Әр түрлі ортадағы электр тоғы

Кіріспе.

газ разряды – электр тогының газ арқылы өтуі. қалыпты жағдайда газ еркін заряд тасушылар жоқ болғандықтан ток өткізбейді.
газдың иондануы (ионизациясы) – газдың бейтарап молекулалары мен атомдарының иондар мен еркін электрондарға бөлшектенуі.
иондауыштардың мүмкін түрлері – газды аз уақыт аралығында өте жоғары температураға дейін қыздыруға қабылетті заттар ( аса жоғары жылдамдықты молекулалардың өзара соқтығысынан бөлшектену басталады), қысқа толқынды электрмагнитті сәулелер (ультракүлгін, рентген, және сәулелер), корпускулдық сәулелену (жоғарғы жылдамдықты электрондар ағыны, протондар ағыны, –бөлшектер) және т.б. иондаушылар.
иондану энергиясы – молекуладан (атомнан) электронды жұлып алуға қажетті жұмысқа тең энергия (әртүрлі заттар үшін ≈4-25 эв).
Негізгі бөлім:
Плазманың маңызды қасиеттері:
1. жоғары электр өткізгіштігіне байланысты сыртқы электр және магнит өрістерімен күшті әсерлеседі;
2. өздерінің тудырған электр және магнит өрістері арқылы плазма бөлшектері ерекше өзара топтық әсерлесу (аса көп бөлшектердің бір мезгілде өзара әсерлесуі ) күйінде болады;
3. ерекше өзара топтық әсерлесу нәтижесінде плазма аса жоғары серпімді орта дәрежесіне жетеді, яғни әртүрлі тербелістер мен толқындар тез қозады және тез таралады. мысалы, плазманың лэнгмюрлік толқындары;
4. сыртқы магнит өрісінде плазманың табиғаты диамагнетик ортаның сипатына ұқсас болады;
5. толық иондалған плазманың меншікті электрлік өткізгіштігі оның тығыздығынан тәуелсіз болады. меншікті электрлік өткізгіштігі термодинамикалық температураның өсуіне пропорционал және температурада плазманы идеал өткізгіш санатына қосуға болады ( ).

Пайдаланған әдебиеттер:

1. «Физика в школе» 1990, №6
2. Физиктер порталы.
3. Әлем инциклопедиясы. Ж -128 бет.
4. яворский б.м.,детлаф а.а. справочник по физике. 8-е изд. -м.:
наука, 2002. - 624с.

Пән: Физика
Жұмыс түрі: Іс-тәжірибеден есеп беру
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Жоспар.

І. Кіріспе.

ІІ. Негізгі бөлім.
1. Плазманың маңызды қасиеттері:
2. Газдағы электр разрядтары
3. Газдардың күйін сипаттайтын шамалар

ІІІ. Қорытынды.

ІҮ. Пайдаланған әдебиетттер.

Кіріспе.

газ разряды - электр тогының газ арқылы өтуі. қалыпты жағдайда газ еркін заряд тасушылар жоқ болғандықтан ток өткізбейді.
газдың иондануы (ионизациясы) - газдың бейтарап молекулалары мен атомдарының иондар мен еркін электрондарға бөлшектенуі.
иондауыштардың мүмкін түрлері - газды аз уақыт аралығында өте жоғары температураға дейін қыздыруға қабылетті заттар ( аса жоғары жылдамдықты молекулалардың өзара соқтығысынан бөлшектену басталады), қысқа толқынды электрмагнитті сәулелер (ультракүлгін, рентген, және сәулелер), корпускулдық сәулелену (жоғарғы жылдамдықты электрондар ағыны, протондар ағыны, - бөлшектер) және т.б. иондаушылар.
иондану энергиясы - молекуладан (атомнан) электронды жұлып алуға қажетті жұмысқа тең энергия (әртүрлі заттар үшін ≈4-25 эв).
иондану интенсивтілігі (қарқындылығы) - газдың бірлік көлемінде бірлік уақытта пайда болатын зарядтары қарсы таңбалы бөлшектердің жұптарының санымен анықталатын шама.
рекомбинация - иондану процесіне кері процесс: оң және теріс иондар, оң иондар мен электрондар қайта қосылып бейтарап молекулалар мен атомдар түзеді.
газ разрядының сипатын анықтаушы параметрлер - газдың химиялық құрамы, температурасы мен қысымы, электродтардың материалы, конфигурациясы мен өлшемдері, электродтар арасына берілген кернеу, газдың тығыздығы.
өзіндік емес газ разряды - сыртқы иондауыштардың үздіксіз әсерінен электр тогының газ арқылы өтуі.
өзіндік газ разряды - электродтар арасына берілген кернеу есебінен, яғни электр өрісінің ықпалымен иондардың пайда болып, электр тогының газ арқылы өтуі. токтың өту процесіне сыртқы иондауыштың қосымша әсері қажет емес, заряд тасушылар соққы иондану есебінен үздіксіз толығып отырады.
өзіндік газ разрядының түрлері: солғын разряд, ұшқынды разряд, доғалық разряд, тәж разряды.
плазма - өте жоғары дәрежеде иондалған квазибейтарап газ. мұндай күйде оң және теріс зарядтардың көлемдік тығыздықтары абсолют шамасы бойынша бірдей болады:

газдық разрядты плазма - газ разрядында пайда болатын плазма.
плазманың иондану дәрежесі - бірлік көлемде иондалған атомдардың плазмадағы барлық атомдар санына қатынасына тең шама. иондану дәрежесіне қарай плазма шартты түрде әлсіз иондалған, қалыпты иондалған және толық иондалған болып бөлінеді.
изотермдік емес плазма - бөлшектердің ( электрондар, иондар, атомдар) жылулық қозғалысының орташа жылдамдықтары әртүрлі термодинамикалық тепе-теңдіксіз плазма. изотермдік емес плазманы ң берілген көлемін температураның нақты бір мәнімен сипаттау мүмкін емес. сондықтан бөлшектің әр түрі өз температурасы болатын квазитепе-тең күйде болады деп жуықтап жорамалдану қабылданған. сәйкесінше, электрондық температура және иондық температура
деген ұғымдар қолданылады. иондық температураның мәніне қарай плазма төменгі температуралы () және аса жоғары температуралы () болып бөлінеді.
плазмадағы зарядты бөлшектердің өзара кулондық алыстан әсерлесуі арқылы жаңа сапалық ерекше қасиеттерді - заттың төртінші агрегаттық күйін - түсіндіруге мүмкіндік береді.

Негізгі бөлім:
Плазманың маңызды қасиеттері:
1. жоғары электр өткізгіштігіне байланысты сыртқы электр және магнит өрістерімен күшті әсерлеседі;
2. өздерінің тудырған электр және магнит өрістері арқылы плазма бөлшектері ерекше өзара топтық әсерлесу (аса көп бөлшектердің бір мезгілде өзара әсерлесуі ) күйінде болады;
3. ерекше өзара топтық әсерлесу нәтижесінде плазма аса жоғары серпімді орта дәрежесіне жетеді, яғни әртүрлі тербелістер мен толқындар тез қозады және тез таралады. мысалы, плазманың лэнгмюрлік толқындары;
4. сыртқы магнит өрісінде плазманың табиғаты диамагнетик ортаның сипатына ұқсас болады;
5. толық иондалған плазманың меншікті электрлік өткізгіштігі оның тығыздығынан тәуелсіз болады. меншікті электрлік өткізгіштігі термодинамикалық температураның өсуіне пропорционал және температурада плазманы идеал өткізгіш санатына қосуға болады ().
Газдардағы электр разрядтары, газдық разрядтар - электр өрісінің әсерінен газдар арқылы электр тоғының өтуі. Газда металл мен сұйықтағыдай бос зарядтар (электрондар мениондар) болмайды. Газдар, негізінен, бейтарап атомдар мен молекулалардан тұратындықтан, олар қалыпты жағдайда электр тоғын өткізбейтін диэлектриктер қатарына қосылады. Сондықтан газ ішіндегі электр тоғы қатты өткізгіштер мен электролиттердегі тоққа мүлде ұқсамайтын бір қатар ерекше құбылыстар туғызады. Газ арқылы электр тоғы өтү үшін, оны иондау (яғни оның ішінде жеткілікті мөлшерде зарядты бөлшектердің пайда болуы) керек. Мұндай зарядты бөлшектер кейбір фактордың әсерінен пайда болады немесе газға сырттан енгізіледі; не болмаса электродтар арасындағы электр өрісінің әсерінен пайда болады. Осындай әсерлер нәтижесінде газда электр тоғының пайда болуын газдық разрядтар деп атайды.Газдағы зарядты бөлшектер (заряд тасушылар) сыртқы факторлардың, яғни ионизаторлардың (жалын, рентген сәулелері, термоэлектрондық эмиссия, радиоактивті сәулелер т.б.) әсерінен пайда болса, онда ол тәуелді разряд деп аталады.[1]
Газдағы электр разрядтары
Газдағы электр разрядтарының көріністері мен сипаттамалары әр түрлі болады. Мұның өзі газ арқылы электр тоғының өту шарттарын анықтайтын параметрлер мен қарапайым процестердің сан алуан болатындығын көрсетеді. Бұлардың
* біріншісіне - газдың құрамы мен қысымы, разрядтық кеңістіктің геометриялық конфигурациясы, сыртқы электр өрісінің жиілігі, ток күші т.б. жатса,
* екіншісіне - иондалу және газ молекулалары мен атомдарының қозуы, рекомбинация, екінші текті соқтығысу, қайыра зарядталу, заряд тасушылардың серпімді шашырауы, электрондық эмиссияның түрлері т.б. жатады.
* Газ[1] - заттың атомдары мен молекулалары бір-бірімен әлсіз байланысқандықтан, кез келген бағытта еркін қозғалатын және өзіне берілген көлемге толық жайылып орналасатын агрегаттық күйі. Газ (французша gas, грекше chaos - бей-берекет) атауын ғылыми қолданысқа 17 ғасырдың басында голланд ғалымы Ян Баптист ван Гельмонт енгізген. Газ молекулаларының соқтығысу уақыты олардың еркін жолға кететін уақытынан әлдеқайда аз болады. Химиялық элементтердің өте кіші бөлшекке бөлініп, бейтарап ұшуы. Негізгі тұрмыстағы газдар пропан, бутан, неон және тағыда басқа Газ қатты дене мен сұйықтық тәрізді еркін бет түзбейді және ол берілген көлемді толық толтырып тұрады. Газ тәрізді күй - заттардың (жұлдызаралық заттар, тұмандықтар, жұлдыздар, планеталардың атмосферасы, тағыда басқа) ғаламдағы ең көп таралған күйі. Химиялық қасиеттері бойынша газдар және олардың қоспалары (активтілігі аз инертті газдар мен қопарылғыш газдар қоспасына дейін) сан алуан болып келеді. Газға атомдар мен молекулалардан тұратын жүйе ғана емес, кейде басқа бөлшектерден - фотондардан, электрондардан, броундық бөлшектерден, сондай-ақ плазмадан тұратын жүйелер де жатқызылады.
* Газ күйінің бөлшектері (атомдар,молекулалар, және иондар) электр өрісіжоқ кездегі еркін қозғалысы.
* Нақты (реал) газдар. Газдың тығыздығы артқан сайын оның қасиеттері идеал газ күйінен ауытқи бастайды. Бұл жағдайда соқтығысулардың рөлі артып, молекулалардың мөлшерлері мен олардың өзара әсерлерін ескермеуге болмай қалады. Мұндай газды нақты (реал) газ деп атайды. Газ алмасу, биологияда - ағза мен оны қоршаған орта арасындағы газ алмасу процесі. Адам мен жануарлар ағзасы тыныс алу кезінде сыртқы ортадан оттекті сіңіріп, өзінен көмі қышқыл газын және зат алмасу нәтижесінде пайда болатын әр түрлі газ қоспаларын сыртқа шығарады. Газ алмасусыз тірі ағзада зат және энергия алмасуы дұрыс жүрмейді. Зат алмасу процесінің нәтижесінде ағза сіңірген қоректік заттардың (белок,көмірсу, май) құрамындағы химиялық энергия бөлініп, ағзаның тіршілік әрекетіне қажетті энергияға (мысалы, 1 литр оттек 4,7 - 5,0 ккал жылу береді) айналады. Организм пайдаланатын оттек пен одан бөлініп шығатын көмір қышқыл газдың мөлшері адамның жасына, тіршілік әрекетіне, атқаратын қызметіне, сыртқы ортаның температурасына және тағамның құрамына байланысты өзгеріп тұрады. Адам жұмыс істегенде, ауа райы салқындағанда, калориялы тамақ ішкенде ағзадағы газ алмасу күшейе түседі. Демалыс кезінде, ұйықтағанда газ алмасу төмендейді. Газ алмасу арқылы ағзадағы энергия мөлшерін анықтауға болады. Газ алмасу процесі кезінде ағза оттекті көп мөлшерде пайдаланса, барлық дене мүшелерінің қызметі артып, тыныс алу және қан айналысы жақсарады, осыған байланысты қанның физикалық-химиялық құрамы да өзгереді. Газ алмасу бір клеткалы қарапайымдыларда, олардың бүтіндей денесі арқылы, көп клеткалы жануарларда арнаулы тыныс мүшелері (кеңірдек, желбезек, өкпе) арқылы жүреді. Өсімдіктердегі газ алмасу жануарлар мен адам ағзасындағыдан өзгеше болады. Тірі азғалар сияқты өсімдіктер де барлық мүшелері арқылы тыныс алады, тыныс алу процесі өсімдіктің өсіп келе жатқан жас мүшелері мен тіндерінде, әсіресе, жапырақтарында күшті, ал сабағы мен тамырында баяу жүреді. Өсімдіктер тыныс алған кезде, керісінше, ауадан көмір қышқыл газ сіңіріліп, оттек бөлінеді. Химиялық заттардың кейбіреулері газ күйінде болады, мысалы, Н2, O2, N2, Сl2, т.б. Бұлардан басқа күрделі заттар да газ күйінде бола алады: СO2, SO2, СН4, HCl, H2S, т.б. Газ күйіндегі заттар газ заңдарына ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.