Сабақ типтері және құрылымы


Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігі
Абай Құнанбаев атындағы
Саран жоғары гуманитарлы-техникалық колледжі КМҚК
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Сабақ типтері және құрылымы
Орындаған:
Тексерген:
Саран 2024ж.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1-бөлім. Сабақтың типтері, құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.1 Педагогикалық кеңістіктегі заманауи сабақ құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... .7
1.2 М.И.Махмутовтың классификациясы бойынша сабақтың типтері ... ... ...11
2-бөлім. Сабақтың құрылысы мен оны ұйымдастыру ерекшеліктері ... ... ... ..18
2.1 Сабақ, оған қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22
2.2 Сыныптан тыс жұмыстар, экскурсия, практикумдар ... ... ... ... ... ... ... ... ...25
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі: Педагогика тарихында алуан түрлі оқыту нысандары болды. Олардың пайда болуы, дамуы, кейбіреулерінің жойылуы қоғамның талабына байланысты еді.Әр заман оқытуды ұйымдастыруға әсер етті. Нәтижесінде педагогика ғылыми тәжірибеден көптеген деректер жинады.Баланы оқытуды ұйымдастырған алуан түрлі жұмыстар зерттеліп, олардың ішінен қазіргі заманға лайықтылары іріктелді.Мектепте оқитын оқушылардың саны, олардың оқитын жерлері, оқу жұмысының ұзақтығы зерттеліп, баланы жекелеп оқыту, топты, ұжымды оқыту, сыныпта, сыныптан тыс, мектепті, мектептен тыс жерлерде оқыту жолдары анықталды.Баланы жекелеп оқыту өте ерте кезден бар. Ол тапсырманы мұғалімнің не өзінің үйінде орындайды. Тапсырма мұғалім оқулығынан беріледі. Жекелеп оқыту қазір де қолданылады. Қазіргі кездегі сабақты жетілдіру жұмыстарының ішіндегі негізгі мәселелерінің бірі - оның түрлері мен құрылымы.Мектеп тәжірибесінде бір типті сабақтар болмайды. Сондықтан, оқыту жұмысын жүйелі әрі нәтижелі жүргізу үшін, оны топтастырудың мәні орасан зор. Сол себептен әрбір мұғалімнің сабақ классификациясын ойдағыдай білуі шарт.Сабақ классификациясы (жіктелуі) - сабақтарды құрылысы жөнінен топастыру, түрге бөлу. Әр мұғалім өз сабағын өткізбес бұрын, сабақ жоспарын құруда сыныпта оқитын оқушылардың жас және психологиялық ерекшеліктері мен мүмкіндіктерін ескеруі тиіс. Мұғалім өз сабағын жоспарлап, парктикалық тұрғыдан өткізген кезде оның барлық элементтері жүзеге аспағандығын сабақты өткізіп болған соң бірден байқайды. Бұның басты себебі - біз бір сабақта барлығын, ең жақсысын, ең тиімдісін қолданғымыз келеді, дей тұрғанымен оның барлығын бір сабаққа кіріктіру мүмкін емес, ол циклдік тұрғыда біртіндеп жүзеге асырылуы қажет.Қазіргі жаңартылған білім беру мазмұнының талаптары бойынша сабақ үш кезеңнен тұрады: сабақтың басы, сабақтың ортасы және сабақтың соңы. Мұғалім қысқа мерзімді жоспарда оқу бағдарламаларының мақсаттарын сыныптағы оқушылардың потенциалын ескере отырып, оны сабақтың мақсатына айналдырады. Ал сабақтың мақсаты оқушылар оған жете алатындай, оқу бағдарламасына сай болуы шарт.
Курстық жұмыстың құрылымы:Кіріспеден,екі бөлімнен,қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1-бөлім. Сабақтың типтері, құрылымы
Сабақ құрылымы деп сабақтың барысында (45 минут) оның құрамды бөліктерінің, кезеңдерінің бір-бірімен ұштасып, белгілі тәртіппен жүзеге асырылуын айтады. Әрбір сабақ белгілі объективті элементтерден құрылады, біржағынан сан алуан түрлігімен, екінші жағынан уақыт аралығындағы өзара қарым-қатынаспен ерекшеленеді. Осыған байланысты сабақтың типологиясы (типтері) сан алуан. Егер сабақтың элементтерін оның бөлігі ретінде қарастырсақ, олардың жеке және тұтас, оны әрі қарай бөлінбейтінін ескерсек, онда тәжірибеде жиі кездесетін элементтерді (немесе дидактикалық міндеттер)Олар сабақтың этаптары деп аталып мынандай болып келеді:
1.Сабақты ұйымдастыру бөлімі (сабақтың тақырыбын белгілеп, оның мақсат, міндеттерін тұжырымдау).
2. Сабақта үй тапсырмасын тексеру.
3.Жаңа білімді немесе оқу материалын баяндау, түсіндіру.
4. Жаңа білімді пысықтау, бекіту (ауызша, жазбаша жат-тығулар жасау, тәжірибелік және зертханалық жұмыстар жүргізу).
5. Қорытындылау (оқушылар білімін бағалау), сабақтың аяқталуы.
6. Үйге тапсырма беру, оны түсіндіру.
Сабақ құрылымын белгілеу оқу жұмысын неғұрлым айқын және дұрыс ұйымдастыру үшін маңызы ерекше. Мұның өзі мұғалімнің сабақ жоспарын құрудағы аса елеулі кезеңі болады. Сөйтіп, сабақ түрін жіктеу және құрылымын құру өзара байланысты, бірақ әрқайсысының өзіне тән өзгешелігі болады. Қазіргі таңда отандық оқу орындарында мұғалімдер сабақтың әртүрлі формаларын, әдістерін, түрлерін қолдануда.
Сабақтың нұсқасын таңдаған кезде сынып ұжымының жеке ерекшеліктері, әрбір жеке мүшесі, жас және физиологиялық ерекшеліктері ескеріледі.
1.1 Педагогикалық кеңістіктегі заманауи сабақ құрылымы
Заманауи сабақ - оқушылардың қызығушылығын арттырудың жоғарғы шегіне жету мақсатында әр түрлі жаңашыл, инновациялық технологияны қолдану болып табылады. Заманауи сабақтың тиімділігін дәстүрлі сабақпен салыстырғанда ғана түсінуге болады. Дәстүрлі сабақ - мұғалімге бағынатын оқушылардың тәртібімен, тіл алғыштығымен, нәтижелігімен сипатталатын сабақ. Ал заманауи сабақты мұғалім оқушының білімді өзі алу мүмкіндігі болатындай етіп ұйымдастырады. Оқушы еңбек жасап, іздене отырып, өз жұмысына өзі баға береді, әр оқушының интеллектуалды және шығармашылық мүмкіндіктері анықталады.
Заманауи сабақтың оқушыдан талап ететіні:
- Оқуда жетекшілікті қабылдау;
- Оқуда жетекшілікті іздеу;
- Өз оқуы үшін жауапкершілікті өзіне алу;
- Өздігінен басқара алуын көрсету;
- Өз оқуын бағалау және оқуды жалғастыру үшін қажетті оқудағы қажеттіліктерді анықтау.
Заман ағымына қарай әрбір ұстаз үнемі өз білімін жетілдіруге, іс-тәжірибесін өзгертуге, оқыту үрдісін жаңаша ұйымдастыруға, сабақ үрдісінде оқушылардың іс-әрекетін дұрыс ұйымдастыра білуге міндетті. Біздің колледждегі оқытушыларымыз да заман ағымына қарай жаңашылдықты жатсынбай, заманауи әдіс-тәсілдерді үйреніп, сабақта жаңашыл әдіс-тәсілдерді тиімді қолданып келеді. Колледж ішілік өзара сабаққа қатысу шараларына қатыса отырып, түрлі коучингтерге, сонымен қатар өзімізде ұйымдастыра отырып өз біліктілігімізді үнемі арттыруға әбден абзалмыз. Өз іс-тәжірибемде жаңа әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы тек заманауи сабақтарды өткізіп отыруға тырысамын. Заманауи сабақтың негізгі нысаны білімалушылардың өздігінен әрекет етуіне ықпал жасау. Сол себепті білімалушыларға кеңінен жеке тапсырмаларды ұсынуға тырысамын. Және де топтық жұмыстары да ұсынылып отырады, себебі студенттер бір-бірімен дұрыс қарым-қатынас орнатуға, бірлесе отырып жұмыс жасауына септігімді тигізгім келеді. Оқушыларымның сабақ үстінде өз ойларын еркін айтып, берілген тапсырмаларды аса қызығушылықпен орындайтынын байқаймын. Психология пәнінен білімалушылардың шығармашылық, зияткерлік ой қабілетін дамыту үшін, түрлі практикалық тапсырмаларды білімалушылардың өздері құрастыруын талап етемін, және же сабақ барсында білімалушылар бір-бірімен алмасады, сонымен қатар өздерін бағалай білу қабілетін дамыту үшін, сабақты қорыту мақсатында түрлі рефлексияларды да ұсынамын. Рефлексия арқылы білімалушылар өздерініе адекватты түрде баға беруге, өз ойын толық жеткізуге, сабақтың дәйектілігін, өзектілігін анықтай алады. Қай әдісті пайдалансақ та алға қойған мақсат - біреу. Ол - оқу бағдарламасының материалдық мазмұнын білімалушының бойына сіңіру, өмірдің барлық саласында белсенді, шығармашылық іс-әрекетке қабілетті, еркін және жан-жақты жетілген тұлға тәрбиелеу.Жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы дамыта оқыту, дара тұлғаға бағыттап, оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу-тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігі мен сапасын жоғарылату - бүгінгі күннің басты талабы.Қазіргі заман оқытушы тек өз пәнінің терең білгірі болу емес, тарихи-танымдық, педагогикалық-психологиялық сауатты, саяси-экономикалық білімді және ақпараттық-коммуникациялық білімді және ақпараттық-коммуникациялық технологияны жан-жақты меңгерген ақпараттық құзырлы маман болу керек.Біздің мемлекетімізде жаңа ақпараттық құралдардың дамып келе жатқаны сөзсіз. Қазіргі заман педагогтарына компьютер және мультимедиялық құралдарды қолданудың сабақ өту барсында өте тиімді тәсіл екені белгілі.Бұл құралдың қуаттылығы соншалықты онымен бірге білім жүйесіне жаңа әдістермен бірге әлемдік ойлаудың жаңа идеологиясы (шығармашылығы) енгізілді.Бұл жұмыстың басты мақсаты компьютер желісін және мультимедиялық - электрондық құралдарды арнайы пәндер сабағында тиімді қолдану, нақтылап айтқанда арнайы пән сабағында презентацияларды және мультимедиялық - электрондық құралдарды колледж қабырғасында және білім беру процесінде терең қолдана білу қажет.Педагогика ғылымында баланы оқыту мен тәрбиелеудің міндеті жан-жақты дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру болғандықтан, жаңа технология бойынша әдістемелік жүйенің басты бөлігі оқыту мақсаты болып қалады. Сондықтан танымдылық іс-әрекеті белгілі бір дәрежеде белсендірілуі қажет. Бұл әдістемелік жүйенің басқа бөліктерінің де (мазмұн, әдіс, оқыту түрі мен құралдарының) өзара байланысы қалпында өзгертілуін талап етеді. Мұны орындау үшін төмендегідей ұстанымдар жүзеге асуы тиіс.
1. Оқушылардың өзіндік іздену іс-әркетінің әдістерін меңгеру талап етіледі. Өйткені бұл әдістердің күнделікті пайдаланып жүрген оқыту әдістерінен айырмашылығы бар. Яғни жаңа жағдайдағы "оқыту әдістемесі" деп отырғанымыз: "оқушы - оқытушы" ұстанымының өзара тығыз байланыстылығы. Демек, мұнда бірінші орында оқушы тұрады және оның өз бетімен білім алудағы белсенділігіне баса назар аударылады.
2. Жаңаша оқытудың негізгі түрлері: оқытудың дербес және топтық түрлері болып табылады. Бұл жерде алға қойылатын басты мақсат - оқушыға деген сенім, оның өз ісіне жауап беру мүмкіндігіне сүйеніп беделі мен қадір-қасиет сезімін дамыту. Ал оқытудың фронтальды түрі көбінесе, бағыт беру, талқылау және түзету енгізуде ғана пайдаланылады.
3. Жаңа технологияның мақсаты бойынша "оқытуды ізгілендіру" қажет. Бұл үшін оқу құралдары оқушылардың өздігінен танымдық іс-әрекетін жүргізе алатындай болуы керек. Бұрынғы дәстүрлі оқулықтар мұндай талапты қанағаттандыра алмайды, сондықтан оқушылардың өз бетімен білім алуына аса бейімделген жаңа типтегі оқулықтар керек-ақ.Ендеше оқушылардың білім, білік, дағдыларын жетілдіру үшін оқытудың жаңа технологиясы негізінде дифференциалдық және дербес деңгейлік ұстанымдарының талаптарына сәйкес өткізілетін әр түрлі сабаққа арналған жаңа ұрпаттағы оқулықтар мен оқу құралдары қажет. Бұлар - әңгімелесуші-оқулықтар мен оларға қосымша төрт деңгейдегі тапсырмалар берілген жұмыс дәптерлері.Әңгімелесуші-оқулық бойынша жаңа тақырыпты өз бетімен меңгеріп, анықтама мен ережелерін өзі шығарады. Қарапайым жаттығу-мысалдармен оларды бекіткеннен кейін жұмыс дәптерлеріндегі деңгейлік тапсырмаларды орындауға көшеді.Оқытудың жаңа технологиясы жағдайында оқушылардың өздігінен жүргізетін танымдық іс-әрекеті үшін тапсырмалар күрделілігі төрт деңгей бойынша құрастырылып, ондағы барлық деңгейдегі тапсырмалар қызғылықты мазмұндалған болса оқушыларда ынталану пайда болады. Мұндай жаңа технология бойынша сабақ беріп жүрген оқытушылар үзіліс кезінде де оқушылардың сабақтан бас алмайтындығын айтады. Өйткені оқушылар өзара бәсекелесе отырып жұмбақ, сөзжұмбақ, ребус, басқатырғыштар сияқты әр деңгейдегі тапсырмаларды шешуге ұмтылатыны даусыз. Бұл жерде "үлгерімі кейіндеп қалып, өз құрбыларын белгілі бір себептермен қуып жете алмайтын оқушылармен қалай істеуіміз қажет?" деген сұрақ туады. Бұл мәселенің де оңды шешуі қарастырылған.
1.2 М.И.Махмутовтың классификациясы бойынша сабақтың типтері
Өткiзiлетiн оқу жұмыстарын логикалық мазмұны мен танымдық iс-әрекеттер сипатына орай топтау. Бұл тұрғыдан келесi сабақ типтерi бөлiнген: 1) кiрiспе, 2) материалмен алғашқы таныстыру, 3) жаңа бiлiмдердi игеру, 4) игерiлген бiлiмдердi тұрмыста қолдану, 5) дағдылар қалыптастыру, 6) бекiту, қайталау және қорытындылау, 7) бақылау, 8 ) аралас. Аралас сабақ - практикада алуан түрлі элементтері және өзара әрекеті арқылы кең тараған. Тек солай, үй жұмысын (сабақтың басында немесе кейін) оқытушы-консультанттардың тексеруі мұғалімнің осы деректерге сүйеніп оқытушылардың жіберген кемшіліктерін бақылау мақсатында қолданады. Әртүрлі жағдаяттық жағдайда оқыту материалын игеру сапасын бекіту, тексеру, мұндай қатынас сабақтың тиімділігін арттырады. Сабақта жаңа білімді игеру. Ілгеріде меңгерілген білімге сүйеніп, оқытушыларды белсенді қатыстырып, жеке дара, бірлесіп, топ арқылы тапсырманы жедел орындау. Үнемі оқытушылардың фронтальды жеке, ұжымдық танымдық іс-әрекетін бірлікте қарау. Мұғалім әртүрлі әдістермен жұмыс істейді: лекция, түсіндіру, эвристикалық әңгіме, бірлесіп, топта белгілі тапсырма бойынша экспериментті қою, жүргізу.
Сабақты бекіту және білімді жүйелеу, білік пен дағдыны қалыптастыру. Сабақтың мұндай типін жоспарлағанда алдымен қайталау және білімді жүйелеу және тексеру.
Оқытушылардың сабақта білімін тексеру және бағалау. Бұл аралас сабақтың белгісі: өздігінен жұмыс істеу сабағы, бақылау жұмысы, практикум, сынақ сабағы, тест арқылы тексеру, оқытушылар алған білімдері негізінде, білімін қорытындылайды, бекітеді, дағды, біліктерін өзгермелі жағдаятта дамытады (мысалы, диффренциалды тапсырманы орындау).Сабақта Оқытушылардың іс-әрекетіне және өзара араласуына педагогикалық басшылық. Сабақтың құрылымы оқытушылардың оқыту жұмысында орындалады. Қазіргі ғылыми әдебиеттер мен педагогикалық практикада оқытудың үш формасына тоқталады - фронтальды, жеке, топтық.
Фронтальды жұмыс - бүкіл сынып мұғалімнің басшылығымен іс-қимылы. Мұғалім оқытушылардың көршілігін жұмысқа тартып, олардың таным мүмкіншілігін, қабілет, дәрежесін ескеру қажет. Сондықтан сабаққа дайындалып, жоспарлағанда әртүрлі оқыту жағдаятын, сабақтың дидактикалық міндетін шешуге бағыттау (тапсырманы іріктеу, сыныптын қайта информациялық хабар алу, кездескен қиындыққа көмектесу, дидактикалық ойындар өткізу т.б.) Ең бастысы оқытушыларды өздігінен қорытынды жасауға талаптандыру (егер мұғалім өзі жасағанда).
Жеке - әр оқытушының өздігінен жұмысын белгілеу, олардың дара дайындығы мен мүмкіншілігіне қарай. Жек жұмысқа үлкен мүмкіншілік тудыратын бағдарламамен оқыту, дидактикалық міндеттерді шешуге, сабақтың әр кезеңінде жеке жұмыстар жүргізу қажет. Жеке жұмыстарды ұйымдастыруда мұғалім тарапынан, оқытушы - консультант көмектеседі.
Топтық жұмыста оқытушылар 4-6 адамнан жеке бірлесіп (динамикалық және аралас құрылыммен) істейді. Топ сабақта алынған тапсырма немесе жоспар бойынша істейді.Топтық жұмыс мұғалім мен оқытушылар үшін күрделі, олардың күні бұрын психологиялық, дидактикалық және технологиялық дайындығын, алгоритмдік білімді қажетсінеді.
Мұнымен қатар авторлар (М.Д. Виноградов, М.А. Данилов, И.Б. Первин, Ю.Б. Зотов, В.В. Котов, Н.Н. Хан, Г.К. Селевко, В.К. Дъяченко т.б.) топтық жұмыспен фронтальды және жеке жұмыстың ең бастысы білім беру мен оқытудың мүмкіндігін тудыру. Бұл оқытушылардың іс-әрекетінде оларды объектіден субъектіге айналдыру. Мұғалімнің көңіл аударатын жері: оқытушылары түсініп белгілі бір шеңберде жеке іс-әрекет, оқыту ықпалдастығында (оқытушы-консультант, оқытушы-лаборант, оқытушы - ассистент т.б. іскерлік дағды, пікірлесуге, жолдасына көмектесу, оның жұмысын бағалау, дискуссия ұйымдастырып қатысу.
Сабақтың дидактикалық және психологиялық құрылымының арақатысы. Сабақтың қиындығы, оның көп мәселелігі Оқытушылардың танымдық іс-әрекетін жоғарлатуға әсер етеді. Педагогтар бүгінгі күні ғылыми-практикалық тұрғыдан негізгі екі мәселені шешуде:
Тұтас педагогикалық процестің теориясы мен практикасында сабақ құрылымын ұйымдастыруды жетілдіру.Сабақта ұжымдық жұмыста әрбір оқытушыға оптимальды жағдай туғызу, дәстүрлі оқыту мен сабақта фронтальды және жеке тәсілдермен Оқытушылардың танымдық іс-әрекетін жетілдіру.Қарама-қайшылықты оқытушылардың жеке тапсырмасын максимальды түрде: сыныпты топтарға бөліп оқыту үлгеріміне қарай оқыту. Бірақ бұл объективті себептерге байланысты тиімді болмады.
Сабақтың құрылымын жетілдіру екі бағытта дамыды:
-ең қажеттісі, сабақтың өзіне тән элементтері болуы;
-дегенменде сабақтың тұрақты құрылымынан бас тартып, мұғалімнің тәжірибе-интуициясына жол ашу. Әрине мұның қиындығы бір бағытты ұстанудың өзіндік қарама-қайшылығы кездеседі.Сабақтың құрылымы объективті болжау, оның болашақ жолдарын терең түрде зерттеген Р.Г. Лемберг. Сабақтың құрылымында дидактика мен психологияның байланысы, Оқытушылардың жұмыс қабілетін ескеру. Көптеген сабаққа талдау жасау мынадай қорытындыға әкелді.
1. Оқытушылардың жұмыс қабілеті ескерілмей, балалар шаршап, нерв клеткаларының жұмыс қабілеті шамадан тыс болуы.
2. Мұғалім аталған жағдайларды ескеріп, сабақтың құрылымында, оның барысында дидактика мен психологияның үйлесімдігін қадағалау қажет.
3. Бұл оқыту материалын дұрыс бөліп және сабақта қарым-қатынасты ұйымдастырып оқытушылардың жұмыс қабілетін біркелкі реттеп отыру (Оқытушылардың жұмыс қабілеті 10-35 минут). Мұнымен қатар, әртүрлі дидактикалық ойындар, сабақтың басы мен аяқ кезінде оқыту іс-әрекетінің белсенді түрін (жұмыс қабілет зонасына) пайдалану. Мүмкін, әр сабақта бес дидактикалық міндетті орындау дұрыс болмас, оның есебіне рациональды түрде жетекшісіне бөліп қарау. Оның есебіне сабақтың тақырыбы, бөлімдерінде, бүкіл дидактикалық міндеттерді қолдана білу. Бұл қиын болғанмен, мұғалім тақырыптық жоспар жасағанда соның негізінде жеке сабаққа жоспар жасайды. Тақырыптық жоспар мұғалімнен білім, білік, дағдыны талап етеді, сондықтан тәжірибелі мұғалімдерге әдістемелік бірлестікте тапсыру керек. Тақырыптық жоспарларды жасауда көптеген ұсыныс схемалар кездеседі, оның ішінде (мысалы, М.И.Махмутовтың схемасы (тәжірибелі - шебер мұғалімдер әрқашанда жоспарға өзінше қарап, қосымша енгізе алады. Тақырыптық жоспар әрқашанда:
- сабақтың мақсаты мен міндеті;
- сабақтың құрылымы мен мазмұнында іс-әрекет көрсетілуі (оқытушылардың іс-әрекетіне басшылық);
- сабақта оқытушылардың іс-қимылының жүйесі, кезеңдері;
- технологияны кері алу үшін талдау жасау.
Тақырыптық жоспардың үлгі құрылымы
-Сабақтың құрылымы.
-Сабақтың мақсаты.
-Негізгі дидактикалық міндеттер.
-Қосымша дидактикалық міндеттер.
-Мұғалімнің әдістемелік жұмысы.
-Оқытушылармен жүргізетін әдістемелік жұмыстар.
-Мұғалімге арналған әдебиеттер.
-Оқытушыларға арналған әдебиеттер.
-Қайталау.
Оқытушылармен кері байланыс жасаудың формасы және олардың жұмысын бағалау.
-Сабақты жабдықтау, дидактикалық материалдар.
-Ескертпе.
Сабақта оқытушылардың танымдық іс-әрекетін ұйымдастырудың астарында күрделі талап - мұғалімнің шығармашылығы оны ғылыми ... жалғасы
Абай Құнанбаев атындағы
Саран жоғары гуманитарлы-техникалық колледжі КМҚК
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Сабақ типтері және құрылымы
Орындаған:
Тексерген:
Саран 2024ж.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1-бөлім. Сабақтың типтері, құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.1 Педагогикалық кеңістіктегі заманауи сабақ құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... .7
1.2 М.И.Махмутовтың классификациясы бойынша сабақтың типтері ... ... ...11
2-бөлім. Сабақтың құрылысы мен оны ұйымдастыру ерекшеліктері ... ... ... ..18
2.1 Сабақ, оған қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22
2.2 Сыныптан тыс жұмыстар, экскурсия, практикумдар ... ... ... ... ... ... ... ... ...25
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі: Педагогика тарихында алуан түрлі оқыту нысандары болды. Олардың пайда болуы, дамуы, кейбіреулерінің жойылуы қоғамның талабына байланысты еді.Әр заман оқытуды ұйымдастыруға әсер етті. Нәтижесінде педагогика ғылыми тәжірибеден көптеген деректер жинады.Баланы оқытуды ұйымдастырған алуан түрлі жұмыстар зерттеліп, олардың ішінен қазіргі заманға лайықтылары іріктелді.Мектепте оқитын оқушылардың саны, олардың оқитын жерлері, оқу жұмысының ұзақтығы зерттеліп, баланы жекелеп оқыту, топты, ұжымды оқыту, сыныпта, сыныптан тыс, мектепті, мектептен тыс жерлерде оқыту жолдары анықталды.Баланы жекелеп оқыту өте ерте кезден бар. Ол тапсырманы мұғалімнің не өзінің үйінде орындайды. Тапсырма мұғалім оқулығынан беріледі. Жекелеп оқыту қазір де қолданылады. Қазіргі кездегі сабақты жетілдіру жұмыстарының ішіндегі негізгі мәселелерінің бірі - оның түрлері мен құрылымы.Мектеп тәжірибесінде бір типті сабақтар болмайды. Сондықтан, оқыту жұмысын жүйелі әрі нәтижелі жүргізу үшін, оны топтастырудың мәні орасан зор. Сол себептен әрбір мұғалімнің сабақ классификациясын ойдағыдай білуі шарт.Сабақ классификациясы (жіктелуі) - сабақтарды құрылысы жөнінен топастыру, түрге бөлу. Әр мұғалім өз сабағын өткізбес бұрын, сабақ жоспарын құруда сыныпта оқитын оқушылардың жас және психологиялық ерекшеліктері мен мүмкіндіктерін ескеруі тиіс. Мұғалім өз сабағын жоспарлап, парктикалық тұрғыдан өткізген кезде оның барлық элементтері жүзеге аспағандығын сабақты өткізіп болған соң бірден байқайды. Бұның басты себебі - біз бір сабақта барлығын, ең жақсысын, ең тиімдісін қолданғымыз келеді, дей тұрғанымен оның барлығын бір сабаққа кіріктіру мүмкін емес, ол циклдік тұрғыда біртіндеп жүзеге асырылуы қажет.Қазіргі жаңартылған білім беру мазмұнының талаптары бойынша сабақ үш кезеңнен тұрады: сабақтың басы, сабақтың ортасы және сабақтың соңы. Мұғалім қысқа мерзімді жоспарда оқу бағдарламаларының мақсаттарын сыныптағы оқушылардың потенциалын ескере отырып, оны сабақтың мақсатына айналдырады. Ал сабақтың мақсаты оқушылар оған жете алатындай, оқу бағдарламасына сай болуы шарт.
Курстық жұмыстың құрылымы:Кіріспеден,екі бөлімнен,қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1-бөлім. Сабақтың типтері, құрылымы
Сабақ құрылымы деп сабақтың барысында (45 минут) оның құрамды бөліктерінің, кезеңдерінің бір-бірімен ұштасып, белгілі тәртіппен жүзеге асырылуын айтады. Әрбір сабақ белгілі объективті элементтерден құрылады, біржағынан сан алуан түрлігімен, екінші жағынан уақыт аралығындағы өзара қарым-қатынаспен ерекшеленеді. Осыған байланысты сабақтың типологиясы (типтері) сан алуан. Егер сабақтың элементтерін оның бөлігі ретінде қарастырсақ, олардың жеке және тұтас, оны әрі қарай бөлінбейтінін ескерсек, онда тәжірибеде жиі кездесетін элементтерді (немесе дидактикалық міндеттер)Олар сабақтың этаптары деп аталып мынандай болып келеді:
1.Сабақты ұйымдастыру бөлімі (сабақтың тақырыбын белгілеп, оның мақсат, міндеттерін тұжырымдау).
2. Сабақта үй тапсырмасын тексеру.
3.Жаңа білімді немесе оқу материалын баяндау, түсіндіру.
4. Жаңа білімді пысықтау, бекіту (ауызша, жазбаша жат-тығулар жасау, тәжірибелік және зертханалық жұмыстар жүргізу).
5. Қорытындылау (оқушылар білімін бағалау), сабақтың аяқталуы.
6. Үйге тапсырма беру, оны түсіндіру.
Сабақ құрылымын белгілеу оқу жұмысын неғұрлым айқын және дұрыс ұйымдастыру үшін маңызы ерекше. Мұның өзі мұғалімнің сабақ жоспарын құрудағы аса елеулі кезеңі болады. Сөйтіп, сабақ түрін жіктеу және құрылымын құру өзара байланысты, бірақ әрқайсысының өзіне тән өзгешелігі болады. Қазіргі таңда отандық оқу орындарында мұғалімдер сабақтың әртүрлі формаларын, әдістерін, түрлерін қолдануда.
Сабақтың нұсқасын таңдаған кезде сынып ұжымының жеке ерекшеліктері, әрбір жеке мүшесі, жас және физиологиялық ерекшеліктері ескеріледі.
1.1 Педагогикалық кеңістіктегі заманауи сабақ құрылымы
Заманауи сабақ - оқушылардың қызығушылығын арттырудың жоғарғы шегіне жету мақсатында әр түрлі жаңашыл, инновациялық технологияны қолдану болып табылады. Заманауи сабақтың тиімділігін дәстүрлі сабақпен салыстырғанда ғана түсінуге болады. Дәстүрлі сабақ - мұғалімге бағынатын оқушылардың тәртібімен, тіл алғыштығымен, нәтижелігімен сипатталатын сабақ. Ал заманауи сабақты мұғалім оқушының білімді өзі алу мүмкіндігі болатындай етіп ұйымдастырады. Оқушы еңбек жасап, іздене отырып, өз жұмысына өзі баға береді, әр оқушының интеллектуалды және шығармашылық мүмкіндіктері анықталады.
Заманауи сабақтың оқушыдан талап ететіні:
- Оқуда жетекшілікті қабылдау;
- Оқуда жетекшілікті іздеу;
- Өз оқуы үшін жауапкершілікті өзіне алу;
- Өздігінен басқара алуын көрсету;
- Өз оқуын бағалау және оқуды жалғастыру үшін қажетті оқудағы қажеттіліктерді анықтау.
Заман ағымына қарай әрбір ұстаз үнемі өз білімін жетілдіруге, іс-тәжірибесін өзгертуге, оқыту үрдісін жаңаша ұйымдастыруға, сабақ үрдісінде оқушылардың іс-әрекетін дұрыс ұйымдастыра білуге міндетті. Біздің колледждегі оқытушыларымыз да заман ағымына қарай жаңашылдықты жатсынбай, заманауи әдіс-тәсілдерді үйреніп, сабақта жаңашыл әдіс-тәсілдерді тиімді қолданып келеді. Колледж ішілік өзара сабаққа қатысу шараларына қатыса отырып, түрлі коучингтерге, сонымен қатар өзімізде ұйымдастыра отырып өз біліктілігімізді үнемі арттыруға әбден абзалмыз. Өз іс-тәжірибемде жаңа әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы тек заманауи сабақтарды өткізіп отыруға тырысамын. Заманауи сабақтың негізгі нысаны білімалушылардың өздігінен әрекет етуіне ықпал жасау. Сол себепті білімалушыларға кеңінен жеке тапсырмаларды ұсынуға тырысамын. Және де топтық жұмыстары да ұсынылып отырады, себебі студенттер бір-бірімен дұрыс қарым-қатынас орнатуға, бірлесе отырып жұмыс жасауына септігімді тигізгім келеді. Оқушыларымның сабақ үстінде өз ойларын еркін айтып, берілген тапсырмаларды аса қызығушылықпен орындайтынын байқаймын. Психология пәнінен білімалушылардың шығармашылық, зияткерлік ой қабілетін дамыту үшін, түрлі практикалық тапсырмаларды білімалушылардың өздері құрастыруын талап етемін, және же сабақ барсында білімалушылар бір-бірімен алмасады, сонымен қатар өздерін бағалай білу қабілетін дамыту үшін, сабақты қорыту мақсатында түрлі рефлексияларды да ұсынамын. Рефлексия арқылы білімалушылар өздерініе адекватты түрде баға беруге, өз ойын толық жеткізуге, сабақтың дәйектілігін, өзектілігін анықтай алады. Қай әдісті пайдалансақ та алға қойған мақсат - біреу. Ол - оқу бағдарламасының материалдық мазмұнын білімалушының бойына сіңіру, өмірдің барлық саласында белсенді, шығармашылық іс-әрекетке қабілетті, еркін және жан-жақты жетілген тұлға тәрбиелеу.Жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы дамыта оқыту, дара тұлғаға бағыттап, оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу-тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігі мен сапасын жоғарылату - бүгінгі күннің басты талабы.Қазіргі заман оқытушы тек өз пәнінің терең білгірі болу емес, тарихи-танымдық, педагогикалық-психологиялық сауатты, саяси-экономикалық білімді және ақпараттық-коммуникациялық білімді және ақпараттық-коммуникациялық технологияны жан-жақты меңгерген ақпараттық құзырлы маман болу керек.Біздің мемлекетімізде жаңа ақпараттық құралдардың дамып келе жатқаны сөзсіз. Қазіргі заман педагогтарына компьютер және мультимедиялық құралдарды қолданудың сабақ өту барсында өте тиімді тәсіл екені белгілі.Бұл құралдың қуаттылығы соншалықты онымен бірге білім жүйесіне жаңа әдістермен бірге әлемдік ойлаудың жаңа идеологиясы (шығармашылығы) енгізілді.Бұл жұмыстың басты мақсаты компьютер желісін және мультимедиялық - электрондық құралдарды арнайы пәндер сабағында тиімді қолдану, нақтылап айтқанда арнайы пән сабағында презентацияларды және мультимедиялық - электрондық құралдарды колледж қабырғасында және білім беру процесінде терең қолдана білу қажет.Педагогика ғылымында баланы оқыту мен тәрбиелеудің міндеті жан-жақты дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру болғандықтан, жаңа технология бойынша әдістемелік жүйенің басты бөлігі оқыту мақсаты болып қалады. Сондықтан танымдылық іс-әрекеті белгілі бір дәрежеде белсендірілуі қажет. Бұл әдістемелік жүйенің басқа бөліктерінің де (мазмұн, әдіс, оқыту түрі мен құралдарының) өзара байланысы қалпында өзгертілуін талап етеді. Мұны орындау үшін төмендегідей ұстанымдар жүзеге асуы тиіс.
1. Оқушылардың өзіндік іздену іс-әркетінің әдістерін меңгеру талап етіледі. Өйткені бұл әдістердің күнделікті пайдаланып жүрген оқыту әдістерінен айырмашылығы бар. Яғни жаңа жағдайдағы "оқыту әдістемесі" деп отырғанымыз: "оқушы - оқытушы" ұстанымының өзара тығыз байланыстылығы. Демек, мұнда бірінші орында оқушы тұрады және оның өз бетімен білім алудағы белсенділігіне баса назар аударылады.
2. Жаңаша оқытудың негізгі түрлері: оқытудың дербес және топтық түрлері болып табылады. Бұл жерде алға қойылатын басты мақсат - оқушыға деген сенім, оның өз ісіне жауап беру мүмкіндігіне сүйеніп беделі мен қадір-қасиет сезімін дамыту. Ал оқытудың фронтальды түрі көбінесе, бағыт беру, талқылау және түзету енгізуде ғана пайдаланылады.
3. Жаңа технологияның мақсаты бойынша "оқытуды ізгілендіру" қажет. Бұл үшін оқу құралдары оқушылардың өздігінен танымдық іс-әрекетін жүргізе алатындай болуы керек. Бұрынғы дәстүрлі оқулықтар мұндай талапты қанағаттандыра алмайды, сондықтан оқушылардың өз бетімен білім алуына аса бейімделген жаңа типтегі оқулықтар керек-ақ.Ендеше оқушылардың білім, білік, дағдыларын жетілдіру үшін оқытудың жаңа технологиясы негізінде дифференциалдық және дербес деңгейлік ұстанымдарының талаптарына сәйкес өткізілетін әр түрлі сабаққа арналған жаңа ұрпаттағы оқулықтар мен оқу құралдары қажет. Бұлар - әңгімелесуші-оқулықтар мен оларға қосымша төрт деңгейдегі тапсырмалар берілген жұмыс дәптерлері.Әңгімелесуші-оқулық бойынша жаңа тақырыпты өз бетімен меңгеріп, анықтама мен ережелерін өзі шығарады. Қарапайым жаттығу-мысалдармен оларды бекіткеннен кейін жұмыс дәптерлеріндегі деңгейлік тапсырмаларды орындауға көшеді.Оқытудың жаңа технологиясы жағдайында оқушылардың өздігінен жүргізетін танымдық іс-әрекеті үшін тапсырмалар күрделілігі төрт деңгей бойынша құрастырылып, ондағы барлық деңгейдегі тапсырмалар қызғылықты мазмұндалған болса оқушыларда ынталану пайда болады. Мұндай жаңа технология бойынша сабақ беріп жүрген оқытушылар үзіліс кезінде де оқушылардың сабақтан бас алмайтындығын айтады. Өйткені оқушылар өзара бәсекелесе отырып жұмбақ, сөзжұмбақ, ребус, басқатырғыштар сияқты әр деңгейдегі тапсырмаларды шешуге ұмтылатыны даусыз. Бұл жерде "үлгерімі кейіндеп қалып, өз құрбыларын белгілі бір себептермен қуып жете алмайтын оқушылармен қалай істеуіміз қажет?" деген сұрақ туады. Бұл мәселенің де оңды шешуі қарастырылған.
1.2 М.И.Махмутовтың классификациясы бойынша сабақтың типтері
Өткiзiлетiн оқу жұмыстарын логикалық мазмұны мен танымдық iс-әрекеттер сипатына орай топтау. Бұл тұрғыдан келесi сабақ типтерi бөлiнген: 1) кiрiспе, 2) материалмен алғашқы таныстыру, 3) жаңа бiлiмдердi игеру, 4) игерiлген бiлiмдердi тұрмыста қолдану, 5) дағдылар қалыптастыру, 6) бекiту, қайталау және қорытындылау, 7) бақылау, 8 ) аралас. Аралас сабақ - практикада алуан түрлі элементтері және өзара әрекеті арқылы кең тараған. Тек солай, үй жұмысын (сабақтың басында немесе кейін) оқытушы-консультанттардың тексеруі мұғалімнің осы деректерге сүйеніп оқытушылардың жіберген кемшіліктерін бақылау мақсатында қолданады. Әртүрлі жағдаяттық жағдайда оқыту материалын игеру сапасын бекіту, тексеру, мұндай қатынас сабақтың тиімділігін арттырады. Сабақта жаңа білімді игеру. Ілгеріде меңгерілген білімге сүйеніп, оқытушыларды белсенді қатыстырып, жеке дара, бірлесіп, топ арқылы тапсырманы жедел орындау. Үнемі оқытушылардың фронтальды жеке, ұжымдық танымдық іс-әрекетін бірлікте қарау. Мұғалім әртүрлі әдістермен жұмыс істейді: лекция, түсіндіру, эвристикалық әңгіме, бірлесіп, топта белгілі тапсырма бойынша экспериментті қою, жүргізу.
Сабақты бекіту және білімді жүйелеу, білік пен дағдыны қалыптастыру. Сабақтың мұндай типін жоспарлағанда алдымен қайталау және білімді жүйелеу және тексеру.
Оқытушылардың сабақта білімін тексеру және бағалау. Бұл аралас сабақтың белгісі: өздігінен жұмыс істеу сабағы, бақылау жұмысы, практикум, сынақ сабағы, тест арқылы тексеру, оқытушылар алған білімдері негізінде, білімін қорытындылайды, бекітеді, дағды, біліктерін өзгермелі жағдаятта дамытады (мысалы, диффренциалды тапсырманы орындау).Сабақта Оқытушылардың іс-әрекетіне және өзара араласуына педагогикалық басшылық. Сабақтың құрылымы оқытушылардың оқыту жұмысында орындалады. Қазіргі ғылыми әдебиеттер мен педагогикалық практикада оқытудың үш формасына тоқталады - фронтальды, жеке, топтық.
Фронтальды жұмыс - бүкіл сынып мұғалімнің басшылығымен іс-қимылы. Мұғалім оқытушылардың көршілігін жұмысқа тартып, олардың таным мүмкіншілігін, қабілет, дәрежесін ескеру қажет. Сондықтан сабаққа дайындалып, жоспарлағанда әртүрлі оқыту жағдаятын, сабақтың дидактикалық міндетін шешуге бағыттау (тапсырманы іріктеу, сыныптын қайта информациялық хабар алу, кездескен қиындыққа көмектесу, дидактикалық ойындар өткізу т.б.) Ең бастысы оқытушыларды өздігінен қорытынды жасауға талаптандыру (егер мұғалім өзі жасағанда).
Жеке - әр оқытушының өздігінен жұмысын белгілеу, олардың дара дайындығы мен мүмкіншілігіне қарай. Жек жұмысқа үлкен мүмкіншілік тудыратын бағдарламамен оқыту, дидактикалық міндеттерді шешуге, сабақтың әр кезеңінде жеке жұмыстар жүргізу қажет. Жеке жұмыстарды ұйымдастыруда мұғалім тарапынан, оқытушы - консультант көмектеседі.
Топтық жұмыста оқытушылар 4-6 адамнан жеке бірлесіп (динамикалық және аралас құрылыммен) істейді. Топ сабақта алынған тапсырма немесе жоспар бойынша істейді.Топтық жұмыс мұғалім мен оқытушылар үшін күрделі, олардың күні бұрын психологиялық, дидактикалық және технологиялық дайындығын, алгоритмдік білімді қажетсінеді.
Мұнымен қатар авторлар (М.Д. Виноградов, М.А. Данилов, И.Б. Первин, Ю.Б. Зотов, В.В. Котов, Н.Н. Хан, Г.К. Селевко, В.К. Дъяченко т.б.) топтық жұмыспен фронтальды және жеке жұмыстың ең бастысы білім беру мен оқытудың мүмкіндігін тудыру. Бұл оқытушылардың іс-әрекетінде оларды объектіден субъектіге айналдыру. Мұғалімнің көңіл аударатын жері: оқытушылары түсініп белгілі бір шеңберде жеке іс-әрекет, оқыту ықпалдастығында (оқытушы-консультант, оқытушы-лаборант, оқытушы - ассистент т.б. іскерлік дағды, пікірлесуге, жолдасына көмектесу, оның жұмысын бағалау, дискуссия ұйымдастырып қатысу.
Сабақтың дидактикалық және психологиялық құрылымының арақатысы. Сабақтың қиындығы, оның көп мәселелігі Оқытушылардың танымдық іс-әрекетін жоғарлатуға әсер етеді. Педагогтар бүгінгі күні ғылыми-практикалық тұрғыдан негізгі екі мәселені шешуде:
Тұтас педагогикалық процестің теориясы мен практикасында сабақ құрылымын ұйымдастыруды жетілдіру.Сабақта ұжымдық жұмыста әрбір оқытушыға оптимальды жағдай туғызу, дәстүрлі оқыту мен сабақта фронтальды және жеке тәсілдермен Оқытушылардың танымдық іс-әрекетін жетілдіру.Қарама-қайшылықты оқытушылардың жеке тапсырмасын максимальды түрде: сыныпты топтарға бөліп оқыту үлгеріміне қарай оқыту. Бірақ бұл объективті себептерге байланысты тиімді болмады.
Сабақтың құрылымын жетілдіру екі бағытта дамыды:
-ең қажеттісі, сабақтың өзіне тән элементтері болуы;
-дегенменде сабақтың тұрақты құрылымынан бас тартып, мұғалімнің тәжірибе-интуициясына жол ашу. Әрине мұның қиындығы бір бағытты ұстанудың өзіндік қарама-қайшылығы кездеседі.Сабақтың құрылымы объективті болжау, оның болашақ жолдарын терең түрде зерттеген Р.Г. Лемберг. Сабақтың құрылымында дидактика мен психологияның байланысы, Оқытушылардың жұмыс қабілетін ескеру. Көптеген сабаққа талдау жасау мынадай қорытындыға әкелді.
1. Оқытушылардың жұмыс қабілеті ескерілмей, балалар шаршап, нерв клеткаларының жұмыс қабілеті шамадан тыс болуы.
2. Мұғалім аталған жағдайларды ескеріп, сабақтың құрылымында, оның барысында дидактика мен психологияның үйлесімдігін қадағалау қажет.
3. Бұл оқыту материалын дұрыс бөліп және сабақта қарым-қатынасты ұйымдастырып оқытушылардың жұмыс қабілетін біркелкі реттеп отыру (Оқытушылардың жұмыс қабілеті 10-35 минут). Мұнымен қатар, әртүрлі дидактикалық ойындар, сабақтың басы мен аяқ кезінде оқыту іс-әрекетінің белсенді түрін (жұмыс қабілет зонасына) пайдалану. Мүмкін, әр сабақта бес дидактикалық міндетті орындау дұрыс болмас, оның есебіне рациональды түрде жетекшісіне бөліп қарау. Оның есебіне сабақтың тақырыбы, бөлімдерінде, бүкіл дидактикалық міндеттерді қолдана білу. Бұл қиын болғанмен, мұғалім тақырыптық жоспар жасағанда соның негізінде жеке сабаққа жоспар жасайды. Тақырыптық жоспар мұғалімнен білім, білік, дағдыны талап етеді, сондықтан тәжірибелі мұғалімдерге әдістемелік бірлестікте тапсыру керек. Тақырыптық жоспарларды жасауда көптеген ұсыныс схемалар кездеседі, оның ішінде (мысалы, М.И.Махмутовтың схемасы (тәжірибелі - шебер мұғалімдер әрқашанда жоспарға өзінше қарап, қосымша енгізе алады. Тақырыптық жоспар әрқашанда:
- сабақтың мақсаты мен міндеті;
- сабақтың құрылымы мен мазмұнында іс-әрекет көрсетілуі (оқытушылардың іс-әрекетіне басшылық);
- сабақта оқытушылардың іс-қимылының жүйесі, кезеңдері;
- технологияны кері алу үшін талдау жасау.
Тақырыптық жоспардың үлгі құрылымы
-Сабақтың құрылымы.
-Сабақтың мақсаты.
-Негізгі дидактикалық міндеттер.
-Қосымша дидактикалық міндеттер.
-Мұғалімнің әдістемелік жұмысы.
-Оқытушылармен жүргізетін әдістемелік жұмыстар.
-Мұғалімге арналған әдебиеттер.
-Оқытушыларға арналған әдебиеттер.
-Қайталау.
Оқытушылармен кері байланыс жасаудың формасы және олардың жұмысын бағалау.
-Сабақты жабдықтау, дидактикалық материалдар.
-Ескертпе.
Сабақта оқытушылардың танымдық іс-әрекетін ұйымдастырудың астарында күрделі талап - мұғалімнің шығармашылығы оны ғылыми ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz