БАСҚАРУ СОЦИОЛОГИЯСЫ



Жоспар

Кіріспе

I.Негізгі бөлім
1.1. Басқару әлеуметтануының мәні, негізгі категориялары.
1.2. Басқарудың негізгі түрлері және проблемалары.

Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Өкімет — әлеуметтік жүйенің өмір сүруінің жемісі және қажетті элементі. Өкімет қоғамдағы тәртілтілікті қамтамасыз етеді, яғни белгілі бір жүйе үшін дұрыс деп жарияланған нормалар мен құндылықтарға қоғамдағы субъектілер тәртібінің сәйкес келуін қадағалайды. Қоғамдағы еңбек бөлінісі салдарынан туындаған билік құрушы мен билікке бағынушылардан тұратын өлеуметгік жүйе қүрылымы нақтылы тарихи жағдайларда өмір сүріп келеді.
Құрылымдық көзқарас тұрпысынан келгенде, өкімет — қоғамда объективті түрде кальптасқан билік карым-қатынастарының жиынтығы.
Әлеуметтік жүйедегі билік қарым-қатынастарын жүзеге асыратын көріністер — үстемдік ету, басқару, басшылық жасау, ретгеу, бақьлау т.б. Билік қарым-қатьнастары екі жақты байланыста болады. Бір жағынан билеушілердің еркін білдірсе, екінші жағынан бағыныштылардың осы ерікке міндетті түрде бағынуын көздейді.
Өкімет өлеуметтік жүйенің жемісі бола түрып, өзінің эмпириялық болмысында, ең алдымен, қоғамдағы экономикалық құрылым факторларымен айқындалады. Қоға
Қолданылған әдебиеттер тізімі

1. Нысанбаев Ә., Социология., Алматы 2002 жыл., -222бет, 154-160 беттер.
2. Рахметов Қ.Ж., Болатова А.Н., Исмағамбетова З.И., Социология., Алматы 2003 жыл., -256 бет., 17-21 беттер.
3. Орынбекова Д.С., Социология оқу құралы., Алматы 2002 жыл., 80 бет., 51-53 беттер.

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:   
АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС ИНСТИТУТЫ
РАДИОТЕХНИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС ФАКУЛЬТЕТІ

ӘЛЕУМЕТТІК ПӘНДЕР КАФЕДРАСЫ

Семестрлік жұмыс №2
ТАҚЫРЫБЫ: "бАСҚАРУ СОЦИОЛОГИЯСЫ"

Орындаған:БРк 04-02 топ
ст.

Оразбекова Ж.С.
Қабылдаған: Туганова
Э.А.

Алматы 2007
Жоспар

Кіріспе

I.Негізгі бөлім
1.1. Басқару әлеуметтануының мәні, негізгі категориялары.
1.2. Басқарудың негізгі түрлері және проблемалары.

Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Өкімет — әлеуметтік жүйенің өмір сүруінің жемісі және қажетті
элементі. Өкімет қоғамдағы тәртілтілікті қамтамасыз етеді, яғни белгілі бір
жүйе үшін дұрыс деп жарияланған нормалар мен құндылықтарға қоғамдағы
субъектілер тәртібінің сәйкес келуін қадағалайды. Қоғамдағы еңбек бөлінісі
салдарынан туындаған билік құрушы мен билікке бағынушылардан тұратын
өлеуметгік жүйе қүрылымы нақтылы тарихи жағдайларда өмір сүріп келеді.
Құрылымдық көзқарас тұрпысынан келгенде, өкімет — қоғамда
объективті түрде кальптасқан билік карым-қатынастарының жиынтығы.
Әлеуметтік жүйедегі билік қарым-қатынастарын жүзеге асыратын
көріністер — үстемдік ету, басқару, басшылық жасау, ретгеу, бақьлау т.б.
Билік қарым-қатьнастары екі жақты байланыста болады. Бір жағынан
билеушілердің еркін білдірсе, екінші жағынан бағыныштылардың осы ерікке
міндетті түрде бағынуын көздейді.
Өкімет өлеуметтік жүйенің жемісі бола түрып, өзінің эмпириялық
болмысында, ең алдымен, қоғамдағы экономикалық құрылым факторларымен
айқындалады. Қоғамдағы меншіктік қарым-қатынастар, әртүрлі қоғамдық топтар
(олардьщ өкілдері) арасындағы билік рөлдерінің белініп, орнығуына
алғышарттар жасайды.
Экономикалық қарым-қатынастардан туындаған таптық құрылым (таптар
бар қоғамда) билік басындағылардың мүддесі мен еркін білдіріп,
бағынушылардың іе-өрекетте-рін башттап отырады. Билікті жүзеге асырушы
институттар мен рөлдер кешенінің ерекшеліктері (олардьщ жиынтығы, түрлі
категорияларға бөлінуі, пішімі, өзара сатыла-нуы, т.б.) әлеуметтік жүйенің
құрылымына байланысты.
Билік басында тұрған тұлғаның рөлі айрықша. Бұл түлғаларды
шартты түрде формальды және бейформальды деп екіге бөлуге болады. Билік
басындағы формальды тұлғалар психологияның, ал бейформальды тұлғалар
социологияның заңдары бойынша халга шығады. Билік басына жеке тұлғаның
іріктеліп шығуында диалектикалық байланыс та ерекше рөл атқарады.
Мұндай іріктеулердің негізінде адам факторы жатыр. Бұл
дегеніміз тұлға бойында, ең алдымен, рухани күш пен
күштарлық болуы, адамдармен қарым-қатынас жасай
білуі, ойлау жүйесінің тереңдігі, іс-әрекеттерінің байсал-
дылығы т.б.

Әлеуметтік басқару, кең мағынасында, өзінің сапалық дамуын қамтамасыз
етіп отыратын қоғамдық жүйеге тән құбылыс. Ал, тар мағынасында, бұл термин
белгілі бір мақсатқа жету процесіңде қоғамның әлеуметтік қызметі жүйесін
тәртіптеу, жетілдіру үшін саналы, орнықты, ұйымдасқан түрде әрекет ету
ұғымын білдіреді.
Әлеуметтік басқару — ұйымдық жағынан қалыптаса келтірілген
құрылымдардың, олардың арасындағы басқару байланыстарының жиынтығы. Ол
индивидтерге, әлеуметтік топтар мен қауымдарға, қоғамның саяси, әлеуметтік
және басқа да институттарына басқару мақсатымен әсер етуді жүзеге асырады.
Әлеуметтік басқару қоғамның өмір сүруі, әлеуметтік жүйе ретінде дамуы,
адамдардың өмір сүруі үшін маңызы бар барлық объектілер мен процестерді
қамтиды.
Ол жекелеген, топтық және қауымдық мүдделердің арасындағы
қайшылықтарды тәртіптеп шешіп отырады. Әлеуметгік баскару — қоғамдағы
адамдардың мүдделері мен іс-өрекетгерінің бағыты, оның мазмұны мен
карқьндьлығын реттеп, адамдардьщ қоғамда алатьш орны мен рөлін ай-қыңцайтын
әлеуметгік қатынастарды үйлестіріп отыру. Осындай басқару нәтижесіңде
қоғамдағы мүдделерді (территориялық, ұлттық, ұжымдық, жекелеген, т.б.)
қамтамасыз етіп, алға койған мақсатқа, жалпы жетістіктерге жету үшін
әлеуметгік әрекеттер ұйьмдастырады. Әлеуметгік басқару көбінесе мемлекетгік
басқару жүйесіне байланысты.
Қазақстанда жүргізілген мемлекеттік басқару жүйесін қайта құру
кезеңін негізгі екі кезеңге бөлуге болады.
1991 жылдан басталған бірінші кезенде Қазақстанның егемендігі
жарияланды, Президент сайланды, ұлттық теңге айналымға түсті, соған сәйкес
өзіндік экономикалық саясаты қалыптаса бастады. Саяси және экономикалық
салалардағы сапалық өзгерістер басқару жүйесін жетілдіруде көрініс тауьш,
орталық және жергілікті басқару органдарында бірнеше кең көлемді шаралар
жүзеге асты.
Мұның негізгі мақсаты экономиканы басқарудың нарықтық формалары мен
әдістерін өмірге енгізу болатын. Бірақ та нормативтік-кұқықгық және
әдістемелік базаның елсіздігінен жүргізілген өзгерістер айтарлықтай тиімді
болып шықпады. Баскару кадрларын даярлауда, олардьщ кызметін ынталанды-
руда, бақылау істерінде елеулі кемішліктер жіберілді.
Тәжірибе керсеткендей, Қазақстанда қалыптасқан мемлекеттік басқару
жүйесі күрделі болып шықты. Саясатты жасап, жүзеге асыруда жауапты орталық
атқару органдары — Қазақстан министрліктер мен мемлекетгік комитеттердің
рөлі мен қызметі нақтылы белгіленбеді.
Осындай кемшіліктерді жою үшін 1997 жылдың наурыз айында Қазақстан
Президентінің "Қазақстан Респуубликасы мемлекеттік органдар жүйесін
реформалаудың кезекті міндеттері туралы" Жарлық кабылданып, мемлекетгік
басқару жүйесін қайта құрудың екінші кезеңі бастады. Осыған сәйкес
республика өкіметіне қарасты орталық аткару органдарының саны 50% -ке
кысқарды.. Қабылданған шаралар жекелеген мемлекеттік атқарушы органдар
қызметінің қосарлануын, басқарудың ортақ буындарын жойып, ұжымдық
кұрылымның жұмысын жеңілдетті. Бұл ауқымды жағынан соңғы жылдардағы
мемлекеттік атқарушы органдарды ұйымдық жағынан қайта кұрудағы ен үлкен
шара болды.
Дамыған шет елдердің тәжірибесі мемлекеттік шараға неғұрлым мамандығы
жоғары, идеялы жағынан тұрақты қызметкерлерді тарту қажеттілігін көрсетті.
Республика Президентінің "Қазақстан — 2030" стратегиялық бағдарламасының
басым бағыттарының бірі "Қазақстан үшін нарықгық экономикаға оңтайлы
келетін тиімді, қазіргі заманның мемлекеттік қызметі мен басқару кұрылымын
жасау" болып отыр.
Басқару құрылымы — басқару деңгейлерінің төменнен жоғары қарай рет-
ретімен орналасуы.
Социология ғылымы классиктерінін бірі М.Вебер әкімшілік басқарудың
"идеалдық типін", "бюрократия" теориясын жасады. Оның негізгі сипаттамалары
мынандай:
белгілі бір ұйым алдында тұрған, мақсатқа жету үшін
қажетті барлық іс-әрекеттер қарапайым амалдарға жікте-
леді, оларды атқарудағы әр буынның міндеті қатаң түрде
ресми анықталуы керек. Еңбектің барынша жіктелуі бас-
қару жүйесінің барлық буындарында өз міндеттерін тиімді
орындау үшін толық жауапкершілікте болатын сарапшы
мамандарды пайдалануға жағдай туғызады;
ұйым әкімшілік иерархия принципі бойынша, яғни
төмен тұрған қызметкер, не бөлімше жоғары тұрғанға ба-
ғынады. Әкімшілік иерархиядағы әрбір қызметкер жоғары
тұрған бастықтың алдында өзінің ғана емес, барлық бағы-
ныштыларының іс-әрекеттері үшін де жауап береді;
ұйым қызметі ережелер мен нұсқаулардың жүйесімен
реттеліп отырады. Нақтылы ережелер мен нұсқаулар ұйым-
ның әрбір мүшесінің жауапкершілігі мен олардың жеке іс-
әрекеттерін үйлестіру формаларын анықтап отырады;
ұйымның жоғары деңгейде қалытпы жұмыс жасауы
жеке ойлар мен көңіл-күйдің, симпатия мен антипатия-
ның жоқтығына негізделеді. Қызмет бабындағы симпатия-
ларды жою — барлық қызметкерлердің мүдделеріне жа-
уап беретін, әкімшілік қызметіндегі демократиялық
принциптерді дамыта түсетін қолайлы фактор;
− баскару жүйесіндегі қызметкерлердің олардың атқарып отырған кызметіне
сай келуіне негізделіп, қызмегкерлер ешбір негізсіз жұмыстан босатудан
қорғалуы керек. Ұйымдағы қызмет мансаппен тығыз байланысты, соңдықган да
қызметкерлердің төжірибесіне, не жемісті жұмысына қарай кызмет бабымен
өсуін қамтамасыз ететін жүйе болуы керек. Кадрларға қатысты осындай
саясаттың жүргізілуі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Еңбек социологиясы
Социология түрлері
Адам және саясат туралы
Жастар социологиясы
Жастар әлеуметтануы туралы
Билік, ғылым, тартыс социалогиясы
Зерттеудің деңгейі
Социология пәні және оның міндеттері
Әлеуметтану (Оқу-әдістемелік құрал)
Ғылым социологиясы
Пәндер