Ms dos және norton commander

1. MS DOS ЖӘНЕ NORTON COMMANDER
MS DOS операциялық жүйесінің негізгі мінездемесі.
2. MS DOS.та каталогтармен жұмыс.
3. COPY . файлдың көшiрмесiн алу командасы.
4. COPY CON . мәтіндік файл құру командасы.
5. MSDOS.та дискілермен жұмыс.
6. NCпрограммасына жалпы түсінік.
7. Norton Commander: каталогтармен , файлдармен және файлдармен жұмыс

MS DOS-операциялық жүйесі жұмыс істеу барысында дискілерге қосылғандықтан
оны операциялық жүйе деп атаймыз.1981 ж MS DOS операциялық жүйесін IBM фирмасы MICROSOFT фирмасымен құрған 1980 ж компьютерлік техникалық жағынан өте жоғары қалыптасты сондықтан MICROSOFT фирмасы компьютерлердің мүмкіндіктерінің жедел қарқынмен дамуына байланысты MS DOS операциялық жүйесіне жаңа қуатты компьютерлерден тиімді қолданған болатын етіп қосымшалар енгізді.MICROSOFT MS DOS операциялық жүйесі шығарғанда 2 маңызды принципті ұстанды.
1.Сәйкестілікті сақтау
2.Кез-келген комп. жұмыс істеу мүмкін

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. А.Жапарова «Информатика». Алматы-2006.
3. Дейт К.Дж. «Введение в системы баз данных», Киев-1998.
4. Бралиева Н.Б, Байшоланова Қ. С. «Ақпарат жүйесінің... М.В.... и... создания баз данных автоматизированных управляющих
систем». Алматы-1998.
6. Инчин А.С. «Система управления база

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

MS DOS операциялық жүйесі

MS DOS-операциялық жүйесі жұмыс істеу барысында дискілерге
қосылғандықтан
оны операциялық жүйе деп атаймыз.1981 ж MS DOS операциялық жүйесін IBM
фирмасы MICROSOFT фирмасымен құрған 1980 ж компьютерлік техникалық жағынан
өте жоғары қалыптасты сондықтан MICROSOFT фирмасы компьютерлердің
мүмкіндіктерінің жедел қарқынмен дамуына байланысты MS DOS операциялық
жүйесіне жаңа қуатты компьютерлерден тиімді қолданған болатын етіп
қосымшалар енгізді.MICROSOFT MS DOS операциялық жүйесі шығарғанда 2 маңызды
принципті ұстанды.
1.Сәйкестілікті сақтау
2.Кез-келген комп. жұмыс істеу мүмкін
Яғни MS DOS операциялық жүйесі компьютерлермен жұмыс істей алды. MS DOS
операциялық жүйесі 1 есепті қолданушыны командалық интерфеисті .Операциялық
жүйе компьютерледің құрылғыларының үздіксіз жұмыс істеу және түрлі
командаларды орындауы арқылы пайдаланушыны машина жұмысы басқаруына
жеңілдік беретін жүйелік бағдарламаларының бір-бірімен және сыртқы
құрылғыларымен және өзара әрекетін ұйымдастыру оперативті жадынан бөлу
компьютер жұмыс істеу барысында қате жіберу сияқты дискіні жұмыс істеу
барысына дайындау монитор мен принтердің жұмыс істеу барысна дайындау
пайдаланушының яғни операциялық жүйе машинка жұмысын басқаруға толық
жеңілдік беретін жүйе.MS DOS қатты магнитті дискіде жазушы тұрады да машина
жұмысқа қосылғанда жедел есте сақтау құрылғысына жүктеп шығарады.MS DOS
операциялық жүйесі барлық командалар негізінен резидентті және транзитті
болып екі топқа бөлінеді.Резидентті командалар қарапайым және жиі
пайдаланады.Резидентті командаларға мыналар жатады.
DIR,MD,CD,MOVE,RD,COPY,COPY CON,TYPE,DATE,TIME,DELETE.
Транзиттік командалар дискілік фрйлдық бағдарламардан тұрады, олар
орындалардын алдын дискілерден оқылады мыналар жатады:
FORMAT,ATTRIB,IBEE,MODE,DICK,COPY,D IR-экранға ішкі каталогтар тізімімен
файлдар аттарымен толық тізімін байт өлшемі бірлік көлемі,құрылған уақытысы
мен бірге беріледі.
Мысалы: FTERMdir-MaratNurlan,Марат каталогындағы ішкі Нурлан
каталогын мазмұнын шығарады.
MD - кез-келген ағымдағы каталогтан жаңа ішкі каталог өшу.CD-ағымдағы
каталогты ауыстыру яғни бір каталогтан екінші каталогқа өтуді нұсқауы.
Move-ағымдағы каталогтың атын өзгерту командасы бірнеше каталогтың
ішінде болса, онда каталогтың аты өзгертілген соң жаңа атпен түбірдегі
каталогқа жазып кояды.
RD-ішкі каталогтармен файлдарды жою командасы ішкі командалар 3 топқа
бөлінеді:
1.Каталогтар
2.Файлдармен жұмыс істеу
3.Жүйелік каталог дегеніміз файл аты өлшемі файл уақыты мен мерзімі файл
атрибуттары және т.б. файл туралы мәліметтер каталогты деректория немесе
бума деп аталады каталогты әдетте латын әріптерімен немесе цифрлармен
белгіленеді. Каталогтар бірінің ішіне бірі орналаса береді,мұндай
орналасуды бұтақ тәрізді немесе көп сатылы деңгейлі орналасу деп аталады.
MS DOS операциялық жүйесi пайдаланушылармен компьютер арасындағы байланысты
орнатуға, компьютердiң құрылғысынан өнiмдi пайдалануға жағдай жасайды. MS
DOS операциялық жүйесi келесі бөлiмдерден тұрады:

1.Енгiзiп шығарудың базалық жүйесi (BIOS) – енгiзiп-шығару құрылғыларының
жұмысын тексеретiн программаларды қамтиды. Бұл программалар компьютердiң
тұрақты жадында сақталады.

2.Жүйелiк файлдар (ВIO.SYS, IO.SYS, MSDOS.SYS) – BIOS жүйесінің жұмысын
толықтырушы бөлім. Ол сыртқы құрылғылар мен информацияны алмастырудың
барлық операцияларын да орындайды.

3.COMMAND.COM – қолданушының программалары мен берілгендерді жадқа енгізу
және оларды өңдеу.

4. CONFIG.SYS – үйлестіруші программа. Оның қызметі – жаңадан қосылатын
сыртқы құрылғылардың драйверлерін MS DOS-қа қосу, орыс, қазақ әріптерін
пайдалану, пернетақтаның функционалды пернелерімен және виртуалды жадпен
жұмыс істеуін ұйымдастыру.

5.AUTOEXEC.BAT – шақыру символын экранға шығару, қажетті программаны
каталогтан іздеу, ағымдық ай, күн және уақытты көрсету.

Анықтама: Дискiнiң информациялар жазылған бөлiгi файл деп аталады.

Әрбiр файлдың өз аты болады. Ол негiзгi және қосымша бөлiктерден құралады.
Мысалы, COMMAND.COM

Файлдардың қосымша бөлiгi оның түрiн (типін) анықтайды.

Мысалы:

.exe, .com – бiрден орындалатын файлдар;

.Вак – файлдың көшiрмесi;

.Bat – командалық файл;

. sys – жүйелiк файл;

.рas – Паскаль тiлiнде жазылған файл;

.вas – Бейсик тiлiнде жазылған файл;

.txt — текстік редакторда жазылған файл;

.arj – архивтiк файл.

Файл аты мен кеңейтілмесі нүкте арқылы ажыратылады.

MS DOS-та каталогтармен жұмыс.
Дискiдегi файлдар саны көп болған жағдайда олармен жұмысты жеңiлдету үшiн
ерекшелiктерiне қарай топтарға бiрiктiруге болады. Әрбiр топтың өз аты
болады және ол каталог деп аталады.
Мысалы:
Каталогтың қосымша бөлiгi болмайды. Каталогтың iшiндегi файлдың жазылуы:
Basic kin 1. Bas
Басқа каталогтың iшiнде орналасқан каталог iшкi каталог деп аталады.
MS DOS операциялық жүйесiнда каталогтармен жұмыс істеу командалары:

1.MD (Make Directory – каталог құру) – жаңа каталог ашу командасы. Мысалы,

1)MDVSTUD – STUD атты жаңа каталог ашу.

2)Md XXX – ХХХ ішкі каталогын ағымдағы каталогта құру;

3)md A: Tekst –A: дискісінің негізгі каталогында Tekst ішкі каталогын
құру.

2.CD (Change directory – каталогты өзгерту) – каталогтың iшiне кiру
командасы. CD.. – түрінде берілсе ағымдағы каталогтан шығу командасы.
Мысалы:
1)CDVSTUD – STUD атты каталогтың iшiне кiру;

2)CD — ағымдағы дискінің негізгі каталогына көшу.

3.RD (Remove directory – каталогты жою) – каталогтi жадыдан өшiру
командасы.
Мысалы, RDV STUD – STUD атты каталогты жадыдан өшiру.

4.DIR – каталогтың мазмұнын экранға шығару командасы.

Мысалы:
1)dir – ағымдағы каталогтың тарауларын көрсету;

2)dir *.exe - кеңейтілмесі .EXE болатын ағымдағы каталогтағы файлдар
туралы мәліметтер беру;

3)dir a: — ағымдағы A: дисководындағы каталог тарауларын көрсету ;

4)dir P – ағымдағы каталог туралы мәліметтерді экранның толуына
байланысты үзіліспен беру;

5)dir W – ағымдағы каталогтағы мәліметтерді кең форматта беру;

6)dir o p – ағымдағы каталогтың мәліметтерін сорттау арқылы беру (ең
алдымен ішкі каталогтар, сонан соң файл аттары және кеңейтілмесі).

3.3.MS DOS-та файлдармен жұмыс iстеу командалары.

4.COPY CON – мәтіндік файл құру командасы.

Мысалы, Copy con Kniga1.txt – Kniga1.txt мәтіндіік файлын құру командасы.
Бұл команданы енгізгеннен соң файл текстін қатарларға жазуға болады. Әр
қатар біткен соң Enter пернесін басу қажет. Соңғы қатарды теріп болғаннан
соң F6 пернесін, сонан соң Enter пернесін қайта басу керек. Copy командасы

1 file(s) copied

(Бір файл көшірілді)

деген хабарлама шығарады және дискіңізде осы атпен файл пайда болады.

2. REN – файлдың атын өзгерту командасы.

Мысалы, REN_ kin 1. bas _ Saule. Bas – kin 1.bas файлдың атын Saule.bas деп
өзгерту.

3.COPY – файлдыңкөшiрмесiналукомандасы.

Мысалы, COPYV kin 1.bas V tab 1.bas – kin 1.bas файлының көшiрмесi tab
1.bas файлында шығады.

4.DEL – файлды жадыдан өшiру командасы.

Мысалы, DEL V kin 1. bas – kin 1.bas атты файлды жадыдан өшiредi. Del
*.bas – қосымшасы bas болған барлық файлдарды жадыдан өшiредi.

5.MOVE – файлдарды екінші бір каталогқа көшіру командасы. Команда форматы:

MOVE (Y) файл – аты каталог – аты

Бір файлды екінші бір каталогқа көшіру барысында файл атын өзгертуге
болады. Команда форматы:

MOVE (Y) файл-аты (дисководJ (жол) файлдың жаңа аты

Егер ауысатын каталогтың ішінде осы аттас файл бар болатын болса, оны
автоматты түрде соңғы файл атына өзгертеді.
Мысалы:
1) MOVE *.doc d: — кеңейтілмесі .doc болатын барлық файлдарды негізгі
дискіден D: дискісіне көшіру.

2) move y *.doc ARC – негізгі каталогтан кеңейтілмесі .doc файлдарды
ARC ішкі каталогына көшіру. ARC – каталогы бұрыннан бар болуы керек және
аттас файлдар автоматты түрде ауыстырылады.

3)move thesis.bak a:thesis.old – thesis.bak файлын A: дискісіне
thesis.old деген атпен көшіру.

4)move .bak a:.old – бұл команда жалған, өйткені файлдар жиынтығының
кеңейтілмесі тек біртіндеп ғана ауыстырылады.

6.FILEFIND — файлдағы символдар қатары немесе файл аты бойынша дискідегі
файлды іздеу командасы. Команда форматы:

filefind файл-аты (символдар қатары) (универсальды режимі)

Іздеу барысында * және ? символдарын қолдануға болады.

Егер файлды іздеу барысында қандай да бір каталог немесе диск көрсетілмесе
дискідегі барлық каталогтарда іздеу жұмыстары жүргізіледі.

Мысалы:

1)filefind digger.* — кеңейтілмесі әртүрлі digger атты барлық файлдарды
іздестіру;

2)filefind :t.doc – t әрпінен басталатын және кеңейтілмесі .doc болатын
барлық файлдарды барлық дискілерден іздестіру;

3)filefind *.doc “Иванов” c – негізгі С каталогындағы кеңейтілмесі .doc
болатын, “Иванов” символдар қатарынан тұратын барлық файлдарды іздестіру;

4)filefind *.doc “Иванов” s c sc – кеңейтілмесі .doc болатын “Иванов”
символдар қатарынан тұратын барлық файлдарды барлық каталогтардан іздеу.

7.Файлдарды біріктіру (файлдар конкатенациясы) — COPY командасы тек қана
көшіру командасы ғана емес, сонымен бірге бірнеше файлдарды бір файлға
біріктіретін команда.Команда форматы:

Copy файл-аты (+файл-аты) ... файл-аты

Біріктірілетін файлдар қосу (+) таңбасы арқылы көрсетіледі, сонан соң барып
соңғы файл аты жазылады.

Мысалы:

Copy *.lst + *.ref *.prn – ағымдағы каталогтағы кеңейтілмесі .lst болатын
әрбір файлға нақ осындай атпен, бірақ кеңейтілмесі .ref болатын екінші бір
файл қосылады, ал нәтижесі аты өзгерссіз қалатын, бірақ кеңейтілмесі .prn
болатын файлға ауыстырылады;

Copy file1.dat + file2.dat all.dat – file1.dat және file2.dat файлдарының
конкатенациясы. Соңғы файл all.dat деген файл атымен ауыстырылады.

5. MSDOS-та дискілермен жұмыс.

Файлды немесе буманы дискетке көшiру үшiн, ол алдын ала ақпарат жазуға
дайындалған, яғни форматталған болуы керек. Пайдаланып жүрген дискеттi
қайта форматтау кезiнде онда бұрын сақталған ақпараттар жойылып кететiнiн
есте ұстаған жөн.

Дискжетекке дискеттi орналастырамыз да, мына командалардың бiрiн
орындаймыз:

1.Format a: — A: — дискісін форматтау.

2. Format a: s – А: дискісін форматтап, жүйелі дискета жасау.

Жүйелiк дискет жасау үшiн: жүйелiк файлдарды дискiге көшiру қатарын
белгiлеу қажет. Жүйелiк дискет – операциялық жүйе жүктелетiн, жүйелiк
файлдар жазылған дискет. Жүйелік файлдар құрамына - COMMAND.COM, IO.SYS,
MSDOS.SYS, AUTOEXEC.BAT және CONFIG.SYS файлдары кіреді.

Дискетті көшіру үшін MS DOS ОЖ-де DISKCOPY командасы қолданылады. Команда
форматы:

diskcopy (дискжетекJ (дискжетекJ (V) (M)

Командадағы бірінші параметрде көшірілетін дискжетек көрсетіледі. Екінші
параметрде материал көшірілетін дискжетек көрсетіледі.

Көшірілу режимдері:

V – көшірілудің дұрыстығын көрсетеді;

M – қатты дисктің көшірілу кезінде қолданылмауын қадағалайды.

Мысалы:

diskcopy a: b: v –A: дискжетегін B: ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.