Маркетинг жүйесіндегі фирманың тауарлық саясаты

Маркетинг жүйесіндегі фирманың тауарлық саясаты

Мазмұны

Нормативті сілтемелер 5

Анықтама 6

Қысқартулар 7

Кіріспе 8

1 Маркетинг түсінігі, маркетингтік зерттеудің мақсаты, міндеті 9

1. 1 Маркетингтің мәні, мазмұны және эволюциясы 9

1. 2 Маркетингтік зерттеудің мақсаты, міндеті, жалпы түсінігі 10

1. 3 Маркетингтік зерттеулер процесі және оның кезеңдері 11

2 Әлемдік нарықтағы кондитерлік өнім және «Қарағанды

кәмпиттері» кондитер фабрикасын нарықта маркетингтік зерттеу 13

2. 1 Әлемдік нарықтағы кондитерлік өнім саласы 13

2. 2 «Қарағанды кәмпиттері» өндірістік жағдайын талдау және

бағалау 14

2. 3 «Қарағанды кәмпиттері» фабрикасының кондитер саясаты 22

3 «Қарағанды кәмпиттері» кондитер фабрикасы және

маркетингтік қызметіне ұсыныстар 28

3. 1 «Қарағанды кәмпиттері» өндірістік маркетингтік

іс - әрекеттерін дамыту жөніндегі ұсыныстар мен нұсқаулар 28

Қорытынды 32

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 34

Қосымша А 35

Кіріспе

Адамзат тіршілігіндегі әрбір жаңа кезеңнің өзіне тән жетістігі мен мұқтажы болады. Өркениет деңгейіне қарай өсе түскен өмірлік қажеттілік өндіру мен тұтыну арасындағы орамдылыққа қол жеткізуді алға тартады. Осы талапты жүзеге асыру өмірге маркетингті алып келіп отыр.

Біздегі өтпелі дәуір деп аталып жүрген нарықтық экономикаға көшу кезеңі маркетингке үлкен жаңалық енгізеді деген сенім бар. Өйткені ғасырлар бойы жинақталған нарықтық экономика саласындағы тәжірбиеге, қуатты экономикалық әлеуетке, жоғары дәрежедегі бизнестік білім психологиялық дайындыққа сүйенген маркетингті біздің жағдайымызға бейімдеудің өзіндік ерекшеліктері бар.

Ал менің курстық жұмысыма арқау болып отырған тақырып «Қазақстандағы кондитерлік өнімдерінің нарық жағдайын маркетингтік зерттеу».

Курстық жұмыстың мақсаты. Қазақстандағы кондитер өнімдеріне деген сұранысты анықтау. Қазіргі ХХІ ғасыр заманында тұтынушы талғамы әр қилы болып келеді. Олардың кондитерлік өнімге деген сұранысы мен талабы, қалауы мен қанағаттану дәрежесі сан түрлі және ұдайы өзгеріске ұшырауда. Осыған байланысты таяуда жүргізілген зерттеулерге келсек, олар келесі ақпараттарды беруде.

Зерттеу объектісі. Қарағанды кәмпиттері АҚ-ның маркетингтік жағдайын талдау. Қарағанды кәмриттері өнімінің Қазақстандағы алған дәрежесін зерттеу.

Курстық жұмыстың жаңалығы. Әлемдік ірі кондитерлік компаниялардың нәлемдік нарықта алатын орны Қазақстандағы кондитерлік компаниялардың үлесімен зерттелінді.

Еуромонитор Интернейшнл мәліметтері бойынша кондитер өнімдерінің әлемдік нарық сыйымдылығы 2012 ж. 154 млн. тоннаны құрайды және жалпы тауарайналым 95 млрд. АҚШ долларын құрайды. Болжамдар бойынша 2011 ж. салыстырғанда кондитер өнімдері 2012 ж. әлемдік нарық сыйылымдылығы 16. 6 млн. т тоннаға жетуі мүмкін немесе 10. 7% өсуі мүмкін және тауарайналымы 117 млрд. АҚШ долларын құрайды.

Болжамдар бойынша кондитер өнімдерін өндіру процесі күрт ұлғаятын аймақтар мыналар: Қытай, Латын Америка елдері, Шығыс Еуропа елдері.

Қазақстан Республикасы да кондитер саласын дамытуға өз жігерін қосып, елеулі даму үстінде. Оған мысал ретіде отандық кондитер өндірушілер Рахат, Баян-Сұлу, Қарағанды конфеттерінің жеткен жетістіктерін айтуға болады.

Осы курстық жұмыста кондитер саласының жалпы нарықтық жағдайы мен оның даму процестері туралы, отандық өндіруші Қарағанды кәмпиттері АҚ кондитер фабрикасының Қазақстандағы алатын орнымен қазіргі даму тенденциясы жайында мәліметтер жазылған.

1. Маркетинг түсінігі, маркетингтік зерттеудің мақсаты, міндеті

1. 1 Маркетингтің мәні, мазмұны және эволюциясы

Маркетингтің қағидалары мен әдістері тек өндіріс пен коммерциялық қызметте ғана емес адамзаттық қызметтің барлық өрістерінде қолданылады. Сондықтан маркетинг объектілері тек қана тауарлар мен қызметтер ғана емес, коммерциялық емес ұйымдар (Қызыл Ай және Қызыл Крест қоғамы), жеке аймақтар (Ыстық көл), идеялар (қоршаған ортаны қорғау) және адамдар да (әртістер, саяси лидерлер) бола алады.

Маркетингтің қызметтік және тұжырымдамалық екі жағы бар:

Қызметтік тұрғыдағы маркетинг - ол бұл кәсіпорынның қазіргі нарық жағдайында фирманың маркетингтік қызметін ұйымдастыру және оның бәсекеге қабілеттілігін жоғарылату үшін жүзеге асырылатын қызметтер жүйесі.

Маркетингтің классикалық теориясының негізгі маркетинг - микс тұжырымдамасы болып табылыды, оны алғаш рет американ ғалымы Н. Борден ұсынған, кейіннен Дж. Ховард, Б. Фрей, Е. Маккарти, Ф. Котлер дамытқан. Оның негізінде қазіргі кездегі маркетинг тұжырымдамалары қалыптасқан, сондықтан ол классикалық деп аталады [1] .

Мичиган университетінің профессоры Е. Маккарти «маркетинг - микс» тұжырымдамасын дамыта отырып, 1960 жылы төрт элементтен тұратын «4 Р» моделін ұсынды, ол ағылшынша «р» әрпінен басталатын өнім, баға, орын және жылжыту деген ұғымдардан тұрады. Бұл модельдің ықшамдылығы және сыйымдылығы, оны қабылдаудың қарапайымдылығы, құрылуының логикасы оны теорияда және тәжірибеде маркетингтік өзгермелілерді анықтаудың әйгілі түрі ретінде қолдануға мүмкіндік берді.

Маркетингтік зерттеу Маркетингті зерттеудің мінезінің мақсаты зерттеу түрін алдын- ала анықтайды.

Зерттеу мақсаты, міндетті нақтылау және зерттеу мәселесі туралы бірінші түсінікті қалыптастыру болып саналады.

Маркетингтік зерттеудің бірінші кезеңінде оны әзірлеу талаптарын қалыптастыру және зерттеу мәселесін анықтау қажет. Мәселені анық баяндау - табысты маркетингтің негізі. Егер мәселе дұрыс тұжырымдалса, ол аздап шешілді деуге болады. Мақсаттар мен мәселелер неғұрлым анық және түсінікті белгіленсе, маркетингтік зерттеулер соғұрлым тиімді болдады. Ақпарат жинау - өте қымбатқа түседі сондықтан, мәселе бұлдыр немесе дұрыс белгіленбесе, қажетсіз шығындарға ұшыранады. Мәселелерді айқындау процедурасына мәселелер каталогы кіреді. Сондықтан шетел ғалымдары маркетинг ұғымын дәстүрлі кешенге ағылшын тіліндегі Р әрпінен басталатын ( people - адамдар, personal - қызметкерлер, packaqe - орама, purchase - сатып алу, probe - зерттеу, мақұлдау, анықтап қабылдау, public relations - көпшілікпен байланыс) басқа элементтерді енгізіп, осылайша «5Р», «6Р», «7Р», «9Р» тұжырымдамаларын ұсынды [2] .

Бұл үлгі элементтерінің санын көбейту қажет емес, өйткені жоғарыда атап өткен параметрлер «4Р» үлгісі фирманың маркетингтік қызметінде, әсіресе қаржы - қаражаттың жетіспеушілігіне байланысты фирманың мақсатына жетуге мүмкіндік беретін маркетинг - микстің тиімді құрылымын анықтау маңызды тәжірибелік орын алады. Бұл үлгінің жеке элементтерінің салыстырмалы мәні ұйым типіне, тауар түріне және оған сұранысқа, тұтынушы мінез - құлқына тығыз байланысты.

1. 2 Маркетингтік зерттеудің мақсаты, міндеті, жалпы түсінігі

Маркетингті зерттеулер дегеніміз - компанияның басқару шешімдерін дұрыс қабылдау мақсатында, алдына қойған маркетингтік міндеттерге сәйкес ақпарар жинау, өңдеу және мәліметтерді талдау мен қортындылар ұсыну.

Маркетингтік зерттеулер - бұл тұтынушылардың талғамдары мен талаптарын зерттеуге бағытталған фирманың маркетингтік әрекетінің маңызды түрінің бірі. Мұндай зерттеулерді кәсвіпорындар маманданған және консалтингтік фирмаларға тапсырыс жасау арқылы немесе өзінің маркетингтік бөлімінің күшімен өткізеді. Қазақстанда маркетингтік зерттеулерді көптеген маманданған компаниялар жүргізеді. Оларға жататындар: «БРИФ» әлеметтік және маркетингтік зерттеу жүргізу агенттігі, Gallup Media, Amer- Nielsen, Asia Cessi Kazahstan, Seang Resarch, IGM, Сиар, Евразия, Эксперт консалт және тағы басқа компаниялар [3] .

Маркетингтік зерттеу міндеттеріне мыналар жатады: фирманың нарықтығы бәсекелестік позициясын анықтыу, оның өткізу және баға саясатын, тауарды нарыққа жылжыту мәселелерін бағалау, тұтынушылардың мінез - құлқын зерттеу, олардың талғамдарын анықтау, нарықтың әлеуетті мүмкіндіктерін зерттеу, олардың талғамдарын анықтау, нарықтың әлеуетті мүмкіндіктерін зерттеу, сатып - алушылардың жаңа тауарға деген әсерін, бәсекелестер тауарларын, макроортаны талдау.

АҚШ компанияларының 75%-ында осындай бөлімшелер бар, онда маркетологтар, статисттер, бағдарламашылар, әлеуметтанушылар, психологтар жұмыс істейді [4] .

Маркетинг мақсаты - сатып алушылардың қажеттілігін қанағаттандыруы арқылы сатушылардың пайдасын көбейту.

Кез - келген маркетингтік іс - әрекет басталады:

аналитикалық - анықтамалық зерттеуден стратегиялық және ағымдық жоспарлау іске асырылуы;

нарыққа жаңа тауар өндіру мен өткізу программасын әзірлеу;

өндірушілерден тұтынушыларға дейін тауарды жылжыту каналдарын анықтау;

жарнама компаниясы құрылады және тауарды нарықта жылжыту шаралары маркетингтің барлық циклінде қолданылады;

Маркетингтік зерттеулер - компанияның басқару шешімдерін дұрыс қабылдау мақсатында, алдына қойған маркетингтік міндеттерге сәйкес ақпарат жинау, өңдеу және мәліметтерді талдау мен қортындылар ұсыну.

Маркетингті зерттеулердің міндеттеріне мыналар жатады: фирманың нарықтағы позициясын анықтау, оның өткізу және баға саясатын, тауарды нарықта жылжыту мәселелерін бағалау, тұтынушылардың мінез - құлқын зерттеу, олардың талғамдарын анықтау, нарықтың әлеуетті мүмкіндіктерін зерттеу, сатып алушылардың жаңа тауарға деген әсерін, бәсекелестер тауарларын, макроортаны талдау.

Маркетингтік зерттеулер бұл тұтынушылардың талғамдары мен талаптарын зерттеуге бағытталған фирманың маркетингтік әрекетінің маңызды түрінің бірі. Мұндай зерттеулерді кәсіпорындар маманданған және консалтингтік фирмаларға тапсырыс жасау арқылы немесе өзінің маркетингтік бөлімдерінің күшімен өткізеді [5] .

1. 3 Маркетингтік зерттеулер процесі және оның кезеңдері

Маркетингтік зертеулерді бес кезеңмен өткізуге болады:

1. Зерттеу мәселесі мен мақсаттарын айқындау.
2. Зерттеу жоспарын құру.
3. Ақпарат жинау.
4. Жиналған ақпаратты талдау.
5. Зерттеу қортындылары туралы есеп.

Маркетингтік зерттеудің тұжырымдамасы - зерттеудің міндеттерін, объектісін және мақсаттарын айқын белгілеу, жұмыс жоспарын жасау.

Маркетингтік зерттеу қалыптасқан мәселелерден пайда болады, осы мақсаттарға жетуі анықтама алуға қол жеткізеді. Маркетингті зерттеудің мінезінің мақсаты зерттеу түрін алдын - ала анықтайды.

Маркетингтік зерттеудің бірінші кезеңінде оны әзірлеу талаптарын қалыптастыру және зерттеу мәселесін анықтау қажет. Мәселені анық баяндау - табысты маркетингтің негізі. Егер мәселе дұрыс тұжырымдалса, ол аздап шешілді деуге болады. Мақсаттар мен мәселелер неғұрлым анық және түсінікті белгіленсе, маркетингтік зерттеулер соғұрлым тиімді болады. Ақпарат жинау - өте қымбатқа түседі сондықтан, мәселе бұлдыр немесе дұрыс белгіленбесе, қажетсіз шығындарға ұшыранады. Мәселелерді айқындау процедурасына мәселелер каталогы кіреді. Әдетте, мәселелер өндірістік - өткізу қызметін талдау нәтижесінде және басшылар мен мамандардан сараптамалық пікір сұрау жүргізу арқылы анықталады [6] .

Егер мәселе (обьект) - бұл міндеттердің жалпы қойылымы болса, онда мақсаттар - зерттеу обьектісінен шығатын жеке міндеттердің жиынтығы болып табылады. Мақсаттар анық құрастырылып, олардың сандық өлшемі болуы қажет. Мысалы, тауар өлшемінің өткізу көлемді төмендей бастады. Осы құбылыстардың себептері мен факторларын анықтау зерттеулердің мәселесі болып табылады.

Бұл мәселені шешуде маркетингтік зертеудің алдында мынандай мақсаттар қойылады:

өнімге сатып алушылар көзқарасын айқындау;

осы өнімді сату көлемінің өзгеруіне бәсекелестерінің тигізетін әсерін талдау;

осы өнімді сату көлемінің өзгеруіне бәсекелестердің тигізетін әсерін талдау;

тауар өніміне нақты сұранысы бар анықтау.

Қорғау шараларын енгізу қазақстандық кондитерлерді теңсіз бәсекелестіктен қорғауға және мемлекет нарығында өз орнын сақтап қалуға көмектесуге тиіс болды бірақ бұл жағдайда енгізілген кондитерлік өнімнің қорғау импорт салықтары ішкі нарықта бәсекелестіктің төмендеуіне әкелді, соның нәтижесінде мемлекеттік ішкі нарықта баға көтерілді [7] .

2 Әлемдік нарықтағы кондитерлік өнім және «Қарағанды кәмпиттері» кондитер фабрикасын нарықта маркетингтік зерттеу

2. 1 Әлемдік нарықтағы кондитерлік өнім саласы

Әлем нарығында кондитер өнімдері үлкен концентрациялық өткізу негізімен мінезделеді. Кондитер өнімдерін өндіруде 2012 ж. лидер болып саналады:

1. Mars Inc.

2. Nestle SA.

3. Hershey Foods Corp.

4. Cadbury Schweppes Plc.

5. Kraft Foods Inc.

6. Wrigley Jr. Co. William.

7. Ferrera SpA.

8. Phizer Inc.

9. Perfetti Van Melle Group.

10. Lotte Group.

1 кестеде әлемдегі әйгілі кондитер өндірушілердің жылдық сату көлемі көрсетілген.

Кесте 1

Ірі кондитер өнімдерін өндірушілер

Әлемде кондитер өнімдерінің ірі импортшы мемлекеттердің бірі АҚШ, Германия, Франция, ал экспортшылары - Ұлыбритания, Испания, Нидерланды, Бельгия, Италия.

Кондитер өнімдерінің әлемдік нарығы жылдан жылға өсуде, бұл өнімге өспелі сұраныс реакциясын көреміз. Дамыған елдерде кондитер өнімдерін тұтыну жоғары [8] .

Солтүстік Еуропа елдерінде кондитер өнімдерін тұтыну деңгейі әлемде ең үлкен болып байқалады. Данияда жан басына шаққандағы көрсеткіш 16. 6 кг жылына. Бұл әлемдегі кондитер өнімдерін ең көп тұтынатын ел.

Ал Еуропа елдерінде орташа тұтыну жан басына шаққанда 9-12 кг құрайды. Ең көп тұтыну деңгейі жан басына шаққанда 2012 ж. Швейцарияда, содан соң Португалияда, Данияда және Финляндияда белгіленген.

2. 2 «Қарағанды кәмпиттері»маркетинг жұмысын талдау және бағалау

Кәсіпорын өз өндірісін одан ары жалғастыруға ерекше көңіл бөліп, маркетингтің функциялы қызметінің бөлім құрылымын құруды ойластырып 1999 жылы сәуір айында кәсіпорынның маркетинг бөлімі құрылды. Кәсіпорын мақсатына жетуі көбінесе факторлар мен функционалды ұйымдастыруларына байланысты болды, яғни кәсіпорын маркетинг қызметін функционалды сипатымен ұйымдастырса, мұнда әрбірі сол қызметті функционалды мақсатты жеке тұлғасы немесе тұлғалар тобы белгілі жауапкершілікті өзіне артуын белгілейді [9] .

Бұл ұйымдастыру түрінде тауарлар нарықтары бірқалыпты болады. Бірақ бұл құрылымда өндіретін өнімдер ассортименті көбейген сайын өндіріс икемділігі төмендейді, себебі сыртқы ортадағы өзгерістерге икемдену және оған жауап беру уақыты азаяды. Ол қосымша А да көрсетілген.

«Қарағанды кәмпиттері» маркетинг құрылымы бес бөлімнен тұрады. Маркетингті зерттеу бөлімі, мұнда ең бастысы ол әлеуетті тұтынушыларды анықтауы тиіс, олардың қажеттерін зерттеу, нысаналы нарықты таңдап алу үшін тауарға бүгінгі және болашақтағы сұранысты белгілеу, әсіресе нарыққа жаңа тауарды дайындау, оны өңдеп, шығаруда маңызды орын алады.

Баға бөлімінде тұтынушының, тауардың, сату орнының ерекшелігіне қарай, түпкі бағаны белгілеп, оның деңгейін маркетингтік ортаның факторларына қарай анықтайды. Сонымен қатар тұтынушыларға баға арқылы жеңілдіктер жасайды.

Өткізу бөлімінде өндірістің дамуына және тұтынушылардың қажеттеріне байланысты, өткізу кезінде тұтынушының талғамы мен қалауына да көңіл бөледі. Сонымен қатар көзделген табысқа жету үшін бірнеше өткізу каналдарын ұйымдастырады. Мысалы: көтерме сауда, бөлшек сауда т. б. Жарнама бөлімінде өндірісті - өткізу, тауарды сатып алушыға қарай жылжыту, тауарды тартымды көрсету барысында жарнама тарату құралдарын пайдалануға көп көңіл бөлуде. Өнімдері туралы тұтынушыларға ақпарат тарату үшін баспал, электронды ақпарат тарату құралдарын, сыртқы жарнама түрлерін қолданады.

Маркетингті бақылау бөлімінде бұл әдіс арқылы өз мақсаттарына жету үшін маркетингтік іс - әрекеттердің барлығын бақылайды. Бұл бақылау үш жағдайда жүргізіледі: жылдық жоспардың орындалуы, пайда деңгейі және стратегиялық бақылауларды. Кейде жасырын түрде бақылау жүргізу арқылы тұтынушылардан түсінбеушілік келіп шығады.

«Қарағанды кәмпиттері» өндіретін тауарларының тұтыну сипаттамалары мен оның нарыққа ұсынған тауарына, нарық жағдайына байланысты. Неғұрлым кәсіпорын жұмысы күрделі болса, соғұрлым құрамы да көп болып, тұтынушылардың қанағатын қанағаттандырумен бірге тауар ассортименті қалыптасады. Тауар ассортименті - кәсіпорын өндірген белгілі тауардың барлық түрлерінің жиынтығы. Оған әр түрлі тауар түрлері кіреді. Тауар түрі (шоколад, вафли, зефир, т. б. ) функционалды айырмашылықтарына, сапасына, бағасына қарай әр түрлі сұранысқа ие болады.

Маркетинг ортасы дегеніміз - ол фирманың маркетинг бөлімінің мақсатты клиенттері мен тиімді байланыс орнатып, оны үзбей сақтау мүмкіндіктеріне әсер ететін белсенді субъектіледің және күштердің жиынтығы [10] .

Маркетинг ортасы ішкі орта және сыртқы орта деп екіге бөлінеді. Ішкі орта дегеніміз - кәсіпорынның өндірістік процесін ұйымдастыруға қажетті барлық әсер ететін факторлар.

Тұтынушыларды сұрау процесінде «Қарағанды кәмпиттері» тағамдарына, кондитер өнімдеріне сұраным айқындалады. Сұраудың осы бағытының нәтижелері 2 - кестеде көрсетілген.

Кесте 2

«Қарағанды кәмпиттері» ассортиментіне жоқ тауарларға тұтынушылардың қалаулары

Жоғарыдағы кестеден тұтынушылардың ең тілеулі тағамдары шоколад батончиктері мен пастасы және толтырушы бар шоколад, осы тауарлар кондитер нарығында бұрыннан бар жеке тұрақты ұдайы сұранымға ие, қалған тауарлар жөнінде нарықта жаңа тауарлар болғанымен, сұранымы қалыптаспаған деп айтуға болады [11] .

Шоколадқа қосынды сапасында ірі жаңғақ, мейіз, жеміс - жидек пайдалану тұтынушылардың ең үлкен ықыласын тапты. Сатып алушылардың карамель мен үгітілген кокос сияқты қосындыларға қатынасы бейтарап. Ал ұнтақталған жаңғақ пен үгітілген вафли сияқты шоколадқа қосындылар сұраным таппайды. Жүргізілген зерттеудің мақсаттарының формасы жөніндегі тұтынушылардың қалауларын анықтау болады.

Қарағанды қаласы нарығын зерттеу кондитер тағамдарын сататын сауда орындарына ирис көбінесе «Қарағанды кәмпиттері» өнімдерін ұсынған. Ол үшін тұтынушылармен үздіксіз өзара әрекет негізінде кәсіпорынның кондитер тағамдары мен қызметтеріне тән жетістігін қолдау мен күшейтуге бағытталған маркетинг стратегиясын құрады.

«Қарағанды кәмпиттері» тауарлық саясатын жетілдіру мақсатында тұтынушылар арасында сұрау жүргізілді, оларға Қарағанды кондитер фабрикасы тағамдарының сипаттамаларын бағалау үшін ұсынды. Бұл 3-кестеде көрсетілген.

Кесте 3

«Қарағанды кәмпиттері»тауар саясатының тұтынушылар берген сипаттамасы

Бұл кестеден табыстың іскерлігі қазыргітауар коммуникациялық саясатты құруға көп көңіл бөлгендіктен, кондитерлік тағамдар нарығына өз өнімдерін жылжыту барысында көп табысқа жеткен.

Сонымен бірге бағаның тұтынушыларға қолайлығын, дәмі, орауы халықтың көңілінен шығып, оған жоғары баға берген. Олар тауарды өткізу, сату, жеткізу барысында тұтынушыларға қызмет көрсету сапасы, тауар беделінің де тұтынушыларға қанық, сондықтан тұтынушылар жоғары сипаттама беріп отыр [12] .

Тұтынушылардан сұрау барысында тауардың жеке топтары бойынша сатып алушылардың қалаулары анықталады.

Шоколадтың ең қалаулы түрлеріне қарай түсті және толтырушымен бар шоколад жатқызылады (4-кесте) .

Кесте 4

«Қарағанды кәмпиттері» өлшеп буылған өнімдері

... жалғасы

Маркетинг мәні және қызметтері

Фирманы басқару жүйесіндегі маркетинг негіздері

Тауарларды нарықта позициялау

Маркетинг түрлері

Маркетинг тұжырымдамалары

Тауарды өткізудің құлдырау кезеңі

БК Беккер және К ЖШС компаниясының тауар саясатын талдау

Маркетинг жүйесіндегі тауар ұғымы

Маркетингтің теориясы және тұжырымдамалары жайлы

Кәсіпорынды басқару жүйесіндегі маркетингітің рөлі

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс