Дебиторлармен және кредиторлармен операциялардың бухгалтерлік есебін ұйымдастыру

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 35 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

КІРІСПЕ

Негізгі бөлім

1. 1. Дебиторлармен және кредиторлармен операциялардың бухгалтерлік есебін ұйымдастыру

1. 2. Дебиторлық берешек жіктемесі және оның есебі

1. 3. Банк операциясын құжаттау, есеп ақша құжаттарының түрлері.

1. 4. Ақшасыз есеп айыруды ұйымдастыру жалпы сипаттамасы.

2. 1. Дебиторлық берешекті мойындау мен өлшеу

2. 2. Ақшалай баламалардың есебі Банктік овердрафт, овернайд.

2. 3. Бағамдық айырма түсінігі және оны есепте көрсету.

2. 4. Есеп беретін адамдармен жеке басқа да дебиторлармен есеп айырысулар есебі.

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Мазмұны

КІРІСПЕ . . …3

Негізгі бөлім

1. 1. Дебиторлармен және кредиторлармен операциялардың бухгалтерлік есебін ұйымдастыру4

1. 2. Дебиторлық берешек жіктемесі және оның есебі . . . 8

1. 3. Банк операциясын құжаттау, есеп ақша құжаттарының түрлері……. …. 12

1. 4. Ақшасыз есеп айыруды ұйымдастыру жалпы сипаттамасы17

2. 1. Дебиторлық берешекті мойындау мен өлшеу . . . 21

2. 2. Ақшалай баламалардың есебі Банктік овердрафт, овернайд. …22

2. 3. Бағамдық айырма түсінігі және оны есепте көрсету. …26

2. 4. Есеп беретін адамдармен жеке басқа да дебиторлармен есеп айырысулар есебі. ……30

Қорытынды . …. 33

Пайдаланылған әдебиеттер . . . …34

КІРІСПЕ

Осы курстық жұмыстың тақырыбы «Дебиторлармен және кредиторлармен операциялардың бухгалтерлік есебін ұйымдастыру» деп аталады.

Дебиторлық берешек деп көрсетілген қызмет, жабдықтаушыларға тауарлар және қызмет көрсетулері үшін алдын ала төлем жүргізу нәтижесінде туындаған банк әріптестерінің қарызын айтады.

Есептен шығару қажетті құжаттармен бірге өтініш ұсынылған кезде банк басқармасының шешімі негізінде жүргізіледі.

Құжаттар - жүргізілуі шаруашылық операцияларға заңды күш беретін жазбаша куәлік болып табылады. Құжаттау есеп ақпаратының басы және банк қызметін тұтас үздіксіз көрінісімен қамтамасыз етеді. Банк операциасын жүргізудеге негіз болатын барлық кассалық және мемориалды ордерлерде оларды тексерген және толтырған бланктерде жауапты тұлғалардың қолдары болу керек

Есеп операция қызметкерлерінің жұмыс күнін ұйымдастыру, келіп түскен есеп ақша құжаттарын толтырып, бухгалтерлік есеп балансты және баланстан тыс шот бойынша күнделікті баланыс құрумен уақтылы қамтамасыз ету үшін жүргізіледі. Аналетикалық есеп - бұл әр бір банк операциясының бейленуін көрсететін нақты, түсінікті есеп болып табылады. Синтетикалық есеп - бұл жалпылама есеп.

«Қазақстан Республикасындағы банктер және қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 1995жылғы 31 тамызындағы №2155 заңы. Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 11 қаңтардағы №241-ІІІ «Лицензиясы туралы» заңы. «Қазақстан Республикасындағы кредиттік бюролар және кредиттік тарихтың қалыптасуы» туралы Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 6 шілдедегі №573 ІІ заңы. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк басқармасының 2008 жылғы 25 қаңтардағы №5 «Қазақстан Республикасының қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің кейбір нормативтер құқықтық актілеріне толықтырулар енгізуі туралы» қаулысы.

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк басқармасының 2007 жылғы 24 желтоқсандағы №275 «банктердің ірі қатысушыларының, банк холдингтерінің сақтандыру (қайта сақтандыру), ұйымның ірі қатысушыларының, ашық жинақтаушы зейнет ақы қорының ірі қатысушыларының есеп беру ережесін бекіту туралы» қаулысы. 2007 жылғы 30 қарашадағы №258 Қазақстан Республикасының қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің басқармасына «Қазақстан Республикасының екінші деңгейлі банктерінің есеп беру ережесін бекіту және Қазақстан Республикасының қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау» қаулысы.

Шетелдік валюталық жасалатын операция есебі Қазақстан Республикасы территориясында операция жасалған кездегі нарық белгілеген бағамды қолданып, Қазақстандық теңгемен есептелуге тиісті ақшалай қаражатқа байланысты туындайтын қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының 24. 12. 2001 ж. № 278 - 11 «Салықтар және бюджетке міндетті басқа төлемдер туралы» кодексті қабылдау.

1. 1. Дебиторлармен және кредиторлармен операциялардың

бухгалтерлік есебін ұйымдастыру

Дебиторлық берешек деп көрсетілген қызмет, жабдықтаушыларға тауарлар және қызмет көрсетулері және т. б. үшін алдын ала төлем жүргізу нәтижесінде туындаған банк әріптестерінің қарызын айтады.

Шаруашылық қызметі бойынша дебиторлармен және кредиторлармен операциялар есебі мен бақылауы бас банктің әкімшілік-шаруашылық қызметін бағдарлау және бақылау департаментінің жауапты бөлімдері арқылы жүзеге асырылады.

Банк қызметкерлерімен есеп айырысу іссапар шығыны мен басқа да шығындар бойынша банк қызметкерлеріне берілген аванстық төлемдер сомасын көрсетіп 1854 (Банк қызметкерлерімен есеп айырысу) баланыстық шотында жүргізіледі.

Кепіл бойынша дебиторлық берешек есебі берілген кепілдік бойынша қарыз алушының берешегін көрсететін 1861 (Кепілдіктер бойынша дебиторлық ) баланыстан тыс шотында жүргізіледі.

Банкке көрсетілген қызметтер үшін алдын ала төлемдер ( үй-жайды жалға алу, телекоммуникациялық қызметтер, телефон және ұялы байланыс қызметтері, пошта қызметі, телеграф қызметі, радио нүкте үшін абаненттік төлемдер, негізгі құралдарды жөндеу үшін алдын ала төлеу, ) жабдықтаушылар ұсынатын шот-фактуралар негізінде келісімшартта келісілген тәртіпте және мерзімде жүргізіледі.

Шарт келесілерден тұрады: шарттың мағынасы, мерзімі нысаны, тауарды жеткізу мен тәртібі, тараптардың міндеттемелері, міндеттемені орындаған үшін тараптардың жауапкершілік шаралары, шарттың қызмет мерзімі, тараптардың заңды мекенжайлары, СТН, экономика секторының коды, резидент екенін дәлелдейтін белгі, тараптардың өкілетті өкілдерінің қолдары, мөр таңбасы. Шарттың бір данасы банктің дебиторлар мен кредиторлар есебі бөлімшесінде тіркеу, сақтау және бақылау үшін беріледі, ал екінші данасы жабдықтаушылар ұйымына беріледі.

Дебиторлық берешек бойынша мәжбүрлі шығындар дебиторлық берешектің қайтарылмай қалу залалдарын жабу немесе олардың құнын азайту (банктің әкімшілік-шаруашылық қызметі бойынша, күрделі салым бойынша, кепілдік бойынша, қаржылық фьючерс бойынша) үшін қажетті қаражаттар сомасы.

Дебиторлар және кредиторлармен операциялардың шоттарда

көрініс табу тәртібі

Алдағы кезең шығындарын алдын ала төлеу (жалдау, жазылу, жарнама, пошта және т. б. ) :

ДТ 1799 - «Өзге де алдын ала төлемдер»

КТ 2203 - «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»

1050 - «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»

1001 - «Кассадағы қолма-қол ақша»

2211 - «Клиенттердің талап етуі бойынша салымдар»

2. Негізгі құралдар, ғимараттарды ағымдағы жөндеу және т. б. қызметтер үшін алдын ала төлеу:

ДТ 1860 - «Банк қызметі бойынша өзге дебиторлар»

КТ 2203 - «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»

1051 - «Банктің Қазақстан Республикасының Ұлттық банкіндегі

корреспонденттік есепшоттары»

1001 - «Кассадағы қолма-қол ақша»

2211 - «Клиенттердің талап ету бойынша салымдары»

3. Негізгі құралдар, ғимараттарды күрделі жөндеу үшін алдын ала төлем:

ДТ 1856 - «Күрделі салымдар бойынша дебиторлар»

КТ 2203 - «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»

1051 - «Банктің Қазақстан Республикасының Ұлттық банкіндегі

корреспонденттік есепшоттары»

4. Алынған, бірақ төленбеген ТМҚ және НҚ кірістеу:

ДТ 1851 - «Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті

төлемдер бойынша есеп айырысу»

1856 - «Күрделі салымдар бойынша дебиторлар»

1602 - «Өзге тауар-материялдық қорлар»

КТ 2856 - «Күрделі қаржы бойынша кредиторлар»

2860 - «Банк Банк қызмет бойынша өзге кредиторлар»

5 Үйлер мен ғимараттарды салу кезінде келісім шарт негізінде аванс сомасына:

ДТ 1856 - «Күрделі салымдар бойынша дебиторлар»

КТ 2203 - «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»

1001 - «Кассадағы қолма-қол ақша»

1051 - «Банктің Қазақстан Республикасының Ұлттық банкіндегі

корреспонденттік есепшоттары»

2010 - «Корреспондеттік есепшоттар»

- Орындалған жұмыс үшін анықтама ұсынған кезде:

ДТ 1651 - «Салынып жатқан (орнатылып жатқан) негізгі

құрал жабдықтар»

КТ1856 - «Күрделі салымдар бойынша дебиторлар»

- Монтаждауды талап ететін негізгі құралдарды алу кезінде:

ДТ 1651 - «Салынып жатқан (орнатылып жатқан) негізгі

құрал жабдықтар»

КТ 1856 - «Күрделі салымдар бойынша дебиторлар»

- Үйлер мен ғимараттарды және қондырғыларды

пайдалануға беру кезінде:

ДТ 1652 - «Жер, үйлер және ғимараттар»

1653 - «Компьютер жабдықтары»

1654 - «Өзге негізгі құрал-жабдықтар»

1656 - «Жалға беруге арналған негізгі құрал-жабдықтар»

КТ 1651 - «Салынып жатқан (орнатылып жатқан) негізгі

құрал жабдықтар»

6. ТМҚ үшін төлем жүргізгенде:

ДТ 1860 - « Банк қызметі бойынша өзге дебиторлар»

КТ 1001 - «Кассадағы қолма-қол ақша»

1050 - «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»

2010 - «Корреспондеттік есепшоттар»

2020 - «Басқа банктердің сыйақы есептелген талап ету

бойынща салымдар»

2203 - «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»

7. ТМҚ қоймаға кірістелген кезде:

Д Т 1851 - «Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті

төлемдер бойынша есеп айырысу»

1602 - «Өзге тауар-материялдық қорлар»

КТ 1860 - « Банк қызметі бойынша өзге дебиторлар»

8. Шаруашылық қажеттіліктер үшін аванс беру кезінде:

ДТ 1854 - «Банк қызметкерлерімен есеп айырысу»

КТ 2860 - «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар»

9. Аванстық есеп беруді ұсыныу кезінде:

ДТ 5 класс шоттары - бекітілген аванс сомасына

КТ 1854 - «Банк қызметкерлерімен есеп айырысу»

2854 - «Банк қызметкерлерімен есеп айырысу»

10. Банк әр айдың соңында есептеу әдісіне сәйкес алынған

қызметтер үшін шығындар сомасын есептейді :

ДТ 5 класс шоттары

КТ 2860 - «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар»

11. Бұрынғы айда есептелген шығынды төйлеу кезінде

есептелген сомаға түзетпе жасау:

ДТ 2860 - «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар»

КТ 5 класс шоттары

12. Мәжбүрлі шығынды есептеу кезінде:

ДТ 5400 - «Банктік қызметпен байланысты дебиторлық борыштар

Бойынша жалпы резервтерге ( мәжбүрлі шығындарға )

Ақша бөлу»

5453 - «Банк қызметімен байланысты дебиторлар бойынша

арнайы резервтерге ақша бөлу»

5459 - «Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық

берешек бойынша арнайы резервтерге (мәжбүрлі

шығындарға) ақша бөлу»

5461 - «Банктік емес қызметпен байланысты дебиторлар

бойынша арнайы резервтерге ақша бөлу втерге ақша»

1462 - «Банк қызметіне байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған жалпы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1463-«Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық

берешек бойынша шығындарды жабуға арналған

жалпы резервтер (мәжбүрлі шығындар)

1469 - «Өзге де банктік қызметке байланысты шығындарды

жабуға арналған жалпы резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1877 - «Банктік қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1878 - Бнктік емес қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1879 - «Есептелген тұрақсыздық»

КТ 5458 - «Өзге банктік қызмет шығындарын жабуға арналған

Жалпы резервтерге (жалпы шығындарға) ақша бөлу»

5459 - «Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық

берешек бойынша арнайы резевтерге (мәжбүрлі

шығындарға) ақша бөлу»

13. Мәжбүрлі шығындар құрылған дебиторлық берешек сомасын

өтеу кезінде:

ДТ 1462 - «Банк қызметіне байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған жалпы

1463 - «Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық

берешек бойынша шығындарды жабуға арналған

жалпы резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1469 - «Өзге де банктік қызметке байланысты

жабуға арналған жалпы резервтер (мәжбүрлі

шығындар) »

1877 - «Банктік қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1878 - Бнктік емес қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

КТ 5460 - «Банктік қызметпен байланысты дебиторлық борыштар

Бойынша жалпы резервтерге ақша бөлу»

5453 - «Банк қызметімен байланысты дебиторлар бойынша

арнайы резервтерге ақша бөлу

5459 - «Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық

берешек бойынша арнайы резервтерге (мәжбүрлі

шығындарға) ақша бөлу»

5461 - «Банктік емес қызметпен байланысты дебиторлар

бойынша арнайы резервтерге ақша бөлу»

1. 2. Дебиторлық берешек жіктемесі және оның есебі

Қарыздық операциялар сияқты дебиторлық берешектер де 2002 жылдың 16 қарашасында шыққан (Активтер және шартты міндеттемелер жіктемесінің және олар бойынша мәжбүрлі шығындар (резервтер) құру ережесіне), Бухгалтерлік есептің шоттар жоспарына, екінші деңгейлі банктердің бухгалтерлік есеп саясатына сәйкес жіктеледі. Жіктемге (1856 - (Күрделі салымдар бойынша дебиторлар) ) күрделі салымдарды қаржыландыруға байланысты операциялар бойынша дебиторлық берешек (1860 (Банк қызметі бойынша өзге дебиторлар) ) банктің әкімшілік - шаруашылық қызметі, сондай-ақ (1861 (Кепілдіктер бойынша дебиторлар) ) кепілдіктер бойынша дебиторлық берешек жатады.

Банктің бухгалтерлік есепте шығындар бойынша толық көлемде және 1462 (Банк қызметіне дебиторлық берешек бойынша шығындарды жабуға арналған жалпы резервтер (мәжбүрлі шығындар) ), 1463 ( Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық берешек бойынша шығындарды жабуға арналған жалпы резервтер ( мәжбүрлі шығындар) ), 1469 (Өзге де банктік қызметке байланысты шығындарды жабуға арналған жалпы резервтер (мәжбүрлі шығындар) мәжбүрлі шығындардың сәйкес шоттарында дебиторлық берешек бойынша мәжбүрлі шығындардың барлық көлемін есептеуге міндетті.

Жіктелетін дебиторлық берешек бойынша мәжбүрлі шығынның

қажетті көлемі берешек сомадан пайыз ретінде есептеледі:

Жіктеме топтамасы: Жіктеме топтамасы

Мәжбүрлі шығын көлемі(негізгіҚарыз сомасынан % ережеге сәйкес:

Мәжбүрлі шығын көлемі(негізгі

Қарыз сомасынан % ережеге сәйкес

Жіктеме топтамасы:

Стандартты
Күмәнді:

Мәжбүрлі шығын көлемі(негізгіҚарыз сомасынан % ережеге сәйкес:

Жіктеме топтамасы:

-1- дәрежелі күмәнді

Мәжбүрлі шығын көлемі(негізгіҚарыз сомасынан % ережеге сәйкес:

Жіктеме топтамасы:

-2- дәрежелі күмәнді

Мәжбүрлі шығын көлемі(негізгіҚарыз сомасынан % ережеге сәйкес:

Жіктеме топтамасы:

-3- дәрежелі күмәнді

Мәжбүрлі шығын көлемі(негізгіҚарыз сомасынан % ережеге сәйкес:

Жіктеме топтамасы:

-4- дәрежелі күмәнді

Мәжбүрлі шығын көлемі(негізгіҚарыз сомасынан % ережеге сәйкес:

Жіктеме топтамасы:

-5- дәрежелі күмәнді

Мәжбүрлі шығын көлемі(негізгіҚарыз сомасынан % ережеге сәйкес:

Жіктеме топтамасы: 3. Үмітсіз

Мәжбүрлі шығын көлемі(негізгіҚарыз сомасынан % ережеге сәйкес: 100

Дебиторлық берешек жіктемесі және мәжбүрлі шығындардың қажетті көлемін қайта қарастыру айдың соңғы жұмыс күніне дейінгі 5 жұмыс күніне дейін жүргізіледі.

Жалпы мәжбүрлі шығындарды қалыптастыру кезінде:

ДТ 5458 - «Өзге банктік қызмет шығындарын жабуға арналған

жалпы резервтерге (жалпы шығындарға) ақша»

КТ 1462 - « Банк қызметіне байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған жалпы»

1463 - «Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық

берешек бойынша шығындарды жабуға арналған

жалпы резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1469 - «Өзге де банктік қызметке байланысты

жабуға арналған жалпы резервтер (мәжбүрлі

шығындар) »

Арнайы мәжбүрлі шығындарды қалыптастру (жоғарғы тәуекелді күмәнді және үмітсіз дебиторлық берешек бойынша мәжбүрлі шығындар)

ДТ 5459 - «Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық

берешек бойынша арнайы резервтерге (мәжбүрлі

шығындарға) ақша бөлу»

КТ 1877 - «Банктік қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1878 - «Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

Мәжбүрлі шығындардың артық сомасын қайтару кезінде келесі түзетпе өткізбе жасалады:

А) егер банк ағымдағы жылда мәжбүрлі шығындарды қалыптастыруды жүзеге асырса:

ДТ 1462 - «Банк қызметіне байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған жалпы»

1463 - «Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық

берешек бойынша шығындарды жабуға арналған

жалпы резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1469 - «Өзге де банктік қызметке байланысты

жабуға арналған жалпы резервтер (мәжбүрлі

шығындар) »

1877 - «Банктік қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1878 - Бнктік емес қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

КТ 5458 - «Өзге банктік қызмет шығындарын жабуға арналған

жалпы резервтерге (жалпы шығындарға) ақша бөлу»

5459 - «Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық

берешек бойынша арнайы резервтерге (мәжбүрлі

шығындарға) ақша бөлу»

Ә) егер банк ағымдағы жылда дебиторлық берешек бойынша провизияны қалыптастыруды жүзеге асырмаса және активтердің басқа түрлері бойынша мәжбүрлі шығындарды толық қалыптастыру қажет болса:

ДТ 1462 - «Банк қызметіне байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған жалпы»

1463-«Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық

берешек бойынша шығындарды жабуға арналған

жалпы резервтер (мәжбүрлі шығындар)

1469 - «Өзге де банктік қызметке байланысты

жабуға арналған жалпы резервтер (мәжбүрлі

шығындар) »

1877 - «Банктік қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1878 - Бнктік емес қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

КТ 1339 - «Басқа банктерге берілген қарыздар және қаржы

лизингі бойынша арнайы резервтер(мәжбүрлі шығындар) »

1439 -«Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы

лизингі бойынша арнайы резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

Активтердің басқа түрлері бойынша провизияларды толық қалыптастыру қажеттілігі болмаса:

ДТ 1462 - « Банк қызметіне байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған жалпы»

1463 - «Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық

берешек бойынша шығындарды жабуға арналған

жалпы резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1469 - «Өзге де банктік қызметке байланысты

жабуға арналған жалпы резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1877 - «Банктік қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1878 - Бнктік емес қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

КТ 4941- «Төтенше кірістер».

Дебиторлық берешекті есептен шығару.

Баланыстан шығаруға дебитордың 180 күннен жоғары уақыт аралығында қарызды өтеуді кешіктірумен байланысты әкімшілік - шаруашылық қызмет бойынша үмітсіз дебиторлық берешегі сонімен қатар өтелу мерзімі айтылмаса да, банк баланысында 180 күннен артық есепте тұрған дебиторлық борыштар жатады.

Мерзімі өткен дебиторлық берешекке мыналар кіреді:

- шаруашылық қызметі нәтижесінде туындаған қарыз (күрделі құрылыспен байланысты қарыздар басқа ) ;

- сот үкімі шығарылған, бірақ қайтыс болуына байланысты ізделмеген немесе борышқордың дәрменсіздігіне байланысты өндіріп алынбаған жаңсақтық, кем шығыу және қолма - қол ақшамен тауарлы материалдық құндылықтардың ұрлануы бойынша берешек:

- сот тәртібіне сәйкес өндіріп алынбайтын жаңсақтық кешіп шығу және ұрлану бойынша, сонымен қатар нақты айыпкерлер анықталмаған жағдайдағы берешек;

- кәсіпорын, ұйым және азаматтар және т. б. төлеген сомасы қатысты клиенттердің кінәраттары бойынша сот белгілеген берешектер.

Егер дебиторлық берешек қайтарылмайтын, үмітсіз деп жіктелген болса және ол бойынша 100% көлемінде резервтер (мәжбүр шығындар) құрылса, онда баланыстан шығару мерзімі өткен күннен бастап 180 күнге дейін және кейін банк дебиторлар басқармасы кеңесінің шешімі бойынша жүргізіледі.

Құрылған провизиялар есебінен баланстан шығарылған басқа дебиторлық борыштар саласы баланыстан тыс шоттарда 5 жыл бойы есепте тұрады. Құзырлы бөлімшелер, қарызкердің мүліктік жағдайында өзгерістер болса, оны өндіріп алу мүмкіндігін бақылап отырады.

Мәжбүрлі шығындар басқа да дебиторлық берешек бойынша қаражатты қайтару кезінде бұрын құрылған мәжбүрлі шығындарды азайту бойынша өткізбе жасалады.

Қазақстан республикасының заңына сәйкес қуыну мерзімі өткен, басқа да кредиторлық берешек салық төлеушінің (банктің) табысы ретінде танылады.

Дебиторлық және кредиторлық берешекті түгендеу банктің ішкі ережелеріне сәйкес жүргізіледі.

Дебиторлардың қарыз сомаларын баланыстан шығару келесі өткізбелер арқылы жүзеге асады.

Күрделі қаржы жұмсалымы бойынша дебиторлық есебі жөндеу құрылыс материалдары, жабдықтар мен құрал - саймандар үшін жабдықтаушылармен есеп айырсу, сатып алу және күрделі жұмсалым мен күрделі жөндеу бойынша шығындар үшін есеп беретін адамдарға аванс нәтижесін көрсететін 1856 (Күрделі салымдар бойынша дебиторлар) баланстық шотында жүргізіледі.

- Ұлттық валютада:

ДТ 1877 - «Банктік қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1878 - Бнктік емес қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

КТ 1791 - «Өзге де алдын ала төлеулер»

1856 - «Күрделі салымдар бойынша дебиторлар»

1860 - «Банк қызметі бойынша өзге дебиторлар»

1861 - «Кепілдіктер бойынша дебиторлар»

- Шетел валютасында:

ДТ 1877 - «Банктік қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1878 - Банктік емес қызметке байланысты дебиторлық берешек

бойынша шығындарды жабуға арналған арнайы

резервтер (мәжбүрлі шығындар) »

1. 3. Банк операциясын құжаттау, есеп ақша құжаттарының түрлері.

Құжаттар - жүргізілуі шаруашылық операцияларға заңды күш беретін жазбаша куәлік болып табылады. Құжаттау есеп ақпаратының басы және банк қызметін тұтас үздіксіз көрінісімен қамтамасыз етеді. Құжат дұрыс, ешқандай түзетусіз тапсырылыуы керек. Құжаттарда тиісті реквезиттер және оған заңды күш беретін көрсеткіштер болуы керек. Оған мыналар жатады:

- құжатты атауы

- банк мекемесінің қызметін пайдаланатын мекемелер

- төлеушілер мен алушілардың аттары мен тұрғылықты жері

- банктегі шот нөмірі

- төлем түрі

- операция сомасы

- жауапты тұлғалар мен клиенттердің қолдары және олардың мөрінің көшірмесі.

Барлық құжаттар бухгалтерлік жазба негізінде копировка болуы қажет, баланысты, және баланыстан тыс дербес шоттар бойынша соммалары болуы керек. Бұл құжаттар банкке шаруашылық мекемелерден, ұйымдардан және басқа да банктерден кепіл түседі. Сондай - ақ құжаттарды банктердің өздері құрады. Бұл құжаттардың жиынтығы банктік құжаттар деп аталады. Құжаттар былай бөлінеді:

- банктік

- кленттік

Банкте құралатын құжаттарға мыналар жатады:

- банк аралық есеп айыру бойынша дебеттік және кіредиттік тапсырма

- меморалдық және кассалық ордер

- қарыз шоты бойынша несиенің қамтылуын талдау нәтижесі бойынша несие бөлімінің өкімі

- есеп айыру құжаттарын төлеу үшін несие беру туралы өкім.

Клиенттік құжаттарға мыналар жатады:

- төлем тапсырысы

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.