Математиканы оқытудың нақты әдістері


Саран Жоғары гуманитарлық-техникалық колледжі
Курстық жұмыс
Тақырыбы:Бастауыш мектептегі математика сабағында проблемалық оқыту
технологиясы.
Орындаған:Бейбіт А.
Тексерген:Газизова Д.К.
Саран-2022жыл.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1-бөлім. Бастауыш сыныпта математика сабағында проблемалық оқытудың
әдістері мен
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 5
1.1 Математика сабағында проблемалық оқытудың
ерекшеліктері ... ... ... ... .10
1.2 Бастауыш сынып математикасын оқытуда жаңа технологияларды
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
2-бөлім. Бастауыш мектептегі математика сабағында проблемалық оқыту
технологиясын
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...21
2.1 Математика сабағында жаңа ақпараттық технологияларды қолдана отырып
оқушылардың шығармашылықтарын
дамыту ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .24
2.2 Бастауыш сынып математика сабақтарында инновациялық технология
элементтерін
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...29
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..32
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..34
Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі: Мектепте математикалық білім беру
тұжырымдамасында оның негізгі мақсаттары – бұл оқушыларды математикалық
танымның әдіс-тәсілдері мен әдістеріне үйрету, олардың бойында
математикалық ойлау сапалары, сәйкес ойлау қабілеттері мен дағдыларын
қалыптастыру болып табылады. Бұл жұмыс саласының маңыздылығы математиканың
маңыздылығы мен қолданылуының артуымен күшейтіледі әртүрлі аймақтар ғылым,
экономика және өндіріс. Проблемалық-ізденіс әдістері: оқу материалын
проблемалық баяндау (эвристикалық әңгіме), оқу дискуссиясы, зертханалық
ізденіс жұмыстары (материалды зерделеу алдында), шағын топтардағы жұмыста
ұжымдық ақыл-ой әрекетін ұйымдастыру, ұйымдастыру-белсенді ойын, зерттеу.
Проблемалық тапсырма мен проблеманы ажырата білу керек. Мәселе кеңірек, ол
проблемалық тапсырмалардың дәйекті немесе тармақталған жиынтығына бөлінеді.
Проблемалық тапсырманы бір тапсырмадан тұратын есептің ең қарапайым, ерекше
жағдайы ретінде қарастыруға болады. Проблемалық оқыту оқушылардың
шығармашылық іс-әрекет қабілетін және оның қажеттілігін қалыптастыру мен
дамытуға бағытталған. Проблемалық оқытуды проблемалық тапсырмалардан
бастаған жөн, сол арқылы оқу міндеттерін қоюға негіз дайындайды.
Мақсаты:Бастауыш сынып математика сбағында проблемалық оқыту тәсілі
арқылы оқушылардың логикалық қабілеттерін,оқуға деген қызығушылықтарын
арттыру,проблемалық оқыту технологиясы арқылы оқушылардың білімге деген
құлшыныстарын ояту
Міндеттері:
-ғылыми әдістемелік әдебиеттердегі проблемалық оқыту технологиясының
негізін анықтау;
-оқушылардың математика сабағында проблемалық оқытудың жолдарын қарастыру.
Курстық жұмыстың құрылымы:Кіріспеден,екі бөлімнен,қорытындыдан және
пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1-бөлім. Бастауыш сыныпта математика сабағында проблемалық оқытудың
әдістері мен түрлері
Математиканы оқыту әдістемесі туралы түсінік 1703 жылы пайда болды.
Математика әдіснамасымен Л. Ф. Магнитский, П. С. Гурев, А. В. Грубя, В. А.
Евтушевский, В. А. Латишев, А. I. Голденберг, С. I. Шохор, Троцкий,
кейінірек М. I. Лоро, А. С. пчелка, А. М. Пышкало, Л. I. Скаткин, М. А.
Бантова, А. А. Столяр, В. А. Дрозда, А. Ш. Лебенберг, И. U. Бикбаева және
бірнеше ғалым, оның ішінде ғылыми-зерттеу институтының қызметкерлері
қатысты.Математиканы оқыту әдістемесі пәні құрылымдық ерекшеліктеріне қарай
үшке бөлінеді:
Бұл бөлімде математиканы оқытудың жалпы математикасы педагогика,
психология заңдары мен дидактикалық принциптер негізінде математика
ғылымының мақсатын, мазмұнын, формасын, әдістерін, оның құралдарының
әдіснамалық жүйесін ашады.Математиканы оқытудың арнайы математикасы Бұл
бөлімде математиканы оқытудың жалпы әдістерінің заңдары мен ережелерін
нақты тақырыптық материалдарға қолдану жолдары көрсетілген.
Математиканы оқытудың нақты әдістері.
A) Жалпы әдістеменің арнайы мәселелері.
B) Арнайы әдістеменің арнайы мәселелері.
Мысалы: 1-сыныпта математика сабағын жоспарлау - жалпы әдістеменің арнайы
мәселесі. Егер бұл 1-сыныпта оқушыларға қиылысу, 0 + 3 ... түсініктерін
енгізуге үйретілсе, бұл арнайы әдістеменің ерекше жағдайы.
Бастауыш мектепте математиканы оқыту әдістемесі Басқа пәндер, ең
алдымен математика пәні оның негізгі пәнімен тығыз байланысты.
Математиканың даму деңгейі әрдайым мектеп математикасы курсының мазмұнын
таңдауға әсер етті.Мысалға: XVIII Математикада натурал сан деп аталатын ХІХ
ғасырда олардың жиынтығы түсініліп, қарапайым арифметиканы оқытуда алғашқы
ондық сандардың әрқайсысын бірден құрастыруға арналған жаттығуларға үлкен
мән берілді.
Қазіргі математика натурал сандар ұғымына негізделген жиындар
теориясына негізделген. Ақырлы жиындардың элементтері арасында өзара
үйлесімді жиынды орнату өзара эквивалентті жиындардың кластарын бөлуге
мүмкіндік береді. Алайда, осы кластардың әрқайсысын сипаттайтын ортақ
бөлгіш натурал сандарды бөлуге мүмкіндік береді.Натурал сандардың табиғатын
осындай түсіну тәжірибеге салыстырылатын жиынтық элементтері арасындағы
өзара құнды үйлесімділік жаттығуларын енгізуге әкеледі.Мысалы: 1-сыныпқа
арналған заманауи математика оқулығының 5-бетіндегі оқушыларға арналған
тапсырмалар. Суретте қанша жеміс-жидек, көкөніс бар, оның саны қанша, күлге
қанша тауық алуға болады, қанша тауық бар, қанша катаклизм бар. Қай шеңбер
үлкен? Тақтада 16 қызыл, 7 көк шеңбер пісіріледі.
Осындай тапсырмаларды орындау балаларды жиынтық элементтері
арасында өзара құнды сәйкестікті орнатуға итермелейді, бұл натурал сандар
туралы түсінік қалыптастыруда маңызды.Математиканы оқыту әдістемесі жалпы
математика әдістемесіне байланысты. Жалпы математика әдіснамасымен
анықталған заңдылықтарды бастауыш математиканы оқыту әдістемесі жас
жүзушілердің жас ерекшеліктерін ескере отырып қолданады.
Бастауыш математиканы оқыту әдістемесі педагогика ғылымымен тығыз
байланысты және оның заңдылықтарына негізделген. Математиканы оқыту
әдістемесі мен педагогиканың арасында екі жақты байланыс бар.
Бір жағынан, математика әдістемесі жалпы педагогиканың теориясына
негізделген және осы негізде қалыптасады, бұл математиканы оқыту
мәселелерін шешуде әдістемелік және теориялық конвергенцияның тұтастығын
қамтамасыз етеді.
Екінші тоннан бастап, педагогика оның өміршеңдігі мен дәлдігін
қамтамасыз ететін жалпы заңдылықтарды қалыптастыруда арнайы әдістемелермен
алынған ақпаратқа сүйенеді.
Ол жалпылауда қолданылатын педагогикалық әдістердің тақырыптық
материалына негізделеді және өз кезегінде әдістерді дамытуда бағыттаушы
қызмет етеді. Математикалық әдістеме педагогикалық психологиямен және
жастар психологиясымен байланысты. Тәрбие мен білім берудің көптеген
мәселелерін шешуде педагогикалық психология мен жасөспірімдер
психологиясының көптеген білімдерін пайдалану қажет.
Жастар психологиясы білімнің әсерінен адамның рухани бейнесінің
қалыптасу заңдылықтарын, әр түрлі жастағы балалардың психологиялық
ерекшеліктерін, сонымен қатар балалардың білімі мен білігінің психологиялық
заңдылықтарын, олардың дербестігі мен шығармашылығының дамуын,
заңдылықтарын зерттейді. жеке даму.
Бастауыш математиканың әдістемесі ана тілін, жаратылыстану,
кескіндеме, коктейльдер және басқа ғылымдарды оқытудың басқа әдістерінің
әдіснамасымен байланысты. Мұғалім үшін пәнаралық байланыс орнату үшін оны
ескеру маңызды.
Жоғары сыныптарда пәнаралық байланыстарды орнату қиынырақ, өйткені
әр пәнді нақты мұғалім оқытады.
Бастауыш сыныптарда олай емес. Барлық пәндерді бір мұғалім
оқытады, сондықтан оның пәнаралық байланыс орнатуға мүмкіндігі бар.
Бастауыш білім берудің әртүрлі пәндерінің сабақтарында оқушылар
қоршаған оқиғалар мен құбылыстар, олардың қасиеттері туралы нақты түсінік
алады. Математиканың айрықша ерекшелігі - бұл математика заттық әлемнің
және оның кеңістіктегі ең жалпы аспектілеріне жатпайтындардың барлығына
қатысты объективті болмысты зерттеумен бір мезгілде зерттелетін оқиғалар
мен объектілердің тақырыптық мазмұнынан абстракцияланады. формасы мен
қатынастары. Бұл математиканың үлкен күші, яғни ұғымдардың абстракциясы мен
жалпылығы, және бұл басқа пәндермен жан-жақты байланыс пен байланыс
орнатудың мүмкіндігі.
Мұндай байланыстарды орнатуда сандар, арифметикалық амалдар,
геометриялық фигуралардың түсініктері мен элементтері, шамалар, пішіндер,
әртүрлі дағдылар мен дағдылар, іс-әрекет түрлері, оқыту формалары мен
әдістері сияқты жалпы фактілерге негізделуі мүмкін.
Математика оқушылардың жаратылыстану, география, тарих,
кескіндеме, сурет, еңбек, дене шынықтыру және басқа пәндер бойынша
білімдерін пайдаланады.
Осы пәндер туралы ақпарат арифметикалық есептер мен мысалдар үшін материал
бола алады. Мысалы, тарихи оқиғалар туралы білу, біздің елдің және басқа
елдердің шекараларының ұзақтығы, оккупацияланған территориялардың
келбеттері, өзендердің ұзындығы, таулардың биіктігі, теңіз күлінің ұзындығы
мен тереңдігі. Ол математика сабақтарында арифметикалық есептер мен
мысалдарды құрастыруда, сандарды салыстыру мен талдауда негізгі материал
бола алады.
Екінші жағынан, математикалық білімді басқа пәндерде кеңінен қолдану керек.
Мысалы, күл коктейлі сабағында жүзушілер математика сабағында қағаздан
гүлдер кесіп, пластилиннен дидактикалық материалдар жасайды. Сонымен қатар
олар төртбұрыш, үшбұрыш, тік бұрышты үшбұрыш, дөңгелек қарындаш сияқты
геометриялық фигураларды салады және айналдырады, оларды ажырата білуге
және оларды атауға үйренеді.
Математика сабақтарында жүзушілерге объектілердің келесідей шартты
белгілері, ұзын-қысқа, кең-тар, жуан-жіңішке және т.б. Күлді коктейль
сабағында жүзушілер ойыншықтар сияқты түрлі заттарды күшейтеді.
Жүзушілер қағаздың ортасына, үстіңгі, астыңғы, сол және оң
жақтарын көрсетуге үйренеді. Математика және сызу бойынша оқушылардың
білімін географияның кейбір тақырыптарын оқып үйренуде кеңінен қолдануға
болады, мысалы: масштабты есептеу, мектеп учаскесінің жоспары, қарапайым
тұрғын үй жоспары: масштаб ұғымы тек қана қалыптасады өлшеу дағдыларының
берік негізі. Дене шынықтыру сабағында жүзушілер сан туралы білімдерін
бекітеді. Бұл микрофондар өздерінің тақырыптық кеңселерін жүгіруде, осы
немесе басқа қашықтықта жүзуде, биіктікте немесе ұзындықта секіруде табады.
Математиканы оқыту мен ана тілі арасындағы байланыс ерекше. Математика
сабағында мұғалім оқушылардың математикалық сөйлеуін дамытады. Тақырыптық,
еркін математикалық сөйлеу математикалық ұғымдарды игеруге оң әсер еткен
сияқты. Математика мұғалімі оқушыларға есептер мен мысалдарды дұрыс шешіп
қана қоймай, дұрыс жазуға, сөйлемдерді дұрыс құруға үйретеді. Санды және
басқа математикалық терминдер мен өрнектерді жазу ана тілі сабағында
күшейтіледі. Математика сабақтарында алған білім оқу шеберханаларында,
мектептегі тәжірибелік алаңдарда, сондай-ақ жүзушілер өндірістік практикада
болатын өндірістік және ауылшаруашылық кәсіпорындарында қолданылады және
акционерлік қоғамдарда шоғырландырылады.
1.1 Математика сабағында проблемалық оқытудың ерекшеліктері
Проблемалық оқыту - мәні проблемалық ситуация туғызу мен оқушылардың
оқу проблемасын дербес шешулері бойынша іс-әрекеттерін басқару болып
табылатын оқыту түрі. Математиканы оқытудың саналық және белсенділік
қағидасының негізгі мақсаттарының бірі саналы және белсенді тұлға
қалыптастыру. Оқыту үрдісінде алған білімдерін саналы қабылдап,
мағынасын түсініп, қолдана білулерін үйрету керек. Оқыту үрдісіндегі
саналылық пен белсенділік оқу материалының түсінікті әрі тиянақты
болуын, математикалық ұғымдар мен сөйлемдердің мәнін түсінуді талап
етеді. Сондықтан оқушылар сабақ үстінде барынша белсенді де саналы
және өздігінен жұмыс істегендей, берілген тапсырманы өздерінше талдай
алатындай етіп ұйымдастыру керек. Математиканы оқытудың жалпы
әдістеріне проблемалық оқыту, эвристикалық әдіс, бағдарламалап оқыту
әдістері жатады. Проблемалық оқытудың мәні-мұғалім проблеманы өзі
қойып, өзі шешеді. Мұндағы басты проблема - теореманы дәлелдегенде
оны қалай дәлелдеу емес, дәлелдеуді қалай іздестіру, іздестіруге
оқушыларды қалай тарту мәселесі. Бұл әдістің
негізгі жетістігі дербестікке, шығармашылық еңбекке, фактілерді
бағалауға тәрбиелейді, проблемалық баяндау әдісін қолданғанда мұғалім-
ақпараттың негізгі көзі болып табылады.
Проблемалық оқыту әдісі - математикалық білім беру
үрдісінде
мұғалімнің жетекшілігімен, оқушылар алдына қойылған проблемалық
ситуацияны өз беттерімен шешіп, жаңа білім алу әдісі. Проблемалық оқыту
кезінде мұғалім материалды баяндап, неғұрлым күрделі ұғымдарды түсіндіре
отырып, сабақ үстінде ұдайы проблемалық ахуал туғызады.
Оқушылардың саналы да белсенділігі жеке басының математикаға
бейімділігіне, мұғалімнің педагогикалық шеберлігіне және т.б., факторларға
байланысты. Оқушылардың белсенділігін арттырудың бірі - өз бетінше сұрақ
қоя білуге, талдай білуге үйрету. Мысалы, белгілі бір есепті
шешкенде
қандай теореманы, қандай қасиетті, формулаларды пайдаланғанын, неге
пайдаланғанын білуі керек. Математиканы оқыту үрдісінде жаңа тақырыпты
түсіндіруде қызықтыратындай ұтымды әдіс қолданып, білімді өз бетімен
алатындай, өзіне жаңалық ашатындай етіп сабақты ұйымдастыру керек.
Белсенділік қағидасын жүзеге асыру үшін жаңа тақырыпты өткен
материалмен байланыстыру, өтіліп отыратын материалдың теориялық және
тәжірибелік мағынасын айқындау, білім жүйесінде алатын орнын көрсету.
Проблема деп шешілуі оқушылардан білім алу үшін белгілі әрекеттерді талап
егетін есептердің, тапсырмаларын, теориялық немесе тәжірибелік мәселелердің
әртүрлілігін түсінуге болады.Проблемалық оқытудың ерекшелігі - мұнда
мұғалім білімді дайын түрде баяндап бермейді, оқушылардың алдына
проблемалық міндет қояды. Шешімді және шешу құралдарын оқушы өзі іздестіруі
тиіс.Проблемалық оқыту бірнеше сатыдан тұрады: проблемалық жағдайды аңғару,
жағдайды талдау негізінде проблеманы тұжырымдау, болжаулар ұсынуды, оларды
алмастыру және тексеруді қамтып проблеманы шешу, шешімді тексеру. Бұл
процесс ойлау актісінің үш фазасымен ұқсастық бойынша өрістейді (С.Л.
Рубинштейн бойынша), ол проблемалық жағдайда пайда болып, проблеманы
аңғаруды, оны шешуді және соңғы ой тұжырымын қамтиды.Проблемалық оқыту
оқушылар үшін қиыншылық деңгейі бойынша әртүрлі болуы мүмкін, ол оның
проблеманы шешу үшін қандай және қанша іс-әрекеттер жүзеге асырылатынына
байланысты. В.А. Крутецкий оқушы мен мұғалімнің іс-әрекеттерін бөлу
негізінде дәстүрлі оқытумен салыстыра отырып, оқытудың проблемалығы
деңгейінің сызбасын ұсынды.Проблемалық оқытудың негізгі психологиялық және
педагогикалық мақсаттары:
-Оқушылардың шығармашылық ойлау қабілеттері мен дағдыларын дамыту;
-Оқушылардың белсенді ізденіс нәтижесінде игерген білімдері мен дағдылары
дәстүрлі оқыту әдістеріне қарағанда есте тез және берік сақталады;
-Түрлі проблемаларды көріп, қойып, шеше білетін белсенді оқушы тұлғасын
қалыптастыру;
Проблемалық оқытудың ең негізгі мақсаты-қазіргі заманғы ғылым
жетістіктеріне сүйене отырып, продуктивтік және творчестволық оқу
процесінің логикалық жолдарын баяндау. Міндеттер: мұғалімнің проблемалық
оқыту процесінің ұйымдастыруының негізгі тәсілдері мен формаларын көрсету,
оқытудың ғылымилық дәрежесін жоғарылатып, оқушылардың неғұрлым тиімді жалпы
дамуына жағдай тудыру.Проблемалық оқытудың мақсаты-ғылыми таным
нәтижелерін, білімдер жүйесін ғана меңгеріп қоймай, сонымен бірге бұл
нәтижелерге жету жолының өзі де, процесінде меңгеру, оқушының танымдық
дербестігін қалыптастырып, оның творчестволық қабілеттерін
дамыту.Проблемалық оқытуда мұғалімнің түсіндіруі мен оқушылардың
репродуктивтік қызметті талап ететін міндеттер мен тапсырмаларды орындауы
жоққа шығарылмайды.Проблемалап оқыту әдісін жүргізу дидактиканың
заңдылықтарына байланысты мынадай кезеңдерге бөлінеді:
1.Проблемалық ахуалдар туғызу жолын алдын ала дайындау.
2.Проблемалық сұрақтарды грамматикалық және стилистикалық жағынан дұрыс
құру.
3.Проблемалық мәселелерді шешу амалдарын күні бұрын дәл белгілеу.
4.Проблемалық сұрақтардың теориялық анықтамасын заңды түрде дәлелдеу.
Дәстүрлі оқыту әдісі бойынша мұғалім сабақ тақырыбын хабарлайды, мазмұнын
түсіндіреді, есептер шығартады, талдау жүргізеді, қорытынды жасайды. Ал,
оқушылар мұғалімнің әңгімесін тыңдайды, тапсырмаларды орындайды, керекті
әдеьиеттермен танысады. Мұнда игеруге тиісті оқу мазмұны күні бұрын
дайындалған күнінде оқушылардың қабылдауын талап етеді. Мұндай оқыту жүйесі
репродуктивтік немесе дайын білім беру әдісі деп аталады.Проблемалап оқыту
әдісінің екі түрлі айырмашылығы бар. Біріншісі, оқыту мақсатына байланысты,
мұнда оқу материалының мазмұны зерттеледі, ол белгілі бір дәрежеде
қорытылады. Нәтижесі практикада сыналып, оқу программаларына, оқулықтарға
және қосымша оқу құралдарына жазылады. Екіншісі, педагогикалық процесті
ұйымдастыру принципі тұрғысынан қарастырылады. Бұл кезде әдебиеттерде
дайындалып көрсетілген білім мазмұнының көшірмесін қайталап өз қалпында
түсіну талап етілмейді.Проблемалық ахуал - оқушылардың игерген білімі мен
іскерлікті қалыптастырудағы қажетті ұғымдар мен фактілердің арасындағы
сәйкессіздік. Информатика пәнінде оның негізгі көзі берілген есептің
математикалық моделін жасау, алгоритмін құру болып табылады. Бұл кезде
оқушылардың өзіндік шығармашылық әрекеті орындалады.Проблемалап оқыту
теориясының аумағында әлі де зерттеулерді қажет ететін көптеген мәселелер
бар. Бұл маңызды мәселелердің бірі - оқыту процесінде оқушының шығармашылық
қабілетін дамыту мәселесі. Оқу-тәрбиесінде мынандай өзекті проблемалар
бар:оқушылардың өз бетінше ойланып,әрекет етулері жеткіліксіз. Бұл
проблемаларды шешу үшін, білім үрдісінде инновациялық технологияларды оқып
үйреніп, өз іс-әрекетімде енгізу қажет деп ойлаймын.
Проблемалық оқыту-ойлау операциялары логикасы (талдау, қорытындылау және
тағы басқа) мен оқушылардың ізденіс әрекетінің заңдылықтарын (проблемалық
ситуация, танымдық қызығушылығының, қажетсінуінің және тағы басқа) ескере
отырып жасалған оқу мен оқытудың бұрыннан мәлім тілдерін қолдану
ережелерінің жаңа жүйесі. Сондықтан да көбінесе мектеп оқушыларының ойлау
кабілеттерін дамытады және сенімдерін қалыптастыруды қамтамасыз етеді.
Проблемалық оқыту əдісі негізінен екі функциясымен анықталады:
1. Ақыл-ой ізденісінің бағытын анықтау, яғни оқушылардың проблемаларды
шешудің амалдарын іздестіруі.
2.Оқушының жаңа білімді меңгерудегі танымдық қабілетін дамыту, оқу əрекеті
белседілігін қалыптастыру.Заманауи білімдендірудің мақсаты мамандарды
шығармашылыққа дайындау екені даусыз. Шығармашылық дегеніміз жаңалықты(жаңа
нысана, жаңа білім, жаңа проблема, жаңа әдіс ) ашу. Осыған орай,
проблемалық оқытудың өзі де шығармашыл процесс: бейқалыпты ғылыми-оқу
мәселені бейқалыпты әдістермен шешу. Соңғы кезде кең тараған оқу түрінің
мәні: мұғалім жаңа білімді дайын түрде баяндамай, оқушылардың алдына
проблемалық сұрақтарды қойып, оларды шешудің жолдары мен тәсілдерін іздеуге
бейімдейді.Аталмыш оқыту жаңадан ғана пайда болған жоқ. Кезінде бұған өз
үлес қосқан педагог-ғалымдар: Сократ, Руссо, Дистерверг, Ушинский. Мысалы,
Дистервергтің дәлелдеуінше, жаман ұстаз ақиқатты айта салады, жақсы ұстаз
оны іздеп табуды үйретеді.Мұғалім проблемалық оқытудың барысында оқушы
ойына, пікір қайшылықтарына дұрыс бағдар жасай отыра, жауап табу әдістерін
үйретеді. Әдетте, оқытудың бұл түрі жаңа оқу материалын түсіндіру кезеңінде
қолданылады. Сонымен, проблемалы оқытудың ерекшелігі: оқушыға дайын білім
берілмей, одан проблемаларды ізденіс арқылы шешу талап етіледі.
Проблемалық оқытудың күшті жақтары:
-Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін арттырады;
-Оқу еңбегіне қызығушылығын арттырады;
-Оларды өздігінен саналы жұмыс істеуге үйретеді;
-Берік білімге, оқытудың жоғары нәтижесіне жеткізеді.
Проблемалық оқытудың кемшіліктері:
-Оқушылардың танымдық іс-әрекетін басқаруға әлсіз ықпал ету;
-Мақсатқа жету үшін көп уақыт жұмсау.Қазіргі мектептерде түсіндірмелі және
проблемалық оқыту түрлері бірге қатар қолданылады.Білім беру – оқытудың
тәрбие мен дамытудың үздіксіз үдерісі. Белгілі балалар психологы
Д.Б.Эльконин дәлелдегендей, 3-10 жас аралығындағы балалар біріккен мәдени –
білім беру саласында ортақ өмірмен дами отырып, ортақ тәрбиеленіп, ортақ
оқып үйреніп өмір сүру керек. Яғни бұдан шығатын қорытынды – бұл
сабақтастықтың яғни бастауыш сатыда мазалайтын сұрақтар проблемалары біреу
ғана. Ол баланың тілін ой-өрісін, қиялы мен шығармашылығын дамыту болып,
жаңа заман талабына сай жан-жақты дамыған жеке тұлға ретінде оқытып
тәрбиелеу. Көрнекті психолог Л.С.Выготскийдің негізі бойынша Бала дамуының
ең шарықтау шегі – бұл тіл мен ойдың шығармашылығы деген екен.Оқу-
тәрбиесінде мынадай өзекті яғни актуальды жерлерінде проблемалар бар:
Оқушылардың өз бетінше ойланып, әрекет етулері жеткіліксіз.Бір оқу міндетін
басқа түрлі жолдармен өзгертіп, шеше білу қабілеттері, сонымен қатар
алынған білім-білік дағдыларын қазіргі өмір мен ғылым,техника
жаңалықтарымен байланыстырып, салыстырып, зерттеп өз болжамдарын жасау
қабілеттері әлі де төмен деңгейде. Ал мұның себебі қайда жатыр және бұл
проблемаларды шешу үшін, білім үрдісінде инновациялық технологияларды оқып
үйреніп өз іс-әрекетімде енгізу қажет деп ойлаймын.Білім берудің әр түрлі
нұсқадағы мазмұны, құрылымы, ғылымға және тәрбиеге негізделген жаңа
идеялар, жаңа технологиялар бар.Проблемалық оқыту теориясын В.Т. Кудрявцев,
И.Я.Лернер, М.И.Махмутов, А.М.Матюшкин, М.Н.Скаткин білікті маман жеке
тұлғасының қалыптасу тұжырымдамасын Л.А.Волович, Г.И.Ибрагимов,
Г.В.Мухаметзянова өз еңбектерінде жан-жақты зерттеген. Проблемалық оқыту
теориясының негізін қалаушылар оқудағы ойлану қызметі тек қана жаңа білімді
меңгеріп қана қоймай, сол мақсатқа жетудің жаңа тәсілдерін де үйрену деп
есептейді. А.М.Матюшкиннің анықтамасы бойынша, оқытудағы ойланудың негізгі
қызметі тек қана жаңа білім алып, жаңаша әрекет етуге мүмкіндік
беретіндігінде. Адам өміріндегі барлық білім жүйесі мен іс-әрекеті оның
ойлау қабілетінің нәтижесі. Адамның білімі оның ойлануының көрінісі, яғни
негізгі танымдық құралы.Жоғары білім беретін мектептің міндеттеріне сүйене
отырып, оқытудың дәстүрлі типін проблемалық оқытумен салыстырудан
шығарылған қорытындылар негізінде проблемалық оқытудың негізгі міндеттерін
тұжырымдауға болады. Оларды шартты түрде жалпы және арнайы қызметтерге
бөлеміз. Проблемалық оқытудың жалпы міндеттері:
- оқушылардың білім жүйелері мен ақыл-ой және практикалық қызмет тәсілдерін
меңгеру;
- танымдық дербестігі мен шығармашылық қабілеттерін дамыту;
- оқушылардың өз бетінше ойлау қабілеттерін дамыту.Бұған қоса проблемалық
оқытудың арнайы міндеттері төмендегідей болып бөлінеді:
- білімді шығармашылық меңгеру дағдыларына тәрбиелеу (логикалық әдістерді
немесе шығармашылық қызметтің жекелеген тәсілдерін қолдану);
- алған білімді шығармашылықпен қолдану дағдыларына (жаңа ситуацияларда)
және оқу проблемаларын шешу шеберлігіне тәрбиелеу;
- шығармашылық қызмет тәжірибесін қалыптастыру және жинақтау (ғылыми
зерттеу, практикалық проблемаларды шешу және шындық болмысты көркем
бейнелеу әдістеріне ие болу);Проблемалық оқыту технологиясы негізінде
оқушылардың білімді меңгерудің ғылыми дәрежесін арттыру екі әдіс арқылы
қамтамасыз етіледі:
Бірінші әдіс - оқытушының түсіндіруін күшейту. Әңгіме дәстүрлі оқыту
жағдайындағы оқыту материалын сипаттай түсіндіруден проблемалық оқыту
жағдайындағы дәлелді түсіндіруге көшу туралы болып отыр. Оқытушының негізгі
міндеті - түсіндіру жаңа сапаға ие болады, бұл сапа мыналармен сипатталады,
оқытушы:
а) өзі жасаған проблемалық ситуация арасында жаңа ұғымның мәнін
түсіндіреді;
ә) түсіндіре отырып, сол ғылым тарихында белгілі бір проблеманы шешуге алып
келген ғылыми зерттеудің жолдарын, логикасын көрсетеді.Меңгерудің ғылыми
дәрежесін арттырудың екінші әдісі - сабақ беру мен оқудың жаңа қатынасын
белгілеу, атап айтқанда, оқытушының түсіндірушілік міндетін орынды түрде
шектеп, оқу проблемаларын шешу жолымен студенттердің ұғымдарды өздігінен
ашу және түсіндіру жөніндегі іс-әрекетін кеңейту. Бұл анағұрлым маңызды
тәсіл болып табылады. Өйткені проблемалық оқыту процесінде жаңа ұғымдардың
мәнін студенттердің өздері продуктивтік шығармашылық қызмет барысында
(оқытушының көмегімен және басшылығымен) ашады, оның үстіне қызмет зерттеу
әрекеттерінің шеберліктері мен дағдыларын қалыптастырады, ал, білімді бір
ғана зердемен емес, өз ойының күш салуымен алады.Проблемалық оқыту –
ғылыми дүниетанымды қалыптастырудың негізгі тәсілі, ол адамның танымдық
және практикалық қызметін реттеп отыратын белгілі бір жеке бастық
субъективтік тұрғы ретінде ұғынылады,дүниетаным теориялық білімнің,
практикалық тәжірибенің, идеялық-эмоциялық бағалардың жоғары синтезі
ретінде анықталады.
1.2 Бастауыш сынып математикасын оқытуда жаңа технологияларды қолдану
Ақпараттық коммуникативтік технологияларды математика пәнін оқытуда
пайдаланудың мақсаты - білім алушылардың өз бетінше білім алу үрдісін
қалыптастыру. Бұл мақсатта тексеру бағдарламалары, электрондық оқулықтар,
видео сабақтар, анимациялық бейнелерді құру сияқты т.б. бағдарламалар
қызмет етеді.Математикадан сабақ беру әдістемесі педагогикалық ғылымдар
жүйесінің бір бөлігі болып табылады. Пән ерекшелігіне қарай математика
курсын толығымен компьютерлік негізінде ауыстыруға болмайды.
Математика-ерекше құдіретті ғылым ,ал математика пәнінің мұғалімі
баланың бойындағы ақыл,білім,парасат,сабырлық,шығарма шылық қасиеттерін
бойынан аша білетін тұлға.Қазіргі уақытта математика ғылымы кең етек алып
дамуда. Сондықтан математиканы оқытудың мазмұнын ашуды жүзеге асыру үшін
жаңа ақпараттық технология құралдары ауадай қажет.Қазіргі ақпараттық
технологияның озық жетістіктерін математика ... жалғасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы:Бастауыш мектептегі математика сабағында проблемалық оқыту
технологиясы.
Орындаған:Бейбіт А.
Тексерген:Газизова Д.К.
Саран-2022жыл.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1-бөлім. Бастауыш сыныпта математика сабағында проблемалық оқытудың
әдістері мен
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 5
1.1 Математика сабағында проблемалық оқытудың
ерекшеліктері ... ... ... ... .10
1.2 Бастауыш сынып математикасын оқытуда жаңа технологияларды
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
2-бөлім. Бастауыш мектептегі математика сабағында проблемалық оқыту
технологиясын
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...21
2.1 Математика сабағында жаңа ақпараттық технологияларды қолдана отырып
оқушылардың шығармашылықтарын
дамыту ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .24
2.2 Бастауыш сынып математика сабақтарында инновациялық технология
элементтерін
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...29
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..32
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..34
Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі: Мектепте математикалық білім беру
тұжырымдамасында оның негізгі мақсаттары – бұл оқушыларды математикалық
танымның әдіс-тәсілдері мен әдістеріне үйрету, олардың бойында
математикалық ойлау сапалары, сәйкес ойлау қабілеттері мен дағдыларын
қалыптастыру болып табылады. Бұл жұмыс саласының маңыздылығы математиканың
маңыздылығы мен қолданылуының артуымен күшейтіледі әртүрлі аймақтар ғылым,
экономика және өндіріс. Проблемалық-ізденіс әдістері: оқу материалын
проблемалық баяндау (эвристикалық әңгіме), оқу дискуссиясы, зертханалық
ізденіс жұмыстары (материалды зерделеу алдында), шағын топтардағы жұмыста
ұжымдық ақыл-ой әрекетін ұйымдастыру, ұйымдастыру-белсенді ойын, зерттеу.
Проблемалық тапсырма мен проблеманы ажырата білу керек. Мәселе кеңірек, ол
проблемалық тапсырмалардың дәйекті немесе тармақталған жиынтығына бөлінеді.
Проблемалық тапсырманы бір тапсырмадан тұратын есептің ең қарапайым, ерекше
жағдайы ретінде қарастыруға болады. Проблемалық оқыту оқушылардың
шығармашылық іс-әрекет қабілетін және оның қажеттілігін қалыптастыру мен
дамытуға бағытталған. Проблемалық оқытуды проблемалық тапсырмалардан
бастаған жөн, сол арқылы оқу міндеттерін қоюға негіз дайындайды.
Мақсаты:Бастауыш сынып математика сбағында проблемалық оқыту тәсілі
арқылы оқушылардың логикалық қабілеттерін,оқуға деген қызығушылықтарын
арттыру,проблемалық оқыту технологиясы арқылы оқушылардың білімге деген
құлшыныстарын ояту
Міндеттері:
-ғылыми әдістемелік әдебиеттердегі проблемалық оқыту технологиясының
негізін анықтау;
-оқушылардың математика сабағында проблемалық оқытудың жолдарын қарастыру.
Курстық жұмыстың құрылымы:Кіріспеден,екі бөлімнен,қорытындыдан және
пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1-бөлім. Бастауыш сыныпта математика сабағында проблемалық оқытудың
әдістері мен түрлері
Математиканы оқыту әдістемесі туралы түсінік 1703 жылы пайда болды.
Математика әдіснамасымен Л. Ф. Магнитский, П. С. Гурев, А. В. Грубя, В. А.
Евтушевский, В. А. Латишев, А. I. Голденберг, С. I. Шохор, Троцкий,
кейінірек М. I. Лоро, А. С. пчелка, А. М. Пышкало, Л. I. Скаткин, М. А.
Бантова, А. А. Столяр, В. А. Дрозда, А. Ш. Лебенберг, И. U. Бикбаева және
бірнеше ғалым, оның ішінде ғылыми-зерттеу институтының қызметкерлері
қатысты.Математиканы оқыту әдістемесі пәні құрылымдық ерекшеліктеріне қарай
үшке бөлінеді:
Бұл бөлімде математиканы оқытудың жалпы математикасы педагогика,
психология заңдары мен дидактикалық принциптер негізінде математика
ғылымының мақсатын, мазмұнын, формасын, әдістерін, оның құралдарының
әдіснамалық жүйесін ашады.Математиканы оқытудың арнайы математикасы Бұл
бөлімде математиканы оқытудың жалпы әдістерінің заңдары мен ережелерін
нақты тақырыптық материалдарға қолдану жолдары көрсетілген.
Математиканы оқытудың нақты әдістері.
A) Жалпы әдістеменің арнайы мәселелері.
B) Арнайы әдістеменің арнайы мәселелері.
Мысалы: 1-сыныпта математика сабағын жоспарлау - жалпы әдістеменің арнайы
мәселесі. Егер бұл 1-сыныпта оқушыларға қиылысу, 0 + 3 ... түсініктерін
енгізуге үйретілсе, бұл арнайы әдістеменің ерекше жағдайы.
Бастауыш мектепте математиканы оқыту әдістемесі Басқа пәндер, ең
алдымен математика пәні оның негізгі пәнімен тығыз байланысты.
Математиканың даму деңгейі әрдайым мектеп математикасы курсының мазмұнын
таңдауға әсер етті.Мысалға: XVIII Математикада натурал сан деп аталатын ХІХ
ғасырда олардың жиынтығы түсініліп, қарапайым арифметиканы оқытуда алғашқы
ондық сандардың әрқайсысын бірден құрастыруға арналған жаттығуларға үлкен
мән берілді.
Қазіргі математика натурал сандар ұғымына негізделген жиындар
теориясына негізделген. Ақырлы жиындардың элементтері арасында өзара
үйлесімді жиынды орнату өзара эквивалентті жиындардың кластарын бөлуге
мүмкіндік береді. Алайда, осы кластардың әрқайсысын сипаттайтын ортақ
бөлгіш натурал сандарды бөлуге мүмкіндік береді.Натурал сандардың табиғатын
осындай түсіну тәжірибеге салыстырылатын жиынтық элементтері арасындағы
өзара құнды үйлесімділік жаттығуларын енгізуге әкеледі.Мысалы: 1-сыныпқа
арналған заманауи математика оқулығының 5-бетіндегі оқушыларға арналған
тапсырмалар. Суретте қанша жеміс-жидек, көкөніс бар, оның саны қанша, күлге
қанша тауық алуға болады, қанша тауық бар, қанша катаклизм бар. Қай шеңбер
үлкен? Тақтада 16 қызыл, 7 көк шеңбер пісіріледі.
Осындай тапсырмаларды орындау балаларды жиынтық элементтері
арасында өзара құнды сәйкестікті орнатуға итермелейді, бұл натурал сандар
туралы түсінік қалыптастыруда маңызды.Математиканы оқыту әдістемесі жалпы
математика әдістемесіне байланысты. Жалпы математика әдіснамасымен
анықталған заңдылықтарды бастауыш математиканы оқыту әдістемесі жас
жүзушілердің жас ерекшеліктерін ескере отырып қолданады.
Бастауыш математиканы оқыту әдістемесі педагогика ғылымымен тығыз
байланысты және оның заңдылықтарына негізделген. Математиканы оқыту
әдістемесі мен педагогиканың арасында екі жақты байланыс бар.
Бір жағынан, математика әдістемесі жалпы педагогиканың теориясына
негізделген және осы негізде қалыптасады, бұл математиканы оқыту
мәселелерін шешуде әдістемелік және теориялық конвергенцияның тұтастығын
қамтамасыз етеді.
Екінші тоннан бастап, педагогика оның өміршеңдігі мен дәлдігін
қамтамасыз ететін жалпы заңдылықтарды қалыптастыруда арнайы әдістемелермен
алынған ақпаратқа сүйенеді.
Ол жалпылауда қолданылатын педагогикалық әдістердің тақырыптық
материалына негізделеді және өз кезегінде әдістерді дамытуда бағыттаушы
қызмет етеді. Математикалық әдістеме педагогикалық психологиямен және
жастар психологиясымен байланысты. Тәрбие мен білім берудің көптеген
мәселелерін шешуде педагогикалық психология мен жасөспірімдер
психологиясының көптеген білімдерін пайдалану қажет.
Жастар психологиясы білімнің әсерінен адамның рухани бейнесінің
қалыптасу заңдылықтарын, әр түрлі жастағы балалардың психологиялық
ерекшеліктерін, сонымен қатар балалардың білімі мен білігінің психологиялық
заңдылықтарын, олардың дербестігі мен шығармашылығының дамуын,
заңдылықтарын зерттейді. жеке даму.
Бастауыш математиканың әдістемесі ана тілін, жаратылыстану,
кескіндеме, коктейльдер және басқа ғылымдарды оқытудың басқа әдістерінің
әдіснамасымен байланысты. Мұғалім үшін пәнаралық байланыс орнату үшін оны
ескеру маңызды.
Жоғары сыныптарда пәнаралық байланыстарды орнату қиынырақ, өйткені
әр пәнді нақты мұғалім оқытады.
Бастауыш сыныптарда олай емес. Барлық пәндерді бір мұғалім
оқытады, сондықтан оның пәнаралық байланыс орнатуға мүмкіндігі бар.
Бастауыш білім берудің әртүрлі пәндерінің сабақтарында оқушылар
қоршаған оқиғалар мен құбылыстар, олардың қасиеттері туралы нақты түсінік
алады. Математиканың айрықша ерекшелігі - бұл математика заттық әлемнің
және оның кеңістіктегі ең жалпы аспектілеріне жатпайтындардың барлығына
қатысты объективті болмысты зерттеумен бір мезгілде зерттелетін оқиғалар
мен объектілердің тақырыптық мазмұнынан абстракцияланады. формасы мен
қатынастары. Бұл математиканың үлкен күші, яғни ұғымдардың абстракциясы мен
жалпылығы, және бұл басқа пәндермен жан-жақты байланыс пен байланыс
орнатудың мүмкіндігі.
Мұндай байланыстарды орнатуда сандар, арифметикалық амалдар,
геометриялық фигуралардың түсініктері мен элементтері, шамалар, пішіндер,
әртүрлі дағдылар мен дағдылар, іс-әрекет түрлері, оқыту формалары мен
әдістері сияқты жалпы фактілерге негізделуі мүмкін.
Математика оқушылардың жаратылыстану, география, тарих,
кескіндеме, сурет, еңбек, дене шынықтыру және басқа пәндер бойынша
білімдерін пайдаланады.
Осы пәндер туралы ақпарат арифметикалық есептер мен мысалдар үшін материал
бола алады. Мысалы, тарихи оқиғалар туралы білу, біздің елдің және басқа
елдердің шекараларының ұзақтығы, оккупацияланған территориялардың
келбеттері, өзендердің ұзындығы, таулардың биіктігі, теңіз күлінің ұзындығы
мен тереңдігі. Ол математика сабақтарында арифметикалық есептер мен
мысалдарды құрастыруда, сандарды салыстыру мен талдауда негізгі материал
бола алады.
Екінші жағынан, математикалық білімді басқа пәндерде кеңінен қолдану керек.
Мысалы, күл коктейлі сабағында жүзушілер математика сабағында қағаздан
гүлдер кесіп, пластилиннен дидактикалық материалдар жасайды. Сонымен қатар
олар төртбұрыш, үшбұрыш, тік бұрышты үшбұрыш, дөңгелек қарындаш сияқты
геометриялық фигураларды салады және айналдырады, оларды ажырата білуге
және оларды атауға үйренеді.
Математика сабақтарында жүзушілерге объектілердің келесідей шартты
белгілері, ұзын-қысқа, кең-тар, жуан-жіңішке және т.б. Күлді коктейль
сабағында жүзушілер ойыншықтар сияқты түрлі заттарды күшейтеді.
Жүзушілер қағаздың ортасына, үстіңгі, астыңғы, сол және оң
жақтарын көрсетуге үйренеді. Математика және сызу бойынша оқушылардың
білімін географияның кейбір тақырыптарын оқып үйренуде кеңінен қолдануға
болады, мысалы: масштабты есептеу, мектеп учаскесінің жоспары, қарапайым
тұрғын үй жоспары: масштаб ұғымы тек қана қалыптасады өлшеу дағдыларының
берік негізі. Дене шынықтыру сабағында жүзушілер сан туралы білімдерін
бекітеді. Бұл микрофондар өздерінің тақырыптық кеңселерін жүгіруде, осы
немесе басқа қашықтықта жүзуде, биіктікте немесе ұзындықта секіруде табады.
Математиканы оқыту мен ана тілі арасындағы байланыс ерекше. Математика
сабағында мұғалім оқушылардың математикалық сөйлеуін дамытады. Тақырыптық,
еркін математикалық сөйлеу математикалық ұғымдарды игеруге оң әсер еткен
сияқты. Математика мұғалімі оқушыларға есептер мен мысалдарды дұрыс шешіп
қана қоймай, дұрыс жазуға, сөйлемдерді дұрыс құруға үйретеді. Санды және
басқа математикалық терминдер мен өрнектерді жазу ана тілі сабағында
күшейтіледі. Математика сабақтарында алған білім оқу шеберханаларында,
мектептегі тәжірибелік алаңдарда, сондай-ақ жүзушілер өндірістік практикада
болатын өндірістік және ауылшаруашылық кәсіпорындарында қолданылады және
акционерлік қоғамдарда шоғырландырылады.
1.1 Математика сабағында проблемалық оқытудың ерекшеліктері
Проблемалық оқыту - мәні проблемалық ситуация туғызу мен оқушылардың
оқу проблемасын дербес шешулері бойынша іс-әрекеттерін басқару болып
табылатын оқыту түрі. Математиканы оқытудың саналық және белсенділік
қағидасының негізгі мақсаттарының бірі саналы және белсенді тұлға
қалыптастыру. Оқыту үрдісінде алған білімдерін саналы қабылдап,
мағынасын түсініп, қолдана білулерін үйрету керек. Оқыту үрдісіндегі
саналылық пен белсенділік оқу материалының түсінікті әрі тиянақты
болуын, математикалық ұғымдар мен сөйлемдердің мәнін түсінуді талап
етеді. Сондықтан оқушылар сабақ үстінде барынша белсенді де саналы
және өздігінен жұмыс істегендей, берілген тапсырманы өздерінше талдай
алатындай етіп ұйымдастыру керек. Математиканы оқытудың жалпы
әдістеріне проблемалық оқыту, эвристикалық әдіс, бағдарламалап оқыту
әдістері жатады. Проблемалық оқытудың мәні-мұғалім проблеманы өзі
қойып, өзі шешеді. Мұндағы басты проблема - теореманы дәлелдегенде
оны қалай дәлелдеу емес, дәлелдеуді қалай іздестіру, іздестіруге
оқушыларды қалай тарту мәселесі. Бұл әдістің
негізгі жетістігі дербестікке, шығармашылық еңбекке, фактілерді
бағалауға тәрбиелейді, проблемалық баяндау әдісін қолданғанда мұғалім-
ақпараттың негізгі көзі болып табылады.
Проблемалық оқыту әдісі - математикалық білім беру
үрдісінде
мұғалімнің жетекшілігімен, оқушылар алдына қойылған проблемалық
ситуацияны өз беттерімен шешіп, жаңа білім алу әдісі. Проблемалық оқыту
кезінде мұғалім материалды баяндап, неғұрлым күрделі ұғымдарды түсіндіре
отырып, сабақ үстінде ұдайы проблемалық ахуал туғызады.
Оқушылардың саналы да белсенділігі жеке басының математикаға
бейімділігіне, мұғалімнің педагогикалық шеберлігіне және т.б., факторларға
байланысты. Оқушылардың белсенділігін арттырудың бірі - өз бетінше сұрақ
қоя білуге, талдай білуге үйрету. Мысалы, белгілі бір есепті
шешкенде
қандай теореманы, қандай қасиетті, формулаларды пайдаланғанын, неге
пайдаланғанын білуі керек. Математиканы оқыту үрдісінде жаңа тақырыпты
түсіндіруде қызықтыратындай ұтымды әдіс қолданып, білімді өз бетімен
алатындай, өзіне жаңалық ашатындай етіп сабақты ұйымдастыру керек.
Белсенділік қағидасын жүзеге асыру үшін жаңа тақырыпты өткен
материалмен байланыстыру, өтіліп отыратын материалдың теориялық және
тәжірибелік мағынасын айқындау, білім жүйесінде алатын орнын көрсету.
Проблема деп шешілуі оқушылардан білім алу үшін белгілі әрекеттерді талап
егетін есептердің, тапсырмаларын, теориялық немесе тәжірибелік мәселелердің
әртүрлілігін түсінуге болады.Проблемалық оқытудың ерекшелігі - мұнда
мұғалім білімді дайын түрде баяндап бермейді, оқушылардың алдына
проблемалық міндет қояды. Шешімді және шешу құралдарын оқушы өзі іздестіруі
тиіс.Проблемалық оқыту бірнеше сатыдан тұрады: проблемалық жағдайды аңғару,
жағдайды талдау негізінде проблеманы тұжырымдау, болжаулар ұсынуды, оларды
алмастыру және тексеруді қамтып проблеманы шешу, шешімді тексеру. Бұл
процесс ойлау актісінің үш фазасымен ұқсастық бойынша өрістейді (С.Л.
Рубинштейн бойынша), ол проблемалық жағдайда пайда болып, проблеманы
аңғаруды, оны шешуді және соңғы ой тұжырымын қамтиды.Проблемалық оқыту
оқушылар үшін қиыншылық деңгейі бойынша әртүрлі болуы мүмкін, ол оның
проблеманы шешу үшін қандай және қанша іс-әрекеттер жүзеге асырылатынына
байланысты. В.А. Крутецкий оқушы мен мұғалімнің іс-әрекеттерін бөлу
негізінде дәстүрлі оқытумен салыстыра отырып, оқытудың проблемалығы
деңгейінің сызбасын ұсынды.Проблемалық оқытудың негізгі психологиялық және
педагогикалық мақсаттары:
-Оқушылардың шығармашылық ойлау қабілеттері мен дағдыларын дамыту;
-Оқушылардың белсенді ізденіс нәтижесінде игерген білімдері мен дағдылары
дәстүрлі оқыту әдістеріне қарағанда есте тез және берік сақталады;
-Түрлі проблемаларды көріп, қойып, шеше білетін белсенді оқушы тұлғасын
қалыптастыру;
Проблемалық оқытудың ең негізгі мақсаты-қазіргі заманғы ғылым
жетістіктеріне сүйене отырып, продуктивтік және творчестволық оқу
процесінің логикалық жолдарын баяндау. Міндеттер: мұғалімнің проблемалық
оқыту процесінің ұйымдастыруының негізгі тәсілдері мен формаларын көрсету,
оқытудың ғылымилық дәрежесін жоғарылатып, оқушылардың неғұрлым тиімді жалпы
дамуына жағдай тудыру.Проблемалық оқытудың мақсаты-ғылыми таным
нәтижелерін, білімдер жүйесін ғана меңгеріп қоймай, сонымен бірге бұл
нәтижелерге жету жолының өзі де, процесінде меңгеру, оқушының танымдық
дербестігін қалыптастырып, оның творчестволық қабілеттерін
дамыту.Проблемалық оқытуда мұғалімнің түсіндіруі мен оқушылардың
репродуктивтік қызметті талап ететін міндеттер мен тапсырмаларды орындауы
жоққа шығарылмайды.Проблемалап оқыту әдісін жүргізу дидактиканың
заңдылықтарына байланысты мынадай кезеңдерге бөлінеді:
1.Проблемалық ахуалдар туғызу жолын алдын ала дайындау.
2.Проблемалық сұрақтарды грамматикалық және стилистикалық жағынан дұрыс
құру.
3.Проблемалық мәселелерді шешу амалдарын күні бұрын дәл белгілеу.
4.Проблемалық сұрақтардың теориялық анықтамасын заңды түрде дәлелдеу.
Дәстүрлі оқыту әдісі бойынша мұғалім сабақ тақырыбын хабарлайды, мазмұнын
түсіндіреді, есептер шығартады, талдау жүргізеді, қорытынды жасайды. Ал,
оқушылар мұғалімнің әңгімесін тыңдайды, тапсырмаларды орындайды, керекті
әдеьиеттермен танысады. Мұнда игеруге тиісті оқу мазмұны күні бұрын
дайындалған күнінде оқушылардың қабылдауын талап етеді. Мұндай оқыту жүйесі
репродуктивтік немесе дайын білім беру әдісі деп аталады.Проблемалап оқыту
әдісінің екі түрлі айырмашылығы бар. Біріншісі, оқыту мақсатына байланысты,
мұнда оқу материалының мазмұны зерттеледі, ол белгілі бір дәрежеде
қорытылады. Нәтижесі практикада сыналып, оқу программаларына, оқулықтарға
және қосымша оқу құралдарына жазылады. Екіншісі, педагогикалық процесті
ұйымдастыру принципі тұрғысынан қарастырылады. Бұл кезде әдебиеттерде
дайындалып көрсетілген білім мазмұнының көшірмесін қайталап өз қалпында
түсіну талап етілмейді.Проблемалық ахуал - оқушылардың игерген білімі мен
іскерлікті қалыптастырудағы қажетті ұғымдар мен фактілердің арасындағы
сәйкессіздік. Информатика пәнінде оның негізгі көзі берілген есептің
математикалық моделін жасау, алгоритмін құру болып табылады. Бұл кезде
оқушылардың өзіндік шығармашылық әрекеті орындалады.Проблемалап оқыту
теориясының аумағында әлі де зерттеулерді қажет ететін көптеген мәселелер
бар. Бұл маңызды мәселелердің бірі - оқыту процесінде оқушының шығармашылық
қабілетін дамыту мәселесі. Оқу-тәрбиесінде мынандай өзекті проблемалар
бар:оқушылардың өз бетінше ойланып,әрекет етулері жеткіліксіз. Бұл
проблемаларды шешу үшін, білім үрдісінде инновациялық технологияларды оқып
үйреніп, өз іс-әрекетімде енгізу қажет деп ойлаймын.
Проблемалық оқыту-ойлау операциялары логикасы (талдау, қорытындылау және
тағы басқа) мен оқушылардың ізденіс әрекетінің заңдылықтарын (проблемалық
ситуация, танымдық қызығушылығының, қажетсінуінің және тағы басқа) ескере
отырып жасалған оқу мен оқытудың бұрыннан мәлім тілдерін қолдану
ережелерінің жаңа жүйесі. Сондықтан да көбінесе мектеп оқушыларының ойлау
кабілеттерін дамытады және сенімдерін қалыптастыруды қамтамасыз етеді.
Проблемалық оқыту əдісі негізінен екі функциясымен анықталады:
1. Ақыл-ой ізденісінің бағытын анықтау, яғни оқушылардың проблемаларды
шешудің амалдарын іздестіруі.
2.Оқушының жаңа білімді меңгерудегі танымдық қабілетін дамыту, оқу əрекеті
белседілігін қалыптастыру.Заманауи білімдендірудің мақсаты мамандарды
шығармашылыққа дайындау екені даусыз. Шығармашылық дегеніміз жаңалықты(жаңа
нысана, жаңа білім, жаңа проблема, жаңа әдіс ) ашу. Осыған орай,
проблемалық оқытудың өзі де шығармашыл процесс: бейқалыпты ғылыми-оқу
мәселені бейқалыпты әдістермен шешу. Соңғы кезде кең тараған оқу түрінің
мәні: мұғалім жаңа білімді дайын түрде баяндамай, оқушылардың алдына
проблемалық сұрақтарды қойып, оларды шешудің жолдары мен тәсілдерін іздеуге
бейімдейді.Аталмыш оқыту жаңадан ғана пайда болған жоқ. Кезінде бұған өз
үлес қосқан педагог-ғалымдар: Сократ, Руссо, Дистерверг, Ушинский. Мысалы,
Дистервергтің дәлелдеуінше, жаман ұстаз ақиқатты айта салады, жақсы ұстаз
оны іздеп табуды үйретеді.Мұғалім проблемалық оқытудың барысында оқушы
ойына, пікір қайшылықтарына дұрыс бағдар жасай отыра, жауап табу әдістерін
үйретеді. Әдетте, оқытудың бұл түрі жаңа оқу материалын түсіндіру кезеңінде
қолданылады. Сонымен, проблемалы оқытудың ерекшелігі: оқушыға дайын білім
берілмей, одан проблемаларды ізденіс арқылы шешу талап етіледі.
Проблемалық оқытудың күшті жақтары:
-Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін арттырады;
-Оқу еңбегіне қызығушылығын арттырады;
-Оларды өздігінен саналы жұмыс істеуге үйретеді;
-Берік білімге, оқытудың жоғары нәтижесіне жеткізеді.
Проблемалық оқытудың кемшіліктері:
-Оқушылардың танымдық іс-әрекетін басқаруға әлсіз ықпал ету;
-Мақсатқа жету үшін көп уақыт жұмсау.Қазіргі мектептерде түсіндірмелі және
проблемалық оқыту түрлері бірге қатар қолданылады.Білім беру – оқытудың
тәрбие мен дамытудың үздіксіз үдерісі. Белгілі балалар психологы
Д.Б.Эльконин дәлелдегендей, 3-10 жас аралығындағы балалар біріккен мәдени –
білім беру саласында ортақ өмірмен дами отырып, ортақ тәрбиеленіп, ортақ
оқып үйреніп өмір сүру керек. Яғни бұдан шығатын қорытынды – бұл
сабақтастықтың яғни бастауыш сатыда мазалайтын сұрақтар проблемалары біреу
ғана. Ол баланың тілін ой-өрісін, қиялы мен шығармашылығын дамыту болып,
жаңа заман талабына сай жан-жақты дамыған жеке тұлға ретінде оқытып
тәрбиелеу. Көрнекті психолог Л.С.Выготскийдің негізі бойынша Бала дамуының
ең шарықтау шегі – бұл тіл мен ойдың шығармашылығы деген екен.Оқу-
тәрбиесінде мынадай өзекті яғни актуальды жерлерінде проблемалар бар:
Оқушылардың өз бетінше ойланып, әрекет етулері жеткіліксіз.Бір оқу міндетін
басқа түрлі жолдармен өзгертіп, шеше білу қабілеттері, сонымен қатар
алынған білім-білік дағдыларын қазіргі өмір мен ғылым,техника
жаңалықтарымен байланыстырып, салыстырып, зерттеп өз болжамдарын жасау
қабілеттері әлі де төмен деңгейде. Ал мұның себебі қайда жатыр және бұл
проблемаларды шешу үшін, білім үрдісінде инновациялық технологияларды оқып
үйреніп өз іс-әрекетімде енгізу қажет деп ойлаймын.Білім берудің әр түрлі
нұсқадағы мазмұны, құрылымы, ғылымға және тәрбиеге негізделген жаңа
идеялар, жаңа технологиялар бар.Проблемалық оқыту теориясын В.Т. Кудрявцев,
И.Я.Лернер, М.И.Махмутов, А.М.Матюшкин, М.Н.Скаткин білікті маман жеке
тұлғасының қалыптасу тұжырымдамасын Л.А.Волович, Г.И.Ибрагимов,
Г.В.Мухаметзянова өз еңбектерінде жан-жақты зерттеген. Проблемалық оқыту
теориясының негізін қалаушылар оқудағы ойлану қызметі тек қана жаңа білімді
меңгеріп қана қоймай, сол мақсатқа жетудің жаңа тәсілдерін де үйрену деп
есептейді. А.М.Матюшкиннің анықтамасы бойынша, оқытудағы ойланудың негізгі
қызметі тек қана жаңа білім алып, жаңаша әрекет етуге мүмкіндік
беретіндігінде. Адам өміріндегі барлық білім жүйесі мен іс-әрекеті оның
ойлау қабілетінің нәтижесі. Адамның білімі оның ойлануының көрінісі, яғни
негізгі танымдық құралы.Жоғары білім беретін мектептің міндеттеріне сүйене
отырып, оқытудың дәстүрлі типін проблемалық оқытумен салыстырудан
шығарылған қорытындылар негізінде проблемалық оқытудың негізгі міндеттерін
тұжырымдауға болады. Оларды шартты түрде жалпы және арнайы қызметтерге
бөлеміз. Проблемалық оқытудың жалпы міндеттері:
- оқушылардың білім жүйелері мен ақыл-ой және практикалық қызмет тәсілдерін
меңгеру;
- танымдық дербестігі мен шығармашылық қабілеттерін дамыту;
- оқушылардың өз бетінше ойлау қабілеттерін дамыту.Бұған қоса проблемалық
оқытудың арнайы міндеттері төмендегідей болып бөлінеді:
- білімді шығармашылық меңгеру дағдыларына тәрбиелеу (логикалық әдістерді
немесе шығармашылық қызметтің жекелеген тәсілдерін қолдану);
- алған білімді шығармашылықпен қолдану дағдыларына (жаңа ситуацияларда)
және оқу проблемаларын шешу шеберлігіне тәрбиелеу;
- шығармашылық қызмет тәжірибесін қалыптастыру және жинақтау (ғылыми
зерттеу, практикалық проблемаларды шешу және шындық болмысты көркем
бейнелеу әдістеріне ие болу);Проблемалық оқыту технологиясы негізінде
оқушылардың білімді меңгерудің ғылыми дәрежесін арттыру екі әдіс арқылы
қамтамасыз етіледі:
Бірінші әдіс - оқытушының түсіндіруін күшейту. Әңгіме дәстүрлі оқыту
жағдайындағы оқыту материалын сипаттай түсіндіруден проблемалық оқыту
жағдайындағы дәлелді түсіндіруге көшу туралы болып отыр. Оқытушының негізгі
міндеті - түсіндіру жаңа сапаға ие болады, бұл сапа мыналармен сипатталады,
оқытушы:
а) өзі жасаған проблемалық ситуация арасында жаңа ұғымның мәнін
түсіндіреді;
ә) түсіндіре отырып, сол ғылым тарихында белгілі бір проблеманы шешуге алып
келген ғылыми зерттеудің жолдарын, логикасын көрсетеді.Меңгерудің ғылыми
дәрежесін арттырудың екінші әдісі - сабақ беру мен оқудың жаңа қатынасын
белгілеу, атап айтқанда, оқытушының түсіндірушілік міндетін орынды түрде
шектеп, оқу проблемаларын шешу жолымен студенттердің ұғымдарды өздігінен
ашу және түсіндіру жөніндегі іс-әрекетін кеңейту. Бұл анағұрлым маңызды
тәсіл болып табылады. Өйткені проблемалық оқыту процесінде жаңа ұғымдардың
мәнін студенттердің өздері продуктивтік шығармашылық қызмет барысында
(оқытушының көмегімен және басшылығымен) ашады, оның үстіне қызмет зерттеу
әрекеттерінің шеберліктері мен дағдыларын қалыптастырады, ал, білімді бір
ғана зердемен емес, өз ойының күш салуымен алады.Проблемалық оқыту –
ғылыми дүниетанымды қалыптастырудың негізгі тәсілі, ол адамның танымдық
және практикалық қызметін реттеп отыратын белгілі бір жеке бастық
субъективтік тұрғы ретінде ұғынылады,дүниетаным теориялық білімнің,
практикалық тәжірибенің, идеялық-эмоциялық бағалардың жоғары синтезі
ретінде анықталады.
1.2 Бастауыш сынып математикасын оқытуда жаңа технологияларды қолдану
Ақпараттық коммуникативтік технологияларды математика пәнін оқытуда
пайдаланудың мақсаты - білім алушылардың өз бетінше білім алу үрдісін
қалыптастыру. Бұл мақсатта тексеру бағдарламалары, электрондық оқулықтар,
видео сабақтар, анимациялық бейнелерді құру сияқты т.б. бағдарламалар
қызмет етеді.Математикадан сабақ беру әдістемесі педагогикалық ғылымдар
жүйесінің бір бөлігі болып табылады. Пән ерекшелігіне қарай математика
курсын толығымен компьютерлік негізінде ауыстыруға болмайды.
Математика-ерекше құдіретті ғылым ,ал математика пәнінің мұғалімі
баланың бойындағы ақыл,білім,парасат,сабырлық,шығарма шылық қасиеттерін
бойынан аша білетін тұлға.Қазіргі уақытта математика ғылымы кең етек алып
дамуда. Сондықтан математиканы оқытудың мазмұнын ашуды жүзеге асыру үшін
жаңа ақпараттық технология құралдары ауадай қажет.Қазіргі ақпараттық
технологияның озық жетістіктерін математика ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz