. Гастроэнтерология – 1 комплект
7. Нефрология – 1 комплект
8. Эндокринология – 1 комплект
Бейнетаспалар:
1. Балалардағы бронхообструктивті синдром – 1 нұсқа
2. Жүрек тоқтағандағы алғашқы көмек– 1 нұсқа
Компьютерлік бақылау-оқыту бағдрламалар:
1. Основные принципы электрической дефибрибиляции сердца – 1 экзм.
2. Ронколейкин (показания и схемы лечения) – 1 экз.
3. Большая медицинская библиотека – 1 экз.
4. Лекарственные средства впедиатрии – 1 экз.
5. Медицинские рефераты – 1 экз.
Оқулық стендтер:
1. Патология эндокринной системы – 1 дана
2. Рахит. Полигиповитаминозы – 1 дана.
Техникалық құралдар
1. Мультимедиалық аппарат – 1 дана
2. Электрокардиограф – 1 дана
4 үлгі
4. 2009-2014 оқу жылдарына арналған жұмыс бағдарламасы осы мамандық
бойынша басқа пәндермен жасалған келiсiм хаттамасы
Осы пәнге Кафедралар Материал пропорциясын Келісімге
негізделген өзгерту және оны баяндауқатысқан
№ басқа пәндер (жеткізу) туралы кафедралар-дың
ұсыныстар мәжіліс
хаттамаларының
номірлері мен
күндері
1 2 3 4 5
1. Балалар Балалар Дәрігер-интерндерге “Келісілді”
хирургиясы хирургиясы сабақ өту барысында хаттама №___
педиатриялық балаларда жиі кездесетін______2009 ж.
пәндермен хирургиялық аурулардың
диагностикасы,
дифдиагностикасы және
емдеу тәсілдеріне мән
беру қажет
Балалар хирургиясы педиатриялық
пәндерімен кафедрасының меңгерушісі
м.ғ.д., профессор Қарабеков А.Қ.
Балалар аурулары кафедрасынын
меңгерушісі м.г.к., доцент Мустафина
К.А.
4 үлгі
4. 2009-2014 оқу жылдарына арналған жұмыс бағдарламасы осы мамандық
бойынша басқа пәндермен жасалған келiсiм хаттамасы
Осы пәнге Кафедра Материал пропорциясын Келісімге
негізделген өзгерту және оны баяндау қатысқан
№ басқа пәндер (жеткізу) туралы кафедралардың
ұсыныстар мәжіліс
хаттамаларының
номірлері мен
күндері
1 2 3 4 5
Реанимация Балалар Бағдарламаны өту кезiнде “Келісілді”
және хирургиясы тәжiрибелiк сабақтарда хаттама №___
интенсивті педиатриялық интерндерге әр түрлі ______2009 ж.
терапия пәндермен жастағы балаларға
ренимация және шұғыл көмек
көрсету мәселелері туралы
түсінік беру ұсынылған.
Балалар хирургиясы педиатриялық
пәндерімен кафедрасының меңгерушісі
м.ғ.д., профессор Қарабеков А.Қ.
Балалар аурулары кафедрасының
меңгерушісі м.ғ.к., доцент Мустафина
К.А.
4 үлгі
4. 2009-2014 оқу жылдарына арналған жұмыс бағдарламасы осы мамандық
бойынша басқа пәндермен жасалған келiсiм хаттамасы
Осы пәнге Кафедралар Материал пропорциясын Келісімге
негізделген өзгерту және оны баяндау қатысқан
№ басқа пәндер (жеткізу) туралы кафедралардың
ұсыныстар мәжіліс
хаттамаларының
номірлері мен
күндері
1 2 3 4 5
1. Сәулелік Фтизиатрии, Бағдарламаны оқу барысында“Келісілді”
диагностика жәнепульмоноло-гиястационар жағдайында хаттама №___
сәулелік терапия, сәулелік туберкулез ауруларының ______2009 ж.
диагностика ерте диагностикасы және
және сәулелік емдеу сұрақтарын үйрету
терапия қажет.
Фтизиатрии, пульмонология, сәулелік диагностика
және сәулелік терапия кафедрасының
меңгерушісі м.ғ.д., профессор Бекмуратов Е.
Балалар аурулары кафедрасынын
меңгерушісі м.г.к., доцент Мустафина
К.А.
4 үлгі
4. 2009-2014 оқу жылдарына арналған жұмыс бағдарламасы осы мамандық
бойынша басқа пәндермен жасалған келiсiм хаттамасы
Осы пәнге Кафедра Материал пропорциясын Келісімге
негізделген өзгерту және оны баяндау қатысқан
№ басқа пәндер (жеткізу) туралы кафедралардың
ұсыныстар мәжіліс
хаттамаларының
номірлері мен
күндері
1 2 3 4 5
Клиникалық Фармаколо- Бағдарламаны өткенде “Келісілді”
фармакология гия, фармако- тәжирібелік сабақта хаттама №___
терапия жэне интерндерге кеңінен ______2009 ж.
клиникалық таралған балалар
фармоколо- ауруларының рационалды
гия индивидуальді терапиясы
мәселелерімен таныстыру
ұсынылған
Фармакология, фармакотерапия және
клиникалық фармакология кафедрасының
меңгерушісі м.ғ.д., профессор Орманов Н.Ж.
Балалар аурулары кафедрасынын
меңгерушісі м.г.к., доцент Мустафина К.А.
5. Кафедраның оқу бөлмелері, дүние-мүлік, клиникалық базалар саны
көрсетілген оқу базасының тізбесі.
№ Кафедраның Оқу Дәріс оқу Төсек коды
базалары бөлмелерінің аудиториясының
саны саны
саны
1 2 3
1. Ерте жастағы балалардағы құсу және лоқсу синдромының 7,2
диагностикалық алгоритмі
2. Нәрестелердегі ірінді- септикалық аурулардың диагностикасы 7,2
және емі (ЖІИ, энтероколит)
3. Сепсистің диагностикасы және емдеу тактикасы 7,2
4. Балалардағы анемиялық синдромының диагностикалық алгоритмі 7,2
5. Тамақтанудың созылмалы диагностикалық алгоритмі 7,2
6. Балалардағы сорылудың бұзылуы синдромының диагностикалық 7,2
алгоритмі. Дәрігер- интерн курациялайтын аурудың
сырқатнамасын эксперттік бағалау
7. Балалардағы ревматизмнің диагностикасы және ажырату 7,2
диагностикасы. Емдеу қағидалары
8. Балалардағы туа біткен жүрек ақауларының диагностикасы және7,2
ажырату диагностикасы
9. Созылмалы жүрек жетімсіздігі бар науқастардың диагностикасы7,2
және жүргізу тактикасы
10.Балалардағы буындық синдромының диагностикалық алгоритмі 7,2
11.Дизуриялық бұзылыстарының диагностикалық алгоритмі 7,2
12.Гематуриялық синдромның диагностикалық алгоритмі 7,2
13.Созылмалы бүйрек жетімсіздіктің диагностикасы, науқасты 7,2
жүргізу тактикасы. Дәрігер-интерн курациялайтын аурудың
сырқатнамасын эксперттік бағалау
14.Балалардағы жедел пневмонияның диагностикасы және ажырату 7,2
диагностикасы. Емдеу қағидалары
15.Созылмалы пневмонияның диагностикасы және ажырату 7,2
диагностикасы. Науқастрады жүргізу тактикасы
16.Қант диабеттің диагностикасы, асқынулар. Комада жедел көмек7,2
көрсету
17.Балалардағы асқазан ішек жолдарының патологиясында, іштің 7,2
созылмалы ауырсыну синдромының диагностикалық алгоритмі
18.Балалардағы сарғаю синдромының диагностикалық алгоритмі 7,2
19.Балалардағы гепатоспленомегалияның диагностикалық алгоритмі7,2
20.Балалардағы диарея синдромының ажырату диагностикасы 7,2
Балалар аурулары пәні бойынша дәрігер-интерн балалар хирургтарына 2011-
2012 оқу жылына өзіндік жұмыстарының
КҮНТҮЗБЕЛІК-ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
№ Тақырыптың аталуы Сағ.көлемі
1 2 3
1. Балалардағы иммундық тапшылық жағдайлар 3,6
2. Тұқымқуалайтын зат алмасу аурулары 3,6
3. Муковисцидоз 3,6
4. Кенеттен өлу сидромы 3,6
5. Бронхиальді демікпе 3,6
6. Тыныс жетіспеушілік 3,6
7. Балалардағы кардиомиопатиялар 3,6
8. Балалардағы артериалды гипо- және гипертензия 3,6
9. Жүре пайда болған жүрек ақаулары. 3,6
10. Вегетативтік дистониялар 3,6
11. Апластикалық анемия 3,6
12. Гемолитикалық анемия 3,6
13. Қанның тамырішілік шашыранды ұю синдромы 3,6
(ДВС-синдром)
14. Лимфоаденопатиялар 3,6
15. Туа біткен және тұқымқуалайтын бүйрек аурулары. 3,6
16. Несеп-тас ауруы 3,6
17. Спецификалық емес ойық жара колиті 3,6
18. Мальабсорбция синдромы 3,6
19. Ішектің тітіркену синдромы 3,6
20. Қант диабеті. Диабетикалық комалар 3,6
Барлығы: 72 сағ.
Балалар аурулары пәні бойынша дәрігер-интерн балалар хирургтарына
арналған тәжірибелік сабақтың әдістемелік өңдеу құрылымы
1. Тақырып: Ерте жастағы балалардағы құсу және лоқсу синдромының
диагностикалық алгоритмі .
2. Оқу сағат саны: 7 сағат 20 минут.
3. Тақырып өзектілігі: Нәрестелерде лоқсу және қусу синдромы –жиі
кездеседі,олар нәрестелерге және 1 айға дейінгі балаларға тән нәрсе. Ол осы
жастардағы жоғарғы асқорыту жүйесінің АФЕ байланысты:Кордиалды сфинктрдің
әлсіздігі,пилорикалық сфинктр жақсы дамыған, қарынның көлденен орналасуы,
ішек қуысында қысым жоғары, баланың горизонталды орналасуы, тағам көп
көлемде, міне осының бәрі жиі лоқсу қусуға әкеледі. Бірақ лоқсу және қусу
көптеген аурулардың бірден-бір белгісі болуы мүмкін.
4.Сабақтың мақсаты:
- Дәрігер-интерн білуге тиіс:
1. Қусу, оның пайда болу механизмдері
2. Лоқсу, қусудан айырмашылығы
3. Гастроэзофагеалды рефлекс
4. ГЭР ауруының клиникасы
5. ГЭР- ауруының емі
6. Өңештің ахалазиясы
7. Пилороспазм
8. Екіншілік қусу
__ инфекциялық аурулар
__ церебралды потологиялар
__ заттар алмасуының бұзылыстары
9. Қусу синдромының асқынулары:
__ аспирация
__ дегидрация
__ КОС-тың бұзылысы
- Дәрігер-интерн істей алуға тиіс:
1. Нәрестелерде лоқсу және қусу синдромымен балалардан анализ жинау,
клиникалық тексерү.
2. Қусу және лоқсу синдромымен балаларға сырқаттама жазу.
3. Қусу және лоқсу синдромымен балалардың анамнезі,баға берү, талдау,
диагноз қою, диагозын жүргізү.
4. Осы балаларға емдеу жоспарын жазу.
5. Сабаққа дайындалду сұрақтары.
Негізгі білім бойынша:
1. Нәрестелердің асқазан ішек жолдарының ерекшелігі.
2. Қусу, лоқсу пайда болу себептерімен механизмдері
Осы сабақ тақырыбы бойынша:
1. Қусу
2. Лоқсу
3. Біріншілік қусу
4. Гастроэзофагеалды рефлекс ауруы
5. ГЭР ауруының клиникалық көрінісі
6. Асқынулары
7. Өңештің ахалазиясы
8. Пилороспазм
9. Құсудың органикалық турі
10. Екіншілік қусу
__ инфекциялық аурулар
__ церебралды потологиялар
__ заттар алмасуының бұзылыстары
__ бүйректің тума ақаулары
11. Қусу синдромының асқынулары:
__ аспарация
__ дегидрация
__ қышқылдық-сілтілік жағдай бұзылысы
6.Ақпараттық дидактикалық блок:
Нәрестелер және шала туылған балалардың лоқсу (лық еткізіп қусуы) және
қусу синдромы.
__ еріксіз асқорту жолындағыларды сыртқа шығару, ауызбен ол іш
пердесі, диафрагма, қарын еттеріннің шұғыл белсенді жиырылуымен жүреді.
Бұл күрделі рефлекторлық акт, қусу орталығының қатысуымен жүреді. Ол
орталық сопақша мида орналасқан. Осы жерге жақын тыныс алу, тамыр
реттеүші жөтел т.б.вегетативті орталық орналасқан. Құсу орталығына жақын,
хеморецептіктік аймақ орналасқан.
Қусу орталығының қозуы бас ішіндегі қысымның жоғарылауымен жүреді,
рефлексегенді аймақтың тітіркенүімен, инсулистердің әсер етүінен
қарынның, жіңіше тоқ ішектің әртүрлі бөліктерінің қысымының көтерілүіде
құсықты шақыруы мүмкін. Хеморецепторлар аймағы тікелей химиялық заттардың
әсеріне реакция береді, импульстер сол жақтан қусу орталығына
беріледі.Құсу рафлексі кейде ауырсынуымен бірге жүреді. Өте қатты
ауырсынуда қай жақтан пайда болғанына қарамай құсуды тудыруы мүмкін.
Афференттік импульстар құсу орталығына кезбе және симпатикалық
нервтермен жетеді, эфференттік V,IX,X бастың жұп нервтерімен жүреді. Құсу
реакциясының нейромедиаторлары дофамин және энкофалин болады.
Құсу алдында көіл айну болуы мүмкін, тамақ ішпеу, емізіктен
шығару,бозару, тахикордиямен көрініс беруі мүмкін.
Лоқсу құсудан айырмашылығы тамақ рефлексі тек қана қарын ішінің
жиырылуымен жүреді. Желінген тамақ күшсіз,іш пердесі еттерінің
жиырылуынсыз шығарылыды. Баланың жалпы жағдайы бұзылмайды, қарындағыны
шығару күшті емес, бала лық еткізіп ауызынан шығарады, тамақтандырғаннан
кейін аз уақытта. Лоқсу вегетативті синдромдармен жүрмейді, көңіл күйіне
тәбетіне әсер етпейді. Лоқсуға бейімділік – нәрестелерге және 1 айлық
балдарға бірден бір тән нәрсе. Осы жастарды ас қорту трактсының жоғарғы
бөлігінің құрылыс ерекшеліктеріне байланысты келеді: кардиалды
сфинктердің әлсіздігі пилорикалық сфинктердің жақсы дамуымен, қарынның
горизанталды орналасуы және түрі қап тәріздес болуы, іш қуысында
қысымның жоғары болуы, баланың горизантальді жағдайы, тамақ үлкен
көлемде, 10-14 күн жасында салмағының 15 бөлігін тәулігіне қабылдайды,
осылар дені сау нәрестелердің лоқсуына бейімдейді.
Балаларды 1 айға дейінгі өмірінде фунционалдық құсу және
лоқсудың негізгі әр түрлі механизмдері болуы мүмкін:
• Жұтудың және өңеш перестальтикасының кардинациясының бұзылыстары
• Сілекейдің аз болуы
• Қарын және ішектің перистальтикасы жеткіліксіз
• Қарын эвакуациясы төмен
• Қарынның тамақтан кейінгі созылуы жоғары
• Пилороспазм
Көпшілігінде бұл механизмдер нейровегетативті сондай-ақ интрамуралды және
гормоналды жүйенің жетілуінің жеткіліксіздік салдарынан моторлық қызметті
реттеуі жетілмеген, осы жүйелердің біртіндеп жетілуі – баланың 1 жарты
жылдық жасынан – функцияналды құсу және лоқсу өздігінен кетеді.
Құсу және лоқсу негізгі бірден бір симптом болуы мүмкін. Э. Керпель –
Фронистың (1975) жіктелуі бойынша құсуды 2 топқа бөлуі мүмкін.
I Біріншілік – патологияның себептері асқазан-ішек трактысында болады.
II Екіншілік – себептері асқорту трактысының тысқары жатады. Емдеу
шаралары бойынша көзқараспен асқазан-ішек түрін функционалдық және
органикалық деп бөлгені дұрыс.
Екінші түрі нәрестелерде асқазан-ішек трактысының ақаулары. Екіншілік
(симптоматикалық) құсуды шартты түрде 3 топқа бқлуі мүмкін:
1. инфекциялық ауруларға байланысты
2. церебральді патология
3. заттар алмасуының бұзылыстары
Біріншілік (асқазан-ішектік) құсу (құсудың функционалдық түрі).
Гастроэзофагеалды рефлекс ауруы.
Төменгі өңеш сфинктері (ТӨС) қарыннан келетін, диафрагмадан 1-2 см
жоғары, жоғары қысым аймағанда орналасқан. ТӨС-тің жабылу механизміне:
еттік, диафрагмалық, тамырлық, Губрева клапыны, Гиса бұрышы компоненті
қатысады. ТӨС қалыптасуы баланың 5-7 өмірінің апталығында аяқталады.
Нәрестелерде ТӨС-тің жетіспеушілігі (әсіресе шала туғандарда) интрамуралдық
гангиялардың жетілмеунен және инервация бұзылыстарынан мидың және жұлынның
жарақаттық-гипоксиялық зақымдану салдарынан. Гастроинтестиналдық
гормондардың (гастрин, секретин, холицистокинин, мотилин, фазоактивті
интестиналдық пептидтің) дисбалансы, сондай-ақ көптеген ауруларда іш
қуысында және қарында қысымның көтерілу маңызы бар. ТӨС-тің жабылмауына
асқазан-өңеш барерінің бұзылысына, гастроэзофагеалды рефлюксіне әкеледі.
Физиологиялық жағдай өңештің Рн нейтралды болмаса әлсіз сілтілі (6,5-7,5).
Ал, қарыннан өңешке түссе, рн өңеш қышқылданады, пептин шығаруы
активтеледі.
Физиологиялық ГЭР ТӨС –тің қалыпты жағдайда кенеттен боса,суы,
қарында тамақтанудан кейін қысымның көтерілу салдарынан туындайды. Ол аз
уақыт созылады, клиникалық синдромдар көрінбейді. ТӨС-тің кенеттен босаңсуы
қалыпты жағдайда сағатына 5-6 эпизодпен байқалады, осы уақытта сфинктер
толық босаңсиды, қысым өңеште қарын қысымымен теңеседң, босаңсу 5-35 сек.
Патологиялық ГЭР – себептері ГЭРаурулары ол клиникалық симптомдармен
келеді: лоқсу, өңештң қабынуы, респираторлық бұзылыстар.
Асқынулар. ГЭР ауруларында өңкштің эрозиясынан стриктурасынан
қысқаруынан қан кетуі мүмкін. Диагнозы ГЭР ауруларына диагноз қою үшін
рентгенологиялық эндоскопиялық, өңеш рн мониторинг, эзофагалды монометрия
қолданылады. Осындай балаларда өңеш пен қарында рентген контрасты
ренгенскапияда бария баяу жүруі, ретрогратты кетуі қарыннан өңешке
байқалады. Эндоскапиялыө тексеру кардияның ашылып тұрғанын және эзофагит
белгілерін көрсетеді, оның ауырлығын, көлемін және дәлдеп биапсия алуға
болады. Монометрия және мониториг рн ең дәл әрі информативті әдіс, өңештің
қозғалыс бұзылысын, қышқылдану дәрежесін анықтайды. Сондықтан ГЭР ауруында
диагностикасында алтын стандарт болады.
Емі Ата-анасын басып, тамағын коррекциялайды, Тамақтың көлемін
азайтып, оны қоюландырады. Баланы 8-10 рет бөліп тамақ береді. Арнаулы
қоюландырғышпен ботқалар оның құрамын күріш крахмалымен Лемолак,
Фрисовом, Нутрилен AR, Эфектісі болмаса, пазициялық терапия
пайдаланылады. Баланы арқасынан жатқызады, болмаса оң жақ қырына арнайы
антирефлюкстік тақтаға 30 градус көтеріп жатқызады. Тамақтандыру жартылай
вертикалды (60 градус).
Дәрілік терапия жоғарылардан эффекті болмаса, кардиалді сфинктердің
тонусын жоғарлату үшін серетанин рецепторына әсер етуі (ацетилхолин
шақырады) – цизаприд – 0,6 мгкги (тәулігіне 3рет), допамин рецепторының
блокаторы: мотилиум 1-2 мгкги тәулігіне, болмаса церукал, реглан – 0,3
мгкги (тәулігіне 3рет), тамақтандырудан 30 мин алдында. Эзофагитте, өңеште
кілегей қабығын қорғау ұшін антациттер (топалка, маолакс, фосфалюгель) 1-2
шай қасықпен, тамақтандырудан кейін. Ауыр эрозивті – жара эзофагит түрінед,
қарында қышқыл түзілуін азайту үшін антисекреторлық препараттар (ранитидин,
фамотидин, омепразол) қалданады. Консервативтік емнің көмегі болмаса
оперативтә ем.
Өңештің ахалазиясы ТӨС-тің интрамуралды иннервациясының бұзылу
салдарынан ашылмауы.
1. өңештің дисталды бөлігінде тума нейрон ганглясының жоқ болуы болмаса
эффектісі
2. осы клеткалардыың сыртқы болмаса ішкі факторларден өлуі, болмаса
склерозы. Ахалазияда ТӨС-нің жұтқанда келісімімен біркелкі ашылуы
бұзылады, өңештің атония немесе дискинизия анықталады. Тағам кардианың
спазмы болғанынан бөгеліп тоқтайды және біртіндеп өңештің кеңеюі
артады.
Клиникасы Негізгі симптомы тамақ ішу кезінде құсу, қазір жегенін қарын
ішіндегімен араласпаған, жұтынудың аздап қиындауы, бала тамақтан кейін
қақалып жатқандай. Диагнозын рентгенмен қойады, өңештің конусы тәріздес
тарылу бариямен көрінеді, диафрагмадан төмен, эндоскапияда өңеш кеңіген,
тамақпен тола, кардиа кірер жер варонка тәріздес.
Емі консервативті емнің емнің эффектісі аз, пневмокардиадилатация
жасайды, одан болмаса оперативті ем
Пилороспазм
Привратниктің мускулатурасының спазмы, қарынның босануын қиындатады.
Пилороспазмның негізгі нерв жүйесін симпатикалық бөлігінің гипертонусы,
жалпы иннервацияның бұзылысы, асқазанның жоғарңы бөлігінде перинаталды
гипоксиялық –жарақаттық ОНЖ зақымдануының салдарынан. Әдетте осы балдарда
перинаталды энцефалопатия белгілері кездеседі, олар салмақты нашар қосады.
Лық еткізіп құсу 1-ші күнінде одан кейін құсу айқын, күнде қайталанады.
Нәжісі қалыпты, Диагноз – рентген бариямен эвакуациясы баяулайды. Емі –
бөліп 8-10 рет тамақтандырады. Тамақты қоюландырады.
7. Сабақтың мазмұны:
- Өз бетімен атқаратын жұмыс ( лабораториялық зерттеу, аурулармен
атқаратын жұмыс, тәжірибілік дағдыны меңгеру және бекіту, анамнез жинау,
клиникалық тексеру және т.б.) , диагностика кабинетіндегі жұмыс және т.б.
- Оқытушымен бірге атқаратың жұмыс ( жеке немесе топпен; өз бетімен
өткізген жұмыс қортындысын талдау, аурулардың клиникалық талдау және
т.б.) .
- Негізгі және қортынды білім деңгейін ... жалғасы
Интернатура және түлектерді жұмысқа орналастыру бөлімі
Балалар аурулары кафедрасы
Бекітемін
ОӘжТЖ жөніндегі проректор, м.ғ.д., доцент
________________________М.У. Анартаева
____ _________________________2009 ж.
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
____________Балалар аурулары_________________ пән бойынша
(пәннің аты)
_____051102_-Педиатрия_____________ _мамандығына арналған
(нөмері мен мамандық атауы)
7 курсы
ХIII-XIV семестр
Тәжірибелік (семинар) сабақ - 144 сағат
Өздік жұмыс - 72 сағат
Жалпы сағат - 216 сағат
Диф.сынақ ХIII-XIV
(семестр)
2009 ж.
Жұмыс бағдарламасы Педиатрия мамандығы дәрігер-интерн балалар
хирургтарын дайындау үшін интернатураның Үлгілік оқу бағдарламасы бойынша
жасалған, Астана, 2007 ж.
Жұмыс бағдарламасы ОҚМФА-ң клиникалық пәндер бойынша Орталық
әдістемелік комиссия мәжілісінде талқыланып бекітілінген.
“____”_______2009 ж.
Төрайымы _________м.ғ.д., доцент Саркулова С.М.
ОҚМФА-ң Орталық әдістемелік Кеңесте мақұлданған
“___”_______2009ж. Төрайымы___________м.ғ.д., доцент М.У.Анартаева
III. Жұмыс бағдарламаның мазмұны:
1. Пәннің мақсаты мен міндеттері.
1. Пән оқыту мақсаты:
Дәрігер-интерн балалар хирургтарын мамандығы бойынша Педиатрия
аумағында өз бетінше диагностикалауға, емдеу, реабилитациялау және алдын
алу шараларын тәжірибелік дағдыларды орындауға, білім алуға кәсіби оқу
стандартына сай маманды дайындау.
2. Пән оқыту міндеттері:
✓ Ішкі ағза патологиясы бар науқас балаларды зерттеуде тәжірибелік
дағдылардың (деңгейін) біліктілігін арттыру;
✓ Түрлі аурулармен ауыратын балаларда заманауи зертханалық және аспаптық
әдістерімен зерттеу және диагностиканы интерпретациялауда интерндердің
білімін тереңдету;
✓ Балалар ауруларын ажыратпалы диагностика жүргізуде біліктілігін
арттыру;
✓ Өз бетінші тәжірибелік жұмысқа және кәсіптік деңгейі мен дәрежесін
көтеру;
✓ Интерндерге күнделікті дәрігерлік медициналық және есептік құжаттарды
жүргізуді үйрету.
- Дәрігер интерн білуге тиіс:
➢ Балалардағы жиі кездесетін соматикалық патологиялардың заманауи
этиопатогенезін, жіктелуін, диагностикасын, ажырату диагностикасы мен
емін;
➢ Фондық аурулары бар науқастарды жүргізу тактикасы мен диагностикасының
заманауи көзқарасын;
➢ Нәрестелердің тері және тері асты май қабатының іріңді-қабыну аурулары,
сепсис, анемиялар, созылмалы тамақтану бұзылысы, мальабсорбция синдроммен
жүретін аурулар, ревматизм, туа пайда болған жүрек ақаулары, созылмалы
жүрек жетімсіздік, жедел және созылмалы пневмониялар, өкпенің созылмалы
обструктивті аурулары, зәр жүйесінің инфекциялары, гломерулонефрит,
зәртас ауруы, тубулопатиялар, созылмалы бүйрек жетімсіздік, қант диабеті,
геморрагиялық васкулит, тромбоцитопениялық пурпура, жедел және созылмалы
холецистит, созылмалы гепатит, гастрит, гастродуоденит, ойық жара ауруы,
жедел және созылмалы панкреатит сияқты ауруларды болжауды.
- Дәрігер-интерн істей алуға тиіс:
➢ Соматикалық ауруы бар науқас балалардан анамнез жинау, соматикалық ауруы
бар науқас балалардан клиникалық зерттеу, соматикалық аурулары бар
науқастарға алдын ала диагноз қою, зерттеу жоспарын, зертханалық және
аспаптық зерттеулердің нәтижелерін бағалау, нәрестелерді зонд арқылы
тамақтандыру, кіндік жарасы мен кіндік қалдығын тазалау, люмбальді
пункциялау, стернальді пункциялау, дәрілерді ингаляциялау, оттегімен
емдеу, созылмалы жүрек жетімсіздігі бар балаға дигоксинді есептеу
әдістерін меңгеруін;
➢ Жалпы қан талдауының, биохимиялық қан талдауының, коагулограмма, жалпы
зәр талдауының, зәрдің Нечипоренко сынамасының, зәрдің Зимницкий
сынамасының, копрограмма, нәжістің, қанның, зәрдің бактериологиялық егу;
УДЗ, кеуде қуысын, буындардың рентгенографиясын, ФГДС және дуоденальді
зондтау нәтижелерін бағалауды;
➢ Мальаборбция синдромы, дистрофия, тыныс жетіспеушілік, токсикоз,
гепатоспленомегалия синдромы, созылмалы жүрек жетімсіздік, созылмалы
бүйрек жетімсіздік, гематуриялық синдром, дизуриялық синдром, ми ісігі,
қант диабетіндегі коматозды жағдайлар, анемиялық синдром, қанағу түрін
анықтаумен геморрагиялық синдром, ДВС-синдромындағы процесстің кезеңдерін
анықтауды, буындық синдром ауруларын диагностикалауды.
➢ Токсикоз, тыныс жетімсіздік, өкпе ісігі, созылмалы жүрек жетімсіздік,
созылмалы бүйрек жетімсіздік, ми ісігі ауруларын емдеуді;
➢ Геморрагиялық синдромын, ДВС синдромындағы процесстің әр түрлі кезеңін
жоюды.
3. Дәрігер-интерндерге осы пәнді оқу үшін қажетті бөлімі (тақырыбы)
көрсетілген пәндер тізбесі:
1. Балалар хирургиясы – Тума гепатиттер, Балалардағы құрсақ қуысының
жіті аурулары, Тыныс алу жүйесінің аурулары.
2. Реанимация және интенсивті терапия – Тырысу синдромындағы шұғыл
жағдайлар, Тыныс алу жетімсіздігі кезіндегі шұғыл жағдайлар.
3. Сәулелік диагностика және сәулелік терапия – Педиатриялық стационардағы
сәулелік диагностикалау және сәулелік терапия бөлімшесінің жұмыстарын
ұйымдастыру, Барлық ағзалар мен жүйелердің сәулелік диагностикасы,
сәулелік диагностиканың физикалық негіздері.
4. Клиникалық фармакология – Кеңінен таралған балалар ауруларының
рационалды жекеленген терапиясы.
1.4. Дәріс, тәжірибелік сабақтардың тақырыптық жоспары мен толық пән
бойынша өз бетімен оқитын тақырыптар және олардың сағатпен берілген көлемі
(№ 3 үлгі).
Пән сағатының үлестірілуі.
Жалпы сағатДәріс Тәжірибе Өз бетімен Семестр Бақылау түрі,
саны сабағы атқаратын семестр
жұмыс
216 - 144 72 XIII-XIV Диф. сынақ,
XIII-XIV
семестр
1. Пәннің мазмұны.
2.1. Дәріс тақырыптарының атауы, олардың қысқаша мазмұны және сағаттағы
көлемі (дәрістер жоқ)
2.2. Тәжірибелік және семинар сабақтары, оның аттары, мазмұны мен сағатта
көрсетілген көлемі
№ Тақырыптың аталуы Мазмұны Сағат
көлемі
Балалар аурулары 144
1. Ерте жастағы балалардағы Құсу және лоқсу 7,2
құсу және лоқсу синдромыныңпатофизиологиясы. Синдромның
диагностикалық алгоритмі этиологиялық себептері. Құсу
синдромын тудыратын
себептердің клиникалық
көріністері. Диагностикалау
әдістері
(клиникалық-зертханалық,
аспаптық). Науқастарды жүргізу
тактикасы
2. Нәрестелердегі ірінді- Везикулопустуллездің, 7,2
септикалық аурулардың көпіршіктің, Риттер
диагностикасы және емі эксфолиативті дерматитінің,
(ЖІИ, энтероколит) псевдофурункулездің клиникалық
маңыздылығы. Нәрестелердің
жергілікті іріңді инфекциясы.
Нәрестелердегі энтероколитің
диагностикалық критерийлері.
Нозологиясына байланысы емдеу
тактикасы
3. Сепсистің диагностикасы Жетіліп және шала туылған 7,2
және емдеу тактикасы балалардағы сепсистің пайда
болуы және ағым ерекшеліктері.
Диагностиканың
клиникалық-зертханалық
критерийлері. Емдеу тактикасы
4. Балалардағы анемиялық Анемиялық синдромның 7,2
синдромының диагностикалық клиникалық зертханалық
алгоритмі маңыздылығы. Анемиялық
синдроммен жүретін
нозологиялар. Емдеу тактикасы
5. Тамақтанудың созылмалы Жасына сай дененің салмағы мен7,2
диагностикалық алгоритмі ұзындығының сиппатамасы.
Гипотрофияның диагностикалық
критерийлерін бағалау.
Паратрофияның диагностикалық
критерийлері. Диетотерапия
6. Балалардағы сорылудың Сорылу бұзылысының клиникалық 7,2
бұзылуы синдромының маңыздылығының анықтамасы.
диагностикалық алгоритмі. Ұзақ мерзімді диарея
Дәрігер- интерн синдромының түсуніктемесі.
курациялайтын аурудың Клиникалық диарея синдромымен
сырқатнамасын эксперттік жүретін (целиакия,
бағалау дисахаридазды жетімсіздік,
экссудативті энтеропатия,
муковисцидоз) нозологиялар.
Емдеу тактикасы
7. Балалардағы ревматизмнің Ревматизмнің диагностикалау 7,2
диагностикасы және ажырату критерийлері. Емдеу
диагностикасы. Емдеу қағидалары. Жүре пайда болған
қағидалары жүрек ақауларының
клиникалық-аспаптық
диагностикасы. Науқастарды
жүргізу тактикасы.
8. Балалардағы туа біткен Туа біткен ақ және көк жүрек 7,2
жүрек ақауларының ақауларының
диагностикасы және ажырату клиникалық-зертханалық
диагностикасы сипаттамасы. Ауырлығына
байланысты ентігу-көгеру
ұстамасын жою.
9. Созылмалы жүрек Асқынуына қарай созылмалы 7,2
жетімсіздігі бар жүрек жетімсіздіктің
науқастардың диагностикасы клиникалық көріністері.
және жүргізу тактикасы Созылмалы жүрек жетімсіздіктің
емдеу тактикасы. Жүрек
гликозидтерінің
эффективтілігінің
критерийлері. Емдеу
қағидалары.
10. Балалардағы буындық Нозологиясына байланысты 7,2
синдромының диагностикалық буындық синдромның сипаттамасы
алгоритмі (ревматизм, ювенильді
ревматоидты артрит, дәнекер
тіндерінің диффузды аурулары,
геморрагиялық васкулит,
лейкоз). Диагностикалық
критерийлері. Емдеу тактикасы
11. Дизуриялық бұзылыстарының Циститтер, энурез, нейрогенді 7,2
диагностикалық алгоритмі қуық, пиелонефрит. Балалардағы
пиелонефриттің заманауи
антибиотикотерапиясы. Рефлюкс
– нефропатия туралы түсінік.
12. Гематуриялық синдромның Гломерулонефрит, тұқым 7,2
диагностикалық алгоритмі құалайтын нефрит, нефролитиаз.
13. Созылмалы бүйрек Гемодиализге көрсеткіштер 7,2
жетімсіздіктің
диагностикасы, науқасты
жүргізу тактикасы. Дәрігер-
интерн курациялайтын
аурудың сырқатнамасын
эксперттік бағалау
14. Балалардағы жедел Жедел пневмонияны 7,2
пневмонияның диагностикасы диагностикалаудың клиникалық
және ажырату диагностикасы.критерийлері. Жедел
Емдеу қағидалары пневмонияның асқынулары. Жедел
пневмонияның емдеу тактикасы
15. Жедел пневмонияның Созылмалы пневмонияның 7,2
диагностикасы және ажырату жіктелуі. Созылмалы
диагностикасы. Науқастрады пневмонияның клиникалық
жүргізу тактикасы түрлері. Ағымы. Асқынулары.
Хирургиялық емдеуге
көрсетілімдер.
16. Қант диабетінің Диабетикалық кетоацидоздың 7,2
диагностикасы, асқынулар. клиникасы. Қант диабетінің
Комада жедел көмек көрсету асқынулары. Қант диабеті
кезіндегі коматоздық
жағдайлар. Инсулинотерапияның
асқынулары. Комадағы шұғыл
терапия.
17. Балалардағы асқазан ішек Гастродуодениттің, 7,2
жолдарының патологиясында, панкреатиттің, холециститтің,
іштің созылмалы ауырсыну ойық жара ауруларының ажырату
синдромының диагностикалық диагностикасы. Ойық жара
алгоритмі ауруының асқынулары.
Асқазан-ішектен қанағудың
диагностикалық алгоритмі.
Шұғыл көмек.
18. Балалардағы сарғаю Нәрестелердегі сарғаю 7,2
синдромының диагностикалық синдромының диагностикалық
алгоритмі алгоритмі. Ерте және ересек
жастағы балалардағы сарғаю
синдромымен сиппаталатын
нозологиялардың диагностикалық
критерийлері. Балалардағы
сарғаю синдромының ажырату
диагностикасы мен емдеу
тактикасы.
19. Балалардағы Балалардағы 7,2
гепатоспленомегалияның гепатоспленомегалияның
диагностикалық алгоритмі диагностикалық алгоритмі
20. Балалардағы диарея Секреторлы диареялар, 7,2
синдромының ажырату құрылысы, диагностикасы, емі.
диагностикасы Инвазивті диареялар, құрылысы,
диагностикасы, емі.
Бүкіләлемдік денсаулық сақтау
ұйымының диареямен қарсы
бағдарламасы. Оральді
регидратацияны өткізу
қағидалары.
2.3. Дәрігер интерннің өз бетімен оқуға арналған тақырыптар, оның аттары,
мазмұны, өткізу және бақылау түрлері мен сағатта көрсетілген көлемі.
№ Тақырыбы Қысқаша мазмұны Өткізу бақылау түрі Сағат
көлемі
1. Балалардағы Біріншілік иммундық Тақырып бойынша 3,6
иммундық тапшылық. Анықтамасы. арнайы әдебиетті
тапшылық Жіктелуі. оқу. Бақылау
жағдайлар Вискотта-Олдрич қорытынды
синдромының клиникасы аттестацияда
мен диагностикасы енгізіледі
2. ТұқымқуалайтынНиман-Пик, Гоше Жеке компьютермен 3,6
зат алмасу аурулары. Клиникасы, жұмыс жасау
аурулары диагностикасы, емі, дағдыларын
болжамы. жетілдіру. Бақылау
қорытынды
аттестацияда
енгізіледі
3. Муковисцидоз Муковисцидоздың Медицина және 3,6
клиникалық математикалық
көріністері, заманауи статистиканың
диагностикалау негіздерін меңгеру.
әдістері. Ажырату Бақылау қорытынды
диагностикасы. Емдеу аттестацияда
қағидалары. енгізіледі
4. Кенеттен өлу Себептері. Жеке компьютермен 3,6
сидромы Патогенезі. Кенеттен жұмыс жасау
өлу сидромына қауіп дағдыларын
топтары. Алдын алу жетілдіру. Бақылау
қорытынды
аттестацияда
енгізіледі
5. Бронхиальді GDSTA бағдарламасы. Кітапханаларда жұмыс3,6
демікпе Астматикалық статус. жасау. Бақылау
Түсінік. Себептері. қорытынды
Клиникасы. аттестацияда
Диагностикасы. Емі енгізіледі
6. Тыныс Анықтамасы. КлиникалықИнтернет-залдарда 3,6
жетіспеушілік және функционалдық жұмыс жасау. Бақылау
диагностикалау қорытынды
критерийлері. Даму аттестацияда
механизмі. Жіктелуі.енгізіледі
Ажырату диагнозы.
Шұғыл көмек және емдеу
қағидалары
7. Балалардағы БҰД-ң анықтамасы мен Тақырып бойынша 3,6
кардиомиопатияжіктелуі. Патогенезі. арнайы әдебиетті
лар Гемодинамикасы. оқу. Бақылау
Клиниалық қорытынды
диагностикалық аттестацияда
критерийлері енгізіледі
8. Балалардағы Этиологиясы. Интернет-залдарда 3,6
артериалды Патогенезі. Жіктелуі. жұмыс жасау. Бақылау
гипо- және Клиниалық қорытынды
гипертензия диагностикалық аттестацияда
критерийлері енгізіледі
9. Жүре пайда Жіктелуі. Жүректің Кітапханаларда жұмыс3,6
болған жүрек ревматикалық және жасау. Бақылау
ақаулары. ревматикалық емес қорытынды
ақауларының аттестацияда
клинико-диагностикалықенгізіледі
және дифференциальды
диагностикалық
критериилері.
10. Вегетативтік Түсініктемесі. Медицина және 3,6
дистониялар Жіктелуі. математикалық
Нейро-циркуляторлы статистиканың
дистония. Патогенезі.негіздерін меңгеру.
Клиниалық Бақылау қорытынды
диагностикалық аттестацияда
критерийлері. енгізіледі
Ажырату диагнозы.
Негізгі емдеу
қағидалары
11. Апластикалық Жіктелуі. Жеке компьютермен 3,6
анемия Гематологиялық жұмыс жасау
белгілері. Зертханалықдағдыларын
диагностикасы. Ажыратужетілдіру. Бақылау
диагнозы қорытынды
аттестацияда
енгізіледі
12. Гемолитикалық Жіктелуі. Кітапханаларда жұмыс3,6
анемия Этиопатогенезі. жасау. Бақылау
Клиникалық көрінісі. қорытынды
Қанның көрінісі. Кумбсаттестацияда
сынамасы (тікелей енгізіледі
және тікелей емес)
және оның
диагностикалық маңызы
13. Қанның Қанның тамырішілік Интернет-залдарда 3,6
тамырішілік шашыранды ұю (ДВС) жұмыс жасау. Бақылау
шашыранды ұю синдромының себептері.қорытынды
синдромы ДВС –ң фазалары. ДВС аттестацияда
(ДВС-синдром) –ң енгізіледі
клиникалық-зертханалық
диагностикасының
сатылары
14. ЛимфоаденопатиЛимфогранулематоз. Тақырып бойынша 3,6
ялар Лимфоаденопатияның арнайы әдебиетті
ажырату диагностикасы оқу. Бақылау
қорытынды
аттестацияда
енгізіледі
15. Туа біткен Бүйрек және зәр шығаруТақырып бойынша 3,6
және жолдарының даму баяндама дайындау.
тұқымқуалайтынақаулары (агенезия, Бақылау қорытынды
бүйрек гипоплазия, дисплазия,аттестацияда
аурулары. поликистоз, енгізіледі
гидронефроз, таға
тәрізді бүйрек,
бүйректің және несеп
ағардың қосарлануы).
Клиникалық көріністері
16. Несеп-тас Себептері. Клиникасы Медицина және 3,6
ауруы және ағым математикалық
ерекшеліктері. статистиканың
Заманауи емдеу негіздерін меңгеру.
әдістері Бақылау қорытынды
аттестацияда
енгізіледі
17. Спецификалық Этиологиясы. Алып Жеке компьютермен 3,6
емес ойық жаракелуші факторлары жұмыс жасау
колиті Патогенезі. дағдыларын
Клиникасы. жетілдіру. Бақылау
Жіктелуі. Зертханалық қорытынды
және аспаптық әдістеріаттестацияда
енгізіледі
18. Мальабсорбция Целиакия. Кітапханаларда жұмыс3,6
синдромы Дисахаридазды жасау. Бақылау
жетімсіздік. қорытынды
Муковисцидоз. аттестацияда
Диагностикалау енгізіледі
әдістері
19. Ішектің Ішектің тітіркену Интернет-залдарда 3,6
тітіркену синдромы. Анықтамасы. жұмыс жасау. Бақылау
синдромы Этиопатогенезі. қорытынды
Жіктелуі. Клиникалық аттестацияда
варианттары енгізіледі
20. Қант диабеті. 1 және 2-ші типтегі Жеке компьютермен 3,6
Диабетикалық (БДҰ, 1999 ж) қант жұмыс жасау
комалар диабетінің дағдыларын
этиологиясы, жетілдіру. Бақылау
патогенезі, жіктелуі қорытынды
және ажырату аттестацияда
диагностикалық енгізіледі
критерийлері.
Асқынулары. Заманауи
емдеу тактикасы
Барлығы: 72
3. Пәннің оқу-әдістемелік материалдары.
3.1. Негізгі мен қосымша әдебиеттер.
Негізгі әдебиет:
1. Шабалов Н.П. Детские болезни М, 2004г 1 т- 826 с, 2 т -811 с.
2. Баранов А.А. Детские болезни М, 2004г 877 с
3. Лукьянова Е.М.- Справочник детского гастроэнтеролога. Киев, Здоровье,
1986 г
4. Мари Э.Вуд, Пол А.Бонн-Секреты гематологии и онкологии. Москва.
Бином.1997 г, с.560
5. Яковлев С.В. Клиническая химиотерапия бактериальных инфекций краткое
руководство для врачейМосква, 1997.
6. Шварц Л.С. и др. Справочник врача скорой и неотложной помощи.Саратов,
1998.
7. Гумаркин И.М. Диагностика и терапия неотложных состояний у детей. М.,
1998.
8. Пайков В.Л., Хацкель СБ., Эрман Л.В.- Гастроэнтерология детского
возраста. Санкт-Петербург, 1998 г
9. Цыбулькин Э.К. Неотложная терапия в алгоритмах. Санкт-
Петербург, 1999.
10. Коровина Н.А., Защитников А.Л., Захарова И.Н.- Железодефицитные анемии
у детей, руководство для врачей. М., 2001 г
11. Страчунский Л.С, Козлов С.Н. Современная антимикробная
химиотерапия. Руководство для врачей. М.: Боргес, 2002
12. Баранов А.А., Баженова Л.К.- Детская ревматология. Москва,
Медицина, 2002 г,335 с
13. Шиляев Р.Р. и соавт.- Болезни детей старшего возраста. Руководство для
врачей Москва. Медпресс-информ. 2002 г, 608 с
14. Орлова Н.В., Парийская Т.В.- Кардиология. Новейший справочник педиатра.
Москва. Санкт-Петербург, 2003 г, 618 с.
15. Бельмера С.В., Хавкина А.И.- Гастроэнтерология детского возраста. М.,
Медпрактика. 2003 г
16. Денисов М.Ю.- Практическая гастроэнтерология для педиатра. Москва, 2004
г
17. Белозеров Ю.М.- Детская кардиология. Москва. Медпресс-информ.2004 г,
597 с
18. Алексеев Н.А.- Анемия. СПБ: Гиппократ. 2004 г, с.512
19. Хиттинс К.- Расшифровка клинических лабораторных анализов. Москва.
Биком. Лаборатория знаний. 2004 г, с.376
20. Хабижанов Б.Х., Хамзин С.Х. Педиатрия. Алматы, 2005 г. (каз)
Қосымша әдебиет:
21. Практическая пульмонология детского возраста (под ред. В.К.Таточенко).
М., 2000,276с.
22. Гломерулонефриты у детей ред. Н.А.Коровиной - М., 1990г.
23. Дадамбаев Е.Т. Аномалии конституцииу детей. Алматы, 2001г.
24. Игнатова М.С., Вельтищев Ю.В.Детская нефрология. М., 1989г.
25. Железодефицитные анемии у детей ред. С.А.Диканбаев С.А. - Алматы,
2000г.
26. Руководство по гематологическим болезням у детей ред..М.П.Павлов -М.,
1988г.
27. Руководство по детской артрологии ред. МЛ.Студеникин
-М.Медицина, 1987г.
28. Справочник по детской гастроэнтерологии ред. А.М.Запруднов - М.,
1995г.
Денисов М.Ю., Практическая гастроэнтерология для педиатра, М., 2000г.,
294с.
3.2. Тізбеге енеді: тәжірибелік сабақтардың әдістемелік нұсқаулары;
ақпараттар блогы; есеп, тест комплекттері; көрнекілік және басқа да құрал,
оқу процесінде қолданатын техникалық құрал (компьютер, теле-, бейне-
кинофильмдер, слайд, диапозитив, диафильмдер және т.б.)
Оқу әдістемелік құралдар:
1. Оқытушыларға арналған тәжірибелік өңдеу құрылымы – орыс тілінде -20,
қазақ тілінде – 20.
2. Дәрігер-интерндерге арналған тәжірибелік сабақтың әдістемелік өңдеу
құрылымы – орыс тілінде -20, қазақ тілінде – 20.
3. Тәжірибелік сабақтардың тақырыптары бойынша бақылауға арнлаған тесттік
сұрақтары - орыс тілінде -500, қазақ тілінде – 500.
4. Балалар аурулары бойынша ситуациялық есептер – орыс тілінде - 40, қазақ
тілінде – 40.
5. Балалар аурулары негізгі симптомдарының диагностиканың алгоритмы – 17
дана.
6. Ауру тарихының схемасы – орыс тілінде - 1, қазақ тілінде –1.
7. Балалар аурулары бойынша сүреттік иллюстрациялар – 10
8. Жалпы қанның талдауы – 10 дана.
9. Зәрдің жалпы талдауылары – 10 дана.
10. Қанның биохимиялық таладауылары – 5 дана.
11. Электрокардиограммалар – 5 дана.
12. Рентгенологиялық суреттер – 10 дана.
Оқу кестелері.
Кафедраның кесте фонды:
1. Физическое развитие – 2 дана.
2. Питание детей различных возрастов – 12 дана.
3. Этиопатогенез заболеваний – 18 дана.
4. Классификация детских заболеваний – 30 дана.
5. Дифдиагностика детских заболеваний – 20 дана.
6. Лечение детских заболеваний – 20 дана.
Бөлімдер бойынша слайдтар:
1. Неонатология – 1 комплект
2. Патология младшего возраста – 1 комплект
3. Пульмонология - 1 комплект
4. Гематология - 1 комплект
5. Кардиоревматология – 1 комплект
6. Гастроэнтерология – 1 комплект
7. Нефрология – 1 комплект
8. Эндокринология – 1 комплект
Бейнетаспалар:
1. Балалардағы бронхообструктивті синдром – 1 нұсқа
2. Жүрек тоқтағандағы алғашқы көмек– 1 нұсқа
Компьютерлік бақылау-оқыту бағдрламалар:
1. Основные принципы электрической дефибрибиляции сердца – 1 экзм.
2. Ронколейкин (показания и схемы лечения) – 1 экз.
3. Большая медицинская библиотека – 1 экз.
4. Лекарственные средства впедиатрии – 1 экз.
5. Медицинские рефераты – 1 экз.
Оқулық стендтер:
1. Патология эндокринной системы – 1 дана
2. Рахит. Полигиповитаминозы – 1 дана.
Техникалық құралдар
1. Мультимедиалық аппарат – 1 дана
2. Электрокардиограф – 1 дана
4 үлгі
4. 2009-2014 оқу жылдарына арналған жұмыс бағдарламасы осы мамандық
бойынша басқа пәндермен жасалған келiсiм хаттамасы
Осы пәнге Кафедралар Материал пропорциясын Келісімге
негізделген өзгерту және оны баяндауқатысқан
№ басқа пәндер (жеткізу) туралы кафедралар-дың
ұсыныстар мәжіліс
хаттамаларының
номірлері мен
күндері
1 2 3 4 5
1. Балалар Балалар Дәрігер-интерндерге “Келісілді”
хирургиясы хирургиясы сабақ өту барысында хаттама №___
педиатриялық балаларда жиі кездесетін______2009 ж.
пәндермен хирургиялық аурулардың
диагностикасы,
дифдиагностикасы және
емдеу тәсілдеріне мән
беру қажет
Балалар хирургиясы педиатриялық
пәндерімен кафедрасының меңгерушісі
м.ғ.д., профессор Қарабеков А.Қ.
Балалар аурулары кафедрасынын
меңгерушісі м.г.к., доцент Мустафина
К.А.
4 үлгі
4. 2009-2014 оқу жылдарына арналған жұмыс бағдарламасы осы мамандық
бойынша басқа пәндермен жасалған келiсiм хаттамасы
Осы пәнге Кафедра Материал пропорциясын Келісімге
негізделген өзгерту және оны баяндау қатысқан
№ басқа пәндер (жеткізу) туралы кафедралардың
ұсыныстар мәжіліс
хаттамаларының
номірлері мен
күндері
1 2 3 4 5
Реанимация Балалар Бағдарламаны өту кезiнде “Келісілді”
және хирургиясы тәжiрибелiк сабақтарда хаттама №___
интенсивті педиатриялық интерндерге әр түрлі ______2009 ж.
терапия пәндермен жастағы балаларға
ренимация және шұғыл көмек
көрсету мәселелері туралы
түсінік беру ұсынылған.
Балалар хирургиясы педиатриялық
пәндерімен кафедрасының меңгерушісі
м.ғ.д., профессор Қарабеков А.Қ.
Балалар аурулары кафедрасының
меңгерушісі м.ғ.к., доцент Мустафина
К.А.
4 үлгі
4. 2009-2014 оқу жылдарына арналған жұмыс бағдарламасы осы мамандық
бойынша басқа пәндермен жасалған келiсiм хаттамасы
Осы пәнге Кафедралар Материал пропорциясын Келісімге
негізделген өзгерту және оны баяндау қатысқан
№ басқа пәндер (жеткізу) туралы кафедралардың
ұсыныстар мәжіліс
хаттамаларының
номірлері мен
күндері
1 2 3 4 5
1. Сәулелік Фтизиатрии, Бағдарламаны оқу барысында“Келісілді”
диагностика жәнепульмоноло-гиястационар жағдайында хаттама №___
сәулелік терапия, сәулелік туберкулез ауруларының ______2009 ж.
диагностика ерте диагностикасы және
және сәулелік емдеу сұрақтарын үйрету
терапия қажет.
Фтизиатрии, пульмонология, сәулелік диагностика
және сәулелік терапия кафедрасының
меңгерушісі м.ғ.д., профессор Бекмуратов Е.
Балалар аурулары кафедрасынын
меңгерушісі м.г.к., доцент Мустафина
К.А.
4 үлгі
4. 2009-2014 оқу жылдарына арналған жұмыс бағдарламасы осы мамандық
бойынша басқа пәндермен жасалған келiсiм хаттамасы
Осы пәнге Кафедра Материал пропорциясын Келісімге
негізделген өзгерту және оны баяндау қатысқан
№ басқа пәндер (жеткізу) туралы кафедралардың
ұсыныстар мәжіліс
хаттамаларының
номірлері мен
күндері
1 2 3 4 5
Клиникалық Фармаколо- Бағдарламаны өткенде “Келісілді”
фармакология гия, фармако- тәжирібелік сабақта хаттама №___
терапия жэне интерндерге кеңінен ______2009 ж.
клиникалық таралған балалар
фармоколо- ауруларының рационалды
гия индивидуальді терапиясы
мәселелерімен таныстыру
ұсынылған
Фармакология, фармакотерапия және
клиникалық фармакология кафедрасының
меңгерушісі м.ғ.д., профессор Орманов Н.Ж.
Балалар аурулары кафедрасынын
меңгерушісі м.г.к., доцент Мустафина К.А.
5. Кафедраның оқу бөлмелері, дүние-мүлік, клиникалық базалар саны
көрсетілген оқу базасының тізбесі.
№ Кафедраның Оқу Дәріс оқу Төсек коды
базалары бөлмелерінің аудиториясының
саны саны
саны
1 2 3
1. Ерте жастағы балалардағы құсу және лоқсу синдромының 7,2
диагностикалық алгоритмі
2. Нәрестелердегі ірінді- септикалық аурулардың диагностикасы 7,2
және емі (ЖІИ, энтероколит)
3. Сепсистің диагностикасы және емдеу тактикасы 7,2
4. Балалардағы анемиялық синдромының диагностикалық алгоритмі 7,2
5. Тамақтанудың созылмалы диагностикалық алгоритмі 7,2
6. Балалардағы сорылудың бұзылуы синдромының диагностикалық 7,2
алгоритмі. Дәрігер- интерн курациялайтын аурудың
сырқатнамасын эксперттік бағалау
7. Балалардағы ревматизмнің диагностикасы және ажырату 7,2
диагностикасы. Емдеу қағидалары
8. Балалардағы туа біткен жүрек ақауларының диагностикасы және7,2
ажырату диагностикасы
9. Созылмалы жүрек жетімсіздігі бар науқастардың диагностикасы7,2
және жүргізу тактикасы
10.Балалардағы буындық синдромының диагностикалық алгоритмі 7,2
11.Дизуриялық бұзылыстарының диагностикалық алгоритмі 7,2
12.Гематуриялық синдромның диагностикалық алгоритмі 7,2
13.Созылмалы бүйрек жетімсіздіктің диагностикасы, науқасты 7,2
жүргізу тактикасы. Дәрігер-интерн курациялайтын аурудың
сырқатнамасын эксперттік бағалау
14.Балалардағы жедел пневмонияның диагностикасы және ажырату 7,2
диагностикасы. Емдеу қағидалары
15.Созылмалы пневмонияның диагностикасы және ажырату 7,2
диагностикасы. Науқастрады жүргізу тактикасы
16.Қант диабеттің диагностикасы, асқынулар. Комада жедел көмек7,2
көрсету
17.Балалардағы асқазан ішек жолдарының патологиясында, іштің 7,2
созылмалы ауырсыну синдромының диагностикалық алгоритмі
18.Балалардағы сарғаю синдромының диагностикалық алгоритмі 7,2
19.Балалардағы гепатоспленомегалияның диагностикалық алгоритмі7,2
20.Балалардағы диарея синдромының ажырату диагностикасы 7,2
Балалар аурулары пәні бойынша дәрігер-интерн балалар хирургтарына 2011-
2012 оқу жылына өзіндік жұмыстарының
КҮНТҮЗБЕЛІК-ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
№ Тақырыптың аталуы Сағ.көлемі
1 2 3
1. Балалардағы иммундық тапшылық жағдайлар 3,6
2. Тұқымқуалайтын зат алмасу аурулары 3,6
3. Муковисцидоз 3,6
4. Кенеттен өлу сидромы 3,6
5. Бронхиальді демікпе 3,6
6. Тыныс жетіспеушілік 3,6
7. Балалардағы кардиомиопатиялар 3,6
8. Балалардағы артериалды гипо- және гипертензия 3,6
9. Жүре пайда болған жүрек ақаулары. 3,6
10. Вегетативтік дистониялар 3,6
11. Апластикалық анемия 3,6
12. Гемолитикалық анемия 3,6
13. Қанның тамырішілік шашыранды ұю синдромы 3,6
(ДВС-синдром)
14. Лимфоаденопатиялар 3,6
15. Туа біткен және тұқымқуалайтын бүйрек аурулары. 3,6
16. Несеп-тас ауруы 3,6
17. Спецификалық емес ойық жара колиті 3,6
18. Мальабсорбция синдромы 3,6
19. Ішектің тітіркену синдромы 3,6
20. Қант диабеті. Диабетикалық комалар 3,6
Барлығы: 72 сағ.
Балалар аурулары пәні бойынша дәрігер-интерн балалар хирургтарына
арналған тәжірибелік сабақтың әдістемелік өңдеу құрылымы
1. Тақырып: Ерте жастағы балалардағы құсу және лоқсу синдромының
диагностикалық алгоритмі .
2. Оқу сағат саны: 7 сағат 20 минут.
3. Тақырып өзектілігі: Нәрестелерде лоқсу және қусу синдромы –жиі
кездеседі,олар нәрестелерге және 1 айға дейінгі балаларға тән нәрсе. Ол осы
жастардағы жоғарғы асқорыту жүйесінің АФЕ байланысты:Кордиалды сфинктрдің
әлсіздігі,пилорикалық сфинктр жақсы дамыған, қарынның көлденен орналасуы,
ішек қуысында қысым жоғары, баланың горизонталды орналасуы, тағам көп
көлемде, міне осының бәрі жиі лоқсу қусуға әкеледі. Бірақ лоқсу және қусу
көптеген аурулардың бірден-бір белгісі болуы мүмкін.
4.Сабақтың мақсаты:
- Дәрігер-интерн білуге тиіс:
1. Қусу, оның пайда болу механизмдері
2. Лоқсу, қусудан айырмашылығы
3. Гастроэзофагеалды рефлекс
4. ГЭР ауруының клиникасы
5. ГЭР- ауруының емі
6. Өңештің ахалазиясы
7. Пилороспазм
8. Екіншілік қусу
__ инфекциялық аурулар
__ церебралды потологиялар
__ заттар алмасуының бұзылыстары
9. Қусу синдромының асқынулары:
__ аспирация
__ дегидрация
__ КОС-тың бұзылысы
- Дәрігер-интерн істей алуға тиіс:
1. Нәрестелерде лоқсу және қусу синдромымен балалардан анализ жинау,
клиникалық тексерү.
2. Қусу және лоқсу синдромымен балаларға сырқаттама жазу.
3. Қусу және лоқсу синдромымен балалардың анамнезі,баға берү, талдау,
диагноз қою, диагозын жүргізү.
4. Осы балаларға емдеу жоспарын жазу.
5. Сабаққа дайындалду сұрақтары.
Негізгі білім бойынша:
1. Нәрестелердің асқазан ішек жолдарының ерекшелігі.
2. Қусу, лоқсу пайда болу себептерімен механизмдері
Осы сабақ тақырыбы бойынша:
1. Қусу
2. Лоқсу
3. Біріншілік қусу
4. Гастроэзофагеалды рефлекс ауруы
5. ГЭР ауруының клиникалық көрінісі
6. Асқынулары
7. Өңештің ахалазиясы
8. Пилороспазм
9. Құсудың органикалық турі
10. Екіншілік қусу
__ инфекциялық аурулар
__ церебралды потологиялар
__ заттар алмасуының бұзылыстары
__ бүйректің тума ақаулары
11. Қусу синдромының асқынулары:
__ аспарация
__ дегидрация
__ қышқылдық-сілтілік жағдай бұзылысы
6.Ақпараттық дидактикалық блок:
Нәрестелер және шала туылған балалардың лоқсу (лық еткізіп қусуы) және
қусу синдромы.
__ еріксіз асқорту жолындағыларды сыртқа шығару, ауызбен ол іш
пердесі, диафрагма, қарын еттеріннің шұғыл белсенді жиырылуымен жүреді.
Бұл күрделі рефлекторлық акт, қусу орталығының қатысуымен жүреді. Ол
орталық сопақша мида орналасқан. Осы жерге жақын тыныс алу, тамыр
реттеүші жөтел т.б.вегетативті орталық орналасқан. Құсу орталығына жақын,
хеморецептіктік аймақ орналасқан.
Қусу орталығының қозуы бас ішіндегі қысымның жоғарылауымен жүреді,
рефлексегенді аймақтың тітіркенүімен, инсулистердің әсер етүінен
қарынның, жіңіше тоқ ішектің әртүрлі бөліктерінің қысымының көтерілүіде
құсықты шақыруы мүмкін. Хеморецепторлар аймағы тікелей химиялық заттардың
әсеріне реакция береді, импульстер сол жақтан қусу орталығына
беріледі.Құсу рафлексі кейде ауырсынуымен бірге жүреді. Өте қатты
ауырсынуда қай жақтан пайда болғанына қарамай құсуды тудыруы мүмкін.
Афференттік импульстар құсу орталығына кезбе және симпатикалық
нервтермен жетеді, эфференттік V,IX,X бастың жұп нервтерімен жүреді. Құсу
реакциясының нейромедиаторлары дофамин және энкофалин болады.
Құсу алдында көіл айну болуы мүмкін, тамақ ішпеу, емізіктен
шығару,бозару, тахикордиямен көрініс беруі мүмкін.
Лоқсу құсудан айырмашылығы тамақ рефлексі тек қана қарын ішінің
жиырылуымен жүреді. Желінген тамақ күшсіз,іш пердесі еттерінің
жиырылуынсыз шығарылыды. Баланың жалпы жағдайы бұзылмайды, қарындағыны
шығару күшті емес, бала лық еткізіп ауызынан шығарады, тамақтандырғаннан
кейін аз уақытта. Лоқсу вегетативті синдромдармен жүрмейді, көңіл күйіне
тәбетіне әсер етпейді. Лоқсуға бейімділік – нәрестелерге және 1 айлық
балдарға бірден бір тән нәрсе. Осы жастарды ас қорту трактсының жоғарғы
бөлігінің құрылыс ерекшеліктеріне байланысты келеді: кардиалды
сфинктердің әлсіздігі пилорикалық сфинктердің жақсы дамуымен, қарынның
горизанталды орналасуы және түрі қап тәріздес болуы, іш қуысында
қысымның жоғары болуы, баланың горизантальді жағдайы, тамақ үлкен
көлемде, 10-14 күн жасында салмағының 15 бөлігін тәулігіне қабылдайды,
осылар дені сау нәрестелердің лоқсуына бейімдейді.
Балаларды 1 айға дейінгі өмірінде фунционалдық құсу және
лоқсудың негізгі әр түрлі механизмдері болуы мүмкін:
• Жұтудың және өңеш перестальтикасының кардинациясының бұзылыстары
• Сілекейдің аз болуы
• Қарын және ішектің перистальтикасы жеткіліксіз
• Қарын эвакуациясы төмен
• Қарынның тамақтан кейінгі созылуы жоғары
• Пилороспазм
Көпшілігінде бұл механизмдер нейровегетативті сондай-ақ интрамуралды және
гормоналды жүйенің жетілуінің жеткіліксіздік салдарынан моторлық қызметті
реттеуі жетілмеген, осы жүйелердің біртіндеп жетілуі – баланың 1 жарты
жылдық жасынан – функцияналды құсу және лоқсу өздігінен кетеді.
Құсу және лоқсу негізгі бірден бір симптом болуы мүмкін. Э. Керпель –
Фронистың (1975) жіктелуі бойынша құсуды 2 топқа бөлуі мүмкін.
I Біріншілік – патологияның себептері асқазан-ішек трактысында болады.
II Екіншілік – себептері асқорту трактысының тысқары жатады. Емдеу
шаралары бойынша көзқараспен асқазан-ішек түрін функционалдық және
органикалық деп бөлгені дұрыс.
Екінші түрі нәрестелерде асқазан-ішек трактысының ақаулары. Екіншілік
(симптоматикалық) құсуды шартты түрде 3 топқа бқлуі мүмкін:
1. инфекциялық ауруларға байланысты
2. церебральді патология
3. заттар алмасуының бұзылыстары
Біріншілік (асқазан-ішектік) құсу (құсудың функционалдық түрі).
Гастроэзофагеалды рефлекс ауруы.
Төменгі өңеш сфинктері (ТӨС) қарыннан келетін, диафрагмадан 1-2 см
жоғары, жоғары қысым аймағанда орналасқан. ТӨС-тің жабылу механизміне:
еттік, диафрагмалық, тамырлық, Губрева клапыны, Гиса бұрышы компоненті
қатысады. ТӨС қалыптасуы баланың 5-7 өмірінің апталығында аяқталады.
Нәрестелерде ТӨС-тің жетіспеушілігі (әсіресе шала туғандарда) интрамуралдық
гангиялардың жетілмеунен және инервация бұзылыстарынан мидың және жұлынның
жарақаттық-гипоксиялық зақымдану салдарынан. Гастроинтестиналдық
гормондардың (гастрин, секретин, холицистокинин, мотилин, фазоактивті
интестиналдық пептидтің) дисбалансы, сондай-ақ көптеген ауруларда іш
қуысында және қарында қысымның көтерілу маңызы бар. ТӨС-тің жабылмауына
асқазан-өңеш барерінің бұзылысына, гастроэзофагеалды рефлюксіне әкеледі.
Физиологиялық жағдай өңештің Рн нейтралды болмаса әлсіз сілтілі (6,5-7,5).
Ал, қарыннан өңешке түссе, рн өңеш қышқылданады, пептин шығаруы
активтеледі.
Физиологиялық ГЭР ТӨС –тің қалыпты жағдайда кенеттен боса,суы,
қарында тамақтанудан кейін қысымның көтерілу салдарынан туындайды. Ол аз
уақыт созылады, клиникалық синдромдар көрінбейді. ТӨС-тің кенеттен босаңсуы
қалыпты жағдайда сағатына 5-6 эпизодпен байқалады, осы уақытта сфинктер
толық босаңсиды, қысым өңеште қарын қысымымен теңеседң, босаңсу 5-35 сек.
Патологиялық ГЭР – себептері ГЭРаурулары ол клиникалық симптомдармен
келеді: лоқсу, өңештң қабынуы, респираторлық бұзылыстар.
Асқынулар. ГЭР ауруларында өңкштің эрозиясынан стриктурасынан
қысқаруынан қан кетуі мүмкін. Диагнозы ГЭР ауруларына диагноз қою үшін
рентгенологиялық эндоскопиялық, өңеш рн мониторинг, эзофагалды монометрия
қолданылады. Осындай балаларда өңеш пен қарында рентген контрасты
ренгенскапияда бария баяу жүруі, ретрогратты кетуі қарыннан өңешке
байқалады. Эндоскапиялыө тексеру кардияның ашылып тұрғанын және эзофагит
белгілерін көрсетеді, оның ауырлығын, көлемін және дәлдеп биапсия алуға
болады. Монометрия және мониториг рн ең дәл әрі информативті әдіс, өңештің
қозғалыс бұзылысын, қышқылдану дәрежесін анықтайды. Сондықтан ГЭР ауруында
диагностикасында алтын стандарт болады.
Емі Ата-анасын басып, тамағын коррекциялайды, Тамақтың көлемін
азайтып, оны қоюландырады. Баланы 8-10 рет бөліп тамақ береді. Арнаулы
қоюландырғышпен ботқалар оның құрамын күріш крахмалымен Лемолак,
Фрисовом, Нутрилен AR, Эфектісі болмаса, пазициялық терапия
пайдаланылады. Баланы арқасынан жатқызады, болмаса оң жақ қырына арнайы
антирефлюкстік тақтаға 30 градус көтеріп жатқызады. Тамақтандыру жартылай
вертикалды (60 градус).
Дәрілік терапия жоғарылардан эффекті болмаса, кардиалді сфинктердің
тонусын жоғарлату үшін серетанин рецепторына әсер етуі (ацетилхолин
шақырады) – цизаприд – 0,6 мгкги (тәулігіне 3рет), допамин рецепторының
блокаторы: мотилиум 1-2 мгкги тәулігіне, болмаса церукал, реглан – 0,3
мгкги (тәулігіне 3рет), тамақтандырудан 30 мин алдында. Эзофагитте, өңеште
кілегей қабығын қорғау ұшін антациттер (топалка, маолакс, фосфалюгель) 1-2
шай қасықпен, тамақтандырудан кейін. Ауыр эрозивті – жара эзофагит түрінед,
қарында қышқыл түзілуін азайту үшін антисекреторлық препараттар (ранитидин,
фамотидин, омепразол) қалданады. Консервативтік емнің көмегі болмаса
оперативтә ем.
Өңештің ахалазиясы ТӨС-тің интрамуралды иннервациясының бұзылу
салдарынан ашылмауы.
1. өңештің дисталды бөлігінде тума нейрон ганглясының жоқ болуы болмаса
эффектісі
2. осы клеткалардыың сыртқы болмаса ішкі факторларден өлуі, болмаса
склерозы. Ахалазияда ТӨС-нің жұтқанда келісімімен біркелкі ашылуы
бұзылады, өңештің атония немесе дискинизия анықталады. Тағам кардианың
спазмы болғанынан бөгеліп тоқтайды және біртіндеп өңештің кеңеюі
артады.
Клиникасы Негізгі симптомы тамақ ішу кезінде құсу, қазір жегенін қарын
ішіндегімен араласпаған, жұтынудың аздап қиындауы, бала тамақтан кейін
қақалып жатқандай. Диагнозын рентгенмен қойады, өңештің конусы тәріздес
тарылу бариямен көрінеді, диафрагмадан төмен, эндоскапияда өңеш кеңіген,
тамақпен тола, кардиа кірер жер варонка тәріздес.
Емі консервативті емнің емнің эффектісі аз, пневмокардиадилатация
жасайды, одан болмаса оперативті ем
Пилороспазм
Привратниктің мускулатурасының спазмы, қарынның босануын қиындатады.
Пилороспазмның негізгі нерв жүйесін симпатикалық бөлігінің гипертонусы,
жалпы иннервацияның бұзылысы, асқазанның жоғарңы бөлігінде перинаталды
гипоксиялық –жарақаттық ОНЖ зақымдануының салдарынан. Әдетте осы балдарда
перинаталды энцефалопатия белгілері кездеседі, олар салмақты нашар қосады.
Лық еткізіп құсу 1-ші күнінде одан кейін құсу айқын, күнде қайталанады.
Нәжісі қалыпты, Диагноз – рентген бариямен эвакуациясы баяулайды. Емі –
бөліп 8-10 рет тамақтандырады. Тамақты қоюландырады.
7. Сабақтың мазмұны:
- Өз бетімен атқаратын жұмыс ( лабораториялық зерттеу, аурулармен
атқаратын жұмыс, тәжірибілік дағдыны меңгеру және бекіту, анамнез жинау,
клиникалық тексеру және т.б.) , диагностика кабинетіндегі жұмыс және т.б.
- Оқытушымен бірге атқаратың жұмыс ( жеке немесе топпен; өз бетімен
өткізген жұмыс қортындысын талдау, аурулардың клиникалық талдау және
т.б.) .
- Негізгі және қортынды білім деңгейін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz