Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштерге туризмнің әсері

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1 БӨЛІМ. ТУРИЗМДІ ДАМЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК.ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ.
1.1 Туризмнің экономиканы дамытудағы ролі және оған әсер ететін факторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.2 Халықаралық туризм және туризм экономикасы үшін негізгі макроэкономикалық көрсеткіштерді анықтау әдістемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ..11

2 БӨЛІМ. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ТУРИЗМ САЛАСЫНЫҢ ҚЫЗМЕТ ЕТУІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МЕХАНИЗМДЕРІ .
2.1 Халықаралық туризмнің дамуы және туризмнің экономиканың сфераларына тигізетін ықпалы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
2.2 Туризмнің Қазақстан экономикасындағы даму тенденциясы және осы саланы дамытудың алғышарттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 26
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27

Туризм әлемдік экономикада басты рөлдің бірін атқарады. Дүниежүзілік туристік Ұйымның деректері бойынша ол әлемдегі жалпы ұлттық өнімнің оннан бір бөлігін, халықаралық инвестицияның 11 пайыздан астамын, әлемдік өндірістің әрбір 9-шы жұмыс орнын қамтамасыз етеді. Туризм әлемдік экономиканың алдыңғы қатарлы және жедел қарқынмен дамып келе жатқан салаларының бірі. Тез қарқынмен өсуіне байланысты оны өткен жүзжылдықтың экономикалық феномені, әрі келген жүзжылдықтың болашағы зор бизнесі деп болжалуда. Бүкіләлемдік туристік ұйымның болжамы бойынша ХХI ғасырда туристік индустрияның өсуі артады және 2020 жылы әлемдегі туристік саяхаттар 1,6 биллион бірлік құрайды.
Бұл шаруашылық саласы көптеген дамыған және дамушы елдердің негізі болып табылады. әлемдік экономикаға қызмет көрсетудің жалпы өндірісі қосқан үлесі 3,5 трлн долл бағаланады.
Көптеген елдерде туризм экономиканың маңызды салаларына көлік және қатынас, құрылыс, ауылшаруашылық, халық тұтынатын тауарлар өндірісі тағы басқасы зор ықпал етеді. Бұдан туризмның өзіне бірнеше факторлар әсерін тигізеді: демографиялық, табиғи-географиялық, әлеуметті-экономикалық, тарихи, діни және саяси-құқықтық.

1.Қазақстан Республикасының “Туризм туралы” Заңы. 13 маусым,2006.
2.Биржаков М.Б. Индустрия туризма – Алматы,2003.
3. Биржаков М.Б. Введение в туризм-М-СПп Герда,1999.
4. Нысанбаев.Ә. «Қазақ энциклопедиясы» Алматы, 1998.
5.Қазақстан Республикасы Туризм және спорт министрлігінің 2011 – 2015 жылдарға арналған стратегиялық жоспары.
6. «Қазақстан туризмі 2008 – 2012» Статистикалық жинақ.
7. http://kit.gov.kz Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Туризм индустриясы комитетінің сайты.
8.Саипов А.А. Теория практика туризма Казахстана- Алматты 1999.
9. Темный Ю.В.,Темная Л.Р. Экономика туризма. Минск- 2003.
10. Сергеев М.А, Кусаинов Х.Х. Туризм экономикасы, Алматы-2012.

Пән: Туризм
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1 БӨЛІМ. ТУРИЗМДІ ДАМЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ ЖӘНЕ
ӘЛЕУМЕТТІК–ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ.
1.1 Туризмнің экономиканы дамытудағы ролі және оған әсер ететін факторлар
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2 Халықаралық туризм және туризм экономикасы үшін негізгі
макроэкономикалық көрсеткіштерді анықтау
әдістемесі ... ... ... ... ... ... . ... ... .11

2 БӨЛІМ. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ТУРИЗМ САЛАСЫНЫҢ ҚЫЗМЕТ ЕТУІНІҢ
ЭКОНОМИКАЛЫҚ МЕХАНИЗМДЕРІ .
2.1 Халықаралық туризмнің дамуы және туризмнің экономиканың сфераларына
тигізетін
ықпалы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...15
2.2 Туризмнің Қазақстан экономикасындағы даму тенденциясы және осы саланы
дамытудың алғышарттары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 0

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .26
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27

КІРІСПЕ
Туризм әлемдік экономикада басты рөлдің бірін атқарады. Дүниежүзілік
туристік Ұйымның деректері бойынша ол әлемдегі жалпы ұлттық өнімнің оннан
бір бөлігін, халықаралық инвестицияның 11 пайыздан астамын, әлемдік
өндірістің әрбір 9-шы жұмыс орнын қамтамасыз етеді. Туризм әлемдік
экономиканың алдыңғы қатарлы және жедел қарқынмен дамып келе жатқан
салаларының бірі. Тез қарқынмен өсуіне байланысты оны өткен жүзжылдықтың
экономикалық феномені, әрі келген жүзжылдықтың болашағы зор бизнесі деп
болжалуда. Бүкіләлемдік туристік ұйымның болжамы бойынша ХХI ғасырда
туристік индустрияның өсуі артады және 2020 жылы әлемдегі туристік
саяхаттар 1,6 биллион бірлік құрайды.
Бұл шаруашылық саласы көптеген дамыған және дамушы елдердің негізі болып
табылады. әлемдік экономикаға қызмет көрсетудің жалпы өндірісі қосқан
үлесі 3,5 трлн долл бағаланады.
Көптеген елдерде туризм экономиканың маңызды салаларына көлік және қатынас,
құрылыс, ауылшаруашылық, халық тұтынатын тауарлар өндірісі тағы басқасы зор
ықпал етеді. Бұдан туризмның өзіне бірнеше факторлар әсерін тигізеді:
демографиялық, табиғи-географиялық, әлеуметті-экономикалық, тарихи, діни
және саяси-құқықтық.

Курстық жұмыстың өзектілігі: Туризмнің қазіргі индустриясы табысы жоғары
және серпінді дамып келе жатқан қызмет қызмет көрсетулердің халықаралық
сауда сегменттерінің бірі болып табылады. 1999 жылы халықаралық туризмнің
үлесі экспортқа шығарылатын дүниежүзілік табыстың 8 пайызын, қызмет көрсету
секторы экспортының 37 пайызын құрады. Туризмнен түскен табыс мұнай, мұнай
өнімдері және автомобиль экспортының табысынан кейін тұрақты үшінші орында
келеді. Мұндай оң үрдіс жаңа мыңжылдықтың бас кезінде де сақталады деп
күтілуде. әлемдік туристік рыноктың дәстүрлі аудандары өзінің рекреациялық
сыйымдылығының шегіне іс жүзінде жеткендіктен, туризмнің өсуі туристер
баратын жаңа аумақтар есебінен басым дамитын болады. Осыған байланысты,
Қазақстанның әлемдік туристік рынокта өзінің лайықты орнын табуға бірегей
мүмкіндігі бар.
Курстық жумыстың мақсаты:
- туризм саласының ел экономикасына тигізетін әсерін саралау;
- мәліметтерге сүйене отырып Қазақстандағы туризм саласының даму жағдайын-
туризм жайлы жалпы түсінік беру;
- туризмға әсерін тигізетін факторларды анықтау;
- Қазақстан Республикасындағы туризм мәселелері;
- Елдегі туризмның даму динамикасы;
- Қазақстанның туристік-рекреациялық әлеуеті
- Отандық туризмның даму мүмкіндіктері және болжамы;
- Қазақстандағы туристік кластер мен жалпы туризм саласының дамуына
- туризм кластерінің ел экономикасындағы даму персективаларын бағалау.
Курстық жұмыстың міндеттері: Туризмнiң жылдам және тұрақты өсуiн, оның
қоршаған ортаға, экономиканың барлық секторлары мен қоғамның әл-ауқатына
күштi әсерiн назарға ала отырып, Үкiмет Қазақстанның ұзақ мерзiмдiк даму
бағдарламасында туристiк саланы басымдық ретiнде белгiледi. Осы Тұжырымдама
туризм саласында тұтас мемлекеттiк саясатты қалыптастыруды, Қазақстанда
қазiргi заманғы бәсекеге қабiлеттi туризм индустриясының құқықтық,
ұйымдастырушылық және экономикалық негiздерiн қалыптастыруды көздейдi.
Курстық жұмыстың ғылыми құрылымы мен көлемі: Бұл курстық жұмыс
кіріспеден,екі бөлімнен,қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер
тізімінен тұрады.

I БӨЛІМ. ТУРИЗМДІ ДАМЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ ЖӘНЕ
ӘЛЕУМЕТТІК–ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ.
1.1 Туризмнің экономиканы дамытудағы ролі және оған әсер
ететін факторлар.
Туризм әлемдік экономикада басты рөлдің бірін атқарады. Дүниежүзілік
туристік Ұйымның (ДТҰ) деректері бойынша ол әлемдегі жалпы ұлттық өнімнің
оннан бір бөлігін, халықаралық инвестицияның 11 пайыздан астамын, әлемдік
өндірістің әрбір 9-шы жұмыс орнын қамтамасыз етеді. Туризм әлемдік
экономиканың алдыңғы қатарлы және жедел қарқынмен дамып келе жатқан
салаларының бірі. Тез қарқынмен өсуіне байланысты оны өткен жүзжылдықтың
экономикалық феномені, әрі келген жүзжылдықтың болашағы зор бизнесі деп
болжалуда. Бүкіләлемдік туристік ұйымның болжамы бойынша ХХI ғасырда
туристік индустрияның өсуі артады және 2020 жылы әлемдегі туристік
саяхаттар 1,6 биллион бірлік құрайды.
Бұл шаруашылық саласы көптеген дамыған және дамушы елдердің негізі
болып табылады. Әлемдік экономикаға қызмет көрсетудің жалпы өндірісі
қосқан үлесі 3,5 трлн долл.бағаланады.
Көптеген елдерде туризм экономиканың маңызды салаларына көлік және қатынас,
құрылыс, ауылшаруашылық, халық тұтынатын тауарлар өндірісі тағы басқасына
зор ықпал етеді. Бұдан туризмның өзіне бірнеше факторлар әсерін тигізеді:
демографиялық, табиғи-географиялық, әлеуметті-экономикалық, тарихи, діни
және саяси-құқықтық.
Туризмнің қазіргі индустриясы табысы жоғары және серпінді дамып келе
жатқан қызмет қызмет көрсетулердің халықаралық сауда сегменттерінің бірі
болып табылады. 1999 жылы халықаралық туризмнің үлесі экспортқа шығарылатын
дүниежүзілік табыстың 8 пайызын, қызмет көрсету секторы экспортының 37
пайызын құрады. Туризмнен түскен табыс мұнай, мұнай өнімдері және
автомобиль экспортының табысынан кейін тұрақты үшінші орында келеді. Мұндай
оң үрдіс жаңа мыңжылдықтың бас кезінде де сақталады деп күтілуде. әлемдік
туристік рыноктың дәстүрлі аудандары өзінің рекреациялық сыйымдылығының
шегіне іс жүзінде жеткендіктен, туризмнің өсуі туристер баратын жаңа
аумақтар есебінен басым дамитын болады. Осыған байланысты, Қазақстанның
әлемдік туристік рынокта өзінің лайықты орнын табуға бірегей мүмкіндігі
бар. Бүкіләлемдік туристік ұйым БТҰ 1999 жылдың қортындысын шығарды, сонда
шет елге сапар шегетін туристер саны 657 млн. адам. Мемлекеттердің
туризмнан түскен жалпы табысы 455 млрд.долларды құрады, соның ішінде, АҚШ
75 млрд.доллар алды, 2502 доллар-Испания, 31 млрд.доллар-Италия және 24
млрд.доллар-Франция.
Қазіргі туризм еңбекшілердің жыл сайынғы ақылы еңбек демалысына
шығуымен байланысты болды, мұның өзі адамның демалуға және бос уақытын
өткізуге негізгі құқығын тану болып табылады. Ол жеке адамды, адамдар және
халықтар арасындағы өзара түсіністікті дамытудың факторына айналды.
ДТҰ, туризм жөніндегі мамандандырылған халықаралық ұйымдардың
зерттеулерінің талдауына, сондайөақ мемлекеттердің туризмді дамыту
саясатына сәйкес, туризм мемлекеттің әлеуметтік, мәдени және экономикалық
өміріне тікелей ықпал ететін қызмет ретінде түсініледі.
Әлемдегі туризмның дамуына ғылыми-техникалық прогресс, тұрғындардың өмірлік
жағдайын жақсарту, бос уақытты, демалыстарды көбейту, экономикалық және
саяси тұрақтылық тағы басқа да факторлар әсерін тигізеді.
Бүгінгі күндегі туризм – бұл әлемдік экономиканың құлдырауды білмейтін
саласы. Мамандардың есебі бойынша, орташа есеппен, бір шетелдік туристің
беретін табысын алу үшін оған барабар, шамамен 9 тонна тас көмір немесе 15
тонна мұнай немесе 2 тонна жоғары сортты бидайды әлемдік рынокқа шығару
керек. Бұл ретте, шикізат сату елдің энергия көздерін азайтады, ал туристік
өндіріс таусылмайтын ресурстармен жұмыс істейді. Шетелдік экономистердің
есебі бойынша, 100 мың турист қалада орташа есеппен екі сағат болған кезде
кемінде 350 мың доллар немесе адам басына бір сағатта 17,5 доллар жұмсайды.
Сөйтіп, шикізат сату өзіндік экономикалық тығырыққа тірелу болса, ал
туризмді дамыту – ұзақ мерзімді, экономикалық тиімді болашақ.
Туризм елдің тұтас аудандарының экономикасына белсенді әсер етеді. Туризм
саласындағы шаруашылық жүргізуші субъектілердің құрылуы және жұмыс істеуі
жол көлігін, сауданы, коммуналдық – тұрмыстық, мәдени, медициналық қызмет
көрсетуді дамытумен тығыз байланысты. Сөйтіп, туризм индустриясы басқа
экономикалық секторлардың көпшілігімен салыстырғанда, неғұрлым пәрменді
мультипликаторлық тиімділікке ие.
Қазіргі таңда туризм әлемдік экономикада басты орында және әлемдегі ең
пайда көп түсіретін бизнес түріне жатады. Сондықтан да әлемдік
шаруашылықтың бұл саласының болашағы жайлы сұрақ ең маңызды болып табылады.
Осы заманда адамдардың туристік мақсатта сапар шегуі бүкіл елді қамтыды,
осыған байланысты әр елдің адамдары арасындағы қарым-қатынас күнделікті
шындыққа айналды. Көптеген кәсіпкерлердің туризмге қызығушылық білдіруі
бірнеше факторлармен түсіндіріледі. Ең бірінші, туристік бизнеспен
айналысуды бастау үшін, көп инвестицияның қажеті жоқ. Екіншіден, туристік
нарықта ірі, орта, кіші фирмалар өзара әрекет етеді. Жоғарыда айтылған
мәселелерді талдай келе Қазақстан Республикасында туризмның дамуын,
болашағын зерттеу маңызды екендігін және Туризмның дамуына әсерін
тигізетін әлеуметтік-экономикалық факторлар тақырыбының өзектілігін көруге
болады. Осы жазба жұмысының мақсаты туризмның дамуына оң және теріс әсер
етуші факторларды зерттеу болып табылады.
Бұл мақсатқа жету үшін мына мәселелерді шешу қажет:
- туризм жайлы жалпы түсінік беру ;
- туризмге әсерін тигізетін факторларды анықтау;
- Қазақстан Республикасындағы туризм мәселелері;
- Елдегі туризмның даму динамикасы;
- Қазақстанның туристік-рекреациялық әлеуеті;
- Отандық туризмның даму мүмкіндіктері және болжамы;
Туризмдегі экономикалық маңыздылық және оның функциялық әрекеттесуі
транзиттік экономикалық шарттардың ерекше өсуімен нарық заңдарына орай
белгіленген. Нарық туризмнің дамуына қолайлы жағдайлардың бірі деп
есептелінеді. Қазақстандағы нарықтық қатынастардың қалыптасу кезеңінде
экономикалық аспектілер әлеуметтік, экологиялық және мәдени жағынан
қарағанда басым болып келеді.
Туризм экономиканың бір саласы болып қаралады, кіріс пен пайда әкелетін
және басқа да аралас салаларға дамуына ықпал етеді. Бұнымен қоса нарыққа
өту барысында іссапарлардың кеңеюін болжап, шетел инвесторлары мен
бизнесмендерге шекараның ашылуы, мемлекетаралық байланыстың жетілуі осының
барлығы туризмнің активтілігінің ұлғаюына әкеледі.
Нарықтық экономикалық жағдайда халықаралық туризм жабық қоғамды ашық
қоғамға ауыстырып, әр түрлі мемлекеттердегі адамдар арасындағы байланыс
шынайы болып қана қоймай, сонымен қатар қажетті болады. Туристік іс-әрекет
кәсіпкерлік іс-әрекетке қатысты болған соң, туризмнің алдын ала жетістікке
жету мүмкіндіктерінің басым бөлігі нарыктық экономика шарттарында жасалған.
Қорыта келгенде демографиялық жаңғырту, шығу шараларының ережесі
жеңілдетіліп, шетелдік сервистің жоғарғы сапасы отандық бағаларға қарағанда
басым бөлігі төмен болуы, туристік белсенділікті ұлғайтып және салалар
арасындағы ішкі қайта жаңғырту құрылымын жасайды. Шаруашылықтың шағын
түрлері мен ірі түрлерінің жаңадан құрастырылуы туристік нарықтың дамуына
әкеп соқтырады және олардың мақсатты түрде өзара қызмет көрсету мен кеңеюі
туризмнің сапасын көтереді.
Туризмнің мемлекеттік экономикадағы мағынасы мен рөлі мынада:
1. Туризмнің дамуы, әсіресе кіру, мемлекеттің валюта жағдайын және
төлемақы балансын жақсартуына мүмкіндік туғызады. Туризм валютаның
түсімінің қайнар көзі, олар екі деңгейде орындалады: біріншісі - турлардың
сатылуынан, екіншісі - шетелдік туристердің валюта айырбастауынан және
мемлекет ішінде тауарлар мен көрсетілетін қызметті тұтыну арқылы.
2. Туристік іс-әрекет нарығындағы маңызды қосымша реттеуші еңбек жұмыс
орындарын жасай отырып, тұрғындарды әсіресе маусымдық мерзімде
турқызметтеріне сұраныс көтерілгенде жұмысбастылықпен қамтамасыз етіледі.

Мемлекеттік инвестицияның негізігі түрлерінің ішінен келесілерді
ерекшелендіріп алуға болады: пайыздық ставкалар пайдасы бойынша пайдалы
заемдарды өзіне қосатын туристтік жобалар инвестицияларының бағасының
төмендеуі, нарық бағасынан төмен инфрақұрылым немесе жерді сату немесе
жалға беру, салықтық жеңілдік, екі жақтылық салық салудан басқа елдер
арасындағы келісім шарт көмегімен қорғау, жер салығын төмендету, тікелей
субсидия немесе шетел инвесторларын тарту мақсатымен инвестицияларға кепіл
беру. Туризмді инвестициялау - өте тәуекелді шара, өйткені қызмет түрі
экономикалық, саяси, климаттық және басқа да өзгерістерге сезімтал, олар
туристтардың келуін азайтып, туризмнан тускен пайданы кемітуі мүмкін.
Сондықтан мемлекет басқа экономикалық секторга қарағанда туристтік секторға
инвестицияларды тартуға көп күш салуы қажет.
Турбизнес кәсіпорындарында бухгалтерлік есепті жүргзгенде олардың
қызметкерлерімен дебиторлық бершегінің дұрыс ұйымдастырылуына аса зор мән
береді. Төменде турбизнес кәсіпорындарының қызметкерлерімен дебиторлық
берешек есебін ұйымдастыру схемасы көрсетілген.

1.2 Халықаралық туризм және туризм экономикасы үшін негізгі
макроэкономикалық көрсеткіштерді анықтау әдістемесі.

Осы заманғы туризм индустриалды формасы бар, ұлттық экономиканың дамуының
негізгі катализаторы болып табылатын, жаңа жұмыс орнын пайда болдыратын,
ұлттық кірістің өсуіне әсер ететін, жергілікті халықтың тұрмысын көтеретін
экономикалық құбылыс. Туризм саласында алдыңғы қатардағы шетелдің туризм
индустриясын мысалға алсақ, оған салынған инвестициялардың тез өзін өзі
ақтауының ең жоғарғы тиімділігін көреміз. Бұл дегеніңіз, туризм өзі
жетілген мемлекеттің экономикасына оң ықпалын тигізеді деген сөз.
Нарық экономикасы екі дәрежеде қызмет атқарады, ол макроэкономика және
микроэкономика болып бөлінеді, осыған сәйкес талдау да –
макроэкономика және микроэкономика деңгейінде жүргізіледі. Осылай
талдау жасаған Дж.М.Кейнстің 1936 жылғы Жұмыспен қамту, пайыз және ақшаның
жалпы теориясы деген еңбегі батыс экономистері арасында кең қолдау
тапқан. Егер де микроэкономиканың нарық жағдайындағы басты сипаты және
негізгі мақсаты – табыс табу болса, макроталдау назарында агрегатты
өлшемдер жалпы өнім, ұлттық табыс, жиынтық шығында болады да макроэкономика
қоғамдық өндірісті динамикалық өсіп-өркендеуге бейімдейді.

Ел экономикасының толығуы мен туризм бір-бірімен өзара тығыз әрекеттеседі.
- Нақты табыстың өсуі, бұл кезде тұтынушылар мол қаржыға
- Пайданың барынша тепе-тең бөлінуі, қаншалықты қолдағы табыс тепе-тең
- Валютаның тұрақтылығы, егер шетел валютасының құны тұрақты
Туризмге теріс әсер етуші факторлар болып мыналар табылады:
- Экономикалық дағдарыс құбылысы;
- Жұмыссыздықтың артуы, жалақының қысқаруы және сол сияқты т.б.;
- Валютаның тұрақсыз жағдайы, егер шетел валютасының құны
Туризм өзі орналасып, дамыған аймағының экономикасына үлкен әсер етеді.
Туризмнің экономикалық маңызы. Экономикалық жағдайы ретінде екі жағынан
қарастырылады:
- Экономикалық кешен, өрлеуі көбінде бейбіт өмір тіршіліктің процестері
- Экономикасының өрістеуінің маңызды қоздырғышы ретінде. Бұл сапасы бойынша
Кемелденген әлемдегі туризм:
- Индустриалды түрге ие;
- Жинақтауға және тасымалдауға болмайтын қызмет түрінде көрініс береді;
- Жоғары тиімділігі мен тез салым қайтарымдылығымен сипатталады;
- Жаңа аудандарда шаруашылықты игерудің негізі
- Табиғатты және мәдени құндылықтарды қорғаудың тиімді тәсілі болады;
- Адам қызметінің барлығымен, барша шаруашылық салаларымен нақты
Дамыған елдерде шетелдік туризмнен түсетін табыс қара және түсті
Туризмнен түсетін табыс туристік сапар барысындағы шығындардан құралады. Ол
Туристік шығындарға мыналар жатады:
- біртұтас жолсапар;
- демалу және турпакеттер;
- орналасу;
Макроэкономикалық үлгі — әртүрлі экономикалық құбылыстар мен үрдіс
арасында пайда болатын функционалдық байланыстарды айқындау мақсатында
құрылған жүйеленген сипаттама. Кез келген үлгі күнделікті өмірдің
оңайлатылған бейнесін көрсетеді. Себебі макроэкономикалық зерттеу жүргізуде
нақты өмірдің барлық жақтарын бір уақытта қарастыру мүмкін емес
Қазіргі заманғы экономикада туризмнің ролі тұрақты өзгеріп отыр, оның
туризм экономикаға қоғамдық өмірдің осы сферасының барлық аспектілері
бойынша өнімді өндіру, бөлу, айырбастау сферасында қоғамдық қатынастардың
белгілі бір экономикалық қызмет пен өндірістің белгілі бір салалық түрлерін
қосатын туризмді шаруашылықтың, елдің немесе аймақтың саласы ретінде
зерттейтін экономикалық туристік өнім өндірісі, оны тұтыну, бөлу,
айырбастау сферасында жүріс-тұрысын туристік экономикалық жүйенің барлық
деңгейінде шаруашылық жүргізуші субъектілердің
іргелі экономика тұрғысынан туризм көп дәрежеде әлемдік шаруашылық
процестер экономикалық құбылыс ретінде қазіргі заманғы туризм индустриалды
формаға ие; қорланбайтын және тасымалданбайтын туристік өнімдер мен
қызметтер түрінде жаңа жұмыс орындарын құрады және жаңа аймақтарды игеру
мен туризмге мамандандырылған елдер пайдасына ұлттық табыстың қайта бөліну
механизмі Ұлттық табыстың, жұмыс бастылықтың және жергілікті инфрақұрылым
мен жергілікті тұрғындардың тиімділіктің жоғарғы деңгейі мен инвестицияның
тез қайтарымдылығымен сипатталады.
Мәдени мұра мен табиғатты қорғаудың тиімді құралы адамның кез-келген
әрекеті мен шаруашылықтың барлық салаларымен үйлесімді.
Осылайша, туризм елдің экономикасына белсенді ықпал етуге қабілетті.
Қазіргі кезде экономика сфераларына туризмнің экономикалық ықпалының
моделі біршама БСҰ-ның эксперттері әлемдік туристік нарық динамикасын келсі
түрде сипаттайды: қызмет көрсету көлемінің өсу көрсеткіші орташа жылына
3,7% құрайды; өсуге негізінен азияның, шығыс, орталық және оңтүстік
Американың нарықтары туристерді қабылдаудың қолайлы шарттары Азияда
қалыптасады, басқа аймақтарда да ішкі туризм жоғарғы қарқынмен дамуды
жалғастырады.
Ұзақ мерзімді халықаралық туризм қысқа мерзімді туризмге қарағанда
туризмге сыртқы факторлардың ықпалы күшейеді: экономикалық, саяси жағдай,
қауіпсіздік туризмге едәуір ықпал етеді.
Халықаралық туризм – бұл өте күрделі және сирек кездесетін құбылыс.
Бәрімізге белгілі, мемлекттің сыртқы экономикалық байланысы айырбастың
әртүрлі нысандары арқылы іске асады: аманат кассасындағы ақша, шетелдік
салымдар, халықтардың көшіп-қонуы, мәдениет төңірегіндегі айырбас, сауда
қызмет көрсету және тағы басқалар.

Қандай да бір болмасын оның ең күрделі экономикалық іс-әрекеті сыртқы
экономкалық айырбас, жеке алғанда нәтижесі валютамен түсетін сыртқы сауда.
Халықаралық сауда сияқты халықаралық туризм экономистерді ішкі туризммен
бұрын қызықтыра бастады. Олар, туристтік қозғалыс төлем балансына тауар
айырбасы сияқты әсер етеді деген қортындыға келді. Сондықтан да,
халықаралық туризмді сыртқы экономикалық байланыстың бір түрі деп білген
жөн, яғни ол сыртқы сауданың арнайы бір түрі болады. Халықаралық туризм
халықаралық қатынастардың бір түрі ретінде шетел туристеріне кең көлемде
мәдени және рухани қажеттіліктерін өтеуге бағытталған туристтік қызметтер
көрсетеді.

Халықаралық туризм сыртқы экономикалық байланыстың бір түрі
болғанымен, бірқатар өзіндік ерекшеліктері де болады.

Халықаралық туризмде турист өзінің елінен шығып, басқа бір шетелдік елге
барады. Кеденнен өту үшін туристтік құжаттарды толтырады паспорт, виза
жасау, валюта және медициналық бақылаудан өтеді. Бұл халықаралық туризмнің
ерекшелігі болып саналады және ішкі туризмнен ең басты айырмашылығы.

II БӨЛІМ. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ТУРИЗМ САЛАСЫНЫҢ ҚЫЗМЕТ ЕТУІНІҢ
ЭКОНОМИКАЛЫҚ МЕХАНИЗМДЕРІ .
2.1 Халықаралық туризмнің дамуы және туризмнің экономиканың
сфераларына тигізетін ықпалы.
Әлеуметтік-экономикалық дамудың катализаторы болып табылатын бұл
күрделі құрылымды сала табиғатты экономикалық мақсатта тиімді пайдаланудың
негізінде адамдар өмірінің жоғары деңгейін қамтамасыз ете алады. Қазіргі
шақта туризмде ғаламдандыру процесі жүріп жатыр, оған Қазақстан да еніп
отыр.
Халықаралық туризм шетел валютасының белсенді көзі болып табылады
және де ол мемлекеттің төлем балансына әсер етеді. Халықаралық туризм
көптеген елдердің экономикасына ғана емес, соныме қатар олардың әлеуметтік-
мәдени ортасына, экологиясына да әсерін тигізеді. Ал ол өз кезегінде
туристер ағымына әсер етеді.
Халықаралық туризмнің дамуына жәрдемін тигізетін негізгі факторларды
статистикалық және динамикалық деп екіге бөлуге болады. Оның біріншісіне
жататындар: табиғи-географиялық факторлар жиынтығы. Олардың өзгермейтін
және келе бермейтін маңызы бар. Адам оны тек қана өзінің керегіне ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.