Химиялық реакциялардың энергетикасы


Жоспар:
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
- Термодинамикалық атаулар және ұғымдар.
- Ішкі энергия. Энтальпия.
- Жылу және жұмыс. Температура. Термодинамиканың әуелгі және бірінші бастамалары.
- Термохимия. Ұғымдар.
- Гесс заңы. Химиялық өзгерістердегі жылу әсерлерінің шамасын есептеу.
а) Күрделі органикалық қосылыстың түзілу жылуын есептеу.
ә) Химиялық байланыс энергиясы мен атомдық түзілу жылуларын есептеу.
- Термодинамиканың ІІ - бастамасы.
а) Энтропия.
ә) Энтропия - қозғаушы күш.
б) Стандартты изобарлы түзілу потенциалы.
в) Химиялық реакциялар үшін Гиббс энергиясының өзгерісін есептеу.
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Кез-келген химиялық өзгеріс барысында жылу бөлініп не сіңіріледі, немесе химиялық реакция нәтижесінде өзге бір жұмыстар атқарылады. Мысалы, өзіміз білетін бензиннің жануы барысында жылу бөлініп, двигатель жұмыс істейді, машина қозғалысқа ие болады.
Міне, осы жылу және жұмыс шамалары бойынша химиялық реакцияның жүруін санды түрде сипаттауға мүмкіндік туындайды екен және осы мәселемен айналысатын ілімді химиялық термодинамика деп атайды. Енді осы химиялық термодинамикамен танысу үшін, оның атауларымен ұғымдарына қысқаша тоқталалық.
Химиялық термодинамика - физикалық химияның химиядағы термодинамикалық құбылыстарды (химиялық реакция, фазалық ауысулар (еру, булану, кристалдану, т. б. ), сонымен қатар заттардың термодинамикалық қасиеттерінің олардың құрамы мен агрегаттық күйіне тәуелділігін қарастыратын саласы. Химиялық , химиялық тепе-теңдік және ерітінділер (олардың ішіндеэлектролиттер) туралы ілімдермен және электродты потенциалдар, беттік құбылыстар термодинамикаларымен тығыз байланысты. Химиялық термодинамика термодинамиканың жалпы заңдары (нөлінші, бірінші, екінші, үшінші) мен ережелерін пайдаланады.
Термодинамиканың бірінші заңы, термохимияның негізін құрайтын, оның маңызды салдары - Гесс заңы. Термохимия әр түрлі заттардың жылу сыйымдылығын, жану жылуын, реакцияның жылу эффектісін, түзілу жылуын, еру жылуын, т. б. зерттейді. Олардың температураға тәуелділігін Кирхгоф теңдеуі анықтайды.
Термодинамиканың екінші заңы тепе-теңдіктерді, оның ішінде химиялық тепе-теңдік жөніндегі ілімнің негізін қалады. Оны химиялық реакцияларды зерттеуге қолдану алғаш Я. Х. Вант-Гофф, А. Л. Ле Шателье, т. б. еңбектерінде айтылған. Екінші заң Химиялық термодинамикада белгілі жағдайда қарастырылып отырған жүйедегі әрекеттесудің өз бетінше жүре алатын бағытын, әрі осы тепе-теңдік күйге сыртқы жағдайдың (температура, қысым, т. б. ) қалай әсер ететінін анықтайды. Практикалық тұрғыдан алғанда, аса маңызды тепе-теңдіктің өз бетінше ығысуын тиісті бағытта, тиімді жүргізу үшін сыртқы жағдайды қалай өзгерту жолын көрсетеді. Осы айтылғандардың бәріне термодинамикалық функциялар - энтальпия Н мен энтропия S пайдаланылады. Егер процесс тұрақты температура Т және тұрақты қысымда V жүрсе, тепе-теңдікті изобара-изотермиялық потенциалдың (Гиббс S, егер процесс тұрақты температурада және тұрақты көлемде жүрсе, тепе-теңдікті изохора-изотермяиылқ потенциалдың (∆H-T∆G=∆энергиясы) G өзгеруі ГельмгольцA мәндерінің азаю бағытына сай болады. Химиялық термодинамикада кез келген фазалық өзгерулер (еру, булану, балқу, т. б. ) заттың бір фазадан екінші фазаға өтуі белгілі заттың химиялық потенциалдары теңесетін бағытқа сай келеді, яғни потенциалы үлкен фазадан потенциалы кіші фазаға ауысып, олар өзара теңескенде тепе-теңдік туады. Фазалар ережесі жұйедегі барлық тәуелсіз құраушылардың саны фазалардың санымен варианттылық арасындағы қатынасты сипаттайды. ∆G және ∆S арқылы анықтайды. Екі жағдайда да процестің өз бетінше жүруі ∆U-T∆A=∆ энергиясы) А өзгеруі:
Химиялық тепе-теңдіктерді есептеуде термодинамиканың үшінші заңының маңызы зор. Ол абсолют нөлге жуық температураларда жүргізілген тәжірибе нәтижесінде қажетті функциялар - энтропия мен энтальпияның шамасын табуды қалыптасты -стандартты°=-RT1nK, мұнда G°G∆A мәндерін тауып, олардың тепе-теңдік константасы мен қатынасын өрнектейтін формулалармен K мәнін табуға болады: ∆G және ∆рды. Осыдан Гиббс энергиясы, R - газ тұрақтысы, K - тепе-теңдік константасы. 20 ғасырдың ортасында тепе-тең емес процестер мен жоғары температурадағы химиялық реакциялар термодинамикасын зерттеу ісі дами бастады. Бүгінде химиялық термодинамиканың екі бағыты - термохимия мен химиялық реакциялардың термодинамикасы кеңінен дамып қолданылады. Мысалы, аммиак синтезі, метанол өндірісі, т. б. маңызды өндірістік процестерде химиялық термодинамиканың есептеулері пайдаланылады
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
- Термодинамикалық атаулар және ұғымдар
Күнделікті өмірден таныс жұмыс пен жылуды жақсы білеміз. Қыста салқын жазда ыстық болатыны мәлім. Жалпы, суық пен жылы айырмашылғын адамзат баласы сол дененің не заттың өз сезім мүшелеріне тікелей әсер етуі нәтижесінде сезінген.
Ал енді, кез-келген денені өзара үйкеліске түсірсек, мысалы, темірді егесек, ағашты жонсақ, белгілі дәрежеде заттардың қызынғанын байқаймыз, яғни денелер қызынуы үшін біз оларға белгілі бір күш жұмсап, жұмыс атқаруымызды қажет етеді. Егер, осы заттарды жылу көзіне жақындатсақ немесе ыстық денемен жанастырсақ, олардың ысығанын, яғни күш жұмсамай-ақ дене қызынғанын байқаймыз. Демек, келтірілген құбылыстар жылу мен жұмыс арасында бір байланыс бар екендігін айғақтайды.
Міне, осы жылу құбылысы мен оның түрленуін зерттейтін ілімді термодинамика деп атайды.
Бұл ілім - жылпы, техникалық және химиялық термодинамика болып үш салаға бөлінеді.
Жалпы термодинамика саласы - термодинамика тәсілдерін тұжырымдап, оны фазалық күй өзгерістеріне, термоэлектр және магниттік құбылыстарға, сәуле шығару мен дене бетінде орын алатын өзгерістерді зерттеуге арналады.
Техникалық термодинамика - жылу мен жұмыстың түрленуіе, жылу двигательдері, тоңазытқыш қондырғыларында орын алатын жылу, механикалық және химиялық құбылыстардың өзара байланыс заңдылықтарымен айналысады.
Химиялық термодинамика - жалпы термодинамика заңдылықтарын химиялық реакция, физикалық және химиялық құбылыстарға қолдануын қарастырады. Соңғы сала:
- химиялық және фаза-аралық тепе-теңдік күйді;
- белгілі бағытта реакция жүруін;
- химиялық реакция нәтижесінде бөлінетін энергияның түрленуін
зерттейді.
Аталған тарауларды жалпы термодинамиканың І және ІІ бастамасы деп аталатын өмір тәжірибесінен тұжырымдалған заңдылықтармен таныспай жатып, игеру мүмкін емес. Ал, бұл ілімді меңгеруде - атау, ұғымдардың мәнін диалектикалық тұрғыдан түсінудің ерекше маңызы зор.
Жүйе (система) - өзімізді қоршаған ортаның кеңістіктегі бөлігі, дене тобы, зат немесе заттар жиыны.
Термодинамикалық жүйе - сыртқы қоршаған ортадан ойша бөлініп қарастырылатын, өзара жылу және механикалық әсерлесуде болатын дене не заттар диыны, тобы.
Термодинамикалық жүйені жабық, ашық және оқшауланған деп үшке бөледі.
Жүйе - өзін қоршаған ортамен зат алмаспайтын тек энергиясымен ғана алмасса - жабық, ал зат алмасуы да орын алса - ашық жүйе деп аталады.
Оқшауланған (изолированный) жүйеде - қоршаған ортамен зат және энергия алмасуы орын алмайды.
Жүйені құрайтын дене бөліктері белгілі бір кеңістік бөлігінде бетпен шектеліп, және де сол бөліктің өн бойында химиялық құрамы, құрылымы, термодинамикалық қасиеттері бірдей болса, онда осы бөлікті - фаза - деп атайды.
Жүйені құрайтын фазалар бірдей агрегаттық күйде болса - біртекті (гомогенді) , ал әртүрлі күйде болса - әртекті (гетерогенді) деп бөледі.
Жалпы термодинамикалық жүйені тыңғылықты сипаттау үшін, оның физикалық-химиялық қасиеттерінен, яғни көлемі, қысымы, теспературасы, химиялық құрамы және т. б. хабардар болуымыз керек. Осы орайда өзімізге таныс күй теңдеулерінің тәуелділігінен өзара байланыста болатын шамалар туралы дәйекті ұғым алуымызға мүмкіндік туындайды.
Аталған күй теңдеулерінде кездесетін айналмалылар күй шамалары (параметрі) деп аталынады.
Күй шамалары екіге - экстенсивті және интенсивті болып бөлінеді.
Экстенсивті шамалар - зат мөлшеріне қарайлас (пропорционал) . Мысалы, көлем, масса, салмақ және т. б.
Интенсивті шамалар - зат мөлшеріне тәуелсіз. Мысалы, температура, қысым, тұтқырлық және т. б.
Кез-келген күй шамаларының өзгерісі термодинамикалық құбылыс (процесс) деп аталынады да күй шамасының тұрақтылығына қарай төмендегіше жіктелінеді:
P - const - изобарлы,
V - const - изохорлы,
T - const - изотермиялы,
V, T - const - изохорлы-изотермиялы,
P, T - const - изобарлы-изотермиялы.
Күй шамаларының бірінің тұрақты болып, жылу өзгерісі орын алмаса, онда, аталған термодинамикалық өзгерістер рV n = const теңдеуімен өрнектеліп - политропты деп аталады. Мұндағы «n» сол өзгерісті сипаттайтындай мәнге ие сан.
Сыртқы қоршаған ортамен жылу және зат алмаспай жүретін құбылыс - адиабатты деп аталып р = const ңдеуімен өрнектеледі. Мұндағы - адиабата көрсеткіші және бұл құбылыс оқшауланған жүйелерде орын алады.
Қарастырылып отырған жүйеде өзгеріс түрінің орын алуына қарай «термодинамикалық қайтымдылық жағдайында» (термодимески обратимый процесс) деген түсінікке назар аударалық.
Біріншіден, «термодинамикалық қайтымдылық» және «химиялық қайтымдылық» ұғымдарын шатастырмаған абзал.
«Термодинамикалық қайтымдылық» - өзгерістердің жүру тәсілін, ал «химиялық қайтымдылық» - химиялық реакцияның бағытын сипаттайды.
Мысалы, N 2 + 3H 2 2NH 3 реакциясы үшін, аммиактың белгілі бір мөлшері түзілгенше реакция тек бір бағытта жүреді. Ал, аммиактың белгілі бір мөлшері түзілгеннен соң, одан артық шамада түзілген аммиак қайтадан азотпен сутегіне ыдырай байтайды, яғни химиялық қайтымдылық орын алады.
Ал «термодинамикалық қайтымдылық жағдайына» өзгерістің үздіксіз, біртіндеп тепе-теңдік күйін сақтай отырып, бір күйден екінші күйге өтуі жатады.
Мысалы, кез-келген Р 0 - қысымда тұрған газды сығайық. Ол үшін поршень бетіне 1 кг жүк тасын қойып оның қысымын Р А -ға көлемін V A -ға өзгертейік. Енді осы өзгерісті 1 кг жүк тасын бірден қоймай, біртіндеп бір грамнан, мың рет қоялық. Ал егер, бір грамнан де емес, бір миллиграмдық жүк тастарын қойып та жүйе күйін соңғы жағдайға келтіруге болады. Міне, осы жүк тастарын біртіндеп қою барысында газдың Р 0 қысым, V 0 - көлемнен Р А , V А күйіне өтуін «тепе-теңдік» (равновесно) жағдайында жүзеге асты делінеді. Жүк тастары майдаланған сайын «тепе-теңдік» түрінде орын алатын өзгеріс «термодинамикалық қайтымдылық жағдайына» ұмтылады.
Демек, «термодинамикалық қайтымдылық жағдай» - тепе-теңдік өзгеріс түрінің шекті яғни идеалды түрі. Олай болса, өмірде ылғи да тепе-теңдік жағдайындағы өзгерістер қарастырылады.
Тепе-теңдік өзгерісіне мына ерекшеліктер тән:
- жүйеге әсер етуші күш пен қарсы әсердің айырымы өте аз шама;
- тура және кері бағытта істелінетін жұмыстың абсолют шамасы тең;
- жүйеге әсер етуші күштің бағытын өте аз мөлшерде өзгерту құбылыс бағытын да өзгертеді;
- өзгеріс уақытына қарағанда жүйенің тепе-теңдікке келу уақыты өте аз шама.
Сонымен қатар, аталған өзгерісті сипаттауда, бұл өте баяу өтетін құбылыс деген тұжырымдарды, оқулықтарда жиі кездестіруге болады. Бұл орайда, өте баяу дегеннің салыстырмалы түрде алынғанын айта кетуді жөн көрдік. Жалпы аз не көп, жылдам немесе баяу, бәрі де салыстырмалы түрдегі шамалар екендігіне көп мән бермейміз. Баяу не жылдам бір жағынан уақытқа қатысты іс-қимылды сипаттайтын болғандықтан релаксация уақытымен танысалық.
Жүйеде кез-келген құбылыс орын алуы үшін сырттан күшпен әсер ету арқылы оның тепе-теңдік күйін бұзып, екінші бір күйге көшіреміз. Осы екінші күйге келуге жұмсалған уақытты өзгеріс уақыты деп атайды.
Ал жүйе екінші күйге жеткенде, оны сипаттайтын күй шамалары - температурасы, қысымы, көлемі - жүйе бойында қайта тепе-теңдік күйге көшеді.
Жүйенің өз бойында тепе-теңдік күйін қалпына келтіру уақыты релаксация мерзімі немесе уақыты деп аталады.
Егер, осы релаксация уақыты өзгеріс уақытына қарағанда, өте аз шама болса, онда құбылысты өте баяу жүретін деп те айта береді.
Мысалы, газ қысымын өзгертуге, яғни поршенге жүк тастарын қойып оның қысымын Р 0 -ден Р А -ға өзгертуге кеткен уақыт 1000 секунда болсын. Ал жүйенің релаксация мерзімі - 10 -13 секунда.
Байқап қарасақ, өзгеріс уақытына қарағанда релаксация мерзімі 1000/10 -13 = 10 -16 еседей жылдам, яғни осы өзгеріс уақыты аралығында жүйе ылғи да тепе-теңдік күйде тұрғанымен іспеттес. Былайша айтқанда 10 -13 сек қарағнда 10 3 сек өте үлкен уақыт шамасы болып табылады да, баяу өтетін құбылыс деп айтуға болады. Ал 10 3 сек сағатпен не аптамен салыстырғанда түкке тұрғысыз. Бұдан шығатын қорытынды - өте баяу ұғымы өзгеріс және релаксация уақыттарын салыстырудан туындаған.
Жалпы, жүйе шын тепе-теңдік күйінде болса, яғни релаксация құбылысы орын алмаса, ол жерде ешқандай өзгеріс болмауы тиіс.
Ал, қарастырылып отырған жағдайларда, нақты өзгерістер орын алатындықтан тепе-теңдік өзгеріс жағдайын «квазистатикалы» , ал жүйе күйін квазистационарлы күй деп те атайды.
Жүйеде құбылыс орын алғанымен, ол әуелгі жағдайына өз бойында да және қоршаған ортада да өзгеріс қалдырмай қалпына келуін - қайтымды құбылыс, ал сипатын тұйықталған деп атайды. Бұл орайда пайдалы жұмыс атқарылмайды.
Құбылыс нәтижесінде жүйе не қоршаған ортада белгілі бір өзгеріс орын алса, онда мұны қайтымсыз құбылыс деп атайды.
Тепе-теңдік өзгеріс жағдайы орын алмаған өзгерістің бәрі де қайтымсыз құбылысқа жатады.
Тепе-теңдікті өзгеріс - жүйенің үзіліссіз, біртіндеп тепе-теңдік күйін кешу арқылы орын алатын өзгерістер.
«Термодинамикалық қайтымдылық жағдайы» - ол жүйеде идеалды тепе-теңдік өзгеріс жүргендігін мәлімдейді. Ал өмірде мұндай өзгеріс орын алмайды.
Тепе-теңдік өзгерістегі тепе-теңдік күйін стационар күймен шатастырмау керек, өйткені соңғысында уақыт бөлігінде, жүйе күй шамалары өзгермегенмен, зат және энергия ағыны орын алады.
Ал тепе-теңдік күйде - уақыт бөлігінде, жүйенің күй шамалары тұрақты болып, зат алмасуы орын алмайды.
Енді, термодинамикалық өзгеріс нәтижесінде жүйе бойында орын алатын өзгерістерді сипаттайтын шамалармен танысалық.
- Ішкі энергия. Энтальпия
Энергия ұғымы біз үшін мектептен таныс. Денелердің кеңістікте қозғалу нәтижесінде олардфң кинетикалық және потенциалдық энергияларының өзара түрленуі де мәлім, ал онымен айналысатын ілімді механика деп атайды.
Термодинамика ілімі, денелердегі энергия түрленуін олардың кеңістіктегі орналасу жағдайына тәуелсіз қарастырады, яғни макроскопиялық тұрғыдағы кинетикалық және потенциалдық энергияларын қарастырмайды.
Ке-келген жүйе-дене, зат тобынан, ал олар, өздерін құрайтын молекула, атом сияқты уақ бөлшектерден тұратыны мәлім. Міне, осы жүйедегі денелердің энергиясы, өзін құрайтын уақ бөлшектердің қозғалысынан пайда болған энергиялардың жиынынан тұрады, яғни бөлшектердің тербелмелі, айналмалы, бірқалыпты қозғалыстарынан, молекула-аралық әсерлесу, ядро-аралық әрекеттесу күштерінен құралады делінеді. Мұны U таңбасымен белгілеп ішкі энергия деп атайды да төмендегіше өрнектейді:
U = E кин. + Е пот. + Е мол. + Е ядро ,
мұндағы
U - жүйенің ішкі энергиясы;
E кин. + Е пот. - элементар бөлшектердің кинетикалық және потенциалдық энергиялары;
Е мол. - молекула ішкі бөліктерінің әрекеттесу энергиясы;
Е ядро - ядроның ішкі бөліктерінің әрекеттесу энергиясы.
Бөлшектердің кинетикалық энергиясы (E кин. ) - броундық қозғалыстың нәтижесінде туындайтын энергия және ол температураға қарайлас, яғни:
E кин. ~ f(T) .
Бөлшектердің потенциалдық энергиясы (Е пот ) - бөлшектердің өзара тартылысын сипаттайды (ішкі қысым) .
Молекула ішкі бөліктерінің әрекеттесу энергиясы (Е мол. ) - молекула құрамы мен құрылымын сипаттап, заттар химиялық өзгеріске ұшырағанда ғана өзгереді. Осы себепті оны химиялық энергия деп те атайды.
Ядро ішкі бөліктерінің әрекеттесу энергиясы (Е ядро ) - ядро құрамы мен құрылымын сипаттап ядролық өзгерістер орын алғанда ғана өзгереді. Бұл энергия түрін ядролық энергия деп атайды.
Химиялық реакцияларда атом ядросы мен құрылымы өзгермейтіндіктен ядролық энергия тұрақты деп қарастырылады.
Ішкі энергия - жүйені сипаттайтын шама болғандықтан, күй шамаларының өзгерісі ішкі энергия шамасын да өзгертеді, яғни күй шамаларына тәуелді күй функциясы болып табылады:
U ~ f(P, V, T) .
Ішкі энергия - экстенсивті шама, зат мөлшеріне қарайлас келеді.
U жүйе = U 1 + U 2 + . . . + U і ,
мұндағы U 1 , U 2 . . . U і - жүйені құрайтын бөліктердің, денелердің ішкі энергия шамалары.
Ішкі энергияның абсолют шамасын анықтау мүмкін емес. Бүгінгі таңда, дене үшін химиялық және ядролық энергиялардың нақты мәні анықталмағандықтан, ішкі энергия шамасы да анықталмаған, іс жүзінде ішкі энергияның өзгерісін білу, яғни термодинамикалық құбылыс орын алғандағы жүйе күшінің өзгерісін білу жеткілікті, яғни:
∆U = U 2 + U 1 ,
мұндағы U 1 және U 2 - жүйе күйінің бастапқы және өзгерістен кейінгі ішкі энергия шамасы;
∆U - ішкі энергия өзгерісінің мәні.
Тұйықталған құбылыс үшін, ішкі энергия өзгерісі орын алмайды, нольге тең:
∆U (0) = 0.
Ішкі энергия өзгерісі, өзгерісті іске асыру түріне тәуелсіз. Мысалы, іске жарамды аккумуляторға тән өзіндік бір ішкі энергия шамасы сәйкес келеді. Ал енді, осы аккумуляторды пайдалану нәтижесінде ол жарамсыз күйге келеді, яғни оның ішкі энергиясы екінші бір шамаға өзгереді. Аккумуляторды жарық көзі ретінде немесе электромоторды айналдыруға, тіпті болмаса, электр қоздырғыш құрал арқылы жылу алуға пайдаланып, жарамсыз күйге келтіруге болады. Аккумулятор күйінің іске жарамды жағдайдан жарамсыз күйге кешуіне, нақты бір ішкі энергия өзгерісінің мәні сәйкес келеді:
U 1 U 2
Іске жарамды →
∆U
Біз аккумуляторды пайдаланып қандай да бір жұмыс түрін атқармайық ішкі энергия тек ∆U шамасына ғана өзгереді. Демек, ішкі энергия - іс-қимыл түріне тәуелсіз, жүйе күй шамаларының өзгерісіне ғана тәуелді, яғни күй функциясы болып табылады. Бұл - ішкі энергияның математикалық тұрғыдан қарағанда ең бір тамаша қасиеті.
Энтальпия . Біз кез-келген жүйені, ойша қоршаған ортадан бөліп қарап, ол жүйеге ішкі энергия тән екендігін қарастырдық. Енді, осы жүйемізді, яғни дене немесе денелер тобын қоршаған ортаға енгізейік. Ол, осы қоршаған ортадана сол жүйеге қарайлас белгілі бір кеңістік көлемін алатыны даусыз. Ал, кез-келген ортаның өзіне тән кедергісі (қысымы) бар. Мысалы, бізді қоршаған ортадағы кедергі, ол ауа қысымды. Қоршаған ортаға ендірген жүйеміз өзіне лайықты V-көлем алу үшін Р-ға тең ауа кедергісін жоюы керек, яғни PV-шамасына тең энергия түрін жұмыс ретінде атқарып, ол қоршаған орта ішіне енеді. Демек, қоршаған орта ішінде тұрған жүйенің энергиясы U-ға тең ішкі энергия мен PV-ға тең энергия шамасының қосындысы болып табылады, яғни: U + PV.
Міне, осы U + PV-қосындысын Н- энтальпия деп атайды. Демек, энтальпия термодинамикалық жүйені толықтау сипаттайтын энергетикалық шама болып табылады, өйткені, ішкі энергия тек жабық жүйелер үшін орынды. Ал энтальпияны жабық та, ашық та жүйелерді сипаттауда қолдана беруге болады.
Н = U + PV -болғандықтан, энтальпия шамасы да күй функциясы болып табылып, оған ішкі энергия қасиеттерінің бәрі де тән болады, яғни:
- Жүйенің белгілі бір жағдайына энтальпия шамасының нақты мәні сәйкес келеді.
- Термодинамикалық жүйенің энергетикалық күйін сипаттайтын болғандықтан-энтальпия-экстенсивті шама.
Н = Н 1 + Н 2 + Н 3 + . . . + Н і
- Энтальпия өзгерісі (∆Н) іс-қимыл түріне тәуелсіз және жүйе күйінің өзгеріс нәтижесін ғана білдіреді.
∆Н = Н 2 - Н 1
- Тұйықталған құбылыс орын алған жерде энтальпия өзгерісінің шамасы нольге тең
∆Н(0) = 0.
Техникалық термодинамика ілімінде энтальпияны J деп те белгілейді.
- Жылу және жұмыс. Температура.
Термодинамиканың әуелгі және бірінші бастамалары
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz