Спирттер

Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1.Спирттер
2. Спирттерге жалпы сипаттама
3. Бір атомды спирттер
4. Спирттердің қасиеті
5. Химиялық қасиеттері
III. Қорытынды
IV. Әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Спирттер, немесе алкогольдер деп қүрамында гидроксилі бар көмірсутектерді айтады. Спирттер қаныққан және қанықпаған болуы мүмкін. Спирттердің атомдығы гидроксил топтарының Құрамындағы бірнеше гидроксил тобы бар спирттерді көп атомды (екі атомды, үш атомды, төрт атомды акәне т. б.) деп атайды. Екі атомды спирттерді гликольдөр деп атайды.
Галоген туындыларынан алатын магнийорганикалық қосылыстарды пайдаланып, Гриньяр реактиві арқылы спирт алу лабораторияда жиі қолданылатын бірден-бір көп тараған әдіс. Органикалық синтезде сирек те болса, қолданылып жүрген литий және мырыш қосылыстары да спирт алу үшін жұмсалады.
Льюис қышқылы немесе протонды қышқылдардың көмегімен спирттерден пайда болып отыратын карбкатиондар, арендер немесе олефиндермен алкилдеу реакциясына түседі. Бұл тектес реакциялар оқулықтың тиісті тарауларында талданған. Төменде, бұрынырақ азын-аулақ айтылған карбкатиондардың қайтадан орын басу арқылы топтасатын реакцияларын қарастырамыз.
Қаныққан гликольдердіқ жалпы формуласы СлҢ2л (ОН)г Әдетте бір көміртек атомында екі гидроксил ұсталып тұр^іайды. Осындай құрылысты заттар пайда бола бере судан айырылып альдегидтермен кетондар құрады. Алайда ондай гликольдердін. эфирлері әлдеқайда тұрақты қосылыстар . Әдетте гликольдерде гидроксил топтары әрбір көміртек атомдарында орналасқан.
Глицерин — үш пальмитатты мысал ретінде қолданып, майлардың гидролиздеу схемасын былай бейнелеуге болады: гидролизде сабындар — жоғарғы қышқылдардың натрий тұздарынан (тап осы жағдайда пальмитин қышқылының) алынады, сондықтан да бұл процесті жәие жалпы күрделі эфирлердің гидролизін сабындау деп атайды.
Катализаторлардың (мысалы вольфрам қышқылыңың) қатысуымен сутектің асқын тотығының қосылуы әлдеқайда жылдам өтеді .

Қолданылған әдебиеттер

1.Бірімжанов.Ә. Жалпы химия.-Алматы,1996.
2.Есқарйыров.М.Е. Органикалық химия.-Алматы,1981.
3.Ә.Қ. Патсаев, С.Ж. Жайлау "Органикалық химия
негіздері", Алматы, "Білім", 1996ж.,420 б.
4.Б.Д. Березин, Д.Б. Березин "Курс современной органической
химии", Москва, "Высшая школа", 1999г
5.Ю.С. Шабаров "Органическая химия", часть I, II, Москва,
"Химия", 1996г., стр. 848
6.М.Е. Ескайыров, Е.Н. Әзірбаев. Органикалық химия. Алматы:
Мектеп. 1981 ж., 392 б.7.
7.М.И. Ибраев, К.А. Сарманова. Органикалық химия
негіздері: Көмекші қүрал. Алматы: Рауан. 1990ж., 168 б.
8.С.М. Мүсабеков, Г.С. Қабылбекова. Органикалық химиядан өз білімін тексеруге арналған көмекші құрал. Алматы: Білім. 1994ж., 192 б.
9.Сейітқалиев.Қ.Органикалық химия.-Алматы,1993.
10. И.М. Грандберг "Органическая химия5', Москва, 1,2 том. 2001.
11.А.Е. Агрономов "Избранные главы органической химии",
Москва, "Химия", 1990 г.

Пән: Химия
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым
министірлігі
М.О.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан
Мемлекеттік Университеті

Реферат

Тақырыбы: Спирттер

Орындаған: Өскенбаева Тоғжан

Тобы:Фк13-5к3

Қабылдаған:Диканбаева Айжан

Жоспар

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім
1.Спирттер

2. Спирттерге жалпы сипаттама

3. Бір атомды спирттер

4. Спирттердің қасиеті

5. Химиялық қасиеттері

III. Қорытынды
IV. Әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Спирттер, немесе алкогольдер деп қүрамында гидроксилі бар
көмірсутектерді айтады. Спирттер қаныққан және қанықпаған болуы мүмкін.
Спирттердің атомдығы гидроксил топтарының Құрамындағы бірнеше гидроксил
тобы бар спирттерді көп атомды (екі атомды, үш атомды, төрт атомды акәне т.
б.) деп атайды. Екі атомды спирттерді гликольдөр деп атайды.
Галоген туындыларынан алатын магнийорганикалық қосылыстарды пайдаланып,
Гриньяр реактиві арқылы спирт алу лабораторияда жиі қолданылатын бірден-бір
көп тараған әдіс. Органикалық синтезде сирек те болса, қолданылып жүрген
литий және мырыш қосылыстары да спирт алу үшін жұмсалады.
Льюис қышқылы немесе протонды қышқылдардың көмегімен спирттерден пайда
болып отыратын карбкатиондар, арендер немесе олефиндермен алкилдеу
реакциясына түседі. Бұл тектес реакциялар оқулықтың тиісті тарауларында
талданған. Төменде, бұрынырақ азын-аулақ айтылған карбкатиондардың қайтадан
орын басу арқылы топтасатын реакцияларын қарастырамыз.
Қаныққан гликольдердіқ жалпы формуласы СлҢ2л (ОН)г Әдетте бір көміртек
атомында екі гидроксил ұсталып тұр^іайды. Осындай құрылысты заттар пайда
бола бере судан айырылып альдегидтермен кетондар құрады. Алайда ондай
гликольдердін. эфирлері әлдеқайда тұрақты қосылыстар . Әдетте гликольдерде
гидроксил топтары әрбір көміртек атомдарында орналасқан.
Глицерин — үш пальмитатты мысал ретінде қолданып, майлардың гидролиздеу
схемасын былай бейнелеуге болады: гидролизде сабындар — жоғарғы
қышқылдардың натрий тұздарынан (тап осы жағдайда пальмитин қышқылының)
алынады, сондықтан да бұл процесті жәие жалпы күрделі эфирлердің гидролизін
сабындау деп атайды.
Катализаторлардың (мысалы вольфрам қышқылыңың) қатысуымен сутектің
асқын тотығының қосылуы әлдеқайда жылдам өтеді .

Спирттер(ағыл. spіrіt) – құрамында бір не бірнеше гидроксил топтары –
(–ОН) болатын көмірсутек туындылары. Гидроксил. тобының санына қарай бір,
екі, үш, төрт және көп атомды С.; радикалдар құрылысына қарай қаныққан,
қанықпаған, циклді, ароматты және гетероциклді =Спирттер=

СНСН2ОН), циклді (циклогексанол), ароматты (бензил спирті),
гетероциклді (фурил) болып бөлінеді. Спирттерді атағанда сәйкес көмірсутек
радикалы бойынша (мысалы, метил спирті, этил спирті, т.б.) және(Спирттер,
алкогольдер – құрамында бір немесе бірнеше OH тобы болатын көмірсутек
туындылары. ОН тобының санына қарай бір (алкогольдер), екі (гликолдар), үш
(глицерин), төрт (пентаэритрит) және көп атомды спирттер, ал көмірсутек
радикалының құ-рылысына байланысты қаныққан (этил C2H5–OH), қанықпаған
(аллил СН2 Женева номенклатурасы бойынша көмірсутек атына “ол” жұрнағын
жалғайды (мысалы, этанол, бутанол, диол, триол, т.б.). Кейде ОН тобының
орнын көрсетіп атайды (мысалы, пропанол-2, пропандиол-1, 3), бұдан басқа
спирттердің тарихи қалыптасқан атаулары да қолданылады (мысалы, этил
спиртін – шарап спирті, метил спиртін – ағаш спирті деп атайды). Бір атомды
алифатты спирттер улы (мысалы, метанол – жүйке және тамырға қоздырғыш әсер
етеді, этанол – сұйық есірткі, ұзақ әсер еткенде жүйке, ас қорыту, қан
тамыр, бауыр, т.б. ауруларын тудырады). Өнеркәсіпте спирттерді олефиндерді
гидраттау, альдегид, кетондарды тотықсыздандыру, т.б. әдістермен өндіреді.
Этанолды бидай, күріш, картоп, т.б. өсімдік шикізаттарын зимаза ферментінің
қатысуымен ашыту немесе гидролиздеу арқылы алады. Спирттер – органикалық
қосылыстардың ішіндегі ең маңызды тобы, олар еріткіштер ретінде
қолданылады, бояулар, жасанды талшықтар, пластмассалар, хош иісті заттар,
дәрілер, жуғыш заттар, т.б. өндіру үшін жартылай өнімдер болып табылады.

Спирттер туралы жалпы түсінік
Спирттер(ағыл. spіrіt) – құрамында бір не бірнеше гидроксил топтары –
(–ОН) болатын көмірсутек туындылары. Гидроксил тобының санына қарай бір,
екі, үш, төрт және көп атомды С; радикалдар құрылысына қарай қаныққан,
қанықпаған, циклді, ароматты және гетероциклді Спирттер деп аталады.
Қалыпты температурада С10-ға дейінгі спирттер сұйық заттар.
Бір атомды спирттер
Бір атомды спирттер - алкогольдер деп аталады.Олардың молекуласында
қаныққан көміртек атомының бір гидроксил тобы (ОН) болады
Метил спирті
Алкогольдердің ең маңыздыларының бірі - метил спирті (метанол, ағаш
спирті), химиялық формуласы — CH3 OH әлсіз иісті, түссіз сұйықтық, сумен
жақсы араласады, қайнау t0 64,5 0С, тығыздығы 0,7924 гсм3 (20 0С-та),
формальдегид, күрделі эфирлер, түрлі еріткіштер алынатын шикізат, жүйке
және тамыр жүйелеріне әсер ететін күшті у.
Этил спирті
Этил спирті (этанол, шарап спирті), химиялық формуласы — C2 H5 OH
өзіндік иісі және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.