Экологиялық зиян ұғымы
Жоспар
I.Кіріспе
II. Негізгі бөлім.
1.Тұлғаны кінәлі деп тану
1.1.Атмосфералық ауаны ластау
1.2.Экологиялық қылмыстар үшін қолданылатын қылмыс түрі
1.3.Атмосфералық ауаны қорғау
2.Экологиялық зиян ұғымы
2.1.Экологиялық құқық бұзушылық
2.2.Экологияны сақтандыру
2.3.Қоршаған ортаға әсерді бағалау процесі
III. Қорытынды
IV. Пайдаланатын әдебиет
I.Кіріспе
II. Негізгі бөлім.
1.Тұлғаны кінәлі деп тану
1.1.Атмосфералық ауаны ластау
1.2.Экологиялық қылмыстар үшін қолданылатын қылмыс түрі
1.3.Атмосфералық ауаны қорғау
2.Экологиялық зиян ұғымы
2.1.Экологиялық құқық бұзушылық
2.2.Экологияны сақтандыру
2.3.Қоршаған ортаға әсерді бағалау процесі
III. Қорытынды
IV. Пайдаланатын әдебиет
Кіріспе
Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады.
Экологиялық қылмыстар үшін қолданылатын қылмыстық-құқықтық санкциялар экологиялық зиянды өндіріс қызметінің барлық жұмысшыларына (тек қана нақты жеке тұлғаларға емес) экономикалық пайдасыз болуы керек. Одан басқа, лауазымды тұлғаларға айыппұл санкциялары бұзылған экологиялық балансты орнына келтіруге ықпал ете алмайды, себебі соммалар өте аз. Заңды тұлғаларға салынатын айыппұлдар осы функцияларды орындауы мүмкін болар еді.
Экологиялық саясатты жүзеге асырудағы басты орындардың бірін, бұрын да аталып өткендей құқық алады, ол қоғамдағы экологиялық қатынасты жемісті реттеуші ретінде қызмет етуі тиіс. Экологиялық қауіпсіздікке жетуде Қазақстан Республикасы қоғамды қоршаған ортаға оның жағдайы туралы шын ақпаратқа және табиғат қорғаушы заңнама келтірген залалдың айыбын төлеуге адамның құқығы туралы Конституция ережелерінің үлкен мәні бар.
Қазақстан Республикасының қоршаған ортасына эмиссияларды жүзеге асыратын табиғат пайдаланушылар мен қоршаған ортаны ластау көздерінің мемлекеттік тізілімі табиғат пайдаланушылары мен қоршаған ортаны ластау көздерін есепке алудың мемлекеттік деректер қорының жүйесін білдіреді.
Қоршаған ортаға бағалау жүргізу процесінде табиғи орта мен адам дансаулығына теріс және оң әсерлер есепке алынуға тиіс.
Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады.
Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады.
Экологиялық қылмыстар үшін қолданылатын қылмыстық-құқықтық санкциялар экологиялық зиянды өндіріс қызметінің барлық жұмысшыларына (тек қана нақты жеке тұлғаларға емес) экономикалық пайдасыз болуы керек. Одан басқа, лауазымды тұлғаларға айыппұл санкциялары бұзылған экологиялық балансты орнына келтіруге ықпал ете алмайды, себебі соммалар өте аз. Заңды тұлғаларға салынатын айыппұлдар осы функцияларды орындауы мүмкін болар еді.
Экологиялық саясатты жүзеге асырудағы басты орындардың бірін, бұрын да аталып өткендей құқық алады, ол қоғамдағы экологиялық қатынасты жемісті реттеуші ретінде қызмет етуі тиіс. Экологиялық қауіпсіздікке жетуде Қазақстан Республикасы қоғамды қоршаған ортаға оның жағдайы туралы шын ақпаратқа және табиғат қорғаушы заңнама келтірген залалдың айыбын төлеуге адамның құқығы туралы Конституция ережелерінің үлкен мәні бар.
Қазақстан Республикасының қоршаған ортасына эмиссияларды жүзеге асыратын табиғат пайдаланушылар мен қоршаған ортаны ластау көздерінің мемлекеттік тізілімі табиғат пайдаланушылары мен қоршаған ортаны ластау көздерін есепке алудың мемлекеттік деректер қорының жүйесін білдіреді.
Қоршаған ортаға бағалау жүргізу процесінде табиғи орта мен адам дансаулығына теріс және оң әсерлер есепке алынуға тиіс.
Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Кузнецова Н.Ф., Тяжкова И.А.Уголовное право.Общая часть. Москва, 1998.
2. Ағыбаев Н.А. ҚР Қылмыстық құқық Жалпы бөлім.Жеті Жарғы.2001
3. Дагель П.С., Котов Д.П. Субъективная сторона преступления и ее установление. Воронеж, 1974.100 б.
4.Таганцев Н.С. Русское уголовное право. Лекции. Часть общая, 1994. С. 51б.
5. Қазақстан Республикасы Жоғарғы сотының қаулысы. 22.12.00. И 16
6. Вестник Қайнар 2002, И 1.
7. Молдабаев С.С. Проблемы субъекта преступления в уголовном праве Алматы, 1999. С. 28б.
8. Жевлаков Э.Н. Общие вопросы квалификации преступлений в области охраны окружающей среды. Москва, 1986. С. 71б.
9. Экологические преступления: квалификация и методика расследования. Харьков, 1994. С. 63б.
10. Тяжкова И. Экологические преступления в новом УК РФ // Вестник МГУ.Сер.право 1998.46б. И 3
11. Эффективность юридической ответственности в охране окружающей среды. М.Наука, 1995.
1. Кузнецова Н.Ф., Тяжкова И.А.Уголовное право.Общая часть. Москва, 1998.
2. Ағыбаев Н.А. ҚР Қылмыстық құқық Жалпы бөлім.Жеті Жарғы.2001
3. Дагель П.С., Котов Д.П. Субъективная сторона преступления и ее установление. Воронеж, 1974.100 б.
4.Таганцев Н.С. Русское уголовное право. Лекции. Часть общая, 1994. С. 51б.
5. Қазақстан Республикасы Жоғарғы сотының қаулысы. 22.12.00. И 16
6. Вестник Қайнар 2002, И 1.
7. Молдабаев С.С. Проблемы субъекта преступления в уголовном праве Алматы, 1999. С. 28б.
8. Жевлаков Э.Н. Общие вопросы квалификации преступлений в области охраны окружающей среды. Москва, 1986. С. 71б.
9. Экологические преступления: квалификация и методика расследования. Харьков, 1994. С. 63б.
10. Тяжкова И. Экологические преступления в новом УК РФ // Вестник МГУ.Сер.право 1998.46б. И 3
11. Эффективность юридической ответственности в охране окружающей среды. М.Наука, 1995.
red79;;
Жоспар
I.Кіріспе
II. Негізгі бөлім.
1.Тұлғаны кінәлі деп тану
.1.Атмосфералық ауаны ластау
.2.Экологиялық қылмыстар үшін қолданылатын қылмыс түрі
.3.Атмосфералық ауаны қорғау
.Экологиялық зиян ұғымы
.1.Экологиялық құқық бұзушылық
.2.Экологияны сақтандыру
2.3.Қоршаған ортаға әсерді бағалау процесі
III. Қорытынды
IV. Пайдаланатын әдебиет
Кіріспе
Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады.
Экологиялық қылмыстар үшін қолданылатын қылмыстық-құқықтық санкциялар экологиялық зиянды өндіріс қызметінің барлық жұмысшыларына (тек қана нақты жеке тұлғаларға емес) экономикалық пайдасыз болуы керек. Одан басқа, лауазымды тұлғаларға айыппұл санкциялары бұзылған экологиялық балансты орнына келтіруге ықпал ете алмайды, себебі соммалар өте аз. Заңды тұлғаларға салынатын айыппұлдар осы функцияларды орындауы мүмкін болар еді.
Экологиялық саясатты жүзеге асырудағы басты орындардың бірін, бұрын да аталып өткендей құқық алады, ол қоғамдағы экологиялық қатынасты жемісті реттеуші ретінде қызмет етуі тиіс. Экологиялық қауіпсіздікке жетуде Қазақстан Республикасы қоғамды қоршаған ортаға оның жағдайы туралы шын ақпаратқа және табиғат қорғаушы заңнама келтірген залалдың айыбын төлеуге адамның құқығы туралы Конституция ережелерінің үлкен мәні бар.
Қазақстан Республикасының қоршаған ортасына эмиссияларды жүзеге асыратын табиғат пайдаланушылар мен қоршаған ортаны ластау көздерінің мемлекеттік тізілімі табиғат пайдаланушылары мен қоршаған ортаны ластау көздерін есепке алудың мемлекеттік деректер қорының жүйесін білдіреді.
Қоршаған ортаға бағалау жүргізу процесінде табиғи орта мен адам дансаулығына теріс және оң әсерлер есепке алынуға тиіс.
Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады.
1.Тұлғаны кінәлі деп тану
1.1.Атмосфералық ауаны ластау
Тұлғаны кінәлі деп тану - ол әрекетті қасақана немесе абайсызда жасады деп тану. Заң мен тәжірибе жүзінде ең жиі кездесетін кінәнің қасақана нысаны. Қылмыскердің іс - әрекеттеріндегі нақты ниет экологиялық қылмыстардың кейбір құрамдарында бар болуын мойындауға болады, атмосфераны қылмыстық ластау кезінде кінәні тура ниет нысанында екенін мойындау мүмкін емес. Әдетте, атмосфераның ластау кезінде қылмыскер өзінің іс әрекетінен зиянды салдардың басталу мүмкіндігін біледі, іс - әрекетінің қоғамға зиянды екенін сезеді, бірақ онда жануарлар дүниесіне, балық қорларына, тоғай немесе ауылшаруашылыққа зиян келтіру мақсаты болмайды.
Атмосфералық ауаны ластаушы тұлғалардың қылмыстық қызметіндегі абайсыз кінәлі болу формасына тоқтасақ, бұл категорияның қылмыстары қылмыскер салдардың болмайтынына үміттенгенімен немесе бұл салдардың болатынын білуі керек болғанымен, білмегендігінен жасалады.
Тергеу және соттық қызметте кінә нысаны мен түрін анықтаумен қатар, міндетті болып қылмысты жасау ниетін анықтау табылады. Алайда, табиғатты қорғау жөніндегі құқық қорғау қызметінің теориясы мен тәжірибесін зерттеу қылмыс жасаудың осы түрінің, оның ниетінің, заңдық және криминологиялық мәні теориясының өңделуі жеткіліксіз екенін айғақтайды. Табиғат объектілеріне қылмыстық қол сұғушылық түрлі ниетпенен іске асырылуы мүмкін. олардың кеңінен тарағандары: іс мүддесін жалған түсіну, экологиялық көрсеткіштерді жоғарылатуға тырысу, қоғам мүддесін елемеу, экономикалық мүдденің экологиялық мүддеден басым болуы.
Қылмыстың мақсаты болып тұлға қылмыс жасаған уақытта қол жеткізуге тырысу нәтижесі табылады. Ауаны ластау қылмыс жасалуының мақсаты заңда белгіленбеген, сондықтан ол қылмыстың саралануына ықпал етпейді. Теоретикалық болжау жасағанда, ол жағдайды ауырлату ретінде жазаны тағайындауға ықпал етуі мүмкін.
Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады. Атмосфералық ауаны ластаушы тұлғалардың қылмыстық қызметіндегі абайсыз кінәлі болу формасына тоқтасақ, бұл категорияның қылмыстары қылмыскер салдардың болмайтынына үміттенгенімен немесе бұл салдардың болатынын білуі керек болғанымен, білмегендігінен жасалады.
Тергеу және соттық қызметте кінә нысаны мен түрін анықтаумен қатар, міндетті болып қылмысты жасау ниетін анықтау табылады. Алайда, табиғатты қорғау жөніндегі құқық қорғау қызметінің теориясы мен тәжірибесін зерттеу қылмыс жасаудың осы түрінің, оның ниетінің, заңдық және криминологиялық мәні теориясының өңделуі жеткіліксіз екенін айғақтайды. Табиғат объектілеріне қылмыстық қол сұғушылық түрлі ниетпенен іске асырылуы мүмкін. Олардың кеңінен тарағандары: іс мүддесін жалған түсіну, экологиялық көрсеткіштерді жоғарылатуға тырысу, қоғам мүддесін елемеу, экономикалық мүдденің экологиялық мүддеден басым болуы.
Қылмыстың мақсаты болып тұлға қылмыс жасаған уақытта қол жеткізуге тырысу нәтижесі табылады. Ауаны ластау қылмыс жасалуының мақсаты заңда белгіленбеген, сондықтан ол қылмыстың саралануына ықпал етпейді. Теоретикалық болжау жасағанда, ол жағдайды ауырлату ретінде жазаны тағайындауға ықпал етуі мүмкін.
Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады.
Экологиялық зааңнаманы бұзу салдарынан келтірілген зияның ұғымы туралы мәселе тиісті құқық бұзушылық объектісі ұғымымен тығыз байланысты қарастырылады. Себебі заңсыз әрекеттердің салдарыннан экологиялық ортаның өзіне келтіретіндіктен ол жалпы құқық бұзушылық обектісіне айналады.
Экономикалық құқық бұзушылық және Экологиялық зиян ұғымдарын теориялық тұрғыдан терең зерттеу қажеттілігіне 80 - ші жылдардың басында белгілі ғалым С. Б. Байсалов назар аударған.
Табиғат қорғаушы заңнаманы бұзғаны үшін айып төлеуге байланысты азаматтық істердің жағдайы шамалы болса да жақсырақ. Қылмыстық іске келетін болсақ қылмыстық заңнаманың экологиялық жемістілігін жоғарлатуға бағытталған нақты шарал Экологиялық құқық бұзушылық жасаған тұлғалардың жеке тұлғалардың денсаулығына келтірілген зиянды, жеке және заңды тұлғалардың мемлекеттің мүлкіне келтірілген залалдың өтеуі ерікті түрде немесе Қазақстан Республикасының заңнамсына сәйкес сот шешімі бойынша жүргізіледі.арды жедел түрде қолдану қажет.
Экологиялық құқық бұзушылық түрлеріне:
Экологиялық құқық бұзушылық жасаған тұлғалардың жеке тұлғалардың денсаулығына келтірілген зиянды, жеке және заңды тұлғалардың мемлекеттің мүлкіне келтірілген залалдың өтеуі ерікті түрде немесе Қазақстан Республикасының заңнамсына сәйкес сот шешімі бойынша жүргізіледі. Зиян жәбірленушінің еңбекке қабілеттілігіне айырылу дәрежесіне, оның емделуіне денсаулығын қалпына келтіруге жұмслған шығындар, аурудың күтіміне байланысты шығындар, өзге .
1.2.Экологиялық қылмыстар үшін қолданылатын қылмыс түрі
Экологиялық қылмыстар үшін қолданылатын қылмыстық-құқықтық санкциялар экологиялық зиянды өндіріс қызметінің барлық жұмысшыларына (тек қана нақты жеке тұлғаларға емес) экономикалық пайдасыз болуы керек. Одан басқа, лауазымды тұлғаларға айыппұл санкциялары бұзылған экологиялық балансты орнына келтіруге ықпал ете алмайды, себебі соммалар өте аз. Заңды тұлғаларға салынатын айыппұлдар осы функцияларды орындауы мүмкін болар еді.
Экологиялық саясатты жүзеге асырудағы басты орындардың бірін, бұрын да аталып өткендей құқық алады, ол қоғамдағы экологиялық қатынасты жемісті реттеуші ретінде қызмет етуі тиіс. Экологиялық қауіпсіздікке жетуде Қазақстан Республикасы қоғамды қоршаған ортаға оның жағдайы туралы шын ақпаратқа және табиғат қорғаушы заңнама келтірген залалдың айыбын төлеуге адамның құқығы туралы Конституция ережелерінің үлкен мәні бар.
Экологиялық зааңнаманы бұзу салдарынан келтірілген зияның ұғымы туралы мәселе тиісті құқық бұзушылық объектісі ұғымымен тығыз байланысты қарастырылады. Себебі заңсыз әрекеттердің салдарыннан экологиялық ортаның өзіне келтіретіндіктен ол жалпы құқық бұзушылық обектісіне айналады.Экономикалық құқық бұзушылық және Экологиялық зиян ұғымдарын теориялық тұрғыдан терең зерттеу қажеттілігіне 80 - ші жылдардың басында белгілі ғалым С. Б. Байсалов назар аударған
табиғат қорғаушы заңнаманы бұзғаны үшін айып төлеуге байланысты азаматтық істердің жағдайы шамалы болса да жақсырақ. Қылмыстық іске келетін болсақ қылмыстық заңнаманың экологиялық жемістілігін жоғарлатуға бағытталған нақты шарал Экологиялық құқық бұзушылық жасаған тұлғалардың жеке тұлғалардың денсаулығына келтірілген зиянды, жеке және заңды тұлғалардың мемлекеттің мүлкіне келтірілген залалдың өтеуі ерікті түрде немесе Қазақстан Республикасының заңнамсына сәйкес сот шешімі бойынша жүргізіледі.арды жедел түрде қолдану қажет.
Экологиялық құқық бұүзушылық түрлеріне
Экологиялық құқық бұзушылық жасаған тұлғалардың жеке тұлғалардың денсаулығына келтірілген зиянды, жеке және заңды тұлғалардың мемлекеттің мүлкіне келтірілген залалдың өтеуі ерікті түрде немесе Қазақстан Республикасының заңнамсына сәйкес сот шешімі бойынша жүргізіледі. Зиян жәбірленушінің еңбекке қабілеттілігіне айырылу дәрежесіне, оның емделуіне денсаулығын қалпына келтіруге жұмслған шығындар, аурудың күтіміне байланысты шығындар, өзге .
Қазақстан Республикасының қоршаған ортасына эмиссияларды жүзеге асыратын табиғат пайдаланушылар мен қоршаған ортаны ластау көздерінің мемлекеттік тізілімі табиғат пайдаланушылары мен қоршаған ортаны ластау көздерін есепке алудың мемлекеттік деректер қорының жүйесін білдіреді.
Қоршаған ортаға бағалау жүргізу процесінде табиғи орта мен адам дансаулығына теріс және оң әсерлер есепке алынуға тиіс.
Қылмыстың субъективтік жағын анықтау қиын, себебі кінәлінің психикасында өтетін процесстермен сипатталады және ол адамның сезім мүшелерімен қабылданбайды. Қылмыстың субъективтік жағының мазмұнын ашу үшін келесі заңи белгілер қажет, олар: кінә, ниет, мақсат және сезім. Азаматтық құқықта жасаған әрекетінде кінә болмаса да қоршаған ортаға келген зиян өтеледі, ал қылмыстық жауапкершілік тек қана қылмыскер әрекетінде кінә болған кезде ғана туындайды.
Қылмыстық құқықтық ғылым бойынша жасаған әрекеті үшін тұлға толық жауапкершілікке тартылуы керек, бірақ өз еркімен толық игере отырып, түсініп, шешім қабылдап жасаған болу керек.
Тұлғаны кінәлі деп тану - ол әрекетті қасақана немесе абайсызда жасады деп тану. Заң мен тәжірибе жүзінде ең жиі кездесетін кінәнің қасақана нысаны. Қылмыскердің іс - әрекеттеріндегі нақты ниет экологиялық қылмыстардың кейбір құрамдарында бар болуын мойындауға болады, атмосфераны қылмыстық ластау кезінде кінәні тура ниет нысанында екенін мойындау мүмкін емес. Әдетте, атмосфераның ластау кезінде қылмыскер өзінің іс әрекетінен зиянды салдардың басталу мүмкіндігін біледі, іс - әрекетінің қоғамға зиянды екенін сезеді, бірақ онда жануарлар дүниесіне, балық қорларына, тоғай немесе ауылшаруашылыққа зиян келтіру мақсаты болмайды. Ал егер осындай салдардың болуын тілесе, іс- әрекетті Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 171 бабы бойынша (диверсия) саралау мүмкіндігі туралы айтуға болады. Себебі бұл баптың диспозициясында көзделген іс- әрекеттің нысанының бірі - “халықтың өмір сүруін қамтамасыз ететін объектілердің категориясын жоюға немесе зиян келтіруге бағытталған іс- әрекеттер, ал заң атмосфералық ауаны осы категорияға жатқызды. Бұл жағдайда саралаудың дұрыстығы туралы сұрақты шешу үшін қылмыс жасаудың мақсатын ескеру қажет, себебі диверсия жасау кезінде міндетті, саралаушы белгінің бірі тікелей бағытталған қасақаналық болып табылады. Әдетте, атмосфералық ауаны қылмыстық ластаудың мақсаты өндіріс қалдықтарынан, зиянды заттардан және т. б. құтылу қажеттігі болып табылады. Ауаны қылмыстық ластау жанама ниетпен жүзеге асырылуы мүмкін, яғни егер тұлға өз іс-әрекетінін (әрекетсіздігінің) қоғамға қауіпті екенін ұғынып, оның қоғамдық қауіпті зардаптардың болуын тілемесе де, бұған саналы түрде жол берсе не бұған немқұрайды қараса қылмыс жанама ниетпен жасалған деп танылады
1.3.Атмосфералық ауаны қорғау
Атмосфералық ауаны ластаушы тұлғалардың қылмыстық қызметіндегі абайсыз кінәлі болу формасына тоқтасақ, бұл категорияның қылмыстары қылмыскер салдардың болмайтынына үміттенгенімен немесе бұл салдардың болатынын білуі керек болғанымен, білмегендігінен жасалады.
Абайсыздан жасалған әрекет Кодекстің Ерекше бөлімінің тиісті бабында арнайы көзделген жағдайда ғана қылмыс деп танылады. Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 19 бабының 4 тармағы жағдайында көрсетілген, бұл Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 282 бабы бойынша қылмыстық жаупкершілікке әкелетін көптеген әрекеттерді декриминализациялайды. Барлық сұрақтарға жауап беру үшін Қылмыстық заңның 282 бабының диспозициясына кінәнің абайсыз нысанына байланысты нұсқау кіргізу керек. Соттық тәжірибе дәлелдейтіндей, экологиялық қылмыстар өте жиі қызметтік ережелерді бұзу нәтижесінде жасалады, ал табиғи объектілерге зиян келтіру, әдетте, жиынтықтар түрінде сараланады.
Кінәнің абайсыз нысаны туралы Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 282 бабының 3 бөлімінде (адам өлімі болса ) айтылған, бірақ бұл жағдайда Қылмыстық заңның 22 бабы бойынша, тұлға ниетімен қамтылмаған жасалынған қылмыстық істің салдарына абайсыздық жасау туралы айтылады. “Жалпы осындай қылмыс қасақана жасалынды деп мойындалады” (ҚР-ң ҚК-ң 22 бабы).
Кейбір ғалымдар қылмыстың субъективтік жағын, олардың ойы бойынша, ниет пен мақсатты қамтитын кінәмен теңестіреді. Бірақ бұл оймен келісу қиын, себебі кінәні талдау кінәлінің қылмысты неге және не үшін жасаған деген сұрақтарға жауап бермейді. Қылмыстық іс жүргізудің процессуалдық заңнама дәлелдеу пәнін құрайтын жағдайлар ішіндегі ниеттерді дәлелдеуді талап етеді. Қылмысты жасаудағы кінә сипатынан басқа Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотының ”Сот үкімі туралы” қаулысында қылмыс ниеттері мен мақсаттарын нақты анықтауды талап етті.
Тергеу және соттық қызметте кінә нысаны мен түрін анықтаумен қатар, міндетті болып қылмысты жасау ниетін анықтау табылады. Алайда, табиғатты қорғау жөніндегі құқық қорғау қызметінің теориясы мен тәжірибесін зерттеу қылмыс жасаудың осы түрінің, оның ниетінің, заңдық және криминологиялық мәні теориясының өңделуі жеткіліксіз екенін айғақтайды. Табиғат объектілеріне қылмыстық қол сұғушылық түрлі ниетпенен іске асырылуы мүмкін. олардың кеңінен тарағандары: іс мүддесін жалған түсіну, экологиялық көрсеткіштерді жоғарылатуға тырысу, қоғам мүддесін елемеу, экономикалық мүдденің экологиялық мүддеден басым болуы.
2.Экологиялық зиян ұғымы
2.1.Экологиялық құқық бұзушылық
Қазіргі заңнама ауаны қылмыстық ластаудың ниеттерін көрсетпейді. Одан басқа, Қылмыстық заңның 54 бабында көрсетілген бір де бір жағдай (жазаны ауырлататын мән –жайлар) жауапкершілікті ауырлататын ниет есебінде қарастырылмау керек. Кейбір ниеттерді (мысалы: дүниеқорлық немесе бұзақылық) Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 282 бабының диспозициясына немесе жазаны ауырлататын мән-жайлардың тізіміне енгізу қажет.
Қылмыстың мақсаты болып тұлға қылмыс жасаған уақытта қол жеткізуге тырысу нәтижесі табылады. Ауаны ластау қылмыс жасалуының мақсаты заңда белгіленбеген, сондықтан ол қылмыстың саралануына ықпал етпейді. Теоретикалық болжау жасағанда, ол жағдайды ауырлату ретінде жазаны тағайындауға ықпал етуі мүмкін. Қылмыстық заңның 54 бабы 1 бөлімі “е” тармақшасында қылмысты басқа бір қылмысты жасыру мақсатында жасау немесе оның жасалуын жеңілдету мақсатында жасау қарастырылады.
Қылмыстың субъективтік жағынан эмоция ерекше орын алады, эмоция арқылы қылмыс жасауға байланысты тұлғаның уайымдап, мазасыздануы анықталады. Олар ниетпен тығыз байланысты және ауаны ластау үшін ғана қылмыстық жауапкершілікті жеңілдететін мән - жайлар және Қылмыстық заңның 53 бабында қарастырылғандай жеңілдетеін мән-жайлар ретінде енгізілуі мүмкін. Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 282 бабында бұл қылмысты жасау барысында эмоция, мақсаттарын, ниеттерін көрсететін диспозицияның жоқтығы оларды міндетті, сараланған белгілер қатарынан шығарады, олардың жазаны жеңілдету үшін маңыздылығы да зор емес, себебі сот тәжірибесін сараптай келе, қылмыстың осы түрін жасаған кінәлі тұлғаларға онсыз да айыппұл түріндегі жеңіл жазалар қолданылатынын көруге болады. Егер бас бостандығынан айыру түріндегі жаза қолданылса, шартты түрде айыптау институты қолданылады, сондықтан қылмыстық жазаны жеңілдету жағдайын қосымша іздестіру қажеттігі өзекті емес. 1996 жылы 29 сәуіріндегі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотының Пленумының “Сот үкімі туралы” № 1 қаулысы ниеттер мен қылмыс жасау мақсаттарын соттар мен тергеу органдарының міндетті анықтауы ҚазақстанРеспубликасының Қылмыстық кодексінің 161 бабында көзделген экоцидпен ауаны қылмыстық ластауды шектеу туралы шешім қабылдау кезінде белгілі бір роль атқарады, бұл қылмысты жасағанда қылмыскер Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігіне және қорғану қабілеттігіне нұқсан келтіру үшін экологиялық қылмыстарда диверсиялар жасауды көздейді. Сонымен, осы мәселені ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспар
I.Кіріспе
II. Негізгі бөлім.
1.Тұлғаны кінәлі деп тану
.1.Атмосфералық ауаны ластау
.2.Экологиялық қылмыстар үшін қолданылатын қылмыс түрі
.3.Атмосфералық ауаны қорғау
.Экологиялық зиян ұғымы
.1.Экологиялық құқық бұзушылық
.2.Экологияны сақтандыру
2.3.Қоршаған ортаға әсерді бағалау процесі
III. Қорытынды
IV. Пайдаланатын әдебиет
Кіріспе
Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады.
Экологиялық қылмыстар үшін қолданылатын қылмыстық-құқықтық санкциялар экологиялық зиянды өндіріс қызметінің барлық жұмысшыларына (тек қана нақты жеке тұлғаларға емес) экономикалық пайдасыз болуы керек. Одан басқа, лауазымды тұлғаларға айыппұл санкциялары бұзылған экологиялық балансты орнына келтіруге ықпал ете алмайды, себебі соммалар өте аз. Заңды тұлғаларға салынатын айыппұлдар осы функцияларды орындауы мүмкін болар еді.
Экологиялық саясатты жүзеге асырудағы басты орындардың бірін, бұрын да аталып өткендей құқық алады, ол қоғамдағы экологиялық қатынасты жемісті реттеуші ретінде қызмет етуі тиіс. Экологиялық қауіпсіздікке жетуде Қазақстан Республикасы қоғамды қоршаған ортаға оның жағдайы туралы шын ақпаратқа және табиғат қорғаушы заңнама келтірген залалдың айыбын төлеуге адамның құқығы туралы Конституция ережелерінің үлкен мәні бар.
Қазақстан Республикасының қоршаған ортасына эмиссияларды жүзеге асыратын табиғат пайдаланушылар мен қоршаған ортаны ластау көздерінің мемлекеттік тізілімі табиғат пайдаланушылары мен қоршаған ортаны ластау көздерін есепке алудың мемлекеттік деректер қорының жүйесін білдіреді.
Қоршаған ортаға бағалау жүргізу процесінде табиғи орта мен адам дансаулығына теріс және оң әсерлер есепке алынуға тиіс.
Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады.
1.Тұлғаны кінәлі деп тану
1.1.Атмосфералық ауаны ластау
Тұлғаны кінәлі деп тану - ол әрекетті қасақана немесе абайсызда жасады деп тану. Заң мен тәжірибе жүзінде ең жиі кездесетін кінәнің қасақана нысаны. Қылмыскердің іс - әрекеттеріндегі нақты ниет экологиялық қылмыстардың кейбір құрамдарында бар болуын мойындауға болады, атмосфераны қылмыстық ластау кезінде кінәні тура ниет нысанында екенін мойындау мүмкін емес. Әдетте, атмосфераның ластау кезінде қылмыскер өзінің іс әрекетінен зиянды салдардың басталу мүмкіндігін біледі, іс - әрекетінің қоғамға зиянды екенін сезеді, бірақ онда жануарлар дүниесіне, балық қорларына, тоғай немесе ауылшаруашылыққа зиян келтіру мақсаты болмайды.
Атмосфералық ауаны ластаушы тұлғалардың қылмыстық қызметіндегі абайсыз кінәлі болу формасына тоқтасақ, бұл категорияның қылмыстары қылмыскер салдардың болмайтынына үміттенгенімен немесе бұл салдардың болатынын білуі керек болғанымен, білмегендігінен жасалады.
Тергеу және соттық қызметте кінә нысаны мен түрін анықтаумен қатар, міндетті болып қылмысты жасау ниетін анықтау табылады. Алайда, табиғатты қорғау жөніндегі құқық қорғау қызметінің теориясы мен тәжірибесін зерттеу қылмыс жасаудың осы түрінің, оның ниетінің, заңдық және криминологиялық мәні теориясының өңделуі жеткіліксіз екенін айғақтайды. Табиғат объектілеріне қылмыстық қол сұғушылық түрлі ниетпенен іске асырылуы мүмкін. олардың кеңінен тарағандары: іс мүддесін жалған түсіну, экологиялық көрсеткіштерді жоғарылатуға тырысу, қоғам мүддесін елемеу, экономикалық мүдденің экологиялық мүддеден басым болуы.
Қылмыстың мақсаты болып тұлға қылмыс жасаған уақытта қол жеткізуге тырысу нәтижесі табылады. Ауаны ластау қылмыс жасалуының мақсаты заңда белгіленбеген, сондықтан ол қылмыстың саралануына ықпал етпейді. Теоретикалық болжау жасағанда, ол жағдайды ауырлату ретінде жазаны тағайындауға ықпал етуі мүмкін.
Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады. Атмосфералық ауаны ластаушы тұлғалардың қылмыстық қызметіндегі абайсыз кінәлі болу формасына тоқтасақ, бұл категорияның қылмыстары қылмыскер салдардың болмайтынына үміттенгенімен немесе бұл салдардың болатынын білуі керек болғанымен, білмегендігінен жасалады.
Тергеу және соттық қызметте кінә нысаны мен түрін анықтаумен қатар, міндетті болып қылмысты жасау ниетін анықтау табылады. Алайда, табиғатты қорғау жөніндегі құқық қорғау қызметінің теориясы мен тәжірибесін зерттеу қылмыс жасаудың осы түрінің, оның ниетінің, заңдық және криминологиялық мәні теориясының өңделуі жеткіліксіз екенін айғақтайды. Табиғат объектілеріне қылмыстық қол сұғушылық түрлі ниетпенен іске асырылуы мүмкін. Олардың кеңінен тарағандары: іс мүддесін жалған түсіну, экологиялық көрсеткіштерді жоғарылатуға тырысу, қоғам мүддесін елемеу, экономикалық мүдденің экологиялық мүддеден басым болуы.
Қылмыстың мақсаты болып тұлға қылмыс жасаған уақытта қол жеткізуге тырысу нәтижесі табылады. Ауаны ластау қылмыс жасалуының мақсаты заңда белгіленбеген, сондықтан ол қылмыстың саралануына ықпал етпейді. Теоретикалық болжау жасағанда, ол жағдайды ауырлату ретінде жазаны тағайындауға ықпал етуі мүмкін.
Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады.
Экологиялық зааңнаманы бұзу салдарынан келтірілген зияның ұғымы туралы мәселе тиісті құқық бұзушылық объектісі ұғымымен тығыз байланысты қарастырылады. Себебі заңсыз әрекеттердің салдарыннан экологиялық ортаның өзіне келтіретіндіктен ол жалпы құқық бұзушылық обектісіне айналады.
Экономикалық құқық бұзушылық және Экологиялық зиян ұғымдарын теориялық тұрғыдан терең зерттеу қажеттілігіне 80 - ші жылдардың басында белгілі ғалым С. Б. Байсалов назар аударған.
Табиғат қорғаушы заңнаманы бұзғаны үшін айып төлеуге байланысты азаматтық істердің жағдайы шамалы болса да жақсырақ. Қылмыстық іске келетін болсақ қылмыстық заңнаманың экологиялық жемістілігін жоғарлатуға бағытталған нақты шарал Экологиялық құқық бұзушылық жасаған тұлғалардың жеке тұлғалардың денсаулығына келтірілген зиянды, жеке және заңды тұлғалардың мемлекеттің мүлкіне келтірілген залалдың өтеуі ерікті түрде немесе Қазақстан Республикасының заңнамсына сәйкес сот шешімі бойынша жүргізіледі.арды жедел түрде қолдану қажет.
Экологиялық құқық бұзушылық түрлеріне:
Экологиялық құқық бұзушылық жасаған тұлғалардың жеке тұлғалардың денсаулығына келтірілген зиянды, жеке және заңды тұлғалардың мемлекеттің мүлкіне келтірілген залалдың өтеуі ерікті түрде немесе Қазақстан Республикасының заңнамсына сәйкес сот шешімі бойынша жүргізіледі. Зиян жәбірленушінің еңбекке қабілеттілігіне айырылу дәрежесіне, оның емделуіне денсаулығын қалпына келтіруге жұмслған шығындар, аурудың күтіміне байланысты шығындар, өзге .
1.2.Экологиялық қылмыстар үшін қолданылатын қылмыс түрі
Экологиялық қылмыстар үшін қолданылатын қылмыстық-құқықтық санкциялар экологиялық зиянды өндіріс қызметінің барлық жұмысшыларына (тек қана нақты жеке тұлғаларға емес) экономикалық пайдасыз болуы керек. Одан басқа, лауазымды тұлғаларға айыппұл санкциялары бұзылған экологиялық балансты орнына келтіруге ықпал ете алмайды, себебі соммалар өте аз. Заңды тұлғаларға салынатын айыппұлдар осы функцияларды орындауы мүмкін болар еді.
Экологиялық саясатты жүзеге асырудағы басты орындардың бірін, бұрын да аталып өткендей құқық алады, ол қоғамдағы экологиялық қатынасты жемісті реттеуші ретінде қызмет етуі тиіс. Экологиялық қауіпсіздікке жетуде Қазақстан Республикасы қоғамды қоршаған ортаға оның жағдайы туралы шын ақпаратқа және табиғат қорғаушы заңнама келтірген залалдың айыбын төлеуге адамның құқығы туралы Конституция ережелерінің үлкен мәні бар.
Экологиялық зааңнаманы бұзу салдарынан келтірілген зияның ұғымы туралы мәселе тиісті құқық бұзушылық объектісі ұғымымен тығыз байланысты қарастырылады. Себебі заңсыз әрекеттердің салдарыннан экологиялық ортаның өзіне келтіретіндіктен ол жалпы құқық бұзушылық обектісіне айналады.Экономикалық құқық бұзушылық және Экологиялық зиян ұғымдарын теориялық тұрғыдан терең зерттеу қажеттілігіне 80 - ші жылдардың басында белгілі ғалым С. Б. Байсалов назар аударған
табиғат қорғаушы заңнаманы бұзғаны үшін айып төлеуге байланысты азаматтық істердің жағдайы шамалы болса да жақсырақ. Қылмыстық іске келетін болсақ қылмыстық заңнаманың экологиялық жемістілігін жоғарлатуға бағытталған нақты шарал Экологиялық құқық бұзушылық жасаған тұлғалардың жеке тұлғалардың денсаулығына келтірілген зиянды, жеке және заңды тұлғалардың мемлекеттің мүлкіне келтірілген залалдың өтеуі ерікті түрде немесе Қазақстан Республикасының заңнамсына сәйкес сот шешімі бойынша жүргізіледі.арды жедел түрде қолдану қажет.
Экологиялық құқық бұүзушылық түрлеріне
Экологиялық құқық бұзушылық жасаған тұлғалардың жеке тұлғалардың денсаулығына келтірілген зиянды, жеке және заңды тұлғалардың мемлекеттің мүлкіне келтірілген залалдың өтеуі ерікті түрде немесе Қазақстан Республикасының заңнамсына сәйкес сот шешімі бойынша жүргізіледі. Зиян жәбірленушінің еңбекке қабілеттілігіне айырылу дәрежесіне, оның емделуіне денсаулығын қалпына келтіруге жұмслған шығындар, аурудың күтіміне байланысты шығындар, өзге .
Қазақстан Республикасының қоршаған ортасына эмиссияларды жүзеге асыратын табиғат пайдаланушылар мен қоршаған ортаны ластау көздерінің мемлекеттік тізілімі табиғат пайдаланушылары мен қоршаған ортаны ластау көздерін есепке алудың мемлекеттік деректер қорының жүйесін білдіреді.
Қоршаған ортаға бағалау жүргізу процесінде табиғи орта мен адам дансаулығына теріс және оң әсерлер есепке алынуға тиіс.
Қылмыстың субъективтік жағын анықтау қиын, себебі кінәлінің психикасында өтетін процесстермен сипатталады және ол адамның сезім мүшелерімен қабылданбайды. Қылмыстың субъективтік жағының мазмұнын ашу үшін келесі заңи белгілер қажет, олар: кінә, ниет, мақсат және сезім. Азаматтық құқықта жасаған әрекетінде кінә болмаса да қоршаған ортаға келген зиян өтеледі, ал қылмыстық жауапкершілік тек қана қылмыскер әрекетінде кінә болған кезде ғана туындайды.
Қылмыстық құқықтық ғылым бойынша жасаған әрекеті үшін тұлға толық жауапкершілікке тартылуы керек, бірақ өз еркімен толық игере отырып, түсініп, шешім қабылдап жасаған болу керек.
Тұлғаны кінәлі деп тану - ол әрекетті қасақана немесе абайсызда жасады деп тану. Заң мен тәжірибе жүзінде ең жиі кездесетін кінәнің қасақана нысаны. Қылмыскердің іс - әрекеттеріндегі нақты ниет экологиялық қылмыстардың кейбір құрамдарында бар болуын мойындауға болады, атмосфераны қылмыстық ластау кезінде кінәні тура ниет нысанында екенін мойындау мүмкін емес. Әдетте, атмосфераның ластау кезінде қылмыскер өзінің іс әрекетінен зиянды салдардың басталу мүмкіндігін біледі, іс - әрекетінің қоғамға зиянды екенін сезеді, бірақ онда жануарлар дүниесіне, балық қорларына, тоғай немесе ауылшаруашылыққа зиян келтіру мақсаты болмайды. Ал егер осындай салдардың болуын тілесе, іс- әрекетті Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 171 бабы бойынша (диверсия) саралау мүмкіндігі туралы айтуға болады. Себебі бұл баптың диспозициясында көзделген іс- әрекеттің нысанының бірі - “халықтың өмір сүруін қамтамасыз ететін объектілердің категориясын жоюға немесе зиян келтіруге бағытталған іс- әрекеттер, ал заң атмосфералық ауаны осы категорияға жатқызды. Бұл жағдайда саралаудың дұрыстығы туралы сұрақты шешу үшін қылмыс жасаудың мақсатын ескеру қажет, себебі диверсия жасау кезінде міндетті, саралаушы белгінің бірі тікелей бағытталған қасақаналық болып табылады. Әдетте, атмосфералық ауаны қылмыстық ластаудың мақсаты өндіріс қалдықтарынан, зиянды заттардан және т. б. құтылу қажеттігі болып табылады. Ауаны қылмыстық ластау жанама ниетпен жүзеге асырылуы мүмкін, яғни егер тұлға өз іс-әрекетінін (әрекетсіздігінің) қоғамға қауіпті екенін ұғынып, оның қоғамдық қауіпті зардаптардың болуын тілемесе де, бұған саналы түрде жол берсе не бұған немқұрайды қараса қылмыс жанама ниетпен жасалған деп танылады
1.3.Атмосфералық ауаны қорғау
Атмосфералық ауаны ластаушы тұлғалардың қылмыстық қызметіндегі абайсыз кінәлі болу формасына тоқтасақ, бұл категорияның қылмыстары қылмыскер салдардың болмайтынына үміттенгенімен немесе бұл салдардың болатынын білуі керек болғанымен, білмегендігінен жасалады.
Абайсыздан жасалған әрекет Кодекстің Ерекше бөлімінің тиісті бабында арнайы көзделген жағдайда ғана қылмыс деп танылады. Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 19 бабының 4 тармағы жағдайында көрсетілген, бұл Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 282 бабы бойынша қылмыстық жаупкершілікке әкелетін көптеген әрекеттерді декриминализациялайды. Барлық сұрақтарға жауап беру үшін Қылмыстық заңның 282 бабының диспозициясына кінәнің абайсыз нысанына байланысты нұсқау кіргізу керек. Соттық тәжірибе дәлелдейтіндей, экологиялық қылмыстар өте жиі қызметтік ережелерді бұзу нәтижесінде жасалады, ал табиғи объектілерге зиян келтіру, әдетте, жиынтықтар түрінде сараланады.
Кінәнің абайсыз нысаны туралы Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 282 бабының 3 бөлімінде (адам өлімі болса ) айтылған, бірақ бұл жағдайда Қылмыстық заңның 22 бабы бойынша, тұлға ниетімен қамтылмаған жасалынған қылмыстық істің салдарына абайсыздық жасау туралы айтылады. “Жалпы осындай қылмыс қасақана жасалынды деп мойындалады” (ҚР-ң ҚК-ң 22 бабы).
Кейбір ғалымдар қылмыстың субъективтік жағын, олардың ойы бойынша, ниет пен мақсатты қамтитын кінәмен теңестіреді. Бірақ бұл оймен келісу қиын, себебі кінәні талдау кінәлінің қылмысты неге және не үшін жасаған деген сұрақтарға жауап бермейді. Қылмыстық іс жүргізудің процессуалдық заңнама дәлелдеу пәнін құрайтын жағдайлар ішіндегі ниеттерді дәлелдеуді талап етеді. Қылмысты жасаудағы кінә сипатынан басқа Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотының ”Сот үкімі туралы” қаулысында қылмыс ниеттері мен мақсаттарын нақты анықтауды талап етті.
Тергеу және соттық қызметте кінә нысаны мен түрін анықтаумен қатар, міндетті болып қылмысты жасау ниетін анықтау табылады. Алайда, табиғатты қорғау жөніндегі құқық қорғау қызметінің теориясы мен тәжірибесін зерттеу қылмыс жасаудың осы түрінің, оның ниетінің, заңдық және криминологиялық мәні теориясының өңделуі жеткіліксіз екенін айғақтайды. Табиғат объектілеріне қылмыстық қол сұғушылық түрлі ниетпенен іске асырылуы мүмкін. олардың кеңінен тарағандары: іс мүддесін жалған түсіну, экологиялық көрсеткіштерді жоғарылатуға тырысу, қоғам мүддесін елемеу, экономикалық мүдденің экологиялық мүддеден басым болуы.
2.Экологиялық зиян ұғымы
2.1.Экологиялық құқық бұзушылық
Қазіргі заңнама ауаны қылмыстық ластаудың ниеттерін көрсетпейді. Одан басқа, Қылмыстық заңның 54 бабында көрсетілген бір де бір жағдай (жазаны ауырлататын мән –жайлар) жауапкершілікті ауырлататын ниет есебінде қарастырылмау керек. Кейбір ниеттерді (мысалы: дүниеқорлық немесе бұзақылық) Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 282 бабының диспозициясына немесе жазаны ауырлататын мән-жайлардың тізіміне енгізу қажет.
Қылмыстың мақсаты болып тұлға қылмыс жасаған уақытта қол жеткізуге тырысу нәтижесі табылады. Ауаны ластау қылмыс жасалуының мақсаты заңда белгіленбеген, сондықтан ол қылмыстың саралануына ықпал етпейді. Теоретикалық болжау жасағанда, ол жағдайды ауырлату ретінде жазаны тағайындауға ықпал етуі мүмкін. Қылмыстық заңның 54 бабы 1 бөлімі “е” тармақшасында қылмысты басқа бір қылмысты жасыру мақсатында жасау немесе оның жасалуын жеңілдету мақсатында жасау қарастырылады.
Қылмыстың субъективтік жағынан эмоция ерекше орын алады, эмоция арқылы қылмыс жасауға байланысты тұлғаның уайымдап, мазасыздануы анықталады. Олар ниетпен тығыз байланысты және ауаны ластау үшін ғана қылмыстық жауапкершілікті жеңілдететін мән - жайлар және Қылмыстық заңның 53 бабында қарастырылғандай жеңілдетеін мән-жайлар ретінде енгізілуі мүмкін. Сот кез келген ниет пен мақсатты жазаны жеңілдету ретінде назарға алуы мүмкін, егер бұл құқыққа сай деп танылса.
Қылмыстың субъективтік жағының осыншама тапшы сипаттамасы кез келген қылмыстық әрекеттің қажетті белгісін анықтауға кері әсер етеді. Ең алдымен, тікелей қасақана немесе қылмыстық жеңілтектікпен салыстырудағы сипаттауда ғана белгілерін сипаттау кінәнің бір түрін ғана жанама мақсаттың белгілерін сипаттағанда теоретикалық және практикалық қызығушылықты білдіруі қосымша зерттеуді қажет ететін сұрақтарды қысқартады.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 282 бабында бұл қылмысты жасау барысында эмоция, мақсаттарын, ниеттерін көрсететін диспозицияның жоқтығы оларды міндетті, сараланған белгілер қатарынан шығарады, олардың жазаны жеңілдету үшін маңыздылығы да зор емес, себебі сот тәжірибесін сараптай келе, қылмыстың осы түрін жасаған кінәлі тұлғаларға онсыз да айыппұл түріндегі жеңіл жазалар қолданылатынын көруге болады. Егер бас бостандығынан айыру түріндегі жаза қолданылса, шартты түрде айыптау институты қолданылады, сондықтан қылмыстық жазаны жеңілдету жағдайын қосымша іздестіру қажеттігі өзекті емес. 1996 жылы 29 сәуіріндегі Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотының Пленумының “Сот үкімі туралы” № 1 қаулысы ниеттер мен қылмыс жасау мақсаттарын соттар мен тергеу органдарының міндетті анықтауы ҚазақстанРеспубликасының Қылмыстық кодексінің 161 бабында көзделген экоцидпен ауаны қылмыстық ластауды шектеу туралы шешім қабылдау кезінде белгілі бір роль атқарады, бұл қылмысты жасағанда қылмыскер Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігіне және қорғану қабілеттігіне нұқсан келтіру үшін экологиялық қылмыстарда диверсиялар жасауды көздейді. Сонымен, осы мәселені ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz