Мемлекеттік құқық теориясының негіздері
Жоспар
I. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3.4
II. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5.29
1. Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік аппарат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5.29
1.1. Мемлекеттік аппараттың түсінігі және оның нысандары ... ... ... ... ... ... 5.9
1.2. Мемлекеттік аппараттың құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10.11
1.3. Мемлекеттік аппараттың ұйымдастырылуы мен қызметінің принциптері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12.18
1.4. Мемлекеттік органдардың түсінігі мен түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19.29
III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
I. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3.4
II. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5.29
1. Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік аппарат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5.29
1.1. Мемлекеттік аппараттың түсінігі және оның нысандары ... ... ... ... ... ... 5.9
1.2. Мемлекеттік аппараттың құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10.11
1.3. Мемлекеттік аппараттың ұйымдастырылуы мен қызметінің принциптері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12.18
1.4. Мемлекеттік органдардың түсінігі мен түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19.29
III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
I. Кіріспе
Қазақстан Республикасының 1995 жылы 30 тамызда қабылданған жаңа Ата Заңы еліміздің тәуелсіз, демократиялық, құқықтық, зайырлы және егеменді мемлекет белгілерін бекітіп айқындап берді. Өз дамуын кеңейте түскен мемлекетте ерекше орын алатын орган жүйесі болып мемлекеттік аппарат табылады. Конституцияда мемлекеттік аппарат тармақтарының әрқайсысына кең өкілеттік берілген. Қарастырып отырған курстық жұмыстың тақырыбы «Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік аппарат» деп аталады. Курстық жұмыстың мақсаты – мемлекеттік аппарат ұғымы, нысандары, құрылымы, принциптері туралы нақты әрі толық мазмұнын ашып беру. Мемлекеттік аппарат мемлекеттік органдардың жүйесін өзімен байланыстырады және мемлекет алдындағы мақсаттар мен міндеттерді жүзеге асыру арқылы өз қызметін айқын көрсетеді. Қандай да болмасын мемлекеттің ең негізгі құрамды элементі – бұл аппарат болып табылады. Мемлекеттік аппарат – қоғамды басқару үшін арнаулы құрылған мемлекет органдарының біртұтас жүйесі. Оның нышындары: мемлекет қоғамды басқаратын және тек қана қызметпен шұғылданатын адамдардан тұрады; мемлекеттік аппарат мекеме мен органдардың байланыс жүйесі; мемлекет органдарының қызметі ұйымдастырушылық, материалдық және әкімшілік кепілдіктермен қамсыздандырылады; мемлекеттік аппарат азаматтардың заіды мүдделері мен құқықтарын қорғау үшін құрылады. Мемлекеттік аппарат ол өзін мемлекетік орган системасы ретінде дамытады, ол арқылы мемлекет билік негізінде функциялары әртүрлі этаптарда ісін жүргізеді. Аппараттың негізгі элементі болып табылатын солыну мен функциялық негізінде объективтік және субъективтік факторлар қай мемлекеттік аппараты болса да механикалық жеке органдардың механикалық бірлестігі, ол ұйымдасқан жинақ жүйесі. Фактор санымен және орган ұйымдардың экономикалық жалпылама негіздері, шаруашылық негіздері және әртүрлі жеке меншік түрлері. Бірлескен саяси негіздер мемлекеттік органның, функциясының салына негіздерінің ортақ принциптерінің болуы мемлекеттік аппараттың құрам бөліктерінің болуы. Мемлекеттік органның мемлекеттік емес органдардың айырмашылығы: 1-ші: мемлекет еркімен іс жүргізіледі;2-ші: қызметтеріне заң нормаларына сай іске асырылып отырылуы; 3-ші: мемлекеттік аппаратты заң нормаларының қызмет бабының территориялық масштабы белгілі орны, атқаратын орны болуы және де басқа мемлекеттік орган және ұйымдаық арасындағы қатынас тәртібінің болуы;4-ші: мемлекеттік органдардың белгілі бір билігі болады, ол қасиеттер мемлекеттік емес органдар ерекшелігі болып табылады.
Қазақстан Республикасының 1995 жылы 30 тамызда қабылданған жаңа Ата Заңы еліміздің тәуелсіз, демократиялық, құқықтық, зайырлы және егеменді мемлекет белгілерін бекітіп айқындап берді. Өз дамуын кеңейте түскен мемлекетте ерекше орын алатын орган жүйесі болып мемлекеттік аппарат табылады. Конституцияда мемлекеттік аппарат тармақтарының әрқайсысына кең өкілеттік берілген. Қарастырып отырған курстық жұмыстың тақырыбы «Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік аппарат» деп аталады. Курстық жұмыстың мақсаты – мемлекеттік аппарат ұғымы, нысандары, құрылымы, принциптері туралы нақты әрі толық мазмұнын ашып беру. Мемлекеттік аппарат мемлекеттік органдардың жүйесін өзімен байланыстырады және мемлекет алдындағы мақсаттар мен міндеттерді жүзеге асыру арқылы өз қызметін айқын көрсетеді. Қандай да болмасын мемлекеттің ең негізгі құрамды элементі – бұл аппарат болып табылады. Мемлекеттік аппарат – қоғамды басқару үшін арнаулы құрылған мемлекет органдарының біртұтас жүйесі. Оның нышындары: мемлекет қоғамды басқаратын және тек қана қызметпен шұғылданатын адамдардан тұрады; мемлекеттік аппарат мекеме мен органдардың байланыс жүйесі; мемлекет органдарының қызметі ұйымдастырушылық, материалдық және әкімшілік кепілдіктермен қамсыздандырылады; мемлекеттік аппарат азаматтардың заіды мүдделері мен құқықтарын қорғау үшін құрылады. Мемлекеттік аппарат ол өзін мемлекетік орган системасы ретінде дамытады, ол арқылы мемлекет билік негізінде функциялары әртүрлі этаптарда ісін жүргізеді. Аппараттың негізгі элементі болып табылатын солыну мен функциялық негізінде объективтік және субъективтік факторлар қай мемлекеттік аппараты болса да механикалық жеке органдардың механикалық бірлестігі, ол ұйымдасқан жинақ жүйесі. Фактор санымен және орган ұйымдардың экономикалық жалпылама негіздері, шаруашылық негіздері және әртүрлі жеке меншік түрлері. Бірлескен саяси негіздер мемлекеттік органның, функциясының салына негіздерінің ортақ принциптерінің болуы мемлекеттік аппараттың құрам бөліктерінің болуы. Мемлекеттік органның мемлекеттік емес органдардың айырмашылығы: 1-ші: мемлекет еркімен іс жүргізіледі;2-ші: қызметтеріне заң нормаларына сай іске асырылып отырылуы; 3-ші: мемлекеттік аппаратты заң нормаларының қызмет бабының территориялық масштабы белгілі орны, атқаратын орны болуы және де басқа мемлекеттік орган және ұйымдаық арасындағы қатынас тәртібінің болуы;4-ші: мемлекеттік органдардың белгілі бір билігі болады, ол қасиеттер мемлекеттік емес органдар ерекшелігі болып табылады.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
1. Жоламан Қ. Д., Мұхтарова А. Қ., Тәукелев А.Н.
Мемлекет және құқық теориясы. –Алматы, ҚазМу баспа орталығы. 1999. 320б.
2. Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңы. 27б.
3. Булгакова Д.А. «Мемлекет және құқық теориясы». Оқу құралы. Алматы. «Заң әдебиеті» 2004ж. 106б.
4. Ағдарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Оқулық. – Алматы: «Наз» баспа компаниясы, 2003. 328б.
5. Қазақстан Республикасының «Парламенті және оның депутаттарының мәртебесі туралы» Конституциялық Заңы. //Егемен Қазақстан. 1995ж. 21 қазан. 3-5б.
6. Қазақстан Республикасының Конституциясы. –Алматы, «Жеті жарғы».
2000ж. 48б.
7. «Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы. //Егемен Қазақтан 1999ж. 15 мамыр. 3-4б.
8. Қазақстан Республикасының соттарының қысқаша тарихи кезеңдері. Зерттеу нәтижесі. //Тураби. 1/2001 10-11б.
9. Амандықов С.К. «Қазақстан Республикасының Конституциялық құқығы». Оқу құралы. – Астана. 2001ж. 348б.
10. Мемлекет және құқық негіздері. Оқулық. Алматы. 574б.
11. Қазақстан Республикасының «Соттар және судьялардың құқықтық жағдайы туралы» Конституциялық Заңы. //Егемен Қазақстан. 2000ж. 28 желтоқсан. 3-4б.
1. Жоламан Қ. Д., Мұхтарова А. Қ., Тәукелев А.Н.
Мемлекет және құқық теориясы. –Алматы, ҚазМу баспа орталығы. 1999. 320б.
2. Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңы. 27б.
3. Булгакова Д.А. «Мемлекет және құқық теориясы». Оқу құралы. Алматы. «Заң әдебиеті» 2004ж. 106б.
4. Ағдарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Оқулық. – Алматы: «Наз» баспа компаниясы, 2003. 328б.
5. Қазақстан Республикасының «Парламенті және оның депутаттарының мәртебесі туралы» Конституциялық Заңы. //Егемен Қазақстан. 1995ж. 21 қазан. 3-5б.
6. Қазақстан Республикасының Конституциясы. –Алматы, «Жеті жарғы».
2000ж. 48б.
7. «Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы. //Егемен Қазақтан 1999ж. 15 мамыр. 3-4б.
8. Қазақстан Республикасының соттарының қысқаша тарихи кезеңдері. Зерттеу нәтижесі. //Тураби. 1/2001 10-11б.
9. Амандықов С.К. «Қазақстан Республикасының Конституциялық құқығы». Оқу құралы. – Астана. 2001ж. 348б.
10. Мемлекет және құқық негіздері. Оқулық. Алматы. 574б.
11. Қазақстан Республикасының «Соттар және судьялардың құқықтық жағдайы туралы» Конституциялық Заңы. //Егемен Қазақстан. 2000ж. 28 желтоқсан. 3-4б.
Жоспар
I. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3-4
II. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5-2 9
1. Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік аппарат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5-29
1.1. Мемлекеттік аппараттың түсінігі және оның нысандары ... ... ... ... ... ... 5- 9
1.2. Мемлекеттік аппараттың құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10-11
1.3. Мемлекеттік аппараттың ұйымдастырылуы мен қызметінің принциптері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12-18
1.4. Мемлекеттік органдардың түсінігі мен түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19-29
III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
I. Кіріспе
Қазақстан Республикасының 1995 жылы 30 тамызда қабылданған жаңа Ата Заңы еліміздің тәуелсіз, демократиялық, құқықтық, зайырлы және егеменді мемлекет белгілерін бекітіп айқындап берді. Өз дамуын кеңейте түскен мемлекетте ерекше орын алатын орган жүйесі болып мемлекеттік аппарат табылады. Конституцияда мемлекеттік аппарат тармақтарының әрқайсысына кең өкілеттік берілген. Қарастырып отырған курстық жұмыстың тақырыбы Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік аппарат деп аталады. Курстық жұмыстың мақсаты - мемлекеттік аппарат ұғымы, нысандары, құрылымы, принциптері туралы нақты әрі толық мазмұнын ашып беру. Мемлекеттік аппарат мемлекеттік органдардың жүйесін өзімен байланыстырады және мемлекет алдындағы мақсаттар мен міндеттерді жүзеге асыру арқылы өз қызметін айқын көрсетеді. Қандай да болмасын мемлекеттің ең негізгі құрамды элементі - бұл аппарат болып табылады. Мемлекеттік аппарат - қоғамды басқару үшін арнаулы құрылған мемлекет органдарының біртұтас жүйесі. Оның нышындары: мемлекет қоғамды басқаратын және тек қана қызметпен шұғылданатын адамдардан тұрады; мемлекеттік аппарат мекеме мен органдардың байланыс жүйесі; мемлекет органдарының қызметі ұйымдастырушылық, материалдық және әкімшілік кепілдіктермен қамсыздандырылады; мемлекеттік аппарат азаматтардың заіды мүдделері мен құқықтарын қорғау үшін құрылады. Мемлекеттік аппарат ол өзін мемлекетік орган системасы ретінде дамытады, ол арқылы мемлекет билік негізінде функциялары әртүрлі этаптарда ісін жүргізеді. Аппараттың негізгі элементі болып табылатын солыну мен функциялық негізінде объективтік және субъективтік факторлар қай мемлекеттік аппараты болса да механикалық жеке органдардың механикалық бірлестігі, ол ұйымдасқан жинақ жүйесі. Фактор санымен және орган ұйымдардың экономикалық жалпылама негіздері, шаруашылық негіздері және әртүрлі жеке меншік түрлері. Бірлескен саяси негіздер мемлекеттік органның, функциясының салына негіздерінің ортақ принциптерінің болуы мемлекеттік аппараттың құрам бөліктерінің болуы. Мемлекеттік органның мемлекеттік емес органдардың айырмашылығы: 1-ші: мемлекет еркімен іс жүргізіледі;2-ші: қызметтеріне заң нормаларына сай іске асырылып отырылуы; 3-ші: мемлекеттік аппаратты заң нормаларының қызмет бабының территориялық масштабы белгілі орны, атқаратын орны болуы және де басқа мемлекеттік орган және ұйымдаық арасындағы қатынас тәртібінің болуы;4-ші: мемлекеттік органдардың белгілі бір билігі болады, ол қасиеттер мемлекеттік емес органдар ерекшелігі болып табылады.
II. Негізгі бөлім
1.Қазіргі кездегі ҚР-дағы мемлекеттік аппарат
1.1.Мемлекеттік аппараттың түсінігі және оның нысандары
Әдетте заң әдебиеттерінде мемлекет механизмі және мемлекеттік аппарат түсініктері синоним сөздер ретінде қолданылады.
Мемлекеттік аппарат өзінің мемлекет мүшелер жүйесін жүзеге асырып мемлекеттік билікті көмекпен атқарудың негізгі міндеттерінің алдында тұрған кезеңнен және өніп-өсу мақсатымен және тапсырмасын және қоғамды басқару үшін арнаулы құрылған мемлекет органдарының біртұтас жүйесі.
Мемлекеттік механизм (аппарат) - бұл құқықтық қатарда мемлекеттік билік өкілеттілігімен және ақиқаттылығымен мемлекеттік фнукцияда бөлініп беруде белгіленген мекеме және қызметтегі адамдардан құрылған мүшелік жүйесі.
Мемлекеттік аппараттың мағынасы - көпшекті және сыйымды, шынайы ұйымдастыру басқамен бірдей мазмұнды мағынасы және өзінше логикалды. Саяси жүйе қоғамымен және мағынасымен диктаруталық жүйесін дәреже мөлшерінде кең мағынадағы жекелік. Көрсеткіш мағынасы ұқсас мағынасымен мемлекеттік аппарат оған ұқсас. Мемлекеттік аппарат мағынасы - қамсыздандыру тек қана мемлекеттік мүше жүйесінде қабылдаушымен қатысу саяси өмірдегі елмен немесе жүзеге асырылу мемлекеттік билікпен, былайшы, мағыналық диктатура жүйесі мен дәрежесі және мағынасы саяси жүйемен қоғамдық қамсыздандыруды барлық жиынтық айырмашылығымен өзінше мемлекеттік және мемлекеттік емес мүшелер және ұйымдар. Мемлекеттік аппараттың мағынасына қарағанда көптігі сыйымдылығымен және кең бейнесімен, қоғамдық мағынасы диктатура жүйесін дәрежесімен және саяси жүйесімен болады. Мемлекетті механизм және мемлекеттік аппараттың мағынасы ғылыми және оқу әдебиетінің көп сұрағына байланысты шешіледі.
Мемллекет механизмі - мемлекеттік материалдық билікті, қар күштерді ұйымдастыруға қосылған әртүрлі мемлекеттік мүше, мемлекеттік аппарат мемлекеттік мүшесінің жүйесімен шектелген. Оның нышандары: мемлекет қоғамды басқаратын және қызметпен шұғылданатын адамдардан тұрады; мемлекеттік аппарат мекеме мен органдардың байланыс жүйесі; мемлекет органдарының қызметі ұйымдастырушылықты, материалдық және әкімшілік кепілдіктерімен қамсыздандырылады; мемлекеттік аппарат азаматтардың заңды мүдделері мен құқықтарын қорғау үшін құрылады. Мемлекеттік механизм және мемлекеттік аппарат ұқсас мағына секілді басталатын ұйқастық міндет орындаушы топқа мәлімет бар болу және де басқа көзқарастағы пікірлер бар.
Мемлекеттік механизм мемлекеттік аппаратпен кең мағынада, мемлекеттік аппарат мүше жүйесінде тар мағынада. Мемлекеттік мүшеде ажыратылмайтын бөлігімен өзгертілмейтін бөлігі шығып тұрады, мемлекеттік аппараттың мағынасы мен мазмұны ой салушыға маңыздылығымен байланысты, және де құралы мен мазмұнын қалыптастыруды олар толтырады.
Мемлекеттік аппараттың - едәуір дәрежеге байланысты болуына, дәрежесінің дамуына және тиімділік саяси жүйелік қоғам сапалы дәрежелік элементке кіру, олардың қарым-қатынасының арасында мемлекеттік емес мүшелерімен және ұжымдарымен даму деңгейінің салалық іс-әрекет айқын біліктілігі - мемлекеттік мүшелерден бөлек-бөлек немесе әрқайсысынан алу мемлекет материалдық және күштеулік күшімен баяндау процесінде өзінің өкілетті ұжымдықпен, мемлекеттік құрылуы жүзеге асыру мақсаты мен қаталдығы мемлекеттік әрекетпен ұйғару, дәрежелік түйінін оқшаулау мемлекеттік аппаратпен мемлекеттік мүше салыстырмалы өзіндікті бастайды.
Мемлекеттік мүшесі және ұжымынан ерекше белгісінен келесідей көрінеді:
а) жүзеге асырумен олардың қазметін қалыптастыру еркіндігі мемлекеттік атынан;
б) заң шығарушы тәртіп түрінде және тұлға әрекеті белгіленген;
в) аймақтық масштабісі, арнайы жағдайында анықтау оның орнын және рөлін мемлекеттік аппаратпен, сондай-ақ тәрітптік қарым-қатынасының мемлекеттік мүшесімен және ұйымымен заңи бекітушілік ұйымдық дәрежедегі мемлекеттік мүшесімен;
г) мемлекеттік билеу мінезімен, мемлекеттік мүшесімен өкілеттілігі.
Мемлекеттік мүше барлық тіршілік белгісімен көрінеді. Институттық формасы мемлекетік тіршілік тынысында және жүзеге асыру мемлекеттік билікпен ұжымдық түрінде бар болуы дәрежелік мемлекеттік билік мемлекеттік механизмнің (аппараттың) маңында.
Мемлекеттік азамат - жеке адамдық бостандықтан тұрады, мемлекет адамдық өлшемнен және рационалдық түсінікпен байланысты. Құқықтық тәртіптік тақырыпқа бөліну немесе басқа мемлекеттік билік өкілетті және оларды жүзеге асыру барлық мемлекеттік мүшемен және кеңсемен (заңдық, орыдаушылық, соттық және т.б., институционалдық (ұйымдасқан) топтармен (біріктіру, жиынтық) азамат бұл мағынада барлық мемлекеттік механизм (аппарат) мағынасында институционалдық - биліктің жоспарында мемлекеттік мүше, мекеме, қызмет (қызметтегі адамдар) - бұл ұйғару бөлінген мөлшермен мемлекеттік - билік құқықтық, дәрежелік бөлшегімен механизм (аппарат) билікпен. Іс-әрекет үлгісімен құқықтық тәртіпте құрастыру механизмі (аппарат) барлық мемлекеттік мүшелерді, мекемелерді, қызметкерлерді және т.б. белгіленген ұйғару және заңмен және басқа нормалық-құқықтық актпен формалық және өзінің ақтау құқықтық, тәртіптік және т.б. іс-тәртібін регпаменттеу. Бағыну принципі төмендегідей мөлшерді және жоғары тұрған иерархалдық системада мемлекеттік мүшеден құрылады. Егемнді мемлекеттік билікпен құқықтық мемлекеттік мүшемен білдіру, егеменді билікті мемлекетпен қоса бағынуды хабардарлау түрінде себебі. Берілген системада және келісу компетенциясын басқа мүшелерде, мекемелерде және қызметтегу адамдардың әрбір мүше (мекеме, қызметтегі адамдар) иерархалдық системада мемлекеттік мүше сәйкес орнымен.
Құқықтардың орындалуын білдіретін (белгіленген тәртіпке) сәйкес іс-әрекет мемлекеттік құқықтың мәнезі белгіленген құқықтық тәртіпте мемлекеттік мүшеде (мекеме, қызметтегі адамдар) өзінің кезегінде мемлекеттік билікті жүзеге асырумен құқықтық мемлекеттік мүшеде, мекемеде, қызметтегі адамдар бұл барлық және оның міндетті іс-әрекетте ұқсастығында берілген құқық.
Мемлекеттік ұжыммен (кәсіпорынмен және кеңсемен), сондай-ақ мемлекеттік емес мүшемен және ұжыммен бір жақты, мемлекеттік - билік өкілетті мемлекеттік мүшемен барлық белгісімен өзара айырмашылық өткізу жеткілікті айқын рұқсатады. Практикалық білідруде мемлекеттік - билік өкілетті мемлекеттік мүшемен заңи нормалық және жекешелік актты жүзеге асыру және оларды өте қатал сақтау талабын, мазмұнды мәліметтер актын қамтамасыз ету және қорғау талабында бұзылған жолды қолдану әрекетін тәрбиелеу, сендіру, керекті кезде іс-әрекетін мемлекеттік зорлау.
Мемлекеттік аппараттың жаңа кепілдігі негізгі формалық және жолдамалық дәстүрлі күреске қарсы аталадындар: мекемелік және қызметтіге адамдар әрқашанда формальды жетілдіру және қоғамдық әдісті, мемлкеттік бақылауды іс-әрекеттік мемлекеттік мүше қызметімен; азаматтардың құқықтық белсенділігін жоғарылату және олардың қоғамдағы ұжымда өздерінің құқықтары мен қызығушылықтарына күресі; заңдық өлшемін жігерлеті мемлекеттік аппараттың жауапты жұмыскерлердің іске асырған немесе құқықты бұзғанда; дәрежелікті жоғарылату талаптарын кәсібилікпен және әдепті сапасын құқықтық мәдениетті мемлекеттік қызметкерлермен; мемлекеттік аппаратқа мамандық кадрлар қайта дайындау, жақсарту процесіне дайындау; мемлекеттік механизм формада және іс-тәртіптік ұжымда және іс әрекеттік топтағы құқықтық даму барысы барлығында.
Мемлекет аппаратының, оның барлық бөлімшелерінің мазмұнын қоғамдық өмірдің барлық салаларының тиісті ұйымдусы мен тиімді қызмет етуін қамтамасыз етуге бағытталған басқарушылық, ұйымдастырушылық қызмет құрайды.
Бұл қызметтің нысандары көп жағдайда басқарудағы заңдар мен құқықтық механизмдердің қолданылу шамасына байланысты. Осыған сәйкес мемлекеттік аппарат қызметінің келесі нысандарын бөліп қарастыруға болады.
1.Тікелей басқарушылық - бұл ғылыми ұсыныстар жасаумен тәжірибе алмасумен байланысты, құқықтық сипатты иеленбеген қызмет түрлері;
2. Құқықтық нысандар - құқықтық заңды сипаттағы қызмет түрлері, яғни, олар барлық субьектілер үшін міндетті болып табылады және мемлекеттік міндетті салдарды туындатады. Мемлекет аппараты қызметінің негізгі құқықтық нысандарына мыналар жатады:
а) құқықшығармашылық қызмет - бұл нормативтік актілер жобаларын дайындауға, оларды қабылдау мен жариялауға байланысты қызмет;
ә) құқыққолданушы қызмет - бұл құқықтық нормаларды жүзеге асырумен байланысты қызмет;
б) құқыққорғаушы қызмет- бұл заңдардың сақталуын бақылаумен және қадағалаумен, кінәлі тұлғаларды заңды жауапкершілікке тартумен т.б. байланысты қызмет.
1.2. Мемлекеттік аппараттың құрылымы
Мемлекеттік аппараттың құрылымы және функциялану негізінде объективтік және субъективтік факторлар жатады, оның ішкі аса маңызды құрылысын, мінезін, тұлғасын және қайраткер әдісін анықтайды, едәуір себеп болады, құрылу әртүрлі құрама түйін біркелкі түйін. Әр мемлекеттің аппараты бұл оның әртүрлі мүшесінің механикалық қосындысы деп ұйымды қатал ретті біртұтас жүйе. Факторлар санына шешімді әсер болады, функциялануға және әрқашан даму мемлекеттік аппарат, біркелкі біртұтас жүйе кіреді. Экономикалық негіздің жалпылылығы, мемлекеттік мүшелердің әртүрлілігі және ұйымдардың жүйе иесі және әртүрлі жеке формдар қаражатты өкілге барлық мемлекеттік мүшенің саяси бірлігі, кеңсе және ұйым кейбір елдерде біркелкі ресми идеология, моральды - саяси және идеалы біртұтас әртүрлі бөлім қауымы, мемлекеттік аппараттың мүшесінде және ұжымдық алдында тұрған.
Мемлекеттік аппараттың ішкі құрылысы бар: олардың арасындағы қатынастар бір жүйеге біріктіріледі. Бұл жүйенің негізін экономика, саяси қарым-қатынастар, сана-сезім құрады. Осы жүйеде әрбір жүйенің өзінің орны, бір-бірімен қарым-қатынастары, қызметінің негізгі принциптері көрсетіледі.
Мемлекеттік аппарат дамуының объективтік бағыттары байқалады: бюрократизация, диффренция, профессионализмнің өсуі.
Мемлекеттік аппараттың ішкі құрылысы қатаң тәртіпті, субординацияны, олардың бір-бірімен байланысын жақсарту.
Мемлекеттік механизмнің құрылысына мемлекеттік органдар, мемлекеттік ұйымдар, қызметкерлермен, қаржы құралдары сондай-ақ мемлекет қызметін жүзеге асыруға қажетті жәбірлеу күштері жатады.
Мемлекеттік органдар әртүрлі негіздер бойынша жіктеледі:
1. Билік етуіне байланысты:
А) жоғарғы (үкіметтік)
Б) жергілікті (әкімшілік)
2. Өкілеттілігіне қарай:
А) жалпы өкілетті (үкімет)
Б) арнайы өкілетті (ішк істер министрі)
3. Билік бөлінісіне қарай:
А) заң шығарушы (парламент)
Б) атқарушы (министрліктер)
В) соттық (соттар)
4. Шешім қабылдау тәртібіне қарау:
А) алқалық (үкімет, парламент)
Б) жекелік (президент)
Бұл құрылымға мыналар кіреді.
1.Өздерінің тікелей биліктік функцияларын жүзеге асыру барысында тығыз байланыстағы және өзара бағыныстылықтағы мемлекеттік органдар;
2.Биліктік өкілеттіктерге ие емес, алайда, экономика, білім беру, мәдениет, денсаулық қорғау, ғылым т.б. салаларда жалпы әлеуметтік функцияларды атқаратын мемлекеттік мекемелер мен кәсіпорындар;
3.Басқарумен арнайы айналысатын мемлекеттік қызметшілер;
4.Мемлекеттік аппараттың қызметін қамтамасыз ету үшін қажетті ұйымдастырушылық, қаржылық және күштеу құралдары.
1.3. Мемлекеттік аппараттың ұйымдастырылуы мен қызметінің
принциптері
Мемлекеттік аппараттың тиісті түсінуі ең көп маңыздылығы принциптік ұжым және қызметшілер бастауы ойы және жағдайының негізінде жатырған. Негізгі мақсаты мен жұмысы мемлекеттік аппараттың әлеуметтік мазмұнын жабады және әдейі өмірге процесі барлық көпғасырлық әрекеттігі оқшаулаушы мемлекеттік механизм, мемлекеттік аппаратта жасалынатын прициптер мен ұйымдар және дамыту әрекеттері бір-біріне қосылады. Мемлекеттік аппарат ұйымдық іс әрекетінде бөлек шығарылады және процестік қатынаста өлшем арқылы өзгертулер көбіне елде өтіледі. Ресейде соңғы жылдары принциптердің көбінің барлығы өздері тауысылды. Ресмидің орнына басқа да принципте, жауап беруші қызығушылықпен және қажеттілік ортаға алынды. Жалпы принциптер мемлекеттік тәуелсіздік ерекшелігі бөлек және өтіп жатқан өзгертулер ұжымды, басқа елде іс-әрекеттік мемлекетік аппарат бар. Ол мынадай мағынаны білдіреді: олар барлығында жариялайды және жүзеге асырады. Жүзеге асырылумен практикалық мемлекеттік айту қиын, бәрі де ең кемінде негізгі принциптар ұжым және іс-әрекеттік мемлекеттік аппарат жариялылық, теориялық емес жүзеге асыруда. Процестік ұжымға мемлекеттік аппарат іс-әрекетке талап қоюы әртүрлі елмен пайда болып сол немесе басқа өлшемде жүзеге асырылады, бірақта жалпы принциптерді нақтыласақ жалпы талап. Саяси жылы көзбен қарайтын жоғарғы этникалық сақтау мүшелерімен парламент және шенеунікпен заң шығаруды және конституциялық принциптің тиімділігі, принциптердің арасындағы ру-тайпа принципі, атап айтатын принцип дәрежелік мемлекеттік аппаратпен. Конституциялық актта және әдеби заңдағы мәліметтер және басқа да принциптарды заң шығарушы бекітеді. Конституциялық заң шығарушыда мазмұнын тікелей арнайы шығарған. Негізгі принциптар ұжымдық іс-әрекеттер мемлекеттік аппараттың мүмкіндігіне қарап бәріне не болмаса ең керектісіне тоқталамыз. Ұжымдық және іс-әрекеттік мемлекеттік аппараттың принциптардың ішінен аталатын принцип заң шығарушы және конституциялық. Заң шығарушы конституцияда шығатын негізгі әдіс-тәсілдері мемлекеттік мүшеден және ұжымнан қызметі әртүрлі, заңи иегер емес, саяси мінезбен де қарау. Заң шығарушы тәртіпке келтіру біліктілікке қарапайым заң және маңындағы заңи акт, қарапайым іс-әрекет мемлекеттік аппарат басқа елмен заңи белгіні конституциялық жүзеге асыру барлық мемлекеттік мүшемен және міндетті адаммен, функциялық қаталдығымен іс-әрекет конституциялық сәйкестікте. Еңбек, қоғамдық ұжымдар барлық құқықпен бостандық, коррупциялық күрестің, ұжым мен кеңсемен нормалық құқықтық актты қамтамасыз етуді қатал орындаушы бағынумен мүшесін заң шығарушылық және конституциялық принципінде білдіреді.
Мемлекет қызметінің принципі: заңдылық; мемлекеттік биліктің заң шығарушы, атқарушы және сот тармақтарына бөлінуіне қарамастан, мемлекеттік қызмет жүйесінің біртұтастығы; азаматтардың құқықтарының, бостандықтарыны мен заңды мүдделерінің мемлекет мүдделері алдында басымдығы; мемлекет қызметіне кіруге, қатысуға ерікті; өз өкілеттері шегінде жоғары тұрған мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдар қабылдаған шешімдердің төменгі мемлекеттік органдар қызметшілерінің міндеттілік орындауы; мемлекеттік қызметкерлердің кәсіпқойлығы мен жоғарғы біліктілігі.
Қазіргі мемлекеттік аппараттың қызметі мынадай принциптермен реттеледі: мемлекет аппараттың ішкі құрылысы және құзыретінің нәтижелі, тиімді болуы. Ол үшін оның қызметі демократиялық, Конституциялық, заңдылық принциптерге сәйкес болуға тиіс. Мемлекеттің лауазымды адамдары, қызметкерлері нормаларды жоғары этинкалық дәрежеде орындауы қажет. Мемлекеттік аппарат халықтың мүддесін қорғап, соны іске асыруға міндетті. Халықтың мемлекеттік басқару процесіне қатысуының демократиялық жолдары олардың сайлауұға қатысуы, халықтың өкілдері мемлекеттік аппаратты құрады, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарына мемлекет кепілдік береді. Халық мемлекеттік аппараттың қызметіне көмек беру үшін қоғамдық ұйымдар құрады, олар мемлекеттік аппаратпен байланысатын саяси жүйені құрады.
Мемлекеттік билігінің тармақтарға бөлінуі. Конституцияда белгіленген негізгі принциптардың біреуі ғана емес, ең күрделісі. Мемлекеттік аппараттың қызметін ашық және жариялық етуге тиісті.
Мемлекеттік орган қызметтерінің кәсіпшілігі, тәжірибесі және хабардардығы жоғары болуы тиіс. Мемлекеттік аппарат қызметіндегі заңдардың талабын орындауға тиіс. Мемлекеттік аппарат біртұтас күрделі жүйе, ал бірнеше салаларға бөлінеді.
Мемлекеттік аппараттың құрылуы мен қызметі негізгі өкілетілігі Конституцияда және конституциялық актілерде көрсетіледі. Әрбір мемлекеттік аппарат өз қызметін мемлекеттік, материалдық, ұйымдақ және зорлау күшімен қорғайды. Мемлекеттік қызметкерлердің өкілеттері мемлекеттік органдар алдында тұрған мақсаттарға және міндеттерге сәйкес анықталады.
Мемлекеттік аппарат қызметкерлерінің негізгі міндеттері: Конституциясы мен заңдарын, азаматтар мен заңды тұлғалардың құқықтарын, бостандықтарын, заңды мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету; заңда белгіленген тәртіпке байланысты азаматтардың өтініштерін қорғау, олар жөнінде қажетті шаралар қолдануға; өздеріне берілген құқықтар шегінде заңды өкілеттердің міндеттерін жүзеге асыруға; мемлекеттік еңбек тәртібін сақтауға; жоғарғы басшылардың шығарған бұйрықтары мен шешімдерін және нұсқауларын орындауға; өкілеттік шегінде мәселелерді қарауға және солар бойынша шешімдер қабылдауға және белгіленген тәртіппен лауазымдық міндеттерді атқару үшін қажетті ақпарат пен материалдарды алуға құқықтары бар. Атқару билік өкіметтің қолында жиналған. Президенттік республикаларды саяси және ұйымдық тұрғыдан атқарушы билік тармағына қамтитын президент жатады. Атқарушы билікті жүзеге асыратын, атқарушы органдардың жүйесін басқаратын және олардың қызметіне басшылық ететін мемлекеттік орган.
Мемлекеттік билікті принципке бөлгенде 3-ке бөледі: заңдылық, орындаушылық және соттық биліктер, қазіргі құқықтық мемлекет қызметінде механизм (аппарат) құрылады.
Сот билігі азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғайды. Сот ісін жүргізудің азаматтық, қылмыстық және заңмен белгіленген зге де нысандары арқылы жүзеге асырылады. Сот төрелігінің принциптері Конституцияда белгіленген: адамның кінәлі екендігі заң күшіне енген сот үкімімен танылғанға ол жасалған қылмысқа кінәлі емес деп саналады. Бір құқық бұзушылық үшін ешкімді де қайтадан қылмыстық немесе әкімшілік жауапқа тартылмайды. Сотқа әркім өз сөзін тыңдатуға құқылы. Жауапкершілікті белгілейтін және күшейтетін, азаматтарға жаңа міндеттемелер жүктейтін немесе олардың жағдайын нашарлататын заңдардың кері күші болмайды. Айыптаушы өзінің кінәсіздігін дәледеуге міндетті емес. Соттық билікте жалпы судъялық юристдикция, конституциялық және орбитраждық соттар кіреді. Құқықты сотты судъя жүзеге асырады. Судъялар тәуелсіз конституцияға және заңға бағынады. Заң шышғарушы құқықта мемлекет анықтамайды өзгертілмейтінін және көп сұғылмайтынын қарайды. Заң шығарушы және конституциялық секілді құбылыс мағынасына байланысты нақты қоғаммен аңғаруы бар. Бұл деректі анықтаушы мінез-құлығымен және деңгейімен қоғамдық дамуы күнде байланыс анықтауымен мемлекет және құқық типімен заң шығарушылық және конституциялық. Капиталистік және әлеуметтік типтегі мемлекет және құқық, феодалдық өнегелі құқық секілді одан шығу шетелдік және өзіміздің ғылыми әдебиеттерде заң шығарушылықта және конституцияда қаралады. Көптік анықтайтын теориялық дәйекнеме заңи және саяси әдебиеттік сұрақтары заң шығарушылық және коституциялық әлеуметтітің алдында қараусыз, мемлекеттік типінде және құқықтық практикада құрылмайды. Шығыстың жағдайы әлеуметтік заң шығарушыны жетілдіру болды.
15
Конституциялық және заңшығарушылық конституцияда әртүрлі, сондай-ақ заңдарды заңдарды қабылдауда, жүзеге асырылуда мемлекет құрады. Мемлекеттік механизм барлығында түгелімен жақсы дамуы және жауап берушіге үзіліссіз өзгеріске көптігі көбеюмен практикалық өмірде заң шығарушылықпен көрінеді, принципиалдық маңыздылығы керекті шартт жолын қуған бекіністерін заң шығарушылық және конституциялық іс-әрекетке мемлекетік мүшенің барлығы айқын. Кеңсе және ұжым мемлекеттік емес мүшелер қаталдығы заң шығарушылық және конституциялық деп аталатын керекті іс-әрекеттік принципте мемлекетті емес, Ресей конституциясында мемлекеттік конституцияны бекітеді, мемлекеттік мүше, қоғамдық ұжым, лауазымды адамдар конституцияны сақтуа және негізгі заңдарды дамыту. Барлық партиялық мүшелер және ұжымдар саяси және жалпы қозғалысты, сондай-ақ міндетті әрекетті ремкада Конституция және басқа да заңдар. Заңдық билікте өкілдік мүшені жүзеге асыратын парламент
Орындаушы билікті жүзеге асыратын мемлекет басшысы (президент, конституциялық монархия және т.б.) жергілікті мемлекеттік мүшеде орындаушы билікте үкімет, әртүрлі министрлер және басқа да орталық басқарма не мекеме (комитеттер, комиссиялар, ведомствалар, инспекциялар, қызметкерлер, бюролар және т.б.).
Барлық мемлекеттік органдарға ортақ мемлекеттік ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
I. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3-4
II. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5-2 9
1. Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік аппарат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5-29
1.1. Мемлекеттік аппараттың түсінігі және оның нысандары ... ... ... ... ... ... 5- 9
1.2. Мемлекеттік аппараттың құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10-11
1.3. Мемлекеттік аппараттың ұйымдастырылуы мен қызметінің принциптері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12-18
1.4. Мемлекеттік органдардың түсінігі мен түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19-29
III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
I. Кіріспе
Қазақстан Республикасының 1995 жылы 30 тамызда қабылданған жаңа Ата Заңы еліміздің тәуелсіз, демократиялық, құқықтық, зайырлы және егеменді мемлекет белгілерін бекітіп айқындап берді. Өз дамуын кеңейте түскен мемлекетте ерекше орын алатын орган жүйесі болып мемлекеттік аппарат табылады. Конституцияда мемлекеттік аппарат тармақтарының әрқайсысына кең өкілеттік берілген. Қарастырып отырған курстық жұмыстың тақырыбы Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік аппарат деп аталады. Курстық жұмыстың мақсаты - мемлекеттік аппарат ұғымы, нысандары, құрылымы, принциптері туралы нақты әрі толық мазмұнын ашып беру. Мемлекеттік аппарат мемлекеттік органдардың жүйесін өзімен байланыстырады және мемлекет алдындағы мақсаттар мен міндеттерді жүзеге асыру арқылы өз қызметін айқын көрсетеді. Қандай да болмасын мемлекеттің ең негізгі құрамды элементі - бұл аппарат болып табылады. Мемлекеттік аппарат - қоғамды басқару үшін арнаулы құрылған мемлекет органдарының біртұтас жүйесі. Оның нышындары: мемлекет қоғамды басқаратын және тек қана қызметпен шұғылданатын адамдардан тұрады; мемлекеттік аппарат мекеме мен органдардың байланыс жүйесі; мемлекет органдарының қызметі ұйымдастырушылық, материалдық және әкімшілік кепілдіктермен қамсыздандырылады; мемлекеттік аппарат азаматтардың заіды мүдделері мен құқықтарын қорғау үшін құрылады. Мемлекеттік аппарат ол өзін мемлекетік орган системасы ретінде дамытады, ол арқылы мемлекет билік негізінде функциялары әртүрлі этаптарда ісін жүргізеді. Аппараттың негізгі элементі болып табылатын солыну мен функциялық негізінде объективтік және субъективтік факторлар қай мемлекеттік аппараты болса да механикалық жеке органдардың механикалық бірлестігі, ол ұйымдасқан жинақ жүйесі. Фактор санымен және орган ұйымдардың экономикалық жалпылама негіздері, шаруашылық негіздері және әртүрлі жеке меншік түрлері. Бірлескен саяси негіздер мемлекеттік органның, функциясының салына негіздерінің ортақ принциптерінің болуы мемлекеттік аппараттың құрам бөліктерінің болуы. Мемлекеттік органның мемлекеттік емес органдардың айырмашылығы: 1-ші: мемлекет еркімен іс жүргізіледі;2-ші: қызметтеріне заң нормаларына сай іске асырылып отырылуы; 3-ші: мемлекеттік аппаратты заң нормаларының қызмет бабының территориялық масштабы белгілі орны, атқаратын орны болуы және де басқа мемлекеттік орган және ұйымдаық арасындағы қатынас тәртібінің болуы;4-ші: мемлекеттік органдардың белгілі бір билігі болады, ол қасиеттер мемлекеттік емес органдар ерекшелігі болып табылады.
II. Негізгі бөлім
1.Қазіргі кездегі ҚР-дағы мемлекеттік аппарат
1.1.Мемлекеттік аппараттың түсінігі және оның нысандары
Әдетте заң әдебиеттерінде мемлекет механизмі және мемлекеттік аппарат түсініктері синоним сөздер ретінде қолданылады.
Мемлекеттік аппарат өзінің мемлекет мүшелер жүйесін жүзеге асырып мемлекеттік билікті көмекпен атқарудың негізгі міндеттерінің алдында тұрған кезеңнен және өніп-өсу мақсатымен және тапсырмасын және қоғамды басқару үшін арнаулы құрылған мемлекет органдарының біртұтас жүйесі.
Мемлекеттік механизм (аппарат) - бұл құқықтық қатарда мемлекеттік билік өкілеттілігімен және ақиқаттылығымен мемлекеттік фнукцияда бөлініп беруде белгіленген мекеме және қызметтегі адамдардан құрылған мүшелік жүйесі.
Мемлекеттік аппараттың мағынасы - көпшекті және сыйымды, шынайы ұйымдастыру басқамен бірдей мазмұнды мағынасы және өзінше логикалды. Саяси жүйе қоғамымен және мағынасымен диктаруталық жүйесін дәреже мөлшерінде кең мағынадағы жекелік. Көрсеткіш мағынасы ұқсас мағынасымен мемлекеттік аппарат оған ұқсас. Мемлекеттік аппарат мағынасы - қамсыздандыру тек қана мемлекеттік мүше жүйесінде қабылдаушымен қатысу саяси өмірдегі елмен немесе жүзеге асырылу мемлекеттік билікпен, былайшы, мағыналық диктатура жүйесі мен дәрежесі және мағынасы саяси жүйемен қоғамдық қамсыздандыруды барлық жиынтық айырмашылығымен өзінше мемлекеттік және мемлекеттік емес мүшелер және ұйымдар. Мемлекеттік аппараттың мағынасына қарағанда көптігі сыйымдылығымен және кең бейнесімен, қоғамдық мағынасы диктатура жүйесін дәрежесімен және саяси жүйесімен болады. Мемлекетті механизм және мемлекеттік аппараттың мағынасы ғылыми және оқу әдебиетінің көп сұрағына байланысты шешіледі.
Мемллекет механизмі - мемлекеттік материалдық билікті, қар күштерді ұйымдастыруға қосылған әртүрлі мемлекеттік мүше, мемлекеттік аппарат мемлекеттік мүшесінің жүйесімен шектелген. Оның нышандары: мемлекет қоғамды басқаратын және қызметпен шұғылданатын адамдардан тұрады; мемлекеттік аппарат мекеме мен органдардың байланыс жүйесі; мемлекет органдарының қызметі ұйымдастырушылықты, материалдық және әкімшілік кепілдіктерімен қамсыздандырылады; мемлекеттік аппарат азаматтардың заңды мүдделері мен құқықтарын қорғау үшін құрылады. Мемлекеттік механизм және мемлекеттік аппарат ұқсас мағына секілді басталатын ұйқастық міндет орындаушы топқа мәлімет бар болу және де басқа көзқарастағы пікірлер бар.
Мемлекеттік механизм мемлекеттік аппаратпен кең мағынада, мемлекеттік аппарат мүше жүйесінде тар мағынада. Мемлекеттік мүшеде ажыратылмайтын бөлігімен өзгертілмейтін бөлігі шығып тұрады, мемлекеттік аппараттың мағынасы мен мазмұны ой салушыға маңыздылығымен байланысты, және де құралы мен мазмұнын қалыптастыруды олар толтырады.
Мемлекеттік аппараттың - едәуір дәрежеге байланысты болуына, дәрежесінің дамуына және тиімділік саяси жүйелік қоғам сапалы дәрежелік элементке кіру, олардың қарым-қатынасының арасында мемлекеттік емес мүшелерімен және ұжымдарымен даму деңгейінің салалық іс-әрекет айқын біліктілігі - мемлекеттік мүшелерден бөлек-бөлек немесе әрқайсысынан алу мемлекет материалдық және күштеулік күшімен баяндау процесінде өзінің өкілетті ұжымдықпен, мемлекеттік құрылуы жүзеге асыру мақсаты мен қаталдығы мемлекеттік әрекетпен ұйғару, дәрежелік түйінін оқшаулау мемлекеттік аппаратпен мемлекеттік мүше салыстырмалы өзіндікті бастайды.
Мемлекеттік мүшесі және ұжымынан ерекше белгісінен келесідей көрінеді:
а) жүзеге асырумен олардың қазметін қалыптастыру еркіндігі мемлекеттік атынан;
б) заң шығарушы тәртіп түрінде және тұлға әрекеті белгіленген;
в) аймақтық масштабісі, арнайы жағдайында анықтау оның орнын және рөлін мемлекеттік аппаратпен, сондай-ақ тәрітптік қарым-қатынасының мемлекеттік мүшесімен және ұйымымен заңи бекітушілік ұйымдық дәрежедегі мемлекеттік мүшесімен;
г) мемлекеттік билеу мінезімен, мемлекеттік мүшесімен өкілеттілігі.
Мемлекеттік мүше барлық тіршілік белгісімен көрінеді. Институттық формасы мемлекетік тіршілік тынысында және жүзеге асыру мемлекеттік билікпен ұжымдық түрінде бар болуы дәрежелік мемлекеттік билік мемлекеттік механизмнің (аппараттың) маңында.
Мемлекеттік азамат - жеке адамдық бостандықтан тұрады, мемлекет адамдық өлшемнен және рационалдық түсінікпен байланысты. Құқықтық тәртіптік тақырыпқа бөліну немесе басқа мемлекеттік билік өкілетті және оларды жүзеге асыру барлық мемлекеттік мүшемен және кеңсемен (заңдық, орыдаушылық, соттық және т.б., институционалдық (ұйымдасқан) топтармен (біріктіру, жиынтық) азамат бұл мағынада барлық мемлекеттік механизм (аппарат) мағынасында институционалдық - биліктің жоспарында мемлекеттік мүше, мекеме, қызмет (қызметтегі адамдар) - бұл ұйғару бөлінген мөлшермен мемлекеттік - билік құқықтық, дәрежелік бөлшегімен механизм (аппарат) билікпен. Іс-әрекет үлгісімен құқықтық тәртіпте құрастыру механизмі (аппарат) барлық мемлекеттік мүшелерді, мекемелерді, қызметкерлерді және т.б. белгіленген ұйғару және заңмен және басқа нормалық-құқықтық актпен формалық және өзінің ақтау құқықтық, тәртіптік және т.б. іс-тәртібін регпаменттеу. Бағыну принципі төмендегідей мөлшерді және жоғары тұрған иерархалдық системада мемлекеттік мүшеден құрылады. Егемнді мемлекеттік билікпен құқықтық мемлекеттік мүшемен білдіру, егеменді билікті мемлекетпен қоса бағынуды хабардарлау түрінде себебі. Берілген системада және келісу компетенциясын басқа мүшелерде, мекемелерде және қызметтегу адамдардың әрбір мүше (мекеме, қызметтегі адамдар) иерархалдық системада мемлекеттік мүше сәйкес орнымен.
Құқықтардың орындалуын білдіретін (белгіленген тәртіпке) сәйкес іс-әрекет мемлекеттік құқықтың мәнезі белгіленген құқықтық тәртіпте мемлекеттік мүшеде (мекеме, қызметтегі адамдар) өзінің кезегінде мемлекеттік билікті жүзеге асырумен құқықтық мемлекеттік мүшеде, мекемеде, қызметтегі адамдар бұл барлық және оның міндетті іс-әрекетте ұқсастығында берілген құқық.
Мемлекеттік ұжыммен (кәсіпорынмен және кеңсемен), сондай-ақ мемлекеттік емес мүшемен және ұжыммен бір жақты, мемлекеттік - билік өкілетті мемлекеттік мүшемен барлық белгісімен өзара айырмашылық өткізу жеткілікті айқын рұқсатады. Практикалық білідруде мемлекеттік - билік өкілетті мемлекеттік мүшемен заңи нормалық және жекешелік актты жүзеге асыру және оларды өте қатал сақтау талабын, мазмұнды мәліметтер актын қамтамасыз ету және қорғау талабында бұзылған жолды қолдану әрекетін тәрбиелеу, сендіру, керекті кезде іс-әрекетін мемлекеттік зорлау.
Мемлекеттік аппараттың жаңа кепілдігі негізгі формалық және жолдамалық дәстүрлі күреске қарсы аталадындар: мекемелік және қызметтіге адамдар әрқашанда формальды жетілдіру және қоғамдық әдісті, мемлкеттік бақылауды іс-әрекеттік мемлекеттік мүше қызметімен; азаматтардың құқықтық белсенділігін жоғарылату және олардың қоғамдағы ұжымда өздерінің құқықтары мен қызығушылықтарына күресі; заңдық өлшемін жігерлеті мемлекеттік аппараттың жауапты жұмыскерлердің іске асырған немесе құқықты бұзғанда; дәрежелікті жоғарылату талаптарын кәсібилікпен және әдепті сапасын құқықтық мәдениетті мемлекеттік қызметкерлермен; мемлекеттік аппаратқа мамандық кадрлар қайта дайындау, жақсарту процесіне дайындау; мемлекеттік механизм формада және іс-тәртіптік ұжымда және іс әрекеттік топтағы құқықтық даму барысы барлығында.
Мемлекет аппаратының, оның барлық бөлімшелерінің мазмұнын қоғамдық өмірдің барлық салаларының тиісті ұйымдусы мен тиімді қызмет етуін қамтамасыз етуге бағытталған басқарушылық, ұйымдастырушылық қызмет құрайды.
Бұл қызметтің нысандары көп жағдайда басқарудағы заңдар мен құқықтық механизмдердің қолданылу шамасына байланысты. Осыған сәйкес мемлекеттік аппарат қызметінің келесі нысандарын бөліп қарастыруға болады.
1.Тікелей басқарушылық - бұл ғылыми ұсыныстар жасаумен тәжірибе алмасумен байланысты, құқықтық сипатты иеленбеген қызмет түрлері;
2. Құқықтық нысандар - құқықтық заңды сипаттағы қызмет түрлері, яғни, олар барлық субьектілер үшін міндетті болып табылады және мемлекеттік міндетті салдарды туындатады. Мемлекет аппараты қызметінің негізгі құқықтық нысандарына мыналар жатады:
а) құқықшығармашылық қызмет - бұл нормативтік актілер жобаларын дайындауға, оларды қабылдау мен жариялауға байланысты қызмет;
ә) құқыққолданушы қызмет - бұл құқықтық нормаларды жүзеге асырумен байланысты қызмет;
б) құқыққорғаушы қызмет- бұл заңдардың сақталуын бақылаумен және қадағалаумен, кінәлі тұлғаларды заңды жауапкершілікке тартумен т.б. байланысты қызмет.
1.2. Мемлекеттік аппараттың құрылымы
Мемлекеттік аппараттың құрылымы және функциялану негізінде объективтік және субъективтік факторлар жатады, оның ішкі аса маңызды құрылысын, мінезін, тұлғасын және қайраткер әдісін анықтайды, едәуір себеп болады, құрылу әртүрлі құрама түйін біркелкі түйін. Әр мемлекеттің аппараты бұл оның әртүрлі мүшесінің механикалық қосындысы деп ұйымды қатал ретті біртұтас жүйе. Факторлар санына шешімді әсер болады, функциялануға және әрқашан даму мемлекеттік аппарат, біркелкі біртұтас жүйе кіреді. Экономикалық негіздің жалпылылығы, мемлекеттік мүшелердің әртүрлілігі және ұйымдардың жүйе иесі және әртүрлі жеке формдар қаражатты өкілге барлық мемлекеттік мүшенің саяси бірлігі, кеңсе және ұйым кейбір елдерде біркелкі ресми идеология, моральды - саяси және идеалы біртұтас әртүрлі бөлім қауымы, мемлекеттік аппараттың мүшесінде және ұжымдық алдында тұрған.
Мемлекеттік аппараттың ішкі құрылысы бар: олардың арасындағы қатынастар бір жүйеге біріктіріледі. Бұл жүйенің негізін экономика, саяси қарым-қатынастар, сана-сезім құрады. Осы жүйеде әрбір жүйенің өзінің орны, бір-бірімен қарым-қатынастары, қызметінің негізгі принциптері көрсетіледі.
Мемлекеттік аппарат дамуының объективтік бағыттары байқалады: бюрократизация, диффренция, профессионализмнің өсуі.
Мемлекеттік аппараттың ішкі құрылысы қатаң тәртіпті, субординацияны, олардың бір-бірімен байланысын жақсарту.
Мемлекеттік механизмнің құрылысына мемлекеттік органдар, мемлекеттік ұйымдар, қызметкерлермен, қаржы құралдары сондай-ақ мемлекет қызметін жүзеге асыруға қажетті жәбірлеу күштері жатады.
Мемлекеттік органдар әртүрлі негіздер бойынша жіктеледі:
1. Билік етуіне байланысты:
А) жоғарғы (үкіметтік)
Б) жергілікті (әкімшілік)
2. Өкілеттілігіне қарай:
А) жалпы өкілетті (үкімет)
Б) арнайы өкілетті (ішк істер министрі)
3. Билік бөлінісіне қарай:
А) заң шығарушы (парламент)
Б) атқарушы (министрліктер)
В) соттық (соттар)
4. Шешім қабылдау тәртібіне қарау:
А) алқалық (үкімет, парламент)
Б) жекелік (президент)
Бұл құрылымға мыналар кіреді.
1.Өздерінің тікелей биліктік функцияларын жүзеге асыру барысында тығыз байланыстағы және өзара бағыныстылықтағы мемлекеттік органдар;
2.Биліктік өкілеттіктерге ие емес, алайда, экономика, білім беру, мәдениет, денсаулық қорғау, ғылым т.б. салаларда жалпы әлеуметтік функцияларды атқаратын мемлекеттік мекемелер мен кәсіпорындар;
3.Басқарумен арнайы айналысатын мемлекеттік қызметшілер;
4.Мемлекеттік аппараттың қызметін қамтамасыз ету үшін қажетті ұйымдастырушылық, қаржылық және күштеу құралдары.
1.3. Мемлекеттік аппараттың ұйымдастырылуы мен қызметінің
принциптері
Мемлекеттік аппараттың тиісті түсінуі ең көп маңыздылығы принциптік ұжым және қызметшілер бастауы ойы және жағдайының негізінде жатырған. Негізгі мақсаты мен жұмысы мемлекеттік аппараттың әлеуметтік мазмұнын жабады және әдейі өмірге процесі барлық көпғасырлық әрекеттігі оқшаулаушы мемлекеттік механизм, мемлекеттік аппаратта жасалынатын прициптер мен ұйымдар және дамыту әрекеттері бір-біріне қосылады. Мемлекеттік аппарат ұйымдық іс әрекетінде бөлек шығарылады және процестік қатынаста өлшем арқылы өзгертулер көбіне елде өтіледі. Ресейде соңғы жылдары принциптердің көбінің барлығы өздері тауысылды. Ресмидің орнына басқа да принципте, жауап беруші қызығушылықпен және қажеттілік ортаға алынды. Жалпы принциптер мемлекеттік тәуелсіздік ерекшелігі бөлек және өтіп жатқан өзгертулер ұжымды, басқа елде іс-әрекеттік мемлекетік аппарат бар. Ол мынадай мағынаны білдіреді: олар барлығында жариялайды және жүзеге асырады. Жүзеге асырылумен практикалық мемлекеттік айту қиын, бәрі де ең кемінде негізгі принциптар ұжым және іс-әрекеттік мемлекеттік аппарат жариялылық, теориялық емес жүзеге асыруда. Процестік ұжымға мемлекеттік аппарат іс-әрекетке талап қоюы әртүрлі елмен пайда болып сол немесе басқа өлшемде жүзеге асырылады, бірақта жалпы принциптерді нақтыласақ жалпы талап. Саяси жылы көзбен қарайтын жоғарғы этникалық сақтау мүшелерімен парламент және шенеунікпен заң шығаруды және конституциялық принциптің тиімділігі, принциптердің арасындағы ру-тайпа принципі, атап айтатын принцип дәрежелік мемлекеттік аппаратпен. Конституциялық актта және әдеби заңдағы мәліметтер және басқа да принциптарды заң шығарушы бекітеді. Конституциялық заң шығарушыда мазмұнын тікелей арнайы шығарған. Негізгі принциптар ұжымдық іс-әрекеттер мемлекеттік аппараттың мүмкіндігіне қарап бәріне не болмаса ең керектісіне тоқталамыз. Ұжымдық және іс-әрекеттік мемлекеттік аппараттың принциптардың ішінен аталатын принцип заң шығарушы және конституциялық. Заң шығарушы конституцияда шығатын негізгі әдіс-тәсілдері мемлекеттік мүшеден және ұжымнан қызметі әртүрлі, заңи иегер емес, саяси мінезбен де қарау. Заң шығарушы тәртіпке келтіру біліктілікке қарапайым заң және маңындағы заңи акт, қарапайым іс-әрекет мемлекеттік аппарат басқа елмен заңи белгіні конституциялық жүзеге асыру барлық мемлекеттік мүшемен және міндетті адаммен, функциялық қаталдығымен іс-әрекет конституциялық сәйкестікте. Еңбек, қоғамдық ұжымдар барлық құқықпен бостандық, коррупциялық күрестің, ұжым мен кеңсемен нормалық құқықтық актты қамтамасыз етуді қатал орындаушы бағынумен мүшесін заң шығарушылық және конституциялық принципінде білдіреді.
Мемлекет қызметінің принципі: заңдылық; мемлекеттік биліктің заң шығарушы, атқарушы және сот тармақтарына бөлінуіне қарамастан, мемлекеттік қызмет жүйесінің біртұтастығы; азаматтардың құқықтарының, бостандықтарыны мен заңды мүдделерінің мемлекет мүдделері алдында басымдығы; мемлекет қызметіне кіруге, қатысуға ерікті; өз өкілеттері шегінде жоғары тұрған мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдар қабылдаған шешімдердің төменгі мемлекеттік органдар қызметшілерінің міндеттілік орындауы; мемлекеттік қызметкерлердің кәсіпқойлығы мен жоғарғы біліктілігі.
Қазіргі мемлекеттік аппараттың қызметі мынадай принциптермен реттеледі: мемлекет аппараттың ішкі құрылысы және құзыретінің нәтижелі, тиімді болуы. Ол үшін оның қызметі демократиялық, Конституциялық, заңдылық принциптерге сәйкес болуға тиіс. Мемлекеттің лауазымды адамдары, қызметкерлері нормаларды жоғары этинкалық дәрежеде орындауы қажет. Мемлекеттік аппарат халықтың мүддесін қорғап, соны іске асыруға міндетті. Халықтың мемлекеттік басқару процесіне қатысуының демократиялық жолдары олардың сайлауұға қатысуы, халықтың өкілдері мемлекеттік аппаратты құрады, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарына мемлекет кепілдік береді. Халық мемлекеттік аппараттың қызметіне көмек беру үшін қоғамдық ұйымдар құрады, олар мемлекеттік аппаратпен байланысатын саяси жүйені құрады.
Мемлекеттік билігінің тармақтарға бөлінуі. Конституцияда белгіленген негізгі принциптардың біреуі ғана емес, ең күрделісі. Мемлекеттік аппараттың қызметін ашық және жариялық етуге тиісті.
Мемлекеттік орган қызметтерінің кәсіпшілігі, тәжірибесі және хабардардығы жоғары болуы тиіс. Мемлекеттік аппарат қызметіндегі заңдардың талабын орындауға тиіс. Мемлекеттік аппарат біртұтас күрделі жүйе, ал бірнеше салаларға бөлінеді.
Мемлекеттік аппараттың құрылуы мен қызметі негізгі өкілетілігі Конституцияда және конституциялық актілерде көрсетіледі. Әрбір мемлекеттік аппарат өз қызметін мемлекеттік, материалдық, ұйымдақ және зорлау күшімен қорғайды. Мемлекеттік қызметкерлердің өкілеттері мемлекеттік органдар алдында тұрған мақсаттарға және міндеттерге сәйкес анықталады.
Мемлекеттік аппарат қызметкерлерінің негізгі міндеттері: Конституциясы мен заңдарын, азаматтар мен заңды тұлғалардың құқықтарын, бостандықтарын, заңды мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету; заңда белгіленген тәртіпке байланысты азаматтардың өтініштерін қорғау, олар жөнінде қажетті шаралар қолдануға; өздеріне берілген құқықтар шегінде заңды өкілеттердің міндеттерін жүзеге асыруға; мемлекеттік еңбек тәртібін сақтауға; жоғарғы басшылардың шығарған бұйрықтары мен шешімдерін және нұсқауларын орындауға; өкілеттік шегінде мәселелерді қарауға және солар бойынша шешімдер қабылдауға және белгіленген тәртіппен лауазымдық міндеттерді атқару үшін қажетті ақпарат пен материалдарды алуға құқықтары бар. Атқару билік өкіметтің қолында жиналған. Президенттік республикаларды саяси және ұйымдық тұрғыдан атқарушы билік тармағына қамтитын президент жатады. Атқарушы билікті жүзеге асыратын, атқарушы органдардың жүйесін басқаратын және олардың қызметіне басшылық ететін мемлекеттік орган.
Мемлекеттік билікті принципке бөлгенде 3-ке бөледі: заңдылық, орындаушылық және соттық биліктер, қазіргі құқықтық мемлекет қызметінде механизм (аппарат) құрылады.
Сот билігі азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғайды. Сот ісін жүргізудің азаматтық, қылмыстық және заңмен белгіленген зге де нысандары арқылы жүзеге асырылады. Сот төрелігінің принциптері Конституцияда белгіленген: адамның кінәлі екендігі заң күшіне енген сот үкімімен танылғанға ол жасалған қылмысқа кінәлі емес деп саналады. Бір құқық бұзушылық үшін ешкімді де қайтадан қылмыстық немесе әкімшілік жауапқа тартылмайды. Сотқа әркім өз сөзін тыңдатуға құқылы. Жауапкершілікті белгілейтін және күшейтетін, азаматтарға жаңа міндеттемелер жүктейтін немесе олардың жағдайын нашарлататын заңдардың кері күші болмайды. Айыптаушы өзінің кінәсіздігін дәледеуге міндетті емес. Соттық билікте жалпы судъялық юристдикция, конституциялық және орбитраждық соттар кіреді. Құқықты сотты судъя жүзеге асырады. Судъялар тәуелсіз конституцияға және заңға бағынады. Заң шышғарушы құқықта мемлекет анықтамайды өзгертілмейтінін және көп сұғылмайтынын қарайды. Заң шығарушы және конституциялық секілді құбылыс мағынасына байланысты нақты қоғаммен аңғаруы бар. Бұл деректі анықтаушы мінез-құлығымен және деңгейімен қоғамдық дамуы күнде байланыс анықтауымен мемлекет және құқық типімен заң шығарушылық және конституциялық. Капиталистік және әлеуметтік типтегі мемлекет және құқық, феодалдық өнегелі құқық секілді одан шығу шетелдік және өзіміздің ғылыми әдебиеттерде заң шығарушылықта және конституцияда қаралады. Көптік анықтайтын теориялық дәйекнеме заңи және саяси әдебиеттік сұрақтары заң шығарушылық және коституциялық әлеуметтітің алдында қараусыз, мемлекеттік типінде және құқықтық практикада құрылмайды. Шығыстың жағдайы әлеуметтік заң шығарушыны жетілдіру болды.
15
Конституциялық және заңшығарушылық конституцияда әртүрлі, сондай-ақ заңдарды заңдарды қабылдауда, жүзеге асырылуда мемлекет құрады. Мемлекеттік механизм барлығында түгелімен жақсы дамуы және жауап берушіге үзіліссіз өзгеріске көптігі көбеюмен практикалық өмірде заң шығарушылықпен көрінеді, принципиалдық маңыздылығы керекті шартт жолын қуған бекіністерін заң шығарушылық және конституциялық іс-әрекетке мемлекетік мүшенің барлығы айқын. Кеңсе және ұжым мемлекеттік емес мүшелер қаталдығы заң шығарушылық және конституциялық деп аталатын керекті іс-әрекеттік принципте мемлекетті емес, Ресей конституциясында мемлекеттік конституцияны бекітеді, мемлекеттік мүше, қоғамдық ұжым, лауазымды адамдар конституцияны сақтуа және негізгі заңдарды дамыту. Барлық партиялық мүшелер және ұжымдар саяси және жалпы қозғалысты, сондай-ақ міндетті әрекетті ремкада Конституция және басқа да заңдар. Заңдық билікте өкілдік мүшені жүзеге асыратын парламент
Орындаушы билікті жүзеге асыратын мемлекет басшысы (президент, конституциялық монархия және т.б.) жергілікті мемлекеттік мүшеде орындаушы билікте үкімет, әртүрлі министрлер және басқа да орталық басқарма не мекеме (комитеттер, комиссиялар, ведомствалар, инспекциялар, қызметкерлер, бюролар және т.б.).
Барлық мемлекеттік органдарға ортақ мемлекеттік ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz