Экономикалық өсудің типтері мен факторлары
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3
1. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨСУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.1. Экономикалық өсудің түсінігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2. Экономикалық өсудің тиімділігі мен сапасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨСУДІҢ ТИПТЕРІ МЕН ФАКТОРЛАРЫ ... ... ... ... ... 7
2.1. Экономикалық өсудің типтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
2.2. Экономикалық өсудің факторлары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
1. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨСУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.1. Экономикалық өсудің түсінігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2. Экономикалық өсудің тиімділігі мен сапасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨСУДІҢ ТИПТЕРІ МЕН ФАКТОРЛАРЫ ... ... ... ... ... 7
2.1. Экономикалық өсудің типтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
2.2. Экономикалық өсудің факторлары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
Осы замаңдағы экономикалық теорияда, әдетте экономикалық өсу деп, өндіргіш күштердің ұзақ мерзімді дамуымен байланысты өндірістің нақты көлемінің табиғи дәрежесінің ұзақ мерзімдегі өзгерістерін атайды. Осы жағдайда талдаудың пәні өндірістің потенциалдық көлемінің өсуі болып табылады. Ал осы өсу, тепе-теңдіктің бір ұзақ мерзімдік болмысына қозғалыс деп тұжырымдалады.
Осындай жағдайда экономикалық өсуге және ұсыныс факторларына басты назар аударылады. Нақты экономикалық өсуді
Осындай жағдайда экономикалық өсуге және ұсыныс факторларына басты назар аударылады. Нақты экономикалық өсуді
1. «Экономикалық теория» С.Әкімбеков, А.С.Баймухаметова, У.А.Жанайдаров. - Астана 2002. 240-244б.
2. М.Ы.Жүкібай «Экономикалық теория», Оқу құралы. – Астана, 2012. -166б.
3. Экономика және бюджеттік жоспарлау министрі Е. Досаевтың Әлеуметтік-экономикалық даму қорытындылары бойынша ҚР Үкіметінің отырысында
2. М.Ы.Жүкібай «Экономикалық теория», Оқу құралы. – Астана, 2012. -166б.
3. Экономика және бюджеттік жоспарлау министрі Е. Досаевтың Әлеуметтік-экономикалық даму қорытындылары бойынша ҚР Үкіметінің отырысында
ЖОСПАР
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3
1. ЭКОНОМИКАЛЫҚ
ӨСУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..4
1.1. Экономикалық өсудің
түсінігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... 4
1.2. Экономикалық өсудің тиімділігі мен
сапасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... .. 5
2. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨСУДІҢ ТИПТЕРІ МЕН ФАКТОРЛАРЫ ... ... ... ... ... 7
2.1. Экономикалық өсудің
типтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 7
2.2. Экономикалық өсудің
факторлары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... .10
КІРІСПЕ
Осы замаңдағы экономикалық теорияда, әдетте экономикалық өсу деп,
өндіргіш күштердің ұзақ мерзімді дамуымен байланысты өндірістің нақты
көлемінің табиғи дәрежесінің ұзақ мерзімдегі өзгерістерін атайды. Осы
жағдайда талдаудың пәні өндірістің потенциалдық көлемінің өсуі болып
табылады. Ал осы өсу, тепе-теңдіктің бір ұзақ мерзімдік болмысына қозғалыс
деп тұжырымдалады.
Осындай жағдайда экономикалық өсуге және ұсыныс факторларына басты
назар аударылады. Нақты экономикалық өсуді талдағанда зерттеу пәні тек
экономикалық динамиканы белгілейтін факторлармен шектелмейді, оған салалық
және ұдайы өндірістік пропорциялар, экономикалық өсу процесіндегі
институционалдық құрылымдардың пропорциялары, өсу қарқынын өсіру немесе
тежеудің мемлекеттік саясаты, өндірістің нақты көлемінің оның потенциалдық
көлемінен аз болуының себептері және т.б. жатады. Нақты экономикалық өсудің
мәні – экономиканың негізгі қайшылығына жаңа дәрежеде шешу және ұдайы
өндіру болып табылады: өндірістік ресурстардың шектелуі мен қоғамдық
қажеттердің шексіз болуының арасындағы осы қайшылықты шешудің негізгі екі
түрі бар: біріншіден, өндірістік мүмкіндіктерді көбейту арқылы, екіншіден,
бар болған өндірістік мүмкіндіктерді пайдалану тиімділігін жоғарлату және
қоғамдық қажеттіліктерді дамыту арқылы. Бірақ осымен процес бітпейді:
дамудың әрбір жаңа кезеңінде өндірістік мүмкіндіктердің молаюымен
байланысты қоғамдық қажеттердің барлығы қамтамасыз етілмейді. Қоғамдық
қажеттіліктер, оларды қамтамасыз ететін өнімдердің өндірісін осы елдің
өндірушілері немесе импорт жасалған өнімдердің жеткізушілері игергеннен
кейін пайда болады. Бірақ осыған қарамастан, қоғамдық қажеттіктер
өндірістік ресурстарға қарағанда біріншілік, жетекші болып табылады.
Өйткені, пайда болған қажеттілік бірте-бірте жаппайлыққа айналады, ал бұл
жағдай өндірістің үздіксіз дамуын талап етеді.
1. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨСУ
1.1. Экономикалық өсудің түсінігі
Экономикалық өсу - өндіргіш күштердің узақ мерзімдік уақыт
интервалында дамуымен байланысты өндірістің нақты көлемінің табиғи
дәрежесінің ұзақ мерзімді өзгерістері
Экономикалық теорияда экономикалық өсудің көрініс формалары туралы екі
бағыт орын алған. Экономикалық өсу деген ЖҰӨ нақты көлемінін өсу
шапшаңдығымен өлшенетін немесе осы көрсеткіштердің бір адамға шаққандағы
өсуінің шапшаңдығымен өлшенетін, белгілі мерзімде ұлттық экономиканың
дамуының қорытынды сипаттамасы деген түсінік кең тараған. әдетте
экономикалық өсуді өлшеудің қандай әдісін қолданатыны зерттеудің
мақсаттарымен байланысты болады. Экономикалық өсудің бірінші әдісі
көбінесе елдің экономикалықпотенциалының молаюы шапшаңдығын бағалау үшін
қолданылады, екінші – халықтың әлауқатының динамикасын талдағанда, немесе
әр елдер мен региондардағы тұрмыс дәрежесін салыстырғанда қолданылады.
Бүгінгі күні өсу теорияларында өлшеудің екінші әдісі көбірек қолданылады.
Экономикалық өсу деп халықтың халықтың өсу шапшандылығынан нақты ұлттық
табыстың өсу шапшаңдығының артық болуына әкелетін, ұлттық экономиканың
дамуы деп түсіндіріледі.
Батыс елдерінде қалыптасқан экономикалық жүйе шеңберінде экономикалық
өсу мәселесі жетекші нақтылы мақсат болып саналады. Экономикалық өсу
ұлғаймалы ұдайы өндірістің юолуымен түсіндіріледі: бұл жыл сайынғы өндіріс
көлемінің сандық әрі сапалық артуы.
Экономика өсуінің негізгі факторларының бірі негізгі капиталға
салынған инвестициялар көлемінің ұлғаю үрдісінің қалыптасуы болып табылады.
Экономикалық өсудің мәні – экономиканың негізгі қайшылықтары:
өндірілген ресурстардың шектеулігі мен қоғамдық тқтыну қажеттіліктерінің
шексіз проблемаларының шешілуі және жаңа деңгейде қарастырылуы. Бұл
қайшылықтар екі негізгі тәсілмен шешілуі мүмкін: біріншіден, өндіріс
мүмкіндіктерін ұлғайту жағынанғ екіншіден өндіріс мүмкіндіктерін тиімді
пайдалану мен қоғамдық қажеттіліктерді дамыту тұрғыдан.
Экономикалық өсу экономиканың бір қалыпты алға қозғалысын және оның
әлеуметтік-экономикалық прогресін көрсетеді. Мұндай прогресін жалпы
критериі өндіргіш күштердің даму деңгейі болып табылады. Кез келген басқа
сияқты, экономикалық прогрестің қозғаушы күші қайшылық болмақ.
Тым ұзақ экономикалық өсуді зерттеудің екі негізгі ерекшеліктері
болады:
1. Экономикалық өсу экономикалық дамуының құрамды элементі деп
есептеледі. Ол, бір жақтан, дамудың циклдық сипатына дем береді, екінші
жағынан, өзі құлдырау мен дипрессияның кезінде дайындалған өзгерістердің
нәтижесі болып табылады. Сондықтан негізгі назар экономикалық өсуге емес,
экономикадағы глобалдық өзгерістерге, осылардың жаңа сапаға айналуының
тұрақты тенденциялары мен заңдылықтарына аударылады.
2. Макроэкономикалық өзгермелі көрсеткіштерімен қатар, экономикалық
дамудың микроэкономикалық, салалық және индустриалдық негіздері,
кәсіпкерліктің мәселелері; өндірушілер, тұтынушылар және үкіметтің
мүдделерінің қайшылықтары, жаңа экономикалық құрылымдардың қалыптасуы
зерттеледі.
1.2. Экономикалық өсудің тиімділігі мен сапасы
Тиімділік дегеніміз өндіріс нәтижесінің, яғни өнімнің ағымдағы еңбек
шығындарына қатынасы.
Көпсалалы өндіріс тиімділігі деген түсінікті құратынжағдайлардың
барлығының жақсартылуы экономикалық өсудің тиімділігі болып табылады.
Осыған жататындар:
• тауарлар мен қызметтердің сапасының жақсаруы, олардың отандық және
әлемдік нарықта бәсекелік қабілетінің жоғарлауы;
• бұрын қанағаттандырылмаған қажеттіліктерді қамтуға мүмкіндік беретін,
немесе оларды тым жақсы қамтуға мүмкіндік әкелетін жаңа тауарлар
өндірісін иегеру;
• халықаралық еңбек бөлінісі жүйесіндегі елдің территориялық
артықшылығымен есептесе отырып, өндірістің мамандану мен
кооперациялануын жетілдіру;
• өндірістік ресурстардың салалық және елдің аймақтары бойынша
аллокациясын жақсарту;
• жаңа технологиялар игеру.
Экономикалық теорияда экономикалық өсудің сапасы деген түсінік оның
әлеуметтік бағытталуының күшеюімен байланыстырылады. Экономикалық өсудің
сапасын құрушылар:
• халықтың материалдық әл-ауқатының жақсаруы;
• адамның гормониялық даму негізі деп қаралатын бос ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3
1. ЭКОНОМИКАЛЫҚ
ӨСУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..4
1.1. Экономикалық өсудің
түсінігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... 4
1.2. Экономикалық өсудің тиімділігі мен
сапасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... .. 5
2. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨСУДІҢ ТИПТЕРІ МЕН ФАКТОРЛАРЫ ... ... ... ... ... 7
2.1. Экономикалық өсудің
типтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 7
2.2. Экономикалық өсудің
факторлары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... .10
КІРІСПЕ
Осы замаңдағы экономикалық теорияда, әдетте экономикалық өсу деп,
өндіргіш күштердің ұзақ мерзімді дамуымен байланысты өндірістің нақты
көлемінің табиғи дәрежесінің ұзақ мерзімдегі өзгерістерін атайды. Осы
жағдайда талдаудың пәні өндірістің потенциалдық көлемінің өсуі болып
табылады. Ал осы өсу, тепе-теңдіктің бір ұзақ мерзімдік болмысына қозғалыс
деп тұжырымдалады.
Осындай жағдайда экономикалық өсуге және ұсыныс факторларына басты
назар аударылады. Нақты экономикалық өсуді талдағанда зерттеу пәні тек
экономикалық динамиканы белгілейтін факторлармен шектелмейді, оған салалық
және ұдайы өндірістік пропорциялар, экономикалық өсу процесіндегі
институционалдық құрылымдардың пропорциялары, өсу қарқынын өсіру немесе
тежеудің мемлекеттік саясаты, өндірістің нақты көлемінің оның потенциалдық
көлемінен аз болуының себептері және т.б. жатады. Нақты экономикалық өсудің
мәні – экономиканың негізгі қайшылығына жаңа дәрежеде шешу және ұдайы
өндіру болып табылады: өндірістік ресурстардың шектелуі мен қоғамдық
қажеттердің шексіз болуының арасындағы осы қайшылықты шешудің негізгі екі
түрі бар: біріншіден, өндірістік мүмкіндіктерді көбейту арқылы, екіншіден,
бар болған өндірістік мүмкіндіктерді пайдалану тиімділігін жоғарлату және
қоғамдық қажеттіліктерді дамыту арқылы. Бірақ осымен процес бітпейді:
дамудың әрбір жаңа кезеңінде өндірістік мүмкіндіктердің молаюымен
байланысты қоғамдық қажеттердің барлығы қамтамасыз етілмейді. Қоғамдық
қажеттіліктер, оларды қамтамасыз ететін өнімдердің өндірісін осы елдің
өндірушілері немесе импорт жасалған өнімдердің жеткізушілері игергеннен
кейін пайда болады. Бірақ осыған қарамастан, қоғамдық қажеттіктер
өндірістік ресурстарға қарағанда біріншілік, жетекші болып табылады.
Өйткені, пайда болған қажеттілік бірте-бірте жаппайлыққа айналады, ал бұл
жағдай өндірістің үздіксіз дамуын талап етеді.
1. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨСУ
1.1. Экономикалық өсудің түсінігі
Экономикалық өсу - өндіргіш күштердің узақ мерзімдік уақыт
интервалында дамуымен байланысты өндірістің нақты көлемінің табиғи
дәрежесінің ұзақ мерзімді өзгерістері
Экономикалық теорияда экономикалық өсудің көрініс формалары туралы екі
бағыт орын алған. Экономикалық өсу деген ЖҰӨ нақты көлемінін өсу
шапшаңдығымен өлшенетін немесе осы көрсеткіштердің бір адамға шаққандағы
өсуінің шапшаңдығымен өлшенетін, белгілі мерзімде ұлттық экономиканың
дамуының қорытынды сипаттамасы деген түсінік кең тараған. әдетте
экономикалық өсуді өлшеудің қандай әдісін қолданатыны зерттеудің
мақсаттарымен байланысты болады. Экономикалық өсудің бірінші әдісі
көбінесе елдің экономикалықпотенциалының молаюы шапшаңдығын бағалау үшін
қолданылады, екінші – халықтың әлауқатының динамикасын талдағанда, немесе
әр елдер мен региондардағы тұрмыс дәрежесін салыстырғанда қолданылады.
Бүгінгі күні өсу теорияларында өлшеудің екінші әдісі көбірек қолданылады.
Экономикалық өсу деп халықтың халықтың өсу шапшандылығынан нақты ұлттық
табыстың өсу шапшаңдығының артық болуына әкелетін, ұлттық экономиканың
дамуы деп түсіндіріледі.
Батыс елдерінде қалыптасқан экономикалық жүйе шеңберінде экономикалық
өсу мәселесі жетекші нақтылы мақсат болып саналады. Экономикалық өсу
ұлғаймалы ұдайы өндірістің юолуымен түсіндіріледі: бұл жыл сайынғы өндіріс
көлемінің сандық әрі сапалық артуы.
Экономика өсуінің негізгі факторларының бірі негізгі капиталға
салынған инвестициялар көлемінің ұлғаю үрдісінің қалыптасуы болып табылады.
Экономикалық өсудің мәні – экономиканың негізгі қайшылықтары:
өндірілген ресурстардың шектеулігі мен қоғамдық тқтыну қажеттіліктерінің
шексіз проблемаларының шешілуі және жаңа деңгейде қарастырылуы. Бұл
қайшылықтар екі негізгі тәсілмен шешілуі мүмкін: біріншіден, өндіріс
мүмкіндіктерін ұлғайту жағынанғ екіншіден өндіріс мүмкіндіктерін тиімді
пайдалану мен қоғамдық қажеттіліктерді дамыту тұрғыдан.
Экономикалық өсу экономиканың бір қалыпты алға қозғалысын және оның
әлеуметтік-экономикалық прогресін көрсетеді. Мұндай прогресін жалпы
критериі өндіргіш күштердің даму деңгейі болып табылады. Кез келген басқа
сияқты, экономикалық прогрестің қозғаушы күші қайшылық болмақ.
Тым ұзақ экономикалық өсуді зерттеудің екі негізгі ерекшеліктері
болады:
1. Экономикалық өсу экономикалық дамуының құрамды элементі деп
есептеледі. Ол, бір жақтан, дамудың циклдық сипатына дем береді, екінші
жағынан, өзі құлдырау мен дипрессияның кезінде дайындалған өзгерістердің
нәтижесі болып табылады. Сондықтан негізгі назар экономикалық өсуге емес,
экономикадағы глобалдық өзгерістерге, осылардың жаңа сапаға айналуының
тұрақты тенденциялары мен заңдылықтарына аударылады.
2. Макроэкономикалық өзгермелі көрсеткіштерімен қатар, экономикалық
дамудың микроэкономикалық, салалық және индустриалдық негіздері,
кәсіпкерліктің мәселелері; өндірушілер, тұтынушылар және үкіметтің
мүдделерінің қайшылықтары, жаңа экономикалық құрылымдардың қалыптасуы
зерттеледі.
1.2. Экономикалық өсудің тиімділігі мен сапасы
Тиімділік дегеніміз өндіріс нәтижесінің, яғни өнімнің ағымдағы еңбек
шығындарына қатынасы.
Көпсалалы өндіріс тиімділігі деген түсінікті құратынжағдайлардың
барлығының жақсартылуы экономикалық өсудің тиімділігі болып табылады.
Осыған жататындар:
• тауарлар мен қызметтердің сапасының жақсаруы, олардың отандық және
әлемдік нарықта бәсекелік қабілетінің жоғарлауы;
• бұрын қанағаттандырылмаған қажеттіліктерді қамтуға мүмкіндік беретін,
немесе оларды тым жақсы қамтуға мүмкіндік әкелетін жаңа тауарлар
өндірісін иегеру;
• халықаралық еңбек бөлінісі жүйесіндегі елдің территориялық
артықшылығымен есептесе отырып, өндірістің мамандану мен
кооперациялануын жетілдіру;
• өндірістік ресурстардың салалық және елдің аймақтары бойынша
аллокациясын жақсарту;
• жаңа технологиялар игеру.
Экономикалық теорияда экономикалық өсудің сапасы деген түсінік оның
әлеуметтік бағытталуының күшеюімен байланыстырылады. Экономикалық өсудің
сапасын құрушылар:
• халықтың материалдық әл-ауқатының жақсаруы;
• адамның гормониялық даму негізі деп қаралатын бос ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz