Мемлкеттік билік жүйесі

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
а) Мемлекеттік билік ұғымы және оны Қазақстан Республикасындағы ұйымдастырудың қағидалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
ә) Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік билік органдарының жүйесі ... ..10
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15

Мемлекеттік билік - тікелей мемлекеттің өзі жүргізетін немесе өзінің атынан жүргізуге өкілеттілік беріп, өз жәрдемімен өзге бір ұйым, мекеме арқылы жүргізетін қоғамдық биліктің бір түрі, мемлекеттік басқару органдарының жиынтығы. Мемлекеттік билік өз қырын өзгелерге тану үшін мәжбүрлеу күштеріне арқа сүйейді. Мәжбүрлеу жоқ жерде Мемлекеттік билік те жоқ, мәжбүрлеу тек тарихи жағдайға және билік болмысына қарай басқа мазмұнда, әр түрлі нысанда көрініс береді. Сондай-ақ, Мемлекеттік билік қатынастары ырық жүргізу сипатында болады және өз құрылысына орай үстемдік пен бағыныштылық әрі жетекшілік пен мойынұсынушылықтан құрылады. Ол қызметіне қарай:
- заң шығарушы;
- атқарушы;
- сот билігі
болып бөлінеді. Билік объектісі мен субъектісінің қарым- қатынасына қарай:
- авторитарлық;
- тоталитарлық;
-демократиялық

1. Құқық негіздері. Семестірлік жұмысты орындауға арналған әдістемелік нұсқау. Алматы, 2010
2. С.Д. Баққұлов.Құқық негіздері, Оулық. Алматы, 2004
3. Қазақстан республикасының Конституциясы. Алматы, 2008
4. Абдурасулов Е.Б. Толкование закона и норм Конститутции: теория, опыт, процедура. –Алматы, 2002.
5. Малиновский В.А. Глава государства суверенного Казахстана. Алматы, 1999

Сайттар
www.google.kz
www.yandex.kz
www.alash.kz

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
Негізгі
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
а) Мемлекеттік билік ұғымы және оны Қазақстан Республикасындағы
ұйымдастырудың
қағидалары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..4
ә) Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік билік органдарының
жүйесі ... ..10
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .15

Кіріспе

Мемлекеттік билік - тікелей мемлекеттің өзі жүргізетін немесе өзінің
атынан жүргізуге өкілеттілік беріп, өз жәрдемімен өзге бір ұйым, мекеме
арқылы жүргізетін қоғамдық биліктің бір түрі, мемлекеттік басқару
органдарының жиынтығы. Мемлекеттік билік өз қырын өзгелерге тану
үшін мәжбүрлеу күштеріне арқа сүйейді. Мәжбүрлеу жоқ жерде Мемлекеттік
билік те жоқ, мәжбүрлеу тек тарихи жағдайға және билік болмысына қарай
басқа мазмұнда, әр түрлі нысанда көрініс береді. Сондай-ақ, Мемлекеттік
билік қатынастары ырық жүргізу сипатында болады және өз құрылысына орай
үстемдік пен бағыныштылық әрі жетекшілік пен мойынұсынушылықтан құрылады.
Ол қызметіне қарай:

- заң шығарушы;

- атқарушы;

- сот билігі

болып бөлінеді. Билік объектісі мен субъектісінің қарым- қатынасына қарай:

- авторитарлық;

- тоталитарлық;

-демократиялық

болып бөлінеді. Басқа қоғамдық билік түрлерінен ажыратуға негіз болатын
Мемлекеттік биліктің белгілері мыналар:

- пәрменінің бүкіл қоғамға жүруі,

- пәрменінің бүкіл қоғамға жүруі,

- жария-саяси сипатта жүруі,

- мемлекеттік мәжбүрлеуге сүйенуі және арнайы адамдар - мемлекеттік
қызметкерлер басқаруы арқылы жүзеге асырылуы.

Басқару - мемлекеттік және қоғамдық ұйымдарда, қоғамдық құрылыстың
барлық саласында қолданылып, аз шығындармен барынша тиімділікке қол
жеткізуді көздейді. Сондықтан да басқару теориясы мен тәжірибесі барлық
деңгейлерге тән. Басқару – процес ретінде жалпылама сипатқа ие болып,
табиғаттың барлық құбылыстарында, яғни өлі табиғатта, тірі табиғатта және
қоғамдағы әлеуметтік жүйені басқару процестерінде орындалады. Осыған
байланысты басқару ісі барлық бірдей территориялық бөліктерде, әлеуметтік
экономикалық жүйелерде обьективті түрде жүзеге асырылады.

Негізгі бөлім

Тәуелсіздік алған сәттен бастап Қазақстанда жүргізілген мемлекеттік
басқару реформасын шартты түрде мынадай кезеңдерге бөлуге болады.

Бастапқы кезеңде 1991 жылдан бастап 1994 жылға дейін әкімшілік реформа
күрделi жағдайда жүзеге асырылды. Ел экономикасы ауыр жағдайда болды және
қоғамдық және әлеуметтік-экономикалық қатынастармен қатар, тұтастай
алғанда, мемлекеттің рөлін және ұзақ мерзімді перспективада даму үлгісін
айқындау қажет болды. Қазақстан басқарудың командалық-әкімшілік жүйесінен
бас тартты да, нарықтық қағидаттарға және мемлекеттік құрылыс пен басқару
негізіне батыл түрде бағытталды.

1994 жылдан бастап 1997 жылға дейін экономикалық реформаларды жүргізу
қарқынын жеделдетуге және даму бағытын нақты айқындауға көмектескен
мемлекеттің тыныс-тіршілігінің барлық негізгі бағыттары бойынша заңнамалық
актілер қабылданды. Ең алдымен, бұл заңдар экономиканы ырықтандыруға және
монополиясыздандыруға, кәсіпкерліктің еркіндігі мен оны қолдауға, банк
секторын реформалауға бағытталды.
Бұдан әрі 1997 жылдан бастап 2003 жылға дейінгі кезеңде
Қазақстанда әкімшілік реформаны жүргізу басталды, бұған 1997 жылы
қабылданған Қазақстан-2030 стратегиясы ықпалын тигізді. Негізгі
функцияларға дейін шектелген тиімді мемлекет қалыптастыру елдің даму
басымдықтарының бірі ретінде айқындалған.

2003 және 2006 жылдар кезеңі мемлекеттік басқару құрылымынынң,
мемлекеттік басқару деңгейлері арасында өкілеттіктің аражігін ажырату
реформаларымен белгілі болды.

Экономиканы басқарудын бағдарламалық-мақсатты әдістерін енгізуі
бастамалары көзделген. Қабылданған Бюджет кодексінің шеңберінде басқарудың
төмен деңгейлеріне берілген мемлекеттік функциялардың қаржылық қамтамасыз
етілу мәселелері реттелді.

Мемлекеттік секторды реформалаудың ағымдағы кезеңі Қазақстан
Республикасының мемлекеттік басқару жүйесін жаңғырту жөніндегі шаралар
туралы Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 13 қаңтардағы № 273
Жарлығының қабылдануымен 2007 жылы басталды.

Реформалардың осы кезеңінің негізгі міндеті мемлекеттік жоспарлау және
бюджеттеудің жаңа моделін енгізу, сапасын арттыру мақсатында мемлекеттік
қызмет көрсету рәсімдерін реттеу, мемлекеттік қызметті жаңғырту, әкімшілік
реформамен байланыстыра отырып, электрондық үкіметті құру және дамыту
есебінен мемлекеттік аппарат қызметінің тиімділігін арттыру болып табылады.

Нәтижеге бағдарланған мемлекеттік жоспарлаудың және бюджеттеудің жаңа
жүйесін енгізу маңызды бағыттардың бірі болды

Шығындарды басқарудан нәтижелерді басқаруға кезең кезеңімен өту
жұмысы 2008 жылы басталды. 2009 жылдан бастап Қазақстан Республикасының
жаңа Бюджет кодексі күшіне енгізілді. Нәтижеге бағдарланған мемлекеттік
жоспарлау және бюджеттеу жүйесін енгізу үшін нормативтік құқықтық база
құрылды, негіз қалаушы жүйелік және әдіснамалық құжаттар қабылданып,
стратегиялық және бағдармалық құжаттардың жаңа иерархиясы енгізілді.

2010 жылдан бастап барлық мемлекеттік органдардың стратегиялық
жоспарларын іске асыру басталды. Қазіргі уақытта ел дамуының стратегиялық
мақсаттарының мониторингі және оларға қол жеткізуді бағалаудың кешенді
жүйесі қалыптастырылуда.

Бағалауға жататын мемлекеттік органдардың негізгі қағидаттары, жұмыс
бағыттары, бағалауды жүргізу тәртібі айқындалған Орталық мемлекеттік
органдар мен облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың
жергілікті атқарушы органдары қызметінің тиімділігін жыл сайынғы бағалау
жүйесі туралы Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19
наурыздағы № 954 Жарлығы қабылданды.

Қызмет көрсету сапасын арттыру үшін заңнамалық негіз жасалды.
Қызметтердің тізілімі мен осы тізілімге енгізілген қызмет көрсету
стандарттары бекітілді, Халыққа қызмет көрсету орталықтары арқылы қызмет
көрсету басталды. Жұртшылықпен кері байланыс орнату үшін көрсетілетін
қызмет сапасын бағалау бойынша тұрғындар арасында әлеуметтік сауалнама
жүргізу басталды.

2008-2010 жылдарға арналған электрондық үкіметті дамыту бағдарламасы
бекітілді. Электрондық үкімет шеңберінде жүргізілген жұмыс нәтижесінде
қазіргі уақытта:

1) электрондық қызметтердің дамуы транзакциялық кезеңді белсенді іске
асыру кезеңінде тұр, ол азаматтарға мемлекеттен анықтамалар мен құжаттарды
электрондық түрде алуға ғана емес, олар үшін төлемдер төлеуге де мүмкін
береді;

2) электрондық үкіметі инфрақұрылымының негізгі компоненттері
құрылған және енгізілген;

3) әр түрлі мемлекеттік органдар көрсететін аса маңызды мемлекеттік
қызметтердің кешенін азаматтар алатын Халыққа қызмет көрсету орталықтарының
ақпараттық желілері жұмыс істейді (ХҚКО).

Әкімшілік кедергілерді азайту үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі
жеке кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты мемлекеттік органдардың рұқсат беру
жүйесі мен бақылау-қадағалау қызметін жетілдіру жөнінде шаралар қабылдады.

Мемлекеттік органдардың бақылау қызметтерін ретке келтіру үшін
тәуекелдерді басқару жүйесінің негізінде тексерудің кезеңділігін белгілеуге
мүмкіндік беретін тетік заңды түрде енгізілді.

Дүниежүзілік экономикалық форумның және Doing Bussines Дүниежүзілік
банктің жаһандық бәсекеге қабілеттілік рейтингтерінде Қазақстанның
позициясын жақсарту жұмысы шеңберінде кәсіпкерлік субъектілерінің өмірлік
іс-әрекетінің әр түрлі кезеңдерде (ашу, тіркеу, қызмет жасау және тарату
әкімшілік рәсімдерді жүргізу мерзімдерін оңайлатуға және қысқартуға
бағытталған шаралар іске асырылды.

Бизнестің уақыт және басқа шығындарын қысқарту үшін заңнамада рұқсат
беру рәсімдердін оңайлату жөніндегі нормалар бекітілген:

1) лицензия алу кезіңде мемлекеттік органдармен келісу рәсімдерінің
барлығына бірыңғай терезе қағадатын қолдану.

2) лицензиардың берілген құжаттар пакетінің тексеруді жүзеге асыру мен
қандай да бір құжат жетіспеген жағдайда өтініш берушіге хабарлау
міндеттемесін белгілеу. Бұдан әрі мемлекеттік орган бұл негіздеме бойынша
лицензияны беруден бас тарту құқығынан айырылады.

3) тапсырылатын құжаттардың міндетті түрде нотариалдық расталуын алып
тастау. Өтініш берушіге нотариалды рассталған құжаттар көшірмесін не
салыстыру үшін құжаттардың түп нұсқасын ұсынуды таңдау құқығы беріледі;

4) барлық рұқсат беру рәсімдеріне үндемегі - кейіскені қағидатын
қолдану. Егер мемлекеттік орган белгіленген мерзімде дәлелді бас тарту
немесе рұқсат беру құжатын бермеген жағдайда, онда мұндай құжат берілген
(рісңм мақұлданды) болып есептеледі. Бұл ретте, өтініш берушіден өз
қызметін бастау туралы хабарлама тапсыру талап етілмейді;

5) субъектінің санатына қарамастан, лицензиялар беру үшін бірыңғай
мерзім – 15 жұмыс күнін белгілеу.

Аталған шаралар лицензиялық-рұқсаттамалық құжат айналымының жылына 881
мың бірлігіне қысқартылуына әкелетіні болжанады, ал кәсіпкерлердің уақыт
пен қаржылық шығындарын үнемдеу бастапқы есеп бойынша 27 млрд. теңгені
құрайды.

Электрондық үкімет бағдарламасын дамыту шеңберінде Е-лицензиялау
мемлекеттік деректер базасы ақпараттық жүйесін құру жобасы басталды. Оның
негізгі мақсаты лицензиялау мен берілген лицензиялар бойынша деректер
базасын жүргізу аясында халыққа электрондық қызметтер көрсету болып
табылады.

Квазимемлекеттік секторды басқару саласында мемлекеттік органдардың
нақты құзыреті және жауапкершілігі, республикалық және коммуналдық мүлікті
басқару деңгейлері анықталған, мемлекеттік кәсіпорындарды құру мақсаттары,
қызмет салалары нақтыланған, кәсіпорындар басшыларының мемлекеттік мүлікті
басқару нәтижелеріне жауапкершілігі күшейтілген, еншілес мемлекеттік
кәсіпорындарын құру мүмкіндігі алып тасталды.

Мемлекеттің қатысуы бар акционерлік қоғамдар мен жауапкершілігі
шектеулі серіктестіктерге қатысты – оларды мемлекет бақылайтын және
бақыламайтын сыныптамаға бөлу көзделген. Бұл мемлекет тарапынан оларды
басқару ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік береді.

Мемлекеттің қатысуы бар акционерлік қоғамдардың корпоративтік басқару
кодексі мен тәуелсіз директорлар институтын енгізуінің өсу үрдісі
байқалады.

Білім беру және денсаулық сақтау мемлекеттік кәсіпорындарда –
акционерлік қоғамдарда директорлар кеңесі үлгісінде бақылау кеңесі –
басқарудың жаңа органын енгізу көзделген.

Қазақстан Республикасындағы Мемлекеттік жоспарлау жүйесіне сәйкес
ұлттық басқарушы холднигтер, ұлттық холдингттер, жарғылық капиталына
мемлекет қатысатын акционерлік қоғамдар он жылға арналған даму
стратегияларын және осы стратегияларды іске асыру үшін бес жылға арналған
даму жоспарларын әзірлейді.

Жүргізілген реформаның қорытындыларын ескере отырып, Қазақстан
Республикасында Мемлекет басшысы белгілеген мемлекеттік басқару жүйесін
жаңғырту жөніндегі іс-шараларды іске асыру үшін негіз қаланғанын атап өту
қажет.

Мемлекеттік аппарат құрылымының тиімділігін арттыру мақсатында
заңнамалық түрде мемлекеттік функциялардың (стратегиялық, реттеуші, іске
асыру, бақылау жіктемесі енгізілді, ауқымды функционалдық талдау
жүргізілді, оның негізінде экономиканың жекелеген салаларында мемлекеттік
органдардың басқарудың тік және деңгейлес салалары бойынша функциялары мен
жауапкершілігінің (министрліктер мен ведомстволар арасында, орталық пен
өңірлер арасында) аражігі ажыратылды. Осыған байланысты орталық және
өңірлік билік деңгейлерінде құрылымдық қайта құрулар жүргізілді және
олардың штат саны оңтайландырылды. Өңірлердің әлеуметтік-экономикалық даму
ерекшеліктерін есепке ала отырып, жергілікті мемлекеттік басқару құрылымына
икемділік берілді.

Жалпы Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 13 қаңтардағы №
273 Жарлығында көзделген барлық іс-шаралар орындалды, алайда халықаралық
тәжірибе көрсеткеніндей, тұтынушыға және нәтижеге бағдарланған басқару
жүйесін енгізу бір күндік мәселе емес.

Әкімшілік реформаның жекелеген бағыттары орта мерзімді және ұзақ
мерзімді перспективада одан әрі іске асыруды және дамытуды талап етеді, ал
кейбір басым бағыттар бойынша бірқатар проблемаларды шешу қажет.

Негізгі проблемаларға мыналарды жатқызуға болады.

1) экономикалық, стратегиялық және бюджеттік жоспарлау жүйесінің
арасында өзара байланысы жеткіліксіз, нәтижеге бағдарланған бюджеттеуді
(бұдан әрі - НББ) енгізу процестері толық аяқталмаған;

2) стартегиялық және бағдарламалық құжаттарда көзделген шаралар
мемлекеттік органдардың стратегиялық жоспарларында сапалы көрсетілмеген;

3) стратегиялық жоспарлардың жекелеген бағыттарын әзірлеу бөлімдермен
асыра (Ведомствоаралық өзара іс-қимыл, Функционалдық мүмкіндіктері,
Тәуекелдерді басқару бөлімдері) көбіне формальды сипатқа ие;

4) мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін бағалау институтының
қалыптасуы аяқталған жоқ;

5) Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік ішкі қаржылық бақылаудың
қолданыстағы жүйесі жол берілген бұзушылықтарды анықтау және жазалау орнына
бұзушылықтардың алдын алу және профилактикасын көздейтін халықаралық
практиканыңм талаптарына толық сәйкес емес. Бюджет қаражатының пайдалануын
тексерумен айналысатын мемлекеттік органдардың ішкі бақылау қызметтері
бүгінгі күні іс жүзінде кейінгі бақылауды жүргізеді, қаржылық және басқа
бұзушылықтарды анықтаумен шектеледі, осындай бұзушылықтарын алдын алу
бойынша ұсыныстар бермейді.

Бұдан басқа, бүгінгі күні бақылаудың әртүрлі субъектілері
бұзушылықтарды әртүрлі түсіндіреді, ал бақылау объектілері оларды жазалау
себептері және анықталған бұзушылықтар тарлы ақпараттандырылмайды.

Тұтынушыға бағдарлануды ескере отырып, бизнеске де, халыққа да қызмет
көрсету саласында бірқатар проблемалар шешу керек.

1) мемлекет көрсететін қызметтер толық көлемде регламенттелмеген,
көптеген мемлекеттік қызметтер бойынша стандарттар мен оларды оларды
көрсету регламенттері жоқ;

2) халықпен кері байланыс жоқ;

3) мемлекеттік қызмет көрсетуге тартылған әрбір қызметкердің қызметін
бағалаумен өзара байланысты көрсетілетін қызметтердің сапасын бағалау
схемасы құрылмаған;

4) ішкі бақылау қызметінің болмауынан (дамымауынан) қызметтердің ішкі
мониторингі, сапасын бақылау және бағалау жүйесі дамымаған;

5) мемлекеттік қызметшілердің бағдарлану (уәждеме) әлсіздігі және
мемлекеттік қызмет көрсетуге қатысатын қызметкерлерді арнайы даярлау
жүйесінің болмауы;

6) мемлекеттік қызмет көрсету рәсімінің аз ғана бөлігі
автоматтандырылған;

7) Халыққа қызмет көрсету орталықтарының қызметін және мемлекеттік
органдардың мемлекеттік қызмет көрсету бойынша өзара іс-қимылдарын
орталықтандырылған үйлестіруі жоқ;

8) аутсорсинг әлсіз дамыған (мемлекет тарапынан жағдай жасалмау және
ынталандырудың болмауы.

Сондай-ақ, белгілі бір мемлекеттік қызмет түрлерін толық ақпараттық
қамтамасыз ету жүйесі бар Халыққа қызме көрсету орталықтарына ауыстыру,
кадрлар құрамының біліктілік деңгейін арттыру, мемлекеттік қызметтер
көрсету мониторингінің бірыңғай құралын құру және жұмыс істеуі және
мемлекеттік қызметтер көрсету кезінде ақпаратты қорғауды қамтамасыз ету
мәселелері шешілмеген қалпында қалуда.

Бұдан басқа, кешенді мемлекеттік қызметтер көрсету мәселесі бүгінгі
таңда зерделенбеген, яғни жекелеген және заңды тұлғалардың өмір жағдайы
қағидаты бойынша жеке мемлекеттік органдардың біріккен бірнеше қызметтері,
Қазақстан Республикасының электрондық үкімет веб-порталы арқылы
электрондық түрде (мысалы, туу, жоғары оқу орнына түсу, жұмысқа орналасу,
бизнес ашу, қызмет түрін ауыстыру, бизнесті жабу).

Лицензиялық рұқсат беру және мемлекеттік органдардың бақылау-қадағалау
қызметі жүйесі. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.