Салықтың мәнi, функциясы

ЖОСПАР

Кiрiспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3.5

Негiзгi бөлiм
1 Салықтың мәнi, функциясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.1 Салық түсiнiгi, түрлерi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6.15
1.2 Салықтың элементтерi, қызметi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16.21

2 Экономиканы реттеу құралы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22
2.1 Салық . экономиканы реттеу құралы ... ... ... ... ... ... ... ... . 22.23

3 Қазақстандағы салық реформалары ... ... ... ... ... ... ... ... 24
3.1 Қазақстан Республикасының салық жүйесi және реформасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
24.25

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 26.28

Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 29

Кiрiспе

Қазiргi заманда кез – келген экономикалық жүйенiң қалыпты жағдайы да жұмыс iстеуiне жағдай жасауда мемлекеттiң маңызы зор. Мемлекет құралғаннан бергi тарихы барысында тәртiптi, заңды сақтау, ұлттық қауiпсiздiктi ұйымдастыру мiндеттерiмен қатар, нарыққа өту жағдайында экономикалық салықтық реформалардың негiзгi мақсаты елiмiзде тиiмдi салық жүйесiн құру. Елiмiз тәуелсiздiк алғаннан берi мемлекетiмiз әртүрлi реформаларды басынан өткердi. Салық жүйесiнде айналып өткен жоқпыз. Өз салық жүйемiздi қазiргi кезде ретке келтiрiп, аяғынан тiк тұрғыздық, бiрақ әлiде көптеген кемшiлiктерi бар.
Салықтар нарықты экономиканы реттеудiң ең тиiмдi нысаны болып табылады. Салық негiзiнде құрылатын мемлекеттiк бюджеттiң кiрiсiне қарай, мемлекеттiң кәсiпкерлiкпен айналысуының және әлеуметтiк – кепiлдiк қызметiнiң мүмкiндiгi белгiлi болады. Салық мөлшерiмен заңды құқығы бар мекемелер мен жеке адамдардың кәсiпкерлiк белсендiлiгi, төлем қабiлетi бар сұраныс көлемi реттеледi.
Салық саясаты аса нәзiк және күрделi аспап, ол жеңiлдiктер мен жазалау шаралары арқылы шаруашылық қызметтiң барлық жақтарына нысаналы түрде әсер етедi. Нарықтың экономикасы дамыған елдерде салықтардың тiзiмi бiрнеше бетке сыйып кете алады, ал жеңiлдiктер мен жазалау шаралары, оларды пайдалануға түсiнiктемелер тұтас томдарды алып жатады.
Нарық қатынастары дамыған елдерде салық мемлекет қазынасын толтыруға қызмет ете түседi. Экономикалық мазмұны жағынан салықтар – бұл заңды белгiленген ретпен тұрғындардан, кәсiпорындар мен мекемелерден алынатын мiндеттi төлемдер жүйесi.
Салықтар мемлекеттік бюджеттің ең мол түсім көздері болғандықтан олар қандай да болмасын мемлекеттің өсіп өркендеуінің материалдық негізі болып есептелінеді. Сондықтан салықтар мақсатының басты бағыты бюджетке кірістерді тарту арқылы мемлекеттің қазынасын қалыптастыру және мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық, сондай-ақ саяси құрылыс бағдарламаларын ақшалай қамтамасыз ету болып табылады.
Бұл жерде мемлекетті қоғамның саяси жүйесінің субъектісі екенін ескерсек, оның қызмет аясы тек қана өз ақшалай мәселілерін шешіп қоймай, сонымен қатар қоғамның да ақшалай инфрақұрлымын құруға бағытталған.Сонымен салықтық қызметті жүзеге асыру кезінде, мемлекет бір уақытта екі сипатта болады: саяси жүйенің субъектісі ретінде және мемлекеттік бюджетке жұмылдырылған ақша қаражаттарының меншік иесі ретінде.
Мемлекеттің салықтық қызметі мемлекеттің фискалдық саясатын жүзеге асыру құралы ретінде және түбегейлі реформаларға байланысты алдыңғы қатарға шығып отыр. Мемлекеттің салықтық қызметінің өзекті бағыты салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді белгілеу екенін қабылданып жатқан салық заңдары айғақтайды. Салықтық қызметтің құқықтық негіздері болып табылатын салық заңдарының дәстүрлі қалыптасқан ұтымды көрінісі салық міндеттемелерін мұқият айқындау болып саналады және осы салық міндеттемесінің нысанына үш іс-қимыл жатады:
1.Салық төлеушінің өзінде салық субъектісі бар екенін хабарлау;
2. Мемлекет қарамағына өтетін салықтардың сомасын есептеп шығару;
3. Тиісті салықтарды төлеу. Бұл жерде ескеретін бір жәйт, нарықтық экономиканың жеке меншікке негізделіп қалыптасуына орай, салықтық заңдарды, салықтық қызметтің басты әдістері мен бағыттарын жете білу және осы аядағы өздерінің құқықтары мен мүдделерін қорғау тәсілдерін меңгеру меншік иесі болып табылатын салық төлеушілерге пайдалы әрі тиімді.

Қолданылған әдебиеттер

1. “ Қаржы – қаражат” журналы ; 04/2003 ж.
2. “ Саясат” журналы; 01/2003 ж.
3. “ Аль –пари” журналы; 06/2001 ж.
4. “ Кодекс Респуюлики Казахстан о налогах и других обязательных платежей в бюджет” Алматы; Бико ,2001 ж.
5. “Реформы: Аналитический взгляд” Сагадиев К. Алматы, 1998 ж.
6. “ Экономикалық теория негiздерi” Ж. Нүрпейсов, Алматы, 1996 ж.
7. Юткина Т.Ф Налоги и налогооблажение. – М.:ИНФРА – М, 1998 ж. –429 бет
8. // Қаржы – қаражат, №6-2003 –58 бет. Луқпанова Ж. “Налоговая нагрузка и ее влияние на деятельность субъектов предпринимательства”.
9. // Аль – Пари, № 1-2003ж.,136 бет “Аймақтың фискалды саясаты”.
10. // Егемен Қазақстан 2002 ж. 7 маусым, 3 бет “ Салық мәдениетi – салықты дұрыс төлеп, адал өмiр сүру”.
11. // Жас Алаш 2003 ж. 9 қыркүйек, 3 бет “ Экономиканың қашкоршысы қаржы полициясы”.
12. // Егемен Қазақстан 2003 ж. 22 қаңтар , 2 бет “ Салық кодексiндегi соңғы өзгерiстер”.
13. “ Экономикалық теория негiздерi” Әубакiров Я.Ә ,Алматы, “Санат” 1998 ж.
14. “Қазiргi экономикалық тусiндiрме сөздiгi” Насырова М.Р , Алматы ,-2003 ж.