Қонақ үй шипажайлары

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
І бөлім. Көрнекті жерлер немесе республиканың туристік объектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1.1. Туризмнің инфрақұрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2. Негізгі танымдық жерлер мен туристік экскурсиялық орталықтар ... ... ... 6
1.3. Қазақстанның шипа жайларының сауықтыру және емдеу саласының қонақ үй шаруашылығындағы үлесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
ІІ бөлім. Қазақстанның шипажайлары мен санаторияларының туризмдегі ролі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
2.1. Бальнеологиялық емдеу.сауықтыру орындарының рөлі ... ... ... ... ... ... ...12
2.2. Климатологиялық емдеу.сауықтыру орталықтары ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
2.3. Балшықпен емдеу.сауықтыру орындарының туризмдегі бағалануы ... ... 21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25

Туризм елдің тұтас аудандарының экономикасына белсенді әсер етеді. Туризм саласындағы шаруашылық жүргізуші субъектілердің құрылуы және жұмыс істеуі жол көлігін, сауданы, коммуналдық тұрмыстық, мәдени, медициналық қызмет көрсетуі дамытумен тығыз байланысты. Сөйтіп, туризм индустриясы басқа экономикалық секторлардың көпшілігімен салы стырғанда, неғұрлым пәрменді мультипликаторлық тиімділікке ие. Туризмнің жылдам және тұрақты өсуі, оның қоршаған ортаға, экономиканың барлық секторларымен қоғамның әл-ауқатына күшті әсерін назарға ала отырып, үкімет Қазақстанның ұзақ мерзімдік даму бағдарламасында туристік саланы басымдық ретінде белгіледі.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Қазақстан шипажайлары мен санаторияларының туризмдегі ролі туралы баяндау.
Қазіргі кезде көптеген ғылыми зерттеулерде Қазақстан халқы көп ауыратын ауруларының түрлері анықталып, халқының жалпы денсаулығының деңгейі зерттелінді, сонымен бірге курорттық-санаториялық емдеудің кажеттілігі жағынан есеп жүргізілді. Осы зерттеулер кейіннен физиотерапия және курортология Орталық Институты қолдады. Нәтижесінде кейбір мәселелерді шешуге мүмкіндік берді.Оларға: Қазақстан халқына үшін санаториялық орындармен қамтамасыз ету; динамикалық жағынан 2000 жылға курорттық жәрдемі жағынан қажеттіліктің өсуіне болжамдық-жоспар жүргізілді.
Курстық жұмыстың мақсаты мен міндеттері: Қазақстанның бальнеологиялық емдеу-сауыққтыру орындары, климатологиялық емдеу-сауықтыру орталықтары, балықпен емдеу-сауықтыру орталықтары жайлы толық мағлұмат беру.
Курстық жұмыстың ғылыми құрылымы мен көлемі: зерттеу жұмысы кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды, пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1. Әлібеков Ж. Жанға жайлы, дертке дауа «Қазақстан».«Қазақстан» санаторийі жайында. «Парасат»-1999-11 сәуір-528б.
2. Байтанаев С. «Аты әлемге танылған «Алматы» санаториі. «Түркістан», 1998-1-7 көкек.
3. Байсақал Н.Табиғат жұмағындағы «тау самал» дертіңізге дауа, жаныңызға шипа дарытады. «Алматы ақшамы»-2003-8 шілде.
4. Бекбергенов Т., Хайбуллин Р.Р. Туристский путеводитель по Алматинской области «Жетысу - край туризма» - Талдыкорган.: Комплекс, 2002.- 68б.
5. Беленький М.С. Методика курортного грязелечения - Киев: Госмедиздат УССР, 1963.- 129 б.
6. Жорабаев М.Сарыағаш суы сырқат дауа. «Егемен Қазақстан», 2004-24 қыркүйек.
7. Замятин С.И Курорты Казахстана-Алматы.: Казгосиздат, 1962.- 263б.
8. Замятин С.И Курорты, санатории и лечебные местности Казахстана -Алматы.: Академия наук Казахской ССР, 1956.-93б.
9. Замятин С.И, Соколова А.С. Курорт Яны-Курган - Алматы.: Академия наук Казахской ССР, 1961.- 62б.
10. Ердавлетов С.Р. География туризма: история, теория, методы, практика -А.: «Атамура»,2000.- 33б.
11. Ердавлетов С.Р. Казахстан туристский - Алматы.: Кайнар, 1989.- 188б.
12. Курортное лечение / Белая Н.А, Лебедева И.П. - М.: Знание, 1978. -63б.

Пән: Туризм
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

І бөлім. Көрнекті жерлер немесе республиканың туристік
объектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4

1.1. Туризмнің
инфрақұрылымы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .4

1.2. Негізгі танымдық жерлер мен туристік экскурсиялық
орталықтар ... ... ... 6

1.3. Қазақстанның шипа жайларының сауықтыру және емдеу саласының қонақ үй
шаруашылығындағы
үлесі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10

ІІ бөлім. Қазақстанның шипажайлары мен санаторияларының туризмдегі
ролі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .12

2.1. Бальнеологиялық емдеу-сауықтыру орындарының
рөлі ... ... ... ... ... ... ...12

2.2. Климатологиялық емдеу-сауықтыру
орталықтары ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15

2.3. Балшықпен емдеу-сауықтыру орындарының туризмдегі бағалануы ... ... 21

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25

КІРІСПЕ

Туризм елдің тұтас аудандарының экономикасына белсенді әсер етеді.
Туризм саласындағы шаруашылық жүргізуші субъектілердің құрылуы және жұмыс
істеуі жол көлігін, сауданы, коммуналдық тұрмыстық, мәдени, медициналық
қызмет көрсетуі дамытумен тығыз байланысты. Сөйтіп, туризм индустриясы
басқа экономикалық секторлардың көпшілігімен салы стырғанда, неғұрлым
пәрменді мультипликаторлық тиімділікке ие. Туризмнің жылдам және тұрақты
өсуі, оның қоршаған ортаға, экономиканың барлық секторларымен қоғамның әл-
ауқатына күшті әсерін назарға ала отырып, үкімет Қазақстанның ұзақ
мерзімдік даму бағдарламасында туристік саланы басымдық ретінде белгіледі.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Қазақстан шипажайлары мен
санаторияларының туризмдегі ролі туралы баяндау.
Қазіргі кезде көптеген ғылыми зерттеулерде Қазақстан халқы көп
ауыратын ауруларының түрлері анықталып, халқының жалпы денсаулығының
деңгейі зерттелінді, сонымен бірге курорттық-санаториялық емдеудің
кажеттілігі жағынан есеп жүргізілді. Осы зерттеулер кейіннен физиотерапия
және курортология Орталық Институты қолдады. Нәтижесінде кейбір мәселелерді
шешуге мүмкіндік берді.Оларға: Қазақстан халқына үшін санаториялық
орындармен қамтамасыз ету; динамикалық жағынан 2000 жылға курорттық жәрдемі
жағынан қажеттіліктің өсуіне болжамдық-жоспар жүргізілді.
Курстық жұмыстың мақсаты мен міндеттері: Қазақстанның бальнеологиялық
емдеу-сауыққтыру орындары, климатологиялық емдеу-сауықтыру орталықтары,
балықпен емдеу-сауықтыру орталықтары жайлы толық мағлұмат беру.
Курстық жұмыстың ғылыми құрылымы мен көлемі: зерттеу жұмысы кіріспе,
негізгі бөлім, қорытынды, пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
І БӨЛІМ. КӨРНЕКТІ ЖЕРЛЕР НЕМЕСЕ РЕСПУБЛИКАНЫҢ ТУРИСТІК ОБЪЕКТІЛЕРІ
1.1 ТУРИЗМНІҢ ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫ

Қонақ үй шипажайлары - әлемдік экономиканың құлдырауды білмейтін ең
тұрақты дамып келе жатқан саласы. Өсу қарқынының жылдамдығына сәйкес туризм
ғасырдың құбылысы ретінде танылуы кездейсоқ емес. Бүгінде Қазақстанда
туризмді дамыту тұжырымдамасы бекітілд, туризмді дамытудың мемлекеттік
бағдарламасы әзірленуде, ал ең бастысы – Қазақстан Республикасының
туристік қызмет туралың Заңы қабылданды. Мұнда туризм тұңғыш рет
мемлекеттік экономикалық саласы ретінде айқындалды. Заң жүзінде туристердің
қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі нормалар бекітіліп, яғни оларды
сертификаттау қарастырылды. Туристердің алдында туристік ұйымдарының
азаматтық-құқықтық жауапкершілігі белігленіп, туристердің қоғамдық
бірлестіктері мен туристік қызмет субьектілернің, туризм саласындағы
уәкілетті органдарының іс-әрекет аясы анықталды. Жаңа Заңда туристік
қызметке жәрдемдесу және оны дамыту үшін ыңғайлы жағдай туғызу, туристік
қызметтердің басым бағыттарын қолдау, туризм үшін қолайлы ел ретінде
Қазақстан Республикасы туризміне ұнамды көзқарас қалыптастыру сияқты
мемлекеттік реттердің қағидалары бекітілген. Туристік обьектілерді
түрлендірудің қорытындысы бойынша республикада барлығы 311 туристік обьекті
жұмыс, істейді[1].
Еліміздегі туризм инфрақұрылымының даму проблемасын шешу үшін қаржы
керек екені түсінікті. Бүгінгі күнге дейін Алматы, Ақмола, Шығыс Қазақстан,
Батыс Қазақстан, Қарағанды, Қызылорда, Қостанай облыстарының Алматы
қаласының туристік ұйымдары жалпы сомасы 725 559 АҚШ доллары-ның
инвестициялық жобасын ұсынып отыр.
Қонақ үй шипажайларын дамыту үшін ұсынылған аса қызықты жобалар ішінде
Шығыс Қазақстан облысындағы Экожүйе ЖШС-нің Рахманов бұлағындағы 50
орындық туристік кешен құрылысы, Көшпенділердің туристік сызбасын
жайластыру және одан әрі дамыту обьектісі, Қызылорда облысындағы Қамбаш
ЖШС-нің Қамбаш көліндегі туристік кешен құрылысы, Алматы облысындағы
Көлсай мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорнының Көлсай, Балқаш,
Алакөл, Қапшағай көлдеріндегі демалысы аймақтарының және Шарын шатқалындағы
демалыс үйінің құрылыстары, Қостанай облысындағы Қостанайтурист ААҚ-ның
Киіз үй – отель құрылысы бар. Агенттік бұл жобаларды қаржыландыруға
отандық және шетелдік инвестицияны тартудың көздерін қарастыруда.
Беделді көтерудің негізгі шарттары – Қазақстанның туристік фирмалары
мен агенттіктердің халықаралық туристік көрмелерге, жәрмеңкелер мен
конференцияларға, оның ішінде Дүниежүзілік туристік ұйым тарапынан
өткізілетіндеріне қатысуы, сондай-ақ Қазақстан Республикасы аумағында
осыған ұқсас іс-шаралар ұйымдастыру.
Қазіргі кезде Ұлы Жібек жолының 1700 шақырымға созылған Қазақстан
аумағында туристік-рекрациялық қорларды қайта жаңғыртудың және
түрлендірудің, зерттеу жұмыстарын жүргізудің маңызы зор. Ендігі міндет –
осы игілікті іс-шараны жандандыру үшін шетелдік инвесторларды тарту керек.
Бір сөзбен айқтанда, ішкі және халықаралық туризмді одан әрі дамытуды
ынталандыру, Қазақстанның туристік бейнесін қалыптастыру жөніндегі жұмысты
күшейту мақсатында жыл сайын Алматы қаласында ұйымдастырылатын Жібек жолы
– Қазақстан халықаралық фестивалінің алдағы атқаратын жоспар-жобасы
осындай.
Екінші бір келелі мәселе – қазіргі заманғы туризм индустриясын құру
саланың, құрылымның, тетіктердің проблемаларын және туризм нарығының даму
заңдылықтарын ғылыми тұрғыдан зерделеу, сондай-ақ саланы дамытудың ғылыми
қамтамасыз ету жүйесін құру. Ол үшін ең алдымен туризмнің ғылыми-зерттеу
институтын құру күн тәртібіне қойылып отыр.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі Жоғары
аттестациялық комитетінің ғылыми мамандықтары тізбесіне Туризм
географиясы, Туризмнің педагогикасы мен психологиясы, Туризмнің
құқықтық негіздері атты жаңа ғылыми бағыттарды енгізудің қажеттігі жетті.
Егер, осы айтылғандардың бәрі алдағы екі-үш жылдың белесінде жүзеге асса,
туризм ел экономикасының тұрақты кіріспе саласына айналары хақ[2].

1.2. НЕГІЗГІ ТАНЫМДЫҚ ЖЕРЛЕР МЕН ТУРИСТІК ЭКСКУРСИЯЛЫҚ ОРТАЛЫҚТАР

Қонақ үй кәсібінде басқа экономикалық сала сияқты өзінің құрамына
бірнеше саланы қосады, олар: емдік, демалу, спорттық, танымдық және т.б.
Олардың әрқайсысы табиғи ресурстарды қолдануға қамданады.
Туристік-экскурсиялық қызмет көрсету қаладағы урбанизация мен Ғылыми
Техникалық Революцияға байланысты адамдарға психологиялық ауртпалықтың өсуі
нәтижесінде туризмнің рөлі арта түседі. Бұл адамның бос уақытын тиімді
пайдалану қозғалысы болып табылады. Психологиялық ауртпалық, қала
көшелерінен тыс жерлерде, туристік походтар мен саяхаттар арқылы жүзеге
асады. Әрдайым адам жақсы, тиімді демалса, ол белсенді түрде жұмыс істей
бастайды.
Аймақтық туристік миграция экономикалық көзқарас арқылы адамның саяхат
жасауға,демалуға қажеттілігі, - сұраныс формасы ретінде танылып, әртүрлі
қызмет көрсету кешенге деген қолданыс салдарынан адамдардың материалдық,
рухани, мәдени-танымдық қызығушылығы арта түседі. Бұл кешен әртүрлі көлік
құралдарының, қоғамдық тамақтану, музейлерге және мәдени-танымдық ұйымдар,
ойын-сауық орталығы, спорттық, емдік орталықтарды қамтиды.
Шипажайлар өзі пайда болысынан саяхат барысында көп уақыт кетірмейді,
керісінше қоғамдық қажетті уақытты жинақтайды. Аурудың азаюы салдарынан
жұмыс уақытының қоры арта түседі. Және адамның физикалық денсаулығының
күшеюі, рухани күшінің және жұмыс істеуге деген қабілетінің күшеюіне әкеп
соғады.
Қонақ үй шипажайларының қызметі де, басқа экономикалық сала сияқты
өзінің құрамына бірнеше саланы қосады, олар: емдік, демалу, спорттық,
танымдық және т.б. Олардың әрқайсысы табиғи ресурстарды қолдануға
қамданады, өзінің даму жолында техникалық және әлеуметтік инфрақұрылымға,
потенциалды анықталған еңбек ресурстарына сүйенеді және басқа да шаруашылық
салалары мен сфераларына өз әсерін тигізеді. Кез келген туризм саласы басқа
туризм салаларымен тығыз байланыста. Көп жағдайда олар бірін-бірі
қалыптастырып, толықтырып отырады. Қарым-қатынастық шаруашылық жүйесінде
туристік-экскурсиялық қызмет көрсетуді тура құқыпен қарастырады.
Қазақстанда туризмнің дамуы үшін туристік ресурстарға бай аудандар өте
көп және олар нәтижелі халық шаруашылығының саласына қосылуда. Соңғы
жылдары республикада біршама туристік шаруашылықтар құрылды, туристермен
жұмыс белсенділігі жиналуда. Әдемі, әсем, көрікті жерлерде туристік
кешендер салынды, көбінесе обылс орталықтарында комфортты туристік кешендер
жұмыс істейді. Олар кез келген уақытта қала тұрғындарын қабылдауға, қызмет
көрсетуге дайын тұрады, сонымен қатар, басқа да аудандардың қонақтарын
қабылдауда. Республикада барлығы 700 туристік кешен, 300-ге жуық туристік
қонақ үйлер кешені бар.
Әр кешен өз-өзімен қызықты әрі тартымды. Шыршалы-орманды Алтын бор
Солтүстік Қазақстан облысында, Орал өзенінің маңында, Оралдан алыс емес
жерде Орал, Қарқаралы туристік кешені – Қарағанды облысында және ол
өзінің велосипедті маршруттарымен ерекшеленеді, ол Қарқаралы таулы-орманды
оазистік жолдарымен жүргізіледі. Алтайлық бухта деп аталатын туристік
кешен Бұқтырма теңізінің жағасындағы Алтайлық орманмен Марқакөлге дейін өте
қызықты маршруттар басталып, әлемге танымал Рахмандық кілтке қарай
беттейді. Павлодар облысындағы көк көлдер жағасындағы ұмытылмас Баян ауыл
туристік кешеніне бару, өзінің жағымды әрі таза ауасымен ерекшеленеді. Іле
Алатауының көркем шатқалында Алматының туристік кешендері орналасқан.
Қазақстанда туризмнің әр түрлі саласының дамуына барлық туристік аймақтар
мен мүмкіндіктер бар: курорттар мен демалыс үйлерінде демалу, емделу,
аңшылық, соның ішінде бүркітпен, альпинизм, тау туризмі, балық аулау, салт
атты және су туризмі, вертолеттық экскурсия және халықаралық спорттық
жарыстарда этникалық туризм, негізгі қозғаушы күші – шет елдегі қазақ
оралмандары, - ғылыми, діни, профессионалдық, жанұялық, бизнес-тур,
коммерциялық туризм т.б[3].
Қазіргі кезде шипажайлы қонақ үй түрлері мен формаларын, сонымен
қатар, туристік маршруттарды да қалыптастыруға болады. Танымдық, топтық
және маршруттық туризм – міне, осы ең негізгі қалыптасқан республикалық
туристік ұйымдар. Соңғы жылдары республикадағы негізгі қызығушылық – бұл
коммерциялық туризм, соның ішінде шоп-туризм Польшаға, Қытайға, Түркияға,
Араб Әмірлігіне және т.б. Алматының өзінде шоп-туризммен айналысатын 200
ұйым мен фирма, ал жалпы республика бойынша 400 ұйым бар. Жалпы жүйеде
мемлекеттік және мемлекеттік емес туристік-экскурсиялық қызмет көрсетулерде
10 мыңға тарта адам жұмыс істеуде, бірақ республикада әлі күнге дейін
туризмнің толық жүйесі қалыптаспаған.
Қазақстандағы туризмнің төмен деңгейде дамуының себебі көп, бірақ ең
басты себебі – республиканың экономикалық және әлеуметтік даму деңгейінің
төмен болуы. Бүгінгі күні Қазақстан әлемге саяси-егеменді мемлекет болып
танылып отырғанымен, өзінің экономикалық егемендігін таныта алмай отыр.
Сонымен қатар, басқа да басты себептерді айта кеткен жөн: біріншіден,
туристік-экскурсиялық қызметтің экономикалық салалық дамуы – мемлекеттік
жоспарлық балансқа кірмеуі; екіншіден, туризмді ғылыми дамытудың жоқтығы.
Қазақстанда кешендік ғылыми болжамдар мен туризмді дамытудағы ұзақ уақыттық
жоспарлауды жүзеге асыратын ғылыми жоспардың жоқтығы; үшіншіден, туристік-
экскурсиялық қызмет көрсету саласында қалыптасқан жүйенің дайындық
кадрларының жоқтығы. Осы сұрақтарды шешіп және халықаралық туризмді дамыту
арқылы республиканың жоғарғы деңгейге көтерілуімен және жоспарлы кіріс
салдарынан төлем балансы жүзеге асады.
Географиялық зерттеулер нәтижесінде Қазақстан территориясындағы
рекреациялық аудандарды бөліп айтуға болады. Олар жағымды демалыс пен
туризмнің дамуына әсер етеді. Туризмді дамытудағы ең негізгі қолайлы
аудандар Қазақстанның шығысында орналасқан. Бұл жерде республиканың күрделі
су жүйелері қалыптасқан – Арал теңізі, Балқаш көлі, Зайсан, Алакөл,
Қапшағай және Шардара су қоймалары. Су температурасы 3-5 айға дейін шо-мылу
мен су туризміне жарамды. Осы саланы дамытуда Балқаш пен Алакөлдің алатын
орны ерекше. Қазіргі кезде бұл жерде су туризмі даму үстінде.
Шығыс пен Оңтүстік Шығыс өзінің әрқилы және кең ауқымды табиғатымен
ерекшеленіп, бір-бірімен тығыз байланыста жатқан тау жүйелері Алтай, Жоңғар
Алатауы және Тянь-Шань қалыптасқан. Бұл аудандар өзінің үлкен, көркем және
әрқилы өсімдік, жануар әлемімен ерекшеленеді.
Қазақстан туризмінің дамуына өз септігін тигізетін әртүрлі ландшафтық
өзгешеліктері бар аудандарды жатқызуға болады. Сонымен қатар, туризмнің
дамуына өз әсерін тигізетін үлкен өзен өңірлері – Орал, Сырдария, Іле,
Ертіс жатады.

1.3. ҚАЗАҚСТАННЫҢ ШИПА ЖАЙЛАРЫНЫҢ САУЫҚТЫРУ ЖӘНЕ ЕМДЕУ САЛАСЫНЫҢ ҚОНАҚ ҮЙ
ШАРУАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ ҮЛЕСІ

Қазақстан халқының материалдық және мәдени өмірінің деңгейінің өсуі,
өнеркәсіптің дамуы, Маңғышлақ түбегінің мұнай мен газ байлықтарының
меңгерілуі, тың жерлерді игеріп, жаңа шаруашылықтардың құрылыуы, сонымен
қатар ауыл шаруашылықтың басқа салаларының дамуы, қайта құру кезеңіне дейін
Қазақстан халқының санының ұдайы өсуіне әкеп соқты. Бірақ ол тек табиғи
өсімнен ғана шектелмеді, Қазақстандағы басқа жерлерден халык қоныс аударды.
Осының нәтижесінде курорттық-санаториялық емдеудің қажеттілігі өсті. Бірақ,
егер біз емдеуге қажетті ғимараттардың салыуының және халықтың түрмыс
жағдайы қажет ететін ғимараттарды салудың нәтижесін салыстырсақ емдеу
ғимараттардың, яғни санатория мен курорттардың саны халықтың кажеттілігін
қанағаттандырмайды.
Қазіргі кезде көптеген ғылыми зерттеулерде Қазақстан халқы көп
ауыратын ауруларының түрлері анықталып, халқының жалпы денсаулығының
деңгейі зерттелінді, сонымен бірге курорттық-санаториялық емдеудің
кажеттілігі жағынан есеп жүргізілді. Осы зерттеулер кейіннен физиотерапия
және курортология Орталық Институты қолдады. Нәтижесінде кейбір мәселелерді
шешуге мүмкіндік берді.Оларға: Қазақстан халқына үшін санаториялық
орындармен қамтамасыз ету; динамикалық жағынан 2000 жылға курорттық жәрдемі
жағынан қажеттіліктің өсуіне болжамдық-жоспар жүргізілді.
Осылай, Қазақстанда 1966 жылы 240 мың адам курорттық емдеуді керек
етті. Олардың қажеттіліктерін толық қанағаттандыру үшін 18 мың жылдық
санаториялық орындар керек болды. Фактілерге сүйенсек осы кезде бар болғаны
1445 жылдық және 1290 маусымдық орындар, жалпы есептегенде 2100
санаториялық орындар, ол 11,7% керекті мөлшерді құрады.
1971 жылы емдеуге қажет ететіндердің саны 280 мың адамға жетті. Ол 21
мың жылдық орындарды талап етті. Сол кезде курорттар мен санаторияларда
1782 жылдық және 675 маусымдық орындары жұмыс істеді. Яғни, 10,1 %.
1980 жылы Қазақстанда курортық емдеуді қажет ететіндер саны 330 мыңға
жетті. Олардың қажеттіліктерін толық қанағаттандыру үшін 24 мың жылдық
санаториялық орын керек еді[4].
Физиотерапия және курортология Орталық Институтының көрсеткіші бойынша
қазіргі кезде курорттық емдеуді 342 мың адам қажет етеді, бірақ қазіргі
кезде санатория және курорттық жүйелердің толығымен емдеуге мүмкіншілігі
жоқ. Осыған байланысты бірнеше рет анализ жүргізіліп, төмендегі
көрсеткіштер анықталды. (соңғы 10 жыл аралығында). Бұрынғы КСРО-ның
құрамына енген курортарда халықтың 20%-ға ғана көмек көрсетілді. Дәлірек
айтсақ: 1966 жылы - 18,7%; 1971 жылы - 19,8%; 1980 жылы - 19,8%. Ал 1990
жылдан бастап халық мүлдем мемлекеттік тарапынан емдеулік жәрдем
көрсетілмеген.
Жоғарыдағы көрсетілген көрсеткіштерге қорытынды жасасақ -Қазақстанның
халқы көбінесе шет елдерде емделуге талаптанады.
Егерде біз қазақстандық курорттарға жалпы сипаттау жасасақ, ол біздің
халқымызға тиімді және ұтымды болып келеді:
▪ Емделу жағынан жақсы нәтижеге жетуге мүмкіншілігі бар, яғни
акклиматизация және реакклиматизация қажеттіліктері төмендейді.
▪ Біздің халқымызға өте тиімді болып келеді. Әрине біздің
курорттардың тек жағымдың жақтары ғана емес, сонымен бірге
жағымсызң да бар. Оны жағымсызң деп атасақ, шынымен қажетсіз.
Дәлірек айтсақ ол біздің курорттар мен санаторияларының дамуына кері
әсер ететін процесс.

ІІ. ҚАЗАҚСТАННЫҢ ШИПАЖАЙЛАРЫ МЕН САНАТОРИЯЛАРЫНЫҢ ТУРИЗМДЕГІ РОЛІ

2.1. БАЛЬНЕОЛОГИЯЛЫҚ ЕМДЕУ-САУЫҚТЫРУ ОРЫНДАРЫНЫҢ

РӨЛІ

Бальнеологиялық (латын тілінен шыққан Balneum - шомылу мағынасын
білдіреді) -табиғи немесе арнаулы минералдық сулармен емдеу процесі.
Қазақстанның курорттарының басты факторы ол - минералдық сулар болып
табылады. Сулардың минерализациясы, химиялық активтілігі және
компаненттердің әртүрлі болғандықтан адам ағзасын емдеу процесінде
қолданудан көп ерекшеленеді.
Қазіргі кезде республикада 6 бальнеологиялық-минералдық сулар
бар.Олар:
Спецификалық компоненттері жоқ сулар - осы сулар көбінесе минерал-
данған және қүрамында ионндарының көп болуы. Осы сулардың минерализациясы 2-
5 және 2-140 гл, ал температурасы 10ӘС-қа дейін.
Күкірттісутекті сулар. Құрамында 10-15-тен 100-250 мгл күкіртті-
сутек, йод, бром және т.б. биологиялық активті элементтер кездеседі. Судың
минерализациясы 7-10 - 150 гл жетеді.
Темірі бар сулар. Құрамында 20-100 мгл темір, кремни қышқылы, кейбір
металлдарға бай су.
Бромды және йодты сулар - 15-30 – 300-320 гл минералданған,
құрамындағы бромның мөлшері (25-50; 550-650 мгл), йодтың 5-30 мгл.
Радонды сулар - оның бұлақтары Қырғызстанда (Мерек), Сары-Арқа (Күйін,
Макинск, Зерендинск) және басқа жерлерде кездеседі.
Кремнилі термалар. Құрамында 50 мгл кремний қышқылы бар су.
АРАСАН-ҚАПАЛ курорты. 1886 жылы қаланған. Талдықорған қаласынан 110
км қашықтықта, Арасан ауылында.
Биен өзенінің бойында, теңіз деңгейінен 980 метр биіктікте орналасқан.
Климаты - континентальды, құрғақ. Жаз айлары жылы, қыс айлары жұмсақ,
күз айлары құрғақ, ал көктем қысқа болып келеді. Ылғалдың орташа мөлшері -
60%.
Негізгі емделу факторы - әлсіз минералданған кремнилі, сульфатті-
хлоридтік, натрийлі, термальді (+39ӘС) құрамында -фтор және радонның
мөлшері жоғары су.
475 орынды АРАСАН-ҚАПАЛ санаториясы жыл бойы жабдықталған
корпустарға адамдарды қабылдайды. Емдеу процесінде сумен емдеу,
диагностикалық емдеу кабинеттері қолданылады. Сонымен бірге климаттық
емдеу, уқалап емдеу қолданылады.
АРАСАН-ҚАПАЛ санаторияда:
- артрит
- полиартрит
- остеохондроз
- гинекологиялық аурулар
- қанайналым жүйелерін
- дерматологиялық ауруларды
- қан тамырлары аурулары
- асқорыту мүшелерін емдейді
- қуық орындарының аурулары.
Емделуге келгендер өздерінің бальнеологиялық және физио бөлімдерінде
емделеді. Сумен емдейтін шараларға мыналар кіреді:
- душ-массаж
- душ Шарко
- циркулярлық
Массаж жасау кабинеттері жұмыс істейді, парафинозо-керитотерапия,
гинекологиялық т.б.
Емдеу курстың ұзақтығы - 24 күн, тері ауруларды емдеу үшін - 26 күн.

АҚЖАЙЫҚ шипажайы. Орал қаласынан 45 км қашықтықта Орал өзенінің
бойында орналасқан. 1989 жылдан бері жұмыс істейді.
Негізгі емдеу факторы: азминералданған хлоридті-магнилі-
натрийлі,темірлі минералды су.
Осында қанайаналым жүйесі, асқорыту жүйесі, эндокриндік жүйедегі
(диабет) аурулары емделінеді.
Жақсы жабдықталған физиобөлімі, диагностикалық лабораториясы, және
т.б. бар. Санаторий 226 орынды болып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.