Тұрақты даму

ЖОСПАР

КІРІСПЕ
ҚАЗАҚСТАН ТҰРАҚТЫ ДАМУҒА ӨТУ ЖОЛЫНДА
РИО.ДЕ.ЖАНЕЙРО ДЕКЛАРАЦИЯСЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

КІРІСПЕ

«Тұрақты даму» (“sustainable development”) дегеніміз – қазіргі ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандыратын және келер ұрпақтың өз қажеттіліктерін қанағаттандыру мүмкіндіктеріне қатер төндірмейтін даму болып табылады.
«Тұрақты даму» туралы ой – пікірлер XX ғасырдың 70 – жылдарында пайда бола бастады. Адамзаттың дамуы, сонымен қатар дүниежүзілік даму мәселесі бойынша болжауларды қарастырғанда адам және табиғаттың арасындағы қайшылықтар өте ерте пайда болғанын айта кету керек. Көптеген болжауларда «осы қайшылықтарда табиғат жеңуі тиіс» деген ойлар қалыптасқан. Тіпті, Хеопс пирамидасындағы иероглифтік петроглифте: «Адамдар дүниенің шынай күшін білмегендіктен және табиғат күшін дұрыс пайдалана алмағандықтан жапа шегеді» деп жазылған екен. Осындай сөздер ертедегі парсылардың, үнділердің дінінде де, библияда да айтылған. Белгілі жаратылыстанушылар 1809 жылы Жан Батист Ламарк: «Адам ең алдымен жер бетін өмір сүруге жарамсыз халге жеткізіп алып, содан кейін өзінің ата тегін жою үшін жаратылған десе де болады», деген. Ф. Рамад (1981ж.), П. Г. Олдак (1995ж.) сияқты ғалымдардың айтулары бойынша, адамзат өзінің таңдаған жолымен дамуын тоқтатпаса (тек табиғаттан алу, пайдалану, ал табиғат үшін ешқандай пайдалы шара қолданбау), өте қиын жағдайға душар болады. Осындай ойларға себеп болған XX ғасырдың 70 – жылдары алғаш рет пайда бола бастаған дүниежүзілік даму жөніндегі ғылыми болжаулар еді.[1]

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. Баешова А. Қ. Экология және тұрақты даму/Алматы, 2007 ж.-210б.
2. Николайкин Н.И., Николайкина Н.Е., Мелехова О.П. 3-е изд. – М.: Дрофа, 2004. – 624 б.
3. ҚР «2007-2024 жылдарға арналған тұрақты дамуға өту жөніндегі Концепциясы», 14 қараша, 2006 ж.
4. Программа действий. Повестка дня на 21 век и другие документы конференции в Рио-де-Жанейро в популярном изложении. – Женева: Публикация центра «За наше будущее», 1993.