Боранқұл кен орны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
І ТЕХНИКАЛЫҚ.ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Кен орынның геологиялық.географиялық сипаттамасы
1.1.1 Кен орны туралы жалпы мағлұмат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1.2 Стратиграфия ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.3 Тектоника ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1.4 Мұнайгаздылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1.5 Сулылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1.6 Кен орын мұнайы мен газының құрамы мен қасиеттері ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Боранқұл кен орнын игерудің тарихы мен игерудің қазіргі жағдайы
1.2.1 Өндіруді жобалаудың қысқаша тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.2 Боранқұл кен орны игерілуінің жалпы ағымдағы жағдайына қысқаша
талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.3 Кен орынның негізгі игеру көрсеткіштерінің (өнім өндіру, пайдалану
ұңғыларының қоры, сулануы) өзгеру динамикасы ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3 Боранқұл кен орны игерілуінің жүйесі
1.3.1 Геологиялық.физикалық мәліметтер бойынша пайдалану объектісіне
жіктеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ..
1.3.2 Игеру нұсқаларының алғашқы сипаттамалары мен техникалық
қөрсеткіштері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.3 Кен орынның горизонттары бойынша мұнай мен газдың қоры ... ... ...
1.3.4 Ұңғы өнімін арттыру мақсатында атқарылатын шаралар ... ... ... ... ... ..
1.3.5 Кен орын өнімін жинау және дайындау жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ІІ ЭКОНМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 “Маңғыстау мұнай” мұнай.газ өндіру басқармасының
ұйымдастыру құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2 “Маңғыстау мұнай” мұнай.газ өндіру басқармасындағы еңбек
ақы және еңбекті ұйымдастырудың жай.күйі ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.3 Мұнай.газ өндіру басқармасының қызметкерлерінің жалақы
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІІ ЕҢБЕК ҚОРҒАУ
3.1 Өндірістік қауіпті және зиянды факторларды талдау ... ... ... ... ... .
3.2 Қауіпсіздіктің жалпы шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
І ТЕХНИКАЛЫҚ.ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Кен орынның геологиялық.географиялық сипаттамасы
1.1.1 Кен орны туралы жалпы мағлұмат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1.2 Стратиграфия ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.3 Тектоника ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1.4 Мұнайгаздылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1.5 Сулылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1.6 Кен орын мұнайы мен газының құрамы мен қасиеттері ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Боранқұл кен орнын игерудің тарихы мен игерудің қазіргі жағдайы
1.2.1 Өндіруді жобалаудың қысқаша тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.2 Боранқұл кен орны игерілуінің жалпы ағымдағы жағдайына қысқаша
талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.3 Кен орынның негізгі игеру көрсеткіштерінің (өнім өндіру, пайдалану
ұңғыларының қоры, сулануы) өзгеру динамикасы ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3 Боранқұл кен орны игерілуінің жүйесі
1.3.1 Геологиялық.физикалық мәліметтер бойынша пайдалану объектісіне
жіктеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ..
1.3.2 Игеру нұсқаларының алғашқы сипаттамалары мен техникалық
қөрсеткіштері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.3 Кен орынның горизонттары бойынша мұнай мен газдың қоры ... ... ...
1.3.4 Ұңғы өнімін арттыру мақсатында атқарылатын шаралар ... ... ... ... ... ..
1.3.5 Кен орын өнімін жинау және дайындау жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ІІ ЭКОНМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 “Маңғыстау мұнай” мұнай.газ өндіру басқармасының
ұйымдастыру құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2 “Маңғыстау мұнай” мұнай.газ өндіру басқармасындағы еңбек
ақы және еңбекті ұйымдастырудың жай.күйі ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.3 Мұнай.газ өндіру басқармасының қызметкерлерінің жалақы
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІІ ЕҢБЕК ҚОРҒАУ
3.1 Өндірістік қауіпті және зиянды факторларды талдау ... ... ... ... ... .
3.2 Қауіпсіздіктің жалпы шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
Қазақстан Республикасының мұнай өнеркәсібі экономиканың жетекші саласы болып табылады. Еліміз қазіргі таңда дүние жүзіндегі ірі мұнай өндіруші елдердің қатарына қосылып, дүние жүзі бойынша мұнайдың дәлелденген қорынан-13, газ және конденсаттан-15, мұнай өндіру көлемі жағынан 28 орын алады. Қазақстан дәлелденген қоры және мұнай өндіру көлемі бойынша ТМД елдерінің арасында екінші, ал газ бен конденсеттың қоры бойынша – төртінші орын алады.
Өнеркәсіптік категориядағы мұнай қоры Қазақстанның алты әкімшілік облысында шоғырланған. Еліміздің батыс аймағының төрт облысында алынатын мұнай қорының 90%-ы шоғырланған. Атап айтсақ осы аймақта: Теңіз, Қарашығанық, Өзен, Жаңажол сияқты және мұнай-газ қоры 100 млн. тоннадан асатын ірі кен орындары шоғырланған. Табиғи газдың негізгі қоры екі облыста шоғырланған: Батыс Қазақстандағы (Қарашығанақ) және Ақтөбедегі (Жаңажол). Мұнай кен орындарындағы ілеспе мұнай газының потенциялы зор.
Қазақстанда игеріліп жатқан кен орындардың бірі - Боранқұл. Мұнайгаздыконденсатты Боранқұл кен орнында Бейнеу ауданы Маңғыстау облысында орналасқан. Терең тұзды ядроның кенішімен антиклиналды қабатымен ұштастырылған. Өнімді горизонттардың кеніш тереңдігі 1999 м-ден 2376 м-ге дейін өзгереді.
Боранқұл кен орнынның құрылымы 1960-61жылдары геологиялық барлау партиясының жүргізген гравиметриялық түсірулер нәтижесінде анықталды. Сейсмопартия жүргізген сейсмикалық зерттеулер нәтижелері бойынша 1975 жылы масштабы 1:50000 шағылыстырушы горизонт бойынша карта түсірілді. Картаны тұрғызуда сейсмикалық материалдарды өңдеу және интерпретациялау нәтижелері пайдаланылды.
Мұнай-газ өндіру басқармасының пайдалану қоры 356 ұңғыманы құрайды. 346 ұңғыма нақты жұмыс барысында, олардың ішінде фонтанды әдіспен игерілетін 4 ұңғыма да, ал қалғандары терең сорапты-компрессорлы әдіспен игерілуде.
Боранқұлда күні бүгін 25 ұңғы қазылған. Боранқұл кен орны- нақты жұмыс барысындағы 17 ұңғымалар бойынша мұнай өндірудің орташа тәуліктік көрсеткіші 144,3 тонна мұнай, 308,5 тонна ілеспе су және сулануы 71,9 пайыз. 2004 жылмен салыстырғанда тәуліктік мұнай өндіру 55,2 тоннаға, су өндіру 97,52 тоннаға көбейген, ал сулану дәрежесі 2,6 пайызға көтерілген. Мұнай өндіру көрсеткішінің күрт өсуі неоком горизонтының №113ұңғымасының фонтанды әдіспен игерілуі мен ІІ альб горизонтының №10 ұңғымасының күрделі жөндеуден кейін игеруге қосылуы нәтижесінде.
Өнеркәсіптік категориядағы мұнай қоры Қазақстанның алты әкімшілік облысында шоғырланған. Еліміздің батыс аймағының төрт облысында алынатын мұнай қорының 90%-ы шоғырланған. Атап айтсақ осы аймақта: Теңіз, Қарашығанық, Өзен, Жаңажол сияқты және мұнай-газ қоры 100 млн. тоннадан асатын ірі кен орындары шоғырланған. Табиғи газдың негізгі қоры екі облыста шоғырланған: Батыс Қазақстандағы (Қарашығанақ) және Ақтөбедегі (Жаңажол). Мұнай кен орындарындағы ілеспе мұнай газының потенциялы зор.
Қазақстанда игеріліп жатқан кен орындардың бірі - Боранқұл. Мұнайгаздыконденсатты Боранқұл кен орнында Бейнеу ауданы Маңғыстау облысында орналасқан. Терең тұзды ядроның кенішімен антиклиналды қабатымен ұштастырылған. Өнімді горизонттардың кеніш тереңдігі 1999 м-ден 2376 м-ге дейін өзгереді.
Боранқұл кен орнынның құрылымы 1960-61жылдары геологиялық барлау партиясының жүргізген гравиметриялық түсірулер нәтижесінде анықталды. Сейсмопартия жүргізген сейсмикалық зерттеулер нәтижелері бойынша 1975 жылы масштабы 1:50000 шағылыстырушы горизонт бойынша карта түсірілді. Картаны тұрғызуда сейсмикалық материалдарды өңдеу және интерпретациялау нәтижелері пайдаланылды.
Мұнай-газ өндіру басқармасының пайдалану қоры 356 ұңғыманы құрайды. 346 ұңғыма нақты жұмыс барысында, олардың ішінде фонтанды әдіспен игерілетін 4 ұңғыма да, ал қалғандары терең сорапты-компрессорлы әдіспен игерілуде.
Боранқұлда күні бүгін 25 ұңғы қазылған. Боранқұл кен орны- нақты жұмыс барысындағы 17 ұңғымалар бойынша мұнай өндірудің орташа тәуліктік көрсеткіші 144,3 тонна мұнай, 308,5 тонна ілеспе су және сулануы 71,9 пайыз. 2004 жылмен салыстырғанда тәуліктік мұнай өндіру 55,2 тоннаға, су өндіру 97,52 тоннаға көбейген, ал сулану дәрежесі 2,6 пайызға көтерілген. Мұнай өндіру көрсеткішінің күрт өсуі неоком горизонтының №113ұңғымасының фонтанды әдіспен игерілуі мен ІІ альб горизонтының №10 ұңғымасының күрделі жөндеуден кейін игеруге қосылуы нәтижесінде.
1. Нұрсұлтанов Ғ. М., Абайылданов Қ.Н. «Мұнай және газды өндіріп, өңдеу» А, 2003.
2. Министерство нефтяной промышленности «Технология заканчивания скважин, обеспечивающяя сохранение коллекторских свойств продуктивной толщи КТ-ΙΙ месторождения Жанажол» РД- 39Р- 0147009- 739- 90 ВНИИКР нефть: 1990 год.
3. Ярушин В.В. «Месторождение Жанажол» НИИ ОАО «СНПС - Актобемунайгаз».
4. Амиян В.А. , Амиян А.В. «Повышение производительности скважин», М.: «Недра» 1986 год.
5. Ибрагимов Л.Х., Мищенко И.Т., Целоянц Д.К. «Интенсификация добычи нефти» М.: «Недра» 1974 год.
6. Дополнение к технологической схеме разработки нефтеконденсатного месторождения Жанажол. Самара: Институт «Гипровостокнефть» 1992год.
7. 01.03.2006 жылға Жаңажол кен орны бойынша берілген айдау және өндіру ұңғымаларының есебі.
2. Министерство нефтяной промышленности «Технология заканчивания скважин, обеспечивающяя сохранение коллекторских свойств продуктивной толщи КТ-ΙΙ месторождения Жанажол» РД- 39Р- 0147009- 739- 90 ВНИИКР нефть: 1990 год.
3. Ярушин В.В. «Месторождение Жанажол» НИИ ОАО «СНПС - Актобемунайгаз».
4. Амиян В.А. , Амиян А.В. «Повышение производительности скважин», М.: «Недра» 1986 год.
5. Ибрагимов Л.Х., Мищенко И.Т., Целоянц Д.К. «Интенсификация добычи нефти» М.: «Недра» 1974 год.
6. Дополнение к технологической схеме разработки нефтеконденсатного месторождения Жанажол. Самара: Институт «Гипровостокнефть» 1992год.
7. 01.03.2006 жылға Жаңажол кен орны бойынша берілген айдау және өндіру ұңғымаларының есебі.
Боранқұл кен орны
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
І ТЕХНИКАЛЫҚ-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Кен орынның геологиялық-географиялық сипаттамасы
1.1.1 Кен орны туралы жалпы
мағлұмат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1.2
Стратиграфия ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.3
Тектоника ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.4
Мұнайгаздылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ...
1.1.5
Сулылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1.6 Кен орын мұнайы мен газының құрамы мен
қасиеттері ... ... ... ... ... ... . ...
1.2 Боранқұл кен орнын игерудің тарихы мен игерудің қазіргі
жағдайы
1.2.1 Өндіруді жобалаудың қысқаша тарихы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2.2 Боранқұл кен орны игерілуінің жалпы ағымдағы жағдайына
қысқаша
талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.3 Кен орынның негізгі игеру көрсеткіштерінің (өнім өндіру,
пайдалану
ұңғыларының қоры, сулануы) өзгеру
динамикасы ... ... ... ... ... ... . ... ... ..
1.3 Боранқұл кен орны игерілуінің жүйесі
1.3.1 Геологиялық-физикалық мәліметтер бойынша пайдалану объектісіне
жіктеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.3.2 Игеру нұсқаларының алғашқы сипаттамалары мен техникалық
қөрсеткіштері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.3 Кен орынның горизонттары бойынша мұнай мен газдың
қоры ... ... ...
1.3.4 Ұңғы өнімін арттыру мақсатында атқарылатын
шаралар ... ... ... ... ... ..
1.3.5 Кен орын өнімін жинау және дайындау
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .
ІІ ЭКОНМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 “Маңғыстау мұнай” мұнай-газ өндіру басқармасының
ұйымдастыру құрылымы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 “Маңғыстау мұнай” мұнай-газ өндіру басқармасындағы еңбек
ақы және еңбекті ұйымдастырудың жай-күйі
... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.3 Мұнай-газ өндіру басқармасының қызметкерлерінің жалақы
жағдайы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... -
ІІІ ЕҢБЕК ҚОРҒАУ
3.1 Өндірістік қауіпті және зиянды факторларды талдау
... ... ... ... ... .
3.2 Қауіпсіздіктің жалпы шаралары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...-
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиеттер тізімі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Қазақстан Республикасының мұнай өнеркәсібі экономиканың жетекші
саласы болып табылады. Еліміз қазіргі таңда дүние жүзіндегі ірі мұнай
өндіруші елдердің қатарына қосылып, дүние жүзі бойынша мұнайдың дәлелденген
қорынан-13, газ және конденсаттан-15, мұнай өндіру көлемі жағынан 28 орын
алады. Қазақстан дәлелденген қоры және мұнай өндіру көлемі бойынша ТМД
елдерінің арасында екінші, ал газ бен конденсеттың қоры бойынша – төртінші
орын алады.
Өнеркәсіптік категориядағы мұнай қоры Қазақстанның алты әкімшілік
облысында шоғырланған. Еліміздің батыс аймағының төрт облысында алынатын
мұнай қорының 90%-ы шоғырланған. Атап айтсақ осы аймақта: Теңіз,
Қарашығанық, Өзен, Жаңажол сияқты және мұнай-газ қоры 100 млн. тоннадан
асатын ірі кен орындары шоғырланған. Табиғи газдың негізгі қоры екі облыста
шоғырланған: Батыс Қазақстандағы (Қарашығанақ) және Ақтөбедегі (Жаңажол).
Мұнай кен орындарындағы ілеспе мұнай газының потенциялы зор.
Қазақстанда игеріліп жатқан кен орындардың бірі - Боранқұл.
Мұнайгаздыконденсатты Боранқұл кен орнында Бейнеу ауданы Маңғыстау
облысында орналасқан. Терең тұзды ядроның кенішімен антиклиналды қабатымен
ұштастырылған. Өнімді горизонттардың кеніш тереңдігі 1999 м-ден 2376 м-ге
дейін өзгереді.
Боранқұл кен орнынның құрылымы 1960-61жылдары геологиялық барлау
партиясының жүргізген гравиметриялық түсірулер нәтижесінде анықталды.
Сейсмопартия жүргізген сейсмикалық зерттеулер нәтижелері бойынша 1975 жылы
масштабы 1:50000 шағылыстырушы горизонт бойынша карта түсірілді. Картаны
тұрғызуда сейсмикалық материалдарды өңдеу және интерпретациялау нәтижелері
пайдаланылды.
Мұнай-газ өндіру басқармасының пайдалану қоры 356 ұңғыманы құрайды.
346 ұңғыма нақты жұмыс барысында, олардың ішінде фонтанды әдіспен
игерілетін 4 ұңғыма да, ал қалғандары терең сорапты-компрессорлы әдіспен
игерілуде.
Боранқұлда күні бүгін 25 ұңғы қазылған. Боранқұл кен орны- нақты
жұмыс барысындағы 17 ұңғымалар бойынша мұнай өндірудің орташа тәуліктік
көрсеткіші 144,3 тонна мұнай, 308,5 тонна ілеспе су және сулануы 71,9
пайыз. 2004 жылмен салыстырғанда тәуліктік мұнай өндіру 55,2 тоннаға, су
өндіру 97,52 тоннаға көбейген, ал сулану дәрежесі 2,6 пайызға көтерілген.
Мұнай өндіру көрсеткішінің күрт өсуі неоком горизонтының №113ұңғымасының
фонтанды әдіспен игерілуі мен ІІ альб горизонтының №10 ұңғымасының күрделі
жөндеуден кейін игеруге қосылуы нәтижесінде.
І ТЕХНИКАЛЫҚ-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Кен орынның геологиялық-географиялық сипаттамасы
1. Кен орнына жалпы шолу
Боранқұл кен орны–Каспий маңы ойысының оңтүстік–шығыс ернеуі
белдеміндегі газ-мұнай кен орны.
Әкімшілік негізінде Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданында Құлсары станциясының
оңтүстігінде 90км қашықтықта орналасқан.
Жақын елді мекендер болып сәйкесінше, солтүстікке қарай 35км, 50км және
оңтүстік батысқа қарай 45км қашықтықта орналасқан Қосшағыл, Құлсары және
Қаратон мұнай кәсіпшіліктері болып табылады.
Облыс орталығы Ақтау қаласынан кен орыннан Оңтүстік батысқа қарай 400 км
қашықтықта орналасқан. Елді мекендермен байланыс асфальтталған және топырақ
жолдармен жүзеге асырылады.
Зерттелу аймағы орфографиялық тұрғыдан қарағанда шөлейтті болып
келген жоталанған типті болып табылады. Территория топырағы негізінен
солонец және сорлардан және бархан тәріздес құмдарынан тұрады. Сорлар кейде
үлкен көлемде кездеседі, көбінесе бір бірімен сор ойпаттарын түзіп қосылып
жатады. Аудан климаты қатаң континентальды. Ауа температурасы +400C-ден
(жаз мезгілінде) және –300C-қа (қыс мезгілінде) дейін ауытқуымен
сипатталады. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 200 мм-ден аспайды.
Құрылым сейсмобарлаумен 1979 жылы терең бұрғылауға дайындалды,
іздестіру жұмыстары да сол кезде басталды,1980 жылы ашылды. Барлап-бұрғылау
1983 жылы аяқталды. Боранқұл күмбезіндегі мұнай мен газдың барланған
қойнауқаттары төменгі бор қабатына жатады. Іздестіру барлау жұмыстары
нәтижесінде құрылымның оңтүстік шығыс қанатында бес өнімді горизонт
орнатылған: І альбтік, аралық альбтік, ІІ альбтік, апт неокомдық,н
еокомдық.Боранқұл кен орны 1994 жылы ПОЭН нің ЦНИЛ жүргізген пайдалану
жобасына негізінде игеріле бастады. Боранқұл кен орны 1992 жылдың 1
қыркүйегінен бастап 1994 жылдың 31 желтоқсанына дейін І альбтік 4 ұңғыма (№
6,8,9,10) бойынша бақылаулы пайдалануда болды. Кәсіптік игеруге жылдың
қаңтарынан бастап берілді. Кен орын қос қанатты тұз күмбезді құрылымнан
орын алған. Төменгі бор тау жыныстарында өнімді бес горизонт бөлінді.
Олардың ішінде екі альб жікқабатына тиесілі горизонт мұнайлы, апт-неоком
және неоком жікқабаттарына тиесілі горизонттар (І қойнауқат және ІІ
қойнауқат) газды және неоком жікқабатына тиесілі горизонт мұнайлы-газды.
1994-2005 жылы кен орында 20 пайдалану ұңғылары
(№17,101,102,103,104,105,106,107,10 8,109,110,112,113,201,202,203,204,2 05,206
,207) бұрғыланып, пайдалануға берілген. Пайдалану ұңғыларын бұрғылау
барысында кезінде бекітілмеген мұнай шоғырлары анықталып, келесі
горизонттар ашылды:аралық горизонт мұнайлы, апт неоком горизонт газмұнайлы,
І неоком горизонт мұнайлы, ІІ неоком горизонт (І қабат газмұнайлы,ІІ қабат
газды,ІІІ қабат газмұнайлы), ІІІ неоком горизон газмұнайлы.
ЦТИ Казмұнайгаз 01.01.2006 жылы есептеулер жағдайы бойынша 25
ұңғыны бұрғылау нәтижесінде Боранқұл кен орны бойынша мұнай мен газ
қорларын есептеу қорытындысы жасалды.
Бұл ұңғымалар туралы қосымша мәліметтер қойнауқаттың геологиялық
моделін жасауға, флюидтердің параметрлері мен сипаттамаларын дәлірек
анықтауға мүмкіндік береді. Бұл жұмыста кен орнын игерудің қазіргі күйіне
баға беру және игерудің тиімді нұсқасының негізі көрсетілген. Осы есеп
беруде ұңғымалардың торлары мен қабаттарға әсер ету әдістері бойынша
әртүрлі болатын игерудің үш нұсқасы қарастырылған және жүзеге асыруға
үшінші нұсқа ұсынылған.
2. Стратиграфия
Боранқұл кен орны екі қанатты тұз күмбезді құрылымға жатқызылады.
Ауданы бойынша іздеу-барлау және пайдаланушы ұңғылар төрттік шөгінділерден
бастап пермотриас шөгінділеріне дейін қабаттар ашылды.
Боранқұл алабындағы іздеу-барлау және пайдалану ұңғыларынан алынған
керннің параметрлері және каротаж материалдарын зерттеу, сонымен қатар
Қосшағыл және Айранкөл көршілес құрылымдарымен салыстыру нәтижесіде қиманың
стратиграфиясы және литологиялық сипаттамасы нәтижесі анықталды.
Боранқұл күмбезіндегі мұнай мен газдың барланған қойнауқаттары
оңтүстік-шығыс қанатындағы антиклинальды құрылымын құрайтын төменгі бор
шөгінділерімен байланыс түзеді. Төменгі бор қабатында жеті өнімді горизонт
ерекшеленген: І-альбтік мұнайлы,аралық альбтік мұнайлы, ІІ-альбтік мұнайлы,
апт-неокомдық газмұнайлы, І-неоком мұнайлы, ІІ-неоком І-қабат газмұнайлы,
ІІ-қабат газды, ІІІ-қабат газмұнайлы, ІІІ-неком газмұнайлы.
Өнімді горизонттардың жатыс тереңдіктері:альбтік горизонт 660-682 м,
апт-неокомдік горизонттар 927м, неокомдік горизонт 1028-1111м тереңдіктерде
орналасқан. Жатындар қойнауқаттық-күмбездік және қойнауқатық,литологиялық
тұрғыдан қалқаланған. Альб мұнай жатындарының биіктігі 10-16м, неоком газ
горизонтының мұнайлы бөлігінің қалыңдығы 6 м. Газ жатындарының биіктігі 11-
22м. Су-мұнай жапсары 679-877м белгілерде, газ-су жапсары 947-1090 м
белгілерде орналасқан. Өнімді қабаттың қимасы терригендік таужыныстардан
құралған,жинауыштары кеуекті.
Перьм жүйесі - Р
Төменгі бөлімі – Р1
Кунгур ярусы - Р1к
Кунгур ярусы ангидрид және тас тұзынан құралған.
Ашылған тереңдігі 694м.
Пермотриас РТ
Пермотриас жасындағы литологиялық шөгінділер өзара ауысып отыратын
құмтастар, алевролиттер, саздар, сирек құмдармен сипатталады. Құмтастар сұр
және жасылдау сұр, түйіршіктері орташа, тығыз кейде пиридтелген болып
келеді. Құмдар сұр, түйіршіктері орташа кейде сазды, ал саздары ала және
қызғылт қоңыр түсті болып келеді.
Ашылған тереңдік 140-160м.
Юра жүйесі – J
Төменгі юра – J1
Төменгі юраның тау жыныстары арасында түйіршіктері орташа және ұсақ құмдар,
құмтастар қабаттарымен және құмайытты саздар мен гравеллиттер
қабатшаларымен сипатталады. Төменгі юраның ашылған қалыңдығы 41-68м.
Орта юра – J2
Орта юра жасындағы тау жыныстары құм және саз қабатшаларының кезектесуімен
сипатталады. Құм мен құмтастар саз үстінде орналасады, саз сұр және күңгірт
сұр түсті болып келеді. Орта юраның ашылған қалыңдығы 538м.
Жоғарғы юра – J3
Литологиялық жоғары юра төменгі бөлігінде сұр түсті, өте қатты, әктас және
кремнийлі қосылыстар кезектесе орналасқан мергельмен, ал жоғарғы бөлігі
күңгірт сұр және ашық жасыл түсті, карбонатты, әлсіз алевритті саздармен
сипатталады. Жоғарғы юра тау жыныстарының ашылған қалыңдығы 79-100м.
Бор жүйесі – К
Төменгі бор бөлімі - К1
Готерив ярусы – К1g
Литологиясы тығыз емес, сұр мен жасыл-сұр түсті сазбен және қатты,ашық сұр
түсті құм мен құмтастар қабатшаларымен сипатталады. Қатпардың қалыңдығы 116-
145м.
Баррем ярусы – К1dr
Литологиясы ала түсті саздармен және қм және құмтастар қабатшаларымен
сипатталады. Қатпар қимасында үш өнімді горизонт анықталады. Қатпардың
қалыңдығы 287-319м аралығында өзгереді.
Апт ярусы – К1a
Литологиясы күңгірт сұр түсті, тіпті қара түсті, тығыз, майлы, әктас емес
саздармен сипатталады. Табанында апт-неоком өнімді горизонты орналасқан.
Қатпар қалыңдығы 60-87м.
Альб ярусы – К1a1
Сұр және күңгірт сұр түсті, тығыз саздармен және жеке құм, құмтас,
алевролиттермен сипатталады. Қатпар қимасында екі өнімді (аралық альбтік,ІІ-
альбтік) горизонт анықталған. Қатпар қалыңдығы 176-222м.
Альб-сеноман(бөлінбеген) – К1+2a1+s
Жоғарғы альб және сеноман саз бен құмтастар кезектесуімен, сонымен қатар
құм қабатшаларымен сипатталады. Табанында І-альбтік мұнайлы горизонт
анықталған. Қатпар қалыңдығы 195-249м.
Жоғарғы бор бөлімі – К2
Тұран-конъяк ярусы – К2t+k
Жасыл-сұр түсті сазды мергельмен және ақ бор,кейде пирит қосылған, қатты
әктасталған, жасыл түмті саз қабатшаларымен сипатталады,сонымен қатар
табанында фосфорлы галька орналасқан. Ярус қалыңдығы 28-43м.
Сантон ярусы – К2st
Қиманың жоғарғы және төменгі бөлігінде жасыл сұр түсті мергель және
саздардың кезектесуімен сипатталады, ал ортаңғы бөлігінде ақ бор қабаттар
орналасқан. Ярус қалыңдығы 28-43м.
Кампан ярусы – К2km
Ашық жасыл сұр түсті, тығыз, мергель сияқты,кей жерлерде құмтасты саздардан
құралған. Мергеьдер сұрғылт-ақ түсті, беріктігі орташа,құмтас қосылған
қоспа, сонымен қатар құрамында пирит кристалдары бар.Ярус қалыңдығы 73-95м.
Маастрих ярусы – К2m
Фауна қалдықтары бар негізінен ақ бордан және бор тәрізді ақшыл сұр түсті
саздардан құралған. Ярус қалыңдығы 103-118м.
Дат ярусы – К2d
Әктасты саздармен кезектесетін күңгірт және жасыл түсті мергельдермен
сипатталады. Ярус қалыңдығы 19-29м.
Палеоген жүйесі – Р
Палеоцен төменгі эоцен – Р1+Р2
Төменгі бөлігінде құмтасты және сазды материалдардың карбонатты қоспасы
бар қызыл, жасыл реңі бар, тығыз мергельдермен сипатталады. Жоғарғы
бөлігінде балық қабыршақтарының қалдықтары бар сұрғылт ақ,жасыл сұр, ақшыл
сұр түсті, тығыз мергельдерден тұрады. Ярус қалыңдығы 103м.
Неоген-төрттік қатпарлар(бөлінбеген) – N+Q
Әктасты құм алевролитті қоспадан және фауна қалдықтарынан тұратын сұрғылт
сары түсті, әртүрлі түйіршіктері, гипстелген құмдармен,күңгірт сұр, сарғыш
сұр түсті саздармен сипатталады. Қатпар қалыңдығы 35м.
3. Тектоника
Боранқұл кен орнында іздеу-барлау және пайдалану ұңғылары
бұрғыланып,неоген-төрттік тау жыныстарынан бастап кунгур ярусының галоген
шөгінділеріне дейін ашты.
Тектоникалық жағынан Боранқұл құрылымы төбесі IV шағылыстырушы горизонт
бойынща көрінетін тұз күмбезді құрылым болып табылады. Күмбездің төбе жағы
амплитудасы 400м қыратпен күрделенген.
Жобада тұз ядросы оңтүстік-батыстан бастап солтүстік-шығысқа қарай созылған
антиклинальды формалы және екі еңісі бар:солтүстік-батыс және оңтүстік-
шығыс.
Төбе жағындағы тұз жабынының ең биік нүктесі сейсмобарлау мәліметтері
бойынша 1900м, ал №1 ұңғыманы бұрғылау мәліметтері бойынша 1715м. Боранқұл
құрылымы тұз үсті тау жыныстары бойынша амплитудасы 300м екі қанатқа
бөлінген: солтүстік-батыс көтеріңкі және оңтүстік-шығысы түсіріңкі.
Солтүстік-шығыс қанаттың шегінде №3 және №5 терең іздеме ұңғылар
бұрғыланды, бірақ онда өнімді қабаттар ашылмады.
Оңтүстік-шығыс қанат F1 ығыспасына субпараллель созылатын Ғ2 субендік
созылманың тектоникалық бұзылуымен қиындайды, ол солтүстік және оңтүстік
өрістерге бөлінген, сондықтан осы қанат шегінде бор шөгінділері бойынща екі
тектоникалық экрандалған қақпандарының пайда болуына әсер етті.
Бұрғылау және сейсмикалық мәліметтерін кешенді интерпретациялау
нәтижесінде оңтүстік-батысқа қарай құлайтын радиал аз амплитудалы ығыспа
анықталды, ол оңтүстік өрісті ІІ және ІІІ шағылыстырушы горизонттары
бойынша екі блокқа бөледі: батыс және шығыс.
Оңтүстік-шығыс қанаттың шегінде альб,апт және неоком шөгінділерінде өнімді
горизонттарды ашқан іздеме-барлама ұңғылар бұрғыланды.
Оңтүстік-шығыс қанаттың перифериялық бөлігінде V горизонт бойынша
антиклиналь көтерілулерді экрандайтын аз амплитудалы көмілген тектоникалық
бұзылу білінеді. Бұл обьект юра шөгінділерінде ізденулерге жол ашады.
Боранқұл күмбезіндегі мұнай және газ қойнауқаттарының барлама
мәліметтері, Оның шығыс қанатында антиклиналь құрылым құрайтын төменгі бор
шөгінділерімен байланыс түзуде.
Құрылымның оңтүстік-шығыс қанатында іздеу-барлау және пайдалану
мақсатында бұрғылаудың мәліметтері бойынша жеті өнімді горизонт анықталды:
І-альбтік, аралық альбтік, ІІ-альбтік горизонттар мұнайлы, апт-неокомдық
газмұнайлы, І-неокомдық мұнайлы, ІІ-неокомдық горизонт І-қабат газмұнайлы,
ІІ-қабат газды, ІІІ-қабат газмұнайлы, ІІІ-неокомдық горизонттар газмұнайлы.
Қойнауқаттар қабаттық,күмбезді, иілімді суарынды режимді, аз
амплитудалы антиклиналь қатпарларының күмбезді бөліктеріне жатқызылған.
Төменде аталған горизонттардың жекеленген құрылымдары келтірілген:
І альбтік горизонт
Горизонт 21 ұңғылар арқылы ашылды және төрт блогында да өнімді болып
келеді. Горизонтқа дебиттері 1-33т\с мұнай ағыны алынған 12 ұңғыны сынаумен
өнімділігі дәлелденген мұнай қойнауқаттары жатқызылады.
І блокта 7 ұңғы бұрғыланған. Геофизикалық зерттеулер бойынша
№2,109,110,112 ұңғылар мұнайға қаныққан болып шықты. Блоктың өнімділігі
№2,110 ұңғыларын сынаумен тексерілді. Күмбездегі горизонттың жабынының
жату тереңдігі минус 671, 6м абсолют нүктесінде жатыр. І блоктың мұнай
кеніші үшін су мұнайлы түйісу геофизикалық зерттеулердің материалдары
бойынша мұнай қабатының табаны бойынша №112 ұңғысы бойынша минус 680,9 м
тереідігінде деп алынды. Кеніштің биіктігі 9,3 м, мұнайлылық ауданы 219 мың
м2 тең екендігі анықталды.
ІІ блоктың өнімділігі 7 ұңғыны сынағанда дәлелденді. Күмбездегі горизонттың
жабынының жату тереңдігі минус 669м абсолют нүктесінде орналасқан. Су мұнай
жапсары №17,103,108 ұңғыларда сыналған қабат коллекторы және өнімді қабат
табаны бойынша геофизикалық зерттеу нәтижелері негізінде 678,4м деп
қабылданды. Кеніштің қалыңдығы 9,4 м, мұнайлылық ауданы 752 мың м2 тең
екендігі анықталды.
ІІІ блок каротаж мәліметтері бойынша өнімді және №105 ұңғысын сынағанда
дәлелденді. Күмбездегі горизонттың жабынының жату тереңдігі минус 674,8м
абсолют нүктесінде орналасқан. Су мұнай жапсары сынауды ескере отырып мұнай
табаны бойынша минус 680,8м нүктесінде деп қабылданды. Қойнауқат қалыңдығы
5,8м және мұнайлылық ауданы 53 мың м2 тең екендігі анықталды.
ІV блок №9,10 ұңғылары бойынша өнімділігі дәлелденді. Күмбездегі
горизонттың жабынының жату тереңдігі минус 669м абсолют нүктесінде
орналасқан. Су мұнай жапсары №101 ұңғымасы бойынша сыналған мұнай қабатының
табаны бойынша минус 675,5м деп қабылданды. Мұнайлылық ауданы 81 мың м2
тең екендігі анықталды.
Аралық альбтік горизонт
Горизонт барлық аудан бойынша байқалады, 1-3 қабаттарымен берілген
және 21 ұңғымен ашылған. Горизонтқа ІІ блокқа жатқызылатын мұнай қойнауқаты
жатқызылады және І, ІІІ,V блоктар сулы қабаттар болып шықты.
Горизонттың өндірістік өнімділігі 5 ұңғыны сынағаннан кейін
дәлелденген. Мұнай дебиті 1,2т\тәу (108) мәнінен 20т\тәу (107) мәні
аралығында өзгеріп отырады.
Күмбездегі горизонтжабынының жату тереңдігі минус 764,7 абсолют
нүктесінде орналасқан. Су мұнай жапсары №106,108 ұңғылардағы сыналған мұнай
қабатының табаны бойынша және №8 ұңғыдағы судың жоғарғы нүктесін ескере
отырып минус 772,7м деп қабылданды.Мұнайлылық ауданы 542 мың м2 тең
екендігі анықталды.
ІІ альбтік горизонт
Горизонтқа ІІ блоктағы мұнай қойнауқаты жатқызылады. Горизонт №6,10
ұңғыларында мұнайлы, ал қалған ұңғыларда сазбен толтырылған. Мұнайдың
фонтан ағыны бар екі №6,10 ұңғыда сыналған.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 872м абсолют
нүктесінде орналасқан, Су мұнай жапсары №6 ұңғыдағы мұнай қабатының табаны
бойынша минус 881,2м деп қабылданды. Қойнауқаттың қалыңдығы 9,2м және
мұнайлылық ауданы 187 мың м2 тең екендігі анықталды.
Апт – неоком горизонт
Мұнайгаздылығы бүкіл аудан бойынша байқалады және горизонтқа І, ІІ,
ІІІ, ІV блоктарға жатқызылатын мұнайгазды мен мұнайлы қойнауқаттар
жатқызылады.
І блокка мұнайгазды кеніш жатқызылады. Өнім көлемі 5мм штуцер арқылы
№2 ұңғы бойынша мұнай дебиті 12 т\тәу және газ дебиті 14т\тәу мәндеріне
тең.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 936м абсолют
нүктесінде орналасқан. Мұнай газ жапсары №2,109,112 ұңғыларындағы мұнай
қабатының жабыны бойынша тағайындалды. Су мұнай жапсары №109, 112 ұңғылары
бойынша мұнай қабатының табаны бойынша минус 947м деп қабылданды.
Қойнауқат қалыңдығы 11м және газдылық ауданы 117 мың м2, сонымен қатар
мұнайлылық ауданы 303 мың м2 тең екендігі анықталды.
ІІ блокқа мұнайгазды кеніш жатқызылады. Өнім көлемі №6,10 ұңғылары
бойынша газ дебиті 53,4 мың м2 және мұнай дебиті 55,6 мың м2 мәндеріне
тең.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 934,3м абсолют
нүктесінде орналасқан.
Мұнай газ жапсары №102 ұңғының өнімді қабатының табаны бойынша минус
942,9м, ал су мұнай жапсары №106,104,102 ұңғыларда геофизикалық зерттеулер
мәліметтері бойынша минус 950м деп қабылданды. Кеніш биіктігі 5,7м және
газдылық ауданы 450 мың м2 , сонымен қатар мұнайлылық ауданы 705 мың м2
тең екендігі анықталды.
ІІІ және ІV блоктар мұнайлы қойнауқаттармен сипатталады. ІІІ блок
№105 ұңғы бойынша мұнайға қаныққан. Су мұнай жапсары геофизикалық
зерттеулер бойынша минус 955,2м тереңдікте деп қабылданған. Кеніштің
қалыңдығы 5,2м және мұнайлылық ауданы 37 мың м2 тең екендігі анықталды.
ІІ неоком горизонты ІІІ қабат
Қабатқа І және ІІ блокта дамыған мұнай және мұнайгазды кеніштер
жатады. І блок №2,109,112 ұңғылар қорытындысы бойынша мұнайға қаныққан
болып табылады. Қабаттың өнімділігі мұнай дебиті 30,6 т\тәу тең №109
ұңғысын сынағанда дәлелденді.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 1078м абсолют
нүктесінде орналасқан. Су мұнай жапсары №2 ұңғыда жүргізілген геофизикалық
зерттеулер мәліметтері бойынша минус 1088,5м деп қабылданған. Кеніштің
қалыңдығы 10,5м және мұнайлылық ауданы 227 мың м2 тең екендігі анықталды.
ІІ блокқа мұнайгазды кеніш жатқызылады. Газ бүркемесіндегі болуы газ
дебиті 68т\тәу тең өнім алынған №10 ұңғыны сынағанда байқалды.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 1070м абсолют нүктесінде
орналасқан. Газ мұнай жапсары №10 ұңғыны сынағанда және геофизикалық
мәліметтер бойынша минус 1082,5м деп қабылданды. Газ бүркемесінің
қалыңдығы 12м және газдылық ауданы 206 мың м2 тең екендігі анықталды. №6
ұңғыда жүргізілген геофизикалық зерттеу нәтижелері бойынша су мұнай жапсары
минус 1086,6м деп қабылданды. Мұнайлы кеніштің қалыңдығы 4,6м және
мұнайлылық ауданы 438 мың м2 тең екендігі анықталды.
ІІІ неоком горизонт
Горизонтқа І және ІІ блоктарлы дамыған мұнай газды кеніштер
жатқызылады. І боктың өнімділігі мұнай дебиті 56,9 т\тәу №112 ұңғыдан
алыңған өнім бойынша қорытындыланды.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 1126м абсолют
шамасында орналасқан. Кәсіптік геофизикалық зерттеулер №110 ұңғысының
қорытындысы бойынша газ мұнай жапсары минус 1128м және су мұнай жапсары
минус 1137,7м деп қабылданды. Газ бүркемесінің қалыңдығы 2м және мұнай
қабатының қалыңдығы 9,6м тең, сонымен қатар газдылық ауданы 41 мың м2
жәнемұнайлылық ауланы 251 мың м2 тең екендігі анықталды.
ІІ блокқа мұнайгазды кеніштер жатқызылады. Газ бүркемесінің болуы газ
дебиті 70,2 т\тәу тең өнім алынған №10 ұңғыны сынағанда байқалды.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 1121м абсолют нүктесінде
орналасқан. Газ мұнай жапсары геофизикалық мәліметтер бойынша минус
1131,6м деп қабылданды. Газ бүркемесінің қалыңдығы 10,6 м және газдылық
ауданы 380мың м2 тең екендігі анықталды. 5мм штуцер арқылы №6 ұңғыдан мұнай
дебиті 25,4 т\тәу және газ дебиті 18,2т\тәу алынған өнім алынды.
Геофизикалық зерттеу нәтижелері бойынша су мұнай жапсары минус 1136,2м деп
қабылданды. Мұнайлы кеніштің қалыңдығы 4,6м және мұнайлылық ауданы 438 мың
м2 тең екендігі анықталды.
4. Мұнайгаздылығы
Боранқұл кен орнының оңтүстік-шығыс қанатының антиклиналь құрылымын
құрайтын төменгі бор жүйесінде мұнай мен газ кеніштері шоғырланған. Төменгі
бор қабатында жеті өнімді горизонт ерекшеленген:
І-альбтік мұнайлы, аралық альбтік мұнайлы, ІІ-альбтік мұнайлы,апт-неокомдық
газмұнайлы, І-неоком мұнайлы, ІІ-неоком І-қабат газмұнайлы, ІІ-қабат газды,
ІІІ-қабат газмұнайлы, ІІІ-неком газмұнайлы.
І-альбтік горизонтты 1-4 коллектор қабаттармен сипатталады. Тиімді
қалыңдығы 1,8м-ден 15-ге дейін өзгеріп отырады, мұнайға қаныққан қабат
2,2м-ден 5м-ге дейін өзгеріп отырады. Керн бойынша анықталған коллектордың
өткізгіштігі орта есеппен 1,10мкм2 құрайды. Керн бойынша кеуектілік 0,28
бірлік көлемінде, ал геофизикалық зерттеулер бойынша 0,272 бірлік көлемінде
екендігі анықталды.
Аралық альбтік горизонты бүкіл ауданы бойынша өнімді және өнімді
қабат 1-3құмды қабаттармен берілген. Жалпы тиімді қабат қалыңдығы 1,6м-ден
10,5м-ге дейін өзгереді, ал мұнайға қаныққан қабат 1м-ден 5,6м-ге дейін
өзгеріп отырады. Керн бойынша анықталған коллектордың өткізгіштігі орта
есеппен 0,421мкм2 құрайды. Керн бойынша кеуектілік 0,35 бірлік көлемінде,
ал геофизикалық зерттеулер бойынша 0,28 бірлік көлемінде екендігі
анықталды.
ІІ альбтік горизонтының тиімді қабат қалыңдығы 1,2м-ден 6,6м-ге
дейін, мұнайға қаныққан қабат 4,2м-ден 6,6м-ге дейін өзгеріп отырады. Керн
бойынша анықталған коллектордың өткізгіштігі отра есеппен 0,171мкм2
құрайды. Керн бойынша кеуектілік 0,27бірлік көлемінде,ал геофизикалық
зерттеулер бойынша 0,29 бірлік көлемінде екендігі анықталды.
Апт-неоком горизонтының жалпы тиімді қабат қалыңдығы 3,2м-ден 24,2м-
ге дейін өзгереді және мұнайға қаныққан қабат 1,8м-ден 7м-ге дейін, ал
газға қаныққан қабат 1,4м-ден 7,2м-ге дейін өзгеріп отырады. Керн бойынша
анықталған коллектордың өткізгіштігі орта есеппен 0,471 мкм2 құрады, ал
зерттеулер негізінде 0,589 мкм2 тең екендігі анықталды. Геофизикалық
зерттеулер бойынша және керн бойынша кеуектілік 0,27 бірлік көлемінде
екендігі анықталды.
І неоком горизонтының жалпы тиімді қабат қалыңдығы 1м-ден 20м-ге
дейін өзгеріп және мұнайға қаныққан қабат 9м-ден 10м-ге дейін өзгеріп
отырады. Керн бойынша анықталған коллектордың өткізгіштігі орта есеппен
1,1013 мкм2 құрады, ал зерттеулер негізінде 0,907мкм2 тең екендігі
анықталды. Керн бойынша кеуектілік 0,13 бірлік көлемінде, ал геофизикалық
зерттеулер бойынша 0,28 бірлік көлемінде екендігі анықталды.
ІІ неоком горизонтының І қабатының жалпы тиімді қабат қалыңдығы 2,2
м-ден 14м-ге дейін өзгереді және мұнайға қаныққан қабат 2,8м-ден 7,2м-ге
дейін, ал газға қаныққан қабат 1,4м-ден 7,2м-ге дейін өзгеріп отырады. Керн
бойынша анықталған коллектордың өткізгіштігі орта есеппен 0,036 мкм2
құрады,ал зерттеулер негізінде 0,053 мкм2 тең екендігі анықталды. Керн
бойынша кеуектілік 0,15 бірлік көлемінде, ал геофизикалық зерттеулер
бойынша 0,28 бірлік көлемінде екендігі анықталды.
ІІ неоком горизонтының ІІ қабатында газ кеніштері шоғырланған. Өнімді
горизонт 1-2 құмды қабаттармен берілген. Тиімді газға қаныққан қабат 1,4-
8,8м шегінде өзгеріп отырады. Керн бойынша анықталған коллектордың
өткізгіштігі орта есеппен 0,066 мкм2 құрады, ал зерттеулер негізінде
0,061мкм2 тең екендігі анықталды.
ІІ неоком горизонтының ІІІ қабатының жалпы тиімді қабат қалыңдығы
0,8 м-ден 6,6м-ге дейін өзгереді және мұнайға қаныққан қабат 1м-ден 5м-ге
дейін, ал газға қаныққан қабат 1,4м құрайды. Геофизикалық зерттеулер
бойынша кеуектілік 0,26 бірлік көлемінде екендігі анықталды және мұнайға
қанығуы 0,68 бірлік көлемінде екендігі анықталды.
ІІІ неоком горизонты 1-5 құмды қабатпен сипатталады. Горизонттың
жалпы тиімді қабат қалыңдығы 6м-ден 12м-ге дейін өзгереді және мұнайға
қаныққан қабат 1м-ден 4,6м-ге дейін, ал газға қаныққан қабат 1м-ден 10м-ге
дейін өзгеріп отырады. Керн бойынша анықталған коллектордың өткізгіштігі
орта есеппен 0,519мкм2 құрады, ал зерттеулер негізінде 0,756мкм2 тең
екендігі анықталды. Геофизикалық зерттеулер бойынша 0,34 бірлік көлемінде
және керн бойынша кеуектілік 0,29 бірлік көлемінде екендігі анықталды.
5. Сулылығы
Кен орын бойынша альб-сеноман,апт-неоком,неоком қатпарлары мен төменгі
юра жүйесінің қабаттық сулары негізінен толықтай зерттелген болып
саналады.
Альб-сеноман қатпарының сулары №1,2 ұңғылардан алынған 2 сынама
арқылы зерттелінді.Судың минералицациясы 8,3-29,8г\л және меншікті салмағы
1,0044-1,0197г\см3 шегінде өзгеретіні қорытындыланды. Су құрамында келесі
микрокомпоненттер анықталды: йод 0,97-6,34мг\л, бром 9,83-14,31мг\л,
аммоний 5мг\л,барий 1мг\л және бор қышқылы 12,67-26,48мг\л. Су тұтқырлығы
0,9мПа\с.
Альбтік горизонттың сулары 3 сынама арқылы зерттелінді.Судың
минералицациясы 119,3-230,9г\л және меншікті салмағы 1,0812-1,1584г\см3
шегінде өзгеретіні қорытындыланды. Су құрамында келесі микрокомпоненттер
анықталды: йод 3,81-10,37мг\л,бром 119,7-234,7мг\л. Су тұтқырлығы 1-
1,4мПа\с.
Апт-неоком горизонтының сулары №6,7 ұңғылардан алынған 4 сынама
арқылы зерттелінді. Судың минералицациясы 135,3-160,9 г\л шегінде
өзгеретіні қорытындыланды. Су құрамында келесі микрокомпоненттер анықталды:
йод 2,9-5,9мг\л, бром 92,5-165,7мг\л, аммоний 10-30мг\л.
Неоком горизонтының сулары 2 сынама арқылы зерттелінді. Судың
минералицациясы 115,06-162,5г\л шегінде өзгеретіні қорытындыланды. Су
құрамында келесі микрокомпоненттер анықталды : йод 2,49-12,45мг\л, бром
75,2-137,4мг\л, бор қышқылы 9,75-23,93мг\л. Су тұтқырлығы 0,8-1мПа\с.
Орта юра жүйесінің сулары №4,5 ұңғылардан алынған 2 сынама арқылы
зерттелінді. Судың минералицациясы 188,9-217,5г\л шегінде өзгеретіні
қорытындыланды. Су құрамында келесі микрокомпоненттер анықталды: йод 2,85-
18,9мг\л, бром 58,42-187,56мг\л,аммоний 10мг\л және бор қышқылы 11,34мг\л.
Төменгі юра жүйесінің сулары №4 ұңғыдан алынған сынама арқылы
зерттелінді. Судың минералицациясы 238,7г\л және меншікті салмағы 1,1580
г\см3 шегінде өзгеретіні қорытындыланды. Су құрамында келесі
микрокомпоненттер анықталды: йод 3,5мг\л, бром 147,7мг\л, аммоний 45мг\л
және бор қышқылы 17,9мг\л.
Пермотриас қатпарының сулары №3,4 ұңғылардан алынған 2 сынама арқылы
зерттелінді. Судың минералицациясы 199,4-228,9г\л және меншікті салмағы
1,1337-1,1504г\см3 шегінде өзгеретіні қорытындыланды. Су құрамында келесі
микрокомпоненттер анықталды: йод 6,97-10,3мг\л,бром 65,36-158,86мг\л, бор
қышқылы 12,86-109,8мг\л.
Кунгур қатпарының сулары №4 ұңғыдан алынған сынама арқылы
зерттелінді. Судың минералицациясы 204,6г\л және меншікті салмағы
1,1382г\см3 шегінде өзгеретіні қорытындыланды. Су құрамында келесі
микрокомпоненттер анықталды: йод 4,65мг\л, бром 126,5мг\л және бор қышқылы
18,71мг\л.
Сонымен қарастырылған қабат сулары құрамы бойынша біртипті және
қатты, тұзды болып келеді,сонымен қатар Пальмер жіктелуі бойынша ІІІ класқа
жатқызылады. Сулин жіктелуі бойынша қабат суы хлоркальцийлі типті және
хлорид тобына, натрий топтамасына жатқызылатыны анықталды.
6. Кен орын мұнайы мен газының құрамы мен қасиеттері
Кен орынды сынау және бұрғылау жұмыстары барысында жер беті
жағдайында мұнайдың 27 сынамасы алынып, зерттелінді.
І альбтік горизонттың мұнайы 14 сынама бойынша зерттелінді. Мұнай
тығыздығы 0,8544г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы шайыр
мөлшері 28,7%, парафин 0,82%, күкірт 0,21% мөлшерін құрады. 200C
температура кезіндегі мұнайдың кинематикалық тұтқырлығы 303,37мм2\с
екендігі, ал 500C температурада 55,31мм2\с екендігі анықталды. Бастапқа
қайнау температурасы 2250C тең. Ашық фракциялардың 16,7% мөлшері 3000C
температураға қыздырғанда қайнайды. Горизонт мұнайы ауыр, жоғары шайырлы
және аз күкіртті болып келеді.
Аралық альбтік горизонттың мұнайы 4 сынама бойынша зерттелінді. Мұнай
тығыздығы 0,9029г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы шайыр
мөлшері 26%, күкірт 0,22% мөлшерін құрады. 200C температура кезіндегі
мұнайдың кинематикалық тұтқырлығы 230,5мм2\с екендігі, ал 500C
температурада 56,45мм2\с екендігі анықталды. Бастапқа қайнау температурасы
2260C тең. Ашық фракциялардың 17% мөлшері 3000C температураға қыздырғанда
қайнайды. Горизонт мұнайы ауыр,жоғары шайырлы және аз күкіртті болып
келеді.
ІІ альбтік горизонттың мұнайы 2 сынама бойынша зерттелінді. Мұнай
тығыздығы 0,8677г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы шайыр
мөлшері 7%, күкірт 0,14% мөлшерін құрады. 200C температура кезіндегі
мұнайдың кинематикалық тұтқырлығы 36,24мм2\с екендігі, ал 500C
температурада 11,04мм2\с екендігі анықталды. Бензин фракциясының 8,8%
мөлшері 2000C температурасына қаздарғанда қайнайды. Ашық фракциялардың 34%
мөлшері 3000C температураға қыздырғанда қайнайды. Горизонт мұнайы
салыстырмалы жеңіл, майлы, аз шайырлы және аз күкіртті болып келеді.
Апт-неоком горизонттың мұнайы 2 сынама бойынша зерттелінді. Мұнай
тығыздығы 0,8940г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы шайыр
мөлшері 18,5%, күкірт 0,21% мөлшерін құрады. 200C температура кезіндегі
мұнайдың кинематикалы тұтқырлығы 116,98мм2\с екендігі, ал 500C
температурада 27,46мм2\с екендігі анықталды. Бастапқа қайнау температурасы
2050C тең. Ашық фракциялардың 18% мөлшері 3000C температураға қыздырғанда
қайнайды. Горизонт мұнайы ауыр, жоғары шайырлы және аз күкіртті болып
келеді. Мұнайдағы парафин мөлшері анықталмаған.
ІІ неоком горизонтының І қабаты мұнайы 2 сынама бойынша зерттелінді.
Мұнай тығыздығы 0,8547г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы шайыр
мөлшері 12%, күкірт 0,11% мөлшерін құрады. 200C температура кезіндегі
мұнайдың кинематикалық тұтқырлығы 18,92мм2\с екендігі, ал 500C
температурада 6,95мм2\с екендігі анықталды. Бензин фракциясының 13%
мөлшері 2000C температурасына қаздарғанда қайнайды. Ашық фракциялардың 39%
мөлшері 3000C температураға қыздырғанда қайнайды. Горизонт мұнайы
тұтқырлығы төмен,майлы,аз шайырлы және аз күкіртті болып келеді.
ІІ неоком ІІ қабаты мұнайы 1 сынама бойынша зерттелінді. Мұнай
тығыздығы 0,8536г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы күкірт 0,4%
мөлшерін құрады. 200C температура кезіндегі мұнайдың кинематикалық
тұтқырлығы 18,23мм2\с екендігі, ал 500C температурада 7,19мм2\с екендігі
анықталды. Бензин фракциясының 15% мөлшері 2000C температурасына
қаздарғанда қайнайды. Ашық фракциялардың 43% мөлшері 3000C температураға
қыздырғанда қайнайды.
ІІІ неоком горизонтының мұнайы 2 сынама бойынша зерттелінді. Мұнай
тығыздығы 0,8397г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы шайыр
мөлшері 6%, күкірт 0,05% мөлшерін құрады. 200C температура кезіндегі
мұнайдың кинематикалық тұтқырлығы 11,27мм2\с екендігі, ал 500C
температурада 7,87мм2\с екендігі анықталды. Бензин фракциясының 21%
мөлшері 2000C температурасына қаздарғанда қайнайды. Ашық фракциялардың 48%
мөлшері 3000C температураға қыздырғанда қайнайды. Горизонт мұнайы
жеңіл,тұтқырлығы төмен,майлы,аз шайырлы және аз күкіртті болып келеді.
Сонымен қима бойынша жоғарыдан төмен мұнайдың тығыздығы, олардың
құрамындағы шайыр, күкірт мөлшері,кинематикалық тұтқырлығы көбейетінін, ал
құрамында ашық фракция мөлшерінің азайятыны көріп отырмыз.
Боранқұл кен орны бойынша І неоком, ІІ неоком І қабат, ІІІ неоком
горизонттарының қабаттық мұнайының физико-химиялық қасиеттері үш тереңдік
сынамалар негізінде зерттелген және Қазақойл-Ембі ААҚ ЦНИЛ
зертханаларында горизонт мұнайына анализдер жүргізілді.
І неоком горизонтының қабат қысымы 10,7МПа, қанығу қысымы 6,85МПа
және қабат температурасы 400С тең екендігі анықталды. Газдық құрамы
49,04м3\т , қабаттық мұнай тығыздығы 0,7736г\см3 тең.
ІІ неоком горизонтының І қабатының қабат қысымы 11,66МПа, қанығу
қысымы 7,2МПа және қабат температурасы 420С тең екендігі анықталды. Газдық
құрамы 80,08м3\т ,қабаттық мұнай тығыздығы 0,6489г\см3 тең.
ІІІ неоком қабат қысымы 11,78МПа, қанығу қысымы 3,6МПа және қабат
температурасы 430С тең екендігі анықталды. Газдық құрамы 23,44м3\т
,қабаттық мұнай тығыздығы 0,659г\см3 тең.
Ұңғыларды сынау кезінде апт-неоком, І неоком, ІІ неоком ІІІ неоком
горизонттарынан бос газдың 8 сынамасы алынды, ал альбтік,апт-неоком,
Інеоком, ІІ неоком, ІІІ неоком горизонттарынан ілеспе газдың 23 сынамасы
зерттелінді, сонымен қатар І неоком, ІІ неоком горизонттарын газсыздандыру
кезінде 2 сынама бойынша толықтай зерттелінді.
Жалпы алғанда кен орны бойынша алынған газ компоненттік құрамы
бойынша біртипті. Анализ қорытындыларына сәйкес газдар майлы,құрғақ,
құрамындағы метанның мөлшері 87,5-96,13%, этан 1,61-4,85, пропан 0,164-
1,413%, азот 0,875-3,206% мөлшерде екендігі анықталды. Газдың тығыздығы
0,68-0,829 г\л шегінде өзгеріп, ал меншікті салмағы 0,5075-0,7054 г\см3
аралығында өзгеретіні анықталды.
Келесі 1 – кестеден кен орын мұнайының физико-химиялық қасиеттерінің
орташа мәндері туралы толық мәлімет алуға болады.
Кесте 1 – Боранқұл кен орны мұнайының физико-химиялық сиппаттамалары
№ Өлшем бірлік
1 Горизонттың жату тереңдігі М 660-1226
2 Бастапқы қабат қысымы МПа 5,9-11,2
3 Қанығу қысымы МПа 6,85
4 Газды фактор м3тн Неоком III-23,4
Неоком II-80
5 Кеуектілігі Доли ед. 0,28-0,35
6 Тығыздығы гсм3 0,8424-0,9070
7 Өткізгіштігі мкм2 0,421-1,190
8 Тұтқырлығы, темп 20˚ сст 402,1
9 Күкірт % Альб. - 0,23-0,29
Неоком. – 0,08
10 Шайыр % Альб. - 2,9-3,7
Неоком. – 6
11 Парафин % Альб. - 0,88
Неоком. – 5
1.2 Боранқұл кен орнын игерудің тарихы мен игерудің қазіргі жағдайы
1.2.1 Өндіруді жобалаудың қысқаша тарихы
Боранқұл кен орнынның құрылымы 1960-61жылдары геологиялық барлау
партиясының жүргізген гравиметриялық түсірулер нәтижесінде анықталды.
Сейсмопартия жүргізген сейсмикалық зерттеулер нәтижелері бойынша 1975 жылы
масштабы 1:50000 шағылыстырушы горизонт бойынша карта түсірілді. Картаны
тұрғызуда сейсмикалық материалдарды өңдеу және интерпретациялау нәтижелері
пайдаланылды.
1979 жылы ВолгоградНИПИнефть институтында Боранқұл ауданы бойынша
іздеу-барлау жұмыстарының жобасы құрылды. Осы жоба бойынша 1980-82 жылдары
терең бұрғылау жұмыстары жүргізіліп, яғни 5 іздеу( 1,2,3,4,5) ұңғылары
және 6 барлау (6,7,8,9,10,11) ұңғылары бұрғыланды. Іздеу-барлау
мақсатында бұрғылау арқылы төменгі бор шөгінділерінің мұнайгаздылығы
анықталды: І-альбтік, ІІ-альбтік горизонттар мұнайлы, апт-неокомдық, І-
неокомдық, ІІ-неокомдық, ІІІ-неокомдық горизонттар газмұнайлы.
Ресми түрде Боранқұл кен орны 1980 жылдан бастап ашылды деп саналады,
барлама бұрғылау жұмыстары 1983 жылы аяқталды. ПОЭН ЦНИЛ бекіткен сынама
пайдалану жобасы негізінде 1992 жылы пайдалануға берілді. Кен орын
Теңізмұнайгаз ЖШС ЦНИЛ тағайындаған технологиялық сұлба бойынша 1994
жылдан бері өндірілуде.
Іздеу-барлау мақсатында бұрғылаудың мәліметтері бойынща құрылымның
оңтүстік-шығыс қанатында 5 өнімді горизонт анықталған.. 1983жылы І-альбтік
және ІІ-альбтік мұнайлы горизонттардың қоры анықталып,бастапқы баланстық
қоры 1832мың тонна тең екендігі, ал өндірілген қор 183,3 мың тоннаны
құрады. Ал қалған горизонттар қорлары толық барланбағандықтан және
мәліметтердің жеткіліксіздігінен анықталмаған болатын.1.10.2001 жылы 12
ұңғыны бұрғылау нәтижелері бойынша Қазмұнайгаз АҚ Боранқұл кен орны
бойынша мұнай мен газ қорынының есебі бекітілді. Осы ұңғылар бойынша
қосымша ақпарат қойнауқаттың геологиялық моделін,параметрлері мен
флюидтердің сипаттамаларын анықтауға мүмкіндік берді.
Боранқұл кен орнының оңтүстік-шығыс қанатының антиклиналь құрылымын
құрайтын төменгі бор жүйесінде мұнай мен газ кеніштері шоғырланғандығы
анықталды. Төменгі бор қабатында жеті өнімді горизонт ерекшеленген: І-
альбтік мұнайлы, аралық альбтік мұнайлы, ІІ-альбтік мұнайлы, апт-неокомдық
газмұнайлы, І-неоком мұнайлы, ІІ-неоком І-қабат газмұнайлы, ІІ-қабат газды,
ІІІ-қабат газмұнайлы, ІІІ-неком газмұнайлы.
1998жылы №109 ұңғысынан неоком горизонтының мұнай кеніштерінің
қарқынды түрде өнім алынды, яғни мұнай қорын 22мың тоннаны құрады. Неоком
өнімді горизонтының қорын ескерсек жалпы баланстық қор 1854 мың тоннаны
құрады, ал өндірілген қор 205мың тоннаға тең екендігі анықталды.
1.2.2 Боранқұл кен орны игерілуінің жалпы ағымдағы жағдайына қысқаша
талдау
Мұнай-газ өндіру басқармасының пайдалану қоры 356 ұңғыманы құрайды.
346 ұңғыма нақты жұмыс барысында, олардың ішінде фонтанды әдіспен
игерілетін 4 ұңғыма да, ал қалғандары терең сорапты-компрессорлы әдіспен
игерілуде.
Боранқұлда күні бүгін 25 ұңғы қазылған. Боранқұл кен орны- нақты
жұмыс барысындағы 17 ұңғымалар бойынша мұнай өндірудің орташа тәуліктік
көрсеткіші 144,3 тонна мұнай, 308,5 тонна ілеспе су және сулануы 71,9
пайыз. 2004 жылмен салыстырғанда тәуліктік мұнай өндіру 55,2 тоннаға, су
өндіру 97,52 тоннаға көбейген, ал сулану дәрежесі 2,6 пайызға көтерілген.
Мұнай өндіру көрсеткішінің күрт өсуі неоком горизонтының №113ұңғымасының
фонтанды әдіспен игерілуі мен ІІ альб горизонтының №10 ұңғымасының күрделі
жөндеуден кейін игеруге қосылуы нәтижесінде.
Маңғыстаумұнайгаз мұнай-газ өндіру басқармасына 2005 жыл жемісті
болды. Өйткені мұнайшылар жыл қорытындысы бойынша жоспардағы 251,1 мың
тонна мұнайдың орнына 252,6 мың тонна мұнай өндіріп, жоспар 100,6 пайызға
орындалды. Барлық айдалған мұнай 1-ші топты сапаны көрсетті. Басқарманың
2006 жылға қабылдаған межесі биік. Мұнайшыларға 247 мың тонна мұнай өндіру
көзделіп отыр. Биылғы қаңтар айында жоспарланған 20300 тонна мұнай орнына
20350 тонна мұнай өндірілді. Сондай-ақ мұнай өндіру көрсеткіші 100,2
пайызға орындалды.
Маңғыстаумұнайгаз мұнай-газ өндіру басқармасына қарасты кен
орындарының алдыңғы қатарлары ескірді. Кейбіреуінің жарты ғасырлық тарихы
бар. Бірақ соған қарамастан, ішкі мүмкіндіктерді сарқа пайдаланып,
ұңғыларға әртүрлі қосымша шаралар жүргізілуде. Мәселен, 2005 жыл барлығы
32 ұңғыға күрделі жөндеу жасалып, жоспарланған 7100 тонна орнына 7153 тонна
мұнай өндірілген болатын. Сондай-ақ,соңғы мезгілдерде басқарма бойынша
тәжірибеге айналып келе жатырған екінші оқпан қазудан да жақсы
жетістіктерге қол жеткізілген. Осылай Боранқұл кен алаңынан екі ұңғыға
(№104,105) екінші оқпан қазылып, барлығы 7000 тонна мұнай өндірілген
болатын. Бұл жұмыстар жалғасын тауып, Боранқұл кен алаңында №101 ұңғыға
екінші оқпан қазылуда. Боранқұл кен алаңының №110 ұңғымасына күрделі жөндеу
жүргізілуде.
2005 жылдың өндірістік бағдарламасы бойынша барлығы 5 жаңа мұнай
өндіру ұнғысын қазу жоспарланған, соның ішінде 3 мұнай ұнғысы Боранқұл кен
алаңынан (№201,203,205) және 2 мұнай ұнғысы Қисымбай (№75,82) кен алыңынан
еді. Бұл ұнғылардан барлығы 2 756,8 тонна мұнай алуға қол жеткізілген.
Сондай-ақ жылдар өте келе кен қабаттарынан өндірілетін өнімнің құрамындағы
ілеспе су мөлшерінің көбейетіндігін көпшілікке аян. Сондықтан басқармаға
қарасты кен алаңдарынан өндірілген ілеспе суды қабат қысымын бірқалыпты
ұстап отыру үшін жер астына кері айдаудың өзіндік ерекшеліктері бар.
Боранқұл, Қисымбай, Аққұдық кен алаңдарынан өндірілетін ілеспе газ осы
кен алаңдарындағы өндірістік нысандарды, жатақханалар мен операторлар
үйлерін жылытуға, асханаларға, сонымен қатар, мұнай дайындауға арналған
қыздыру пештеріне пайдаланылады екен.
Маңғыстаумұнайгаз мұнай-газ өндіру басқармасына қарасты Қосшағыл
мұнай өндіру цехы 2006 жыл басынан бері өндірістік жоспарын асыра орындап
келеді. 6 айда мұнай өндіру 100,2 пайызға орындалып, жоспардан тыс 50 тонна
мұнай артық тапсырылды. Бұл цехтағы ең жас кен орны-Боранқұл. Өткен жылдың
есебіне көз жүгіртсек, басқармада өндірілген 252,66 мың тонна өнімнің 66
мың тоннасы осы кен орнының еншісінде екен.
ҚазМұнайГазбарлау-өндіру акционерлік қоғамының 2006 жылғы 12
қаңтарда өткізілген техникалық мәжілісінде Боранқұл кен алаңынан юра
қабатына барлау ұңғысы 2006 жылы қазылады екен.
Ал енді Боранқұл кен орнының горизонттар бойынша ағымдағы жағдайына
келесідей қорытынды жасауға болады:
I – альбтік горизонт
І альбтік горизонт 9 ұңғыма (№ 1,2,4,6,7,8,9,10 и 11) бойынша ашылды.
Олардың ішінде 5 ұңғыма (№ 2,6,8,9 және 10) каротаж мәліметтеріне сәйкес
мұнайға, ал қалған ұңғымалардың суға қаныққандығы анықталды. Электрокаротаж
мәліметеріне сәйкес № 6 және 10 ұңғымаларда мұнай мен судың шекарасы
байқалды және ол абсолюттік тереңдігі минус 681 и 680м сәйкес келді. № 1,2
және 8 ұңғымада судың пайда болуы абсолюттік тереңдігі минус 679мсәйкес
келді. Сонымен СМЖ минус 679м абсолюттік тереңдік болып тағайындалды. Мұнай
жатындарының тереңдігі 10м.
Игеруге берілгеннен бері горизонттан 110,653 мың тонна мұнай және
312,020 мың тонна су алынды. 2003 жылы І альбтік горизонттан 5833 тн мұнай
мен 56324 тн су өндірілді және сулануы 90,6%.
2004. жылғы пайдалану және нақтылы қоры 10 ұңғыма.
Ұңғыманың орташа дебиті мұнай бойынша – 1,98 тн, ал су бойынша – 18,9
тн тәулігіне. № 8 ұңғымаға винттік сорап қондырылды.
Аралық альбтік
Өнімді қабат 1-3 қабаттарға сәйкес келеді.Мұнай жатындарының мүмкін
тереңдігі 1,6 және 10,5 м аралығында. Горизонттың СМЖ минус 772,7м
абсолюттік тереңдікке сәйкес келеді.
Мұнай өндірудің орташа дебиті 1,2 т\тәу мен 20 ттәу аралығында
өзгереді.
Игеруге берілгеннен бері ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
І ТЕХНИКАЛЫҚ-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Кен орынның геологиялық-географиялық сипаттамасы
1.1.1 Кен орны туралы жалпы
мағлұмат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1.2
Стратиграфия ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.3
Тектоника ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.4
Мұнайгаздылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ...
1.1.5
Сулылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1.6 Кен орын мұнайы мен газының құрамы мен
қасиеттері ... ... ... ... ... ... . ...
1.2 Боранқұл кен орнын игерудің тарихы мен игерудің қазіргі
жағдайы
1.2.1 Өндіруді жобалаудың қысқаша тарихы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2.2 Боранқұл кен орны игерілуінің жалпы ағымдағы жағдайына
қысқаша
талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2.3 Кен орынның негізгі игеру көрсеткіштерінің (өнім өндіру,
пайдалану
ұңғыларының қоры, сулануы) өзгеру
динамикасы ... ... ... ... ... ... . ... ... ..
1.3 Боранқұл кен орны игерілуінің жүйесі
1.3.1 Геологиялық-физикалық мәліметтер бойынша пайдалану объектісіне
жіктеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.3.2 Игеру нұсқаларының алғашқы сипаттамалары мен техникалық
қөрсеткіштері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.3 Кен орынның горизонттары бойынша мұнай мен газдың
қоры ... ... ...
1.3.4 Ұңғы өнімін арттыру мақсатында атқарылатын
шаралар ... ... ... ... ... ..
1.3.5 Кен орын өнімін жинау және дайындау
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .
ІІ ЭКОНМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 “Маңғыстау мұнай” мұнай-газ өндіру басқармасының
ұйымдастыру құрылымы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 “Маңғыстау мұнай” мұнай-газ өндіру басқармасындағы еңбек
ақы және еңбекті ұйымдастырудың жай-күйі
... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.3 Мұнай-газ өндіру басқармасының қызметкерлерінің жалақы
жағдайы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... -
ІІІ ЕҢБЕК ҚОРҒАУ
3.1 Өндірістік қауіпті және зиянды факторларды талдау
... ... ... ... ... .
3.2 Қауіпсіздіктің жалпы шаралары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...-
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиеттер тізімі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Қазақстан Республикасының мұнай өнеркәсібі экономиканың жетекші
саласы болып табылады. Еліміз қазіргі таңда дүние жүзіндегі ірі мұнай
өндіруші елдердің қатарына қосылып, дүние жүзі бойынша мұнайдың дәлелденген
қорынан-13, газ және конденсаттан-15, мұнай өндіру көлемі жағынан 28 орын
алады. Қазақстан дәлелденген қоры және мұнай өндіру көлемі бойынша ТМД
елдерінің арасында екінші, ал газ бен конденсеттың қоры бойынша – төртінші
орын алады.
Өнеркәсіптік категориядағы мұнай қоры Қазақстанның алты әкімшілік
облысында шоғырланған. Еліміздің батыс аймағының төрт облысында алынатын
мұнай қорының 90%-ы шоғырланған. Атап айтсақ осы аймақта: Теңіз,
Қарашығанық, Өзен, Жаңажол сияқты және мұнай-газ қоры 100 млн. тоннадан
асатын ірі кен орындары шоғырланған. Табиғи газдың негізгі қоры екі облыста
шоғырланған: Батыс Қазақстандағы (Қарашығанақ) және Ақтөбедегі (Жаңажол).
Мұнай кен орындарындағы ілеспе мұнай газының потенциялы зор.
Қазақстанда игеріліп жатқан кен орындардың бірі - Боранқұл.
Мұнайгаздыконденсатты Боранқұл кен орнында Бейнеу ауданы Маңғыстау
облысында орналасқан. Терең тұзды ядроның кенішімен антиклиналды қабатымен
ұштастырылған. Өнімді горизонттардың кеніш тереңдігі 1999 м-ден 2376 м-ге
дейін өзгереді.
Боранқұл кен орнынның құрылымы 1960-61жылдары геологиялық барлау
партиясының жүргізген гравиметриялық түсірулер нәтижесінде анықталды.
Сейсмопартия жүргізген сейсмикалық зерттеулер нәтижелері бойынша 1975 жылы
масштабы 1:50000 шағылыстырушы горизонт бойынша карта түсірілді. Картаны
тұрғызуда сейсмикалық материалдарды өңдеу және интерпретациялау нәтижелері
пайдаланылды.
Мұнай-газ өндіру басқармасының пайдалану қоры 356 ұңғыманы құрайды.
346 ұңғыма нақты жұмыс барысында, олардың ішінде фонтанды әдіспен
игерілетін 4 ұңғыма да, ал қалғандары терең сорапты-компрессорлы әдіспен
игерілуде.
Боранқұлда күні бүгін 25 ұңғы қазылған. Боранқұл кен орны- нақты
жұмыс барысындағы 17 ұңғымалар бойынша мұнай өндірудің орташа тәуліктік
көрсеткіші 144,3 тонна мұнай, 308,5 тонна ілеспе су және сулануы 71,9
пайыз. 2004 жылмен салыстырғанда тәуліктік мұнай өндіру 55,2 тоннаға, су
өндіру 97,52 тоннаға көбейген, ал сулану дәрежесі 2,6 пайызға көтерілген.
Мұнай өндіру көрсеткішінің күрт өсуі неоком горизонтының №113ұңғымасының
фонтанды әдіспен игерілуі мен ІІ альб горизонтының №10 ұңғымасының күрделі
жөндеуден кейін игеруге қосылуы нәтижесінде.
І ТЕХНИКАЛЫҚ-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Кен орынның геологиялық-географиялық сипаттамасы
1. Кен орнына жалпы шолу
Боранқұл кен орны–Каспий маңы ойысының оңтүстік–шығыс ернеуі
белдеміндегі газ-мұнай кен орны.
Әкімшілік негізінде Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданында Құлсары станциясының
оңтүстігінде 90км қашықтықта орналасқан.
Жақын елді мекендер болып сәйкесінше, солтүстікке қарай 35км, 50км және
оңтүстік батысқа қарай 45км қашықтықта орналасқан Қосшағыл, Құлсары және
Қаратон мұнай кәсіпшіліктері болып табылады.
Облыс орталығы Ақтау қаласынан кен орыннан Оңтүстік батысқа қарай 400 км
қашықтықта орналасқан. Елді мекендермен байланыс асфальтталған және топырақ
жолдармен жүзеге асырылады.
Зерттелу аймағы орфографиялық тұрғыдан қарағанда шөлейтті болып
келген жоталанған типті болып табылады. Территория топырағы негізінен
солонец және сорлардан және бархан тәріздес құмдарынан тұрады. Сорлар кейде
үлкен көлемде кездеседі, көбінесе бір бірімен сор ойпаттарын түзіп қосылып
жатады. Аудан климаты қатаң континентальды. Ауа температурасы +400C-ден
(жаз мезгілінде) және –300C-қа (қыс мезгілінде) дейін ауытқуымен
сипатталады. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 200 мм-ден аспайды.
Құрылым сейсмобарлаумен 1979 жылы терең бұрғылауға дайындалды,
іздестіру жұмыстары да сол кезде басталды,1980 жылы ашылды. Барлап-бұрғылау
1983 жылы аяқталды. Боранқұл күмбезіндегі мұнай мен газдың барланған
қойнауқаттары төменгі бор қабатына жатады. Іздестіру барлау жұмыстары
нәтижесінде құрылымның оңтүстік шығыс қанатында бес өнімді горизонт
орнатылған: І альбтік, аралық альбтік, ІІ альбтік, апт неокомдық,н
еокомдық.Боранқұл кен орны 1994 жылы ПОЭН нің ЦНИЛ жүргізген пайдалану
жобасына негізінде игеріле бастады. Боранқұл кен орны 1992 жылдың 1
қыркүйегінен бастап 1994 жылдың 31 желтоқсанына дейін І альбтік 4 ұңғыма (№
6,8,9,10) бойынша бақылаулы пайдалануда болды. Кәсіптік игеруге жылдың
қаңтарынан бастап берілді. Кен орын қос қанатты тұз күмбезді құрылымнан
орын алған. Төменгі бор тау жыныстарында өнімді бес горизонт бөлінді.
Олардың ішінде екі альб жікқабатына тиесілі горизонт мұнайлы, апт-неоком
және неоком жікқабаттарына тиесілі горизонттар (І қойнауқат және ІІ
қойнауқат) газды және неоком жікқабатына тиесілі горизонт мұнайлы-газды.
1994-2005 жылы кен орында 20 пайдалану ұңғылары
(№17,101,102,103,104,105,106,107,10 8,109,110,112,113,201,202,203,204,2 05,206
,207) бұрғыланып, пайдалануға берілген. Пайдалану ұңғыларын бұрғылау
барысында кезінде бекітілмеген мұнай шоғырлары анықталып, келесі
горизонттар ашылды:аралық горизонт мұнайлы, апт неоком горизонт газмұнайлы,
І неоком горизонт мұнайлы, ІІ неоком горизонт (І қабат газмұнайлы,ІІ қабат
газды,ІІІ қабат газмұнайлы), ІІІ неоком горизон газмұнайлы.
ЦТИ Казмұнайгаз 01.01.2006 жылы есептеулер жағдайы бойынша 25
ұңғыны бұрғылау нәтижесінде Боранқұл кен орны бойынша мұнай мен газ
қорларын есептеу қорытындысы жасалды.
Бұл ұңғымалар туралы қосымша мәліметтер қойнауқаттың геологиялық
моделін жасауға, флюидтердің параметрлері мен сипаттамаларын дәлірек
анықтауға мүмкіндік береді. Бұл жұмыста кен орнын игерудің қазіргі күйіне
баға беру және игерудің тиімді нұсқасының негізі көрсетілген. Осы есеп
беруде ұңғымалардың торлары мен қабаттарға әсер ету әдістері бойынша
әртүрлі болатын игерудің үш нұсқасы қарастырылған және жүзеге асыруға
үшінші нұсқа ұсынылған.
2. Стратиграфия
Боранқұл кен орны екі қанатты тұз күмбезді құрылымға жатқызылады.
Ауданы бойынша іздеу-барлау және пайдаланушы ұңғылар төрттік шөгінділерден
бастап пермотриас шөгінділеріне дейін қабаттар ашылды.
Боранқұл алабындағы іздеу-барлау және пайдалану ұңғыларынан алынған
керннің параметрлері және каротаж материалдарын зерттеу, сонымен қатар
Қосшағыл және Айранкөл көршілес құрылымдарымен салыстыру нәтижесіде қиманың
стратиграфиясы және литологиялық сипаттамасы нәтижесі анықталды.
Боранқұл күмбезіндегі мұнай мен газдың барланған қойнауқаттары
оңтүстік-шығыс қанатындағы антиклинальды құрылымын құрайтын төменгі бор
шөгінділерімен байланыс түзеді. Төменгі бор қабатында жеті өнімді горизонт
ерекшеленген: І-альбтік мұнайлы,аралық альбтік мұнайлы, ІІ-альбтік мұнайлы,
апт-неокомдық газмұнайлы, І-неоком мұнайлы, ІІ-неоком І-қабат газмұнайлы,
ІІ-қабат газды, ІІІ-қабат газмұнайлы, ІІІ-неком газмұнайлы.
Өнімді горизонттардың жатыс тереңдіктері:альбтік горизонт 660-682 м,
апт-неокомдік горизонттар 927м, неокомдік горизонт 1028-1111м тереңдіктерде
орналасқан. Жатындар қойнауқаттық-күмбездік және қойнауқатық,литологиялық
тұрғыдан қалқаланған. Альб мұнай жатындарының биіктігі 10-16м, неоком газ
горизонтының мұнайлы бөлігінің қалыңдығы 6 м. Газ жатындарының биіктігі 11-
22м. Су-мұнай жапсары 679-877м белгілерде, газ-су жапсары 947-1090 м
белгілерде орналасқан. Өнімді қабаттың қимасы терригендік таужыныстардан
құралған,жинауыштары кеуекті.
Перьм жүйесі - Р
Төменгі бөлімі – Р1
Кунгур ярусы - Р1к
Кунгур ярусы ангидрид және тас тұзынан құралған.
Ашылған тереңдігі 694м.
Пермотриас РТ
Пермотриас жасындағы литологиялық шөгінділер өзара ауысып отыратын
құмтастар, алевролиттер, саздар, сирек құмдармен сипатталады. Құмтастар сұр
және жасылдау сұр, түйіршіктері орташа, тығыз кейде пиридтелген болып
келеді. Құмдар сұр, түйіршіктері орташа кейде сазды, ал саздары ала және
қызғылт қоңыр түсті болып келеді.
Ашылған тереңдік 140-160м.
Юра жүйесі – J
Төменгі юра – J1
Төменгі юраның тау жыныстары арасында түйіршіктері орташа және ұсақ құмдар,
құмтастар қабаттарымен және құмайытты саздар мен гравеллиттер
қабатшаларымен сипатталады. Төменгі юраның ашылған қалыңдығы 41-68м.
Орта юра – J2
Орта юра жасындағы тау жыныстары құм және саз қабатшаларының кезектесуімен
сипатталады. Құм мен құмтастар саз үстінде орналасады, саз сұр және күңгірт
сұр түсті болып келеді. Орта юраның ашылған қалыңдығы 538м.
Жоғарғы юра – J3
Литологиялық жоғары юра төменгі бөлігінде сұр түсті, өте қатты, әктас және
кремнийлі қосылыстар кезектесе орналасқан мергельмен, ал жоғарғы бөлігі
күңгірт сұр және ашық жасыл түсті, карбонатты, әлсіз алевритті саздармен
сипатталады. Жоғарғы юра тау жыныстарының ашылған қалыңдығы 79-100м.
Бор жүйесі – К
Төменгі бор бөлімі - К1
Готерив ярусы – К1g
Литологиясы тығыз емес, сұр мен жасыл-сұр түсті сазбен және қатты,ашық сұр
түсті құм мен құмтастар қабатшаларымен сипатталады. Қатпардың қалыңдығы 116-
145м.
Баррем ярусы – К1dr
Литологиясы ала түсті саздармен және қм және құмтастар қабатшаларымен
сипатталады. Қатпар қимасында үш өнімді горизонт анықталады. Қатпардың
қалыңдығы 287-319м аралығында өзгереді.
Апт ярусы – К1a
Литологиясы күңгірт сұр түсті, тіпті қара түсті, тығыз, майлы, әктас емес
саздармен сипатталады. Табанында апт-неоком өнімді горизонты орналасқан.
Қатпар қалыңдығы 60-87м.
Альб ярусы – К1a1
Сұр және күңгірт сұр түсті, тығыз саздармен және жеке құм, құмтас,
алевролиттермен сипатталады. Қатпар қимасында екі өнімді (аралық альбтік,ІІ-
альбтік) горизонт анықталған. Қатпар қалыңдығы 176-222м.
Альб-сеноман(бөлінбеген) – К1+2a1+s
Жоғарғы альб және сеноман саз бен құмтастар кезектесуімен, сонымен қатар
құм қабатшаларымен сипатталады. Табанында І-альбтік мұнайлы горизонт
анықталған. Қатпар қалыңдығы 195-249м.
Жоғарғы бор бөлімі – К2
Тұран-конъяк ярусы – К2t+k
Жасыл-сұр түсті сазды мергельмен және ақ бор,кейде пирит қосылған, қатты
әктасталған, жасыл түмті саз қабатшаларымен сипатталады,сонымен қатар
табанында фосфорлы галька орналасқан. Ярус қалыңдығы 28-43м.
Сантон ярусы – К2st
Қиманың жоғарғы және төменгі бөлігінде жасыл сұр түсті мергель және
саздардың кезектесуімен сипатталады, ал ортаңғы бөлігінде ақ бор қабаттар
орналасқан. Ярус қалыңдығы 28-43м.
Кампан ярусы – К2km
Ашық жасыл сұр түсті, тығыз, мергель сияқты,кей жерлерде құмтасты саздардан
құралған. Мергеьдер сұрғылт-ақ түсті, беріктігі орташа,құмтас қосылған
қоспа, сонымен қатар құрамында пирит кристалдары бар.Ярус қалыңдығы 73-95м.
Маастрих ярусы – К2m
Фауна қалдықтары бар негізінен ақ бордан және бор тәрізді ақшыл сұр түсті
саздардан құралған. Ярус қалыңдығы 103-118м.
Дат ярусы – К2d
Әктасты саздармен кезектесетін күңгірт және жасыл түсті мергельдермен
сипатталады. Ярус қалыңдығы 19-29м.
Палеоген жүйесі – Р
Палеоцен төменгі эоцен – Р1+Р2
Төменгі бөлігінде құмтасты және сазды материалдардың карбонатты қоспасы
бар қызыл, жасыл реңі бар, тығыз мергельдермен сипатталады. Жоғарғы
бөлігінде балық қабыршақтарының қалдықтары бар сұрғылт ақ,жасыл сұр, ақшыл
сұр түсті, тығыз мергельдерден тұрады. Ярус қалыңдығы 103м.
Неоген-төрттік қатпарлар(бөлінбеген) – N+Q
Әктасты құм алевролитті қоспадан және фауна қалдықтарынан тұратын сұрғылт
сары түсті, әртүрлі түйіршіктері, гипстелген құмдармен,күңгірт сұр, сарғыш
сұр түсті саздармен сипатталады. Қатпар қалыңдығы 35м.
3. Тектоника
Боранқұл кен орнында іздеу-барлау және пайдалану ұңғылары
бұрғыланып,неоген-төрттік тау жыныстарынан бастап кунгур ярусының галоген
шөгінділеріне дейін ашты.
Тектоникалық жағынан Боранқұл құрылымы төбесі IV шағылыстырушы горизонт
бойынща көрінетін тұз күмбезді құрылым болып табылады. Күмбездің төбе жағы
амплитудасы 400м қыратпен күрделенген.
Жобада тұз ядросы оңтүстік-батыстан бастап солтүстік-шығысқа қарай созылған
антиклинальды формалы және екі еңісі бар:солтүстік-батыс және оңтүстік-
шығыс.
Төбе жағындағы тұз жабынының ең биік нүктесі сейсмобарлау мәліметтері
бойынша 1900м, ал №1 ұңғыманы бұрғылау мәліметтері бойынша 1715м. Боранқұл
құрылымы тұз үсті тау жыныстары бойынша амплитудасы 300м екі қанатқа
бөлінген: солтүстік-батыс көтеріңкі және оңтүстік-шығысы түсіріңкі.
Солтүстік-шығыс қанаттың шегінде №3 және №5 терең іздеме ұңғылар
бұрғыланды, бірақ онда өнімді қабаттар ашылмады.
Оңтүстік-шығыс қанат F1 ығыспасына субпараллель созылатын Ғ2 субендік
созылманың тектоникалық бұзылуымен қиындайды, ол солтүстік және оңтүстік
өрістерге бөлінген, сондықтан осы қанат шегінде бор шөгінділері бойынща екі
тектоникалық экрандалған қақпандарының пайда болуына әсер етті.
Бұрғылау және сейсмикалық мәліметтерін кешенді интерпретациялау
нәтижесінде оңтүстік-батысқа қарай құлайтын радиал аз амплитудалы ығыспа
анықталды, ол оңтүстік өрісті ІІ және ІІІ шағылыстырушы горизонттары
бойынша екі блокқа бөледі: батыс және шығыс.
Оңтүстік-шығыс қанаттың шегінде альб,апт және неоком шөгінділерінде өнімді
горизонттарды ашқан іздеме-барлама ұңғылар бұрғыланды.
Оңтүстік-шығыс қанаттың перифериялық бөлігінде V горизонт бойынша
антиклиналь көтерілулерді экрандайтын аз амплитудалы көмілген тектоникалық
бұзылу білінеді. Бұл обьект юра шөгінділерінде ізденулерге жол ашады.
Боранқұл күмбезіндегі мұнай және газ қойнауқаттарының барлама
мәліметтері, Оның шығыс қанатында антиклиналь құрылым құрайтын төменгі бор
шөгінділерімен байланыс түзуде.
Құрылымның оңтүстік-шығыс қанатында іздеу-барлау және пайдалану
мақсатында бұрғылаудың мәліметтері бойынша жеті өнімді горизонт анықталды:
І-альбтік, аралық альбтік, ІІ-альбтік горизонттар мұнайлы, апт-неокомдық
газмұнайлы, І-неокомдық мұнайлы, ІІ-неокомдық горизонт І-қабат газмұнайлы,
ІІ-қабат газды, ІІІ-қабат газмұнайлы, ІІІ-неокомдық горизонттар газмұнайлы.
Қойнауқаттар қабаттық,күмбезді, иілімді суарынды режимді, аз
амплитудалы антиклиналь қатпарларының күмбезді бөліктеріне жатқызылған.
Төменде аталған горизонттардың жекеленген құрылымдары келтірілген:
І альбтік горизонт
Горизонт 21 ұңғылар арқылы ашылды және төрт блогында да өнімді болып
келеді. Горизонтқа дебиттері 1-33т\с мұнай ағыны алынған 12 ұңғыны сынаумен
өнімділігі дәлелденген мұнай қойнауқаттары жатқызылады.
І блокта 7 ұңғы бұрғыланған. Геофизикалық зерттеулер бойынша
№2,109,110,112 ұңғылар мұнайға қаныққан болып шықты. Блоктың өнімділігі
№2,110 ұңғыларын сынаумен тексерілді. Күмбездегі горизонттың жабынының
жату тереңдігі минус 671, 6м абсолют нүктесінде жатыр. І блоктың мұнай
кеніші үшін су мұнайлы түйісу геофизикалық зерттеулердің материалдары
бойынша мұнай қабатының табаны бойынша №112 ұңғысы бойынша минус 680,9 м
тереідігінде деп алынды. Кеніштің биіктігі 9,3 м, мұнайлылық ауданы 219 мың
м2 тең екендігі анықталды.
ІІ блоктың өнімділігі 7 ұңғыны сынағанда дәлелденді. Күмбездегі горизонттың
жабынының жату тереңдігі минус 669м абсолют нүктесінде орналасқан. Су мұнай
жапсары №17,103,108 ұңғыларда сыналған қабат коллекторы және өнімді қабат
табаны бойынша геофизикалық зерттеу нәтижелері негізінде 678,4м деп
қабылданды. Кеніштің қалыңдығы 9,4 м, мұнайлылық ауданы 752 мың м2 тең
екендігі анықталды.
ІІІ блок каротаж мәліметтері бойынша өнімді және №105 ұңғысын сынағанда
дәлелденді. Күмбездегі горизонттың жабынының жату тереңдігі минус 674,8м
абсолют нүктесінде орналасқан. Су мұнай жапсары сынауды ескере отырып мұнай
табаны бойынша минус 680,8м нүктесінде деп қабылданды. Қойнауқат қалыңдығы
5,8м және мұнайлылық ауданы 53 мың м2 тең екендігі анықталды.
ІV блок №9,10 ұңғылары бойынша өнімділігі дәлелденді. Күмбездегі
горизонттың жабынының жату тереңдігі минус 669м абсолют нүктесінде
орналасқан. Су мұнай жапсары №101 ұңғымасы бойынша сыналған мұнай қабатының
табаны бойынша минус 675,5м деп қабылданды. Мұнайлылық ауданы 81 мың м2
тең екендігі анықталды.
Аралық альбтік горизонт
Горизонт барлық аудан бойынша байқалады, 1-3 қабаттарымен берілген
және 21 ұңғымен ашылған. Горизонтқа ІІ блокқа жатқызылатын мұнай қойнауқаты
жатқызылады және І, ІІІ,V блоктар сулы қабаттар болып шықты.
Горизонттың өндірістік өнімділігі 5 ұңғыны сынағаннан кейін
дәлелденген. Мұнай дебиті 1,2т\тәу (108) мәнінен 20т\тәу (107) мәні
аралығында өзгеріп отырады.
Күмбездегі горизонтжабынының жату тереңдігі минус 764,7 абсолют
нүктесінде орналасқан. Су мұнай жапсары №106,108 ұңғылардағы сыналған мұнай
қабатының табаны бойынша және №8 ұңғыдағы судың жоғарғы нүктесін ескере
отырып минус 772,7м деп қабылданды.Мұнайлылық ауданы 542 мың м2 тең
екендігі анықталды.
ІІ альбтік горизонт
Горизонтқа ІІ блоктағы мұнай қойнауқаты жатқызылады. Горизонт №6,10
ұңғыларында мұнайлы, ал қалған ұңғыларда сазбен толтырылған. Мұнайдың
фонтан ағыны бар екі №6,10 ұңғыда сыналған.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 872м абсолют
нүктесінде орналасқан, Су мұнай жапсары №6 ұңғыдағы мұнай қабатының табаны
бойынша минус 881,2м деп қабылданды. Қойнауқаттың қалыңдығы 9,2м және
мұнайлылық ауданы 187 мың м2 тең екендігі анықталды.
Апт – неоком горизонт
Мұнайгаздылығы бүкіл аудан бойынша байқалады және горизонтқа І, ІІ,
ІІІ, ІV блоктарға жатқызылатын мұнайгазды мен мұнайлы қойнауқаттар
жатқызылады.
І блокка мұнайгазды кеніш жатқызылады. Өнім көлемі 5мм штуцер арқылы
№2 ұңғы бойынша мұнай дебиті 12 т\тәу және газ дебиті 14т\тәу мәндеріне
тең.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 936м абсолют
нүктесінде орналасқан. Мұнай газ жапсары №2,109,112 ұңғыларындағы мұнай
қабатының жабыны бойынша тағайындалды. Су мұнай жапсары №109, 112 ұңғылары
бойынша мұнай қабатының табаны бойынша минус 947м деп қабылданды.
Қойнауқат қалыңдығы 11м және газдылық ауданы 117 мың м2, сонымен қатар
мұнайлылық ауданы 303 мың м2 тең екендігі анықталды.
ІІ блокқа мұнайгазды кеніш жатқызылады. Өнім көлемі №6,10 ұңғылары
бойынша газ дебиті 53,4 мың м2 және мұнай дебиті 55,6 мың м2 мәндеріне
тең.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 934,3м абсолют
нүктесінде орналасқан.
Мұнай газ жапсары №102 ұңғының өнімді қабатының табаны бойынша минус
942,9м, ал су мұнай жапсары №106,104,102 ұңғыларда геофизикалық зерттеулер
мәліметтері бойынша минус 950м деп қабылданды. Кеніш биіктігі 5,7м және
газдылық ауданы 450 мың м2 , сонымен қатар мұнайлылық ауданы 705 мың м2
тең екендігі анықталды.
ІІІ және ІV блоктар мұнайлы қойнауқаттармен сипатталады. ІІІ блок
№105 ұңғы бойынша мұнайға қаныққан. Су мұнай жапсары геофизикалық
зерттеулер бойынша минус 955,2м тереңдікте деп қабылданған. Кеніштің
қалыңдығы 5,2м және мұнайлылық ауданы 37 мың м2 тең екендігі анықталды.
ІІ неоком горизонты ІІІ қабат
Қабатқа І және ІІ блокта дамыған мұнай және мұнайгазды кеніштер
жатады. І блок №2,109,112 ұңғылар қорытындысы бойынша мұнайға қаныққан
болып табылады. Қабаттың өнімділігі мұнай дебиті 30,6 т\тәу тең №109
ұңғысын сынағанда дәлелденді.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 1078м абсолют
нүктесінде орналасқан. Су мұнай жапсары №2 ұңғыда жүргізілген геофизикалық
зерттеулер мәліметтері бойынша минус 1088,5м деп қабылданған. Кеніштің
қалыңдығы 10,5м және мұнайлылық ауданы 227 мың м2 тең екендігі анықталды.
ІІ блокқа мұнайгазды кеніш жатқызылады. Газ бүркемесіндегі болуы газ
дебиті 68т\тәу тең өнім алынған №10 ұңғыны сынағанда байқалды.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 1070м абсолют нүктесінде
орналасқан. Газ мұнай жапсары №10 ұңғыны сынағанда және геофизикалық
мәліметтер бойынша минус 1082,5м деп қабылданды. Газ бүркемесінің
қалыңдығы 12м және газдылық ауданы 206 мың м2 тең екендігі анықталды. №6
ұңғыда жүргізілген геофизикалық зерттеу нәтижелері бойынша су мұнай жапсары
минус 1086,6м деп қабылданды. Мұнайлы кеніштің қалыңдығы 4,6м және
мұнайлылық ауданы 438 мың м2 тең екендігі анықталды.
ІІІ неоком горизонт
Горизонтқа І және ІІ блоктарлы дамыған мұнай газды кеніштер
жатқызылады. І боктың өнімділігі мұнай дебиті 56,9 т\тәу №112 ұңғыдан
алыңған өнім бойынша қорытындыланды.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 1126м абсолют
шамасында орналасқан. Кәсіптік геофизикалық зерттеулер №110 ұңғысының
қорытындысы бойынша газ мұнай жапсары минус 1128м және су мұнай жапсары
минус 1137,7м деп қабылданды. Газ бүркемесінің қалыңдығы 2м және мұнай
қабатының қалыңдығы 9,6м тең, сонымен қатар газдылық ауданы 41 мың м2
жәнемұнайлылық ауланы 251 мың м2 тең екендігі анықталды.
ІІ блокқа мұнайгазды кеніштер жатқызылады. Газ бүркемесінің болуы газ
дебиті 70,2 т\тәу тең өнім алынған №10 ұңғыны сынағанда байқалды.
Күмбездегі горизонт жабынының жату тереңдігі минус 1121м абсолют нүктесінде
орналасқан. Газ мұнай жапсары геофизикалық мәліметтер бойынша минус
1131,6м деп қабылданды. Газ бүркемесінің қалыңдығы 10,6 м және газдылық
ауданы 380мың м2 тең екендігі анықталды. 5мм штуцер арқылы №6 ұңғыдан мұнай
дебиті 25,4 т\тәу және газ дебиті 18,2т\тәу алынған өнім алынды.
Геофизикалық зерттеу нәтижелері бойынша су мұнай жапсары минус 1136,2м деп
қабылданды. Мұнайлы кеніштің қалыңдығы 4,6м және мұнайлылық ауданы 438 мың
м2 тең екендігі анықталды.
4. Мұнайгаздылығы
Боранқұл кен орнының оңтүстік-шығыс қанатының антиклиналь құрылымын
құрайтын төменгі бор жүйесінде мұнай мен газ кеніштері шоғырланған. Төменгі
бор қабатында жеті өнімді горизонт ерекшеленген:
І-альбтік мұнайлы, аралық альбтік мұнайлы, ІІ-альбтік мұнайлы,апт-неокомдық
газмұнайлы, І-неоком мұнайлы, ІІ-неоком І-қабат газмұнайлы, ІІ-қабат газды,
ІІІ-қабат газмұнайлы, ІІІ-неком газмұнайлы.
І-альбтік горизонтты 1-4 коллектор қабаттармен сипатталады. Тиімді
қалыңдығы 1,8м-ден 15-ге дейін өзгеріп отырады, мұнайға қаныққан қабат
2,2м-ден 5м-ге дейін өзгеріп отырады. Керн бойынша анықталған коллектордың
өткізгіштігі орта есеппен 1,10мкм2 құрайды. Керн бойынша кеуектілік 0,28
бірлік көлемінде, ал геофизикалық зерттеулер бойынша 0,272 бірлік көлемінде
екендігі анықталды.
Аралық альбтік горизонты бүкіл ауданы бойынша өнімді және өнімді
қабат 1-3құмды қабаттармен берілген. Жалпы тиімді қабат қалыңдығы 1,6м-ден
10,5м-ге дейін өзгереді, ал мұнайға қаныққан қабат 1м-ден 5,6м-ге дейін
өзгеріп отырады. Керн бойынша анықталған коллектордың өткізгіштігі орта
есеппен 0,421мкм2 құрайды. Керн бойынша кеуектілік 0,35 бірлік көлемінде,
ал геофизикалық зерттеулер бойынша 0,28 бірлік көлемінде екендігі
анықталды.
ІІ альбтік горизонтының тиімді қабат қалыңдығы 1,2м-ден 6,6м-ге
дейін, мұнайға қаныққан қабат 4,2м-ден 6,6м-ге дейін өзгеріп отырады. Керн
бойынша анықталған коллектордың өткізгіштігі отра есеппен 0,171мкм2
құрайды. Керн бойынша кеуектілік 0,27бірлік көлемінде,ал геофизикалық
зерттеулер бойынша 0,29 бірлік көлемінде екендігі анықталды.
Апт-неоком горизонтының жалпы тиімді қабат қалыңдығы 3,2м-ден 24,2м-
ге дейін өзгереді және мұнайға қаныққан қабат 1,8м-ден 7м-ге дейін, ал
газға қаныққан қабат 1,4м-ден 7,2м-ге дейін өзгеріп отырады. Керн бойынша
анықталған коллектордың өткізгіштігі орта есеппен 0,471 мкм2 құрады, ал
зерттеулер негізінде 0,589 мкм2 тең екендігі анықталды. Геофизикалық
зерттеулер бойынша және керн бойынша кеуектілік 0,27 бірлік көлемінде
екендігі анықталды.
І неоком горизонтының жалпы тиімді қабат қалыңдығы 1м-ден 20м-ге
дейін өзгеріп және мұнайға қаныққан қабат 9м-ден 10м-ге дейін өзгеріп
отырады. Керн бойынша анықталған коллектордың өткізгіштігі орта есеппен
1,1013 мкм2 құрады, ал зерттеулер негізінде 0,907мкм2 тең екендігі
анықталды. Керн бойынша кеуектілік 0,13 бірлік көлемінде, ал геофизикалық
зерттеулер бойынша 0,28 бірлік көлемінде екендігі анықталды.
ІІ неоком горизонтының І қабатының жалпы тиімді қабат қалыңдығы 2,2
м-ден 14м-ге дейін өзгереді және мұнайға қаныққан қабат 2,8м-ден 7,2м-ге
дейін, ал газға қаныққан қабат 1,4м-ден 7,2м-ге дейін өзгеріп отырады. Керн
бойынша анықталған коллектордың өткізгіштігі орта есеппен 0,036 мкм2
құрады,ал зерттеулер негізінде 0,053 мкм2 тең екендігі анықталды. Керн
бойынша кеуектілік 0,15 бірлік көлемінде, ал геофизикалық зерттеулер
бойынша 0,28 бірлік көлемінде екендігі анықталды.
ІІ неоком горизонтының ІІ қабатында газ кеніштері шоғырланған. Өнімді
горизонт 1-2 құмды қабаттармен берілген. Тиімді газға қаныққан қабат 1,4-
8,8м шегінде өзгеріп отырады. Керн бойынша анықталған коллектордың
өткізгіштігі орта есеппен 0,066 мкм2 құрады, ал зерттеулер негізінде
0,061мкм2 тең екендігі анықталды.
ІІ неоком горизонтының ІІІ қабатының жалпы тиімді қабат қалыңдығы
0,8 м-ден 6,6м-ге дейін өзгереді және мұнайға қаныққан қабат 1м-ден 5м-ге
дейін, ал газға қаныққан қабат 1,4м құрайды. Геофизикалық зерттеулер
бойынша кеуектілік 0,26 бірлік көлемінде екендігі анықталды және мұнайға
қанығуы 0,68 бірлік көлемінде екендігі анықталды.
ІІІ неоком горизонты 1-5 құмды қабатпен сипатталады. Горизонттың
жалпы тиімді қабат қалыңдығы 6м-ден 12м-ге дейін өзгереді және мұнайға
қаныққан қабат 1м-ден 4,6м-ге дейін, ал газға қаныққан қабат 1м-ден 10м-ге
дейін өзгеріп отырады. Керн бойынша анықталған коллектордың өткізгіштігі
орта есеппен 0,519мкм2 құрады, ал зерттеулер негізінде 0,756мкм2 тең
екендігі анықталды. Геофизикалық зерттеулер бойынша 0,34 бірлік көлемінде
және керн бойынша кеуектілік 0,29 бірлік көлемінде екендігі анықталды.
5. Сулылығы
Кен орын бойынша альб-сеноман,апт-неоком,неоком қатпарлары мен төменгі
юра жүйесінің қабаттық сулары негізінен толықтай зерттелген болып
саналады.
Альб-сеноман қатпарының сулары №1,2 ұңғылардан алынған 2 сынама
арқылы зерттелінді.Судың минералицациясы 8,3-29,8г\л және меншікті салмағы
1,0044-1,0197г\см3 шегінде өзгеретіні қорытындыланды. Су құрамында келесі
микрокомпоненттер анықталды: йод 0,97-6,34мг\л, бром 9,83-14,31мг\л,
аммоний 5мг\л,барий 1мг\л және бор қышқылы 12,67-26,48мг\л. Су тұтқырлығы
0,9мПа\с.
Альбтік горизонттың сулары 3 сынама арқылы зерттелінді.Судың
минералицациясы 119,3-230,9г\л және меншікті салмағы 1,0812-1,1584г\см3
шегінде өзгеретіні қорытындыланды. Су құрамында келесі микрокомпоненттер
анықталды: йод 3,81-10,37мг\л,бром 119,7-234,7мг\л. Су тұтқырлығы 1-
1,4мПа\с.
Апт-неоком горизонтының сулары №6,7 ұңғылардан алынған 4 сынама
арқылы зерттелінді. Судың минералицациясы 135,3-160,9 г\л шегінде
өзгеретіні қорытындыланды. Су құрамында келесі микрокомпоненттер анықталды:
йод 2,9-5,9мг\л, бром 92,5-165,7мг\л, аммоний 10-30мг\л.
Неоком горизонтының сулары 2 сынама арқылы зерттелінді. Судың
минералицациясы 115,06-162,5г\л шегінде өзгеретіні қорытындыланды. Су
құрамында келесі микрокомпоненттер анықталды : йод 2,49-12,45мг\л, бром
75,2-137,4мг\л, бор қышқылы 9,75-23,93мг\л. Су тұтқырлығы 0,8-1мПа\с.
Орта юра жүйесінің сулары №4,5 ұңғылардан алынған 2 сынама арқылы
зерттелінді. Судың минералицациясы 188,9-217,5г\л шегінде өзгеретіні
қорытындыланды. Су құрамында келесі микрокомпоненттер анықталды: йод 2,85-
18,9мг\л, бром 58,42-187,56мг\л,аммоний 10мг\л және бор қышқылы 11,34мг\л.
Төменгі юра жүйесінің сулары №4 ұңғыдан алынған сынама арқылы
зерттелінді. Судың минералицациясы 238,7г\л және меншікті салмағы 1,1580
г\см3 шегінде өзгеретіні қорытындыланды. Су құрамында келесі
микрокомпоненттер анықталды: йод 3,5мг\л, бром 147,7мг\л, аммоний 45мг\л
және бор қышқылы 17,9мг\л.
Пермотриас қатпарының сулары №3,4 ұңғылардан алынған 2 сынама арқылы
зерттелінді. Судың минералицациясы 199,4-228,9г\л және меншікті салмағы
1,1337-1,1504г\см3 шегінде өзгеретіні қорытындыланды. Су құрамында келесі
микрокомпоненттер анықталды: йод 6,97-10,3мг\л,бром 65,36-158,86мг\л, бор
қышқылы 12,86-109,8мг\л.
Кунгур қатпарының сулары №4 ұңғыдан алынған сынама арқылы
зерттелінді. Судың минералицациясы 204,6г\л және меншікті салмағы
1,1382г\см3 шегінде өзгеретіні қорытындыланды. Су құрамында келесі
микрокомпоненттер анықталды: йод 4,65мг\л, бром 126,5мг\л және бор қышқылы
18,71мг\л.
Сонымен қарастырылған қабат сулары құрамы бойынша біртипті және
қатты, тұзды болып келеді,сонымен қатар Пальмер жіктелуі бойынша ІІІ класқа
жатқызылады. Сулин жіктелуі бойынша қабат суы хлоркальцийлі типті және
хлорид тобына, натрий топтамасына жатқызылатыны анықталды.
6. Кен орын мұнайы мен газының құрамы мен қасиеттері
Кен орынды сынау және бұрғылау жұмыстары барысында жер беті
жағдайында мұнайдың 27 сынамасы алынып, зерттелінді.
І альбтік горизонттың мұнайы 14 сынама бойынша зерттелінді. Мұнай
тығыздығы 0,8544г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы шайыр
мөлшері 28,7%, парафин 0,82%, күкірт 0,21% мөлшерін құрады. 200C
температура кезіндегі мұнайдың кинематикалық тұтқырлығы 303,37мм2\с
екендігі, ал 500C температурада 55,31мм2\с екендігі анықталды. Бастапқа
қайнау температурасы 2250C тең. Ашық фракциялардың 16,7% мөлшері 3000C
температураға қыздырғанда қайнайды. Горизонт мұнайы ауыр, жоғары шайырлы
және аз күкіртті болып келеді.
Аралық альбтік горизонттың мұнайы 4 сынама бойынша зерттелінді. Мұнай
тығыздығы 0,9029г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы шайыр
мөлшері 26%, күкірт 0,22% мөлшерін құрады. 200C температура кезіндегі
мұнайдың кинематикалық тұтқырлығы 230,5мм2\с екендігі, ал 500C
температурада 56,45мм2\с екендігі анықталды. Бастапқа қайнау температурасы
2260C тең. Ашық фракциялардың 17% мөлшері 3000C температураға қыздырғанда
қайнайды. Горизонт мұнайы ауыр,жоғары шайырлы және аз күкіртті болып
келеді.
ІІ альбтік горизонттың мұнайы 2 сынама бойынша зерттелінді. Мұнай
тығыздығы 0,8677г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы шайыр
мөлшері 7%, күкірт 0,14% мөлшерін құрады. 200C температура кезіндегі
мұнайдың кинематикалық тұтқырлығы 36,24мм2\с екендігі, ал 500C
температурада 11,04мм2\с екендігі анықталды. Бензин фракциясының 8,8%
мөлшері 2000C температурасына қаздарғанда қайнайды. Ашық фракциялардың 34%
мөлшері 3000C температураға қыздырғанда қайнайды. Горизонт мұнайы
салыстырмалы жеңіл, майлы, аз шайырлы және аз күкіртті болып келеді.
Апт-неоком горизонттың мұнайы 2 сынама бойынша зерттелінді. Мұнай
тығыздығы 0,8940г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы шайыр
мөлшері 18,5%, күкірт 0,21% мөлшерін құрады. 200C температура кезіндегі
мұнайдың кинематикалы тұтқырлығы 116,98мм2\с екендігі, ал 500C
температурада 27,46мм2\с екендігі анықталды. Бастапқа қайнау температурасы
2050C тең. Ашық фракциялардың 18% мөлшері 3000C температураға қыздырғанда
қайнайды. Горизонт мұнайы ауыр, жоғары шайырлы және аз күкіртті болып
келеді. Мұнайдағы парафин мөлшері анықталмаған.
ІІ неоком горизонтының І қабаты мұнайы 2 сынама бойынша зерттелінді.
Мұнай тығыздығы 0,8547г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы шайыр
мөлшері 12%, күкірт 0,11% мөлшерін құрады. 200C температура кезіндегі
мұнайдың кинематикалық тұтқырлығы 18,92мм2\с екендігі, ал 500C
температурада 6,95мм2\с екендігі анықталды. Бензин фракциясының 13%
мөлшері 2000C температурасына қаздарғанда қайнайды. Ашық фракциялардың 39%
мөлшері 3000C температураға қыздырғанда қайнайды. Горизонт мұнайы
тұтқырлығы төмен,майлы,аз шайырлы және аз күкіртті болып келеді.
ІІ неоком ІІ қабаты мұнайы 1 сынама бойынша зерттелінді. Мұнай
тығыздығы 0,8536г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы күкірт 0,4%
мөлшерін құрады. 200C температура кезіндегі мұнайдың кинематикалық
тұтқырлығы 18,23мм2\с екендігі, ал 500C температурада 7,19мм2\с екендігі
анықталды. Бензин фракциясының 15% мөлшері 2000C температурасына
қаздарғанда қайнайды. Ашық фракциялардың 43% мөлшері 3000C температураға
қыздырғанда қайнайды.
ІІІ неоком горизонтының мұнайы 2 сынама бойынша зерттелінді. Мұнай
тығыздығы 0,8397г\см3 тең екендігі анықталып және құрамындағы шайыр
мөлшері 6%, күкірт 0,05% мөлшерін құрады. 200C температура кезіндегі
мұнайдың кинематикалық тұтқырлығы 11,27мм2\с екендігі, ал 500C
температурада 7,87мм2\с екендігі анықталды. Бензин фракциясының 21%
мөлшері 2000C температурасына қаздарғанда қайнайды. Ашық фракциялардың 48%
мөлшері 3000C температураға қыздырғанда қайнайды. Горизонт мұнайы
жеңіл,тұтқырлығы төмен,майлы,аз шайырлы және аз күкіртті болып келеді.
Сонымен қима бойынша жоғарыдан төмен мұнайдың тығыздығы, олардың
құрамындағы шайыр, күкірт мөлшері,кинематикалық тұтқырлығы көбейетінін, ал
құрамында ашық фракция мөлшерінің азайятыны көріп отырмыз.
Боранқұл кен орны бойынша І неоком, ІІ неоком І қабат, ІІІ неоком
горизонттарының қабаттық мұнайының физико-химиялық қасиеттері үш тереңдік
сынамалар негізінде зерттелген және Қазақойл-Ембі ААҚ ЦНИЛ
зертханаларында горизонт мұнайына анализдер жүргізілді.
І неоком горизонтының қабат қысымы 10,7МПа, қанығу қысымы 6,85МПа
және қабат температурасы 400С тең екендігі анықталды. Газдық құрамы
49,04м3\т , қабаттық мұнай тығыздығы 0,7736г\см3 тең.
ІІ неоком горизонтының І қабатының қабат қысымы 11,66МПа, қанығу
қысымы 7,2МПа және қабат температурасы 420С тең екендігі анықталды. Газдық
құрамы 80,08м3\т ,қабаттық мұнай тығыздығы 0,6489г\см3 тең.
ІІІ неоком қабат қысымы 11,78МПа, қанығу қысымы 3,6МПа және қабат
температурасы 430С тең екендігі анықталды. Газдық құрамы 23,44м3\т
,қабаттық мұнай тығыздығы 0,659г\см3 тең.
Ұңғыларды сынау кезінде апт-неоком, І неоком, ІІ неоком ІІІ неоком
горизонттарынан бос газдың 8 сынамасы алынды, ал альбтік,апт-неоком,
Інеоком, ІІ неоком, ІІІ неоком горизонттарынан ілеспе газдың 23 сынамасы
зерттелінді, сонымен қатар І неоком, ІІ неоком горизонттарын газсыздандыру
кезінде 2 сынама бойынша толықтай зерттелінді.
Жалпы алғанда кен орны бойынша алынған газ компоненттік құрамы
бойынша біртипті. Анализ қорытындыларына сәйкес газдар майлы,құрғақ,
құрамындағы метанның мөлшері 87,5-96,13%, этан 1,61-4,85, пропан 0,164-
1,413%, азот 0,875-3,206% мөлшерде екендігі анықталды. Газдың тығыздығы
0,68-0,829 г\л шегінде өзгеріп, ал меншікті салмағы 0,5075-0,7054 г\см3
аралығында өзгеретіні анықталды.
Келесі 1 – кестеден кен орын мұнайының физико-химиялық қасиеттерінің
орташа мәндері туралы толық мәлімет алуға болады.
Кесте 1 – Боранқұл кен орны мұнайының физико-химиялық сиппаттамалары
№ Өлшем бірлік
1 Горизонттың жату тереңдігі М 660-1226
2 Бастапқы қабат қысымы МПа 5,9-11,2
3 Қанығу қысымы МПа 6,85
4 Газды фактор м3тн Неоком III-23,4
Неоком II-80
5 Кеуектілігі Доли ед. 0,28-0,35
6 Тығыздығы гсм3 0,8424-0,9070
7 Өткізгіштігі мкм2 0,421-1,190
8 Тұтқырлығы, темп 20˚ сст 402,1
9 Күкірт % Альб. - 0,23-0,29
Неоком. – 0,08
10 Шайыр % Альб. - 2,9-3,7
Неоком. – 6
11 Парафин % Альб. - 0,88
Неоком. – 5
1.2 Боранқұл кен орнын игерудің тарихы мен игерудің қазіргі жағдайы
1.2.1 Өндіруді жобалаудың қысқаша тарихы
Боранқұл кен орнынның құрылымы 1960-61жылдары геологиялық барлау
партиясының жүргізген гравиметриялық түсірулер нәтижесінде анықталды.
Сейсмопартия жүргізген сейсмикалық зерттеулер нәтижелері бойынша 1975 жылы
масштабы 1:50000 шағылыстырушы горизонт бойынша карта түсірілді. Картаны
тұрғызуда сейсмикалық материалдарды өңдеу және интерпретациялау нәтижелері
пайдаланылды.
1979 жылы ВолгоградНИПИнефть институтында Боранқұл ауданы бойынша
іздеу-барлау жұмыстарының жобасы құрылды. Осы жоба бойынша 1980-82 жылдары
терең бұрғылау жұмыстары жүргізіліп, яғни 5 іздеу( 1,2,3,4,5) ұңғылары
және 6 барлау (6,7,8,9,10,11) ұңғылары бұрғыланды. Іздеу-барлау
мақсатында бұрғылау арқылы төменгі бор шөгінділерінің мұнайгаздылығы
анықталды: І-альбтік, ІІ-альбтік горизонттар мұнайлы, апт-неокомдық, І-
неокомдық, ІІ-неокомдық, ІІІ-неокомдық горизонттар газмұнайлы.
Ресми түрде Боранқұл кен орны 1980 жылдан бастап ашылды деп саналады,
барлама бұрғылау жұмыстары 1983 жылы аяқталды. ПОЭН ЦНИЛ бекіткен сынама
пайдалану жобасы негізінде 1992 жылы пайдалануға берілді. Кен орын
Теңізмұнайгаз ЖШС ЦНИЛ тағайындаған технологиялық сұлба бойынша 1994
жылдан бері өндірілуде.
Іздеу-барлау мақсатында бұрғылаудың мәліметтері бойынща құрылымның
оңтүстік-шығыс қанатында 5 өнімді горизонт анықталған.. 1983жылы І-альбтік
және ІІ-альбтік мұнайлы горизонттардың қоры анықталып,бастапқы баланстық
қоры 1832мың тонна тең екендігі, ал өндірілген қор 183,3 мың тоннаны
құрады. Ал қалған горизонттар қорлары толық барланбағандықтан және
мәліметтердің жеткіліксіздігінен анықталмаған болатын.1.10.2001 жылы 12
ұңғыны бұрғылау нәтижелері бойынша Қазмұнайгаз АҚ Боранқұл кен орны
бойынша мұнай мен газ қорынының есебі бекітілді. Осы ұңғылар бойынша
қосымша ақпарат қойнауқаттың геологиялық моделін,параметрлері мен
флюидтердің сипаттамаларын анықтауға мүмкіндік берді.
Боранқұл кен орнының оңтүстік-шығыс қанатының антиклиналь құрылымын
құрайтын төменгі бор жүйесінде мұнай мен газ кеніштері шоғырланғандығы
анықталды. Төменгі бор қабатында жеті өнімді горизонт ерекшеленген: І-
альбтік мұнайлы, аралық альбтік мұнайлы, ІІ-альбтік мұнайлы, апт-неокомдық
газмұнайлы, І-неоком мұнайлы, ІІ-неоком І-қабат газмұнайлы, ІІ-қабат газды,
ІІІ-қабат газмұнайлы, ІІІ-неком газмұнайлы.
1998жылы №109 ұңғысынан неоком горизонтының мұнай кеніштерінің
қарқынды түрде өнім алынды, яғни мұнай қорын 22мың тоннаны құрады. Неоком
өнімді горизонтының қорын ескерсек жалпы баланстық қор 1854 мың тоннаны
құрады, ал өндірілген қор 205мың тоннаға тең екендігі анықталды.
1.2.2 Боранқұл кен орны игерілуінің жалпы ағымдағы жағдайына қысқаша
талдау
Мұнай-газ өндіру басқармасының пайдалану қоры 356 ұңғыманы құрайды.
346 ұңғыма нақты жұмыс барысында, олардың ішінде фонтанды әдіспен
игерілетін 4 ұңғыма да, ал қалғандары терең сорапты-компрессорлы әдіспен
игерілуде.
Боранқұлда күні бүгін 25 ұңғы қазылған. Боранқұл кен орны- нақты
жұмыс барысындағы 17 ұңғымалар бойынша мұнай өндірудің орташа тәуліктік
көрсеткіші 144,3 тонна мұнай, 308,5 тонна ілеспе су және сулануы 71,9
пайыз. 2004 жылмен салыстырғанда тәуліктік мұнай өндіру 55,2 тоннаға, су
өндіру 97,52 тоннаға көбейген, ал сулану дәрежесі 2,6 пайызға көтерілген.
Мұнай өндіру көрсеткішінің күрт өсуі неоком горизонтының №113ұңғымасының
фонтанды әдіспен игерілуі мен ІІ альб горизонтының №10 ұңғымасының күрделі
жөндеуден кейін игеруге қосылуы нәтижесінде.
Маңғыстаумұнайгаз мұнай-газ өндіру басқармасына 2005 жыл жемісті
болды. Өйткені мұнайшылар жыл қорытындысы бойынша жоспардағы 251,1 мың
тонна мұнайдың орнына 252,6 мың тонна мұнай өндіріп, жоспар 100,6 пайызға
орындалды. Барлық айдалған мұнай 1-ші топты сапаны көрсетті. Басқарманың
2006 жылға қабылдаған межесі биік. Мұнайшыларға 247 мың тонна мұнай өндіру
көзделіп отыр. Биылғы қаңтар айында жоспарланған 20300 тонна мұнай орнына
20350 тонна мұнай өндірілді. Сондай-ақ мұнай өндіру көрсеткіші 100,2
пайызға орындалды.
Маңғыстаумұнайгаз мұнай-газ өндіру басқармасына қарасты кен
орындарының алдыңғы қатарлары ескірді. Кейбіреуінің жарты ғасырлық тарихы
бар. Бірақ соған қарамастан, ішкі мүмкіндіктерді сарқа пайдаланып,
ұңғыларға әртүрлі қосымша шаралар жүргізілуде. Мәселен, 2005 жыл барлығы
32 ұңғыға күрделі жөндеу жасалып, жоспарланған 7100 тонна орнына 7153 тонна
мұнай өндірілген болатын. Сондай-ақ,соңғы мезгілдерде басқарма бойынша
тәжірибеге айналып келе жатырған екінші оқпан қазудан да жақсы
жетістіктерге қол жеткізілген. Осылай Боранқұл кен алаңынан екі ұңғыға
(№104,105) екінші оқпан қазылып, барлығы 7000 тонна мұнай өндірілген
болатын. Бұл жұмыстар жалғасын тауып, Боранқұл кен алаңында №101 ұңғыға
екінші оқпан қазылуда. Боранқұл кен алаңының №110 ұңғымасына күрделі жөндеу
жүргізілуде.
2005 жылдың өндірістік бағдарламасы бойынша барлығы 5 жаңа мұнай
өндіру ұнғысын қазу жоспарланған, соның ішінде 3 мұнай ұнғысы Боранқұл кен
алаңынан (№201,203,205) және 2 мұнай ұнғысы Қисымбай (№75,82) кен алыңынан
еді. Бұл ұнғылардан барлығы 2 756,8 тонна мұнай алуға қол жеткізілген.
Сондай-ақ жылдар өте келе кен қабаттарынан өндірілетін өнімнің құрамындағы
ілеспе су мөлшерінің көбейетіндігін көпшілікке аян. Сондықтан басқармаға
қарасты кен алаңдарынан өндірілген ілеспе суды қабат қысымын бірқалыпты
ұстап отыру үшін жер астына кері айдаудың өзіндік ерекшеліктері бар.
Боранқұл, Қисымбай, Аққұдық кен алаңдарынан өндірілетін ілеспе газ осы
кен алаңдарындағы өндірістік нысандарды, жатақханалар мен операторлар
үйлерін жылытуға, асханаларға, сонымен қатар, мұнай дайындауға арналған
қыздыру пештеріне пайдаланылады екен.
Маңғыстаумұнайгаз мұнай-газ өндіру басқармасына қарасты Қосшағыл
мұнай өндіру цехы 2006 жыл басынан бері өндірістік жоспарын асыра орындап
келеді. 6 айда мұнай өндіру 100,2 пайызға орындалып, жоспардан тыс 50 тонна
мұнай артық тапсырылды. Бұл цехтағы ең жас кен орны-Боранқұл. Өткен жылдың
есебіне көз жүгіртсек, басқармада өндірілген 252,66 мың тонна өнімнің 66
мың тоннасы осы кен орнының еншісінде екен.
ҚазМұнайГазбарлау-өндіру акционерлік қоғамының 2006 жылғы 12
қаңтарда өткізілген техникалық мәжілісінде Боранқұл кен алаңынан юра
қабатына барлау ұңғысы 2006 жылы қазылады екен.
Ал енді Боранқұл кен орнының горизонттар бойынша ағымдағы жағдайына
келесідей қорытынды жасауға болады:
I – альбтік горизонт
І альбтік горизонт 9 ұңғыма (№ 1,2,4,6,7,8,9,10 и 11) бойынша ашылды.
Олардың ішінде 5 ұңғыма (№ 2,6,8,9 және 10) каротаж мәліметтеріне сәйкес
мұнайға, ал қалған ұңғымалардың суға қаныққандығы анықталды. Электрокаротаж
мәліметеріне сәйкес № 6 және 10 ұңғымаларда мұнай мен судың шекарасы
байқалды және ол абсолюттік тереңдігі минус 681 и 680м сәйкес келді. № 1,2
және 8 ұңғымада судың пайда болуы абсолюттік тереңдігі минус 679мсәйкес
келді. Сонымен СМЖ минус 679м абсолюттік тереңдік болып тағайындалды. Мұнай
жатындарының тереңдігі 10м.
Игеруге берілгеннен бері горизонттан 110,653 мың тонна мұнай және
312,020 мың тонна су алынды. 2003 жылы І альбтік горизонттан 5833 тн мұнай
мен 56324 тн су өндірілді және сулануы 90,6%.
2004. жылғы пайдалану және нақтылы қоры 10 ұңғыма.
Ұңғыманың орташа дебиті мұнай бойынша – 1,98 тн, ал су бойынша – 18,9
тн тәулігіне. № 8 ұңғымаға винттік сорап қондырылды.
Аралық альбтік
Өнімді қабат 1-3 қабаттарға сәйкес келеді.Мұнай жатындарының мүмкін
тереңдігі 1,6 және 10,5 м аралығында. Горизонттың СМЖ минус 772,7м
абсолюттік тереңдікке сәйкес келеді.
Мұнай өндірудің орташа дебиті 1,2 т\тәу мен 20 ттәу аралығында
өзгереді.
Игеруге берілгеннен бері ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz