Құрттар типіне жалпы сипаттама
Жоспар
Құрттар типіне жалпы сипаттама. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Жалпақ құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Жұмыр құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Буылтық құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Құрттар типіне жалпы сипаттама. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Жалпақ құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Жұмыр құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Буылтық құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Құрттар типіне жалпы сипаттама.
Құрттар-екі жақты симметриялы, үш қабатты, көп клеткалы жәндіктер.Бұлардың денесін тері бұлшықетті қапшық қаптайды, әдетте созылыңқы келеді.Эктодерма және эндодерма аралығында үшінші қабаты аралық қабат мезодерма орналасады.Құрттарды зерттейтін зоология ғылымының саласын гельминтология деп атайды.
Жалпақ құрттар типінің жалпы саны 15 мыңнан асады. Түрлері мынадай 5 класқа жіктеледі: кірпікшелі құрттар, бір ұрпақты сорғыш құрттар, қатпаройысты құрттар (гидрокотилидтер) және таспақұрттар.Бұлардың денесінде қуысы жоқ, бауыржағы арқасына жабысып, денесі жалпақ пішінді болғандықтан, бұлар жалпақ құрттар деп аталған.Жалпақ құрттар көпшілігінің пішіні жапыраққа немесе таспаға ұқсас болады.Таспа тәрізді жалпақ құрттардың ішекқуыстылардан айырмашылығы денесі екі қабаттан емес , үш қабаттан тұрады. Ұрықтың дамуы кезінде эктодерма мен эндодерма аралығынан аралық клеткалы қабат мезодерманың пайда болуы, әр түрлі мүшелер мен мүшелер жүйесінің түзілуіне негіз болады.Дене жабыны цилиндр тәрізді клеткалардан тұратын жабынұлпасы эпителиймен қапталады.Эпителийдің клеткаларында кірпікшелер болады.Мұндай қабатты еркін жүзетін жалпақ құрттардың (мысалы, ақ сұлама) жабын клеткаларынан көреміз. Ал паразиттік жолмен тіршілік ететін құрттардың (сорғыш құрттар, сиыр таспа құрты) эпителий ұлпасының сыртынан тығыз, клеткасыз түзіліс сірқабық қаптайды. Сірқабық қорғаныш қызметін атқарады. Кірпікшелі құрттар суда кірпекшілерінің көмегімен еркін жүзеді. Дене қимылының реттелуінде сыртқы қабаттағы қиғаш бұлшық ет, аралық қабаттағы қиғаш бұлшық ет және ішкі қабаттағы біріңғай салалы бұлшық ет клеткаларының қабаттары көмектеседі. Борпылдақ клеткаларға толы дене қуысында әр түрлі ішкі мүшелер (ас қорту,зәр шығару, жыныс мүшелелері) орналасады. Жалпақ құрттардың нерв жүйесі дененің бас бөлігіндегі нерв түйінділерінен басталып, денені бойлай созылған екі нерв бағанасына көлденең байланысқан нервтер арқылы жалғасады. Кірпікшелі құрттарда сезім мүшелері дами бастайды:құрылысы әр түрлі қарапайым көзшелер болады және сипап сезу сезімталдығы арта түседі. Жалпақ құрттарда ішіек қуыстыларда болмаған жаңа жүйесі-зәр шығару жүйесі бар. АКлайда олардың барлығында тан тарату және тыныс алу болған жоқ. Паразиттік жолмен тіршілік ететін жалпақ құрттарда (сорғыш, таспа құрттар) көз дамымаған . Жалпақ құрттардан ас қорту мүшесі екі бөліктен құралады. Бір бөлігі-жұтқыншақ, екіншісі-ішек ортаңғы бөлігі, өйткеі жалпақ құрттарда артты ішек пен аналь тесігі жоқ. Тіпті паразтитті жолмен қоректенетін кейбір жалпақ құрттарда (таспа құрттар) ас қорту жүйесі жойылып кеткен.
Құрттар-екі жақты симметриялы, үш қабатты, көп клеткалы жәндіктер.Бұлардың денесін тері бұлшықетті қапшық қаптайды, әдетте созылыңқы келеді.Эктодерма және эндодерма аралығында үшінші қабаты аралық қабат мезодерма орналасады.Құрттарды зерттейтін зоология ғылымының саласын гельминтология деп атайды.
Жалпақ құрттар типінің жалпы саны 15 мыңнан асады. Түрлері мынадай 5 класқа жіктеледі: кірпікшелі құрттар, бір ұрпақты сорғыш құрттар, қатпаройысты құрттар (гидрокотилидтер) және таспақұрттар.Бұлардың денесінде қуысы жоқ, бауыржағы арқасына жабысып, денесі жалпақ пішінді болғандықтан, бұлар жалпақ құрттар деп аталған.Жалпақ құрттар көпшілігінің пішіні жапыраққа немесе таспаға ұқсас болады.Таспа тәрізді жалпақ құрттардың ішекқуыстылардан айырмашылығы денесі екі қабаттан емес , үш қабаттан тұрады. Ұрықтың дамуы кезінде эктодерма мен эндодерма аралығынан аралық клеткалы қабат мезодерманың пайда болуы, әр түрлі мүшелер мен мүшелер жүйесінің түзілуіне негіз болады.Дене жабыны цилиндр тәрізді клеткалардан тұратын жабынұлпасы эпителиймен қапталады.Эпителийдің клеткаларында кірпікшелер болады.Мұндай қабатты еркін жүзетін жалпақ құрттардың (мысалы, ақ сұлама) жабын клеткаларынан көреміз. Ал паразиттік жолмен тіршілік ететін құрттардың (сорғыш құрттар, сиыр таспа құрты) эпителий ұлпасының сыртынан тығыз, клеткасыз түзіліс сірқабық қаптайды. Сірқабық қорғаныш қызметін атқарады. Кірпікшелі құрттар суда кірпекшілерінің көмегімен еркін жүзеді. Дене қимылының реттелуінде сыртқы қабаттағы қиғаш бұлшық ет, аралық қабаттағы қиғаш бұлшық ет және ішкі қабаттағы біріңғай салалы бұлшық ет клеткаларының қабаттары көмектеседі. Борпылдақ клеткаларға толы дене қуысында әр түрлі ішкі мүшелер (ас қорту,зәр шығару, жыныс мүшелелері) орналасады. Жалпақ құрттардың нерв жүйесі дененің бас бөлігіндегі нерв түйінділерінен басталып, денені бойлай созылған екі нерв бағанасына көлденең байланысқан нервтер арқылы жалғасады. Кірпікшелі құрттарда сезім мүшелері дами бастайды:құрылысы әр түрлі қарапайым көзшелер болады және сипап сезу сезімталдығы арта түседі. Жалпақ құрттарда ішіек қуыстыларда болмаған жаңа жүйесі-зәр шығару жүйесі бар. АКлайда олардың барлығында тан тарату және тыныс алу болған жоқ. Паразиттік жолмен тіршілік ететін жалпақ құрттарда (сорғыш, таспа құрттар) көз дамымаған . Жалпақ құрттардан ас қорту мүшесі екі бөліктен құралады. Бір бөлігі-жұтқыншақ, екіншісі-ішек ортаңғы бөлігі, өйткеі жалпақ құрттарда артты ішек пен аналь тесігі жоқ. Тіпті паразтитті жолмен қоректенетін кейбір жалпақ құрттарда (таспа құрттар) ас қорту жүйесі жойылып кеткен.
Пайдаланған әдебиеттер
Жануартану..............................................................................................................
Тіршіліктану кітабы...............................................................................................
Әр түрлі журналдар...............................................................................................
Әлемнің қызықтары...............................................................................................
Жануартану..............................................................................................................
Тіршіліктану кітабы...............................................................................................
Әр түрлі журналдар...............................................................................................
Әлемнің қызықтары...............................................................................................
Жоспар
Құрттар типіне жалпы сипаттама.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...
Құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Жалпақ
құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Жұмыр
құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Буылтық
құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Құрттар типіне жалпы сипаттама.
Құрттар-екі жақты симметриялы, үш қабатты, көп клеткалы жәндіктер.Бұлардың
денесін тері бұлшықетті қапшық қаптайды, әдетте созылыңқы келеді.Эктодерма
және эндодерма аралығында үшінші қабаты аралық қабат мезодерма
орналасады.Құрттарды зерттейтін зоология ғылымының саласын гельминтология
деп атайды.
Жалпақ құрттар типінің жалпы саны 15 мыңнан асады. Түрлері мынадай 5
класқа жіктеледі: кірпікшелі құрттар, бір ұрпақты сорғыш құрттар,
қатпаройысты құрттар (гидрокотилидтер) және таспақұрттар.Бұлардың денесінде
қуысы жоқ, бауыржағы арқасына жабысып, денесі жалпақ пішінді болғандықтан,
бұлар жалпақ құрттар деп аталған.Жалпақ құрттар көпшілігінің пішіні
жапыраққа немесе таспаға ұқсас болады.Таспа тәрізді жалпақ құрттардың
ішекқуыстылардан айырмашылығы денесі екі қабаттан емес , үш қабаттан
тұрады. Ұрықтың дамуы кезінде эктодерма мен эндодерма аралығынан аралық
клеткалы қабат мезодерманың пайда болуы, әр түрлі мүшелер мен мүшелер
жүйесінің түзілуіне негіз болады.Дене жабыны цилиндр тәрізді клеткалардан
тұратын жабынұлпасы эпителиймен қапталады.Эпителийдің клеткаларында
кірпікшелер болады.Мұндай қабатты еркін жүзетін жалпақ құрттардың (мысалы,
ақ сұлама) жабын клеткаларынан көреміз. Ал паразиттік жолмен тіршілік
ететін құрттардың (сорғыш құрттар, сиыр таспа құрты) эпителий ұлпасының
сыртынан тығыз, клеткасыз түзіліс сірқабық қаптайды. Сірқабық қорғаныш
қызметін атқарады. Кірпікшелі құрттар суда кірпекшілерінің көмегімен еркін
жүзеді. Дене қимылының реттелуінде сыртқы қабаттағы қиғаш бұлшық ет, аралық
қабаттағы қиғаш бұлшық ет және ішкі қабаттағы біріңғай салалы бұлшық ет
клеткаларының қабаттары көмектеседі. Борпылдақ клеткаларға толы дене
қуысында әр түрлі ішкі мүшелер (ас қорту,зәр шығару, жыныс мүшелелері)
орналасады. Жалпақ құрттардың нерв жүйесі дененің бас бөлігіндегі нерв
түйінділерінен басталып, денені бойлай созылған екі нерв бағанасына
көлденең байланысқан нервтер арқылы жалғасады. Кірпікшелі құрттарда сезім
мүшелері дами бастайды:құрылысы әр түрлі қарапайым көзшелер болады және
сипап сезу сезімталдығы арта түседі. Жалпақ құрттарда ішіек қуыстыларда
болмаған жаңа жүйесі-зәр шығару жүйесі бар. АКлайда олардың барлығында тан
тарату және тыныс алу болған жоқ. Паразиттік жолмен тіршілік ететін жалпақ
құрттарда (сорғыш, таспа құрттар) көз дамымаған . Жалпақ құрттардан ас
қорту мүшесі екі бөліктен құралады. Бір бөлігі-жұтқыншақ, екіншісі-ішек
ортаңғы бөлігі, өйткеі жалпақ құрттарда артты ішек пен аналь тесігі жоқ.
Тіпті паразтитті жолмен қоректенетін кейбір жалпақ құрттарда (таспа
құрттар) ас қорту жүйесі жойылып кеткен.
Жалпақ құрттар-қосжынысты (гермафродиттер) жәндіктер. Олардың жыныс
жүйесінің құрылысы өте күрделі. Жыныстық жағынан жетілуге дейін бірқатар
дернәсілдік сатылардан өтіп, өзгеріспен дамуына тура келеді. Мысалы ақ
сұлама жұмыртқадан дамып,піллә түзеді,бауырсорғыштардың дернәсілдері
жұмыртқадан дамыған кезде әр түрлі пішінді болып,негізгі жүйе аралық иелері
де дамиды. Паразит жалпақ құрттардың жыныстық ұрпақтары негізгі иеде
мекендейді де, дернәсілдік ұрпақтары аралық иеде мекендейді.Таспа
құрттардың өкілі сиыр таспақұртының аралық иесі сиырдың денесінде
жұмыртқадан дернәсілдің екі түріне ауысады:біріншісі қармақшалы
дернәсіл,екіншісі таспа құрттың көзге байқалмайтын, мойынға жалғасқан басы
бар кішкене көпіршігі-финна.Таспа құрт негізгі (алғашқы) иесі адам
денесінде өмір сүреді.Жалпақ құрттар-суда,топырақта,организмдер денесінің
сыртындажәне ішінде паразиттік жолмен тіршілік ететін омыртқасыз
жануарлар.Бұлардың еркін тіршілік ететін түрлері ұсақ шаяндармен, құрттар
мен және суда мекендейтін ірі жануарлардың қалдықтарымен қоректеніп,
биосферадағы зат айналымды жүзеге асыруға қатысады. Паразиттік жолмен
тіршілік ететін құрттар жануарлар мен өсімдіктер организмде әр түрлі
аурулар туғызып, халық шаруашылығына айтарлықтай зиян келтіреді. Сонымен
бірге таспа құрттардың барлығы-
әр түрлі жануарлар мен адам өміріне
зиян тигізіп шегінде өмір сретін паразиттер-эндопаразиттир. Организм
денесінің сыртында паразиттік жолмен тіршілік ететін паразиттер
эктопаразиттер деп аталады.
Жұмыр құрттар. Денесі дуылтықтарға бөлімбеген, созылыңқы цилиндр пішінді
немесеұршыққа ұқсас болып келеді, көлденең кесіндісі дөңгелек, денесі үш
қабаттан тұратын дара жынысты жәндіктер.
Бұлардың денесінің ішкі қабырғасы мен ішегінің аралығында ішкі мүшелер
орналасатын ең алғашқы қуысты құрттар типі деп те атайды. Жұмыр құрттардың
денесі екі жақты симметриялы, көпшілігі паразиттік жолмен тіршілік етеді.
қ Денесі буылтықтарға бөлінбегендіктен, бұл типке жататын құрттар жұмыр
құрттар деп аталады. Дүние жүзінде жұмыр құртардың 20 мыңға түрі тіршілік
етеді. Олар бірнеше кластарға жіктеледі, біз мынадай кластардың өкілдеріне
сипаттама береміз:
1.жұмыр құрттар;
2.бауыркірпікшелілер;
3.зымырақтар;
4.қылқұрттар;
5.тікен басты құрттар.
Жұмыр құрттар денесінде алғашқы қуыстың пайда болуымен ерекшеленеді.
Қуысы толы сұйықтық сыртқы ортамен байланыспайды, онда ішкі мүшеллер еркін
орналасып, біріне-бірі тәуелсіз жұмыс атқарады. Жұмыр құрт денесіндегі қуыс
пен сұйықтық денедегі барлық клеткалармен ұласып газдың алмасуына да
қатысады. Жұмыр құрттың бұған дейінгі жәндіктерден тағы бір айырмашылығы-
аналь (артқы) есігінің болуы, денені қаптайтын бөліктің үш қабаттан тұруы:
біріншісі ең сыртқы қабат –сірқабық, екінші ортаңғы қабат-гиподерма (тері
астындағы қабат).Сірқабық-өлі ұлпа, сондықтан организм денесінің өсуіне
мүмкіндік бермейді, өзі өспейді. Жұмыр құрттардың денесі өскен кезде,
серпінді қалың қабат-сірқабықты сыпырып тастайды да, сірқабық кейіннен
жаңаланып қайта пайда болады. Жұмыр құрттардың срқабық тастауы түлеу деп
аталады. Түлеу жәндіктің уақытш өсуін қамтамасыз етеді, өйткені денесі
өскенде құрт тағы да түлей алады. Геподерма (грекше гипо-астында,
дерма-тері дегенді білдіреді) қабаты сірқабықты астарлап жатады.
Геподерма астыңғы жағынан біріңғай салалы бұлшықет қабатына қосылады,
бұлшық ет қабаты шиырылғанда, құрт денесіде жиырылып, созылған кезде құрт
бір бағытта алға қарай жылжиды және денесін тек бір жағына қарай иеді.
Дененің алдың бөлігінде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Құрттар типіне жалпы сипаттама.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...
Құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Жалпақ
құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Жұмыр
құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Буылтық
құрттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Құрттар типіне жалпы сипаттама.
Құрттар-екі жақты симметриялы, үш қабатты, көп клеткалы жәндіктер.Бұлардың
денесін тері бұлшықетті қапшық қаптайды, әдетте созылыңқы келеді.Эктодерма
және эндодерма аралығында үшінші қабаты аралық қабат мезодерма
орналасады.Құрттарды зерттейтін зоология ғылымының саласын гельминтология
деп атайды.
Жалпақ құрттар типінің жалпы саны 15 мыңнан асады. Түрлері мынадай 5
класқа жіктеледі: кірпікшелі құрттар, бір ұрпақты сорғыш құрттар,
қатпаройысты құрттар (гидрокотилидтер) және таспақұрттар.Бұлардың денесінде
қуысы жоқ, бауыржағы арқасына жабысып, денесі жалпақ пішінді болғандықтан,
бұлар жалпақ құрттар деп аталған.Жалпақ құрттар көпшілігінің пішіні
жапыраққа немесе таспаға ұқсас болады.Таспа тәрізді жалпақ құрттардың
ішекқуыстылардан айырмашылығы денесі екі қабаттан емес , үш қабаттан
тұрады. Ұрықтың дамуы кезінде эктодерма мен эндодерма аралығынан аралық
клеткалы қабат мезодерманың пайда болуы, әр түрлі мүшелер мен мүшелер
жүйесінің түзілуіне негіз болады.Дене жабыны цилиндр тәрізді клеткалардан
тұратын жабынұлпасы эпителиймен қапталады.Эпителийдің клеткаларында
кірпікшелер болады.Мұндай қабатты еркін жүзетін жалпақ құрттардың (мысалы,
ақ сұлама) жабын клеткаларынан көреміз. Ал паразиттік жолмен тіршілік
ететін құрттардың (сорғыш құрттар, сиыр таспа құрты) эпителий ұлпасының
сыртынан тығыз, клеткасыз түзіліс сірқабық қаптайды. Сірқабық қорғаныш
қызметін атқарады. Кірпікшелі құрттар суда кірпекшілерінің көмегімен еркін
жүзеді. Дене қимылының реттелуінде сыртқы қабаттағы қиғаш бұлшық ет, аралық
қабаттағы қиғаш бұлшық ет және ішкі қабаттағы біріңғай салалы бұлшық ет
клеткаларының қабаттары көмектеседі. Борпылдақ клеткаларға толы дене
қуысында әр түрлі ішкі мүшелер (ас қорту,зәр шығару, жыныс мүшелелері)
орналасады. Жалпақ құрттардың нерв жүйесі дененің бас бөлігіндегі нерв
түйінділерінен басталып, денені бойлай созылған екі нерв бағанасына
көлденең байланысқан нервтер арқылы жалғасады. Кірпікшелі құрттарда сезім
мүшелері дами бастайды:құрылысы әр түрлі қарапайым көзшелер болады және
сипап сезу сезімталдығы арта түседі. Жалпақ құрттарда ішіек қуыстыларда
болмаған жаңа жүйесі-зәр шығару жүйесі бар. АКлайда олардың барлығында тан
тарату және тыныс алу болған жоқ. Паразиттік жолмен тіршілік ететін жалпақ
құрттарда (сорғыш, таспа құрттар) көз дамымаған . Жалпақ құрттардан ас
қорту мүшесі екі бөліктен құралады. Бір бөлігі-жұтқыншақ, екіншісі-ішек
ортаңғы бөлігі, өйткеі жалпақ құрттарда артты ішек пен аналь тесігі жоқ.
Тіпті паразтитті жолмен қоректенетін кейбір жалпақ құрттарда (таспа
құрттар) ас қорту жүйесі жойылып кеткен.
Жалпақ құрттар-қосжынысты (гермафродиттер) жәндіктер. Олардың жыныс
жүйесінің құрылысы өте күрделі. Жыныстық жағынан жетілуге дейін бірқатар
дернәсілдік сатылардан өтіп, өзгеріспен дамуына тура келеді. Мысалы ақ
сұлама жұмыртқадан дамып,піллә түзеді,бауырсорғыштардың дернәсілдері
жұмыртқадан дамыған кезде әр түрлі пішінді болып,негізгі жүйе аралық иелері
де дамиды. Паразит жалпақ құрттардың жыныстық ұрпақтары негізгі иеде
мекендейді де, дернәсілдік ұрпақтары аралық иеде мекендейді.Таспа
құрттардың өкілі сиыр таспақұртының аралық иесі сиырдың денесінде
жұмыртқадан дернәсілдің екі түріне ауысады:біріншісі қармақшалы
дернәсіл,екіншісі таспа құрттың көзге байқалмайтын, мойынға жалғасқан басы
бар кішкене көпіршігі-финна.Таспа құрт негізгі (алғашқы) иесі адам
денесінде өмір сүреді.Жалпақ құрттар-суда,топырақта,организмдер денесінің
сыртындажәне ішінде паразиттік жолмен тіршілік ететін омыртқасыз
жануарлар.Бұлардың еркін тіршілік ететін түрлері ұсақ шаяндармен, құрттар
мен және суда мекендейтін ірі жануарлардың қалдықтарымен қоректеніп,
биосферадағы зат айналымды жүзеге асыруға қатысады. Паразиттік жолмен
тіршілік ететін құрттар жануарлар мен өсімдіктер организмде әр түрлі
аурулар туғызып, халық шаруашылығына айтарлықтай зиян келтіреді. Сонымен
бірге таспа құрттардың барлығы-
әр түрлі жануарлар мен адам өміріне
зиян тигізіп шегінде өмір сретін паразиттер-эндопаразиттир. Организм
денесінің сыртында паразиттік жолмен тіршілік ететін паразиттер
эктопаразиттер деп аталады.
Жұмыр құрттар. Денесі дуылтықтарға бөлімбеген, созылыңқы цилиндр пішінді
немесеұршыққа ұқсас болып келеді, көлденең кесіндісі дөңгелек, денесі үш
қабаттан тұратын дара жынысты жәндіктер.
Бұлардың денесінің ішкі қабырғасы мен ішегінің аралығында ішкі мүшелер
орналасатын ең алғашқы қуысты құрттар типі деп те атайды. Жұмыр құрттардың
денесі екі жақты симметриялы, көпшілігі паразиттік жолмен тіршілік етеді.
қ Денесі буылтықтарға бөлінбегендіктен, бұл типке жататын құрттар жұмыр
құрттар деп аталады. Дүние жүзінде жұмыр құртардың 20 мыңға түрі тіршілік
етеді. Олар бірнеше кластарға жіктеледі, біз мынадай кластардың өкілдеріне
сипаттама береміз:
1.жұмыр құрттар;
2.бауыркірпікшелілер;
3.зымырақтар;
4.қылқұрттар;
5.тікен басты құрттар.
Жұмыр құрттар денесінде алғашқы қуыстың пайда болуымен ерекшеленеді.
Қуысы толы сұйықтық сыртқы ортамен байланыспайды, онда ішкі мүшеллер еркін
орналасып, біріне-бірі тәуелсіз жұмыс атқарады. Жұмыр құрт денесіндегі қуыс
пен сұйықтық денедегі барлық клеткалармен ұласып газдың алмасуына да
қатысады. Жұмыр құрттың бұған дейінгі жәндіктерден тағы бір айырмашылығы-
аналь (артқы) есігінің болуы, денені қаптайтын бөліктің үш қабаттан тұруы:
біріншісі ең сыртқы қабат –сірқабық, екінші ортаңғы қабат-гиподерма (тері
астындағы қабат).Сірқабық-өлі ұлпа, сондықтан организм денесінің өсуіне
мүмкіндік бермейді, өзі өспейді. Жұмыр құрттардың денесі өскен кезде,
серпінді қалың қабат-сірқабықты сыпырып тастайды да, сірқабық кейіннен
жаңаланып қайта пайда болады. Жұмыр құрттардың срқабық тастауы түлеу деп
аталады. Түлеу жәндіктің уақытш өсуін қамтамасыз етеді, өйткені денесі
өскенде құрт тағы да түлей алады. Геподерма (грекше гипо-астында,
дерма-тері дегенді білдіреді) қабаты сірқабықты астарлап жатады.
Геподерма астыңғы жағынан біріңғай салалы бұлшықет қабатына қосылады,
бұлшық ет қабаты шиырылғанда, құрт денесіде жиырылып, созылған кезде құрт
бір бағытта алға қарай жылжиды және денесін тек бір жағына қарай иеді.
Дененің алдың бөлігінде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz