Экология заңдарын бұзудың түсінігі мен белгілері.
Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1.Экология заңдарын бұзудың түсінігі мен белгілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
а) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін қылмыстық жауаптылық ... ... ... ... 6
ә) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылық ... ... ... ... ...7
б) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін тәртіптік жауаптылық ... ... ... ... ... 8
в) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін материалдық жауаптылық ... ... ... .9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1.Экология заңдарын бұзудың түсінігі мен белгілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
а) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін қылмыстық жауаптылық ... ... ... ... 6
ә) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылық ... ... ... ... ...7
б) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін тәртіптік жауаптылық ... ... ... ... ... 8
в) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін материалдық жауаптылық ... ... ... .9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
Кіріспе
Экологиялық заңдарда құқықтық жауаптылықтың қылмыстың, әкімшіліктік, материалдық (азаматтық) тәртіптік түрлері көрсетілген. Айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы заңның 69-бабында тәртіптік және материалдық жауаптылықтың, 70-бабында әкімшілік жауаптылықтың, 71-бабында қылмыстық жауаптылықтың қандай әрекет немесе әрекетсіздіктің нәтижесінде туындайтын түрлері көрсетілген.
Экологиялық тәртіпті бұзудың төрт белгісі бар: тәртіпті бұзушының кінәсі, заңға қарсы бағыт, заңды бұзудан келген зияның себепті байланысты, табиғи ортаға, адамның денсаулығына (өміріне) келген зиян немесе ондай залалдың сөзсіз болу қаупі. Тәртіп бұзушының кінәсы: қасақана немесе абайсызда болуы мүмкін. Заңға қарсы бағыт табиғи ортаны қорғау немесе тиімді пайдалану туралы заңды қасақана бұзады. Мұндай заңды бұзушылықты 3 топқа бөлуге болады.
Бірінші топқа – табиғи ресурстарды заңда көрсетілген реттерде алуға –сатуға, сыйға тартуға кепілдік беруге, жер қойнауына, суға, орманға, жануарлар мен өсімдіктер дүниесіне мемлекет меншігі құқығын тікелей немесе жасырын түрде бұзатын әрекеттер жатады.
Екінші топқа – жер, оның қойнауы, су, орман барлық сан алуан түрлері бойынша алғанда жануарлар мен өсімдіктер дүниесін, дағдылы және сирек кездесетін ландшафтар, табиғи қорықтар, табиғи заказниктер, ұлттық табиғи парктер, табиғат ескерткіштері, жердің климаты мен озонды қабаты, сондайақ атмосфералық ауа және табиғи экологиялық жүйелер мен биосфераның компоненттері (сыңарлары) ретінде өзге де табиғи объектідерін қорғау, пайдалану құқығына қарсы жою, ластау және өзге де ұтымсыз әрі салдыр-салақ пайдалану әрекет немесе әрекетсіздіктер жатады.
Үшінші топқа – адамдардың денсаулығы мен өміріне, сондай-ақ мүлкіне табиғи жағдайлар мен шаруашылық және өзге де қызметтің зиянды ықпал ететін заң бұзушылықтарының түрлері жатады.
Экологиялық заңдарда құқықтық жауаптылықтың қылмыстың, әкімшіліктік, материалдық (азаматтық) тәртіптік түрлері көрсетілген. Айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы заңның 69-бабында тәртіптік және материалдық жауаптылықтың, 70-бабында әкімшілік жауаптылықтың, 71-бабында қылмыстық жауаптылықтың қандай әрекет немесе әрекетсіздіктің нәтижесінде туындайтын түрлері көрсетілген.
Экологиялық тәртіпті бұзудың төрт белгісі бар: тәртіпті бұзушының кінәсі, заңға қарсы бағыт, заңды бұзудан келген зияның себепті байланысты, табиғи ортаға, адамның денсаулығына (өміріне) келген зиян немесе ондай залалдың сөзсіз болу қаупі. Тәртіп бұзушының кінәсы: қасақана немесе абайсызда болуы мүмкін. Заңға қарсы бағыт табиғи ортаны қорғау немесе тиімді пайдалану туралы заңды қасақана бұзады. Мұндай заңды бұзушылықты 3 топқа бөлуге болады.
Бірінші топқа – табиғи ресурстарды заңда көрсетілген реттерде алуға –сатуға, сыйға тартуға кепілдік беруге, жер қойнауына, суға, орманға, жануарлар мен өсімдіктер дүниесіне мемлекет меншігі құқығын тікелей немесе жасырын түрде бұзатын әрекеттер жатады.
Екінші топқа – жер, оның қойнауы, су, орман барлық сан алуан түрлері бойынша алғанда жануарлар мен өсімдіктер дүниесін, дағдылы және сирек кездесетін ландшафтар, табиғи қорықтар, табиғи заказниктер, ұлттық табиғи парктер, табиғат ескерткіштері, жердің климаты мен озонды қабаты, сондайақ атмосфералық ауа және табиғи экологиялық жүйелер мен биосфераның компоненттері (сыңарлары) ретінде өзге де табиғи объектідерін қорғау, пайдалану құқығына қарсы жою, ластау және өзге де ұтымсыз әрі салдыр-салақ пайдалану әрекет немесе әрекетсіздіктер жатады.
Үшінші топқа – адамдардың денсаулығы мен өміріне, сондай-ақ мүлкіне табиғи жағдайлар мен шаруашылық және өзге де қызметтің зиянды ықпал ететін заң бұзушылықтарының түрлері жатады.
Пайдаланған әдебиеттер:
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы 30.08.1995 ж.
2. «Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 9 қаңтардағы №212-ІІІ Заңы
Арнайы әдебиеттер тізімі
1. Экология оқу әдістемелік құралы. Г.С.Оспанова, Бозшатаева Г.Т.
2. Экология және қоршаған ортаны қорғау. О.В.Асқарова
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы 30.08.1995 ж.
2. «Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 9 қаңтардағы №212-ІІІ Заңы
Арнайы әдебиеттер тізімі
1. Экология оқу әдістемелік құралы. Г.С.Оспанова, Бозшатаева Г.Т.
2. Экология және қоршаған ортаны қорғау. О.В.Асқарова
Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.Экология заңдарын бұзудың түсінігі мен белгілері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... 4
а) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін қылмыстық жауаптылық ... ... ... ... 6
ә) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылық ... ... ... ... ...7
б) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін тәртіптік жауаптылық ... ... ... ... ... 8
в) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін материалдық жауаптылық ... ... ... .9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
Кіріспе
Экологиялық заңдарда құқықтық жауаптылықтың қылмыстың, әкімшіліктік, материалдық (азаматтық) тәртіптік түрлері көрсетілген. Айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы заңның 69-бабында тәртіптік және материалдық жауаптылықтың, 70-бабында әкімшілік жауаптылықтың, 71-бабында қылмыстық жауаптылықтың қандай әрекет немесе әрекетсіздіктің нәтижесінде туындайтын түрлері көрсетілген.
Экологиялық тәртіпті бұзудың төрт белгісі бар: тәртіпті бұзушының кінәсі, заңға қарсы бағыт, заңды бұзудан келген зияның себепті байланысты, табиғи ортаға, адамның денсаулығына (өміріне) келген зиян немесе ондай залалдың сөзсіз болу қаупі. Тәртіп бұзушының кінәсы: қасақана немесе абайсызда болуы мүмкін. Заңға қарсы бағыт табиғи ортаны қорғау немесе тиімді пайдалану туралы заңды қасақана бұзады. Мұндай заңды бұзушылықты 3 топқа бөлуге болады.
Бірінші топқа - табиғи ресурстарды заңда көрсетілген реттерде алуға - сатуға, сыйға тартуға кепілдік беруге, жер қойнауына, суға, орманға, жануарлар мен өсімдіктер дүниесіне мемлекет меншігі құқығын тікелей немесе жасырын түрде бұзатын әрекеттер жатады.
Екінші топқа - жер, оның қойнауы, су, орман барлық сан алуан түрлері бойынша алғанда жануарлар мен өсімдіктер дүниесін, дағдылы және сирек кездесетін ландшафтар, табиғи қорықтар, табиғи заказниктер, ұлттық табиғи парктер, табиғат ескерткіштері, жердің климаты мен озонды қабаты, сондайақ атмосфералық ауа және табиғи экологиялық жүйелер мен биосфераның компоненттері (сыңарлары) ретінде өзге де табиғи объектідерін қорғау, пайдалану құқығына қарсы жою, ластау және өзге де ұтымсыз әрі салдыр-салақ пайдалану әрекет немесе әрекетсіздіктер жатады.
Үшінші топқа - адамдардың денсаулығы мен өміріне, сондай-ақ мүлкіне табиғи жағдайлар мен шаруашылық және өзге де қызметтің зиянды ықпал ететін заң бұзушылықтарының түрлері жатады.
1.Экология заңдарын бұзудың түсінігі мен белгілері
Экология заңдарын бұзу - белгіленген экологиялық тәртіпті бұзатын және табиғи ортаға зиян келтіретін заңға қайшы келетін кінәлі әрекет немесе әрекетсіздік.
Экологиялық тәртіп - адамның өз өмірі мен денсаулығы үшін айналадағы табиғи ортаның қолайл ы болуына құқығын қамтамасыз етудің, қазіргі және болашақ ұрпақтың мүдделері үшін айналадағы табиғи ортаны қорғаудың, адам қызметінің осы ортаға зиянды ықпал жасауына жол бермеудің, табиғи тепе-теңдікті сақтау мен табиғатты ұтымды пайдаланудың ережелері мен негізгі түпкі бастамаларының жүйесі.
Табиғи ортаға зиян келтіру - табиғат объектілеріне, оның адам өмірі мен денсаулығына қолайлы болуына немесе табиғатты пайдалануда заңсыз залалды әрекеттер жасаудың экологиялық және экономикалық салаларынан туындайды.
Экологиялық салдарға табиғи ортаның таза болмауы, бұзылуы, адам қызметіне және денсаулығына табиғи ортаның қолайлы болмауы жатады.
Экономикалық салдарға табиғи қорлардың сарқылуы, бұзылуы, табиғаттан алынатын табыстардың азаюы немесе болмауы, табиғатты қалпына келтіру шығындары жатады.
Экология заңдарының (жер, жер қойнауы, су, орман, атмосфералық ауаны және жануарлар мен өсімдіктер дүниесін қорғау және басқа табиғатты қорғау заңдарының) тиісті баптарында құқықтық жауаптылық түрлері көрсетілген.
Жер кодексінің ХХХV тарауы - "Жер заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық", "Жер қойнауы және минералды шикізатты ұқсату туралы" кодексінің XV бөлімі - "Жер қойнау және минералды шикі затты ұқсату туралы заңдардың бұзылғаны үшін жауаптылық", Су кодексінің XXVI тарауы - "Су заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық", Орман кодексінің 75-бабы - "Орман заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық" деп аталады.
Осындай тараулар мен баптар "Атмосфералық ауаны қорғау туралы", "Жануарлар дүниесін қорғау, оның өсімін арттыру және пайдалану туралы"заңдарда бар.
Табиғатты пайдалану және қорғау туралы заңдарын үш топқа бөлгенде айналадаға табиғи ортаны қорғауға тиісті объектілер ескеріліп отыр. Егер мемлекеттік мүддесін басшылыққа алсақ, онда табиғат қорғау заңдарын бұзғаны үшін жауаптылықтың түрлерін мемлекеттің қоғамдық мүдделеріне, экологиялық және экономикалық мүдделеріне қарсы бағытталған түрлеріне бөлуге болады.
Экологиялық жауаптылықтың тиісті санкциясы болуы керек. Ол болмаса заңда экологиялық жауаптылық эколгиялық құқықтық талаптардың бұзатын әрекеттер мен әрекетсіздіктердің түрлерін көрсетумен шектеліп, ол үшін жауаптылық қылмыстық, әкімшілік, тәртіптік, мүліктік және басқа заңдармен реттеледі деп көрсетілсе нақтылыққа сай келер еді.
а) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін қылмыстық жауаптылық
Экологиялық қылмыс - Қазақстан Республикасында айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы заңдармен белгіленген экологиялық құқық тәртібіне қол сұғатын және адамдардың денсаулығына немесе айналадағы табиғи ортаға зиян келтіретін, не зиян келтіруге нақты қатер төндіретін, қылмыстық заңда көзделген қоғамдық қауіпті іс-әрекет (әрекет немесе әрекетсіздік), сондай-ақ экологиялық эалал келтіретін, қылмыстық заңда көзделген өзге де қоғамдық қауіпті іс-әрекет.
Бұл тұжырымның негізгі шарты - экологиялық құқықтық тәртіпті бұзған әрекет немесе қылмыстық заңда қаралуы керек. Айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы заңда (73-бап) қылмыстық жауаптылықтың (экологиялық қылмыстар) 23 түрі көрсетілген. Олардың ішінде:
айналадағы табиғи ортаның шамадан тыс ластануы;
радиоактивті және химиялық заттармен жұмыс істеген кезде экологиялық
талаптардың бұзылуы;
су кәсіпшіліктерімен заңсыз айналысу;
заңсыз аң аулау,
өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің объектілерін өз бетінше пайдалану;
жануарларға қатыгездік жасау;
жерді, суды өз бетінше басып алу;
жер қойнауын өз бетінше қазу;
ауылшаруашылық және өзге де алқаптарды қорғау талаптарының
бұзылуы;
орман алқаптарының қасақана жойылып, оларға зақым келтірілуі;
ағаштардың заңсыз кесілуі;
орман алқаптарын өртеу жолымен қасақана жою немесе оларға едәуір
зақым келтіру және басқа қылмыстық әрекеттер бар. Бірақ аталған табиғаттық заңда белгіленген қылмыстың 23 түрі де қылмыс кодексінде көрсетілген деуге болмайды. Сондықтан табиғат қорғау заңдарында қылмыстың түрлері Қазақстан Республикасы Қылмыс кодексінде көрсетілген қылмыстың түрлерімен шектеледі.
ә) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылық
Экологиялық әкімшілік жауаптылық - экология құқығына қарсы қасақана
немесе абайсыз жасалған әкімшілік жауаптылық көзделген кінәлы әрекет немесе әрекетсіздік.
Табиғат қорғау заңдарын бұзғаны үшін экологиялық әкімшілік
жауаптылықтың негізгі екі шарты бар.
Біріншісі, ондай заңдарды бұзу Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінде
көрсетілген болуы керек.
Екіншісі, ондай әкімшілік құқық бұзушылық экологиялық қылмыс белгілеріне жатпауы керек. Айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы заңның 71-бабында қаралған 13 түрлі әкімшілік жауаптылықты Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінде орын алған деуге болмайды.
Жер, су, орман, жер қойнауы кодекстерінде және басқа экологиялық заңдарда және әкімшілік құқық бұзушылық кодексінде экологиялық әкімшілік жауаптылықтың "Айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы" заңында (оның 71-бабында) көрсетілмеген түрлері де бар.
Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінің "мемлекеттік меншікке қиянат жасайтын әкімшілік құқық бұзушылық" туралы 7-тарауында жерге, жер қойнауына, суға, орманға, жануарлар дүниесіне мемлекеттік меншік құқығын тікелей немесе жасырын түрде бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылық қарастырылған. Бұл туралы жоғарыда аталған "Айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы" заңда экологиялық жауаптылық қаралмаған.
Осыларды ескере отырып, табиғатты қорғау заңдарында қаралған талаптардың бұзылуына кінәлі лауазымды адамдар мен азаматтардың экологиялық тәртіп бұзушылықтары экологиялық қылмыс белгілеріне жатпаса, Қазақстан Республикасы әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде көрсетілген әрекеттер мен әрекетсіздіктер үшін жауап беретінін назарда ұстау керек.
Экологиялық әкімшілік жауаптылық туралы істерді Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде белгіленген тәртіппен Экология және биоресурстар министрлігінің органдары мен лауазымды адамдарды және соған арнайы уәкілдік алған өзге де органдар қарайды.
б) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін тәртіптік жауаптылық
Экологиялық тәртіптік жауаптылық - экологиялық құқыққа қарсы қасақана немесе абайсызда жасалатын тәртіптік жауаптылық көзделген кінәлі әрекет немесе әрекетсіздік.
Тәртіптік жауаптылық туралы арнайы қабылданған заң жоқ. Бірақ тәртіптік жауаптылық колхоз мүшелері үшін Колхоздың үлгі Жарғысында, жұмысшылармен қызметшілер үшін Қазақстан Республикасының еңбек туралы заңдарында, кодексінде және ішкі тәртіп ережелерінде, сондай-ақ басқа нормативтік актілерде кәсіпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың табиғат қорғау, заңдары талаптарының бұзылуына кінәлі лауазымды адамдары мен өзге де қызметкерлердің, міндеті мен қызметтерін және айналадағы табиғи ортаны қорғау мен табиғи ресурстарын ұтымды пайдалану жөніндегі жоспары мен шараларды орындамау салдарынан пайда болады.
в) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін материалдық жауаптылық
Экологиялық материалдық жауаптылық - экологиялық құқыққа қарсы қасақана немесе абайсыз жасалатын кінәлі әрекет пен әрекетсіздіктің салдарынан табиғат объектілерінің меншік иесіне (мемлекетке), иемденушілері мен пайдаланушыларына келтірген зиянды өтеу. Бірақ экологиялық заңдарда табиғатты пайдаланушылар мен икемденушілерге тиетін материалдық зиянзаңда көрсетілген себепті жағдайларда да болуы мүмкін. Мысалы, Жер кодексінің 164-бабында сәйкес жер қайтарылып алынған немесе уақытша алынған ретте жер иемденушілермен жер пайдаланушыларға келтірілген зиянды өтеу қарастырылған. Жердің меншік иесі - мемлекеттің жерді мемлекеттік немесе қоғамдық қажеттіліктер үшін алуы заңға қайшы келмейді. Мұндай жағдайларда жер заңы бұзылмайды, бұдан келген зиян мемлекет белгілеген тәртіппен толық қалпына келтіріледі және Жер кодексінің 47 - бабында қаралған жер иеленушілерге берілген кепілдіктер толық жүзеге асырылады.
Ауыл шаруашылығының қажеттіктеріне арналмаған ауыл шаруашылық алқаптарын алу барысында жер иеленушілердің, жер пайдаланушылардың, жалгерлердің шығындарын және ауыл шаруашылық өндірісінің залалдарын өтеу өтеу тәртібі туралы Ереже мұндай ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.Экология заңдарын бұзудың түсінігі мен белгілері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... 4
а) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін қылмыстық жауаптылық ... ... ... ... 6
ә) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылық ... ... ... ... ...7
б) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін тәртіптік жауаптылық ... ... ... ... ... 8
в) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін материалдық жауаптылық ... ... ... .9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
Кіріспе
Экологиялық заңдарда құқықтық жауаптылықтың қылмыстың, әкімшіліктік, материалдық (азаматтық) тәртіптік түрлері көрсетілген. Айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы заңның 69-бабында тәртіптік және материалдық жауаптылықтың, 70-бабында әкімшілік жауаптылықтың, 71-бабында қылмыстық жауаптылықтың қандай әрекет немесе әрекетсіздіктің нәтижесінде туындайтын түрлері көрсетілген.
Экологиялық тәртіпті бұзудың төрт белгісі бар: тәртіпті бұзушының кінәсі, заңға қарсы бағыт, заңды бұзудан келген зияның себепті байланысты, табиғи ортаға, адамның денсаулығына (өміріне) келген зиян немесе ондай залалдың сөзсіз болу қаупі. Тәртіп бұзушының кінәсы: қасақана немесе абайсызда болуы мүмкін. Заңға қарсы бағыт табиғи ортаны қорғау немесе тиімді пайдалану туралы заңды қасақана бұзады. Мұндай заңды бұзушылықты 3 топқа бөлуге болады.
Бірінші топқа - табиғи ресурстарды заңда көрсетілген реттерде алуға - сатуға, сыйға тартуға кепілдік беруге, жер қойнауына, суға, орманға, жануарлар мен өсімдіктер дүниесіне мемлекет меншігі құқығын тікелей немесе жасырын түрде бұзатын әрекеттер жатады.
Екінші топқа - жер, оның қойнауы, су, орман барлық сан алуан түрлері бойынша алғанда жануарлар мен өсімдіктер дүниесін, дағдылы және сирек кездесетін ландшафтар, табиғи қорықтар, табиғи заказниктер, ұлттық табиғи парктер, табиғат ескерткіштері, жердің климаты мен озонды қабаты, сондайақ атмосфералық ауа және табиғи экологиялық жүйелер мен биосфераның компоненттері (сыңарлары) ретінде өзге де табиғи объектідерін қорғау, пайдалану құқығына қарсы жою, ластау және өзге де ұтымсыз әрі салдыр-салақ пайдалану әрекет немесе әрекетсіздіктер жатады.
Үшінші топқа - адамдардың денсаулығы мен өміріне, сондай-ақ мүлкіне табиғи жағдайлар мен шаруашылық және өзге де қызметтің зиянды ықпал ететін заң бұзушылықтарының түрлері жатады.
1.Экология заңдарын бұзудың түсінігі мен белгілері
Экология заңдарын бұзу - белгіленген экологиялық тәртіпті бұзатын және табиғи ортаға зиян келтіретін заңға қайшы келетін кінәлі әрекет немесе әрекетсіздік.
Экологиялық тәртіп - адамның өз өмірі мен денсаулығы үшін айналадағы табиғи ортаның қолайл ы болуына құқығын қамтамасыз етудің, қазіргі және болашақ ұрпақтың мүдделері үшін айналадағы табиғи ортаны қорғаудың, адам қызметінің осы ортаға зиянды ықпал жасауына жол бермеудің, табиғи тепе-теңдікті сақтау мен табиғатты ұтымды пайдаланудың ережелері мен негізгі түпкі бастамаларының жүйесі.
Табиғи ортаға зиян келтіру - табиғат объектілеріне, оның адам өмірі мен денсаулығына қолайлы болуына немесе табиғатты пайдалануда заңсыз залалды әрекеттер жасаудың экологиялық және экономикалық салаларынан туындайды.
Экологиялық салдарға табиғи ортаның таза болмауы, бұзылуы, адам қызметіне және денсаулығына табиғи ортаның қолайлы болмауы жатады.
Экономикалық салдарға табиғи қорлардың сарқылуы, бұзылуы, табиғаттан алынатын табыстардың азаюы немесе болмауы, табиғатты қалпына келтіру шығындары жатады.
Экология заңдарының (жер, жер қойнауы, су, орман, атмосфералық ауаны және жануарлар мен өсімдіктер дүниесін қорғау және басқа табиғатты қорғау заңдарының) тиісті баптарында құқықтық жауаптылық түрлері көрсетілген.
Жер кодексінің ХХХV тарауы - "Жер заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық", "Жер қойнауы және минералды шикізатты ұқсату туралы" кодексінің XV бөлімі - "Жер қойнау және минералды шикі затты ұқсату туралы заңдардың бұзылғаны үшін жауаптылық", Су кодексінің XXVI тарауы - "Су заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық", Орман кодексінің 75-бабы - "Орман заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық" деп аталады.
Осындай тараулар мен баптар "Атмосфералық ауаны қорғау туралы", "Жануарлар дүниесін қорғау, оның өсімін арттыру және пайдалану туралы"заңдарда бар.
Табиғатты пайдалану және қорғау туралы заңдарын үш топқа бөлгенде айналадаға табиғи ортаны қорғауға тиісті объектілер ескеріліп отыр. Егер мемлекеттік мүддесін басшылыққа алсақ, онда табиғат қорғау заңдарын бұзғаны үшін жауаптылықтың түрлерін мемлекеттің қоғамдық мүдделеріне, экологиялық және экономикалық мүдделеріне қарсы бағытталған түрлеріне бөлуге болады.
Экологиялық жауаптылықтың тиісті санкциясы болуы керек. Ол болмаса заңда экологиялық жауаптылық эколгиялық құқықтық талаптардың бұзатын әрекеттер мен әрекетсіздіктердің түрлерін көрсетумен шектеліп, ол үшін жауаптылық қылмыстық, әкімшілік, тәртіптік, мүліктік және басқа заңдармен реттеледі деп көрсетілсе нақтылыққа сай келер еді.
а) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін қылмыстық жауаптылық
Экологиялық қылмыс - Қазақстан Республикасында айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы заңдармен белгіленген экологиялық құқық тәртібіне қол сұғатын және адамдардың денсаулығына немесе айналадағы табиғи ортаға зиян келтіретін, не зиян келтіруге нақты қатер төндіретін, қылмыстық заңда көзделген қоғамдық қауіпті іс-әрекет (әрекет немесе әрекетсіздік), сондай-ақ экологиялық эалал келтіретін, қылмыстық заңда көзделген өзге де қоғамдық қауіпті іс-әрекет.
Бұл тұжырымның негізгі шарты - экологиялық құқықтық тәртіпті бұзған әрекет немесе қылмыстық заңда қаралуы керек. Айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы заңда (73-бап) қылмыстық жауаптылықтың (экологиялық қылмыстар) 23 түрі көрсетілген. Олардың ішінде:
айналадағы табиғи ортаның шамадан тыс ластануы;
радиоактивті және химиялық заттармен жұмыс істеген кезде экологиялық
талаптардың бұзылуы;
су кәсіпшіліктерімен заңсыз айналысу;
заңсыз аң аулау,
өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің объектілерін өз бетінше пайдалану;
жануарларға қатыгездік жасау;
жерді, суды өз бетінше басып алу;
жер қойнауын өз бетінше қазу;
ауылшаруашылық және өзге де алқаптарды қорғау талаптарының
бұзылуы;
орман алқаптарының қасақана жойылып, оларға зақым келтірілуі;
ағаштардың заңсыз кесілуі;
орман алқаптарын өртеу жолымен қасақана жою немесе оларға едәуір
зақым келтіру және басқа қылмыстық әрекеттер бар. Бірақ аталған табиғаттық заңда белгіленген қылмыстың 23 түрі де қылмыс кодексінде көрсетілген деуге болмайды. Сондықтан табиғат қорғау заңдарында қылмыстың түрлері Қазақстан Республикасы Қылмыс кодексінде көрсетілген қылмыстың түрлерімен шектеледі.
ә) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылық
Экологиялық әкімшілік жауаптылық - экология құқығына қарсы қасақана
немесе абайсыз жасалған әкімшілік жауаптылық көзделген кінәлы әрекет немесе әрекетсіздік.
Табиғат қорғау заңдарын бұзғаны үшін экологиялық әкімшілік
жауаптылықтың негізгі екі шарты бар.
Біріншісі, ондай заңдарды бұзу Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінде
көрсетілген болуы керек.
Екіншісі, ондай әкімшілік құқық бұзушылық экологиялық қылмыс белгілеріне жатпауы керек. Айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы заңның 71-бабында қаралған 13 түрлі әкімшілік жауаптылықты Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінде орын алған деуге болмайды.
Жер, су, орман, жер қойнауы кодекстерінде және басқа экологиялық заңдарда және әкімшілік құқық бұзушылық кодексінде экологиялық әкімшілік жауаптылықтың "Айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы" заңында (оның 71-бабында) көрсетілмеген түрлері де бар.
Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінің "мемлекеттік меншікке қиянат жасайтын әкімшілік құқық бұзушылық" туралы 7-тарауында жерге, жер қойнауына, суға, орманға, жануарлар дүниесіне мемлекеттік меншік құқығын тікелей немесе жасырын түрде бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылық қарастырылған. Бұл туралы жоғарыда аталған "Айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы" заңда экологиялық жауаптылық қаралмаған.
Осыларды ескере отырып, табиғатты қорғау заңдарында қаралған талаптардың бұзылуына кінәлі лауазымды адамдар мен азаматтардың экологиялық тәртіп бұзушылықтары экологиялық қылмыс белгілеріне жатпаса, Қазақстан Республикасы әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде көрсетілген әрекеттер мен әрекетсіздіктер үшін жауап беретінін назарда ұстау керек.
Экологиялық әкімшілік жауаптылық туралы істерді Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде белгіленген тәртіппен Экология және биоресурстар министрлігінің органдары мен лауазымды адамдарды және соған арнайы уәкілдік алған өзге де органдар қарайды.
б) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін тәртіптік жауаптылық
Экологиялық тәртіптік жауаптылық - экологиялық құқыққа қарсы қасақана немесе абайсызда жасалатын тәртіптік жауаптылық көзделген кінәлі әрекет немесе әрекетсіздік.
Тәртіптік жауаптылық туралы арнайы қабылданған заң жоқ. Бірақ тәртіптік жауаптылық колхоз мүшелері үшін Колхоздың үлгі Жарғысында, жұмысшылармен қызметшілер үшін Қазақстан Республикасының еңбек туралы заңдарында, кодексінде және ішкі тәртіп ережелерінде, сондай-ақ басқа нормативтік актілерде кәсіпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың табиғат қорғау, заңдары талаптарының бұзылуына кінәлі лауазымды адамдары мен өзге де қызметкерлердің, міндеті мен қызметтерін және айналадағы табиғи ортаны қорғау мен табиғи ресурстарын ұтымды пайдалану жөніндегі жоспары мен шараларды орындамау салдарынан пайда болады.
в) Экологиялық құқықты бұзғаны үшін материалдық жауаптылық
Экологиялық материалдық жауаптылық - экологиялық құқыққа қарсы қасақана немесе абайсыз жасалатын кінәлі әрекет пен әрекетсіздіктің салдарынан табиғат объектілерінің меншік иесіне (мемлекетке), иемденушілері мен пайдаланушыларына келтірген зиянды өтеу. Бірақ экологиялық заңдарда табиғатты пайдаланушылар мен икемденушілерге тиетін материалдық зиянзаңда көрсетілген себепті жағдайларда да болуы мүмкін. Мысалы, Жер кодексінің 164-бабында сәйкес жер қайтарылып алынған немесе уақытша алынған ретте жер иемденушілермен жер пайдаланушыларға келтірілген зиянды өтеу қарастырылған. Жердің меншік иесі - мемлекеттің жерді мемлекеттік немесе қоғамдық қажеттіліктер үшін алуы заңға қайшы келмейді. Мұндай жағдайларда жер заңы бұзылмайды, бұдан келген зиян мемлекет белгілеген тәртіппен толық қалпына келтіріледі және Жер кодексінің 47 - бабында қаралған жер иеленушілерге берілген кепілдіктер толық жүзеге асырылады.
Ауыл шаруашылығының қажеттіктеріне арналмаған ауыл шаруашылық алқаптарын алу барысында жер иеленушілердің, жер пайдаланушылардың, жалгерлердің шығындарын және ауыл шаруашылық өндірісінің залалдарын өтеу өтеу тәртібі туралы Ереже мұндай ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz