Цинь Шихуанди қытай билеушісі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Шымкент Университеті

СӨЖ
Тақырыбы: Цинь Шихуанди реформалары

Орындаған:
Қабылдаған:
Тобы:

2025 жыл

Жоспар
Кіріспе
Цинь Шихуанди қытай билеушісі
Негізгі бөлім
2.1 Цинь империясының құрылуы
2.2 Цинь Шихуандидің билік басына келуі
2.3 Цинь Шихуандидің ішкі саясаты
2.4 Цинь Шихуандидің сыртқы саясаты
2.5 Империялық жүйенің қалыптасуы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Цинь Шихуанди қытай билеушісі
Қытай тарихы археологиялық мәліметтермен қатар, ерте заманнан бергі ермен әлеуметтік қозғалыстарды зерттеуге мүмкіндік беретін, жазба дерінің көпшілігі және түрлігімен ерекшеленеді. Діни-философы және тарихи мазмұны бар канондалған ежелгі қытай мәтіндер өз кезегінде, қытай өркениетінің дамуына, қытай халықтарының көзқарасына әсер етті. Қытай өркениетіне Конфуций заманынан бері әрбір адамның жердегі өміріндегі бақыт пен аман-саулығына бағытталған жоғары элеуметтік-саяси белсенділік тән болды адамның тағдыры құдайдың салғаны емес, оз еңбегінің арқасы. Қытай тарихындағы үлкен халық қозғалыстары менен Қытайға тән жоғары әлеуметтік көшпенділіктің мәнісі осында жатыр. Қытай өркениеті әлемдегі ең ежелгілердің бірі. Қытай ғалымдарының айтуы бойынша, оның жасы бес мың жылға жуық, оның үстіне жазба көздері 3500 жылғы мертні камтиды. Әулиеттер ауысқан сайын түрлі даму кезеңдерінен өткен ежелгі әкімшілік басқарудың баршылығы, өзге өркениеттен кейін қалып қойған көшпенді көршілер мен тау халықтарына қарағанда, жер өңдеу саласы дамыған экономикасының баршылығы анық артықшылық болды. Қытай өркениетін одан әрі конфуцийлік (б.з.д. 1 г.) және бірегей жазу жүйесінің енгізілуі күшейтті. Саяси көзқарас бойынша, Қытай бірнеше мыңдағай жылдар бойы, цикликалық түрде қайталанатын саяси бірлік пен шашыраңқылық мерзімдерінен өткен. Қытай аумағы баскыншылардың шабуылына жні ұшырады, бірақ басқыншылардың лебі ертелі-кешті қытайланып, қытай этносымен араласып кетті. Мемлекет ішінде шеткі аймақтарды астанамен байланыстыратын жол салу құрылысы қызу жүргізілді. Жан-жақтан ортально вытталған жолдардың салынуы сауда мен қолөнердің жедел дамуына алып келді. Қазіргі кытай мемлекеті мен қоғамы көптеген ғасыр бойы корипкан азия халықтарымен мәдени және саяси араласуы менен енгізілуінің нәтижесі. Қытай этносының aca ірі демографиялық потенциалының көрші халықтарға тигізетін әсерін жоққа шығаруға болмайды. Бірақта Қытай тарихындағы елеулі тұлғалардың бірі Цил Шихуан-ди. Цинь Шихуан-ди Цинь бірінші бірінші императоры; шың аты Ин Чжэн б.з.д. 259-210 жж сүрген. Б.з.д. 246 жылдан бастап Цинь патшалығының билеушісі. Цинь Шихуан-ди Соғыссып жаткан патшалықтардың ұзақ жылға соғылған дәуірін аяқтаған тулга ретінде карастырылады. Пим Тыихуань-ди б.з.д. 221 жылға таман Ішкі Қытайдағы барлық территориясын патшалық еткен және тарихта бірінші орталықтандырылған қытай аталығының көсемі ретінде танымал. Ол құрған Цинь империясы, оның арғы ойы бойынша Қытайды 10 мың аулет буындарымен билейтініне карамастан оның өлемінен кейін бірнеше жылдан кейін тақтан құлатылды.
Негізгі бөлім
2.1 Цинь империясының құрылуы
Біздің дәуірімізге дейінгі ІY ғасырдың ортасынан бастап күшті патшалықтардың арасынан шеткері солтустік батыста жатқан Цинь патшалығы кенеттен алға ұмтылып бөлініп шығады. Вэйхэ өзенінің құнарлы аймағында орналасқан бұл патшалық табиғи ресурстарының байлығы және әр түрлілігімен және географиялық тиімді орналасуымен ерекшеленетін. Шығыс жағынан орналасқан көрші патшалықтардың шабуылынан Хуанхэ өзені және биік тау жоталары сияқты табиғи шептермен қорғалған Цинь патшалығы, сондай ақ Хуанхэ өзенінің орта ағысында орналасқан патшалықтар мен шекаралық тайпаларға шабуыл жасауға аса қолайлы стратегиялық маңызды жағдайға да ие болды. Солтүстікте өмір сүріп отырған тайпалармен арадағы сауда Цинь патшалығының баюының көзі болды. Ал бұл тайпалар ежелгі Қытай патшалықтарының Орталық және Орта Азия елдерімен саудасында делделдық қызмет атқаратын еді. Ұзақ уақыт бойы Цинь астанасы болған (б.д.д 771-382 жж.) Юнчэн (Шэньси провинциясы) орналасты еген Деген жерде соңғы жылдары жүргізілген қазба жұмыстары Цинь патшалығының материалдық мәдениетінің жоғарғы деңгейде дамығандығын көрсетті. Бұл жерден табылған б.д.д. ІҮ ғ. Аяғына жататын темірден жасалған бұйымдар, бүкіл Қытай территориясынан табылған ең ерте кезге жататын темір заттар болып саналады. Сөйтіп, Цинь патшалығы ежелгі Қытайдың темір өндірудің ең көне орталығы болғандығын көреміз. Қазба жұмыстары қаланың қалың дуалдармен қоршалған түзу төрт бұрышты жобасын тапты, оның көлемі 11 шаршы км. Созылған, қала ішінде сарайлар ғибадатханалар және базар алаңы орналасқан. Қала маньнан мүрделер табылған, олардың ішіндегі ең үлкен Цинь патшасы Цзин гун (577-537) жерленген мола, оның тереңдігі 24 метрге жетеді, бұл Қытайдың ең ірі де көне молалардың бірі болып есептеледі. Б.д.д. Ү ғаырға дейін Цинь патшалықтардың арасында тартысқа онша көп түспеген және ол "жеті күшті патшалықтардың" ішіндегі әлсіздеуі деп саналған. Кейіннен оның күрт күшейіп кетуіне себеп болған жоғарыда айтып кеткен. Шан Янның жүргізген саяси әкімшілік, финанстық экономикалық және әскери шаралары еді. Шан Янның зандары қауымның ішінен бөлініп шыққан ауқатты шаруашылықтардың мүддесіне қайшы келді. Оның кезінде мұрагерлік ақсүйек рулардың күш қуаты мемлекеттің бірыңғай әкімшілік бөлініске түсуімен күшінен айырылған еді. Шан Янның салмақ, ұзындық және көлем өлшемдерін бір жүйеге келтіру, сондай ақ ақша реформасын рыноктық қатынастардың дамуын жеделдетті. Шан Ян астықтан алынатын салықтың орнына өңделетін жердің көлемінен салық алуды енгізді, сөйтіп табиғаттың қолайсыз жағдайларынан болатын шығындардың бәрін қазынадан енді егіншінің мойнына артты. Цинь мемлекеті ірі жер иеленуші және құлиеленуші елге айнала бастады. Шан Ян үкіметінің негізгі назары ауылшаруашылығы өндірісінің өнімділігін арттыру мен әскери істерді дамытуға аударылды. Мемлекеттің игерілмей бос жаткан жерлерін пайдалануға көрші патшалықтардан қоныс аударушылар Цинь жеріне ағылып келе бастады. Қару жарақ жасау құқын тек мемлекет иеленді. Әскерилер әкімдік рангідегілер болды. ең қадірлі топтары.Шан Ян құқықтық заңдардың күш қуатына барынша сенім арткан адам болды және ол фацзя мектебінің негізін кан адам болды салушы да еді. Бұл сонымен бірге құқық пен өкімет билігінің өзара қарым ақтынасы мәселесі биліктің жеке билеп төстеу турін таңдаумен ерекшеленді. "Аспанда екі күннің болуы мүмкін емесі сияқты халықтың да екі билеушісі болмайды" деді Шан Ян, яғни бұл жерде ол Конфуцийдің беделіне арқа сүйейді.Шан Янның жүргізген іс әрекеттері Цинь патшалығына орталықтанған әскери бюрократиялық мемлекеттің сипатын берді.
2.2 Цинь Шихуандидің билік басына келуі
Буд. 221 жылы Қытай мемлекеттерінің бірінің билеушісі Цинь багаластарын жекежеке жеңіп, букіл Қытайды, цоластына біріктірді. Сойтіп, ол өзін Цинь Шихуан, яғни "Тұңғыш әмірші Цинь" деп атауға жарлық етті. Жарлығында ол өзінің баласынын, "Екінші әмірші Цинь", немересінін, "Үшінші әмірші Цинь" деп, ондаған мың мұрагерлері осылайша ретретімен атала беретінін астын сызып көрсетті. Мемлекеттін, алып жатқан жері 36 аймакка белініп, оларды патшаның езі тағайындаған билеушілер басқарды. Цинь Шихуан өзінің осы жеңісінен кейін "мәңгі бейбітшілік орнайды" деп жариялады.Цинь империясы б.з.б. 221 206 жылдарда өмір сүрген -Қытайдагы орталықтанған тұңғыш ежелгі мемлекет. Ол Қытайды бір орталыкка бағындырғай тұңғыш император Цинь Шихуандидің тұсында құрылных и патшалығына дейін Қытайда бір-біріне бағынбайтын бірнеше ұсақ патшалыктар өмір сүрді. Патшалықгың астанасы елдің солтүстік батысында орналаскан Сяньян (казіргі Сиань) қаласы болды. Цинь патшалығы ұзаққа созылған қиян-кескі соғыстар нәтижесінде құрылды. Дегенмен, елдің бір орталыққа біріктірілуі оның болашақ дамуына орасан зор әсер етті. Мемлекеттің орнықтылығы патшаның шексіз билігіне негізделді. Патшалық өкімет ең алдымен егіншілікті дамытуға мүдделі болды. Елдегі барлык шаруалар үлестік жер алды. Алғашқы кезде оларға кейбір салық жеңілдіктері жасалды. Ал қолөнер мен сауда биліктің колдауына ие болмады. Қайта тамақ, әсіресе, астык өнімдерінің бағасына қатаң мемлекеттік бақылау орнатылды. Мемлекеттік шеберханалар жүйесі құрылып усталар белгіленген мерзім ішінде келіп, билік иелерінің тапсырысы орай қару-жарақ, т.б. қолөнер бұйымдарын тегін жасауга міндеттер Бурынғы ұсақ патшалықгардың корганыс камалдары жойылып, ел жана 36 әкімшілік аймактарға бөлінді. Бұрынғы заңдар толығымен жойылып, орнына аса қатал кылмыстык баптармен толықтырылған жаңа Трліктері құқықтық жүйе енгізілді. Ақша реформалары жасалды және өлшем бірліктері бірыңғай жүйеге келтірілді. Бұл шаралаp кезегінде тауар-ақша қатынасының жылдам дамуына алып келді. Бірнеше мемлекеттің біріктірілуі нәтижесінде құрылғандықган әр түрлі диалектіде сөйлейтін халық бір-бірін түсінбеді. Сондықтан бұрынғы жазулар толығымен қолданыстан шығарып, брынғай жазу үлгісі енгізілді. Орк жазу тілінің пайда болуы келер ғасырларда кытай халқын мәдени туристырушы күшке айналды. Цинь патшалығы сырткы саясатта солтүстік және оңтүстік бағытта бірдей жаулап алу жорықгарын жүргізді. Жаулап алынған жерлер билеушінің меншігі болып саналды және оған әр түрлі жеңілдіктермен ішкі өлкелерден әкелінген халық қоныстандырылды. Солтүстікте Қытай қорғаны салынды. Зерттеушілер қытай корганын салу барысында 1 млн-ға жуық адам қаза болған деп есептейді. Бұл қорғандар кейіннен мындаган жылдар Қытайдың солтүстік шекарасын қорғап тұрды және ол үнемі жаңартылып отырды.Мемлекет ішінде шеткі аймақтарды астанамен байланыстыратын жол салу құрылысы қызу жүргізілді. Жан-жақтан орталыққа бағытталған жолдарды салынуы сауда мен қолөнердің жедел дамуына алып келді. Қатал заңға кертелген тәртіп пен әрі құрылыстарға жүз мындаған адамдардың тартылуы көп мөлшерде материалдық және адам шығынына алып келді. Ол халыктың орталық өкіметке жаппай наразылығын туғызды. Цинь Ши-хуанди қайтыс болғаннан кейін халық наразылығы жаппай бас көтеруге ұласты. Келесі билеуші Эршихуанди 4 жылдай гана билік құрды. Осыдан кейін Цинь патшалығын құрган әулет толығымен жойылып кетті. Бірақ орталықтанған Қытай мемлекеті сақталып қалды. Билікке жаңа әулет келіп, Хань ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.