Кәсіпшілік құбырлар.

Кіріспе
1 Кәсіпшілік құбырлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Құбырлардың жіктемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 Құбырлардың гидравлмкалық есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3 Құбырлар желісінің трассасын тандау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4 Құбырлар желісін қысымға сынау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2. Құбырлардың коррозиясы (тоттануы) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3. Есептеу бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4. Техника қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Арматура және бақылау . өлшеу аспаптары ... ... ... ... ... ... ... ...
4.1 Құбырлық арматура ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2 Бақылау . өлшеу аспаптары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

1. Кәсіпшілік құбырлар.
1.1 Құбырлардың жіктемесі.
Ұңғы өнімдерін жинау және дайындаудың барлық элементтері бір-бірімен құбырлар арқылы байланысады. Мұнай кен орындарында көптеген әртүрлі құбырлар кездеседі.
Мұнай кен орындарындағы алаңдарда ұңғы өнімдерін тасымалдайтын құбырларды келесі түрдегідей жіктейді:
тағайындалуы бойынша-мұнай құбырлары,газ құбырлары, мұнай-газ-су құбырлары және су құбырлары;
арыны бойынша-арынды және арынсыз;
жұмыс қысымы бойынша-жоғарғы (6,4 МПа және одан жоғары), орташа (1,6МПа) және төменгі (0,6 МПа) қысымды;
төселу тәсілі бойынша- жерасты, жерүсті және су асты;
функциясы бойынша- ұңғы сағасынан топтық өлшеу қондырғысына дейінгі лақтыру желісі (выкидные линии) деп аталып ішкі кәсіпшілік құбырлары; кен орындарынан ұңғы өнімдерін жинау және орталық жинау пунктіне (ЦПС) немесе газ өндеу зауытына (ГПЗ) тасымалдауға арналған кәсіпшілік аралық құбырлар; магистралды – тауарлы өнәмді тұтынушыға беруге арналған ұзынынан созылған мұнай және газ құбырлары;
айдалатын өнімнің құрамы бойынша- мұнай,газ,мұнай-газ және су коллекторлары; тауарлық мұнай құбырлары.
жұмыстың гидравликалық схемасы бойынша- тармақталмаған қарапайым құбырлар, тармақталған күрделі құбырлар (оларға тұйықталған сақиналы құбырлар жатады).
Қабат қысымын ұстау үшін суды айдау ұңғыларына тасымалдауға арналған құбырлар былай бөлінеді:
магистралды су құбырлары- қысымды көтеретін сорапты станциялардан;
жеткізетін су құбырлары- магистралды су құбырынан шоғырлы сорап станциясына (ШСС-КНС) дейін;
тарататын су құбырлары-ШСС-нан айдау ұңғыларына дейін.

Қорытынды

Барлық құбырлар сұйыққа толық толтырылған және сұйыққа толық толтырылмаған құбырлар болып бөлінеді. Қимасы сұйыққа толық толған құбырларды арынды деп атайды, ал толық толмаған құбырларды арынды деп те арынсыз деп те атайды. Лақтыру желілері және мұнай жинау коллекторлары әдетте сұйықтармен толық толмайды. Өйткені олардың қимасының бір бөлігі газбен толтырылады.
Ұңғы өнімдері лақтыру желісінен автоматты топтық өлшеу қондырғысына (АТӨҚ) дейін сағадағы және АТӨҚ-дағы қысымдардың айырмашылығы есебінен қозғалады. Ұңғы өнімдеріне байланысты лақтыру желілерінің диаметрлері 75-150 мм аралығында қабылданып және де жер асты арқылы төселеді. Олардың ұзындығы техника-экономикалық есептер анықталады және қашықтығы 4км-ге дейін жетеді. АТӨҚ-нан сығымды сорап станциясына (ССС-ДНС) дейін немесе мұнай дайындау қондырғысына (МДҚ-УПН) дейін әдетте диаметрлері 200-500 мм болатын жинау коллекторлары төселеді және қашықтығы 10 км-ге дейін жетеді. Кен орындарында мұнайдан бөлінген газды жинау және дайындау үшін газ құбырлары төселеді.

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

1 Кәсіпшілік құбырлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1 Құбырлардың жіктемесі ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2 Құбырлардың гидравлмкалық есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .
1.3 Құбырлар желісінің трассасын тандау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...
1.4 Құбырлар желісін қысымға сынау ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .
2. Құбырлардың коррозиясы (тоттануы) ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ...
3. Есептеу бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4. Техника қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Арматура және бақылау – өлшеу аспаптары ... ... ... ... ... ... .. ... ..
4.1 Құбырлық арматура ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4.2 Бақылау – өлшеу аспаптары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

Өлш Бет

Өңдеуші
Жетекші
Кеңесші
Каф. меңг.
Пікір бер.

Құжат
№.

Қолы

Күні

1. Кәсіпшілік құбырлар.

Әдеб

Бет

Беттер

1.1 Құбырлардың жіктемесі.
Ұңғы өнімдерін жинау және дайындаудың барлық
элементтері бір-бірімен құбырлар арқылы байланысады.
Мұнай кен орындарында көптеген әртүрлі құбырлар
кездеседі.
Мұнай кен орындарындағы алаңдарда ұңғы өнімдерін
тасымалдайтын құбырларды келесі түрдегідей жіктейді:
тағайындалуы бойынша-мұнай құбырлары,газ құбырлары,
мұнай-газ-су құбырлары және су құбырлары;
арыны бойынша-арынды және арынсыз;
жұмыс қысымы бойынша-жоғарғы (6,4 МПа және одан
жоғары), орташа (1,6МПа) және төменгі (0,6 МПа) қысымды;
төселу тәсілі бойынша- жерасты, жерүсті және су асты;
функциясы бойынша- ұңғы сағасынан топтық өлшеу
қондырғысына дейінгі лақтыру желісі (выкидные линии) деп
аталып ішкі кәсіпшілік құбырлары; кен орындарынан ұңғы
өнімдерін жинау және орталық жинау пунктіне (ЦПС) немесе
газ өндеу зауытына (ГПЗ) тасымалдау ға арналған кәсіпшілік
аралық құбырлар; магистралды – тауарлы өнәмді
тұтынушыға беруге арналған ұзынынан созылған мұнай және
газ құбырлары;
айдалатын өнімнің құрамы бойынша- мұнай,газ,мұнай-газ
және су коллекторлары; тауарлық мұнай құбырлары.
жұмыстың
гидравликалық
схемасы
бойыншатармақталмаған қарапайым құбырлар, тармақталған күрделі
құбырлар (оларға тұйықталған сақиналы құбырлар жатады).
Қабат қысымын ұстау үшін суды айдау ұңғыларына
тасымалдауға арналған құбырлар былай бөлінеді:
магистралды су құбырлары- қысымды көтеретін сорапты
станциялардан;
жеткізетін су құбырлары- магистралды су құбырынан
шоғырлы сорап станциясына (ШСС-КНС) дейін;
тарататын су құбырлары-ШСС-нан айдау ұңғыларына дейін.

Бет
Өлш Бет

Құжат №

Қолы
ыыы
ыыы

Күні

ыфф
йы.

Барлық құбырлар сұйыққа толық толтырылған және
сұйыққа толық толтырылмаған құбырлар болып бөлінеді.
Қимасы сұйыққа толық толған құбырларды арынды деп
атайды, ал толық толмаған құбырларды арынды деп те
арынсыз деп те атайды. Лақтыру желілері және мұнай жинау
коллекторлары әдетте сұйықтармен толық толмайды. Өйткені
олардың қимасының бір бөлігі газбен толтырылады.
Ұңғы өнімдері лақтыру желісінен автоматты топтық
өлшеу қондырғысына (АТӨҚ) дейін сағадағы және АТӨҚдағы қысымдардың айырмашылығы есебінен қозғалады.
Ұңғы өнімдеріне байланысты лақтыру желілерінің
диаметрлері 75-150 мм аралығында қабылданып және де жер
асты арқылы төселеді. Олардың ұзындығы техникаэкономикалық есептер анықталады және қашықтығы 4км-ге
дейін жетеді. АТӨҚ-нан сығымды сорап станциясына (СССДНС) дейін немесе мұнай дайындау қондырғысына (МДҚУПН) дейін әдетте диаметрлері 200-500 мм болатын жинау
коллекторлары төселеді және қашықтығы 10 км-ге дейін
жетеді. Кен орындарында мұнайдан бөлінген газды жинау
және дайындау үшін газ құбырлары төселеді.
1.2.Құбырлардың гидравлмкалық есебі.
Мұнай кен орындарындағы жинау жүйелерін
гидравликалық есептеу кезінде ұңғы өнімінің құбыр бойымен
қозғалысының әр түрлі жағдайларымен кездесеміз. Қабат
энергиясының әсерінен өнімді тасымалдау кезінде ұңғының
лақтыру желісінде екі фазалы газ-сұйықты қоспаның
қозғалысы болады. Сығымды сорапты станцияларынан соң
құбырлар желісі бойынша келесі фазалар қозғалады: мұнай
немесе сулы-мұнай эмульсиясы, газ, кей жағдайда су. Сулы
мұнай эмульсиясы көп жағдайда тұтқылы созылымды
сұйықтық болып табылады. Ағынның құрамында қатты
бөлшектердің – механикалық қоспалар, парафиндер және
асфальтендердің болуы өнімнің қозғалысын қиындатады.
Мұнайды тасымалдау кезінде пештерді қолдануды
немесе қоршаған ортаға жылудың табиғи жоғлуын ескере
Бет
Өлш Бет

Құжат №

Қолы
ыыы
ыыы

Күні

ыфф
йы.

отырып, процестің изотермиялық емеес екенін ескеретін
гидравликалық есептерді жүргізуге тура келеді.
Келешекте өндірілетін мұнай мен газ ға
есептелген құбырлар желісінің жобалық өткізгіштік
қабілетін, осы құбырлар желісі салынып болған соң біраз
уақыт өткеннен кейін ғана толық пайдаланылады. Осылайша,
құбырлар желісі бірнеше жыл бойы толық жүктелмей жұмыс
жасайды.
Техникалық
–
экономикалық
есептеулер
нәтижесінде кіші диаметрлі құбырлар желісінің құрылысын
мұнай өңдірудің ұлғаю шамасына қарай біртіндеп жүзеге
асыру тиімді болуы мүмкін. Үлкен диаметрлі бір құбыр
желісін екі немесе бірнеше кіші диаметрлі құбырлармен
алмастыру сулы және сусыз мұнайды бөлек жинау кезінде
дұрыс болуы мүмкін. Корозия белгілері байқалған кезде
сұйықтар мен газдарды бөлек тасымалдайтын құбырларды
пайдаланғанымыз жөн, себебі ағын жылдамдығы өскен
сайын құбырлардың ішкі бетінің корозияға ұшырауы азаяды.
Қоспаның жылдамдығы баяу (аз) болса, минералды су
(яғни, құрамында әртүрлі тұздары бар су) құбырдың
төменгі бетімен өзінше жеке ағын ретінде қозғалып, сол
төңіректегі корозияның әрекеттілігін арттыра түседі.
Жылдамдық пен турбуленттіліктің (яғни, құйынды ағынның)
өсуіне байланысты корозияның қарқындылығы азаяды, себебі
агрессивті орта құбыр қабырғаларынан оқшауланады, ал
қабырғалардың өзі мұнаймен үнемі майланып тұрады. Мұнай
газ қоспаларын үлкен диаметрлі құбырлармен, әсіресе
жергілікті жер бедері тегіс емес (яғни, ойлы-қырлы)
жерлермен тасымалдау кезінде газды тығындар пайда болып,
ағыс бірқалыпты болмайды.
Үлкен диаметрлі бір құбырды бірнеше кіші диамметрлі
құбырлармен алмастыру мұнайды жинау және тасымалдау
жүйесінің сенімділігі мен икемділігін арттырады, себебі
апаттық жағдай бола қалған кезде ұңғыны тоқтатпай жөндеу
жұмыстарын жүргізуге мүмкіндік береді.
Құбырдың диаметрін және жинақтаушы
коллекторлардың санын дұрыс таңдау үшін нақты шарттарды
тиянақты қарастырып, техника-экономикалық талдау жүргізу
Бет
Өлш Бет

Құжат №

Қолы
ыыы
ыыы

Күні

ыфф
йы.

керек. Алан ішіндегі әртурлі мақсатқа қолданылатын қысқа
технологиялық құбырлар үшін Гипровостокнефть институты
ұсынған шекті мүмкін жылдамдықтарды қолдануға болады.
Құбырлар желісін гидравликалық есептеудің көптеген
әдістемесі бар. Одан әрі тек ннегізгі деген нұсқаларды
келтіреміз.
1.3. Құбырлар желісінің трассасын тандау.
Кәсіпшілік құбырлар желісінің күрделі жүйедегі
трассасын таңдау кезінде кен орнын игерудің комплексті
жобасының мәліметтерін, яғни ұңғылардың орналасу торын,
кен орнын (қабат қысымын ұстап тұру арқылы немесе
ұстамай-ақ) игеру режимін ескере отырып топографикалық
картасын, құбырлар желісінің қажетті трассасын іздеуді,
“Спутникті” қондырғыларды және сығымды сорап
станцияларының
жабдықтарын,
мұнайды
дайындау
қондырғысын, суды дайындау қондырғысын, тауарлық
парктерді және газ өңдеу зауыттарын орналастыруға арналған
алаңдарды таңдауды негізге алады.
Жергілікті жер бедері (рельефі) тегіс тегіс және елді
мекендері жоқ жерлерде жекелеген құбырлар желісінің
трассасын таңдау қиынға соқпайды, олар ең қысқа жолмен,
яғни түзу сызық бойымен төселеді. Егер кен орнының алып
жатқан ауданыңда елді мекендер, ғимараттар болса немесе
жер бедері тегіс болмаса, онда құбырлар желісінің трассасын
таңдау және қажетті объектілерді орналастырудың тиімді
жолдарын қарастыру керек. Жергілікті жердегі құбырлар
желісінің жатқан жерін анықтайтын сызықты – құбырар
желісінің трассасы деп атайды. Картаға немесе жергілікті
жердің жоспарына түсірілген бұл сызықты – трасса
жоспары деп атайды.

Құбырлар желісін жобалау барысында трассаны
таңдаудан басқа келесі мәселелер шешімін табады:
металға жұмсалатын шығыны, құрылысымен пайдалау ға
кететін шығындары ең аз болатын лақтыру желілері мен
Бет
Өлш Бет

Құжат №

Қолы
ыыы
ыыы

Күні

ыфф
йы.

жинау коллекторларының тиімді ұзындықтарын және
диаметрлерін таңдау;
құбырлар желісінің гидравликалық, жылулық және
механикалық есептеулері.
Парафинді мұнайларға арналған жинау жүйесін жобалау
кезінде құбырлар желісінің жылулық есептеріне ерекше көңіл
бөлу керек, яғни мұнайды қыздыратын пештердің қажетті
саны мен қоршаған ортаға жылу шығының болдырмайтын
жылулық оқшаулау қалындығын анықтау керек.
Траншеяға салынған немесе жер бетімен өтетін барлы қ
құбырлар желісін гидравликалық сынаудан өткізеді.
1.4. Құбырлар желісін қысымға сынау.
Құбырлар желісін гидравликалық сынаудан өткізудін
мақсаты – бұрандалы және пісірілген қосылыстарды ң
саңылаусыз бүтіндігін тексеру және оларды механикалы қ
беріктікке сынау.
Қысымға сынау келесі тәсілмен іске асырылады: құбырлар
желісінің екі жағынан ауа шығаратын шүммегі бар бітеу
бұқтырмалар қойылады, сонан соң құбырлар желісі
қысымсыз сумен толтырылады. Толтырылған құбырлар
желісіне сорапты жалғап, қажетті қысым тудырады да, оны
30 минут ұстап тұрады. Егер осы уақыт аралығында
құбырдағы қысым 0,05 МПа төмендесе, онда саңылаусыз
бітеу деп саналады. Қысымғат сынадың қажетті қысымы
жұмыстық қысымнан 1,5 есеге үлкен болуы керек.

2. Құбырлардың коррозиясы (тоттануы).
Коррозия – кәсіпшілік құбырлардың жұмысының
сенімділігі және қызмет ету мерзімі – көбінесе олардың
сыртқы және ішкі ортамен әсерлесуінің нәтижесінде бірте –
бірте өздігінен бұзылуынан қорғау дәрежесімен анықталады.
Бет
Өлш Бет

Құжат №

Қолы
ыыы
ыыы

Күні

ыфф
йы.

Коррозия жылдамдығы белгілі бір уақыт ағымында 1 метр
квадрат ауданға ккелетін бұзылған металдың грамдық
санымен немесе коррозияның тереңге таралу шамасымен
(ммжыл) көрсетіледі.
Құбырдың коррозияға ұшырайтын отасы коррозиялық
немесе әрекетті орта деп аталады.
Кен орындарда құбырлар үш түрлі коррозияға ұшырайды:
атмосфералық, топырақтық және ішкі,
Атмосфералық коррозия – бұл жердің жоғарғы бетінде
төселген құбырлардың кәдімгі тоттануы және оны құбырдың
бетіне лактар немесе майлы бояулар жағып жоюға болады.
Топырақтық коррозия – ең қауіптісі және күрес әдісі
анағұрлым күрделі және қымбат.
Коррозия екпінітопырақтың химиялық құрамына, оның
ылғалдылығына, металдың химиялық құрамына және
біртекті еместігіне тәуелді.
Ішкі коррозия- құбырлар қабырғаларының сілтілі немесе
қышқыл сұйықтармен шектесуінен пайда болады. Металл
құбырдың ортамен әрекеттесу сипаты бойынша корррозия екі
түрге бөлінеді: химиялық және электрохимиялық.
Химиялық коррозия деп – химиялық агрессивті агенттермен
шектесу барысында металл бетінің толық бұзылу үрдісін
айтады, бұл үрдісте металда электр тогының пайда болуы
және өтуі болмайды.
Химиялық коррозияға мысал ретінде, металмен
әсерлескенде оның бұзылуына әкелетін күкіртті мұнайды
тасымалдау немесе сақтау кезіндегі құбырдың немесе
резервуардың ішкі бетінің бұзылуын жатқызуға болады.
Электрохимиялық коррозия- бұл электр тогының пайда
болуымен және өтуімен бірге жүретін металдың бұзылу
үрдісі.
Химиялық коррозиядан ерекшелігі электрохимиялық
коррозияда металл бетінде тұтас емес, кейде үлкен тереңдікті
қуыс және малюска қабыршағы немесе дақ тәрізді жергілікті
зақымданулар пайда болады.
Электрохимиялық коррозияның мәнеі – электр тогының
өтуімен бірге жүретін металдың қоршаған ортамен әсерлесуі
нәтижесінде металдың еруі.
Бет
Өлш Бет

Құжат №

Қолы
ыыы
ыыы

Күні

ыфф
йы.

Траншеяларда төселген құбыррлар топырақта тұз және
ылғал болғанда электролиттік ваннада тұрғандай болады. Бұл
жағдайда құбыр металының біртекті емес бөліктері арасында
анодтан катодқа ағатын электр тогы пайда болатын
гальванобулар жасайды. Былайша айтқанда, анодтан
(құбырлар) электролитке (топырақ) оң зарядталған иондар
түрінде металл бөліктері өтеді және құбырда терең жара
пайда болады.
Электрокоррозияға электрленген колік релстерінен
токтың шығуынан болатын адасқан токтардан пайда болуы
мүмкін. Айтылған коррозиялардан басқа мұнай-газды
жинайтын құбырлар жүйесінде биокоррозия пайда болуы
мүмкін, бұл микроағзалардың белсенді өмір сүру әрекетінен
болады.
Өмір сүру әрекеті оттегі жоқ жерде өтетін – анаэробты
және өмір сүру әрекеті оттегі бар жерде өтетін – аэробты
бактериялар ажыратылады. Табиғатта, әсіресе ағынды
суларда, мұнай ұңғыларында және өнімді көлбеу қабатта
тіршілік ететін сульфатты қайта қалпына келтіретін
анаэробты бактериялар кеңінен таралған.
Олардың тіршілік ету нітижесінде белсенді коррозиялық
агент болып табылатын күкіртсутектер пайда болады.
Құбырлар мен резервуарларда коррозиядан қорғау активті
және пассивті болып бөлінеді.
Пассивті қорғау – құбыр бетін оқшаулайтын жабдықтармен
оқшаулау, оқшаулау жабдықтары ретінде битумды жабындар
және
полиэтиленнен
жасалған
жабындар
немесе
поливинилхлоридті
таспалар
қолданылады.
Битумды
жабындар, металы жарқылдағанша тазартыған құрғақ құбыр
бетіне қабат – қабатымен жағады, кейін құбырды
гидрооқшаулағышпен жабады.
Уақыт өтуімен битумды жабындар өзінің қорғаныс
қасиетін жоғалтады.
Полимерлі жабындар битумды жабындармен
салыстырғанда
келесі
артықшылықтарға
ие:
олар
технологиялық және эконоды жағудың еңбек сыйымдылығы
2-4 есе, ал материал сыйымдылығы 8-10 есе аз, битумды ға
қарағанда; химиялық тұрақтылықпен сәйкес келуімен
беріктік қасиеті жоғары болады.
Бет
Өлш Бет

Құжат №

Қолы
ыыы
ыыы

Күні

ыфф
йы.

Полимерлі жабындар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.