Апаттар кезінде халықты емдеу-көшіруді, жайғастыруды қамтамасыз ету

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім:
1. Апат кезінде халықты емдеу. Медициналық сұрыптау
2. Медициналық сұрыптауды ұйымдастыру мен жүргізу
3. Орналастыру және эвакуациялауды қамтамасыз ету

III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Төтенше жағдай дегеніміз адамдардың қаза табуына әкеліп соққан немесе әкеліп соғуы мүмкін, олардың денсаулығына, қоршаған ортаға және шаруашлық жүргізуші объектілерге нұқсан келтірген немесе келтіруі мүмкін, халықты едәуір дәрежеде материалдық шығындарға ұшыратып, тіршілік жағдайын бұзған немесе бұзуы мүмкін авария, зілзала немесе апат салдарынан белгілі бір аумақта туындаған жағдай. Төтенше жағдай пайда болу себептеріне қарай табиғи сипаттағы және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларға бөлінеді.
Табиғи сипаттағы ТЖ – дүлей зілзала (жер сілкінісі, сел, көшкін, су тасқыны және басқалар), табиғи өрт, індеттер мен малдың жұқпалы аурулары, ауылшаруашылық өсімдіктерінің және ормандардың кеселдері мен зиянкестері арқылы зақымдануын туғызатын ТЖ-лар.
Техногендік сипаттағы ТЖ - өнеркәсіп, көлік авариялары және басқа да авариялар, өрт (жарылыс), күшті әсер ететін улы, радиоактивті және биологиялық жағынан қауіпті заттарды тарататын (тарату қаупі бар) авария, үйлер мен ғимараттардың кенеттен қирауы, бөгендердің бұзылуы, тіршілікті қамтамасыз ететін электр-энергетика және коммуникация жүйелеріндегі, тазарту құрылыстарындағы авария туғызған ТЖ.
Халықты қорғау әдістерінің ең негізгісі уақытша көшіру (эвакуация) шаралары болып табылады, оған: адамдардың өмірін сақтау мақсатында төтенше жағдайлар аймағынан және қазіргі заманғы қырып жою құралдары қолданылуы мүмкін аудандардан халықты көшіру; соғыс уақытында санатталған қалаларда жұмыс істеп жатқан, ұйымдардың жұмысшылары мен қызметкерлерін қауіпсіз аймаққа жайғастырып бөлу және орналастыру жатады.
Халық аймақтық және көлемді төтеше жағдайлар аймағынан қауіпсіз орынға авиациялық авиациялық және су көліктері арқылы, төтенше жағдайлар аймағынан көліктің әр түрін тарта отырып және жаяу жүру тәртібімен қауіпсіз аймақтың сыртына шығарылады; соғыс уақытында қарулы күштерін тасымалдауға жатпайтын авиациялық, темір жол, автомобиль және көліктердің басқа да түрлерімен тасымалданады, көлік құралдары жетіспеген жағдайда көшіру бекеттерінің аралығына дейін жаяу жүру тәртібімен ұйымдасқан түрде көшіріледі.

1. Өмір – тіршілік қіуіпсізгі: С.Арпабеков. – Алматы, 2004.
2. http://bigox.kz/totenshe-zhagdajlar-klassifikaciyasy-men-tusinigi/
3. Суровцев А.А., Мельникова Е.Н., Медведева Н.М. және басқа. Жоғары оқу орындарына арналған оқу құралы, «Тіршілік қауіпсіздігі», Алматы, 2004ж., 1-2 том.
4. Ж.Е. Жолымбетов, С.Е. Жолымбетов, Н.Д. Калимов «Тіршілік қауіпсіздігі негіздері» Оқу-құралы, Қарағанды, 2008
5. Завьялов В.Н. Гражданская оборона. Учебник для мед. Вузов. М., Медицина, 1989 с. 269
6. Инструкция по организации и ведению ГО РК. Утв. Приказом № 165 АЧС РК. 13 июня 2000г. г. Алматы.

Пән: ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности), Защита труда
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
география және табиғатты пайдалану факультеті

СОӨЖ
Тақырыбы: Апаттар кезінде халықты емдеу-көшіруді, жайғастыруды қамтамасыз ету

Орындаған: Рысбаева Г.Н.
Қабылдаған: Болатова Д.К.

Алматы 2014

Жоспар:

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім:
1. Апат кезінде халықты емдеу. Медициналық сұрыптау
2. Медициналық сұрыптауды ұйымдастыру мен жүргізу
3. Орналастыру және эвакуациялауды қамтамасыз ету

III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Төтенше жағдай дегеніміз адамдардың қаза табуына әкеліп соққан немесе әкеліп соғуы мүмкін, олардың денсаулығына, қоршаған ортаға және шаруашлық жүргізуші объектілерге нұқсан келтірген немесе келтіруі мүмкін, халықты едәуір дәрежеде материалдық шығындарға ұшыратып, тіршілік жағдайын бұзған немесе бұзуы мүмкін авария, зілзала немесе апат салдарынан белгілі бір аумақта туындаған жағдай. Төтенше жағдай пайда болу себептеріне қарай табиғи сипаттағы және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларға бөлінеді.
Табиғи сипаттағы ТЖ - дүлей зілзала (жер сілкінісі, сел, көшкін, су тасқыны және басқалар), табиғи өрт, індеттер мен малдың жұқпалы аурулары, ауылшаруашылық өсімдіктерінің және ормандардың кеселдері мен зиянкестері арқылы зақымдануын туғызатын ТЖ-лар.
Техногендік сипаттағы ТЖ - өнеркәсіп, көлік авариялары және басқа да авариялар, өрт (жарылыс), күшті әсер ететін улы, радиоактивті және биологиялық жағынан қауіпті заттарды тарататын (тарату қаупі бар) авария, үйлер мен ғимараттардың кенеттен қирауы, бөгендердің бұзылуы, тіршілікті қамтамасыз ететін электр-энергетика және коммуникация жүйелеріндегі, тазарту құрылыстарындағы авария туғызған ТЖ.
Халықты қорғау әдістерінің ең негізгісі уақытша көшіру (эвакуация) шаралары болып табылады, оған: адамдардың өмірін сақтау мақсатында төтенше жағдайлар аймағынан және қазіргі заманғы қырып жою құралдары қолданылуы мүмкін аудандардан халықты көшіру; соғыс уақытында санатталған қалаларда жұмыс істеп жатқан, ұйымдардың жұмысшылары мен қызметкерлерін қауіпсіз аймаққа жайғастырып бөлу және орналастыру жатады.
Халық аймақтық және көлемді төтеше жағдайлар аймағынан қауіпсіз орынға авиациялық авиациялық және су көліктері арқылы, төтенше жағдайлар аймағынан көліктің әр түрін тарта отырып және жаяу жүру тәртібімен қауіпсіз аймақтың сыртына шығарылады; соғыс уақытында қарулы күштерін тасымалдауға жатпайтын авиациялық, темір жол, автомобиль және көліктердің басқа да түрлерімен тасымалданады, көлік құралдары жетіспеген жағдайда көшіру бекеттерінің аралығына дейін жаяу жүру тәртібімен ұйымдасқан түрде көшіріледі.

2.1. Апат кезінде халықты емдеу

Бейбіт уақыттағы апат жағдайында емдеу-эвакуациялық қамтамасыз етудің жалпы қағидасы - медициналық көмек көрсетудің екі кезеңді жүйесі және зақымдалғандарды мақсаты бойынша эвакуациялауда емдеу.
Медициналық эвакуациялаудың І кезеңі (госпиталға дейінгі): госпиталға дейінгі кезеңде науқастар мен зардап шеккендерге жоспарлы және шұғыл медициналық көмек көрсететін денсаулық сақтау мекемелері, жедел және шұғыл медициналық көмек көрсететін станциялар, амбулаториялық-емханалық мекемелер, ауруханалар мен диспансерлердің емханалық бөлімшелері. Одан басқа апат аймағына азаматтық қорғаныс әскери бөлімдерінің медициналық құрылымдары, ҚР қорғаныс министрлігі медициналық қызметі, ҚР ішкі істер министрлігі, ҚР байланыс жолдары министрлігінің медико-санитарлық қызметі және басқа да ведомстволар.
Медициналық эвакуациялаудың ІІ кезеңі (госпитальды). Ведомствалық-территориялық денсаулық сақтау стационарлық емдеу мекемелері, ауылдық елді-мекендердің қала сыртындағы аймақтары (загородная зона) немесе ауруханалық базалар. Бұл жерде зақымдалғандар шұғыл мамандандырылған және арнайы медициналық көмекті толық көлемде қабылдап, соңына дейін емделеді.

Медициналық сұрыптау

Халықтың арасында жаппай санитарлық шығын бір мезгілде пайда болған кезде және медициналық күштер мен құралдар жеткіліксіз болғанда барлық зақымдалғандарға уақытында көмек көрсету мүмкін емес. Медициналық көмек пен эвакуациялаудың кезеңділігі белгілеуге тура келеді. Егер медициналық қызметкер оны дұрыс таңдамаса немесе кешігіп жатса, онда табиғаттың өзі бұл міндетті шешеді. Бұндай жағдайға Н.И. Пирогов 140 жыл бұрын ерекше әдіс - медициналық сұрыптауды ұсынған.
Өзінің мәні бойынша медициналық сұрыптау адамгершілікті, рухани кішіпейілділікті талап етеді. Өкінішке орай, күрделі стрессті жағдайларда дәрігерлер медициналық сұрыптауды ұмытып кете ескермей, міндетті түрде тез арада көмек көрсету керек адамдарға емес, көзіне бірінші көрінген адамға көмек көрсетеді. Бұл өмірін сақтап қалып, толық өмір сүру мен еңбек етуге оралтуға болатындай, бірақ зақымдалғандарды кейде қаза табуына әкеліп соғады.
Медициналық сұрыптау - зардап шеккендерді медициналық көрсеткіштері мен нақты жағдайларға байланысты бірыңғай емдеу-профилактикалық және эвакуациялау шараларды қажет етуі қағидасы бойынша топтарға бөлу әдісі.
Сұрыптаудың мақсаты - оптималды көлемде медициналық көмекті уақытында көрсету және ұтымды эвакуация жасау.
Уақытында көмек көрсетілген болып саналады, егер зақымдалған адамның өмірі құтқарылса және қауіпті асқынулардың алдын алса. Медициналық сұрыптауға қойылатын негізгі талаптар.

1. Уақытында, бірте-бірте жүргізу.
2. Тез арада, ұйымдастырылған түрде жүргізу.
3. Жүргізілу толықтығы, қайта қарауларды болдырмау.
4. Құжаттарды уақытында дұрыс толтыру.

Медициналық сұрыптаудың түрлері мен типтері.

Медициналық сұрыптау нақты, қайталанып тұратын үрдіс. Ол медициналық эвакуацияның барлық кезеңінде, оның барлық функциональдық бөлімшелерінде жүргізіледі. Диагноз қою мен болжам жасау - медициналық сұрыптаудың негізі. Сондықтан міндеттердің шешілуі мен қолданылатын әдістерге байланысты медициналық сұрыптау екі типке бөлінеді:
І. Клиникалық-диагностикалық медициналық сұрыптау - зақымдалу ауырлығы жағдайының клиникалық көрсеткіштеріне негізделген. Бұл диагнозды дұрыс қоюды, зақымдалғандарды сұрыптау бойынша оңай бөлуді қамтамасыз етеді. Диагноз қоймай тұрып, жаралыларды дұрыс сұрыптау мүмкін емес, деп жазады Н.И. Пирогов. Клиникалық-диагностикалық сұрыптау екі түрге бөлінеді:
1. Пунктішілік сұрыптау - зақымдалғандарды қоршаған ортаға қауіптілік дәрежесіне байланысты, зақымдану сипаты мен ауырлығына байланысты топтарға бөлу.
2. Эвакуациялық-көліктік сұрыптау - эвакуация кезеңділігі бойынша көліктің түріне байланысты эвакуация құралдарына орналастыру бойынша және жүргізу пунктіне анықтау бойынша зақымдалғандарды бірыңғай топтарға бөлу.
ІІ. Болжамдық медициналық сұрыптау - зақымдалған жағдайын, оның оқу барысында, асқынулардың дамуын, адекватты емдеу тактикасын, оның тиімділігін бағалауды уақытында анықтау мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Зақымдалғандарды сұрыптау барысында диагноз қою мен болжам жасаудың клиникалық әдісі артық болып қала береді.
Оқулар мен жұмыс тәжірибесінде, оқу барысында шартты зақымдалғандар мен апаттарда, аварияларда шынымен зардап шеккендерге эвакуациялауда медицина қызметкері номограммаларды, математикалық формулаларды, индекстерді, алгоритмдерді, балмен бағалау әдістерін қолданбайды. Бұл әдістер медициналық эвакуациялаудың неғұрлым кейінгі кезеңдерінде қосымша құрал ретінде госпиталь және операциялықтан бөлмелерінде емдеу тактикасын таңдау үшін қолданылуы мүмкін. Сонымен, болжамдық медициналық сұрыптауды клиникалық-диагностикалық сұрыптаудан бөлек алып қалуға болмайды.
Негізгі сұрыптау белгілері:

І. Қоршағандарға қауіптілігі - зақымдалғандарды арнайы (санитарлық) өңдеу немесе оқшаулау қажеттігінің дәрежесі. Бұл белгіге байланысты зақымдалғандарды келесі топтарға бөледі:
1. Арнайы (санитарлық) өңдеуді (толық немесе жартылай) қажет ететіндер.
2. Уақытша оқшаулауға жататындар (инфекциялық және психоневрология лық изоляторларда).
3. Арнай өңдеуі қажет етпейтіндер.

ІІ. Емдеу белгілері - зақымдалғандардың медициналық көмекке, кезеңділікке, оны көрсету орынын, қажеттілік дәрежесі.
Бұған байланысты зақымдалғандарды келесі категорияларға бөлінеді:
1. Өмір сүру мүмкін емес жарақаттардан қиналуды жеңілдететін симптоматикалық көмекті қамтамасыз ететіндер.
2. Шұғыл медициналық көмекті қажет ететіндер.
3. Медициналық көмекті қажет етпейтіндер (көмек кейінге қалдырылуы мүмкін).

ІІІ. Эвакуациялық белгі - эвакуациялық кезеңділікті, көлік түрі және зақымдалған адамның көліктегі жағдайы. Осыған байланысты зақымдалғандарды келесі топқа бөледі:
1. Берілген емдеу мекемесінде уақытша немесе емделіп біткенше госпиталға жататындар.
2. Эвакуациялық мақсатын, кезектілігін, эвакуация әдісін, көлік түрін есепке ала отырып төтенше жағдай ошағынан тыс басқа территориялық емдеу мекемелеріне эвакуациялауға жататындар.
3. Тұрғылықты орнына оралуға немесе медициналық кезеңде қысқаша уақытқа байқау үшін қалдырылуға жататындар.

2.2.Медициналық сұрыптауды ұйымдастыру мен жүргізу.

Апат ошағында сұрыптау бірінші кезекте тірі қалғандарды шығару қағидасы бойынша жүргізіледі. Өмір сүру қабілеттілік жағдайын жүрек соғысының болуына, тыныс алуына, қозғалу белсенділігіне байланысты бағалайды. Шығару кезектілігінде артықшылық балалар мен жүкті әйелдерге беріледі.
Алғашқы дәрігерлік көмек көрсетуде медициналық сұрыптаудың негізіне өмір сүруді қамтамасыз ету қызметінің бұзылу дәрежесін диагностикалау, зақымдалу сипаты, оның өмірге қауіптілік дәрежесі, мүмкін асқынулардың дамуын болжау және тірі қалуды болжау жатады. Өздігінен жүретін зақымдалғандар үшін құрамында дәрігер, медбике, тіркеуші бар сұрыптау бригадасы құрылады.
Сұрыптау бригадасын қажет етуді есептеу мына формула бойынша есептеледі:
ПСБ= (К х Т): t
мұнда ПСБ (потребность в сортировочных бригадах) - сұрыптау бригадасына қажеттілік; К - бір тәулікте медициналық эвакуация кезеңіне түскен зақымдалғандар саны; Т - сұрыптау бригадасының жұмысының ұзақтығы (12 сағат); t - бір зақымдалғандарды сұрыптауға қажет уақыт (5 минут).
Бірінші таңдау әдісін қолданады, яғни көзбен байқау арқылы медициналық көмекті неғұрлым бірінші кезекте қажет ететіндерді табады: киімі жанып жатқандар, ішкі және сыртқы қан кетулер, шоктағылар, асорикция болғандар, есі таңғандар, аяқ-қолдары жарақаттанып жұлынғандар, ашық сынық алғандар, ашық пневмоторакс болғандар, балалар, босанушылар.Таңдау сұрыптаудан кейін бригада қалған зақымдалғандарды бірте-бірте кезекпен байқауға көшеді. Сыртқы байқау мен сұрастыру барысында анықтайды:
oo жарақаттың орнын (бас, мойын, төс, іш, жамбас, аяқ-қол, омыртқа);
oo жарақат сипаты: механикалық, термиялық, оқшауланған, көп, біріккен;
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.