Қантамырлар бойымен қан қозғалысының жалпы физикалық - математикалық заңдылықтары.
Жоспар:
1. Кіріспе
• Жалпы қанайналым
Негізгі бөлім
• Тамырлар бойымен қан қозғалысының физико . математикалық заңдылықтары.Биологиялық ұлпалардың пассивті механикалық қасиеттері
• Қанның реологиялық қасиеттері
• Ньютондық және ньютондық емес сұйықтықтар
• Қанның ағыстары
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер
1. Кіріспе
• Жалпы қанайналым
Негізгі бөлім
• Тамырлар бойымен қан қозғалысының физико . математикалық заңдылықтары.Биологиялық ұлпалардың пассивті механикалық қасиеттері
• Қанның реологиялық қасиеттері
• Ньютондық және ньютондық емес сұйықтықтар
• Қанның ағыстары
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Жүрек-қан тамыр жүйесі қанның тамырлардың тұйықталған жүйесі бойынша қанның айналымын қамтамасыз етеді. Қанның ағзадағы циркуляциясы арқылы мүшелерге қызметтерін атқару үшін қажет заттар жеткізіледі. Тамырлар бойынша қанның жылжуы кез келген түтіктерлердің жүйесіндегі сұйықтықтардың жылжуы бағынатын заңдарға бағынады.
Қан айналымының биофизикалық талдауы дегеніміз қысым мен қанның ағуының жылдамдығы арасындағы байланыстрады және олардың қанның, қан тамырларының және жүректің физикалық параметрлерінен тәуелдігін сипаттау.
Қан айналым жүйесі адам мен басқа омыртқалы жаңуарларда механиканың көз қарасынан гидравликалық жүйе болып табылады. Бұл жүйенің құрамына камералық насостар кіреді – жүректің оң жақ және сол жақ бөлімдері (көктамырлар, олардың клапандары, қанқалы бұлшық еттер).
Жүрек және тамырлар физикалық және физиологиялық факторлардың әсерінен өздерінің геометриялық және механикалық сипаттамаларын өзгерте алады. Қанның ағуы мен қысым тербелмелі түрде өзгереді. Жүрек-қан тамырлар жүйесінің қызмет атқаруының математикалық сипаттамасын беру өте қиын, қазіргі заманда қан айналымының биофизикалық зерттеуі көбінесе екі мәселенің шешуімен айналысуда:
• Қанның тамырлар бойымен ағуын сипаттайтын физикалық заңдылықтарын анықтау.
• Қанның жеке тамырлардағы немесе тамырлар жүйесіндегі ағуының теориялық және тәжірибелік талдауы.
Жүрек-қан тамыр жүйесі қанның тамырлардың тұйықталған жүйесі бойынша қанның айналымын қамтамасыз етеді. Қанның ағзадағы циркуляциясы арқылы мүшелерге қызметтерін атқару үшін қажет заттар жеткізіледі. Тамырлар бойынша қанның жылжуы кез келген түтіктерлердің жүйесіндегі сұйықтықтардың жылжуы бағынатын заңдарға бағынады.
Қан айналымының биофизикалық талдауы дегеніміз қысым мен қанның ағуының жылдамдығы арасындағы байланыстрады және олардың қанның, қан тамырларының және жүректің физикалық параметрлерінен тәуелдігін сипаттау.
Қан айналым жүйесі адам мен басқа омыртқалы жаңуарларда механиканың көз қарасынан гидравликалық жүйе болып табылады. Бұл жүйенің құрамына камералық насостар кіреді – жүректің оң жақ және сол жақ бөлімдері (көктамырлар, олардың клапандары, қанқалы бұлшық еттер).
Жүрек және тамырлар физикалық және физиологиялық факторлардың әсерінен өздерінің геометриялық және механикалық сипаттамаларын өзгерте алады. Қанның ағуы мен қысым тербелмелі түрде өзгереді. Жүрек-қан тамырлар жүйесінің қызмет атқаруының математикалық сипаттамасын беру өте қиын, қазіргі заманда қан айналымының биофизикалық зерттеуі көбінесе екі мәселенің шешуімен айналысуда:
• Қанның тамырлар бойымен ағуын сипаттайтын физикалық заңдылықтарын анықтау.
• Қанның жеке тамырлардағы немесе тамырлар жүйесіндегі ағуының теориялық және тәжірибелік талдауы.
Пайдаланылған әдебиеттер:
• Медициналық биофизика, Б.Көшенов
Алматы 2008;
• Әдістемелік нұсқау;
• Антонов В.Ф и соав. (Биофизика) М. Владос 2000жыл
• Медициналық биофизика, Б.Көшенов
Алматы 2008;
• Әдістемелік нұсқау;
• Антонов В.Ф и соав. (Биофизика) М. Владос 2000жыл
Тақырыбы: Қантамырлар бойымен қан қозғалысының жалпы физикалық -
математикалық заңдылықтары.
Жоспар:
1. Кіріспе
• Жалпы қанайналым
Негізгі бөлім
• Тамырлар бойымен қан қозғалысының физико – математикалық
заңдылықтары.Биологиялық ұлпалардың пассивті механикалық қасиеттері
• Қанның реологиялық қасиеттері
• Ньютондық және ньютондық емес сұйықтықтар
• Қанның ағыстары
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Жүрек-қан тамыр жүйесі қанның тамырлардың тұйықталған жүйесі бойынша
қанның айналымын қамтамасыз етеді. Қанның ағзадағы циркуляциясы арқылы
мүшелерге қызметтерін атқару үшін қажет заттар жеткізіледі. Тамырлар
бойынша қанның жылжуы кез келген түтіктерлердің жүйесіндегі сұйықтықтардың
жылжуы бағынатын заңдарға бағынады.
Қан айналымының биофизикалық талдауы дегеніміз қысым мен қанның
ағуының жылдамдығы арасындағы байланыстрады және олардың қанның, қан
тамырларының және жүректің физикалық параметрлерінен тәуелдігін сипаттау.
Қан айналым жүйесі адам мен басқа омыртқалы жаңуарларда механиканың
көз қарасынан гидравликалық жүйе болып табылады. Бұл жүйенің құрамына
камералық насостар кіреді – жүректің оң жақ және сол жақ бөлімдері
(көктамырлар, олардың клапандары, қанқалы бұлшық еттер).
Жүрек және тамырлар физикалық және физиологиялық факторлардың әсерінен
өздерінің геометриялық және механикалық сипаттамаларын өзгерте алады.
Қанның ағуы мен қысым тербелмелі түрде өзгереді. Жүрек-қан тамырлар
жүйесінің қызмет атқаруының математикалық сипаттамасын беру өте қиын,
қазіргі заманда қан айналымының биофизикалық зерттеуі көбінесе екі
мәселенің шешуімен айналысуда:
• Қанның тамырлар бойымен ағуын сипаттайтын физикалық заңдылықтарын
анықтау.
• Қанның жеке тамырлардағы немесе тамырлар жүйесіндегі ағуының теориялық
және тәжірибелік талдауы.
Қан айналымының гемодинамикалық көрсеткіштері көбінесе барлық жүрек-
қан тамыр жүйесінің биофизикалық параметрлерімен, ең алдымен жүрек
қызметінің өзінің сипаттамаларымен (қанның соққы көлемімен), тамырлардың
құрылымдық ерекшеліктерімен (олардың радиусы мен созылу қабілетімен) және
қанның өзінің қасиеттерімен (тұтқырлықпен) байланысты.
Қан айналым жүйесіндегі бірқатар процесстерді сипаттау үшін физикалық,
аналогтық және математикалық модельдеу әдістері қолданылады.
Атқаратын функциясына және құрылыс жағынан қарағанда жұмсақ биологиялық
тіндердің ішінде жүрек құлақшалары мен қан тамырларының алатын орны ерекше.
Морфологиялық тұрғыдан қарағанда қан тамырларының эластикалық, аралас және
бұлшық еттік (тегіс бұлшық ет ұлпалары басым болғандықтан) болып үшке
бөлінеді.
Үлкен артериялық тамырлардың қабырғалары үш қабатты болады: 1- ішкі, 2-
орта және 3 – сыртқы қабаттар. Ішкі қабат құрамынан эндотелий , астыңғы
эндотелий және ішкі эластикалық мемьраналар кіреді. Тамырдың ішкі бетін
жауып тұрған эндотелиальді жасушаның гемодинамикалық маңызы аса зор:
олардың бүтіндігінің бұзылуы тромбаларлдың пайда болуына әкеп соқтырады.
Астыңғы эндотелий – жіңішке эластикалық және коллагендік талшықтардан,
байламдық – ұлпалық жасушадан және негізгі заттан тұрады. Ішкі эластикалық
мембрана коллагендік талшықтармен оралған эластиндік талшықтан тұрады.
Ортаңғы қабат жиырылу бағыттары басқарылатын көптеген эластикалық
мембраналардың құрылымынан тұрады. Тегіс бұлшық ет талшықтары эластикалық
мембранаға бекітілген.
Веналардың құрылысы – артериялардың құрылысына ұқсас. Бірақ веналар
қабырғаларын ішкі,ортаңғы және сыртқы қабаттарға бөлу өте қиын , тіпті
кейде бөлуге мүмкіншілік болмайды. Артериялық тамырларға қарағанда вена
тамырлараның ішінде қан қысымының өзгеруі үлкен болады. Артерия тамырына
қарағанда вена тамырларының сыртқы қабаты қалың және коллагендері көп
болады. Мысалы, венада коллаген эластиннен үш есе көп болса кеуде
жасушасында екі есе көп болады.
Пульстік қысымның әсерінен қан тамырларының қабырғаларына кезеңі өзгермелі
жүктеме әсер етеді. Қан тамырлар қабырғалары сызықты – тұтқыр серпімді
болғандықтан, қорытынды деформация фазасы бойынша бұрышына кейін қалады. Ол
бұрыштың мәні зерттелінетін материалдық қасиетіне байланысты болады.
Осындай материалдар үшін динамикалық модулі былай анықталады:
Е дин = Е 1 + Е 2
Мұндағы: Е1 – серпімді модулі; Е2 – шығын модулі.
Динамикалық серпімділік модулі 1 – 2 Гц жиілікте көп өзгеріске ұшырамайды.
Ол төменгі жиіліктер өседі. Кешігу бұрышы аз, мөлшерімен 10% шамасында
болады.Егер жүрек соғысының жиілігі 2 Гц болса,
Е2Е1 0,123 болады.
Осы нәтиже сол ортада серпімді компонеттерге қарағанда тұтқыр
клмпонеттердің аз болантынын көрсетеді. Егер қан қысымының өзгерісі 20-120
мм сынап бағанасы мөлшерінде (2,5 – 15,0 кПа) болса, онда қан тамырлар
қабырғалардың тұтқыр-серпімді қасиеті көрінеді. л қасиет гистерезис
бұғылығына ұқсайтын болады.
Қанның реологиялық қасиеттері.
Реология (rheos – ағу, ағын, logos – ғылым, грек тілінен) – заттың
деформациясы мен ағымдылығы туралы ғылым. Қанның реологиясы
(гемореология) дегеніміз қанның тұтқыр сұйықтық ретіндегі биофизикалық
ерекшеліктерін зерттеу.
Сұйықтықтың ағу формалары сұйықтықтың физикалық қасиеттерінен тәуелді. Бұл
қасиеттерді бірқатар параметрлер сипаттайды:
1. тығыздық ρ
ρ = mv: m – сұйықтықтың массасы, v – көлем
2. меншікті салмақ
μ = pv, мұнда :p - сұйықтықтың салмағы, v - көлем
3. ішкі үйкеліс коэффициенті немесе сұйықтықтың тұтқырлығы.
Сұйықтықтың тұтқырлығы (ішкі үйкелісі) – сұйықтықтың бір бөлігінің басқа
бөлігінің жылжуына қарсыласу көрсету қасиеті. Сұйықтықтың тұтқырлығы ең
алдымен молекулалрадың қозғалғышын шектейтін молкулааралық әрекеттесулерден
тәуелді.
Егер де ағып жатқан сұйықтық қоғалмайтын бетпен әректтесе (мысалы
сұйықтықтың түтіктің ішіндегі ағуы) ондай сұйықтықтың әртүрлі қабаттары
әртүрлі жылдамдықтарымен ағады. Жылдамдау ағатын қабаттар тезірек аққысы
келсе, баяу қабаттары оны тоқтатады.
Тұтқырлықтың болуы сұйықтықтың жылжуын шақыратын сыртқы қайнардың
энергиясының шашылуына, оның жылуға көшуіне әкеледі. Тұтқырлықсыз сұйықтық
(идеалды сұйықтық) абстрактты ұғым. Барлық табиғи сұйықтықтар тұтқырлықпен
сипатталады.
Тұтқыр ағынның негізгі заңы 1687ж. И.Ньютонмен ойлап шығарылған:
Мұнда:
F [H] – қабаттар жылжиған кездегі олардың арасындағы болатын ішкі
үйкелістің күші;
η [Па-с] – сұйықтықтың оның қабаттарының ығысуына қарсыласуын сипаттайтын
динамикалық тұтқырлықтың коэффициенты;
dVdz [1c] – жылдамдық градиенті, яғни ығысу жылдамдығы;
S [м²] - әрекеттесетін қабаттардың аудандары.
Сонымен ішкі үйкеліс күші жылдам қабаттарды тежейді, ал баяу қабаттарды
тездетеді . Динамикалық тұтқырлық коэффициентімен қатар кинематикалық
тездетеді. Динамикалық тұтқырлық коэффициентімен қатар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
математикалық заңдылықтары.
Жоспар:
1. Кіріспе
• Жалпы қанайналым
Негізгі бөлім
• Тамырлар бойымен қан қозғалысының физико – математикалық
заңдылықтары.Биологиялық ұлпалардың пассивті механикалық қасиеттері
• Қанның реологиялық қасиеттері
• Ньютондық және ньютондық емес сұйықтықтар
• Қанның ағыстары
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Жүрек-қан тамыр жүйесі қанның тамырлардың тұйықталған жүйесі бойынша
қанның айналымын қамтамасыз етеді. Қанның ағзадағы циркуляциясы арқылы
мүшелерге қызметтерін атқару үшін қажет заттар жеткізіледі. Тамырлар
бойынша қанның жылжуы кез келген түтіктерлердің жүйесіндегі сұйықтықтардың
жылжуы бағынатын заңдарға бағынады.
Қан айналымының биофизикалық талдауы дегеніміз қысым мен қанның
ағуының жылдамдығы арасындағы байланыстрады және олардың қанның, қан
тамырларының және жүректің физикалық параметрлерінен тәуелдігін сипаттау.
Қан айналым жүйесі адам мен басқа омыртқалы жаңуарларда механиканың
көз қарасынан гидравликалық жүйе болып табылады. Бұл жүйенің құрамына
камералық насостар кіреді – жүректің оң жақ және сол жақ бөлімдері
(көктамырлар, олардың клапандары, қанқалы бұлшық еттер).
Жүрек және тамырлар физикалық және физиологиялық факторлардың әсерінен
өздерінің геометриялық және механикалық сипаттамаларын өзгерте алады.
Қанның ағуы мен қысым тербелмелі түрде өзгереді. Жүрек-қан тамырлар
жүйесінің қызмет атқаруының математикалық сипаттамасын беру өте қиын,
қазіргі заманда қан айналымының биофизикалық зерттеуі көбінесе екі
мәселенің шешуімен айналысуда:
• Қанның тамырлар бойымен ағуын сипаттайтын физикалық заңдылықтарын
анықтау.
• Қанның жеке тамырлардағы немесе тамырлар жүйесіндегі ағуының теориялық
және тәжірибелік талдауы.
Қан айналымының гемодинамикалық көрсеткіштері көбінесе барлық жүрек-
қан тамыр жүйесінің биофизикалық параметрлерімен, ең алдымен жүрек
қызметінің өзінің сипаттамаларымен (қанның соққы көлемімен), тамырлардың
құрылымдық ерекшеліктерімен (олардың радиусы мен созылу қабілетімен) және
қанның өзінің қасиеттерімен (тұтқырлықпен) байланысты.
Қан айналым жүйесіндегі бірқатар процесстерді сипаттау үшін физикалық,
аналогтық және математикалық модельдеу әдістері қолданылады.
Атқаратын функциясына және құрылыс жағынан қарағанда жұмсақ биологиялық
тіндердің ішінде жүрек құлақшалары мен қан тамырларының алатын орны ерекше.
Морфологиялық тұрғыдан қарағанда қан тамырларының эластикалық, аралас және
бұлшық еттік (тегіс бұлшық ет ұлпалары басым болғандықтан) болып үшке
бөлінеді.
Үлкен артериялық тамырлардың қабырғалары үш қабатты болады: 1- ішкі, 2-
орта және 3 – сыртқы қабаттар. Ішкі қабат құрамынан эндотелий , астыңғы
эндотелий және ішкі эластикалық мемьраналар кіреді. Тамырдың ішкі бетін
жауып тұрған эндотелиальді жасушаның гемодинамикалық маңызы аса зор:
олардың бүтіндігінің бұзылуы тромбаларлдың пайда болуына әкеп соқтырады.
Астыңғы эндотелий – жіңішке эластикалық және коллагендік талшықтардан,
байламдық – ұлпалық жасушадан және негізгі заттан тұрады. Ішкі эластикалық
мембрана коллагендік талшықтармен оралған эластиндік талшықтан тұрады.
Ортаңғы қабат жиырылу бағыттары басқарылатын көптеген эластикалық
мембраналардың құрылымынан тұрады. Тегіс бұлшық ет талшықтары эластикалық
мембранаға бекітілген.
Веналардың құрылысы – артериялардың құрылысына ұқсас. Бірақ веналар
қабырғаларын ішкі,ортаңғы және сыртқы қабаттарға бөлу өте қиын , тіпті
кейде бөлуге мүмкіншілік болмайды. Артериялық тамырларға қарағанда вена
тамырлараның ішінде қан қысымының өзгеруі үлкен болады. Артерия тамырына
қарағанда вена тамырларының сыртқы қабаты қалың және коллагендері көп
болады. Мысалы, венада коллаген эластиннен үш есе көп болса кеуде
жасушасында екі есе көп болады.
Пульстік қысымның әсерінен қан тамырларының қабырғаларына кезеңі өзгермелі
жүктеме әсер етеді. Қан тамырлар қабырғалары сызықты – тұтқыр серпімді
болғандықтан, қорытынды деформация фазасы бойынша бұрышына кейін қалады. Ол
бұрыштың мәні зерттелінетін материалдық қасиетіне байланысты болады.
Осындай материалдар үшін динамикалық модулі былай анықталады:
Е дин = Е 1 + Е 2
Мұндағы: Е1 – серпімді модулі; Е2 – шығын модулі.
Динамикалық серпімділік модулі 1 – 2 Гц жиілікте көп өзгеріске ұшырамайды.
Ол төменгі жиіліктер өседі. Кешігу бұрышы аз, мөлшерімен 10% шамасында
болады.Егер жүрек соғысының жиілігі 2 Гц болса,
Е2Е1 0,123 болады.
Осы нәтиже сол ортада серпімді компонеттерге қарағанда тұтқыр
клмпонеттердің аз болантынын көрсетеді. Егер қан қысымының өзгерісі 20-120
мм сынап бағанасы мөлшерінде (2,5 – 15,0 кПа) болса, онда қан тамырлар
қабырғалардың тұтқыр-серпімді қасиеті көрінеді. л қасиет гистерезис
бұғылығына ұқсайтын болады.
Қанның реологиялық қасиеттері.
Реология (rheos – ағу, ағын, logos – ғылым, грек тілінен) – заттың
деформациясы мен ағымдылығы туралы ғылым. Қанның реологиясы
(гемореология) дегеніміз қанның тұтқыр сұйықтық ретіндегі биофизикалық
ерекшеліктерін зерттеу.
Сұйықтықтың ағу формалары сұйықтықтың физикалық қасиеттерінен тәуелді. Бұл
қасиеттерді бірқатар параметрлер сипаттайды:
1. тығыздық ρ
ρ = mv: m – сұйықтықтың массасы, v – көлем
2. меншікті салмақ
μ = pv, мұнда :p - сұйықтықтың салмағы, v - көлем
3. ішкі үйкеліс коэффициенті немесе сұйықтықтың тұтқырлығы.
Сұйықтықтың тұтқырлығы (ішкі үйкелісі) – сұйықтықтың бір бөлігінің басқа
бөлігінің жылжуына қарсыласу көрсету қасиеті. Сұйықтықтың тұтқырлығы ең
алдымен молекулалрадың қозғалғышын шектейтін молкулааралық әрекеттесулерден
тәуелді.
Егер де ағып жатқан сұйықтық қоғалмайтын бетпен әректтесе (мысалы
сұйықтықтың түтіктің ішіндегі ағуы) ондай сұйықтықтың әртүрлі қабаттары
әртүрлі жылдамдықтарымен ағады. Жылдамдау ағатын қабаттар тезірек аққысы
келсе, баяу қабаттары оны тоқтатады.
Тұтқырлықтың болуы сұйықтықтың жылжуын шақыратын сыртқы қайнардың
энергиясының шашылуына, оның жылуға көшуіне әкеледі. Тұтқырлықсыз сұйықтық
(идеалды сұйықтық) абстрактты ұғым. Барлық табиғи сұйықтықтар тұтқырлықпен
сипатталады.
Тұтқыр ағынның негізгі заңы 1687ж. И.Ньютонмен ойлап шығарылған:
Мұнда:
F [H] – қабаттар жылжиған кездегі олардың арасындағы болатын ішкі
үйкелістің күші;
η [Па-с] – сұйықтықтың оның қабаттарының ығысуына қарсыласуын сипаттайтын
динамикалық тұтқырлықтың коэффициенты;
dVdz [1c] – жылдамдық градиенті, яғни ығысу жылдамдығы;
S [м²] - әрекеттесетін қабаттардың аудандары.
Сонымен ішкі үйкеліс күші жылдам қабаттарды тежейді, ал баяу қабаттарды
тездетеді . Динамикалық тұтқырлық коэффициентімен қатар кинематикалық
тездетеді. Динамикалық тұтқырлық коэффициентімен қатар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz