Логистикалық компанияда тауарларды есепке алуды автоматтандыру
С. Сейфуллин атындағы қазақ агротехникалық зерттеу университеті
Таспаева М. Р.
Логистикалық компанияда тауарларды есепке алуды автоматтандыру
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
B057- Ақпараттық технологиялар
6B06101 - Бағдарламалық инженерия
Астана 2023
С. Сейфуллин атындағы қазақ агротехникалық зерртеу университеті
Қорғауға жіберілді
Ақпараттық жүйелеркафедрасының
меңгерушісі______________ Шаушенова А.Г.
___ ___________2023 ж.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Логистикалық компанияда тауарларды есепке алуды
автоматтандыру
B057- Ақпараттық технологиялар
6B06101 - Бағдарламалық инженерия
Орындаған: Таспаева М. Р.
Ғылыми жетекші
магистр, аға оқытушы Таныкпаева Б.Е.
Астана 2023
С.Сейфуллин атындағы агротехникалық зерттеу университеті
Факультеті КЖжКББ
Кафедрасы Ақпараттық жүйелер
МамандығыББ бағдарламасы B057- Ақпараттық технологиялар
6B06101 - Бағдарламалық инженерия
Бекітемін
Ақпараттық жүйелер
кафедрасының меңгерушісі
__________ А.Г. Шаушенова
___ ___________2023 ж.
Дипломдық жұмысты орындауға
ТАПСЫРМА
Студент Таспаева Мадина Рахымбековна
Жұмыстың тақырыбы: Логистикалық компанияда тауарларды есепке алуды
автоматтандыру
жоғары оқу орны бойынша 29 қараша 2022 ж. № 1713-Б бұйрықпен
бекітілді.
Аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі 18.05.2023 жылы
Жұмысқа бастапқы мәліметтер
- өндірістік тәжірибе бойынша есеп;
- дипломдық жұмыс тақырыбы бойынша әдеби және ғылыми дереккөздерден
материалдарды жинау, өңдеу, талдау және қорыту;
- дипломдық жұмыс тақырыбы бойынша ақпараттық-коммуникациялық
технологиялар.
Дипломдық жұмыста зерттелуі тиіс мәселелердің тізімі және оның қысқаша
мазмұны:
1.Ақпараттық жүйелер және оларды кәсіпорындар қызметінде қолдануды
зерттеу;
2 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметінің
сипаттамасын беру;
3 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметін жобалау 4
Логистикалық компанияда тауарларды есепке алудың ақпараттық жүйесін
әзірлеу.
Графикалық материалдар тізімі (міндетті сызбаларды – кестелерді,
диаграммаларды және т.б. нақты көрсете отырып)
- дипломдық жұмыстың презентациясы; - дипломдық жұмыста 18 сурет
және 1 кесте бар.
Ұсынылатын негізгі әдебиет
1. Бөрібаев Б. Б., Махметова А. М. (2011), Алгоритмдеу жəне
программалау тілдері: ISBN 978-601-217-274-4Оқулық.: ЖШС РПБК
Дəуір, 2011. – Алматы, 328 бет.
2. Брайан Х. (2014): HTML5 и CSS3. Веб-разработка по стандартам нового
поколения, - Спб, Издательство: Питер, Санкт-Петербург, 320 стр.
3. Пугачев Е.К., Шериев Ш.К., Кичинский Е.А. (2018), Разработка
приложений для Windows 8 на языке C#. – СПб.: BHV-Петербург. – 416
с.
4. Саакова А. А. (2016), Развитие и совершенствование
потребительского кредитования при осуществлении банковской
деятельности. – М.: Наука и образование. – 176 с.
5. Стиллмен Э. (2019), Изучаем C#. – СПб.: Питер. – 816 с.
6. Авдошин А.А. (2019), Песоцкая Е.В. Информатизация бизнеса.
Управление рисками. – М.: ДМК-Пресс. – 176 с.
7. Васильев А.В. (2018), Самоучитель C++ с примерами и задачами. – М.:
Наука и Техника,. – 480 с.
8. Виллемер А. (2018), Программирование на С++. – М.: Эксмо. – 528 с.
Жұмыс бойынша кеңесшілер (оларға қатысты жұмыстың бөлімдерін көрсете
отырып)
Бөлім Ғылыми жетекші Бақылау
мерзімі қолы
1 Логистикалық компанияда Таныкпаева Б.Е. 14.02.2023 ж.
тауарларды есепке алуды
автоматтандырудың
алғышарттарын анықтау;
2 Логистикалық компанияда Таныкпаева Б.Е. 06.03.2023 ж.
тауарларды есепке алуды
автоматтандыруға арналған аж
әзірлеуді іске асыру
Қорытынды Таныкпаева Б.Е. 06.04.2023 ж.
Презентацияны, түсіндірме Таныкпаева Б.Е. 1.05.2023 ж.
жазбаны ресімдеу
Тапсырманың берілген күні 29.11.2022 ж.
Ғылыми жетекші
Таныкпаева Б.Е.
Тапсырманы орындауға
қабылдаған студент
Таспаева М.Р.
Аңдатпа
Бұл дипломдық жұмыс логистикалық компанияның тауарларын есепке алу
процестерін автоматтандыруға мүмкіндік беретін ақпараттық жүйені жобалауға
арналған. Бірінші бөлімде тауарларды есепке алу саласындағы қолданыстағы
шешімдерге шолу, артықшылықтары мен кемшіліктерін, автоматтандырылған
тауарларды есепке алу АЖ-ін ерекшеліктерін анықтау, қоймалық есепке алудың
әртүрлі кешенді автоматтандырылған жүйелерінің функционалдық мүмкіндіктерін
талдау жүргізіледі, қоймалардың жұмыс істеуі мен тағайындалуының әртүрлі
көрсеткіштері бойынша сипаттамасы беріледі.
Екінші бөлімде қойма жұмысын автоматтандырудың ақпараттық жүйесін
жобалаудың, әзірлеу құралдарын таңдаудың, математикалық қамтамасыз етудің
(міндеттердің шешімдерін ресімдеудің), ақпараттық және бағдарламалық
қамтамасыз етудің сипаттамасы беріледі.
Аннотация
Данная дипломная работа посвящена проектированию информационной
системы, позволяющей автоматизировать процессы учета товаров логистической
компании. В первой главе ведется обзор существующих решений в области учета
товара, выявление достоинств и недостатков, особенностей автоматизированных
складских комплексов, разбор функциональных возможностей различных
комплексных автоматизированных систем складского учета, дается
характеристика складов по различным показателям функционирования и
назначения.
Во втором разделе дается описание проектирования информационной
системы автоматизации работы склада, выбора средств разработки, математи-
ческого обеспечения (формализации решений задач), информационного и
программного обеспечения.
Annotation
This thesis is devoted to the design of an information system that
allows you to automate the processes of accounting for goods of a logistics
company. The first chapter provides an overview of existing solutions in
the field of product accounting, identification of advantages and
disadvantages, features of automated warehouse complexes, analysis of the
functionality of various complex automated warehouse accounting systems,
characterization of warehouses by various indicators of functioning and
purpose.
The second section describes the design of the warehouse automation
information system, the choice of development tools, mathematical support
(formalization of problem solutions), information and software.
Мазмұны
Нормативті сілтемелер 6
Қысқартулар мен белгілеулері 7
КІРІСПЕ 8
1 ЛОГИСТИКАЛЫҚ КОМПАНИЯДА ТАУАРЛАРДЫ ЕСЕПКЕ АЛУДЫ АВТОМАТТАНДЫРУДЫҢ
АЛҒЫШАРТТАРЫН АНЫҚТАУ 11
1.1 Ақпараттық жүйелер және оларды кәсіпорындар қызметінде қолдану 11
1.2 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметінің сипаттамасы
17
2 ЛОГИСТИКАЛЫҚ КОМПАНИЯДА ТАУАРЛАРДЫ ЕСЕПКЕ АЛУДЫ АВТОМАТТАНДЫРУҒА
АРНАЛҒАН АЖ ӘЗІРЛЕУДІ ІСКЕ АСЫРУ 32
2.1 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметін жобалау 32
ҚОРЫТЫНДЫ 47
Қосымша 51
Нормативті сілтемелер
Бұл дипломдық жұмыста келесі стандарттарға сілтемелер қолданылады:
Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер
туралы Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 22 сәуірдегі N 220-І Заңы.
ҚР СТ 34.005-2002. Ақпараттық технология. Негізгі терминдер мен
анықтамалар.
ҚР СТ 34.014-2002. Ақпараттық технология. Автоматтандырылған жүйелерге
арналған стандарттар кешені. Автоматтандырылған жүйелер. Терминдер мен
анықтамалар.
ҚР СТ 34.006-2002. Ақпараттық технология. Деректер базасы. Негізгі
терминдер мен анықтамалар.
ҚР СТ 34.022-2006. Ақпаратты қорғау. Ақпараттық жүйелерді жобалауға,
орнатуға, ретке келтіруге, пайдалануға және олардың қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге қойылатын талаптар.
ҚР СТ 34.019-2005. (ISO IEC 12207: 1995, MOD) ақпараттық технология.
Бағдарламалық құралдардың өмірлік циклінің процестері.
Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы. Ақпараттық Қазақстан-
2020 мемлекеттік бағдарламасы: бекітілген.2013 жылғы 8 қаңтар, №464.
ҚР СТ ISOIEC TR 24776-2012 (ISO IEC TR 24776:2009, IDT). Ақпараттық
технологиялар. Жүйелер мен бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу.
Инженерлік құралдың мүмкіндіктеріне қойылатын талаптар бойынша нұсқаулық.
Ақпараттандыру туралы 2015 жылғы 24 қарашадағы №418-V ҚРЗ.
Қазақстан Республикасының Қаулысы. 2017 жылғы 12 желтоқсандағы
Цифрлық Қазақстан, №827 Мемлекеттік бағдарламасы.
Қысқартулар мен белгілеулері
ҚР - Қазақстан Республикасы;
ҚазАТУ - С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті;
ЖШС - жауапкершілігі шектеулі серіктестігі;
ЖЖМ - жанар-жағармай;
АЖ - ақпараттық жүйе;
ААЖ- автоматтандырылған ақпараттық жүйе;
ОЖ- операциялық жүйе;
ДҚ – деректер қоры;
ОҚ - орталық қойма;
БҚЕ -Бағдарламалық қамтамасыз ету;
VS- Visual Studio;
ДҚБЖ - мәліметтер базасын басқару жүйесімен;
ҚҚС - қосылған құн салығы;
Transact-SQL Язык запросов.
КІРІСПЕ
Бүгінгі таңда қоғамды ақпараттандыру процесі жаңа әлемнің негізгі
жаһандық процестерінің негізі болып табылады. Объективті тенденция
шеңберіндегі ақпараттандыру Ресейде де өтеді және, мүмкін, елдегі
әлеуметтік-экономикалық дамудың негізгі негізі болады, ал ең маңызды бағыт
жаңа білім беру формаларын іске асыру және қолдану үшін материалдық және
әлеуметтік негіз құратын білім беруді ақпараттандыру деп атауға болады.
IT-сфераның дамуы, жаңа алгоритмдердің, талдау әдістерінің пайда болуы
мұның бәрі жүйелерді талдауға және объектіні жобалауға негізделген
Объектілік модельдеуге әкеледі.
Бүгінгі таңда объектіні талдау және жобалау жүйелердің виртуалды
модельдерін құру технологиялары арасында бірінші орында. Бірақ қазір бұл
әдістеме даму және жетілдіру сатысында, яғни.қалыптасу.
Әзірлеушілер қазірдің өзінде алдына қойылған міндеттерді шешудің
күрделілігіне байланысты құрылымдық талдаудың және жүйелерді құрылымдық
жобалаудың әдеттегі стандартты өзгеретін әдістерінің жетіспеушілігін
анықтауда.
Жүйенің Объектілік талдауын қолдану жүйелердің компоненттік дизайнының
(яғни объект моделінің) негізгі бөлігін құруды қамтиды.
Нәтижесінде құрылған жүйенің виртуалды моделі жүйені басқару
мүмкіндіктерін толық бағалауға, оның күйлерінің (өткен, қазіргі және
болашақ) оңтайлы траекторияларын анықтауға мүмкіндік береді.
Кез-келген компанияның жұмысында ресурстардың едәуір бөлігі (адами
және техникалық) көптеген құжаттарды жасауға және өңдеуге жұмсалады. Қайта
сатумен айналысатын кәсіпорындардың құжаттама тізіміне тауар номенклатурасы
да енгізілген. Кәсіпорында қойма жұмысының автоматтандырылған бизнес-
процестерінің болмауы немесе оларды тиімсіз пайдалану деректерді өңдеу
жылдамдығының айтарлықтай төмендеуіне әкелуі мүмкін. Кәсіпорынның негізгі
құралдарын есепке алуды автоматтандыру жүйесін әзірлеу және енгізу осы
қаражатты есепке алуды жеңілдетуге және өнімді қабылдаудың немесе
жөнелтудің кешігуі сияқты жағымсыз құбылыстардан аулақ болуға мүмкіндік
береді.
Бітіру біліктілік жұмысын зерттеу нысаны "Компания" ЖШҚ компаниясы,
қойма есебі нысаны болып табылады.
Шаруашылықтың қойма есебінің кіші жүйесі қойма операцияларының барлық
кешенін автоматтандыруға, оның ішінде тауарларды қабылдау мен таңбалауға,
тауарларды беру мен жөнелтуге, тауарлардың болуы мен қозғалысына жедел
бақылау жүргізуге арналған. Бұл жағдайда осы ішкі жүйенің екі модулі
ұйымдастырылады: орталық қойма модулі және қашықтағы қойма модулі. Ішкі
жүйенің пайдаланушылары-тауартанушылар мен қоймашылар.
Қойманың жылдам және нақты жұмысы компанияның ұтқырлығы есебінен
пайданы ұлғайтуға, уақытты үнемдеуге мүмкіндік береді, бұл үнемді
өндірістің бір аспектісі болып табылады. Мұның бәрі қойманың жұмысын
автоматтандыру арқылы жүзеге асырылады.
Кез-келген кәсіпорынның қызметінде есептік құжаттардың үлкен көлемін
құруға және өңдеуге арналған ресурстардың едәуір бөлігі бар. Сатумен
айналысатын компаниялардың құжаттамасының тізіміне то-варная номенклатура
да кіреді. Кәсіпорында қойма жұмысын автоматтандыру жүйесінің болмауы
немесе оның жеткіліксіз жұмыс істеуі қойма қызметтерінің жұмыс қарқынының
айтарлықтай тежелуіне әкелуі мүмкін. Қойманы автоматтандыру жүйесін енгізу
қойма есебін оңтайландыруға және тауарларды қабылдау немесе жөнелту кезінде
кешіктіруден құтылуға мүмкіндік береді.
Қойманы автоматтандыру жүйесін нақты бақылауға енгізу кезінде әртүрлі
қойма операцияларының үлкен саны төмендейді. Автоматтандыру кезінде сіз
кәсіпорынның айналым қаражатын реттеумен ерекше қиындықтарсыз айналыса
аласыз, сақтау кезінде тауарлардың жетіспеушілігі немесе жоғалуы
жағдайларын болдырмауға болады.
Бұл бітіру біліктілік жұмысы материалдық құндылықтарды қоймалық есепке
алудың кейбір процестерін автоматтандыруға мүмкіндік беретін ақпараттық
жүйені жобалауға арналған.
Бұл ретте ақпараттық жүйе эври-стикалық әдістердің көмегімен
әзірленеді.
Жұмыстың мақсаты-"Компания"ЖШҚ-да материалдық құндылықтарды есепке
алуға арналған веб-қосымшаны әзірлеу.
Жұмыстың міндеттері:
1.Ақпараттық жүйелер және оларды кәсіпорындар қызметінде қолдануды
зерттеу;
2 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметінің
сипаттамасын беру;
3 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметін жобалау 4
Логистикалық компанияда тауарларды есепке алудың ақпараттық жүйесін
әзірлеу.
Зерттеудің жаңалығы-деректерді жинаудың карточкалық жүйесінің орнына
веб-қосымшаның көмегімен кәсіпорындағы материалдық құндылықтарды есепке
алудың жаңа идеясы ұсынылды. Кәсіпорынның корпоративтік ақпараттық жүйесіне
ақпарат бере отырып, жинақтарды жинақтау және қойма есебін жүргізуді
қамтамасыз ету.
Жұмыстың практикалық маңыздылығы зерттеу нәтижелерін сынақтан өткізу
және материалдық құндылықтарды есепке алу үшін бағдарламалық қамтамасыз
етуді әзірлеу болып табылады.
Іске асырылған жүйені өндіріске енгізу автоматтандыру деңгейін
арттыруға мүмкіндік береді, дерекқорда ықтимал қателіктердің туындауын
айтарлықтай азайтады, бұл зауытта үнемді өндіріс әдісіне қол жеткізуге
әкеледі.
1. ЛОГИСТИКАЛЫҚ КОМПАНИЯДА ТАУАРЛАРДЫ ЕСЕПКЕ АЛУДЫ АВТОМАТТАНДЫРУДЫҢ
АЛҒЫШАРТТАРЫН АНЫҚТАУ
1.1 Ақпараттық жүйелер және оларды кәсіпорындар қызметінде қолдану
Автоматтандырылған ақпараттық жүйе (ААЖ)-бұл ақпарат пен деректерді
сақтау немесе басқару үшін пайдаланылатын, сондай-ақ есептеулер
жүргізетін аппараттық және бағдарламалық құралдардың жиынтығы [1].
АЖ — бұл қойылған міндеттерді шешу үшін ақпаратты жинау, өңдеу,
сақтау және беру кезінде қолдануға болатын өзара байланысты құралдардың,
қызметкерлердің, әдістердің жиынтығы екендігіне сүйене отырып, оның бүкіл
құрылымын осы процестердің барлығын қамтамасыз ететін дұрыс
ұйымдастырылған ішкі жүйелердің жиынтығы ретінде ұсынуға болады.
ААЖ өзі қамтамасыз ететін және функционалды бөліктен тұрады,
олардың әрқайсысының өзіндік құрылымы бар [1].
Функцияны сыртқы ортамен өзара әрекеттесудің көрінісі деп түсінуге
болады. Уақыт бойынша функцияның әрекеті әдетте жұмыс деп аталады [2].
Функционалды бөлік АБЖ ерекшеліктерімен анықталатын ішкі жүйелерден
тұрады. Олардың барлығын жеке белгілерге (құрылымдық немесе функционалды)
бөлуге болады және олар бақылау міндеттерінің тиісті кешендерін
біріктіреді [3].
Қамтамасыз ету бөлігі ақпараттық, математикалық, құқықтық,
бағдарламалық, әдіснамалық, техникалық, эргономикалық және т.б.
қамтамасыз етуді қамтиды. ААЖ құрылымы 1-суретте көрсетілген.
Сурет 1 - ААЖ құрылымы
ААЖ ақпараттық қолдауы операциялық жүйенің дерекқорлары мен
файлдарының жиынтығын, лексикалық және форматтық базаны, сондай-ақ
тұтынушыға қажетті нысанда деректерді енгізуге, іздеуге, өңдеуге және
ұсынуға арналған жеке тілдік құралдарды білдіреді.
Құқықтық қолдау қызметкерлердің құқықтары мен міндеттерін және
жүйенің жұмыс істеу шарттарын белгілеуге мүмкіндік беретін нормативтік
құжаттар жиынтығын, сондай-ақ ақпаратты сақтау тәртібін, деректерді
тексеру ережелерін және орындалатын барлық операциялардың заңдылығын
қамтамасыз ете алатын құжаттар жиынтығын қамтиды [4]..
Ұйымдастырушылық-әдістемелік қамтамасыз ету нақты функцияларды
орындауға бағытталған барлық автоматтандырудың ұйымдастырушылық құрылымын
анықтайтын құжаттар жиынтығында көрінеді.
Эргономикалық қамтамасыз ету бірыңғай ААЖ шеңберінде
қызметкерлердің жұмысы үшін оңтайлы жағдайлар жасау әдістері мен
құралдарын білдіреді.
Әдістемелік қамтамасыз ету Метрологияның құралдары мен әдістерін
және оларды ААЖ-ның әрбір компоненті үшін пайдалану жөніндегі барлық
ұсыныстарды қамтиды [5].
Жүйенің функциялары белгілі бір жеке мақсатқа жету үшін қажетті
әрекеттер жиынтығы ретінде анықталады. ААЖ-ның барлық функцияларын
ақпараттық, басқарушылық және көмекші функцияларға бөлуге болады.
Ақпараттық функциялар қызметкерлерге автоматтандырылған нысанның
жай-күйі туралы деректерді жинауға, өңдеуге және беруге немесе осы
деректердің барлығын кейіннен өңдеуге жіберуге мүмкіндік береді. Бұл
келесі функциялар болуы мүмкін: параметрлерді өзгерту, бақылау,
параметрлерді есептеу, оларды жауапты персоналға немесе жүйелерге
қалыптастыру және ұсыну, сондай-ақ бүкіл as және оның ішкі жүйелерінің
қызметін бағалау және болжау [6].
Басқару функциялары басқару объектілеріне басқарушылық әсерді
дербес әзірлеуге және жүзеге асыруға қабілетті. Оларға логикалық эффект,
бағдарламалық жасақтама және адаптивті басқару, сондай-ақ параметрлерді
реттеу кіреді.
Деректерді жинаудың ішкі жүйесі қолдан бастап толық
автоматтандыруға дейін әртүрлі тәсілдермен байланыс арналары арқылы
ақпарат алуды жүзеге асырады [7].
Оператор тек бастапқы деректерді жинауды және таратуды жүзеге
асырады. Жиналған барлық ақпарат мәліметтер базасының кестелері үшін
шаблон бола алатын объектілерді анықтау үшін талданады. Содан кейін
барлық деректер ақпаратты басқару, сақтау және өңдеу жүйелеріне түседі.
Бұл ішкі жүйе деректерді машинаның алдына дайындайды және оны
доменнің ақпараттық моделі ретінде анықталған мәліметтер базасына
енгізеді. Оператор алдын-ала келісілген ережелерге сәйкес бүкіл
дерекқорды мәліметтер базасының әкімшісінің көмегімен дайындалған
ақпаратпен толтырады. Дәл осы кезеңде ұсынылған ақпараттың дәлдігі мен
дәйектілігі тексеріліп, барлық деректерді өңдеу, өңдеу, сақтау және
жоғалған деректерді қалпына келтіру жүзеге асырылады. Бұл ішкі жүйенің
негізі-мәліметтер базасын басқару жүйесі (ДҚБЖ) басқаратын тікелей
мәліметтер базасы (ДҚБЖ) [8].
Мәліметтер базасының өзі объектілердің күйін және олардың өзара
байланысын жеке доменде көрсетуге мүмкіндік беретін таратылған және
құрылымдалған деректердің аталған жиынтығы ретінде анықталады.
Компанияны басқару процесінде басшылықтың маңызды міндеттерінің
бірі-деректерді жинау, оларды өңдеу және қызметкерлерге беру. Компанияны
тиімді басқару үшін жағдайды алдын-ала болжау маңызды. Интуитивті
бағалаулардан басқа, қазірдің өзінде енгізілген өзгерістерге негізделген
компанияның жағдайын негізделген бағалау өте кең қолданылады, басқаша
айтқанда экстраполяция [10].
Экстраполяцияны шартты түрде 3 бөлек кезеңге бөлуге болады:
1. ақпарат жинау және өлшеу;
2. компанияның қызметін анықтай алатын динамикалық процестердің
модельдерін құру;
3. модельдеу жүргізу және болашақта компанияны бағалау
нәтижелерін білдіру.
Мұндай шараларды орындау үшін экономикалық АЖ қолданылады.
АЖ-бұл белгілі бір өндіріс немесе басқару процесін жүзеге асыруға
адамның өзіне аз қатысуға мүмкіндік беретін шешімдер қабылдауды
оңтайландыру үшін деректерді жинауға, өңдеуге және ұсынуға арналған
кейбір құралдардың жиынтығы [11].
Сонымен қатар, оңтайландыру ең тиімді басқаруды қамтамасыз ететін
максималды қорытынды нәтижемен минималды шығындарға қол жеткізуге
мүмкіндік беретін басқару опциясын таңдауды қамтиды.
АЖ көмегімен шешілетін міндеттер экономикалық объектілердің
мақсаттары мен жұмыс жағдайларымен анықталады. Олардың көмегімен күрделі
мәселелерді шешуге болады:
шешім қабылдаудың динамикасы мен үздіксіздігі;
есептеулердің көп варианттылығы;
нақты уақыт режимінде деректерді жинау;
кешенді есеп пен экономикалық талдауды жүзеге асыру.
Әзірленген және жұмыс істейтін АЖ көбінесе шешілетін міндеттердің
сипаты мен көлемімен, басқару объектілерінің түрімен және басқа
функцияларымен ерекшеленеді.
Жүйе-бұл бірлік ретінде қарастырылатын және белгілі бір мақсатқа
жету үшін біртекті элементтер жиынтығы ретінде қарастырылатын объект.
Көбінесе жүйе сыртқы ортадан салыстырмалы түрде оқшауланған әрекет
немесе даму заңдары үшін өзара байланысты компоненттер жиынтығы ретінде
анықталады.
IP әдетте кез келген салада шешім қабылдау кезінде маңызды
деректерді жинауды, өңдеуді, сақтауды, алуды және беруді қамтамасыз
етеді. Олар сонымен қатар nye мәселелерін талдауға және жаңа өнімдер
жасауға мүмкіндік береді.
IC-бұл мақсатқа жету үшін деректерді сақтау, өңдеу және беру үшін
қолданылатын құралдардың, қызметкерлердің және әдістердің өзара
байланысты жиынтығы [12].
Бүгінгі таңда Зияткерлік меншікті түсіну дербес компьютерлерді
деректерді өңдеудің ең маңызды техникалық құралы ретінде пайдалануды
қамтиды.
АЖ өзі деректер көзінен, аппараттық құралдардан, бағдарламалық
жасақтамадан және деректерді тұтынушыдан тұрады.
Экономикалық АЖ сипаттай алатын тұжырымдама:
Интеграция-бұл жүйенің жаңа компоненттермен немесе ішкі жүйелермен
өзара әрекеттесу қабілеті.
Масштабтау-жүйелік ресурстарды кеңейту мүмкіндігін және жалпы
өнімділікті анықтайды.
Басқару - жүйені басқарудың икемділігін анықтайды.
Бейімделу-жүйенің осы тақырыптың жағдайларына бейімделу қабілетіне
жауап береді.
Пайдалану - жүйеге енгізілген функцияларды пайдалану мүмкіндігін
іске асыру.
Жарамдылық мерзімі-бағдарламаны аяқтау кезінде бекітілген
нәтижелерді алуға болады.
Салыстырмалы реактивтілік-жүйенің сыртқы немесе ішкі әсерлерге
жауап беру қабілетін анықтайды.
Қауіпсіздік саласында-рұқсатсыз кіру кезінде жүйенің бұзылуын
болдырмауға болады және т.б. [13].
Қаржылық зияткерлік меншік басқа жүйелермен әр түрлі қиындық
деңгейлерін құру, біріктіру және қызмет көрсету арқылы анықталады.
Олардың өнімділігі көбінесе көптеген мақсаттарға жетуге бағытталған,
сондықтан олардың сапасы жүйенің пайдаланушылардың барлық қажеттіліктерін
қанағаттандыру қабілетін сипаттайтын бірқатар маңызды сипаттамаларды
анықтайды.
Функционалды, әдетте, жүйенің функционалдық толықтығын, дұрыстығын
және бейімделуін анықтайтын көрсеткіштер.
Экономикалық көрсеткіштер, әдетте, жүйені құру немесе сатып алу
шығындарында, оны енгізу, баптау және пайдалану шығындарында және жұмыс
процесіне әсер етуде көрінеді [14].
Функционалдық көрсеткіштер көбінесе желілік мүмкіндіктерді,
орнатудың қарапайымдылығы мен анықтығын, бағдарламалық жасақтаманың
тұрақтылығын, it-де пайдалану ыңғайлылығын, барабар пайдаланушы
интерфейсін, мүмкіндіктерді автоматтандыру дәрежесін, деректерді қорғау
мүмкіндіктерін және тұтастай алғанда бүкіл жүйені сипаттайтын ақпаратты
біріктіреді.
Әр түрлі көздер көптеген белгілер бойынша IP рейтингін береді,
содан кейін ең көп таралған - автоматтандыру дәрежесі бойынша
автоматтандырылған is (AIs) - қазіргі уақытта өте кең таралған. Олар бір
уақытта адами және техникалық құралдармен өңдеуге қатысады, ал негізгі
рөл компьютерге жүктеледі.
Автоматты Чип-барлық операцияларды адамның араласуынсыз автоматты
түрде орындайды. Бұған жақсы мысал ретінде Google немесе Yandex сияқты
Интернет іздеу жүйелерін келтіруге болады, мұнда іздеу жүйелері сайттағы
барлық ақпаратты жинайды және Іздеу нәтижелерінің таралуына адам факторы
әсер етуі мүмкін [15].
Бүгінгі күні IP термині автоматтандырылған Төтенше жағдайлар
қызметіне сілтеме жасау үшін жиі қолданылады.
Деректерді пайдалану сипатына байланысты IP мекенжайы жалпы болып
табылады:
деректерді іздеу жүйесі-бұл пайдаланушыны қызықтыратын ақпаратты
сақтауға, іздеуге және көрсетуге арналған кез-келген жүйе;
ақпараттық-аналитикалық-деректерді аналитикалық өңдеу үшін
құрылған;
белгілі бір алгоритмдерді қолдана отырып, деректерді өңдеуді
жүзеге асыратын ақпараттық-сыни жүйелер.
ситуациялық орталықтар-жалпыланған ақпараттық-аналитикалық
кешендер [16].
Өтінімге Сәйкес:
Ұйымдастырылған басқару туралы - басқарушы персоналдың жұмысын
автоматтандыру бойынша мүмкіндіктерді іске асыру;
Технологиялық процестерді басқару ішкі жану қозғалтқыштарының
механизмдерін басқару элементтерін, автоматты өндіріс саласындағы
технологиялық құралдарды құру;
Ғылыми-зерттеу ААЖ тестілеуге және зерттеуге арналған аппараттық-
бағдарламалық кешендер;
Бұл автоматтандырылған жобалау жүйесі - математикалық әдістерді
қолдана отырып, жобалау жұмыстарында мердігер рөлін атқаратын
бағдарламалық жасақтама және аппараттық құрал;
– автоматтандырылған оқыту жүйелері-білім беру қызметін жүзеге
асыруға көмектесетін бағдарламалық қамтамасыз ету, техникалық
және оқу-әдістемелік деректер жиынтығы;
– компанияның барлық негізгі функциялары үшін орналастыру
кезеңіндегі интеграцияланған автоматтандыру.
Келесі жіктеу критерийі функционалдық үйлесімділік компонентінің
мақсаты мен техникалық сипаттамаларын анықтайтын IP функциясы болып
табылады.
1.2 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметінің
сипаттамасы
Қойма келесі функцияларды орындауы керек: қабылдау, есепке алу, сақтау
және жөнелту, қабылдау, сұрыптау, көлік қажеттіліктерін анықтау, өнімді
жөнелту, механикаландырылған тиеу құралдары, контейнерлер және негізгі
өндірістен және үшінші тарап ұйымдарынан өнімді қабылдау бойынша жұмыстарды
ұйымдастыру арқылы өнімді жеткізу жоспарлары мен шарттарын келісу. үшінші
тарап ұйымдарымен келісімдерді ұйымдастыру, бос қойма үй-жайларының болуын
келісу, сондай-ақ компанияға шағымдарды өңдеуге қатысу.
Әрі қарай, қойма уақытша сақтау өнімдерін сақтау үшін жағдай жасауды,
өнімдерді ұтымды сақтауды, ішкі тасымалдауды ұйымдастыруды, орауды және
дайындауды, өнімдердің сақталуын қамтамасыз етуді, қойма үй-жайларына
сертификаттарды ресімдеуді, құжаттарды (регламенттерді, ақпаратты,
сертификаттарды) дайындауды қамтамасыз етуі тиіс. өнімнің бүлінуіне, Көлік
және қойма операцияларын механикаландыруға және автоматтандыруға, үшінші
тарап ұйымдарында өнімді сақтау бағасының жоғары деңгейін қамтамасыз етуге
қатысты, сақтау әдістері мен әдістерін бақылау.
Қойма уақытша сақтау тауарларының есебін жүргізуге, карточкалар, қойма
кітаптары, тауарлық-материалдық қорлар, кіріс және шығыс шот-фактуралар,
кірістер, шығыстар, бар-жоғы, қалдықтар бухгалтериясынан тапсырыстар
жасауға міндетті. Автоматтандырылмаған қоймадағы қойма есебінің типтік
бизнес-процестерін қарастырыңыз. Өнімді сақтауға қабылдау тәртібі:
- өнім экспедитормен және коносаментпен бірге қоймаға түседі;
- қойма диспетчері кіріс шот-фактурасын тексереді және оны кіріс
құжаттарының (шот-фактуралардың) кітабына жазады.;;
- келіп түскен тауарды қарап шығыңыз, егер онымен бәрі жақсы болса,
оны қоймаға апарыңыз, экспедиторға тауардың сақтауға түскені туралы үзінді
(құжат) беріңіз;;
- тасымалдаушылар тауарды бос сақтау орнына жеткізеді, ал бақылаушы
жақында алынған тауардың сақтау орны туралы есепке алу журналына жазба
енгізеді.
Қойма жұмыс істеп тұрған кезде оған мынадай кезеңдерді қамтитын
түгендеу қажет: түгендеу бөлімінің жауапты қызметкері түгендеу жөніндегі
менеджердің сүйемелдеуімен қоймаға кіріп, тауарлар мен олардың саны туралы
ақпаратты тексереді және қайта жазады; осыдан кейін жауапты тұлғалар
түгендеудегі ақпаратты түгендеу жазбаларына сәйкес тексереді.
Тауарды қоймадан тасымалдау келесі кезеңдерден өтеді:
алушы тауарды жөнелтуге шот-фактураны ұсынады;
бақылаушы бұл шот-фактураны тексеріп, оны кіріс құжаттар кітабына
енгізеді;
содан кейін қойма қызметкерлеріне қажетті өнімді тауып оны жөнелтуге
нұсқау береді;
содан кейін тауарды алушы қажетті тауардың жөнелтілгеніне және қажетті
мөлшерде екеніне көз жеткізу үшін оны тексереді;
бақылаушы шоттарда тауардың берілуін тіркейді;
содан кейін бақылаушы алушыға тауарды беру үшін ілеспе құжатты береді.
тауар;
содан кейін тауар тікелей техникалық құралдардың көмегімен жіберіледі.
Қоймадағы тауарлардың қозғалысы туралы бухгалтерлік құжаттарды жасау:
осы сектордың қызметкерлері барлық кіріс және шығыс құжаттарды, операциялар
мен тауарлар туралы барлық бухгалтерлік ақпаратты жинайды; оларды қолмен
өңдейді және қорытынды есеп беру құжаттарын қалыптастырады; оларды қолмен
өңдейді және қорытынды есеп беру құжаттарын қалыптастырады.
Қазіргі уақытта қойма кешендерінің экономикалық қатынастардағы рөлі
мен маңызы артты. Қойманың болуы және саладағы соңғы инновациялар
түпкілікті тұтынушыға тауарларды мүмкіндігінше төмен бағамен жеткізгісі
келетін және сонымен бірге мүмкін болатын ең жоғары кірісті алғысы келетін
өндірушілер, көтерме және бөлшек сауда делдалдары арасындағы
бәсекелестіктің маңызды бөлігі болып табылады.
Қойманы автоматтандыру кез-келген жеткізу тізбегінің маңызды бөлігі
болып табылады, өйткені ол жеткізуші мен тұтынушы арасындағы байланыс
қызметін атқарады.
Сонымен қатар, жеткізу тізбегін деректер ағындары, физикалық тарату
және қолма-қол ақша арқылы тауарларды (қызметтерді) көзден соңғы тұтынушыға
жылжыту үшін қолданылатын жаһандық желі ретінде анықтауға болады.
Бүгінгі таңда өндірістік және сауда компаниялары тауарлық-материалдық
құндылықтар болмаған жағдайда жұмыс істей алмайды. Алайда, акциялар-бұл
айналымнан алынған қолма-қол ақша, оны әрдайым бірде-бір компания
жетіспейді. Осыған байланысты резервтердің оңтайлы деңгейін белгілеу және
қолдау қажет.
Қарқынды дамып келе жатқан бәсекелестік жағдайында компаниялар тауарлы-
материалдық құндылықтарды басқару әдістерін үнемі жетілдіріп отыруы,
өнімділігі мен тұтынушыларға қызмет көрсету деңгейін арттыруы керек.Қызмет
көрсетудің жоғары деңгейіне сұраныстың артуы түгендеу жылдамдығы мен
дәлдігін, жеткізілімге уақтылы қызмет көрсетуді, орындау мүмкіндігін
арттыру қажеттілігіне әкеледі жеке тапсырыс беру, қосылған құны бар икемді
қызмет көрсету және клиенттердің арнайы сұраныстарына жауап беру
мүмкіндігі.
Қойманы басқарудың күрделілігі өңделген тауарлардың үлкен көлемімен
және олардың гетерогенділігімен байланысты. Қойма ұлғайған сайын басқару
жүйесін пайдалану қойманың тиімді жұмыс істеуі және оны ұлғайту үшін қажет
болады өткізу қабілеті.
Түгендеу деңгейі туралы ақпаратты күнделікті жаңарту, сондай-ақ
қоймада жүргізілетін барлық операцияларды есепке алу Жүйені немесе
технологияны пайдаланбай қиын болады Жоғарыда айтылғандардан жұмыстың
тиімділігі мен сапасын арттыруды қамтамасыз ету үшін автоматтандырылған
ақпараттық жүйені әзірлеу қажеттілігі туралы қорытынды жасауға болады.
Автоматтандырудың басты артықшылығы - сақталған деректердің артықтығын
азайту, демек, пайдаланылған жад көлемін сақтау, қажетсіз көшірмелерді
жаңарту үшін көптеген функциялардың шығындарын азайту және бір объект
туралы деректерді әртүрлі жерлерде сақтауға байланысты қайшылықтардың пайда
болу мүмкіндігін жою, деректердің сенімділігін арттыру және деректерді
өңдеу жылдамдығын арттыру; біреуін тоқтату, біреуін қайтару және әр түрлі
уақытша құжаттарға бірдей деректер. Бұл сонымен қатар элементті іздеу
параметрлерін көрсететін экрандағы арнайы форматтардан жасалған деректерді
автоматты түрде іздеу уақытын қысқартады.
"Автоматтандырылған жүйе" озық бағдарламалық құралды, компьютерлік
жабдықты және байланыс құралдарын пайдалануға негізделген басқару
деректерін жинау, жинау, сақтау, іздеу, өңдеу және қорғау әдістерін және
бұл деректерді пайдаланушыларға беру әдістерін білдіреді.
Автоматтандырылған жүйелерді қолдану практикалық қолдануға жарамды
формальды түрде ғылыми білім мен практикалық тәжірибенің шоғырланған
көрінісін ұсынуға мүмкіндік берді әлеуметтік процестерді іске асыру және
ұйымдастыру. Бұл ретте осы процестерді жүзеге асыру үшін қажетті еңбек
шығындарын, уақытты және басқа да материалдық ресурстарды үнемдеу
көзделеді. Сондықтан автоматтандырылған жүйелер үнемі өсіп келе жатқан
маңызды стратегиялық рөл атқарады.
Бұл автоматтандырылған жүйелерге тән бірқатар қасиеттерге байланысты,
олар: белсендіруге және тиімді пайдалануға мүмкіндік береді қоғамның
ақпараттық ресурстары, бұл ресурстардың басқа түрлерін үнемдейді;
Әлеуметтік және экономикалық процестердің ең маңызды, интеллектуалды
функцияларын жүзеге асырады; көптеген жағдайларда оңтайландыруға мүмкіндік
береді ақпараттық қоғамның қалыптасу кезеңінде ақпараттық процестерді
автоматтандыру; ақпараттық өзара іс-қимылды қамтамасыз ету бұқаралық
ақпарат құралдарының таралуына ықпал ететін адамдар.
Ақпараттық жүйелер қоғамның мәдениетімен тез сіңеді, көптеген
әлеуметтік, тұрмыстық және өндірістік мәселелерді шешеді, ішкі және
Халықаралық экономикалық және мәдени байланыстар, халықтың планета бойынша
көші-қонына әсер етеді; қоғамды интеллектуализациялау процесінде, білім
беру жүйесін, мәдениетті және өнердің жаңа (экрандық) түрлерін дамытуда,
әлемдік мәдениет шедеврлерін және адамзаттың даму тарихын танымал етуде
орталық орын алады. Жаңа білімді алу, жинақтау, тарату процестерінде шешуші
рөл атқарады; жаһандық процестерді ақпараттық модельдеу әдістерін іске
асыруға мүмкіндік береді, бұл мүмкіндік береді.
Әлеуметтік және саяси шиеленіс, экологиялық апаттар аймақтарындағы
көптеген табиғи жағдайларды болжау, ірі технологиялық апаттар.
Оны іске асыру үшін нақты автоматтандырылған жүйенің құрылымы үш
компоненттің болуын болжайды: есептеу, коммуникация және т. б. құралдардан
тұратын техникалық құралдар кешені.
Ұйымдастыру техникасы; жүйелік (жалпы) және қолданбалы бағдарламалық
қамтамасыз етуден тұратын бағдарламалық құралдар жүйесі;
басқарушылық қызметті қамтамасыз етудің нақты автоматтандырылған
жүйесі шеңберінде басқарушылық және Техникалық персоналдың жұмысын
ұйымдастыру жөніндегі Нұсқаулық және нормативтік-әдістемелік материалдарды
қамтитын ұйымдастырушылық-әдістемелік қамтамасыз ету.
Автоматтандырудың артықшылықтары:
- деректерді бір рет енгізу және болашақта операциялардың әртүрлі
түрлерінде пайдалану мүмкіндігі.
- есептер мен шығыс құжаттарын қалыптастыруды автоматтандыру.
- қателерді және "адам факторын" жою.
Қоймалық үй-жай немесе материалдық құндылықтарды сақтауға арналған үй-
жайлар кешені. Логистикада қоймада сұраныс пен сатып алу көлемінің
ауытқуын, сондай-ақ технологиялық өндіріс жүйесіндегі сөреден жеткізушіге
ауысу жүйелеріндегі тауарлар ағынының жылдамдығын немесе материалдар ағынын
өтеу үшін қажетті қажетсіз материалдық ресурстар жинақталады.
Жеткізушілер мен сатып алушылар арасындағы Тауарларды беру жүйелері
тікелей (өндіруші — дилер және барлық тұтынушылар), гидроакустикалық
(өндіруші — жеткізуші — сатушылар мен сатып алушылар) және икемді (сирек
жағдайларда өндірушіден дилерлерге және негізгі тұтынушыларға тікелей
жеткізу мүмкіндігі бар гидроакустикалық) болып бөлінеді.
Қоймалар мен дүкендер арасында өнімді бөлуді тиімді ұйымдастыру
сатылмаған тауарларға байланысты шығындарды едәуір төмендетуге, сондай-ақ
дүкендердің алуан түрлілігінің арқасында пайданы арттыруға мүмкіндік
береді.
Бұл процестерді автоматтандыру қойма қызметкерлерінің жұмысын едәуір
жеңілдетеді, бұл олардың кейбіреулерін түсіріп қана қоймай, өнімді сақтауға
байланысты шығындарды азайтады. Автоматтандырылған процестердің тағы бір
артықшылығы-деректердің дәлдігі.
Сондай-ақ, ДК қосымшалары аясында осы салада барабар деректер
параметрлеріне қол жеткізуге болады, мысалы, дәлдік, толықтық, сенімділік
және уақтылық.
Деректердің дәлдігі ақпараттың Объектінің нақты күйіне жақындық
деңгейімен көрінеді.
Деректердің сенімділігі нақты жағдайды көрсетеді. Ақпарат сенімсіз
болған кезде ғана болады:
- ол субъективті қасиеттерді әдейі өзгертеді немесе байқаусызда
бұрмалайды;
- кедергілер мен төмен қуатты оқу құралдарының әсерінен өзгертіңіз.
Егер олар түсіну және шешім қабылдау үшін жеткілікті болса, деректерді
толық деп атауға болады. Деректердің толық болмауы қате нәтижеге немесе
шешімге әкеледі.
Қазір маңызды деректердің уақтылығы, өзектілігі. Тек уақытында алынған
ақпарат пайдалы.
Бұл опциялар кез-келген бизнесті жүргізу үшін қажет. Сонымен қатар,
толықтығы, уақтылығы сияқты кез-келген бизнесті жүзеге асыру процесінде ең
маңызды болып табылады және барлық деректер параметрлерінің үйлесімі ең
оңтайлы нәтижелерді жүзеге асыруға көмектеседі.
Бүгінгі таңда компанияда Қоймалық қорларды басқарудың ақпараттық
жүйесі жоқ, бұл қойманың өнімділігін едәуір төмендетеді және компанияның
қоймаларында өнімді сақтауға және есепке алуға байланысты шығындарды
арттырады.
Қоймадағы барлық ағымдағы бизнес-процестер қолмен немесе стандартты
кеңсе қосымшаларын MS Excel пайдалана отырып орындалады, бұл икемді
есептерді құру мүмкіндіктерінің болмауына, сондай-ақ жоспарлы есептілікті
қалыптастыруға байланысты өнімді қабылдау, жөнелту, есептілікті
қалыптастыру және т.б. процестерді айтарлықтай баяулатады.
Бұл тапсырыс берушінің тапсырыс берілген өнімді қаншалықты тез
алатынына байланысты қойманың жұмыс жылдамдығына байланысты.
Өзінің бағдарламалық өнімін әзірлеу және одан әрі жаңғырту компанияда
болып жатқан процестерді толық автоматтандыруға және басқарудың ашықтығын
қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, ал әзірленген бағдарламалық өнім
компания жұмысының ерекшелігін толық ескеретін болады [17].
Зерттеу объектісінде жүзеге асырылатын қойма есебін сипаттау және
талдау үшін біз бизнес-процестерді функционалды модельдеу технологиясын
қолданамыз. Қойма есебінің жұмыс істеуі ставка жасаушы туралы ақпаратты
қамтиды. Жеткізуші туралы ақпарат-бұл географиялық емес директордан қоймаға
келетін мәліметтер.
Жеткізуші туралы ақпараттан басқа, кіріс сонымен қатар ілеспе
құжаттары бар шот (жеткізілген тауарлар үшін төленеді) болып табылады.
Жеткізу кезінде тауарды қайтару туралы ақпарат-егер тауар ақаулы болса
немесе бастапқыда өнімге арналған құжаттамада талқыланатын өнім бойынша
талаптарға сәйкес келмесе, тауарды жеткізушіге қайтару. Қоймаға түсетін
тауар үшін ілеспе құжаттар тауар жүкқұжаты және шот-фактура болып табылады,
ал қоймадан жөнелтілгенде - бұл неке туралы акт немесе қайтарылатын
құжаттар.
Қолданыстағы заңнама және лауазымдық нұсқаулықтар – қойманың жұмыс
істеу процесін басқаратын регламенттейтін ережелер.
Клиенттерге қызмет көрсетуде кеңсе жабдықтары мен компьютерлер, сондай-
ақ қойма қызметкерлері маңызды функцияны орындайды. Қойма қызметкерлері
бәріне қатысады. Кеңсе техникасы мен ДК тікелей функцияны орындайды.
Қазіргі уақытта кеңсе техникасынсыз (жабдықтар мен дербес компьютерлер)
бірде-бір жұмыс істейтін кәсіпорынды елестету мүмкін емес.
Осылайша, қоймаларды есепке алу процестері лауазымдық нұсқаулықтармен,
қолданыстағы заңнамамен, қауіпсіздік техникасының нұсқаулығымен және
еңбекті қорғау Нұсқаулығымен реттеледі.
4 кезеңді қамтитын тауарды есепке алу қызметін ұсынамыз:
- Тауарларды қоймаға қабылдау;
- Тауарларды сақтау және сақтау;
- Жинақтау және жөнелту;
- Есептерді қалыптастыру.
Қойма қызметінің барлық процесі, жоғарыда айтылғандай, тауарды
қабылдауға, жөнелтуге және қайтаруға, сондай-ақ оны сақтауға бөлінеді.
Тауарды қабылдау-тауарды ілеспе құжаттар бойынша қабылдау және оны
сақтауға беру. Осы кезеңде ілеспе құжаттары бар тауар қоймаға келіп түседі
және есептелуге жатады. Бірақ тауарды санаудың нәтижесі қандай болмасын (оң
немесе теріс), содан кейін ол ілеспе құжаттармен бірге сақтауға беріледі.
Тауарды сақтау-қойманың негізгі және ең күрделі функциясы, жоғарыда
сипатталмаған тауармен барлық басқа әрекеттерді көрсетеді, мысалы,
қоймалау, жинақтау, тауарға құжаттаманы ресімдеу, есептен шығару. Одан әрі
ыдырауға жатады.
Сақтау процесі өз кезегінде жүк құжаттарын қалыптастыру, сақтау,
жинақтау және есептен шығару болып бөлінеді.
Жөнелту құжаттарын қалыптастыру. Осы кезеңде жөнелту құжаттары, сондай-
ақ клиентке одан әрі жөнелту немесе өнім берушіге қайтару үшін тауарды
комиссиялау (жинақтау) жүргізілетін құжаттар қалыптастырылады.
Жинақтау-клиентке одан әрі беру үшін жөнелту құжаттарына сәйкес
тауарды жинақтау. Осы кезеңде тауарды жинақтау кезінде тауарды сыртқы
тексеру жүргізіледі және ақау анықталады, ол анықталған кезде есептен
шығаруға беріледі
Қойма есебі процесінде есептеу техникасын қолдану қажет, өйткені:
- өнімді есепке алу процесінде қателерді болдырмауға мүмкіндік береді;
- жұмысшылардың жүктемесін азайту;
- қоймада сақталатын өнім бойынша есептілікті қалыптастырудағы
жеделдік.
Автоматтандыру кейбір кемшіліктерді түзетуге мүмкіндік береді:
- өнімді жеткізуде кешігулердің болуы;
- Еңбек өнімділігі төмен;
- ақпараттың үлкен көлеміне байланысты сақталған өнімді есептеудің
қиындығы;
- Объектіні басқару сапасын төмендететін төмен тиімділік;
- бастапқы формацияны жинау мен тіркеуді ұйымдастырудың
жетілмегендігі.
Автоматтандырылмаған қойма есебінің кейбір кемшіліктері бар, оларды
компьютерлік техниканы қолданбай түзетуге болмайды-мүмкін:
- құжаттама санын азайту;
- өнімді тасымалдауға байланысты құжаттардың стандартты нысандарын
жылдам қалыптастыру;
- сақталатын өнімнің есебін жүргізуді автоматтандыру;
- қажетті есептілікті автоматты түрде қалыптастыру;
Қазіргі уақытта қарастырылған процестердің ешқайсысы автоматты түрде
жасалмайды. Барлық процестер қолмен немесе есептеу техникасын минималды
пайдалану арқылы жүзеге асырылады.
Қойма маманының қызметін талдайық.
ОЖ-ны есепке алу процесі өте күрделі, сондықтан оны бірқатар
элементтерге бөлуге болады:
- негізгі құралдарға тапсырыс беру;
- түсетін негізгі құралдарды есепке алу;
- берілген негізгі құралдарды есепке алу;
- есептен шығарылған негізгі құралдарды есепке алу;
- негізгі құралдардың қозғалысы туралы есептер дайындау.
Процесті келесі процестерге бөлуге болады:
- Негізгі құралдарға тапсырыс беру;
- Түсетін негізгі құралдарды есепке алу;
- Негізгі құралдарды беруді есепке алу;
- Негізгі құралдарды есептен шығаруды есепке алу;
- Негізгі құралдар қозғалысының қорытындысы бойынша есептер дайындау.
Нәтижесінде кәсіпорын қызметкерлерінен үлкен уақыт шығындары талап
етіледі, ресурстарды ұтымсыз пайдалану, сондай-ақ жақсы жобаланған
ақпараттық қойманың болмауы орын алады. Осыған сүйене отырып, қарастырылған
бизнес-процестер шеңберінде орындалатын операцияларды автоматтандыруға
мүмкіндік беретін мамандандырылған АЖО құру орынды болып көрінеді. Оны
енгізу бірыңғай ОЖ базасын құруға, есептілікті стандарттауға және
қызметкерлердің уақытын үнемдеуге ықпал етеді.
Негізгі құралдарды есепке алу бойынша қойма қызметкерімен жұмыс
істеудің қолданыстағы технологиясын талдау барысында мынадай кемшіліктер
бөлінді:
- Есепті құжаттаманы жасау қиындығы;
- Бағдарламалық жасақтама қателеріне байланысты ақпаратты жоғалту
мүмкіндігі;
- Ақпаратты қолмен өңдеу:
- Қойма қызметкерінің жұмыс тиімділігін төмендету;
- Құжаттарды ресімдеу мен есептіліктің еңбек сыйымдылығы қажет болған
жағдайда деректердің үлкен көлемімен жұмыс істеу;
- Түгендеу жүргізудің қиындығы;
- Негізгі құралдардың қозғалыс тарихын бірыңғай реттелген сақтаудың
болмауы;
- Қызметкерлердің жұмысын Бас директордың бақылауының күрделілігі,
олар жасаған әрекеттердің ашықтығына байланысты;
- Есептерді қалыптастырудың күрделілігі.
Процестерді оңтайландыру үшін есептеу техникасын қолдану тиімді
болады, өйткені оған қатысатын ақпараттың едәуір бөлігі формализацияланады.
Компьютерлерді пайдалану әртүрлі есептерді құрастыру процестерін едәуір
жеделдетуге және жалпы сату жағдайын бақылаудың тиімділігін арттыруға
мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, бизнес-процестерді автоматтандырудың негізгі
артықшылықтары:
- келіп түскен хабарламалар туралы деректерді орталықтандырылған
сақтау;
- деректердің жоғалуын болдырмау;
- деректерді құрылымдау;
- деректерді жедел өңдеу;
- нәтижелерді принтер мен экранға ыңғайлы түрде беру;
- деректерді оңай өзгерту;
- авторизация жүйесі (диспетчерлер үшін);
- құжаттарды рәсімдеу уақытын қысқарту.
Қойма жұмысындағы анықталған қиындықтарды жою үшін
автоматтандыру құралдарын пайдалану қажет. Мұндай қаражатты таңдау
үшін алдымен қойма есебі процесінде құжат айналымының саны мен
схемасын анықтаймыз.
Қоймалық есепке алу процесінде келесі негізгі құжаттар
қолданылады:
- Шот-фактура,
- Тауарды жөнелтуге өтінім,
- Тауарлық жүкқұжат.
Түскен тауарды есепке алу тауарлық жүкқұжаттар негізінде, ал
берілетін тауар шот – фактуралар мен жүкқұжаттар негізінде
жүргізіледі. Бұл әдіс өте ыңғайсыз, баяу және жиі сенімсіз.
Сурет 2 - Шот-фактураның құжат айналымының сызбасы
Айналымдағы ақпарат көлемін анықтауға мүмкіндік беретін кейбір
есептеулер жүргізейік.
Күніне қоймадан 20-дан 30-ға дейін сатып алушы тауар алады делік.
Демек, сату бөлімінің менеджері әр уақытта қоймада тауардың бар-жоғын
нақтылауы керек (ішкі телефон байланысын қолдана отырып), шот-фактураларды
үш данада толтырып, оны тексеру және тіркеу үшін бухгалтерияға, директорға,
содан кейін клиентке және тауарды сату үшін қоймаға тапсыруы керек. Сонымен
қатар, ол тауарды беру үшін шот-фактураны және оны төлеу үшін шот-фактураны
рәсімдеуі керек. Тәжірибе көрсетіп отырғандай, сипатталғандар арасында
уақыт көрсеткіштері бойынша ең көп жұмсалатын тауардың болуын нақтылау
процесі болып табылады, ол тапсырыстағы позициялар санына байланысты 15-тен
45 минутқа дейін созылады. Демек, оның көп бөлігі-менеджер өз қызметін
қойма бастығымен үйлестіруге жұмсамайды-иә. Күніне көрсетілген сатып
алушылар санымен бұл 5-тен 22 сағатқа дейін созылуы мүмкін. Әрине, мұндай
ағыны бар бір менеджер жеңе алмайды, бұл менеджерлердің көбірек
қажеттілігіне әкеледі, бұл өз кезегінде қаржылық шығындарға әкеледі.
Дәл осындай тәртіп тауарды қоймаға алған кезде де анықталады. Түсетін
жүктің үлкен ағынымен қойма бастығы оны есепке алуға, орналастыруға және
осы әрекеттерді құжаттауға көп уақыт жұмсайды. Есепке алу түрі қағаз
түрінде болғандықтан, қажетті ақпаратты іздеу және іріктеу айтарлықтай
уақытты алады және нәтиже әрдайым сенімді бола бермейді. Мәселенің мұндай
тұжырымы уақтылы және дұрыс есепке алуға мүмкіндік бермейді, тауар
қоймасында бар есептік деректердің көптеген сәйкессіздіктеріне және
жүргізілген тексерулердің нәтижелеріне әкеледі, бұл қойма шаруашылығында
шатасулар мен ұрлықтың алғышарттарын тудырады.
Жүргізіліп жатқан қойма есебін автоматтандыру нәтижесінде қоймада
тауар туралы үнемі нақты мәліметтер болуы, ол туралы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Таспаева М. Р.
Логистикалық компанияда тауарларды есепке алуды автоматтандыру
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
B057- Ақпараттық технологиялар
6B06101 - Бағдарламалық инженерия
Астана 2023
С. Сейфуллин атындағы қазақ агротехникалық зерртеу университеті
Қорғауға жіберілді
Ақпараттық жүйелеркафедрасының
меңгерушісі______________ Шаушенова А.Г.
___ ___________2023 ж.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Логистикалық компанияда тауарларды есепке алуды
автоматтандыру
B057- Ақпараттық технологиялар
6B06101 - Бағдарламалық инженерия
Орындаған: Таспаева М. Р.
Ғылыми жетекші
магистр, аға оқытушы Таныкпаева Б.Е.
Астана 2023
С.Сейфуллин атындағы агротехникалық зерттеу университеті
Факультеті КЖжКББ
Кафедрасы Ақпараттық жүйелер
МамандығыББ бағдарламасы B057- Ақпараттық технологиялар
6B06101 - Бағдарламалық инженерия
Бекітемін
Ақпараттық жүйелер
кафедрасының меңгерушісі
__________ А.Г. Шаушенова
___ ___________2023 ж.
Дипломдық жұмысты орындауға
ТАПСЫРМА
Студент Таспаева Мадина Рахымбековна
Жұмыстың тақырыбы: Логистикалық компанияда тауарларды есепке алуды
автоматтандыру
жоғары оқу орны бойынша 29 қараша 2022 ж. № 1713-Б бұйрықпен
бекітілді.
Аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі 18.05.2023 жылы
Жұмысқа бастапқы мәліметтер
- өндірістік тәжірибе бойынша есеп;
- дипломдық жұмыс тақырыбы бойынша әдеби және ғылыми дереккөздерден
материалдарды жинау, өңдеу, талдау және қорыту;
- дипломдық жұмыс тақырыбы бойынша ақпараттық-коммуникациялық
технологиялар.
Дипломдық жұмыста зерттелуі тиіс мәселелердің тізімі және оның қысқаша
мазмұны:
1.Ақпараттық жүйелер және оларды кәсіпорындар қызметінде қолдануды
зерттеу;
2 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметінің
сипаттамасын беру;
3 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметін жобалау 4
Логистикалық компанияда тауарларды есепке алудың ақпараттық жүйесін
әзірлеу.
Графикалық материалдар тізімі (міндетті сызбаларды – кестелерді,
диаграммаларды және т.б. нақты көрсете отырып)
- дипломдық жұмыстың презентациясы; - дипломдық жұмыста 18 сурет
және 1 кесте бар.
Ұсынылатын негізгі әдебиет
1. Бөрібаев Б. Б., Махметова А. М. (2011), Алгоритмдеу жəне
программалау тілдері: ISBN 978-601-217-274-4Оқулық.: ЖШС РПБК
Дəуір, 2011. – Алматы, 328 бет.
2. Брайан Х. (2014): HTML5 и CSS3. Веб-разработка по стандартам нового
поколения, - Спб, Издательство: Питер, Санкт-Петербург, 320 стр.
3. Пугачев Е.К., Шериев Ш.К., Кичинский Е.А. (2018), Разработка
приложений для Windows 8 на языке C#. – СПб.: BHV-Петербург. – 416
с.
4. Саакова А. А. (2016), Развитие и совершенствование
потребительского кредитования при осуществлении банковской
деятельности. – М.: Наука и образование. – 176 с.
5. Стиллмен Э. (2019), Изучаем C#. – СПб.: Питер. – 816 с.
6. Авдошин А.А. (2019), Песоцкая Е.В. Информатизация бизнеса.
Управление рисками. – М.: ДМК-Пресс. – 176 с.
7. Васильев А.В. (2018), Самоучитель C++ с примерами и задачами. – М.:
Наука и Техника,. – 480 с.
8. Виллемер А. (2018), Программирование на С++. – М.: Эксмо. – 528 с.
Жұмыс бойынша кеңесшілер (оларға қатысты жұмыстың бөлімдерін көрсете
отырып)
Бөлім Ғылыми жетекші Бақылау
мерзімі қолы
1 Логистикалық компанияда Таныкпаева Б.Е. 14.02.2023 ж.
тауарларды есепке алуды
автоматтандырудың
алғышарттарын анықтау;
2 Логистикалық компанияда Таныкпаева Б.Е. 06.03.2023 ж.
тауарларды есепке алуды
автоматтандыруға арналған аж
әзірлеуді іске асыру
Қорытынды Таныкпаева Б.Е. 06.04.2023 ж.
Презентацияны, түсіндірме Таныкпаева Б.Е. 1.05.2023 ж.
жазбаны ресімдеу
Тапсырманың берілген күні 29.11.2022 ж.
Ғылыми жетекші
Таныкпаева Б.Е.
Тапсырманы орындауға
қабылдаған студент
Таспаева М.Р.
Аңдатпа
Бұл дипломдық жұмыс логистикалық компанияның тауарларын есепке алу
процестерін автоматтандыруға мүмкіндік беретін ақпараттық жүйені жобалауға
арналған. Бірінші бөлімде тауарларды есепке алу саласындағы қолданыстағы
шешімдерге шолу, артықшылықтары мен кемшіліктерін, автоматтандырылған
тауарларды есепке алу АЖ-ін ерекшеліктерін анықтау, қоймалық есепке алудың
әртүрлі кешенді автоматтандырылған жүйелерінің функционалдық мүмкіндіктерін
талдау жүргізіледі, қоймалардың жұмыс істеуі мен тағайындалуының әртүрлі
көрсеткіштері бойынша сипаттамасы беріледі.
Екінші бөлімде қойма жұмысын автоматтандырудың ақпараттық жүйесін
жобалаудың, әзірлеу құралдарын таңдаудың, математикалық қамтамасыз етудің
(міндеттердің шешімдерін ресімдеудің), ақпараттық және бағдарламалық
қамтамасыз етудің сипаттамасы беріледі.
Аннотация
Данная дипломная работа посвящена проектированию информационной
системы, позволяющей автоматизировать процессы учета товаров логистической
компании. В первой главе ведется обзор существующих решений в области учета
товара, выявление достоинств и недостатков, особенностей автоматизированных
складских комплексов, разбор функциональных возможностей различных
комплексных автоматизированных систем складского учета, дается
характеристика складов по различным показателям функционирования и
назначения.
Во втором разделе дается описание проектирования информационной
системы автоматизации работы склада, выбора средств разработки, математи-
ческого обеспечения (формализации решений задач), информационного и
программного обеспечения.
Annotation
This thesis is devoted to the design of an information system that
allows you to automate the processes of accounting for goods of a logistics
company. The first chapter provides an overview of existing solutions in
the field of product accounting, identification of advantages and
disadvantages, features of automated warehouse complexes, analysis of the
functionality of various complex automated warehouse accounting systems,
characterization of warehouses by various indicators of functioning and
purpose.
The second section describes the design of the warehouse automation
information system, the choice of development tools, mathematical support
(formalization of problem solutions), information and software.
Мазмұны
Нормативті сілтемелер 6
Қысқартулар мен белгілеулері 7
КІРІСПЕ 8
1 ЛОГИСТИКАЛЫҚ КОМПАНИЯДА ТАУАРЛАРДЫ ЕСЕПКЕ АЛУДЫ АВТОМАТТАНДЫРУДЫҢ
АЛҒЫШАРТТАРЫН АНЫҚТАУ 11
1.1 Ақпараттық жүйелер және оларды кәсіпорындар қызметінде қолдану 11
1.2 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметінің сипаттамасы
17
2 ЛОГИСТИКАЛЫҚ КОМПАНИЯДА ТАУАРЛАРДЫ ЕСЕПКЕ АЛУДЫ АВТОМАТТАНДЫРУҒА
АРНАЛҒАН АЖ ӘЗІРЛЕУДІ ІСКЕ АСЫРУ 32
2.1 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметін жобалау 32
ҚОРЫТЫНДЫ 47
Қосымша 51
Нормативті сілтемелер
Бұл дипломдық жұмыста келесі стандарттарға сілтемелер қолданылады:
Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер
туралы Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 22 сәуірдегі N 220-І Заңы.
ҚР СТ 34.005-2002. Ақпараттық технология. Негізгі терминдер мен
анықтамалар.
ҚР СТ 34.014-2002. Ақпараттық технология. Автоматтандырылған жүйелерге
арналған стандарттар кешені. Автоматтандырылған жүйелер. Терминдер мен
анықтамалар.
ҚР СТ 34.006-2002. Ақпараттық технология. Деректер базасы. Негізгі
терминдер мен анықтамалар.
ҚР СТ 34.022-2006. Ақпаратты қорғау. Ақпараттық жүйелерді жобалауға,
орнатуға, ретке келтіруге, пайдалануға және олардың қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге қойылатын талаптар.
ҚР СТ 34.019-2005. (ISO IEC 12207: 1995, MOD) ақпараттық технология.
Бағдарламалық құралдардың өмірлік циклінің процестері.
Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы. Ақпараттық Қазақстан-
2020 мемлекеттік бағдарламасы: бекітілген.2013 жылғы 8 қаңтар, №464.
ҚР СТ ISOIEC TR 24776-2012 (ISO IEC TR 24776:2009, IDT). Ақпараттық
технологиялар. Жүйелер мен бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу.
Инженерлік құралдың мүмкіндіктеріне қойылатын талаптар бойынша нұсқаулық.
Ақпараттандыру туралы 2015 жылғы 24 қарашадағы №418-V ҚРЗ.
Қазақстан Республикасының Қаулысы. 2017 жылғы 12 желтоқсандағы
Цифрлық Қазақстан, №827 Мемлекеттік бағдарламасы.
Қысқартулар мен белгілеулері
ҚР - Қазақстан Республикасы;
ҚазАТУ - С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті;
ЖШС - жауапкершілігі шектеулі серіктестігі;
ЖЖМ - жанар-жағармай;
АЖ - ақпараттық жүйе;
ААЖ- автоматтандырылған ақпараттық жүйе;
ОЖ- операциялық жүйе;
ДҚ – деректер қоры;
ОҚ - орталық қойма;
БҚЕ -Бағдарламалық қамтамасыз ету;
VS- Visual Studio;
ДҚБЖ - мәліметтер базасын басқару жүйесімен;
ҚҚС - қосылған құн салығы;
Transact-SQL Язык запросов.
КІРІСПЕ
Бүгінгі таңда қоғамды ақпараттандыру процесі жаңа әлемнің негізгі
жаһандық процестерінің негізі болып табылады. Объективті тенденция
шеңберіндегі ақпараттандыру Ресейде де өтеді және, мүмкін, елдегі
әлеуметтік-экономикалық дамудың негізгі негізі болады, ал ең маңызды бағыт
жаңа білім беру формаларын іске асыру және қолдану үшін материалдық және
әлеуметтік негіз құратын білім беруді ақпараттандыру деп атауға болады.
IT-сфераның дамуы, жаңа алгоритмдердің, талдау әдістерінің пайда болуы
мұның бәрі жүйелерді талдауға және объектіні жобалауға негізделген
Объектілік модельдеуге әкеледі.
Бүгінгі таңда объектіні талдау және жобалау жүйелердің виртуалды
модельдерін құру технологиялары арасында бірінші орында. Бірақ қазір бұл
әдістеме даму және жетілдіру сатысында, яғни.қалыптасу.
Әзірлеушілер қазірдің өзінде алдына қойылған міндеттерді шешудің
күрделілігіне байланысты құрылымдық талдаудың және жүйелерді құрылымдық
жобалаудың әдеттегі стандартты өзгеретін әдістерінің жетіспеушілігін
анықтауда.
Жүйенің Объектілік талдауын қолдану жүйелердің компоненттік дизайнының
(яғни объект моделінің) негізгі бөлігін құруды қамтиды.
Нәтижесінде құрылған жүйенің виртуалды моделі жүйені басқару
мүмкіндіктерін толық бағалауға, оның күйлерінің (өткен, қазіргі және
болашақ) оңтайлы траекторияларын анықтауға мүмкіндік береді.
Кез-келген компанияның жұмысында ресурстардың едәуір бөлігі (адами
және техникалық) көптеген құжаттарды жасауға және өңдеуге жұмсалады. Қайта
сатумен айналысатын кәсіпорындардың құжаттама тізіміне тауар номенклатурасы
да енгізілген. Кәсіпорында қойма жұмысының автоматтандырылған бизнес-
процестерінің болмауы немесе оларды тиімсіз пайдалану деректерді өңдеу
жылдамдығының айтарлықтай төмендеуіне әкелуі мүмкін. Кәсіпорынның негізгі
құралдарын есепке алуды автоматтандыру жүйесін әзірлеу және енгізу осы
қаражатты есепке алуды жеңілдетуге және өнімді қабылдаудың немесе
жөнелтудің кешігуі сияқты жағымсыз құбылыстардан аулақ болуға мүмкіндік
береді.
Бітіру біліктілік жұмысын зерттеу нысаны "Компания" ЖШҚ компаниясы,
қойма есебі нысаны болып табылады.
Шаруашылықтың қойма есебінің кіші жүйесі қойма операцияларының барлық
кешенін автоматтандыруға, оның ішінде тауарларды қабылдау мен таңбалауға,
тауарларды беру мен жөнелтуге, тауарлардың болуы мен қозғалысына жедел
бақылау жүргізуге арналған. Бұл жағдайда осы ішкі жүйенің екі модулі
ұйымдастырылады: орталық қойма модулі және қашықтағы қойма модулі. Ішкі
жүйенің пайдаланушылары-тауартанушылар мен қоймашылар.
Қойманың жылдам және нақты жұмысы компанияның ұтқырлығы есебінен
пайданы ұлғайтуға, уақытты үнемдеуге мүмкіндік береді, бұл үнемді
өндірістің бір аспектісі болып табылады. Мұның бәрі қойманың жұмысын
автоматтандыру арқылы жүзеге асырылады.
Кез-келген кәсіпорынның қызметінде есептік құжаттардың үлкен көлемін
құруға және өңдеуге арналған ресурстардың едәуір бөлігі бар. Сатумен
айналысатын компаниялардың құжаттамасының тізіміне то-варная номенклатура
да кіреді. Кәсіпорында қойма жұмысын автоматтандыру жүйесінің болмауы
немесе оның жеткіліксіз жұмыс істеуі қойма қызметтерінің жұмыс қарқынының
айтарлықтай тежелуіне әкелуі мүмкін. Қойманы автоматтандыру жүйесін енгізу
қойма есебін оңтайландыруға және тауарларды қабылдау немесе жөнелту кезінде
кешіктіруден құтылуға мүмкіндік береді.
Қойманы автоматтандыру жүйесін нақты бақылауға енгізу кезінде әртүрлі
қойма операцияларының үлкен саны төмендейді. Автоматтандыру кезінде сіз
кәсіпорынның айналым қаражатын реттеумен ерекше қиындықтарсыз айналыса
аласыз, сақтау кезінде тауарлардың жетіспеушілігі немесе жоғалуы
жағдайларын болдырмауға болады.
Бұл бітіру біліктілік жұмысы материалдық құндылықтарды қоймалық есепке
алудың кейбір процестерін автоматтандыруға мүмкіндік беретін ақпараттық
жүйені жобалауға арналған.
Бұл ретте ақпараттық жүйе эври-стикалық әдістердің көмегімен
әзірленеді.
Жұмыстың мақсаты-"Компания"ЖШҚ-да материалдық құндылықтарды есепке
алуға арналған веб-қосымшаны әзірлеу.
Жұмыстың міндеттері:
1.Ақпараттық жүйелер және оларды кәсіпорындар қызметінде қолдануды
зерттеу;
2 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметінің
сипаттамасын беру;
3 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметін жобалау 4
Логистикалық компанияда тауарларды есепке алудың ақпараттық жүйесін
әзірлеу.
Зерттеудің жаңалығы-деректерді жинаудың карточкалық жүйесінің орнына
веб-қосымшаның көмегімен кәсіпорындағы материалдық құндылықтарды есепке
алудың жаңа идеясы ұсынылды. Кәсіпорынның корпоративтік ақпараттық жүйесіне
ақпарат бере отырып, жинақтарды жинақтау және қойма есебін жүргізуді
қамтамасыз ету.
Жұмыстың практикалық маңыздылығы зерттеу нәтижелерін сынақтан өткізу
және материалдық құндылықтарды есепке алу үшін бағдарламалық қамтамасыз
етуді әзірлеу болып табылады.
Іске асырылған жүйені өндіріске енгізу автоматтандыру деңгейін
арттыруға мүмкіндік береді, дерекқорда ықтимал қателіктердің туындауын
айтарлықтай азайтады, бұл зауытта үнемді өндіріс әдісіне қол жеткізуге
әкеледі.
1. ЛОГИСТИКАЛЫҚ КОМПАНИЯДА ТАУАРЛАРДЫ ЕСЕПКЕ АЛУДЫ АВТОМАТТАНДЫРУДЫҢ
АЛҒЫШАРТТАРЫН АНЫҚТАУ
1.1 Ақпараттық жүйелер және оларды кәсіпорындар қызметінде қолдану
Автоматтандырылған ақпараттық жүйе (ААЖ)-бұл ақпарат пен деректерді
сақтау немесе басқару үшін пайдаланылатын, сондай-ақ есептеулер
жүргізетін аппараттық және бағдарламалық құралдардың жиынтығы [1].
АЖ — бұл қойылған міндеттерді шешу үшін ақпаратты жинау, өңдеу,
сақтау және беру кезінде қолдануға болатын өзара байланысты құралдардың,
қызметкерлердің, әдістердің жиынтығы екендігіне сүйене отырып, оның бүкіл
құрылымын осы процестердің барлығын қамтамасыз ететін дұрыс
ұйымдастырылған ішкі жүйелердің жиынтығы ретінде ұсынуға болады.
ААЖ өзі қамтамасыз ететін және функционалды бөліктен тұрады,
олардың әрқайсысының өзіндік құрылымы бар [1].
Функцияны сыртқы ортамен өзара әрекеттесудің көрінісі деп түсінуге
болады. Уақыт бойынша функцияның әрекеті әдетте жұмыс деп аталады [2].
Функционалды бөлік АБЖ ерекшеліктерімен анықталатын ішкі жүйелерден
тұрады. Олардың барлығын жеке белгілерге (құрылымдық немесе функционалды)
бөлуге болады және олар бақылау міндеттерінің тиісті кешендерін
біріктіреді [3].
Қамтамасыз ету бөлігі ақпараттық, математикалық, құқықтық,
бағдарламалық, әдіснамалық, техникалық, эргономикалық және т.б.
қамтамасыз етуді қамтиды. ААЖ құрылымы 1-суретте көрсетілген.
Сурет 1 - ААЖ құрылымы
ААЖ ақпараттық қолдауы операциялық жүйенің дерекқорлары мен
файлдарының жиынтығын, лексикалық және форматтық базаны, сондай-ақ
тұтынушыға қажетті нысанда деректерді енгізуге, іздеуге, өңдеуге және
ұсынуға арналған жеке тілдік құралдарды білдіреді.
Құқықтық қолдау қызметкерлердің құқықтары мен міндеттерін және
жүйенің жұмыс істеу шарттарын белгілеуге мүмкіндік беретін нормативтік
құжаттар жиынтығын, сондай-ақ ақпаратты сақтау тәртібін, деректерді
тексеру ережелерін және орындалатын барлық операциялардың заңдылығын
қамтамасыз ете алатын құжаттар жиынтығын қамтиды [4]..
Ұйымдастырушылық-әдістемелік қамтамасыз ету нақты функцияларды
орындауға бағытталған барлық автоматтандырудың ұйымдастырушылық құрылымын
анықтайтын құжаттар жиынтығында көрінеді.
Эргономикалық қамтамасыз ету бірыңғай ААЖ шеңберінде
қызметкерлердің жұмысы үшін оңтайлы жағдайлар жасау әдістері мен
құралдарын білдіреді.
Әдістемелік қамтамасыз ету Метрологияның құралдары мен әдістерін
және оларды ААЖ-ның әрбір компоненті үшін пайдалану жөніндегі барлық
ұсыныстарды қамтиды [5].
Жүйенің функциялары белгілі бір жеке мақсатқа жету үшін қажетті
әрекеттер жиынтығы ретінде анықталады. ААЖ-ның барлық функцияларын
ақпараттық, басқарушылық және көмекші функцияларға бөлуге болады.
Ақпараттық функциялар қызметкерлерге автоматтандырылған нысанның
жай-күйі туралы деректерді жинауға, өңдеуге және беруге немесе осы
деректердің барлығын кейіннен өңдеуге жіберуге мүмкіндік береді. Бұл
келесі функциялар болуы мүмкін: параметрлерді өзгерту, бақылау,
параметрлерді есептеу, оларды жауапты персоналға немесе жүйелерге
қалыптастыру және ұсыну, сондай-ақ бүкіл as және оның ішкі жүйелерінің
қызметін бағалау және болжау [6].
Басқару функциялары басқару объектілеріне басқарушылық әсерді
дербес әзірлеуге және жүзеге асыруға қабілетті. Оларға логикалық эффект,
бағдарламалық жасақтама және адаптивті басқару, сондай-ақ параметрлерді
реттеу кіреді.
Деректерді жинаудың ішкі жүйесі қолдан бастап толық
автоматтандыруға дейін әртүрлі тәсілдермен байланыс арналары арқылы
ақпарат алуды жүзеге асырады [7].
Оператор тек бастапқы деректерді жинауды және таратуды жүзеге
асырады. Жиналған барлық ақпарат мәліметтер базасының кестелері үшін
шаблон бола алатын объектілерді анықтау үшін талданады. Содан кейін
барлық деректер ақпаратты басқару, сақтау және өңдеу жүйелеріне түседі.
Бұл ішкі жүйе деректерді машинаның алдына дайындайды және оны
доменнің ақпараттық моделі ретінде анықталған мәліметтер базасына
енгізеді. Оператор алдын-ала келісілген ережелерге сәйкес бүкіл
дерекқорды мәліметтер базасының әкімшісінің көмегімен дайындалған
ақпаратпен толтырады. Дәл осы кезеңде ұсынылған ақпараттың дәлдігі мен
дәйектілігі тексеріліп, барлық деректерді өңдеу, өңдеу, сақтау және
жоғалған деректерді қалпына келтіру жүзеге асырылады. Бұл ішкі жүйенің
негізі-мәліметтер базасын басқару жүйесі (ДҚБЖ) басқаратын тікелей
мәліметтер базасы (ДҚБЖ) [8].
Мәліметтер базасының өзі объектілердің күйін және олардың өзара
байланысын жеке доменде көрсетуге мүмкіндік беретін таратылған және
құрылымдалған деректердің аталған жиынтығы ретінде анықталады.
Компанияны басқару процесінде басшылықтың маңызды міндеттерінің
бірі-деректерді жинау, оларды өңдеу және қызметкерлерге беру. Компанияны
тиімді басқару үшін жағдайды алдын-ала болжау маңызды. Интуитивті
бағалаулардан басқа, қазірдің өзінде енгізілген өзгерістерге негізделген
компанияның жағдайын негізделген бағалау өте кең қолданылады, басқаша
айтқанда экстраполяция [10].
Экстраполяцияны шартты түрде 3 бөлек кезеңге бөлуге болады:
1. ақпарат жинау және өлшеу;
2. компанияның қызметін анықтай алатын динамикалық процестердің
модельдерін құру;
3. модельдеу жүргізу және болашақта компанияны бағалау
нәтижелерін білдіру.
Мұндай шараларды орындау үшін экономикалық АЖ қолданылады.
АЖ-бұл белгілі бір өндіріс немесе басқару процесін жүзеге асыруға
адамның өзіне аз қатысуға мүмкіндік беретін шешімдер қабылдауды
оңтайландыру үшін деректерді жинауға, өңдеуге және ұсынуға арналған
кейбір құралдардың жиынтығы [11].
Сонымен қатар, оңтайландыру ең тиімді басқаруды қамтамасыз ететін
максималды қорытынды нәтижемен минималды шығындарға қол жеткізуге
мүмкіндік беретін басқару опциясын таңдауды қамтиды.
АЖ көмегімен шешілетін міндеттер экономикалық объектілердің
мақсаттары мен жұмыс жағдайларымен анықталады. Олардың көмегімен күрделі
мәселелерді шешуге болады:
шешім қабылдаудың динамикасы мен үздіксіздігі;
есептеулердің көп варианттылығы;
нақты уақыт режимінде деректерді жинау;
кешенді есеп пен экономикалық талдауды жүзеге асыру.
Әзірленген және жұмыс істейтін АЖ көбінесе шешілетін міндеттердің
сипаты мен көлемімен, басқару объектілерінің түрімен және басқа
функцияларымен ерекшеленеді.
Жүйе-бұл бірлік ретінде қарастырылатын және белгілі бір мақсатқа
жету үшін біртекті элементтер жиынтығы ретінде қарастырылатын объект.
Көбінесе жүйе сыртқы ортадан салыстырмалы түрде оқшауланған әрекет
немесе даму заңдары үшін өзара байланысты компоненттер жиынтығы ретінде
анықталады.
IP әдетте кез келген салада шешім қабылдау кезінде маңызды
деректерді жинауды, өңдеуді, сақтауды, алуды және беруді қамтамасыз
етеді. Олар сонымен қатар nye мәселелерін талдауға және жаңа өнімдер
жасауға мүмкіндік береді.
IC-бұл мақсатқа жету үшін деректерді сақтау, өңдеу және беру үшін
қолданылатын құралдардың, қызметкерлердің және әдістердің өзара
байланысты жиынтығы [12].
Бүгінгі таңда Зияткерлік меншікті түсіну дербес компьютерлерді
деректерді өңдеудің ең маңызды техникалық құралы ретінде пайдалануды
қамтиды.
АЖ өзі деректер көзінен, аппараттық құралдардан, бағдарламалық
жасақтамадан және деректерді тұтынушыдан тұрады.
Экономикалық АЖ сипаттай алатын тұжырымдама:
Интеграция-бұл жүйенің жаңа компоненттермен немесе ішкі жүйелермен
өзара әрекеттесу қабілеті.
Масштабтау-жүйелік ресурстарды кеңейту мүмкіндігін және жалпы
өнімділікті анықтайды.
Басқару - жүйені басқарудың икемділігін анықтайды.
Бейімделу-жүйенің осы тақырыптың жағдайларына бейімделу қабілетіне
жауап береді.
Пайдалану - жүйеге енгізілген функцияларды пайдалану мүмкіндігін
іске асыру.
Жарамдылық мерзімі-бағдарламаны аяқтау кезінде бекітілген
нәтижелерді алуға болады.
Салыстырмалы реактивтілік-жүйенің сыртқы немесе ішкі әсерлерге
жауап беру қабілетін анықтайды.
Қауіпсіздік саласында-рұқсатсыз кіру кезінде жүйенің бұзылуын
болдырмауға болады және т.б. [13].
Қаржылық зияткерлік меншік басқа жүйелермен әр түрлі қиындық
деңгейлерін құру, біріктіру және қызмет көрсету арқылы анықталады.
Олардың өнімділігі көбінесе көптеген мақсаттарға жетуге бағытталған,
сондықтан олардың сапасы жүйенің пайдаланушылардың барлық қажеттіліктерін
қанағаттандыру қабілетін сипаттайтын бірқатар маңызды сипаттамаларды
анықтайды.
Функционалды, әдетте, жүйенің функционалдық толықтығын, дұрыстығын
және бейімделуін анықтайтын көрсеткіштер.
Экономикалық көрсеткіштер, әдетте, жүйені құру немесе сатып алу
шығындарында, оны енгізу, баптау және пайдалану шығындарында және жұмыс
процесіне әсер етуде көрінеді [14].
Функционалдық көрсеткіштер көбінесе желілік мүмкіндіктерді,
орнатудың қарапайымдылығы мен анықтығын, бағдарламалық жасақтаманың
тұрақтылығын, it-де пайдалану ыңғайлылығын, барабар пайдаланушы
интерфейсін, мүмкіндіктерді автоматтандыру дәрежесін, деректерді қорғау
мүмкіндіктерін және тұтастай алғанда бүкіл жүйені сипаттайтын ақпаратты
біріктіреді.
Әр түрлі көздер көптеген белгілер бойынша IP рейтингін береді,
содан кейін ең көп таралған - автоматтандыру дәрежесі бойынша
автоматтандырылған is (AIs) - қазіргі уақытта өте кең таралған. Олар бір
уақытта адами және техникалық құралдармен өңдеуге қатысады, ал негізгі
рөл компьютерге жүктеледі.
Автоматты Чип-барлық операцияларды адамның араласуынсыз автоматты
түрде орындайды. Бұған жақсы мысал ретінде Google немесе Yandex сияқты
Интернет іздеу жүйелерін келтіруге болады, мұнда іздеу жүйелері сайттағы
барлық ақпаратты жинайды және Іздеу нәтижелерінің таралуына адам факторы
әсер етуі мүмкін [15].
Бүгінгі күні IP термині автоматтандырылған Төтенше жағдайлар
қызметіне сілтеме жасау үшін жиі қолданылады.
Деректерді пайдалану сипатына байланысты IP мекенжайы жалпы болып
табылады:
деректерді іздеу жүйесі-бұл пайдаланушыны қызықтыратын ақпаратты
сақтауға, іздеуге және көрсетуге арналған кез-келген жүйе;
ақпараттық-аналитикалық-деректерді аналитикалық өңдеу үшін
құрылған;
белгілі бір алгоритмдерді қолдана отырып, деректерді өңдеуді
жүзеге асыратын ақпараттық-сыни жүйелер.
ситуациялық орталықтар-жалпыланған ақпараттық-аналитикалық
кешендер [16].
Өтінімге Сәйкес:
Ұйымдастырылған басқару туралы - басқарушы персоналдың жұмысын
автоматтандыру бойынша мүмкіндіктерді іске асыру;
Технологиялық процестерді басқару ішкі жану қозғалтқыштарының
механизмдерін басқару элементтерін, автоматты өндіріс саласындағы
технологиялық құралдарды құру;
Ғылыми-зерттеу ААЖ тестілеуге және зерттеуге арналған аппараттық-
бағдарламалық кешендер;
Бұл автоматтандырылған жобалау жүйесі - математикалық әдістерді
қолдана отырып, жобалау жұмыстарында мердігер рөлін атқаратын
бағдарламалық жасақтама және аппараттық құрал;
– автоматтандырылған оқыту жүйелері-білім беру қызметін жүзеге
асыруға көмектесетін бағдарламалық қамтамасыз ету, техникалық
және оқу-әдістемелік деректер жиынтығы;
– компанияның барлық негізгі функциялары үшін орналастыру
кезеңіндегі интеграцияланған автоматтандыру.
Келесі жіктеу критерийі функционалдық үйлесімділік компонентінің
мақсаты мен техникалық сипаттамаларын анықтайтын IP функциясы болып
табылады.
1.2 Логистикалық компанияда тауарларды есепке алу қызметінің
сипаттамасы
Қойма келесі функцияларды орындауы керек: қабылдау, есепке алу, сақтау
және жөнелту, қабылдау, сұрыптау, көлік қажеттіліктерін анықтау, өнімді
жөнелту, механикаландырылған тиеу құралдары, контейнерлер және негізгі
өндірістен және үшінші тарап ұйымдарынан өнімді қабылдау бойынша жұмыстарды
ұйымдастыру арқылы өнімді жеткізу жоспарлары мен шарттарын келісу. үшінші
тарап ұйымдарымен келісімдерді ұйымдастыру, бос қойма үй-жайларының болуын
келісу, сондай-ақ компанияға шағымдарды өңдеуге қатысу.
Әрі қарай, қойма уақытша сақтау өнімдерін сақтау үшін жағдай жасауды,
өнімдерді ұтымды сақтауды, ішкі тасымалдауды ұйымдастыруды, орауды және
дайындауды, өнімдердің сақталуын қамтамасыз етуді, қойма үй-жайларына
сертификаттарды ресімдеуді, құжаттарды (регламенттерді, ақпаратты,
сертификаттарды) дайындауды қамтамасыз етуі тиіс. өнімнің бүлінуіне, Көлік
және қойма операцияларын механикаландыруға және автоматтандыруға, үшінші
тарап ұйымдарында өнімді сақтау бағасының жоғары деңгейін қамтамасыз етуге
қатысты, сақтау әдістері мен әдістерін бақылау.
Қойма уақытша сақтау тауарларының есебін жүргізуге, карточкалар, қойма
кітаптары, тауарлық-материалдық қорлар, кіріс және шығыс шот-фактуралар,
кірістер, шығыстар, бар-жоғы, қалдықтар бухгалтериясынан тапсырыстар
жасауға міндетті. Автоматтандырылмаған қоймадағы қойма есебінің типтік
бизнес-процестерін қарастырыңыз. Өнімді сақтауға қабылдау тәртібі:
- өнім экспедитормен және коносаментпен бірге қоймаға түседі;
- қойма диспетчері кіріс шот-фактурасын тексереді және оны кіріс
құжаттарының (шот-фактуралардың) кітабына жазады.;;
- келіп түскен тауарды қарап шығыңыз, егер онымен бәрі жақсы болса,
оны қоймаға апарыңыз, экспедиторға тауардың сақтауға түскені туралы үзінді
(құжат) беріңіз;;
- тасымалдаушылар тауарды бос сақтау орнына жеткізеді, ал бақылаушы
жақында алынған тауардың сақтау орны туралы есепке алу журналына жазба
енгізеді.
Қойма жұмыс істеп тұрған кезде оған мынадай кезеңдерді қамтитын
түгендеу қажет: түгендеу бөлімінің жауапты қызметкері түгендеу жөніндегі
менеджердің сүйемелдеуімен қоймаға кіріп, тауарлар мен олардың саны туралы
ақпаратты тексереді және қайта жазады; осыдан кейін жауапты тұлғалар
түгендеудегі ақпаратты түгендеу жазбаларына сәйкес тексереді.
Тауарды қоймадан тасымалдау келесі кезеңдерден өтеді:
алушы тауарды жөнелтуге шот-фактураны ұсынады;
бақылаушы бұл шот-фактураны тексеріп, оны кіріс құжаттар кітабына
енгізеді;
содан кейін қойма қызметкерлеріне қажетті өнімді тауып оны жөнелтуге
нұсқау береді;
содан кейін тауарды алушы қажетті тауардың жөнелтілгеніне және қажетті
мөлшерде екеніне көз жеткізу үшін оны тексереді;
бақылаушы шоттарда тауардың берілуін тіркейді;
содан кейін бақылаушы алушыға тауарды беру үшін ілеспе құжатты береді.
тауар;
содан кейін тауар тікелей техникалық құралдардың көмегімен жіберіледі.
Қоймадағы тауарлардың қозғалысы туралы бухгалтерлік құжаттарды жасау:
осы сектордың қызметкерлері барлық кіріс және шығыс құжаттарды, операциялар
мен тауарлар туралы барлық бухгалтерлік ақпаратты жинайды; оларды қолмен
өңдейді және қорытынды есеп беру құжаттарын қалыптастырады; оларды қолмен
өңдейді және қорытынды есеп беру құжаттарын қалыптастырады.
Қазіргі уақытта қойма кешендерінің экономикалық қатынастардағы рөлі
мен маңызы артты. Қойманың болуы және саладағы соңғы инновациялар
түпкілікті тұтынушыға тауарларды мүмкіндігінше төмен бағамен жеткізгісі
келетін және сонымен бірге мүмкін болатын ең жоғары кірісті алғысы келетін
өндірушілер, көтерме және бөлшек сауда делдалдары арасындағы
бәсекелестіктің маңызды бөлігі болып табылады.
Қойманы автоматтандыру кез-келген жеткізу тізбегінің маңызды бөлігі
болып табылады, өйткені ол жеткізуші мен тұтынушы арасындағы байланыс
қызметін атқарады.
Сонымен қатар, жеткізу тізбегін деректер ағындары, физикалық тарату
және қолма-қол ақша арқылы тауарларды (қызметтерді) көзден соңғы тұтынушыға
жылжыту үшін қолданылатын жаһандық желі ретінде анықтауға болады.
Бүгінгі таңда өндірістік және сауда компаниялары тауарлық-материалдық
құндылықтар болмаған жағдайда жұмыс істей алмайды. Алайда, акциялар-бұл
айналымнан алынған қолма-қол ақша, оны әрдайым бірде-бір компания
жетіспейді. Осыған байланысты резервтердің оңтайлы деңгейін белгілеу және
қолдау қажет.
Қарқынды дамып келе жатқан бәсекелестік жағдайында компаниялар тауарлы-
материалдық құндылықтарды басқару әдістерін үнемі жетілдіріп отыруы,
өнімділігі мен тұтынушыларға қызмет көрсету деңгейін арттыруы керек.Қызмет
көрсетудің жоғары деңгейіне сұраныстың артуы түгендеу жылдамдығы мен
дәлдігін, жеткізілімге уақтылы қызмет көрсетуді, орындау мүмкіндігін
арттыру қажеттілігіне әкеледі жеке тапсырыс беру, қосылған құны бар икемді
қызмет көрсету және клиенттердің арнайы сұраныстарына жауап беру
мүмкіндігі.
Қойманы басқарудың күрделілігі өңделген тауарлардың үлкен көлемімен
және олардың гетерогенділігімен байланысты. Қойма ұлғайған сайын басқару
жүйесін пайдалану қойманың тиімді жұмыс істеуі және оны ұлғайту үшін қажет
болады өткізу қабілеті.
Түгендеу деңгейі туралы ақпаратты күнделікті жаңарту, сондай-ақ
қоймада жүргізілетін барлық операцияларды есепке алу Жүйені немесе
технологияны пайдаланбай қиын болады Жоғарыда айтылғандардан жұмыстың
тиімділігі мен сапасын арттыруды қамтамасыз ету үшін автоматтандырылған
ақпараттық жүйені әзірлеу қажеттілігі туралы қорытынды жасауға болады.
Автоматтандырудың басты артықшылығы - сақталған деректердің артықтығын
азайту, демек, пайдаланылған жад көлемін сақтау, қажетсіз көшірмелерді
жаңарту үшін көптеген функциялардың шығындарын азайту және бір объект
туралы деректерді әртүрлі жерлерде сақтауға байланысты қайшылықтардың пайда
болу мүмкіндігін жою, деректердің сенімділігін арттыру және деректерді
өңдеу жылдамдығын арттыру; біреуін тоқтату, біреуін қайтару және әр түрлі
уақытша құжаттарға бірдей деректер. Бұл сонымен қатар элементті іздеу
параметрлерін көрсететін экрандағы арнайы форматтардан жасалған деректерді
автоматты түрде іздеу уақытын қысқартады.
"Автоматтандырылған жүйе" озық бағдарламалық құралды, компьютерлік
жабдықты және байланыс құралдарын пайдалануға негізделген басқару
деректерін жинау, жинау, сақтау, іздеу, өңдеу және қорғау әдістерін және
бұл деректерді пайдаланушыларға беру әдістерін білдіреді.
Автоматтандырылған жүйелерді қолдану практикалық қолдануға жарамды
формальды түрде ғылыми білім мен практикалық тәжірибенің шоғырланған
көрінісін ұсынуға мүмкіндік берді әлеуметтік процестерді іске асыру және
ұйымдастыру. Бұл ретте осы процестерді жүзеге асыру үшін қажетті еңбек
шығындарын, уақытты және басқа да материалдық ресурстарды үнемдеу
көзделеді. Сондықтан автоматтандырылған жүйелер үнемі өсіп келе жатқан
маңызды стратегиялық рөл атқарады.
Бұл автоматтандырылған жүйелерге тән бірқатар қасиеттерге байланысты,
олар: белсендіруге және тиімді пайдалануға мүмкіндік береді қоғамның
ақпараттық ресурстары, бұл ресурстардың басқа түрлерін үнемдейді;
Әлеуметтік және экономикалық процестердің ең маңызды, интеллектуалды
функцияларын жүзеге асырады; көптеген жағдайларда оңтайландыруға мүмкіндік
береді ақпараттық қоғамның қалыптасу кезеңінде ақпараттық процестерді
автоматтандыру; ақпараттық өзара іс-қимылды қамтамасыз ету бұқаралық
ақпарат құралдарының таралуына ықпал ететін адамдар.
Ақпараттық жүйелер қоғамның мәдениетімен тез сіңеді, көптеген
әлеуметтік, тұрмыстық және өндірістік мәселелерді шешеді, ішкі және
Халықаралық экономикалық және мәдени байланыстар, халықтың планета бойынша
көші-қонына әсер етеді; қоғамды интеллектуализациялау процесінде, білім
беру жүйесін, мәдениетті және өнердің жаңа (экрандық) түрлерін дамытуда,
әлемдік мәдениет шедеврлерін және адамзаттың даму тарихын танымал етуде
орталық орын алады. Жаңа білімді алу, жинақтау, тарату процестерінде шешуші
рөл атқарады; жаһандық процестерді ақпараттық модельдеу әдістерін іске
асыруға мүмкіндік береді, бұл мүмкіндік береді.
Әлеуметтік және саяси шиеленіс, экологиялық апаттар аймақтарындағы
көптеген табиғи жағдайларды болжау, ірі технологиялық апаттар.
Оны іске асыру үшін нақты автоматтандырылған жүйенің құрылымы үш
компоненттің болуын болжайды: есептеу, коммуникация және т. б. құралдардан
тұратын техникалық құралдар кешені.
Ұйымдастыру техникасы; жүйелік (жалпы) және қолданбалы бағдарламалық
қамтамасыз етуден тұратын бағдарламалық құралдар жүйесі;
басқарушылық қызметті қамтамасыз етудің нақты автоматтандырылған
жүйесі шеңберінде басқарушылық және Техникалық персоналдың жұмысын
ұйымдастыру жөніндегі Нұсқаулық және нормативтік-әдістемелік материалдарды
қамтитын ұйымдастырушылық-әдістемелік қамтамасыз ету.
Автоматтандырудың артықшылықтары:
- деректерді бір рет енгізу және болашақта операциялардың әртүрлі
түрлерінде пайдалану мүмкіндігі.
- есептер мен шығыс құжаттарын қалыптастыруды автоматтандыру.
- қателерді және "адам факторын" жою.
Қоймалық үй-жай немесе материалдық құндылықтарды сақтауға арналған үй-
жайлар кешені. Логистикада қоймада сұраныс пен сатып алу көлемінің
ауытқуын, сондай-ақ технологиялық өндіріс жүйесіндегі сөреден жеткізушіге
ауысу жүйелеріндегі тауарлар ағынының жылдамдығын немесе материалдар ағынын
өтеу үшін қажетті қажетсіз материалдық ресурстар жинақталады.
Жеткізушілер мен сатып алушылар арасындағы Тауарларды беру жүйелері
тікелей (өндіруші — дилер және барлық тұтынушылар), гидроакустикалық
(өндіруші — жеткізуші — сатушылар мен сатып алушылар) және икемді (сирек
жағдайларда өндірушіден дилерлерге және негізгі тұтынушыларға тікелей
жеткізу мүмкіндігі бар гидроакустикалық) болып бөлінеді.
Қоймалар мен дүкендер арасында өнімді бөлуді тиімді ұйымдастыру
сатылмаған тауарларға байланысты шығындарды едәуір төмендетуге, сондай-ақ
дүкендердің алуан түрлілігінің арқасында пайданы арттыруға мүмкіндік
береді.
Бұл процестерді автоматтандыру қойма қызметкерлерінің жұмысын едәуір
жеңілдетеді, бұл олардың кейбіреулерін түсіріп қана қоймай, өнімді сақтауға
байланысты шығындарды азайтады. Автоматтандырылған процестердің тағы бір
артықшылығы-деректердің дәлдігі.
Сондай-ақ, ДК қосымшалары аясында осы салада барабар деректер
параметрлеріне қол жеткізуге болады, мысалы, дәлдік, толықтық, сенімділік
және уақтылық.
Деректердің дәлдігі ақпараттың Объектінің нақты күйіне жақындық
деңгейімен көрінеді.
Деректердің сенімділігі нақты жағдайды көрсетеді. Ақпарат сенімсіз
болған кезде ғана болады:
- ол субъективті қасиеттерді әдейі өзгертеді немесе байқаусызда
бұрмалайды;
- кедергілер мен төмен қуатты оқу құралдарының әсерінен өзгертіңіз.
Егер олар түсіну және шешім қабылдау үшін жеткілікті болса, деректерді
толық деп атауға болады. Деректердің толық болмауы қате нәтижеге немесе
шешімге әкеледі.
Қазір маңызды деректердің уақтылығы, өзектілігі. Тек уақытында алынған
ақпарат пайдалы.
Бұл опциялар кез-келген бизнесті жүргізу үшін қажет. Сонымен қатар,
толықтығы, уақтылығы сияқты кез-келген бизнесті жүзеге асыру процесінде ең
маңызды болып табылады және барлық деректер параметрлерінің үйлесімі ең
оңтайлы нәтижелерді жүзеге асыруға көмектеседі.
Бүгінгі таңда компанияда Қоймалық қорларды басқарудың ақпараттық
жүйесі жоқ, бұл қойманың өнімділігін едәуір төмендетеді және компанияның
қоймаларында өнімді сақтауға және есепке алуға байланысты шығындарды
арттырады.
Қоймадағы барлық ағымдағы бизнес-процестер қолмен немесе стандартты
кеңсе қосымшаларын MS Excel пайдалана отырып орындалады, бұл икемді
есептерді құру мүмкіндіктерінің болмауына, сондай-ақ жоспарлы есептілікті
қалыптастыруға байланысты өнімді қабылдау, жөнелту, есептілікті
қалыптастыру және т.б. процестерді айтарлықтай баяулатады.
Бұл тапсырыс берушінің тапсырыс берілген өнімді қаншалықты тез
алатынына байланысты қойманың жұмыс жылдамдығына байланысты.
Өзінің бағдарламалық өнімін әзірлеу және одан әрі жаңғырту компанияда
болып жатқан процестерді толық автоматтандыруға және басқарудың ашықтығын
қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, ал әзірленген бағдарламалық өнім
компания жұмысының ерекшелігін толық ескеретін болады [17].
Зерттеу объектісінде жүзеге асырылатын қойма есебін сипаттау және
талдау үшін біз бизнес-процестерді функционалды модельдеу технологиясын
қолданамыз. Қойма есебінің жұмыс істеуі ставка жасаушы туралы ақпаратты
қамтиды. Жеткізуші туралы ақпарат-бұл географиялық емес директордан қоймаға
келетін мәліметтер.
Жеткізуші туралы ақпараттан басқа, кіріс сонымен қатар ілеспе
құжаттары бар шот (жеткізілген тауарлар үшін төленеді) болып табылады.
Жеткізу кезінде тауарды қайтару туралы ақпарат-егер тауар ақаулы болса
немесе бастапқыда өнімге арналған құжаттамада талқыланатын өнім бойынша
талаптарға сәйкес келмесе, тауарды жеткізушіге қайтару. Қоймаға түсетін
тауар үшін ілеспе құжаттар тауар жүкқұжаты және шот-фактура болып табылады,
ал қоймадан жөнелтілгенде - бұл неке туралы акт немесе қайтарылатын
құжаттар.
Қолданыстағы заңнама және лауазымдық нұсқаулықтар – қойманың жұмыс
істеу процесін басқаратын регламенттейтін ережелер.
Клиенттерге қызмет көрсетуде кеңсе жабдықтары мен компьютерлер, сондай-
ақ қойма қызметкерлері маңызды функцияны орындайды. Қойма қызметкерлері
бәріне қатысады. Кеңсе техникасы мен ДК тікелей функцияны орындайды.
Қазіргі уақытта кеңсе техникасынсыз (жабдықтар мен дербес компьютерлер)
бірде-бір жұмыс істейтін кәсіпорынды елестету мүмкін емес.
Осылайша, қоймаларды есепке алу процестері лауазымдық нұсқаулықтармен,
қолданыстағы заңнамамен, қауіпсіздік техникасының нұсқаулығымен және
еңбекті қорғау Нұсқаулығымен реттеледі.
4 кезеңді қамтитын тауарды есепке алу қызметін ұсынамыз:
- Тауарларды қоймаға қабылдау;
- Тауарларды сақтау және сақтау;
- Жинақтау және жөнелту;
- Есептерді қалыптастыру.
Қойма қызметінің барлық процесі, жоғарыда айтылғандай, тауарды
қабылдауға, жөнелтуге және қайтаруға, сондай-ақ оны сақтауға бөлінеді.
Тауарды қабылдау-тауарды ілеспе құжаттар бойынша қабылдау және оны
сақтауға беру. Осы кезеңде ілеспе құжаттары бар тауар қоймаға келіп түседі
және есептелуге жатады. Бірақ тауарды санаудың нәтижесі қандай болмасын (оң
немесе теріс), содан кейін ол ілеспе құжаттармен бірге сақтауға беріледі.
Тауарды сақтау-қойманың негізгі және ең күрделі функциясы, жоғарыда
сипатталмаған тауармен барлық басқа әрекеттерді көрсетеді, мысалы,
қоймалау, жинақтау, тауарға құжаттаманы ресімдеу, есептен шығару. Одан әрі
ыдырауға жатады.
Сақтау процесі өз кезегінде жүк құжаттарын қалыптастыру, сақтау,
жинақтау және есептен шығару болып бөлінеді.
Жөнелту құжаттарын қалыптастыру. Осы кезеңде жөнелту құжаттары, сондай-
ақ клиентке одан әрі жөнелту немесе өнім берушіге қайтару үшін тауарды
комиссиялау (жинақтау) жүргізілетін құжаттар қалыптастырылады.
Жинақтау-клиентке одан әрі беру үшін жөнелту құжаттарына сәйкес
тауарды жинақтау. Осы кезеңде тауарды жинақтау кезінде тауарды сыртқы
тексеру жүргізіледі және ақау анықталады, ол анықталған кезде есептен
шығаруға беріледі
Қойма есебі процесінде есептеу техникасын қолдану қажет, өйткені:
- өнімді есепке алу процесінде қателерді болдырмауға мүмкіндік береді;
- жұмысшылардың жүктемесін азайту;
- қоймада сақталатын өнім бойынша есептілікті қалыптастырудағы
жеделдік.
Автоматтандыру кейбір кемшіліктерді түзетуге мүмкіндік береді:
- өнімді жеткізуде кешігулердің болуы;
- Еңбек өнімділігі төмен;
- ақпараттың үлкен көлеміне байланысты сақталған өнімді есептеудің
қиындығы;
- Объектіні басқару сапасын төмендететін төмен тиімділік;
- бастапқы формацияны жинау мен тіркеуді ұйымдастырудың
жетілмегендігі.
Автоматтандырылмаған қойма есебінің кейбір кемшіліктері бар, оларды
компьютерлік техниканы қолданбай түзетуге болмайды-мүмкін:
- құжаттама санын азайту;
- өнімді тасымалдауға байланысты құжаттардың стандартты нысандарын
жылдам қалыптастыру;
- сақталатын өнімнің есебін жүргізуді автоматтандыру;
- қажетті есептілікті автоматты түрде қалыптастыру;
Қазіргі уақытта қарастырылған процестердің ешқайсысы автоматты түрде
жасалмайды. Барлық процестер қолмен немесе есептеу техникасын минималды
пайдалану арқылы жүзеге асырылады.
Қойма маманының қызметін талдайық.
ОЖ-ны есепке алу процесі өте күрделі, сондықтан оны бірқатар
элементтерге бөлуге болады:
- негізгі құралдарға тапсырыс беру;
- түсетін негізгі құралдарды есепке алу;
- берілген негізгі құралдарды есепке алу;
- есептен шығарылған негізгі құралдарды есепке алу;
- негізгі құралдардың қозғалысы туралы есептер дайындау.
Процесті келесі процестерге бөлуге болады:
- Негізгі құралдарға тапсырыс беру;
- Түсетін негізгі құралдарды есепке алу;
- Негізгі құралдарды беруді есепке алу;
- Негізгі құралдарды есептен шығаруды есепке алу;
- Негізгі құралдар қозғалысының қорытындысы бойынша есептер дайындау.
Нәтижесінде кәсіпорын қызметкерлерінен үлкен уақыт шығындары талап
етіледі, ресурстарды ұтымсыз пайдалану, сондай-ақ жақсы жобаланған
ақпараттық қойманың болмауы орын алады. Осыған сүйене отырып, қарастырылған
бизнес-процестер шеңберінде орындалатын операцияларды автоматтандыруға
мүмкіндік беретін мамандандырылған АЖО құру орынды болып көрінеді. Оны
енгізу бірыңғай ОЖ базасын құруға, есептілікті стандарттауға және
қызметкерлердің уақытын үнемдеуге ықпал етеді.
Негізгі құралдарды есепке алу бойынша қойма қызметкерімен жұмыс
істеудің қолданыстағы технологиясын талдау барысында мынадай кемшіліктер
бөлінді:
- Есепті құжаттаманы жасау қиындығы;
- Бағдарламалық жасақтама қателеріне байланысты ақпаратты жоғалту
мүмкіндігі;
- Ақпаратты қолмен өңдеу:
- Қойма қызметкерінің жұмыс тиімділігін төмендету;
- Құжаттарды ресімдеу мен есептіліктің еңбек сыйымдылығы қажет болған
жағдайда деректердің үлкен көлемімен жұмыс істеу;
- Түгендеу жүргізудің қиындығы;
- Негізгі құралдардың қозғалыс тарихын бірыңғай реттелген сақтаудың
болмауы;
- Қызметкерлердің жұмысын Бас директордың бақылауының күрделілігі,
олар жасаған әрекеттердің ашықтығына байланысты;
- Есептерді қалыптастырудың күрделілігі.
Процестерді оңтайландыру үшін есептеу техникасын қолдану тиімді
болады, өйткені оған қатысатын ақпараттың едәуір бөлігі формализацияланады.
Компьютерлерді пайдалану әртүрлі есептерді құрастыру процестерін едәуір
жеделдетуге және жалпы сату жағдайын бақылаудың тиімділігін арттыруға
мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, бизнес-процестерді автоматтандырудың негізгі
артықшылықтары:
- келіп түскен хабарламалар туралы деректерді орталықтандырылған
сақтау;
- деректердің жоғалуын болдырмау;
- деректерді құрылымдау;
- деректерді жедел өңдеу;
- нәтижелерді принтер мен экранға ыңғайлы түрде беру;
- деректерді оңай өзгерту;
- авторизация жүйесі (диспетчерлер үшін);
- құжаттарды рәсімдеу уақытын қысқарту.
Қойма жұмысындағы анықталған қиындықтарды жою үшін
автоматтандыру құралдарын пайдалану қажет. Мұндай қаражатты таңдау
үшін алдымен қойма есебі процесінде құжат айналымының саны мен
схемасын анықтаймыз.
Қоймалық есепке алу процесінде келесі негізгі құжаттар
қолданылады:
- Шот-фактура,
- Тауарды жөнелтуге өтінім,
- Тауарлық жүкқұжат.
Түскен тауарды есепке алу тауарлық жүкқұжаттар негізінде, ал
берілетін тауар шот – фактуралар мен жүкқұжаттар негізінде
жүргізіледі. Бұл әдіс өте ыңғайсыз, баяу және жиі сенімсіз.
Сурет 2 - Шот-фактураның құжат айналымының сызбасы
Айналымдағы ақпарат көлемін анықтауға мүмкіндік беретін кейбір
есептеулер жүргізейік.
Күніне қоймадан 20-дан 30-ға дейін сатып алушы тауар алады делік.
Демек, сату бөлімінің менеджері әр уақытта қоймада тауардың бар-жоғын
нақтылауы керек (ішкі телефон байланысын қолдана отырып), шот-фактураларды
үш данада толтырып, оны тексеру және тіркеу үшін бухгалтерияға, директорға,
содан кейін клиентке және тауарды сату үшін қоймаға тапсыруы керек. Сонымен
қатар, ол тауарды беру үшін шот-фактураны және оны төлеу үшін шот-фактураны
рәсімдеуі керек. Тәжірибе көрсетіп отырғандай, сипатталғандар арасында
уақыт көрсеткіштері бойынша ең көп жұмсалатын тауардың болуын нақтылау
процесі болып табылады, ол тапсырыстағы позициялар санына байланысты 15-тен
45 минутқа дейін созылады. Демек, оның көп бөлігі-менеджер өз қызметін
қойма бастығымен үйлестіруге жұмсамайды-иә. Күніне көрсетілген сатып
алушылар санымен бұл 5-тен 22 сағатқа дейін созылуы мүмкін. Әрине, мұндай
ағыны бар бір менеджер жеңе алмайды, бұл менеджерлердің көбірек
қажеттілігіне әкеледі, бұл өз кезегінде қаржылық шығындарға әкеледі.
Дәл осындай тәртіп тауарды қоймаға алған кезде де анықталады. Түсетін
жүктің үлкен ағынымен қойма бастығы оны есепке алуға, орналастыруға және
осы әрекеттерді құжаттауға көп уақыт жұмсайды. Есепке алу түрі қағаз
түрінде болғандықтан, қажетті ақпаратты іздеу және іріктеу айтарлықтай
уақытты алады және нәтиже әрдайым сенімді бола бермейді. Мәселенің мұндай
тұжырымы уақтылы және дұрыс есепке алуға мүмкіндік бермейді, тауар
қоймасында бар есептік деректердің көптеген сәйкессіздіктеріне және
жүргізілген тексерулердің нәтижелеріне әкеледі, бұл қойма шаруашылығында
шатасулар мен ұрлықтың алғышарттарын тудырады.
Жүргізіліп жатқан қойма есебін автоматтандыру нәтижесінде қоймада
тауар туралы үнемі нақты мәліметтер болуы, ол туралы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz